Kritiek op summiere brief na medische hack: 'Standaard pr-briefje'
Deskundigen plaatsen kanttekeningen bij de brief die slachtoffers van het datalek bij het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker deze week ontvangen. Die voldoet aan de wet, maar is wel summier, zeggen ze. "Een beetje een standaard pr-briefje".
De brief is verstuurd naar de ruim 485.000 mensen van wie de gegevens zijn buitgemaakt bij een hack. Onder meer namen, adressen, geboortedata, burgerservicenummers, namen van zorgverleners en uitslagen van uitstrijkjes en zelftests zijn gestolen. Van sommigen zijn ook telefoonnummers en e-mailadressen gestolen.
De gegevens zijn begin juli gestolen bij het Rijswijkse laboratorium Clinical Diagnostics, maar de hack werd pas vorige week bekendgemaakt. Het laboratorium voerde de tests uit voor Bevolkingsonderzoek Nederland, dat pas begin augustus op de hoogte werd gesteld. Die organisatie verstuurde de brieven begin deze week. Dat het zo lang duurde voordat de hack bekend werd, vindt Privacy First-bestuurslid Steven Derks kwalijk. "Daardoor zijn betrokkenen heel lang niet geïnformeerd."
Aan de deze week alsnog verstuurde brief zijn regels verbonden. Zo moet een organisatie bij een datalek volgens de privacywetgeving in duidelijke taal uitleggen wat er is gebeurd, wat de gevolgen zijn en welke maatregelen zijn of worden genomen. Ook moet er een contactmogelijkheid worden geboden.
"Alle verplichte elementen zitten in de brief", reageert hoogleraar Anna Berlee (Gegevensbescherming en Privacyrecht). Maar ze vindt wel dat het uitgebreider had gekund. Bijvoorbeeld als het gaat over de maatregelen die worden of zijn getroffen door Bevolkingsonderzoek Nederland om de ontstane risico's zo klein mogelijk te houden. Deze informatie is deels terug te vinden op de websites waarnaar verwezen wordt. Hier had ook wel wat over in de brief kunnen staan, vindt Berlee.
Vooral algemene informatie over fraudegevaar
"Ik vind dat er vrij weinig in staat", reageert Derks. Om die reden noemt hij het "een beetje het standaard pr-briefje". Hij vindt het opvallend dat het maar één alinea bevat over de fraude die kan plaatsvinden met de gelekte gegevens, en dat die informatie ook heel algemeen is.
"Het is mogelijk dat kwaadwillenden illegaal verkregen persoonsgegevens misbruiken", schrijft Bevolkingsonderzoek Nederland in die alinea. "Daarom is het belangrijk dat u altijd alert blijft op mogelijke fraude." Daarna wordt er al snel doorverwezen naar de website van de Rijksoverheid. "Ik vind dat heel karig als je ziet welke gegevens gelekt zijn", zegt Derks. "Ik denk dat ook weinig mensen naar zo'n website zouden gaan."
"Een algemene oproep om alert te zijn op fraude is onvoldoende", vindt advocaat Sven van Dooren (Louwers IP&Tech Advocaten). Het advocatenkantoor waarvoor hij werkt, krijgt veel ongeruste mails van gedupeerden. "Zeker bij gevoelige gegevens als het burgerservicenummer en medische informatie is concrete informatie en advies nodig - en bovendien wettelijk verplicht - om de onrust weg te nemen."
Hoogleraar cybersecurity Marianne Junger vindt de boodschap "let op" ook onvoldoende. Ze vindt het beter om specifiek te benoemen waar mensen dan op moeten letten. "Wat is phishing? Hoe herken je het?" Zo zou ze het goed vinden als wordt uitgelegd hoe mensen een foute URL kunnen herkennen. "Alle andere dingen, zoals tikfouten en gekke vragen, vallen wel op." Daarnaast vindt ze dat mensen die telefonisch benaderd zouden kunnen worden extra geïnformeerd moeten worden. Nu wordt niet duidelijk uit de brief of jouw telefoonnummer gelekt is of niet.
Bevolkingsonderzoek Nederland noemt zich in een reactie op de kritiek "geen expert op het gebied van informeren/waarschuwen". Om die reden besloot de organisatie te verwijzen naar websites van de overheid. De complete reactie is onder dit artikel te lezen.
Concrete voorbeelden missen
Op de overheidswebsites staat meer informatie en zijn voorbeelden te vinden. Maar Derks benadrukt dat het goed zou zijn geweest als juist Bevolkingsonderzoek Nederland veel concreter had gemaakt hoe criminelen te werk zouden kunnen gaan.
Hij herinnert zich een datalek bij een bioscoopketen waar dat wel goed werd gedaan. Als je op een willekeurig moment in het jaar een mail krijgt van die organisatie met de vraag of je mee wil doen aan een prijsvraag, snap je direct dat het phishing is. Maar als je net die week naar de bioscoop bent geweest en er staat "bedankt voor je bezoek, deze week maak je kans op een prijs", voelt het voor mensen al veel overtuigender. Zulk soort voorbeelden zou Bevolkingsonderzoek Nederland ook kunnen geven.
Derks benadrukt nogmaals dat de hackers heel veel data hebben buitgemaakt. Hiermee kunnen kwaadwillenden een heel overtuigend verhaal neerzetten om iemand daarmee op te lichten. "Ik acht de kans best groot dat veel mensen opgelicht gaan worden", concludeert hij.
Van Dooren wijst erop dat de gevolgen ook verder kunnen gaan dan fraude: "Ik heb gedupeerden gesproken die vrezen dat hun adres is gelekt en die door hun ex-partner worden bedreigd. Voor hen biedt deze brief geen enkel houvast."
Bron:
https://www.nu.nl/binnenl(...)aard-pr-briefje.html
OxygeneFRL-vrijdag 8 mei 2020 @ 08:52:59: Ik had een pleuris hekel aan je maar nu ik weet dat je tegen een vuurwerkverbod ben, hou ik van je.