De doodstraf is een straf waar de wereld momenteel moeilijk mee om kan gaan. In 2008 is een Amerikaanse gevangene (Jack Alderman) na 33 jaar geëxecuteerd. En death row kent veel meer mensen die al meer dan 15 jaar in onzekerheid leven over hun doodstraf. (En dit aspect maakt de doodstraf ook heel duur)
Ik ken een moordenaar. Mochten mensen zich afvragen waarom ik soms veel weet over detentie:ik ga soms op bezoek bij een moordenaar. We bellen ook regelmatig, en ik heb zijn instelling (Vught) meerdere malen van binnen gezien. In een gevangenis zitten veel mensen die "pech" gehad hebben. Verkeerde plek, verkeerde tijd, verkeerde keuzes. Al dan niet onder invloed van (verkeerde) middelen. Ik denk dat het topic daar niet over gaat, want een rechter hoeft geen doodstraf op te leggen. Maar door het toevoegen van een doodstraf wordt de kans op iets "oneerlijks" wel veel groter. Maar als het nou heel duidelijk is?
Mijn kennis zit op een paviljoen met veel bekende daders. Ik wil niet uit de school klappen, maar het is weliswaar niet de EBI, maar van de net minder dan 100 mensen in dit paviljoen hebben jullie van genoeg mensen de rechtszaken gevolgd. Veelal zijn dit daders die zeer lange straffen al dan niet in combinatie met TBS opgelegd hebben gekregen. De meeste daders hebben serieuze stoornissen, waardoor de verwachting niet is dat ze het TBS traject in de gemiddelde tijd (8 jaar) afronden.
Veel daders hebben hun straf pas in de loop van hun leven ontvangen, en zijn tussen de 40 en de 60 wanneer de straf aanvangt. Als je dan 16, 20 of 30 jaar plus TBS hebt, wordt de kans dat je eigenlijk levenslang hebt heel groot. Een niet onaanzienlijk gedeelte van deze mensen heeft dan ook een non-reanimatie verklaring en zou graag euthanasie willen.
En dat is mijn punt. Laten we daar eens mee beginnen. Veel van deze daders zijn berouwvol..Hebben een enorme fout gemaakt, accepteren hun straf, alleen weten dat dit betekent dat de laatste keer dat ze vrij waren nu al achter hun ligt. Sommigen kunnen zich het nauwelijks nog herinneren. Sommigen weten niet wat Facebook is (ze hebben wel Hyves), sommigen zijn onbekend met
smartphones al zien ze die wel op TV. Maar dat maakt niet uit. Hun leeftijd in combinatie met hun straf betekent dat ze nooit meer buiten komen. Daar komt bij dat ouderdom met problemen komt, en gedetineerden hebben geen zorgverzekering. Er wordt een zeer uitgeklede versie van zorg verschaft, lang niet alle vormen van medicatie zullen verstrekt worden, en de mallemolen duurt allemaal ook heel lang. Het kan maanden duren voor je de juiste hulp krijgt.
Ik geef een voorbeeld, waarbij ik diverse zaken iets anders voorstel in verband met herleidbaarheid. Na een uitzending op televisie, waarbij nabestaanden van een slachtoffer door Peter R de Vries voor de camera werden gehaald, kreeg een dader wroeging. De man was al na zijn pensionering, en het delict volgens zijn zeggen een ongeluk, maar hij is zich gaan melden. Hij kreeg een straf van meer dan 10 jaar, maar had COPD. Binnen de gevangenis kreeg hij ondersteuning van een geestelijk werker en de medische dienst, ook in verband met zijn schuldgevoel (ja, te laat, ik weet het). Echter verergerde zijn kwaal, en hij mocht de dure medicijnen die wel werkte niet gebruiken. Hij heeft drie jaar lang nauwelijks mee kunnen doen aan het basisprogramma van de instelling: hij lag veelal op bed in zijn cel. Hoewel hij meerdere uren per dag de cel uit mocht, kwijnde hij weg in zijn cel. Uiteindelijk werd de benauwdheid zo erg dat hij toch onder begeleiding naar een hospitaal is gebracht. Op de heenweg raakte hij zo uitgeput dat ze hem eerst in een bed gelegd hebben, daar is hij in zijn eentje in een vreemde omgeving overleden. (overigens is zijn familie met hem gebroken na de bekentenis: hij kreeg nooit bezoek van oud bekenden)
Ik zeg dit niet om medelijden op te wekken, maar om het angstbeeld van veel oudere gedetineerden te laten zien.
Als je dan bedenkt dat de plekken op dat paviljoen tussen de 400 en 700 euro per dag kosten (per gedetineerde), waarom dan geen euthanasie toestaan? Veel gedetineerden zijn met hun doemscenario van "geen levenslang gekregen, maar ik kom toch nooit meer buiten" bang voor situaties zoals hierboven beschreven. Er wordt in NL gezegd dat gestraften niet dood mogen, om hun straf niet te ontlopen, maar ik zou er mee kunnen leven dat we -in plaats van de doodstraf- euthanasie mogelijk maken voor langgestraften zonder uitzicht. Voordelen:
• Geen risico op een onschuldige doden: ze vragen het zelf aan.
• Bewijsbaar lagere kosten. De detentie eindigt eerder, wat een besparing op zal leveren.
• Geen lange rechtszaken. De gedetineerde wil dit namelijk zelf.
• Geen risico op claims van ten onrechte ter door gebrachte mensen: het is eigen keus/vrijwillig.
• Verkleining van het aantal zelfmoorden. Gedurende het verblijf van mijn kennis, meldt hij 1-4 zelfmoorden per jaar. Dit is zonder de mislukte pogingen, waarbij soms ook de levens van andere gedetineerden of personeel in gevaar gebracht worden.
Laten we dus eerst een soort vrijwillige doodstraf invoeren. Gedetineerden die voldoen aan vastgestelde criteria die moeten voorkomen dat depressieve gedetineerden er misbruik van maken, mogen bij een situatie die uitzichtloos is (onder normale omstandigheden nooit meer vrij komen) gebruik maken van een vrijwillige doodstraf. Ik ken indirect vijf daders die jullie ook kennen uit het nieuws de afgelopen jaren, die hier graag gebruik van maken.