netcongestie 010: even geen woontorens meer

quote:

Stroomnet zit overvol en dat blijft voorlopig zo: 'Het is alle hens aan dek'

Het stroomnet van Zuid-Holland zit de komende jaren helemaal vol voor grootverbruikers. Dat is slecht nieuws voor de energietransitie en de Rotterdamse economie. De wethouder vindt dat te weinig mensen zich bewust zijn van de grote gevolgen van de netcongestie. “Het is alle hens aan dek. Het is dramatisch.”

Chantal Zeegers (D66) is druk bezig met het inventariseren wat de gevolgen kunnen zijn van het verstopte elektriciteitsnet in een deel van Rotterdam-Zuid.

Netbeheerder Stedin heeft de wethouder Bouwen, Wonen en Klimaat begin november verteld dat daar netcongestie is, en dat geldt ook voor omliggende gemeenten als Barendrecht en Capelle aan den IJssel. Per direct zijn er geen nieuwe aansluitingen meer mogelijk voor grootverbruikers.

Wachtlijst
Grootverbruikers zijn bijvoorbeeld de industrie, MKB-bedrijven, scholen, sportclubs, ziekenhuizen en maatschappelijke instellingen. Als die zich melden voor een nieuwe aansluiting of uitbreiding van de bestaande: ze komen allemaal op een wachtlijst terecht.

Het bericht van Stedin is even slikken voor de wethouder. Maar nog geen maand later komt landelijk netbeheerder TenneT met een nog vervelender boodschap. Het stroomnetwerk van héél Zuid-Holland zit vol voor grootverbruikers. Alleen op de Maasvlakte is nog ruimte.

'Dramatisch'
“We zijn bezig de impact te analyseren, maar we weten nu al dat het voor de economische veerkracht van onze regio en voor de voorzieningen dramatisch is”, zegt Zeegers.

Een team van zes ambtenaren brengt de mogelijke gevolgen in kaart. In Amsterdam houden twintig mensen zich fulltime bezig met de netcongestie. Het Rotterdamse team moet groter worden, maar het is moeilijk personeel te vinden met de juiste kennis.

Energietransitie
“Het is alle hens aan dek. De economische groei en de energietransitie zijn in gevaar”, waarschuwt de wethouder. “Grote industriële bedrijven in de haven. MKB-bedrijven die willen verduurzamen, bedrijfsterreinen die willen uitbreiden. Dat kost allemaal extra aansluitingen. Voor onze klimaataanpak en economische vitaliteit is dit alarmerend.”

Het overvolle Zuid-Hollandse stroomnet heeft op z’n vroegst vanaf 2032 genoeg ruimte om iedereen weer toe te laten. Uiterlijk 2035 hoopt TenneT - de beheerder van het landelijke hoogspanningsnet – de capaciteit van zijn stroomnet voldoende vergroot te hebben.

Stedin is iets eerder klaar met het verzwaren van zijn elektriciteitsnet, maar de regionale netbeheerder moet wachten tot de landelijke grote broer klaar is. Pas dan kunnen grootverbruikers direct aangesloten worden.

Hotspot
Grote bouwprojecten als woontorens kunnen tot die tijd ook in de problemen komen. Alleen al voor een liftinstallatie is een zware aansluiting noodzakelijk.

De komende tien jaar transformeert het centrum van Rotterdam naar een hotspot vol wolkenkrabbers met namen als The Modernist, Tree House en RISE. Bij de Rijnhaven op Zuid worden zes hoge woontorens neergezet. Ernaast komt een stadsstrand.

De vele duizenden toekomstige bewoners van al die gebouwen hoeven zich geen zorgen te maken. Zij hebben een aansluiting voor kleinverbruikers nodig, en daarvoor geldt geen wachtlijst. Toch kan de netcongestie voor hen gevolgen hebben.

Businesscase onderuit
De begane grond van dit soort projecten bestaat meestal uit zakelijke ruimtes, voor bijvoorbeeld een supermarkt, een school of horeca. Die hebben in de regel een grootverbruikersaansluiting nodig, bij een supermarkt alleen al voor de koel-vriesvakken.

Zeegers: “Met maatwerk van Stedin kunnen we die liften nog wel doen, maar de supermarkt en school krijgen geen aansluiting. Als die er dan niet komen, gaat de hele businesscase van zo’n toren onderuit, waardoor je die mogelijk niet kan bouwen. Dat is een groot risico, waarvan ik denk: dat is een hele ernstige situatie als we niets zouden doen.”

Urgentie niet gevoeld
De wethouder is het afgelopen jaar bij veel startmomenten geweest van grote bouwprojecten. De projectontwikkelaars die ze daar ontmoet, maken zich vooralsnog geen zorgen. Niemand heeft zich nog gemeld. “Ze zijn nog in de onderzoekende fase. Ik merk dat de urgentie nog niet bij iedereen gevoeld wordt.”

Stefan Olsthoorn is manager netcongestie bij de gemeente. “Energie is altijd gemeengoed geweest, een bijzaak als je een gebouw neerzet”, zegt hij. “Het is even wennen dat het nu een hoofdzaak aan het worden is.”

Energie verdelen
Wethouder en manager willen de gevolgen van de netcongestie te lijf gaan met experimenten en innovatie. In Utrecht loopt een veelbelovende proef.

De gemeente mag daar de totale hoeveelheid elektriciteit die beschikbaar is voor een woongebouw verdelen tussen de woningeigenaren en de grootverbruikers op de begane grond, om te voorkomen dat het hele project niet doorgaat. Ongewenst in deze tijden van schaarste op de woningmarkt.

Maximale hoeveelheid
“De bewoners krijgen een maximale hoeveelheid stroom. Ze mogen dan hun elektrische auto of thuisbatterij op bepaalde drukke tijdstippen niet opladen. Een soort spitsmijden”, legt de wethouder uit. “Of het laden gaat langzamer. Een slim energiemanagement-systeem verdeelt de elektriciteit.”

Rotterdam wil die verdeelmogelijkheid ook hebben, en heeft daar haast mee. Er lopen daarom al gesprekken met het kabinet en de Autoriteit Consument en Markt die daarvoor toestemming moeten geven.

Olsthoorn: “Met de gigantische woningbouwopgave die we hebben, hebben we niet de luxe om de resultaten van de pilot in Utrecht af te wachten.”

Camping
Een andere manier van energie delen gebeurt bij de ombouw van een voormalige Defensieterrein in de duinen van Hoek van Holland. Op de plek waar vroeger camping Vafamil was, komt straks een natuurgebied. Graafmachines zijn hard aan het werk. De badplaats kreeg twee jaar geleden al te maken met netcongestie, net als Hoogvliet, Rozenburg, Pernis, de Europoort en de Botlek.

“Er mag alleen elektrisch gewerkt worden vanwege het gebrek aan stikstofruimte. Door de netcongestie er is geen aansluiting mogelijk”, vertelt Zeegers. “Maar de RET heeft daar een overschot aan elektriciteit. Via de bovenleiding van de metro worden de graafmachines opgeladen.”

Pieken en dalen
Op een slimme manier je energie delen is ook een mogelijkheid voor hele bedrijfsterreinen. Olsthoorn: “Er is veel meer haalbaar als bedrijven met elkaar samenwerken door de pieken en dalen van hun stroomverbruik op elkaar afstemmen.”

Zeegers vult aan: “De belangrijkste boodschap is: het is niet meer vanzelfsprekend zoals vroeger. Je moet er iets meer voor doen om je energie te realiseren.”

Samenwerken
Aan het einde van dit kwartaal informeert de wethouder de gemeenteraad over de eerste uitkomsten van haar impactanalyse. Maar ook Stedin en TenneT zitten niet stil. De netbeheerders onderzoeken het komend jaar wat zij kunnen doen om de gevolgen van de netcongestie te verzachten.

“Je moet er ten volle van bewust zijn dat het er is en dat het dramatisch is voor onze verduurzaming en de vitaliteit van onze stad”, zegt Zeegers.

“De oplossingen vindt je door samenwerking. Iedereen moet ervan doordrongen zijn dat netcongestie een groot probleem is als we níet samenwerken.”

quote:

Op vrijdag 10 januari 2025 23:40 schreef RotatoR het volgende:

[..]
Het was allemaal al lang bekend dat dit zou gebeuren maar de Jettens van deze wereld wuifden de bezwaren weg onder de noemer "fossiel denken".