Bron.quote:Martijn Krabbé heeft uitgezaaide longkanker: 'Ik word niet meer beter'
Martijn Krabbé is ongeneeslijk ziek. De presentator heeft uitgezaaide longkanker en wordt niet meer beter, zegt hij tegen LINDA. Krabbé deelde eerder al dat hij kanker heeft, maar vertelt nu voor het eerst wat er precies aan de hand is.
Krabbé kwam er in januari vorig jaar tijdens een vakantie in Thailand met zijn vrouw Deborah achter dat hij ziek is. Na dagen van hoofdpijn kon hij niet meer praten en bleek hij een hersenbloeding te hebben gehad. Die hersenbloeding was het gevolg van een tumor in zijn hoofd, een uitzaaiing van de longkanker die werd geconstateerd.
Bij terugkomst in Nederland werd de diagnose bevestigd. De 56-jarige presentator begon het slechte nieuws toen aan zijn omgeving te vertellen. "Dat was een heel moeilijk moment", blikt hij terug.
"We huilden allemaal, maar daarna zeiden jullie: we gaan pas piepen als het zover is. En genieten van de tijd die er nog overblijft. Dat vond ik heel moedig", zegt hij tegen zijn dochter Michelle, met wie hij het interview in LINDA. doet.
Volgens Krabbé heeft een patiënt met zijn vorm van kanker 50 procent kans om de eerste maanden te overleven. Hij zegt dat hij van geluk mag spreken dat de hersentumor zich op één plek concentreert en dat de immunotherapie aanslaat. Daardoor verspreidt de longkanker zich nu niet verder.
'Heb alles eruit gehaald wat erin zit'
Hoelang Krabbé nog te leven heeft, weet hij niet. Daar houdt hij zich het liefst ook niet mee bezig. "Elke zes weken horen we of de immunotherapie nog steeds werkt. Mocht dat niet zo zijn, dan volgt er een chemotraject en daarna is er nog een morfineoptie", zegt hij.
"Dus dat duurt allemaal zo'n twee jaar en als je mazzel hebt, rek je het nog een beetje. Wie weet tot een jaar of vijf. Maar oké: het is garantie tot aan de voordeur, dat wel."
De ziekte heeft ervoor gezorgd dat Krabbé anders in het leven staat. "Mijn leven is zich zo veel meer aan het verdiepen. Ik heb nooit eerder zo intens van mijn kinderen en vrouw kunnen genieten als ik nu doe. Ik waardeer kleine dingen zo veel meer", vertelt hij.
De presentator sluit niet uit dat hij nog een programma maakt voor RTL, al heeft zijn familie liever dat hij zijn krachten spaart. Krabbé heeft uit een eerder huwelijk met zijn ex Amanda vier kinderen: Bickel (24), Michelle (20), Jasmijn (18) en Achilles (16). Hij is sinds 2019 getrouwd met Deborah.
"Ik vind dat ik een fantastisch leven heb gehad. Ik ben overal geweest, heb van alles mogen doen, van alles mogen proeven. Het was geweldig, ik ben er heel tevreden mee", zegt de presentator. "Ik was graag nog langer doorgegaan, maar ik heb er alles uit gehaald wat erin zit."
Krabbé heeft sinds de jaren tachtig verschillende tv- en radioprogramma's gepresenteerd. Na een carrière bij de TROS, maakte hij in 1994 de overstap naar RTL. De afgelopen jaren was Krabbé te zien in het programma Kopen Zonder Kijken. Daarvoor presenteerde hij onder meer The voice of Holland, Uitstel van Executie en Better Than Ever.
quote:"Mijn leven is zich zo veel meer aan het verdiepen. Ik heb nooit eerder zo intens van mijn kinderen en vrouw kunnen genieten als ik nu doe. Ik waardeer kleine dingen zo veel meer"
Dat is Ghenghis Kahn.quote:
Kan ook door medicatie komen.quote:Op woensdag 15 januari 2025 17:13 schreef bianconeri het volgende:
Wow hij is echt helemaal vet opgeblazen door de kanker (althans ik neem maar even dat dat het is).
Zo zielig om te zien, voor hem en zijn familie vooral ook.
Immunotherapie slaat echt niet bij alle kankersoorten aan. En soms helpt ook dat niet.quote:Op woensdag 15 januari 2025 17:39 schreef Alarmonoff het volgende:
Dat is mooi kut
Jammer dat ze hier zo terughoudend doen met immunotherapie voor vergevorderde kankers omdat het te duur is voor de lage kans dat het aanslaat. Voor hem zou dit misschien een uitkomst kunnen bieden maar daar moet hij zelf achterkomen en aankaarten, hij kan het zelf betalen .
FDA APPROVES IMDELLTRA™ (TARLATAMAB-DLLE), THE FIRST AND ONLY T-CELL ENGAGER THERAPY FOR THE TREATMENT OF EXTENSIVE-STAGE SMALL CELL LUNG CANCER
https://wwwext.amgen.com/(...)all-cell-lung-cancer
En het van vumc zelf
https://amsterdamumc.org/(...)kanker-verlengen.htm
Meestal niet dan wel, dan is 40% van de eerste link best hoog.quote:Op woensdag 15 januari 2025 17:44 schreef MissButterflyy het volgende:
[..]
Immunotherapie slaat echt niet bij alle kankersoorten aan. En soms helpt ook dat niet.
Immunotherapiequote:Op woensdag 15 januari 2025 17:39 schreef Alarmonoff het volgende:
Dat is mooi kut
Jammer dat ze hier zo terughoudend doen met immunotherapie voor vergevorderde kankers omdat het te duur is voor de lage kans dat het aanslaat. Voor hem zou dit misschien een uitkomst kunnen bieden maar daar moet hij zelf achterkomen en aankaarten, hij kan het zelf betalen. België en/of Duitsland doet minder moeilijk.
FDA APPROVES IMDELLTRA™ (TARLATAMAB-DLLE), THE FIRST AND ONLY T-CELL ENGAGER THERAPY FOR THE TREATMENT OF EXTENSIVE-STAGE SMALL CELL LUNG CANCER
https://wwwext.amgen.com/(...)all-cell-lung-cancer
En het van vumc zelf
https://amsterdamumc.org/(...)kanker-verlengen.htm
quote:De tumor in Martijns hoofd wordt als eerste aangepakt met bestraling. Daarna richt de behandeling zich op de longkanker zelf. Dát gebeurt met immunotherapie, een relatief nieuwe manier van behandelen die pas een jaar of acht wordt ingezet bij longkanker. Becker: “Vroeger hadden we voor al deze patiënten dezelfde soort behandeling, namelijk chemotherapie. Daarbij krijg je medicatie die kankercellen, maar ook gezonde cellen doodt. Tegenwoordig zijn er meer behandelopties, omdat we longkanker in verschillende types kunnen onderscheiden. Met immunotherapie wordt je eigen afweersysteem versterkt en ingezet om de kanker aan te vallen. Voor een groot deel van de longkankerpatiënten is immunotherapie nu de behandeling, of een onderdeel ervan. De variant die wij gebruiken werkt met checkpointremming.” Klinkt indrukwekkend en dat ís het eigenlijk ook. De longarts legt uit hoe dit in zijn werk gaat.
Komt wel dichtbij zoquote:Op woensdag 15 januari 2025 17:28 schreef FireFox1 het volgende:
Poeh, en dat op de dag dat ik van de dokter te horen kreeg dat ik gelukkig geen longkanker heb..
Hij krijgt het wel gewoon in vergevorderde staat met metastase in het hoofd, bedankt voor het meldenquote:
Mwuah, ik ken een man die zijn hele leven gerookt heeft en vroeger een melkertbaan had, nu longkanker en die stoomt inmiddels ook al een jaar of 5 door? Met zeer goede kwaliteit van leven, oa immunotherapie gehad.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:00 schreef Alarmonoff het volgende:
[..]
Hij krijgt het wel gewoon in vergevorderde staat met metastase in het hoofd, bedankt voor het melden
Hij overleeft het misschien gewoon heel lang, zou mooi zijn.
Hoogte van inkomen lijkt mede bepalend voor welke kankerbehandeling iemand ondergaat
https://www.ntvh.nl/hoogt(...)ng-iemand-ondergaat/
De kankercellen delen zich meestal langzamer als ie ouder bent.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:01 schreef Straatcommando. het volgende:
[..]
Mwuah, ik ken een man die zijn hele leven gerookt heeft en vroeger een melkertbaan had, nu longkanker en die stoomt inmiddels ook al een jaar of 5 door? Met zeer goede kwaliteit van leven, oa immunotherapie gehad.
Is inderdaad achter in de 60 nu. Desondanks had ik niet verwacht dat hij er nog zou zijn.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:02 schreef MissButterflyy het volgende:
[..]
De kankercellen delen zich meestal langzamer als ie ouder bent.
Klopt. Mijn moeder is 20 jaar geleden op jonge leeftijd overleden aan kanker.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:03 schreef Straatcommando. het volgende:
[..]
Is inderdaad achter in de 60 nu. Desondanks had ik niet verwacht dat hij er nog zou zijn.
Medische wetenschap
Ja kanker is geen reden om te stoppen.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:01 schreef Straatcommando. het volgende:
[..]
Mwuah, ik ken een man die zijn hele leven gerookt heeft en vroeger een melkertbaan had, nu longkanker en die stoomt inmiddels ook al een jaar of 5 door? Met zeer goede kwaliteit van leven, oa immunotherapie gehad.
Toch wel heerlijk dat soort types.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:01 schreef Straatcommando. het volgende:
[..]
Mwuah, ik ken een man die zijn hele leven gerookt heeft en vroeger een melkertbaan had, nu longkanker en die stoomt inmiddels ook al een jaar of 5 door? Met zeer goede kwaliteit van leven, oa immunotherapie gehad.
Da's helaas de andere kant, maar goed. 100 jaar geleden ging je ook nog dood aan een longonsteking.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:05 schreef MissButterflyy het volgende:
[..]
Klopt. Mijn moeder is 20 jaar geleden op jonge leeftijd overleden aan kanker.
Als ze nu ziek was geworden had ze waarschijnlijk nog lang kunnen leven of zelfs genezen.
Het is precies 't type dat je mentaal voor je hebt denk ikquote:Op woensdag 15 januari 2025 18:06 schreef Harvest89 het volgende:
[..]
Toch wel heerlijk dat soort types.
Ook altijd lachen als ik mensen met een melkertbaan trots hoor opscheppen over hun melkertbaan.
Geen idee.quote:Op woensdag 15 januari 2025 17:39 schreef Tengano het volgende:
Rookte Martijn eigenlijk? Ik kan er niks over vinden.
Dat is zo.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:07 schreef Straatcommando. het volgende:
[..]
Da's helaas de andere kant, maar goed. 100 jaar geleden ging je ook nog dood aan een longonsteking.
Ik vond Martijn er wel al een tijd slecht uit zien hoor. In 2018 vroegen mensen zich al af wat er met hem aan de hand was.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:08 schreef Harvest89 het volgende:
[..]
Geen idee.
Hij lijkt me wel een type die vroeger tijdens het stappen veel rookte maar nu al jaren gestopt is.
Maar je kunt ook kanker krijgen zonder ooit gerookt te hebben. Kijk maar naar Walter White.
Martijn is een roker, algemeen bekend.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:08 schreef Harvest89 het volgende:
[..]
Geen idee.
Hij lijkt me wel een type die vroeger tijdens het stappen veel rookte maar nu al jaren gestopt is.
Maar je kunt ook kanker krijgen zonder ooit gerookt te hebben. Kijk maar naar Walter White.
Ah oke, dan zal het daar wel aan liggen.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:18 schreef RamboDirk het volgende:
[..]
Martijn is een roker, algemeen bekend.
[ afbeelding ]
Er zijn bij allerhande (uitgezaaide-) kankersoorten ook allerlei studies en experimentele behandelingen, er is zoveel mogelijk en misschien zit hij wel in een studie.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:05 schreef Alarmonoff het volgende:
[..]
Ja kanker is geen reden om te stoppen.
Dan had hij zeker geen uitzaaiing naar het hoofd, dat maakt het zo dodelijk. Met uitzaaiing in de hersenen geven ze geen immunotherapie meer heb ik me laten wijsmaken, dus Martijn heeft mazzel hierin.
Veelal vinden ze longkanker ook nog eens te laat omdat het vaak weinig klachten geeft tot het al te laat is.quote:Op woensdag 15 januari 2025 17:44 schreef MissButterflyy het volgende:
[..]
Immunotherapie slaat echt niet bij alle kankersoorten aan. En soms helpt ook dat niet.
quote:
Met kanker bedoel ik idd ook niet per se de ziekte zelf, maar de ziekte en gevolgen (zoals medicatie)quote:
https://www.linda.nl/nieu(...)kanker-ongeneeslijk/quote:Martijn Krabbé: 'Eindelijk durf ik te zeggen: ik word niet meer beter'
Sinds een jaar is presentator Martijn Krabbé (56) ziek. Ernstig ziek. Eerder wilde hij er weinig over kwijt, nu is hij eraan toe om zich te laten interviewen. Maar alleen als zijn dochter Michelle (20) naast hem mag zitten.
Het begon eind januari 2024, toen jij en je vrouw Deborah op vakantie waren in Thailand.
“Ik had al een maand dagelijks last van knallende koppijn, maar er gingen geen alarmbellen af. Ik dacht dat ik gewoon overwerkt was, te veel stress had gehad. Dus ‘even lekker op vakantie en dan gaat het wel weer over’. Maar in Thailand kon ik na een paar dagen ineens niet meer praten. Ik werd meteen naar het ziekenhuis in Ko Samui gebracht. Ze legden me in een ambulance, wat ik nog vrij overdreven vond. In het ziekenhuis bleek dat ik een hersenbloeding had gehad, waardoor ik niet meer kon praten. Nog steeds gaat me dat soms lastig af. Ik ben altijd goed geweest met taal, maar moet nu regelmatig naar woorden zoeken, heel vermoeiend.”
Michelle, hoe hoorde jij dat het niet goed ging met je vader?
Michelle: “Het was me wel opgevallen dat ik weinig van papa hoorde, terwijl hij normaal gesproken juist vaak berichtjes en foto’s stuurt. Toen belde Deborah, om over de hersenbloeding te vertellen. En dat ze tien dagen langer in Thailand moesten blijven, totdat papa fit to fly zou zijn. Ik woon in Maastricht, maar ben naar Amsterdam gegaan om mijn zusje Jasmijn en broertje Achilles te helpen in huis.”
Martijn: “Je nam meteen je verantwoordelijkheid, zo lief.”
Uitzaaiingen
Michelle: “Deborah had gezegd dat we ons niet te veel zorgen moesten maken, maar intussen hoorde ik dat haar stem anders klonk dan normaal. Trillerig. Terwijl Deborah het type is van ‘niet piepen’. Als je je been breekt, zou zij nog zeggen: ‘Pleister erop en het komt wel goed.'”
Martijn: “Nog geen 24 uur nadat ik ineens niet meer kon praten, kregen we de diagnose. De hersenbloeding kwam voort uit de uitzaaiing die ik in mijn hoofd heb, afkomstig van mijn rechter longkwab. Oftewel: ik had gewoon full scale kanker. Uitgezaaide longkanker, in het laatste stadium. Maar ik kon nog steeds niet praten, verkeerde in een soort shock en werd meteen naar de ic gebracht. Terwijl Deborah intussen helemaal alleen in een vreselijk hotel zat, waar ze de hele nacht heeft gehuild, met haar moeder aan de telefoon. En ik had níéts in de gaten.”
Michelle: “Deborah kreeg de scans te zien. Waar overal meteen plekjes begonnen op te lichten. Píng, píng, píng.”
Martijn: “Ik heb die nooit willen bekijken. Nog steeds niet. Ik wil het gewoon niet zien.”
‘Ik heb ook veel geluk gehad’
Dus dan ben je in een vreemd land, heel ver van je familie en krijg je zo’n heftige diagnose.
Martijn: “Deborah heeft al die tijd mooi weer moeten spelen, omdat ik dit natuurlijk niet via de telefoon aan mijn kinderen wilde vertellen. In Nederland lag ik vervolgens nog drie dagen in het ziekenhuis, om alle tests opnieuw te doen. Daar werd de diagnose bevestigd. Pas daarna zijn we met z’n allen aan deze tafel gaan zitten. Bickel, Michelle, Jasmijn, Achilles, Deborah en ik. Dat was een heel moeilijk moment.”
Michelle: “Ik weet nog dat Jasmijn zei ‘Jeetje, een hersenbloeding, wat heftig. Maar het had ook nog zo veel erger kunnen zijn.’ Waarop jij antwoordde: ‘Nou, het had niet veel erger kunnen zijn, want ik heb uitgezaaide longkanker, in stadium vier.'”
Martijn: “We huilden allemaal, maar daarna zeiden jullie: we gaan pas piepen als het zover is. En genieten van de tijd die er nog overblijft. Dat vond ik heel moedig. En het klinkt misschien gek, maar ik heb óók veel geluk gehad. De hersentumor concentreert zich op één plek, zodat de bestraling alleen daar plaats hoefde te vinden. De arts vertelde dat een patiënt met deze vorm van kanker vijftig procent kans heeft om de eerste paar maanden te overleven. Dus ik zei: I’m a really lucky guy, wat hebben we nog meer dat goed is? Nou, de immunotherapie die ik krijg, slaat enorm aan. De kanker in mijn rechterlong, die zich vrij uitgebreid manifesteerde, houdt zich koest. En door de behandelingen zijn er zelfs al plekjes aan het verdwijnen. Maar ja: het is niet meer te genezen. Dat is natuurlijk heel jammer. En toch is er veel om heel blij mee te zijn.”
Wat dan?
“Ik zie dit afgelopen jaar als een buitenkans, omdat mijn leven zo is veranderd. Ik heb mezelf opnieuw leren kennen. En ik blijk heel andere dingen belangrijk te vinden dan ik ooit had vermoed.”
Meer informatie
Naast het delen van zijn persoonlijke verhaal vindt Martijn het belangrijk om te benadrukken hoe belangrijk wetenschappelijk onderzoek is in de zoektocht naar betere kankerbehandelingen. Daarom sprak LINDA.nl ook de longarts en casemanager uit zijn persoonlijke zorgteam. Zij leggen uit hoe Martijns type behandeling precies werkt en hoe dat verschilt van bijvoorbeeld chemotherapie. Ook prof. dr. John Haanen komt aan het woord, een pionier in de wereld van immunotherapie. Hij vertelt waarom wetenschappelijk onderzoek zo onmisbaar is. Hier lees je meer.
Ik weet het niet. Maar met longkanker en uitzaaiingen ligt het aan de oncoloog en artsen maar ook dan is immunotherapie gelijktijdig met chemo mogelijk. Longkanker zaait meestal uit naar de lever, bijnieren, botten en hersenen. Dan nog de medicijnen dexametason een gore troep die je opblaast. Ik heb met hem te doen.quote:Op woensdag 15 januari 2025 18:05 schreef Alarmonoff het volgende:
[..]
Ja kanker is geen reden om te stoppen.
Dan had hij zeker geen uitzaaiing naar het hoofd, dat maakt het zo dodelijk. Met uitzaaiing in de hersenen geven ze geen immunotherapie meer heb ik me laten wijsmaken, dus Martijn heeft mazzel hierin.
quote:Artsen Martijn Krabbé leggen uit hoe zijn behandeling werkt: 'Een intens proces'
Martijn Krabbé vertelt in de nieuwe LINDA. uitgebreid – en eenmalig – over zijn ziekte. Maar naast het delen van zijn persoonlijke verhaal vindt hij het belangrijk om te benadrukken hoe belangrijk wetenschappelijk onderzoek is in de zoektocht naar betere kankerbehandelingen.
Daarom spreekt LINDA. longarts dr. Annemarie Becker-Commissaris en Bianca Vastenhout-Clason, casemanager longoncologie. Zij werken in het Amsterdam UMC en zijn betrokken bij Martijns behandeling. Daarnaast gaan we in gesprek met prof. dr. John Haanen, internist-oncoloog en onderzoeksleider bij het Antoni van Leeuwenhoek/Nederlands Kanker Instituut.
Longkanker
In LINDA. vertelt Martijn Krabbé hoe zijn ziekte in januari 2024 wordt ontdekt: tijdens een vakantie in Thailand krijgt hij een hersenbloeding. Uit onderzoek blijkt dat deze veroorzaakt wordt door kanker.
Martijn: “De hersenbloeding kwam voort uit de uitzaaiing die ik in mijn hoofd heb, die weer te maken heeft met de aandoening in mijn rechter longkwab. Oftewel: ik had gewoon full scale kanker. Uitgezaaide longkanker, in het laatste stadium.”
Hij krijgt te horen dat het ongeneeslijk is. “Het klinkt misschien gek, maar ik heb óók veel geluk gehad”, vertelt Martijn. “De hersentumor concentreert zich op één plek, waardoor de bestraling alleen daar plaats hoefde te vinden. De immunotherapie die ik krijg, slaat enorm aan. De kanker in mijn rechterlong houdt zich koest en door de behandelingen zijn er zelfs al plekjes aan het verdwijnen. Maar ja: het is niet meer te genezen.”
Eenmaal terug in Nederland gaat Martijn Krabbé voor verder onderzoek en zijn behandeling naar het Amsterdam UMC, waar Annemarie Becker zijn longarts is. Ze legt uit waarom het helaas niet uitzonderlijk is dat Martijns ziekte ‘pas’ in stadium vier wordt ontdekt. “In longen zitten geen zenuwen, dus je voelt geen pijn als daar iets groeit”, aldus Becker. “70 procent van de longkankerpatiënten voelt pas iets als de kanker buiten de longen doorgroeit of uitzaait naar een ander orgaan, zoals bij Martijn. Soms wordt het ‘per ongeluk’ gevonden bij screening of als iemand met andere klachten bij de dokter is.”
Immunotherapie
De tumor in Martijns hoofd wordt als eerste aangepakt met bestraling. Daarna richt de behandeling zich op de longkanker zelf. Dát gebeurt met immunotherapie, een relatief nieuwe manier van behandelen die pas een jaar of acht wordt ingezet bij longkanker. Becker: “Vroeger hadden we voor al deze patiënten dezelfde soort behandeling, namelijk chemotherapie. Daarbij krijg je medicatie die kankercellen, maar ook gezonde cellen doodt. Tegenwoordig zijn er meer behandelopties, omdat we longkanker in verschillende types kunnen onderscheiden. Met immunotherapie wordt je eigen afweersysteem versterkt en ingezet om de kanker aan te vallen. Voor een groot deel van de longkankerpatiënten is immunotherapie nu de behandeling, of een onderdeel ervan. De variant die wij gebruiken werkt met checkpointremming.” Klinkt indrukwekkend en dat ís het eigenlijk ook. De longarts legt uit hoe dit in zijn werk gaat.
Kankercellen zijn lichaamsvreemde cellen met foutjes in het DNA en hun eiwitten, die eigenlijk opgeruimd horen te worden door je immuunsysteem -net zoals dat gebeurt met virussen of bacteriën. Maar als dat niet goed genoeg gebeurt, kan een kanker blijven doorgroeien. “Kankercellen zijn namelijk zó slim dat ze eiwitten (PD-L1) ontwikkelen waarmee ze je immuunsysteem afremmen”, legt Becker uit. “Wat deze vorm van immunotherapie doet, is die rem weghalen: je stimuleert je eigen afweer om die kanker wél weer te gaan herkennen. Je eigen witte bloedcellen leren eigenlijk opnieuw wanneer ze in de aanval moeten gaan.” Er zijn ook andere methodes van immunotherapie, maar de meerderheid daarvan is nog in ontwikkeling en alleen beschikbaar via trials, voor wetenschappelijk onderzoek.
Als immunotherapie aanslaat, zorgt dat ervoor dat nieuwe uitzaaiingen voorkomen worden, en in sommige gevallen worden bestaande tumoren zelfs afgebroken. Becker: “Tegenwoordig gebruiken we deze therapie soms al eerder in het behandeltraject, ook als de kanker nog niet is uitgezaaid. Voorafgaand aan een operatie bijvoorbeeld, om de tumor zo snel mogelijk, zo klein mogelijk te krijgen. Dat verhoogt de overlevingskans aanzienlijk.”
Bijwerkingen
Helaas komt niet elke kankerpatiënt in aanmerking voor immunotherapie. Het wordt nog maar bij een handvol soorten kanker toegepast, waaronder melanomen, long-, blaas-, nier- en slokdarmkanker. “Vooral longkanker en melanomen slaan aan op deze behandeling, omdat die kankercellen de meeste DNA-veranderingen hebben”, legt Becker uit. Maar eiwitten in de kankercel spelen ook een grote rol in de keuze voor een bepaalde behandeling. “Als het gehalte van eiwit PD-L1 hoog is, is de kans groot dat de kanker goed genoeg zal reageren op ‘alleen maar’ immunotherapie. Als het lager is, kun je aanvullend chemotherapie krijgen. Maar garantie dat het aanslaat kunnen we helaas nooit geven. Het helpt als de patiënt in goede conditie is en er geen sprake is van bijvoorbeeld een actieve auto-immuunziekte, zoals de ziekte van Crohn.”
Hoewel de bijwerkingen doorgaans minder hevig zijn dan bij chemotherapie, zijn ze er wel. Denk aan gewrichtspijn, vermoeidheid, misselijkheid, huiduitslag en jeuk. Casemanager Vastenhout: “Over het algemeen vallen de bijwerkingen mee, maar er zijn wel gevallen waar die huiduitslag of jeuk bijvoorbeeld echt heel heftig wordt. Dat is heel vervelend en daar proberen we dan natuurlijk samen een oplossing voor te zoeken.” Dat houdt vaak in dat er meer medicatie gegeven moet worden, waardoor er bij veel patiënten al snel sprake is van een stapel-effect.
Becker: “Complicaties van de behandeling moet je óók behandelen, en dat heeft vaak ook weer eigen bijwerkingen. Je valt van het een in het ander. Immunotherapie lijkt misschien ‘makkelijker’, maar het is – net als bij chemotherapie en bestraling – alsnog een heel intens proces vol met dit soort pittige randzaken. Daar moet je élke dag mee dealen, ook mentaal.”
‘Kijken naar wat wél kan’
Bianca Vastenhout werkt als casemanager, wat inhoudt dat zij en haar twee collega’s zorg dragen voor zo’n vierhonderd longkankerpatiënten. Ze is voor hen een eerste aanspreekpunt, en wanneer nodig overlegt ze met de arts. “Zo’n behandeltraject brengt natuurlijk heel veel spanning en onzekerheid, en daarin proberen wij hen te begeleiden”, vertelt ze.
Ze ondersteunen patiënten, beantwoorden vragen en denken mee over wat het beste voor hén werkt. “Uiteindelijk kunnen de meeste longkankerpatiënten niet meer genezen, dus het bieden van goede palliatieve zorg is heel belangrijk. Kwaliteit van leven staat voorop. We proberen het ondanks alles toch zo aangenaam mogelijk te maken voor de patiënt en diens naasten.” En daar hoort ook perspectief bij. Kijken naar wat wél kan, ondanks de situatie. Martijn begint daar steeds beter in te worden, vertelt hij in LINDA.
“Mijn eerste grote reis maakte ik toen ik zeven jaar was, met mijn ouders naar Sri Lanka. Bijna vijftig jaar later kan ik me nog elke dag van die reis herinneren, zó veel indruk heeft het op me gemaakt. Afgelopen oktober ben ik teruggegaan om met Deborah de rots naar de tempel van Mulgirigala te beklimmen, een soort pad naar verlichting. Onderweg zocht ik naar het hele pure dat ik als kind had. En ik vond het. Waarmee ik dankzij die klim een reis in mezelf heb afgelegd. Ik kwam weer terug op het punt waar ik eigenlijk altijd had willen zijn. Dus die klim wil ik nu ook met mijn kinderen gaan maken en ik ben helemaal niet bezig met de gedachte ‘als ik dat nog maar haal’. Nee: natúúrlijk haal ik dat.”
Vastenhout: “Ik vind het mooi om te zien hoe hij afgelopen maanden die ontwikkeling heeft doorgemaakt. Dat hij de ruimte voelt om dit soort plannen te maken en ook echt uit te voeren met zijn naasten. Dat is een kunst, niet iedereen kan dat. En dat hóeft natuurlijk ook niet, voor iedereen is het anders. Maar het met elkaar beleven van dit soort waardevolle momenten is wel iets wat ik aanmoedig.”
Overweldigende situatie
Tegelijkertijd kan het flink eenzaam zijn als je ziek bent. Becker hoort in de spreekkamer vaak genoeg verhalen over ongemakkelijke ontmoetingen. “Dat een patiënt op straat loopt en een kennis tegenkomt, die dan zegt: ‘Goh, ben jij er nog?’ De omgeving weet niet altijd goed hoe ze met kanker of slecht nieuws moeten omgaan.” “En zodra er een diagnose is, heeft iedereen om je heen er ineens verstand van. Dan gaan ze behandelingen of andere middeltjes tippen”, voegt Vastenhout daaraan toe. “Daar bieden we ook ondersteuning in. Patiënten zijn natuurlijk continu op zoek naar houvast en uitwegen, dat is begrijpelijk. Maar hier en daar moet wel op de rem getrapt worden. Wat voor de één werkt, kun je bijna nooit ook toepassen op een ander.”
Sowieso is een kankertraject overweldigend, zowel voor de patiënt als hun naasten. Becker adviseert om altijd iemand mee te nemen naar een afspraak, als steun. “Wat ook kan helpen is een notitieboekje met vragen meenemen, of het gesprek opnemen. Zo zorg je ervoor dat je al die informatie niet direct weer vergeet.” Maar wat vooral belangrijk is, benadrukt Vastenhout, is dat je als patiënt altijd jezelf blijft afvragen wat jíj wilt. “Het is niet meer zo dat je op elk voorstel ‘ja dokter’ moet antwoorden. Lees je in, vraag door, bekijk je opties. Bedenk wat jij wilt en wat je ervoor over hebt, en ga dan in gesprek met je arts.”
Verzekerde zorg
Longkanker kan nu al grotendeels behandeld worden met immunotherapie, al slaat het dus niet bij iedereen aan. Soms kunnen artsen traceren waarom dit zo is, maar vaak ook nog niet. En daarom wordt er groot ingezet op wetenschappelijk onderzoek, dat veelal plaatsvindt in academische ziekenhuizen zoals het Amsterdam UMC. “De ontwikkelingen gaan enorm snel, soms is het bijna niet bij te houden”, vertelt Vastenhout. “Dat is geweldig, want het maakt de vooruitzichten voor patiënten beter.”
Daarnaast kan onderzoek ook bijdragen aan lagere kosten van zo’n behandeling, waar op dit moment nog een flink prijskaartje aan hangt. Deze vorm van immunotherapie kost namelijk zo’n 100.000 euro per jaar, per behandeling. En dan heb je het nog niet over alle CT-scans, bestralingen, biopten en andere medicatie die nodig zijn, aldus Becker. “Als patiënt merk je daar gelukkig niets van, deze variant van immunotherapie wordt vergoed. Dat is fantastisch, maar voor de zorgsector blijft het een erg kostbare aangelegenheid. Het zou mooi zijn als dat in de toekomst verandert.”
Wetenschappelijk onderzoek
Deze (door)ontwikkeling van immunotherapie is waar prof. dr. John Haanen zich als onderzoeker al bijna dertig jaar voor inzet. Want ja, zo lang is in de medische wereld al bekend dat dit een veelbelovende behandelmethode is. “Lange tijd wist men alleen nog niet hóe”, aldus Haanen. “Daarom bleef wetenschappelijk onderzoek zich in eerste instantie richten op chemotherapie en andere bestaande behandelingen.”
Het bestaan van relevante eiwitten als CTLA-4 en PD-1 waren bijvoorbeeld al bekend sinds de jaren tachtig en negentig. Pas dankzij een doorbraak die begon in 2010, waarbij remming van die eiwitten effectief bleek te zijn voor patiënten met uitgezaaid melanoom (huidkanker), zijn ze die verder gaan onderzoeken en ontwikkelen. Haanen: “De basis van ipilimumab, nivolumab en pembrolizumab – nu de meest voorgeschreven middelen bij kanker – heeft dus eigenlijk eerst jarenlang op een plank liggen wachten.”
Frustrerend
Als krachten eenmaal verenigd worden, kan het snel gaan met medische ontwikkelingen. Maar juist dát blijkt een heikel punt als het gaat om nieuwe behandelmethodes. Longarts Becker vertelde al dat immunotherapie tegenwoordig ook vroeger in het behandeltraject wordt gegeven: pre-operatie, als er nog geen uitzaaiingen zijn. Deze aanpak heeft meerdere voordelen, weet ook Haanen. “Je voorkomt bij een deel van de patiënten dat er ooit uitzaaiingen komen. Ook geef je immunotherapie een kortere periode, wat de kans op bijwerkingen verkleint.”
In deze vroege fase lijkt immunotherapie in veel gevallen erg goed te werken, maar helaas kan een arts het niet zomaar voorschrijven. Dat heeft te maken met de farmaceutische bedrijven áchter deze middelen. “Zij moeten bereid zijn om uitbreiding van hun registratie aan te vragen. Zo’n middel staat geregistreerd voor een bepaald soort gebruik, bijvoorbeeld: huidkankerpatiënten met uitzaaiingen. Maar als je het juist in een vroeg stadium aan een huidkankerpatiënt wilt geven, kan en mag dat nu eigenlijk alleen nog in studieverband”, legt Haanen uit. Geen registratie betekent namelijk geen verzekeringsdekking.
De meeste firma’s breiden hun registratie liever niet uit naar ‘vroeg stadium’, omdat die behandelperiode een stuk korter is dan bij uitzaaiingen. En dat betekent, heel concreet, minder winst. “Eigenlijk zou dit dus voor veel patiënten het beste scenario zijn, maar door conflicterende belangen is het lastig om die vooruitgang ook echt te boeken”, aldus Haanen. “Het is frustrerend, ja, zeker als ik in onderzoeken terugzie dat het echt een bewezen verschil maakt. Maar het is de spagaat waar we in zitten met elkaar.”
TIL-therapie
Het is dan ook vrij uniek dat Haanen de zogenoemde TIL-therapie wist te ontwikkelen zónder daar de farmaceutische industrie voor nodig te hebben. Deze vorm van immunotherapie wordt ingezet tegen uitgezaaid melanoom (huidkanker). Bij TIL-therapie worden witte bloedcellen uit een uitzaaiing gehaald en in een laboratorium opgekweekt tot een leger van miljarden afweercellen. Dat wordt via een infuus teruggegeven, waarna het kankercellen beter kan aanvallen.
De resultaten zijn veelbelovend: uit onderzoek blijkt dat uitzaaiingen – van melanomen – bij de helft van alle patiënten krimpen of zelfs volledig verdwijnen. Dit jaar gaat de arts met zijn team de resultaten van deze klinische studie voorleggen aan de European Medicines Agency (EMA). In Nederland wordt het sinds 2023 vergoed, maar nu wil hij zich inzetten om de behandeling ook toegankelijk te maken voor Europese patiënten.
Weg winstoogmerk
Het is nog niet eerder gebeurd dat men een behandeling, zónder inmenging van een farmaceut, op Europees niveau wil registeren. Dat Haanen met zijn studie naar het EMA kan stappen, heeft hij te danken aan fondsen van KWF Kankerbestrijding. Want als je alles ontwikkelt in een academische omgeving heb je, in tegenstelling tot de farmaceuten, géén beschikking over consultants die zo’n EMA-traject kunnen begeleiden. En die heb je wel nodig, want zo’n aanvraag is een vak apart.
Haanen: “Dankzij financiering van KWF konden we specialisten inhuren die precies weten hoe je zo’n dossier maakt en instuurt. Zonder die giften was dit nooit mogelijk geweest, dus daar ben ik natuurlijk heel blij mee. Hopelijk leidt het eind 2025 tot een positieve uitkomst, die dan als voorbeeld kan dienen voor andere behandelingen.”
Omdat dit middel in de academische wereld is ontwikkeld, is er duidelijkheid over wat het precies kost. “We worden publiek gefinancierd, dan is het belangrijk om kosten transparant te maken”, vertelt de internist-oncoloog. “Ik ben ervan overtuigd dat we zo geld kunnen besparen en dus méér patiënten een betere kwaliteit van leven kunnen bieden, maar dan moet iedereen wel meewerken. Ook overheden en regelgevers.”
Baat bij meer onderzoek
De TIL-therapie is in de basis ontwikkeld voor melanomen, maar er wordt nu actief onderzocht of het ook bij andere typen kanker een verschil kan maken. Onderzoekers kijken bijvoorbeeld naar longkanker, maar hebben ook sterke aanwijzingen dat het effectief kan zijn bij onder andere blaas-, dikke darm- en borstkanker. “Het zou geweldig zijn als we dankzij onderzoek verdere aanpassingen aan deze behandelingen kunnen maken, zodat het ook inzetbaar is voor patiënten bij wie immunotherapie niet goed (meer) werkt. Zo kunnen we hen een extra behandeloptie bieden, voordat ze terug moeten vallen op bijvoorbeeld chemotherapie.”
Op dit moment lopen er in Nederland zo’n honderd verschillende onderzoeken naar immunotherapie. Van het testen van nieuwe behandelvormen in laboratoria tot het finetunen van bestaande behandelingen in trials met patiënten. Ja, er gaan soms jaren overheen voordat iets gebruikt kan worden. Maar, benadrukt Haanen, er zijn de afgelopen jaren echt belangrijke stappen vooruit gemaakt.
“Kijk naar longkankerpatiënten. Tien jaar geleden overleed eigenlijk iedereen met een uitgezaaide vorm, nu is er al een groep mensen die langdurig overleeft. Dat was tien jaar geleden gewoon niet mogelijk. Ook zie ik veelbelovende signalen over vaccinaties, die tegenwoordig specifiek per patiënt gemaakt kunnen worden. Dat zit allemaal nog in een heel vroege fase, het is belangrijk dat daar meer aandacht voor en onderzoek naar komt. Maar voor veel patiënten is er dus absoluut hoop dat het allemaal nog beter kan.”
Wil je wetenschappelijk onderzoek naar kanker, en de behandeling daarvan, ondersteunen? Via de knop hieronder kun je een donatie doen aan KWF Kankerbestrijding.
https://www.kwf.nl/donatie/donatie?utm_source=afm-437
https://www.linda.nl/life(...)ling-immunotherapie/
Snel je gedachten verzetten is de beste tacktiek en weg uit de "vecht" modus.quote:Op donderdag 16 januari 2025 09:29 schreef theunderdog het volgende:
Die 'ik kan nu meer genieten van het leven' is zo'n lijpe cope. Echt interessant hoe het brein werkt van sommige mensen. Maar wel fijn als dat de manier is hoe hij ermee om kan gaan.
Tja, hij zit zijn hele leven al in de media, dus voor hem is het wel logisch.quote:Op woensdag 15 januari 2025 17:25 schreef Tengano het volgende:
Wel lef hebben dat je zo nog in de media durft te verschijnen.
Ik zou het niet kunnen
Als je weet dat je dood gaat (eigenlijk weten we dat allemaal, maar als je weet dat de tijd die je nog hebt beperkt is) wordt dat kleine stukje leven wat je hebt ineens van meer waarde. Op zich wel logisch.quote:Op donderdag 16 januari 2025 09:29 schreef theunderdog het volgende:
Die 'ik kan nu meer genieten van het leven' is zo'n lijpe cope. Echt interessant hoe het brein werkt van sommige mensen. Maar wel fijn als dat de manier is hoe hij ermee om kan gaan.
Neuh. Is gewoon copingmechanisme.quote:Op donderdag 16 januari 2025 09:46 schreef Ozewiezewozewalla het volgende:
[..]
Als je weet dat je dood gaat (eigenlijk weten we dat allemaal, maar als je weet dat de tijd die je nog hebt beperkt is) wordt dat kleine stukje leven wat je hebt ineens van meer waarde. Op zich wel logisch.
Grappig hoe dat werkt ja. Je weet allemaal dat je gaat, je weet alleen niet wanneer. Dat stukje zorgt ervoor dat je 'onbezorgd' kan leven. Zodra er een etiket met een richtdatum op geplakt wordt, dan zit je anders in de wedstrijd. Dat, terwijl iedere dag je laatste kan zijnquote:Op donderdag 16 januari 2025 09:52 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Neuh. Is gewoon copingmechanisme.
Maar daar is niets mis mee, he. Integendeel zelfs. Het is een fantastische bescherming van ons brein, wat ervoor zorgt dat sommige niet bij de pakken neer gaan zitten.
Jawel. Maar ook die onbezorgdheid is een coping zegmaar. Het is een manier om jezelf te beschermen. En dat werkt ook lang niet bij iedereen. Genoeg mensen die wel er mentaal aan onder doorgaan als ze horen dat ze ongeneeslijk ziek zijn. Of andere copingmechanimes gebruiken, bijvoorbeeld het ontkennen.quote:Op donderdag 16 januari 2025 10:10 schreef onlogisch het volgende:
[..]
Grappig hoe dat werkt ja. Je weet allemaal dat je gaat, je weet alleen niet wanneer. Dat stukje zorgt ervoor dat je 'onbezorgd' kan leven. Zodra er een etiket met een richtdatum op geplakt wordt, dan zit je anders in de wedstrijd. Dat, terwijl iedere dag je laatste kan zijn
Dit soort organisaties doel ik op in NL. Deze overheid en wetenschap... Nul motivatie en drive. Rentenieren.quote:Op woensdag 15 januari 2025 23:42 schreef Peppert het volgende:
Veel investeren in medische wetenschap en technologie (ook als het fundament uit bepaalde verdienmodellen ineen doet storten) en voorzichtig zijn met bureaucratische en ethische hordes opwerpen voor de medische wetenschap (ik kijk onder andere jullie aan radicale dierenactivisten). Wie weet kunnen we als mensheid ooit uit de kluwen van deze rotziekte en andere dodelijke ziekten ontsnappen. Ik doneer zelf elke maand (het is niet veel maar alle beetjes helpen) een paar tientjes aan medische organisaties die wetenschappelijke onderzoeken en technologische innovaties mee helpen financieren.
|
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |