Demonstraties Oekraïne: Overheid stemt voor verzwakking anticorruptie

quote:

Oekraïens parlement steunt wet die positie van anticorruptie-instanties verzwakt

Toen president Zelensky zes jaar geleden aan de macht kwam en met zijn partij een absolute meerderheid kreeg in het parlement, was het bestrijden van corruptie een belangrijke belofte. Maar zijn partij nam vandaag een wetsvoorstel aan dat volgens onafhankelijke waarnemers het tegenovergestelde doet.


^{Nadat de wet door het parlement was aangenomen, gingen inwoners van Kyiv de straat op uit protest}

In de wet is vastgelegd dat twee belangrijke anticorruptie-instanties, NABOe en SAPO, feitelijk worden ondergebracht bij het Openbaar Ministerie. De hoogste baas bij het OM is een vertrouweling van Zelensky, en de zorg is dat hij onderzoeken naar de entourage van de president kan frustreren.

Het is volgens critici de zoveelste stap in korte tijd om tegenstanders de mond te snoeren en om door Zelensky aangestelde hoge vertegenwoordigers te beschermen.

Hervormingen
De wetgeving maakt deel uit van hervormingen die strafrechtelijk onderzoek in oorlogstijd efficiënter moeten maken. De voorstellen die de onafhankelijkheid van de instanties NABOe en SAPO aantasten zijn volgens een kritische parlementariër op het laatste moment toegevoegd.

Een officiële verklaring voor die toevoegingen is, ondanks alle kritiek, nog niet gegeven. Een parlementariër van Zelensky's partij die vóór heeft gestemd, zegt tegen de NOS dat hij ook nog geen uitleg heeft gekregen, maar dat hij de president vertrouwt. Verder wil hij geen commentaar geven.



Instanties NABOe en SAPO zijn samen verantwoordelijk voor het onderzoeken en vervolgen van corruptie in de hogere lagen van de staat en de regering. Deze organisaties werden in 2015 in het leven geroepen na de Euromaidan-revolutie, met steun van internationale partners zoals de EU en de VS.

De instanties werden gezien als een belangrijke stap om af te rekenen met oligarchen en vriendjespolitiek in Oekraïne en zijn daarom ook bewust zo opgezet dat ze buiten de regering of de politiek opereren.

Nu het wetsvoorstel is aangenomen, is het aan Zelensky om het te ondertekenen. Het moet nog blijken of hij dat gaat doen, omdat onder meer de EU zorgen heeft geuit over de laatste ontwikkelingen. Nadat de wet was aangenomen, gingen inwoners van Kyiv vanavond de straat op om Zelensky op te roepen de wet niet te ondertekenen.

Huiszoekingen
Om in aanmerking te komen voor het EU-lidmaatschap heeft Oekraïne de afgelopen jaren juist moeten laten zien dat het succesvol corruptie bestrijdt. "Deze instanties zijn cruciaal voor de hervormingsplannen van Oekraïne", reageert een EU-woordvoerder. "Ze moeten onafhankelijk blijven werken om corruptie te bestrijden en het vertrouwen van het publiek te houden."

De afgelopen tien jaar lukte het de instanties om op hoog niveau figuren te vervolgen. Ze genieten breed vertrouwen bij het publiek. NABOe opende ook meerdere corruptiezaken tegen vrienden van Zelensky, onder wie oud-minister van Defensie Oemjerov - die morgen de onderhandelingen met Rusland moet leiden - en oud-vicepremier Tsjernysjov.



Maandag deden Oekraïense veiligheidsdiensten al op tientallen plekken invallen bij medewerkers van NABOe en SAPO, zonder huiszoekingsbevelen. Volgens de veiligheidsdiensten zouden twee detectives van de organisatie collaboreren met Rusland, aantijgingen die door de leiding van NABOe worden ontkend. Andere medewerkers werden onderzocht vanwege verkeersongelukken die jaren geleden hadden plaatsgevonden.

"Het lijkt erop dat deze huiszoekingen bedoeld zijn om het vertrouwen in en de steun voor deze instanties te ondermijnen bij het publiek", zegt corruptie-onderzoeker Oksana Huss die verbonden is aan de Universiteit Duisburg-Essen. "In de tussentijd moet het wetsvoorstel ervoor zorgen dat de onafhankelijkheid ervan institutioneel wordt ondermijnd."

Campagne tegen critici
Ook opende het Oekraïense OM vorige week een strafrechtelijk onderzoek naar de bekende anti-corruptieactivist Vitaly Sjaboenin. Hij is zeer kritisch op de regering van Zelensky en spreekt zich onder meer uit tegen corruptie bij aanbestedingen voor het leger.

Volgens aanklagers heeft Sjaboenin zich schuldig gemaakt aan fraude en aan het ontduiken van militaire dienst. Zelf zegt de activist dat de aanklachten onzin zijn en dat de zaak politiek gemotiveerd is.



Alle ontwikkelingen van de afgelopen weken maken deel uit van een trend, waarschuwt anti-corruptieactivist Olena Haloesjka. Zij werkt voor dezelfde waakhond als Sjaboenin en noemt de huiszoekingen bij NABOe-medewerkers "belachelijk". Deze campagne tegen critici en de onafhankelijke anticorruptie-instanties kunnen volgens haar alleen met instemming van de president worden uitgevoerd.

Dat het Oekraïense leiderschap nu deze vergaande stappen durft te nemen, heeft volgens Haloesjka onder meer te maken met de nieuwe koers van de VS onder Trump. Washington vindt de bestrijding van corruptie geen belangrijk onderwerp meer, zegt de activist.

NABOe zelf concludeert dat de wet het einde zal betekenen van hun onafhankelijkheid. "De anticorruptie-infrastructuur die sinds 2015 is opgebouwd, wordt dan vernietigd", reageert de instantie in een verklaring.

quote:

Een parlementariër van Zelensky's partij die vóór heeft gestemd, zegt tegen de NOS dat hij ook nog geen uitleg heeft gekregen, maar dat hij de president vertrouwt.

quote:

Op dinsdag 22 juli 2025 21:18 schreef inXs het volgende:

[..]
Hadden ze maar een Trump! Die doet alles tegen corruptie! Of een Orban die zich richt op christelijke waarden… O wacht… liever geen corruptie zeg je…?

Maar goed, verdacht is het wel, maar het is lastig oordelen wanneer een land vol in oorlog is en je wil vermijden dat een persoon zoals Poetin je land verovert….

quote:

Op dinsdag 22 juli 2025 21:28 schreef luxerobots het volgende:

[..]
[ afbeelding ]

quote:

Op dinsdag 22 juli 2025 22:27 schreef Starhopper het volgende:

[..]
Wat een opluchting dat jij er bent om ons te waarschuwen voor Oekraïense corruptie. We waren bijna vergeten dat Poetin de enige integere wereldleider is

quote:

Op woensdag 23 juli 2025 20:45 schreef The-BFG het volgende:
https://www.ad.nl/buitenl(...)iediensten~a0a828a3/

@:MikeyTT

quote:

Op dinsdag 22 juli 2025 22:39 schreef Starhopper het volgende:

[..]
Serieus? Oekraïne is sinds 2014, nadat ze die Poetinpijper eruit getyft hebben, keihard bezig met hervormingen. Ze hebben onafhankelijke anticorruptie instanties opgezet en zelfs een anticorruptiehof! Je bouwt geen Scandinavisch model in een paar jaar. En helemaal niet in een land vol oligarchen en Russische saboteurs. Minder corruptie betekent minder Russische invloed. En dat is dus ook een van de redenen dat Poetin in 2022 besloot binnen te vallen. Maar blijf vooral lekker schreeuwen dat Oekraïne de democratie afbreekt. Echt topnuance hoor.