China blaast 300 dammen op en sluit waterkrachtcentrales om het leefgebied van de Jangtse-rivier te redden.![450px_china_yangtze_river_map4280589487720255395.png]()
Wetenschappers hopen dat de steur, bekend als de laatste reus van de Jangtse, en andere zeldzame soorten als gevolg hiervan zullen terugkeren naar hun paaigronden. China heeft 300 dammen afgebroken en het merendeel van de kleine waterkrachtcentrales gesloten op een belangrijke zijrivier van de bovenloop van de Jangtse-rivier, om vispopulaties te beschermen als onderdeel van een poging om de ecologie van de langste waterweg van Azië te herstellen. Volgens een rapport van het Chinese staatspersbureau Xinhua op maandag, waren tegen eind december 2024 300 van de 357 dammen op de Chishui He – ook bekend als de Rode Rivier – gesloopt.
Daarnaast zijn 342 van de 373 kleine waterkrachtcentrales buiten gebruik gesteld, wat volgens het Xinhua-rapport veel zeldzame vissoorten in staat heeft gesteld hun natuurlijke voortplantingscyclus te hervatten. De Rode Rivier stroomt meer dan 400 km door de zuidwestelijke provincies Yunnan, Guizhou en Sichuan. Ecologen beschouwen de rivier als het laatste toevluchtsoord voor zeldzame en endemische vissoorten in de bovenloop van de Jangtse.
In de loop der decennia is de waterstroom steeds meer geblokkeerd geraakt door het dichte netwerk van waterkrachtcentrales en dammen, waardoor de hoeveelheid water stroomafwaarts werd beperkt en sommige delen zelfs volledig droog kwamen te staan.
Dit heeft de hoeveelheid geschikt leefgebied en paaigronden drastisch verminderd. De centrales blokkeerden ook de routes van trekkende vissoorten tussen hun broedgebieden en gebieden waar ze niet broeden. Zhou Jianjun, een professor in waterbouwkunde aan de Tsinghua Universiteit, zei dat het stilleggen van waterkrachtcentrales meestal verwijst naar het stoppen van de elektriciteitsproductie.
“Het belangrijkste is niet of de installaties nog bestaan, maar dat – zodra de stroomproductie stopt – de manier van waterbeheer kan worden aangepast aan ecologische behoeften,” zei hij.Volgens het Xinhua-rapport hebben door de grootschalige herstelmaatregelen die in 2020 zijn begonnen, aquatische diersoorten, waaronder de Jangtse-steur, hun leefgebied en vitaliteit teruggekregen. Samen met de Chinese zwaardvis werd de zoetwatersteur – bekend als de laatste reus van de Jangtse – in 2022 door de Internationale Unie voor het Behoud van de Natuur (IUCN) als uitgestorven in het wild verklaard.
"De natuurlijke populatie van de steur is sinds de jaren 70 sterk afgenomen, grotendeels als gevolg van de bouw van dammen en de ontwikkeling van de scheepvaartindustrie op de Jangtse-rivier. Sinds 2000 zijn er geen in het wild geboren jonge steuren meer gevonden in de hele Jangtse-rivier, maar volgens Xinhua heeft een team van wetenschappers van het Instituut voor Hydrobiologie van de Chinese Academie van Wetenschappen veelbelovende tekenen van herstel gerapporteerd.
Het team, onder leiding van onderzoeker Liu Fei van het instituut in Wuhan, liet in 2023 en 2024 twee groepen Jangtse-steuren los in de Rode Rivier, die zich met succes hebben aangepast aan de natuurlijke omgeving en daar goed gedijen.
Dit jaar besloten de onderzoekers een stap verder te gaan en te onderzoeken of de vissen zich op natuurlijke wijze konden voortplanten via migratie. In april lieten ze 20 volwassen Jangtse-steuren los in een deel van de rivier in Guizhou. Halverwege april observeerden ze dat de vissen natuurlijk paargedrag vertoonden en met succes jongen uitbroedden, aldus de onderzoekers.
“Deze prestatie geeft aan dat het huidige ecologische milieu van de Rode Rivier nu voldoet aan de leef- en voortplantingsbehoeften van de Jangtse-steur,” zei Liu tegen het persbureau. Volgens de meest recente monitoringsresultaten van het instituut verbetert de aquatische biodiversiteit in de Rode Rivier gestaag, met een aanzienlijke toename van het aantal vissoorten dat in verschillende delen van de rivier is waargenomen.
China heeft een reeks beleidsmaatregelen ingevoerd om de cruciale rol van de Jangtse als aquatisch leefgebied te beschermen, allemaal gebaseerd op een tienjarig visverbod dat in 2020 werd ingevoerd, en op de regulering van kleine waterkrachtcentrales die de biodiversiteit hebben aangetast.
Zo had de provincie Sichuan tegen eind 2021 vrijwel al haar 5.131 kleine waterkrachtcentrales aangepast, waaronder het sluiten van 1.223 centrales, volgens een lokaal overheidsrapport van het jaar daarop. De lokale overheid heeft ook het winnen van zand uit rivieren strikt verboden, in een poging een gunstiger milieu te creëren voor de voortplanting van waterdieren.
In een communiqué dat in augustus vorig jaar werd vrijgegeven, maakte Peking bekend dat de aquatische biodiversiteit sinds de invoering van het visverbod en andere maatregelen gestaag is verbeterd. Vissen, ongewervelden en amfibieën blijven zich herstellen, terwijl de algemene waterkwaliteit van de Jangtse en haar zijrivieren werd beoordeeld als ‘uitstekend’. Ook de intensiteit van zandwinning en andere projecten die visbestanden beïnvloeden, is afgenomen.