Nieuwbouw steeds kleiner: 'Nederlanders verwend qua woonruimte'

quote:

Nieuwbouwhuizen worden steeds kleiner. Een gemiddelde Nederlandse woning was in 2023 ongeveer 15 tot 20 vierkante meter kleiner dan in voorgaande jaren. Een trendbreuk, kleiner wonen is onvermijdelijk om de woningnood op te lossen, zeggen deskundigen tegen RTL Z. "We waren in Nederland best wel verwend."

Dat blijkt uit analyse van woningbouwdata van het CBS door adviesbureau Buildsight op verzoek van RTL Z.

Trendbreuk
Nieuwe huurwoningen waren in 2023 gemiddeld 105 vierkante meter, bij nieuwe koopwoningen ging het om 184 vierkante meter. Dat is het kleinste oppervlakte in meer dan tien jaar, en een flinke daling ten opzichte van het jaar ervoor.

Ook werden er vorig jaar voor het eerst in lange tijd meer huurappartementen (28.015) dan koopwoningen (26.031) opgeleverd.

De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) ziet de krimp van de nieuwbouw ook. In 2020 had 21 procent van de te koop gezette nieuwbouwwoningen een oppervlakte kleiner dan 100 vierkante meter, in 2023 was dit verdubbeld naar 43 procent van alle nieuwbouw die op de markt kwam.

Volgens deskundigen is de krimp een reactie op de woningnood in Nederland. Doorgaan met royaal bouwen levert niet genoeg woningen op. Bovendien kunnen de mensen die een huis nodig hebben de grote nieuwe woningen niet meer betalen.

Bezuinigen op meters
"We hebben in Nederland lang vastgehouden aan de traditie van de eigen eengezinswoning, met tuintje voor en achter", zegt Michel van Eekert van Buildsight. "Maar grond is zo schaars, kavels worden steeds kleiner, en de bouwkosten zijn enorm gestegen door dure materialen en nieuwe techniek in de woning. Dan is kleiner bouwen de enige oplossing om het nog betaalbaar te houden."

Hoogleraar Woonbeleid Marja Elsinga (TU Delft) beaamt dat. De jarenlange trend dat woningen steeds groter worden, is ten einde gekomen.

"De prijzen van vastgoed zijn de afgelopen jaren harder gestegen dan de lonen, de enige manier waarop een nieuwbouwproject dan nog door kan gaan is door te bezuinigen op het aantal meters per woning. Dat gebeurt nu."

Er kan ook best wat vanaf, zegt Elsinga. Nederlanders wonen op gemiddeld 52 vierkante meter, terwijl het Europees gemiddelde 43 vierkante meter per persoon is.

Met een omvang van ruim 184 vierkante meter is een gemiddelde nieuwbouwwoning (koop) in Nederland nog steeds erg groot. Maar in grote steden ontstaat door de extreme vraag naar betaalbare koopwoningen nieuw segment van zogenaamde micro-appartementen. Dit zijn studio’s van 25 tot 35 vierkante meter, permanente woningen die een goedverdienende alleenstaande nog net zelfstandig kan kopen.

Groot aanbod micro-appartementen
Op Funda worden honderden micro-appartementen te koop aangeboden in nieuwbouwcomplexen in grote steden. Vaak plekken die goed bereikbaar zijn, zoals Corner Lofts nabij station Den Haag Hollands Spoor, of The Jay bij het Amstelstation in Amsterdam.

Sommige micro-appartementen zijn voorzien van speciaal meubilair om de schaarse ruimte optimaal te benutten, andere bieden gemeenschappelijke werkkamers of logeerkamers die bewoners alleen gebruiken als dat nodig is.

Marten Hofland kocht zijn micro-appartement van 27 vierkante meter een paar jaar geleden in de wijk Cruquiuseiland in Amsterdam. Dankzij slim ingebouwd meubilair, denk aan een hoogslaper en inbouwkasten, woont hij daar met veel plezier.

"Het is niet groot, maar ik heb wel iets voor mezelf en dat voelt goed. Bovendien ben ik in een drukke fase van m’n leven, ik zit niet veel thuis. Dit is dus prima."

Andere woningen in dit segment zijn voorzien van een opklapbed, dat na het opstaan tegen de wand omhoog kan worden gezet.

Generatiekloof woningmarkt
Volgens hoogleraar Elsinga ontstaat er een generatiekloof op de woningmarkt. "Ouderen vinden dit soort kleine woningen soms onmenselijk en zien dat als iets negatiefs. Maar een jonge starter heeft liever een opklapbed in zijn eigen woning, dan helemaal niets."

Volgens Elsinga bestaat 39 procent van de huishoudens uit één persoon en dat zal naar verwachting nog verder groeien. "Kleiner bouwen dus."

Keuken ter discussie
Elsinga heeft college heeft gegeven in Hong Kong en Shanghai. "In die steden delen mensen zelfs de verlichting, of een raam, dat gaat te ver en is een ondergrens."

"Er moet ook groot gebouwd worden voor de doorstroming", zegt Michel van Eekert van Buildsight. "Maar nu gebruiken te veel mensen te veel woonoppervlakte, ten koste van mensen die niets hebben. Als we door willen bouwen zullen er kleinere woningtypen op de markt moeten komen."