F&L Filosofie & Levensbeschouwing
Een plek om te discussiëren over filosofische vragen, filosofen, religieuze vraagstukken of religie en levensbeschouwing in het algemeen.
Als we zouden vragen naar de belangrijke tekortkomingen van onze moderne maatschappij, dan is een van de meest voor de hand liggende indicaties dat steeds meer en meer het gevoel voor rangorde lijkt te ontbreken. Hoog en laag, goed en slecht, sterk en zwak – deze verschillen worden, hoewel overal duidelijk aanwezig, steeds minder makkelijk te accepteren voor velen, steeds moeilijker onder ogen te zien.
Dit speelt een belangrijke rol in de populariteit van het atheïsme. De idee dat er een hogere macht over ons heerst waar wij aan ondergeschikt zouden zijn staat haaks op het verlangen van de verschillen tussen hoog en laag weg te kunnen kijken. Of neem de dalende populariteit van het koningshuis. Waarom zou de ene mens hoger staan dan de andere? – zo wordt er gedacht. Dat het zo is, het feit dat de een in werkelijkheid ook echt hoger staat dan de ander, meer rechten heeft dan de ander, valt ondertussen moeilijk te ontkennen, maar er valt wel van weg te kijken. We kunnen wel net doen alsof, spelen alsof het eigenlijk niet zo is.
Ook in de kunst, zelfs in de kunst, waar het verschil tussen mooi en lelijk, hoog en laag en alles daartussenin misschien nog wel het langst stand kon houden, begint het onderscheid in de geesten van mensen nu langzaam maar zeker te vervagen. Het waarderen van kunst wordt nu als een subjectieve voorkeur gezien, net zoals – nog weer zo’n onderwerp – seksuele aantrekkingskracht vanuit dat oogpunt wordt beschouwd. Het is allemaal subjectieve voorkeur, stelt men, terwijl tegelijkertijd die zogenaamde subjectieve voorkeur als iets onbelangrijks wordt afgedaan, iets dat er eigenlijk niet zo heel veel toe zou doen.
Natuurlijk is het waar dat smaken verschillen en dat persoonlijke voorkeuren een rol spelen, in kunst en in seks, maar het valt aan de andere kant evenmin te ontkennen dat er in deze beide domeinen uiterst belangrijke factoren meespelen die de persoonlijke voorkeur wel degelijk overstijgen. De objectieve maatstaf ontbreekt, dat is waar, maar is wel degelijk een gedeelde maatstaf, een maatstaf die wij allen in zekere mate zouden kunnen accepteren – als we bereid waren die onder ogen te durven zien. Sommige kunstwerken zijn mooier dan andere, sommige mensen zijn aantrekkelijker dan andere, en hoewel smaken inderdaad verschillen zijn er wel degelijk ook overkoepelende kenmerken aanwezig die de grenzen van deze persoonlijke smaak te boven gaan. Kenmerken waarin zelfs de meest uit elkaar liggende meningen overeenstemming zullen kunnen vinden.
Wij zijn er in onze moderne wereld achter gekomen dat grenzen tussen onderscheiden minder duidelijk getekend kunnen worden dan voorheen werd gedacht. Dat is een belangrijk inzicht. Het verschil tussen culturen, etniciteiten, ja zelfs dat tussen de diersoorten en dat tussen man en vrouw bleek minder duidelijk vast te liggen dan een eerste indruk deed vermoeden. We moeten het inzicht koesteren dat vaker dan eens in plaats van een duidelijke grens, een groot grijs gebied te vinden is van gevallen die net niet helemaal in de ene, en net niet helemaal in de andere categorie te plaatsen zijn. We spreken daarom ook wel, bijvoorbeeld op het gebied van seksuele voorkeuren, over ‘verschillende bladeren aan een boom’. Hoewel de bladeren onderling verschillen, zijn het allemaal bladeren van dezelfde boom, waarbij de nadruk dus komt te liggen op de overeenkomsten boven de verschillen. Een andere beeldspraak is om in plaats van over zwart en wit te spreken over verschillende tinten grijs. Het is belangrijk om in te zien dat zaken nooit geheel zwart of wit zijn, maar een tint grijs ergens tussen beide uitersten in. Zo is het ook met hoog en laag, goed en slecht, sterk en zwak – de dingen die wij indelen zijn niet zozeer het één of het ander, ze staan ergens tussen twee uitersten in.
Toch slaan we soms een beetje door in het denken in termen van tinten van grijs. Dat alles wat wij onderscheiden ergens tussen twee uitersten in staat, in plaats van dat het heel zwart-wit als het een of ander beschouwd kan worden (bijvoorbeeld, een bepaalde plaats tussen mooi en lelijk in plaats van beslissend het een of het ander) betekent nog niet – zoals men hier soms uit denkt te moeten concluderen – dat de uitersten zwart en wit daarom niet zouden bestaan. Ze bestaan als uitersten van de schaal, en juist het bestaan van de schaal zelf bevestigt het bestaan van deze uitersten. Dat bepaalde individuen niet even gemakkelijk in de man-vrouw indeling in te delen zijn als anderen, ontkent het bestaan van mannen en vrouwen niet. Integendeel. Dat iemand voor de een wel, maar voor de ander niet aantrekkelijk is, betekent daarom nog niet dat alles om het even is en we eigenlijk niet van mooi en lelijk kunnen spreken – dat volgt daar niet uit.
En zo is het ook met het onderscheid tussen hoog en laag. Er is geen duidelijk grens waarvan we kunnen zeggen, vanaf hier is het hoog, en vanaf hier is het laag. Dit zijn de goede mensen, en dit de slechte. Maar dat ontkent niet dat er uitersten bestaan, en dat er verschillen in rangorde tussen mensen bestaan. De een is slimmer dan de ander, een ander is sterker, en weer een ander is rijker of mooier dan de rest. De verschillen zijn er, en om zicht op de werkelijkheid mogelijk te maken is ook het zicht op deze onderscheiden van groot belang. Wie er van wegkijkt, die kijkt van de werkelijkheid weg.
Het is een moeilijk onderwerp, rangorde, want het is in zo’n ontzettend negatief licht komen te staan, er komt zo’n enorme lading negatieve emoties omhoog bij mensen bij het aansnijden van dit thema, dat dit het voeren van een rationeel gesprek erover vaak onmogelijk maakt. We worden immers allen van jongs af aan afgericht om alles wat ook maar een beetje met rangen en standen in verband kan worden gebracht te verafschuwen als het grootste kwaad en directe oorsprong van de meest verschrikkelijke problemen. Wie hier over durft te denken of spreken, die heeft het niet zozeer bij het verkeerde eind, nee, die is een agent van het kwaad, iemand met kwade intenties, die niet zozeer weerlegd maar met vuur bestreden dient te worden, zo heerst maar al te vaak het sentiment.
Zeker is het waar dat er in de geschiedenis onaangename gebeurtenissen te vinden zijn die in verband staan met het rangorden van mensen, om over de vele laag-bij-de-grondse denkwijzen in dat verband nog maar te zwijgen. Het is goed om daarvoor op je hoede te zijn, en om kritisch te zijn op dat soort denkbeelden, maar het is een brug te ver om daarmee het hele hoog-laag onderscheid te verdoemen. Hoog en laag gaan immers niet alleen over geboren kenmerken, het gaat met name over de manier waarop we ons gedragen, de wijze waarop we ons aan leven vormgeven, en is daarom van onmiskenbaar belang juist om die lagere denkwijzen op afstand te houden. Juist om boven ongewenste denk- en levenswijzen uit te kunnen stijgen hebben wij het onderscheid hoog en laag hard nodig. Juist om mensen ertoe aan te sporen op een hogere manier te denken en handelen dienen we het verschil tussen hoog en laag duidelijk voor ogen te hebben, en er niet voor terug te deinzen dit oordeel uit te spreken.
En zijn het de arrogante, zichzelf hoog inschattende mensen die graag hun ego strelen door de nadruk leggen op de verschillen? Of is het juist andersom, en zijn het juist zij die zichzelf (te) laag inschatten die zichzelf in bescherming trachten nemen door hier van weg te kijken? Is het niet vaak de angst om tot een lagere categorie te behoren – niet slim genoeg te zijn, niet sterk genoeg te zijn, niet van het juiste ‘soort’ – die mensen ertoe aanzet het bestaan van deze verschillen te loochenen? Wat dat betreft komt in deze gevallen dus niet het benadrukken, maar juist het verdoezelen van deze verschillen voort uit een behoefte van het strelen van het eigen ego. “Nee hoor, die ander is helemaal niet beter dan ik, we zijn gewoon verschillend.” Maar is het werkelijk zo erg om te erkennen dat er betere, hogere mensen bestaan, dat de koning nu eenmaal in een beter bed geboren is dan wijzelf? Zou dat het einde van de wereld zijn? Of opent het juist de ruimte voor persoonlijke groei, respect voor wat groter is dan ons, en waardering voor al het mooie en goede van deze wereld? Zijn we in staat deze vraag eerlijk – zonder door emotie verblind te worden – aan onszelf te stellen?
Dit speelt een belangrijke rol in de populariteit van het atheïsme. De idee dat er een hogere macht over ons heerst waar wij aan ondergeschikt zouden zijn staat haaks op het verlangen van de verschillen tussen hoog en laag weg te kunnen kijken. Of neem de dalende populariteit van het koningshuis. Waarom zou de ene mens hoger staan dan de andere? – zo wordt er gedacht. Dat het zo is, het feit dat de een in werkelijkheid ook echt hoger staat dan de ander, meer rechten heeft dan de ander, valt ondertussen moeilijk te ontkennen, maar er valt wel van weg te kijken. We kunnen wel net doen alsof, spelen alsof het eigenlijk niet zo is.
Ook in de kunst, zelfs in de kunst, waar het verschil tussen mooi en lelijk, hoog en laag en alles daartussenin misschien nog wel het langst stand kon houden, begint het onderscheid in de geesten van mensen nu langzaam maar zeker te vervagen. Het waarderen van kunst wordt nu als een subjectieve voorkeur gezien, net zoals – nog weer zo’n onderwerp – seksuele aantrekkingskracht vanuit dat oogpunt wordt beschouwd. Het is allemaal subjectieve voorkeur, stelt men, terwijl tegelijkertijd die zogenaamde subjectieve voorkeur als iets onbelangrijks wordt afgedaan, iets dat er eigenlijk niet zo heel veel toe zou doen.
Natuurlijk is het waar dat smaken verschillen en dat persoonlijke voorkeuren een rol spelen, in kunst en in seks, maar het valt aan de andere kant evenmin te ontkennen dat er in deze beide domeinen uiterst belangrijke factoren meespelen die de persoonlijke voorkeur wel degelijk overstijgen. De objectieve maatstaf ontbreekt, dat is waar, maar is wel degelijk een gedeelde maatstaf, een maatstaf die wij allen in zekere mate zouden kunnen accepteren – als we bereid waren die onder ogen te durven zien. Sommige kunstwerken zijn mooier dan andere, sommige mensen zijn aantrekkelijker dan andere, en hoewel smaken inderdaad verschillen zijn er wel degelijk ook overkoepelende kenmerken aanwezig die de grenzen van deze persoonlijke smaak te boven gaan. Kenmerken waarin zelfs de meest uit elkaar liggende meningen overeenstemming zullen kunnen vinden.
Wij zijn er in onze moderne wereld achter gekomen dat grenzen tussen onderscheiden minder duidelijk getekend kunnen worden dan voorheen werd gedacht. Dat is een belangrijk inzicht. Het verschil tussen culturen, etniciteiten, ja zelfs dat tussen de diersoorten en dat tussen man en vrouw bleek minder duidelijk vast te liggen dan een eerste indruk deed vermoeden. We moeten het inzicht koesteren dat vaker dan eens in plaats van een duidelijke grens, een groot grijs gebied te vinden is van gevallen die net niet helemaal in de ene, en net niet helemaal in de andere categorie te plaatsen zijn. We spreken daarom ook wel, bijvoorbeeld op het gebied van seksuele voorkeuren, over ‘verschillende bladeren aan een boom’. Hoewel de bladeren onderling verschillen, zijn het allemaal bladeren van dezelfde boom, waarbij de nadruk dus komt te liggen op de overeenkomsten boven de verschillen. Een andere beeldspraak is om in plaats van over zwart en wit te spreken over verschillende tinten grijs. Het is belangrijk om in te zien dat zaken nooit geheel zwart of wit zijn, maar een tint grijs ergens tussen beide uitersten in. Zo is het ook met hoog en laag, goed en slecht, sterk en zwak – de dingen die wij indelen zijn niet zozeer het één of het ander, ze staan ergens tussen twee uitersten in.
Toch slaan we soms een beetje door in het denken in termen van tinten van grijs. Dat alles wat wij onderscheiden ergens tussen twee uitersten in staat, in plaats van dat het heel zwart-wit als het een of ander beschouwd kan worden (bijvoorbeeld, een bepaalde plaats tussen mooi en lelijk in plaats van beslissend het een of het ander) betekent nog niet – zoals men hier soms uit denkt te moeten concluderen – dat de uitersten zwart en wit daarom niet zouden bestaan. Ze bestaan als uitersten van de schaal, en juist het bestaan van de schaal zelf bevestigt het bestaan van deze uitersten. Dat bepaalde individuen niet even gemakkelijk in de man-vrouw indeling in te delen zijn als anderen, ontkent het bestaan van mannen en vrouwen niet. Integendeel. Dat iemand voor de een wel, maar voor de ander niet aantrekkelijk is, betekent daarom nog niet dat alles om het even is en we eigenlijk niet van mooi en lelijk kunnen spreken – dat volgt daar niet uit.
En zo is het ook met het onderscheid tussen hoog en laag. Er is geen duidelijk grens waarvan we kunnen zeggen, vanaf hier is het hoog, en vanaf hier is het laag. Dit zijn de goede mensen, en dit de slechte. Maar dat ontkent niet dat er uitersten bestaan, en dat er verschillen in rangorde tussen mensen bestaan. De een is slimmer dan de ander, een ander is sterker, en weer een ander is rijker of mooier dan de rest. De verschillen zijn er, en om zicht op de werkelijkheid mogelijk te maken is ook het zicht op deze onderscheiden van groot belang. Wie er van wegkijkt, die kijkt van de werkelijkheid weg.
Het is een moeilijk onderwerp, rangorde, want het is in zo’n ontzettend negatief licht komen te staan, er komt zo’n enorme lading negatieve emoties omhoog bij mensen bij het aansnijden van dit thema, dat dit het voeren van een rationeel gesprek erover vaak onmogelijk maakt. We worden immers allen van jongs af aan afgericht om alles wat ook maar een beetje met rangen en standen in verband kan worden gebracht te verafschuwen als het grootste kwaad en directe oorsprong van de meest verschrikkelijke problemen. Wie hier over durft te denken of spreken, die heeft het niet zozeer bij het verkeerde eind, nee, die is een agent van het kwaad, iemand met kwade intenties, die niet zozeer weerlegd maar met vuur bestreden dient te worden, zo heerst maar al te vaak het sentiment.
Zeker is het waar dat er in de geschiedenis onaangename gebeurtenissen te vinden zijn die in verband staan met het rangorden van mensen, om over de vele laag-bij-de-grondse denkwijzen in dat verband nog maar te zwijgen. Het is goed om daarvoor op je hoede te zijn, en om kritisch te zijn op dat soort denkbeelden, maar het is een brug te ver om daarmee het hele hoog-laag onderscheid te verdoemen. Hoog en laag gaan immers niet alleen over geboren kenmerken, het gaat met name over de manier waarop we ons gedragen, de wijze waarop we ons aan leven vormgeven, en is daarom van onmiskenbaar belang juist om die lagere denkwijzen op afstand te houden. Juist om boven ongewenste denk- en levenswijzen uit te kunnen stijgen hebben wij het onderscheid hoog en laag hard nodig. Juist om mensen ertoe aan te sporen op een hogere manier te denken en handelen dienen we het verschil tussen hoog en laag duidelijk voor ogen te hebben, en er niet voor terug te deinzen dit oordeel uit te spreken.
En zijn het de arrogante, zichzelf hoog inschattende mensen die graag hun ego strelen door de nadruk leggen op de verschillen? Of is het juist andersom, en zijn het juist zij die zichzelf (te) laag inschatten die zichzelf in bescherming trachten nemen door hier van weg te kijken? Is het niet vaak de angst om tot een lagere categorie te behoren – niet slim genoeg te zijn, niet sterk genoeg te zijn, niet van het juiste ‘soort’ – die mensen ertoe aanzet het bestaan van deze verschillen te loochenen? Wat dat betreft komt in deze gevallen dus niet het benadrukken, maar juist het verdoezelen van deze verschillen voort uit een behoefte van het strelen van het eigen ego. “Nee hoor, die ander is helemaal niet beter dan ik, we zijn gewoon verschillend.” Maar is het werkelijk zo erg om te erkennen dat er betere, hogere mensen bestaan, dat de koning nu eenmaal in een beter bed geboren is dan wijzelf? Zou dat het einde van de wereld zijn? Of opent het juist de ruimte voor persoonlijke groei, respect voor wat groter is dan ons, en waardering voor al het mooie en goede van deze wereld? Zijn we in staat deze vraag eerlijk – zonder door emotie verblind te worden – aan onszelf te stellen?
Het is volgens mij niet zo dat hoog-laag verschillen erg worden weggepoetst. Het verschil tussen hoog en laag opgeleid is een klassiek voorbeeld, en tussen hoge en lage inkomens.
Wat echter het geval is, er is geen echte macht meer. Er is geen 'koning' die de 'baas' kan spelen.
Ik kan niemand rondcommanderen en zeggen "jij moet dit of dat of anders gaat je kop rollen"
Wat echter het geval is, er is geen echte macht meer. Er is geen 'koning' die de 'baas' kan spelen.
Ik kan niemand rondcommanderen en zeggen "jij moet dit of dat of anders gaat je kop rollen"
Ik weet niet of deze manier van denken zozeer verdwenen is, als dat ze in een ander jasje is geplaatst. Het zal eerder je ongenoegen zijn met de huidige invulling van rangorde, die ik overigens wel deel. Als het gaat om de politieke loopgravenoorlog is er een overweldigend gevoel van rangorde, van laag en hoog, van goed en slecht. Degene die bij het clubje hoort is goed, degene die er buiten valt is het kind van Satan. De mensen die Wilders in het zadel hielpen zijn "domrechts" en "laagopgeleid", "tokkies" etc. Ook bij woke-diversiteit, de "verschillende bladeren aan de boom", gaat het helemaal niet om diversiteit maar harde categorisering. "Ik ben dit!". Deze mensen boren elkaar de grond in op hun Tumblr-blogs. Dit is het gevolg van denken in identiteiten, iets dat compleet doorgeslagen is op ieder vlak van de samenleving (niet alleen sociaal - ook wetenschappelijk, filosofisch), en iets dat natuurlijk mooi aansluit op de hyperindividualisering.
verwijder dit account.
Inderdaad, voor het gevoel dat er iemand autoriteit zou mogen uitoefenen, in de volste zin van het woord, dat iemand zou mogen bepalen hoe het zit, is steeds minder ruimte.quote:Op zondag 26 november 2023 14:12 schreef Libertarisch het volgende:
Wat echter het geval is, er is geen echte macht meer. Er is geen 'koning' die de 'baas' kan spelen.
Ik kan niemand rondcommanderen en zeggen "jij moet dit of dat of anders gaat je kop rollen"
Voorheen kon de koning je een bevel geven, en kreeg hij de macht om dat te doen rechtstreeks van God. Dat was normaal. Nu kunnen we dat nauwelijks nog bevatten, we begrijpen niet eens meer goed waarom dat eens normaal was en komen vaak niet veel verder dan “vroeger was men dom”. Maar ik denk dat er meer achter schuilt.
Het zal nooit helemaal verdwijnen, dit gevoel, we hebben het nodig om te overleven, maar het raakt meer en meer naar de achtergrond, naar de schaduw, waardoor we het steeds meer uit het oog verliezen en er steeds minder opmerkzaam van zijn.
De rangordeningen zelf zijn niet weg nee, die worden in een nieuw jasje gestoken, dat klopt, maar het gevoel voor rangorde ontbreekt steeds meer.quote:
Ik weet niet of deze manier van denken zozeer verdwenen is, als dat ze in een ander jasje is geplaatst.
Dat wil zeggen, men gaat steeds gemakkelijker mee in wat nu eenmaal als hoog en laag wordt voorgesteld, men neemt het gewoon voor lief, zonder te erkennen dat het inderdaad een rangordenen is wat hier gebeurt, zonder dat er duidelijk benoemd wordt wie tot de boven- en wie tot de onderklasse behoort en waarom dat zo is. Dat speelt zich meer en meer in de schaduw af, in de sfeer van het onuitgesprokene, op de wijze waarop dat in een technocratie met macht gebeurt.
Dus: Wilders en zijn volgelingen zijn inderdaad het lage – de onderklasse – maar het wordt steeds minder direct benoemd als zodanig, men komt er steeds minder direct voor uit en er wordt ook minder gesproken over hoe en waarom dat dan zo is. Vandaar dat men moeite heeft de verkiezingsuitslag te duiden. “De kiezer heeft gesproken!” Zou men bij een gunstigere uitslag zeggen. Nu wordt er een beetje omheen gedraaid en naar verklaringen gezocht, worstelend met de paradox hoe iets goed (want winnaar) en slecht tegelijk kan zijn.
Dat er sprake is van ordening lijkt me vanzelfsprekend, een ordelijke structuur is namelijk nodig, wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht, de ordelijke structuur in samenleving en organisatie.
Maar zijn we allen voor de wet niet gelijk? ik zie niet helemaal hoe dat hoger en lager hier in past, dat de hogere mens beter zou zijn dan de lagere.
Maar zijn we allen voor de wet niet gelijk? ik zie niet helemaal hoe dat hoger en lager hier in past, dat de hogere mens beter zou zijn dan de lagere.
De waarheid in iemands hoofd is vaak onbuigzamer dan het sterkste staal.
Als we over rangorde en macht spreken moeten we de rol van geweld niet vergeten. Iedere vorm van werkelijke macht kan alleen worden afgedwongen door geweld.quote:
[..]
Inderdaad, voor het gevoel dat er iemand autoriteit zou mogen uitoefenen, in de volste zin van het woord, dat iemand zou mogen bepalen hoe het zit, is steeds minder ruimte.
Voorheen kon de koning je een bevel geven, en kreeg hij de macht om dat te doen rechtstreeks van God. Dat was normaal. Nu kunnen we dat nauwelijks nog bevatten, we begrijpen niet eens meer goed waarom dat eens normaal was en komen vaak niet veel verder dan “vroeger was men dom”. Maar ik denk dat er meer achter schuilt.
Het zal nooit helemaal verdwijnen, dit gevoel, we hebben het nodig om te overleven, maar het raakt meer en meer naar de achtergrond, naar de schaduw, waardoor we het steeds meer uit het oog verliezen en er steeds minder opmerkzaam van zijn.
[..]
De rangordeningen zelf zijn niet weg nee, die worden in een nieuw jasje gestoken, dat klopt, maar het gevoel voor rangorde ontbreekt steeds meer
Als wij een pikorde willen bepalen dan kunnen we elkaar te lijf gaan met zwaarden. De middeleeuwse riddercultuur is een uitstekend voorbeeld van hoe sterke ego's machtsstructuren vormen en behouden.
Je hebt natuurlijk twee soorten macht, de éne die je met geweld afdwingt en de ander die je krijgt toebedeeld vanuit je positie in de samenleving.
De tweede vorm van macht behoeft niet afgedwongen te worden dus komt er geen geweld bij kijken.
De tweede vorm van macht behoeft niet afgedwongen te worden dus komt er geen geweld bij kijken.
De waarheid in iemands hoofd is vaak onbuigzamer dan het sterkste staal.
Regels, wetten en rechten kunnen en worden alleen afgedwongen met geweld. Net als belastingen en huurbetalingen.quote:
Je hebt natuurlijk twee soorten macht, de éne die je met geweld afdwingt en de ander die je krijgt toebedeeld vanuit je positie in de samenleving.
De tweede vorm van macht behoeft niet afgedwongen te worden dus komt er geen geweld bij kijken.
'we' ?quote:
Zijn we in staat deze vraag eerlijk – zonder door emotie verblind te worden – aan onszelf te stellen?
waarom moeten 'we' dat als vraag aan ons-zelf stellen.....?
als je juist stelt dat het een tekortkoming van 'onze moderne maatschappij' is dat mensen geen hogere autoriteit meer accepteren is het zelf nogal raar te suggereren dat deze vraag iets is dat iedereen 'aan zichzelf moet stellen'..
in een traditionele hierarchische samenleving is het gewoonweg zo dat het antwoord op deze vraag door een autoriteit vastgesteld word en het gewone klootjesvolk _dat_ ook gewoon heeft te accepteren
"Whatever you feel like: Life’s not one color, nor are you my only reader" - Ausonius, Epigrammata 25
Nou, geweld is zeker niet de enige vorm, maar inderdaad, dat hoort er ook bij en speelt een zeer belangrijke rol. Zo zitten er veel kanten aan en dat maakt het een ingewikkelde kwestie.quote:
Als we over rangorde en macht spreken moeten we de rol van geweld niet vergeten. Iedere vorm van werkelijke macht kan alleen worden afgedwongen door geweld.
...
De middeleeuwse riddercultuur is een uitstekend voorbeeld
In de middeleeuwen was macht een stuk minder absoluut en moest het nog constant vertoond worden. Gezwaai met wapens, openbare executies, allemaal om er constant aan te herinneren wie de macht heeft. Macht was voor een groot deel op dergelijk vertoon gebaseerd.
Nu er veel effectievere technieken beschikbaar zijn om macht uit te oefenen raakt dat allemaal meer en meer uit beeld en lijkt geweld steeds meer iets voor actiefilms en computerspellen, totdat we uiteindelijk op zoiets uitkomen:
Iedereen is voor de wet gelijk – maar sommigen zijn meer gelijk dan anderen. Het is toch algemeen bekend dat de rijken naar verhouding minder belasting hoeven te betalen? Evenmin is het een groot geheim dat als de koning een misdaad zou begaan, dat dit onder de verantwoording van de ministers valt. Denk je dat de koning onder het strafrecht valt? Dat is voor onderdanen.quote:
Dat er sprake is van ordening lijkt me vanzelfsprekend, een ordelijke structuur is namelijk nodig, wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht, de ordelijke structuur in samenleving en organisatie.
Maar zijn we allen voor de wet niet gelijk? ik zie niet helemaal hoe dat hoger en lager hier in past, dat de hogere mens beter zou zijn dan de lagere.
Bovendien, wie maakt de wetten? Wie handhaaft de wetten?
Wie daar een vinger in de pap heeft, belangrijke ambtenaren of invloedrijke lobbyisten bijvoorbeeld, is die helemaal gelijk aan wie enkel te gehoorzamen heeft? Is dat vol te houden?
In middeleeuwen was dit allemaal een stuk duidelijker: degene met het grootste leger, dat is wie de wetten maakt, en handhaaft, de bezitter. Might makes right. Maar dat is nu uit het zicht geraakt en daarmee een hoop zaken meer.
Waarom moeten? Waar haal je dat moeten vandaan, ik stel gewoon een vraag:quote:
'we' ?
waarom moeten 'we' dat als vraag aan ons-zelf stellen.....?
als je juist stelt dat het een tekortkoming van 'onze moderne maatschappij' is dat mensen geen hogere autoriteit meer accepteren is het zelf nogal raar te suggereren dat deze vraag iets is dat iedereen 'aan zichzelf moet stellen'..
“Maar is het werkelijk zo erg om te erkennen dat...”
En nu? Het verschil is met name dat het uit het zicht is geraakt. Macht, geweld, rangen en standen, ze zijn er als vanouds, en zouden ze ooit kunnen verdwijnen? Ze zijn alleen minder goed zichtbaar, men heeft er minder gevoel voor.quote:
in een traditionele hierarchische samenleving is het gewoonweg zo dat het antwoord op deze vraag door een autoriteit vastgesteld word en het gewone klootjesvolk _dat_ ook gewoon heeft te accepteren
Wat versta je onder 'en daarmee een hoop zaken meer'.?quote:
Iedereen is voor de wet gelijk – maar sommigen zijn meer gelijk dan anderen. Het is toch algemeen bekend dat de rijken naar verhouding minder belasting hoeven te betalen? Evenmin is het een groot geheim dat als de koning een misdaad zou begaan, dat dit onder de verantwoording van de ministers valt. Denk je dat de koning onder het strafrecht valt? Dat is voor onderdanen.
Bovendien, wie maakt de wetten? Wie handhaaft de wetten?
Wie daar een vinger in de pap heeft, belangrijke ambtenaren of invloedrijke lobbyisten bijvoorbeeld, is die helemaal gelijk aan wie enkel te gehoorzamen heeft? Is dat vol te houden?
In middeleeuwen was dit allemaal een stuk duidelijker: degene met het grootste leger, dat is wie de wetten maakt, en handhaaft, de bezitter. Might makes right. Maar dat is nu uit het zicht geraakt en daarmee een hoop zaken meer.
De waarheid in iemands hoofd is vaak onbuigzamer dan het sterkste staal.
Waar sta jij in die rangorde? M.b.t. 'hogere mensen' vooral.quote:
Als we zouden vragen naar de belangrijke tekortkomingen van onze moderne maatschappij, dan is een van de meest voor de hand liggende indicaties dat steeds meer en meer het gevoel voor rangorde lijkt te ontbreken. Hoog en laag, goed en slecht, sterk en zwak – deze verschillen worden, hoewel overal duidelijk aanwezig, steeds minder makkelijk te accepteren voor velen, steeds moeilijker onder ogen te zien.
Dit speelt een belangrijke rol in de populariteit van het atheïsme. De idee dat er een hogere macht over ons heerst waar wij aan ondergeschikt zouden zijn staat haaks op het verlangen van de verschillen tussen hoog en laag weg te kunnen kijken. Of neem de dalende populariteit van het koningshuis. Waarom zou de ene mens hoger staan dan de andere? – zo wordt er gedacht. Dat het zo is, het feit dat de een in werkelijkheid ook echt hoger staat dan de ander, meer rechten heeft dan de ander, valt ondertussen moeilijk te ontkennen, maar er valt wel van weg te kijken. We kunnen wel net doen alsof, spelen alsof het eigenlijk niet zo is.
Ook in de kunst, zelfs in de kunst, waar het verschil tussen mooi en lelijk, hoog en laag en alles daartussenin misschien nog wel het langst stand kon houden, begint het onderscheid in de geesten van mensen nu langzaam maar zeker te vervagen. Het waarderen van kunst wordt nu als een subjectieve voorkeur gezien, net zoals – nog weer zo’n onderwerp – seksuele aantrekkingskracht vanuit dat oogpunt wordt beschouwd. Het is allemaal subjectieve voorkeur, stelt men, terwijl tegelijkertijd die zogenaamde subjectieve voorkeur als iets onbelangrijks wordt afgedaan, iets dat er eigenlijk niet zo heel veel toe zou doen.
Natuurlijk is het waar dat smaken verschillen en dat persoonlijke voorkeuren een rol spelen, in kunst en in seks, maar het valt aan de andere kant evenmin te ontkennen dat er in deze beide domeinen uiterst belangrijke factoren meespelen die de persoonlijke voorkeur wel degelijk overstijgen. De objectieve maatstaf ontbreekt, dat is waar, maar is wel degelijk een gedeelde maatstaf, een maatstaf die wij allen in zekere mate zouden kunnen accepteren – als we bereid waren die onder ogen te durven zien. Sommige kunstwerken zijn mooier dan andere, sommige mensen zijn aantrekkelijker dan andere, en hoewel smaken inderdaad verschillen zijn er wel degelijk ook overkoepelende kenmerken aanwezig die de grenzen van deze persoonlijke smaak te boven gaan. Kenmerken waarin zelfs de meest uit elkaar liggende meningen overeenstemming zullen kunnen vinden.
[ afbeelding ]
Wij zijn er in onze moderne wereld achter gekomen dat grenzen tussen onderscheiden minder duidelijk getekend kunnen worden dan voorheen werd gedacht. Dat is een belangrijk inzicht. Het verschil tussen culturen, etniciteiten, ja zelfs dat tussen de diersoorten en dat tussen man en vrouw bleek minder duidelijk vast te liggen dan een eerste indruk deed vermoeden. We moeten het inzicht koesteren dat vaker dan eens in plaats van een duidelijke grens, een groot grijs gebied te vinden is van gevallen die net niet helemaal in de ene, en net niet helemaal in de andere categorie te plaatsen zijn. We spreken daarom ook wel, bijvoorbeeld op het gebied van seksuele voorkeuren, over ‘verschillende bladeren aan een boom’. Hoewel de bladeren onderling verschillen, zijn het allemaal bladeren van dezelfde boom, waarbij de nadruk dus komt te liggen op de overeenkomsten boven de verschillen. Een andere beeldspraak is om in plaats van over zwart en wit te spreken over verschillende tinten grijs. Het is belangrijk om in te zien dat zaken nooit geheel zwart of wit zijn, maar een tint grijs ergens tussen beide uitersten in. Zo is het ook met hoog en laag, goed en slecht, sterk en zwak – de dingen die wij indelen zijn niet zozeer het één of het ander, ze staan ergens tussen twee uitersten in.
Toch slaan we soms een beetje door in het denken in termen van tinten van grijs. Dat alles wat wij onderscheiden ergens tussen twee uitersten in staat, in plaats van dat het heel zwart-wit als het een of ander beschouwd kan worden (bijvoorbeeld, een bepaalde plaats tussen mooi en lelijk in plaats van beslissend het een of het ander) betekent nog niet – zoals men hier soms uit denkt te moeten concluderen – dat de uitersten zwart en wit daarom niet zouden bestaan. Ze bestaan als uitersten van de schaal, en juist het bestaan van de schaal zelf bevestigt het bestaan van deze uitersten. Dat bepaalde individuen niet even gemakkelijk in de man-vrouw indeling in te delen zijn als anderen, ontkent het bestaan van mannen en vrouwen niet. Integendeel. Dat iemand voor de een wel, maar voor de ander niet aantrekkelijk is, betekent daarom nog niet dat alles om het even is en we eigenlijk niet van mooi en lelijk kunnen spreken – dat volgt daar niet uit.
En zo is het ook met het onderscheid tussen hoog en laag. Er is geen duidelijk grens waarvan we kunnen zeggen, vanaf hier is het hoog, en vanaf hier is het laag. Dit zijn de goede mensen, en dit de slechte. Maar dat ontkent niet dat er uitersten bestaan, en dat er verschillen in rangorde tussen mensen bestaan. De een is slimmer dan de ander, een ander is sterker, en weer een ander is rijker of mooier dan de rest. De verschillen zijn er, en om zicht op de werkelijkheid mogelijk te maken is ook het zicht op deze onderscheiden van groot belang. Wie er van wegkijkt, die kijkt van de werkelijkheid weg.
Het is een moeilijk onderwerp, rangorde, want het is in zo’n ontzettend negatief licht komen te staan, er komt zo’n enorme lading negatieve emoties omhoog bij mensen bij het aansnijden van dit thema, dat dit het voeren van een rationeel gesprek erover vaak onmogelijk maakt. We worden immers allen van jongs af aan afgericht om alles wat ook maar een beetje met rangen en standen in verband kan worden gebracht te verafschuwen als het grootste kwaad en directe oorsprong van de meest verschrikkelijke problemen. Wie hier over durft te denken of spreken, die heeft het niet zozeer bij het verkeerde eind, nee, die is een agent van het kwaad, iemand met kwade intenties, die niet zozeer weerlegd maar met vuur bestreden dient te worden, zo heerst maar al te vaak het sentiment.
Zeker is het waar dat er in de geschiedenis onaangename gebeurtenissen te vinden zijn die in verband staan met het rangorden van mensen, om over de vele laag-bij-de-grondse denkwijzen in dat verband nog maar te zwijgen. Het is goed om daarvoor op je hoede te zijn, en om kritisch te zijn op dat soort denkbeelden, maar het is een brug te ver om daarmee het hele hoog-laag onderscheid te verdoemen. Hoog en laag gaan immers niet alleen over geboren kenmerken, het gaat met name over de manier waarop we ons gedragen, de wijze waarop we ons aan leven vormgeven, en is daarom van onmiskenbaar belang juist om die lagere denkwijzen op afstand te houden. Juist om boven ongewenste denk- en levenswijzen uit te kunnen stijgen hebben wij het onderscheid hoog en laag hard nodig. Juist om mensen ertoe aan te sporen op een hogere manier te denken en handelen dienen we het verschil tussen hoog en laag duidelijk voor ogen te hebben, en er niet voor terug te deinzen dit oordeel uit te spreken.
En zijn het de arrogante, zichzelf hoog inschattende mensen die graag hun ego strelen door de nadruk leggen op de verschillen? Of is het juist andersom, en zijn het juist zij die zichzelf (te) laag inschatten die zichzelf in bescherming trachten nemen door hier van weg te kijken? Is het niet vaak de angst om tot een lagere categorie te behoren – niet slim genoeg te zijn, niet sterk genoeg te zijn, niet van het juiste ‘soort’ – die mensen ertoe aanzet het bestaan van deze verschillen te loochenen? Wat dat betreft komt in deze gevallen dus niet het benadrukken, maar juist het verdoezelen van deze verschillen voort uit een behoefte van het strelen van het eigen ego. “Nee hoor, die ander is helemaal niet beter dan ik, we zijn gewoon verschillend.” Maar is het werkelijk zo erg om te erkennen dat er betere, hogere mensen bestaan, dat de koning nu eenmaal in een beter bed geboren is dan wijzelf? Zou dat het einde van de wereld zijn? Of opent het juist de ruimte voor persoonlijke groei, respect voor wat groter is dan ons, en waardering voor al het mooie en goede van deze wereld? Zijn we in staat deze vraag eerlijk – zonder door emotie verblind te worden – aan onszelf te stellen?
Omnibus in omnibus.
Ad Maiorem Dei Gloriam
Ad Maiorem Dei Gloriam
Oh, laat maar. Ik weet genoeg.quote:
[..]
Inderdaad, voor het gevoel dat er iemand autoriteit zou mogen uitoefenen, in de volste zin van het woord, dat iemand zou mogen bepalen hoe het zit, is steeds minder ruimte.
Voorheen kon de koning je een bevel geven, en kreeg hij de macht om dat te doen rechtstreeks van God. Dat was normaal. Nu kunnen we dat nauwelijks nog bevatten, we begrijpen niet eens meer goed waarom dat eens normaal was en komen vaak niet veel verder dan “vroeger was men dom”. Maar ik denk dat er meer achter schuilt.
Het zal nooit helemaal verdwijnen, dit gevoel, we hebben het nodig om te overleven, maar het raakt meer en meer naar de achtergrond, naar de schaduw, waardoor we het steeds meer uit het oog verliezen en er steeds minder opmerkzaam van zijn.
[..]
De rangordeningen zelf zijn niet weg nee, die worden in een nieuw jasje gestoken, dat klopt, maar het gevoel voor rangorde ontbreekt steeds meer.
Dat wil zeggen, men gaat steeds gemakkelijker mee in wat nu eenmaal als hoog en laag wordt voorgesteld, men neemt het gewoon voor lief, zonder te erkennen dat het inderdaad een rangordenen is wat hier gebeurt, zonder dat er duidelijk benoemd wordt wie tot de boven- en wie tot de onderklasse behoort en waarom dat zo is. Dat speelt zich meer en meer in de schaduw af, in de sfeer van het onuitgesprokene, op de wijze waarop dat in een technocratie met macht gebeurt.
Dus: Wilders en zijn volgelingen zijn inderdaad het lage – de onderklasse – maar het wordt steeds minder direct benoemd als zodanig, men komt er steeds minder direct voor uit en er wordt ook minder gesproken over hoe en waarom dat dan zo is. Vandaar dat men moeite heeft de verkiezingsuitslag te duiden. “De kiezer heeft gesproken!” Zou men bij een gunstigere uitslag zeggen. Nu wordt er een beetje omheen gedraaid en naar verklaringen gezocht, worstelend met de paradox hoe iets goed (want winnaar) en slecht tegelijk kan zijn.
Omnibus in omnibus.
Ad Maiorem Dei Gloriam
Ad Maiorem Dei Gloriam
In de eerste plaats verliezen we het verband tussen wetten en geweld uit het oog. Waar wetten vandaan komen, en hoe wetten van kracht zijn voor zover ze met geweld worden gehandhaafd, zoals in de middeleeuwen duidelijker was. Daar begint het.quote:
Wat versta je onder 'en daarmee een hoop zaken meer'.?
Zodra we dat uit het oog verliezen, verliezen we als gevolg daarvan een hoop zaken meer uit het oog, bijvoorbeeld hoe het de ‘bezittende klasse’ is die wetten aan het volk oplegt, en hoe daar een verschil tussen mensen uit spreekt. Geef het maar een naam: winnaars en verliezers, heersers en onderdanen, rijk en arm, vrij en slaaf, het zijn verschillende labels die wijzen op eenzelfde onderliggende realiteit die zo oud is als de mensheid zelf.
Zien we eenmaal dat verschil tussen mensen niet meer, dan vormt dat wegkijken-van de basis om ook andere verschillen mee weg te moffelen, zaken als het verschil in intelligentie, schoonheid, persoonlijkheid, smaak, ervaring, gezondheid. Het gelijkheidsideaal wordt dan aangewend (misbruikt) om te proberen te ontkennen dat er iemand in welke zin dan ook boven onszelf zou kunnen staan, legitiem gezag of autoriteit over ons zou kunnen hebben. Dat is, het wordt gebruikt om de werkelijkheid te ontkennen, om het eigen fragiele ego hoger te plaatsen dan het in werkelijkheid staat.
Pittige kost, maar het stelt je in staat om veel van wat mensen beweegt beter te begrijpen.
Ik vorm geen uitzondering op wat ik hier beschrijf hè. Ik ben ook gewoon ‘schuldig’* aan deze uitwerkingen van het gelijkheidsideaal, voor zover het een schuld is. Ik ben ook gewoon een kind van deze maatschappij, dus als die een bepaalde zwakte kent dan werkt dat evenzeer door in mijzelf. Het is niet alsof je wanneer je je van dit proces bewust bent dat je er dan opeens van zou ‘genezen’* of iets dergelijk. Je weet en begrijpt dan alleen iets meer, maar dat ontheft je nergens van, dat helpt je op zichzelf nog niet.quote:
Waar sta jij in die rangorde? M.b.t. 'hogere mensen' vooral.
Om hier echt aan onderuit te komen zou je ergens naartoe moeten wat in het Oosten wel zoiets als ‘zelfloosheid’ wordt genoemd, of zoals in het woord islam, ‘onderwerping’ of ‘overgave’. In het christendom komt dit ook terug maar in iets minder concrete, meer mystieke termen. Er valt wat meer aan te ontcijferen, maar ‘gehoorzaamheid aan God’ komt redelijk in de buurt.
(Misschien zou je kunnen zeggen dat het onderdeel uitmaakt van de erfzonde, maar dan wordt het meteen een heel theologisch verhaal, ik beperk me hier tot de psychologische kant.)
Dus ja, ook ik heb last van dit anarchisme van de ziel, om het zo maar even te noemen, ook ik vind het soms moeilijk mijn meerdere te erkennen, ik denk wij allemaal, het hoort bij de westerse mens en misschien bij de mens als zodanig.
* ) Ik zeg hier ‘schuldig’ en ‘genezen’ maar zo erg als een misdaad of ziekte is het niet. Het is eerder iets als een slechte gewoonte, een onvolkomenheid, imperfectie. Iets dat het zicht op de werkelijkheid ontneemt.
Maak het even concreet dan, want dit is een beetje vaag zo.quote:
Oh, laat maar. Ik weet genoeg.
Voor de duidelijkheid, het is niet mijn mening dat “Wilders en zijn volgelingen” een onderklasse vertegenwoordigen. Dat is de heersende moraal, de zogenaamde publieke opinie zoals die in veel media-uitingen te horen is, en volgens mij bracht CharlesKinbote het ook in de hoedanigheid ter sprake. Je ziet dat bepaalde vormen van scepsis (bijv. klimaat) steevast in verband worden gebracht met armoede en een laag niveau van opleiding, mensen worden als tokkies en wappies afgeschilderd, terwijl er vraagtekens te zetten zijn bij die weergave.
Ik geef toe dat ik me in het verleden ook wel eens door zulk denken heb laten verleiden – wie kan immers claimen voor dergelijke groupthink immuun te zijn? – maar dat is niet wat ik hier nu stel. Ik heb zeker geen hoge pet op van de heer Wilders zelf, die kan mij gestolen worden, maar zijn stemmers handelen naar mijn mening vanuit een legitiem gevoel van onvrede over bijvoorbeeld de woningnood en veel van wat onder het label ‘woke’ valt. Dus nee, ik vind dat beeld wat van ze wordt neergezet juist voor een groot deel onterecht, al zit er mogelijk een kleine kern van waarheid in.
Dit formuleer je heel anders dan in je openingspost Amerauder.quote:
[..]
In de eerste plaats verliezen we het verband tussen wetten en geweld uit het oog. Waar wetten vandaan komen, en hoe wetten van kracht zijn voor zover ze met geweld worden gehandhaafd, zoals in de middeleeuwen duidelijker was. Daar begint het.
Zodra we dat uit het oog verliezen, verliezen we als gevolg daarvan een hoop zaken meer uit het oog, bijvoorbeeld hoe het de ‘bezittende klasse’ is die wetten aan het volk oplegt, en hoe daar een verschil tussen mensen uit spreekt. Geef het maar een naam: winnaars en verliezers, heersers en onderdanen, rijk en arm, vrij en slaaf, het zijn verschillende labels die wijzen op eenzelfde onderliggende realiteit die zo oud is als de mensheid zelf.
Zien we eenmaal dat verschil tussen mensen niet meer, dan vormt dat wegkijken-van de basis om ook andere verschillen mee weg te moffelen, zaken als het verschil in intelligentie, schoonheid, persoonlijkheid, smaak, ervaring, gezondheid. Het gelijkheidsideaal wordt dan aangewend (misbruikt) om te proberen te ontkennen dat er iemand in welke zin dan ook boven onszelf zou kunnen staan, legitiem gezag of autoriteit over ons zou kunnen hebben. Dat is, het wordt gebruikt om de werkelijkheid te ontkennen, om het eigen fragiele ego hoger te plaatsen dan het in werkelijkheid staat.
Pittige kost, maar het stelt je in staat om veel van wat mensen beweegt beter te begrijpen.
Want ik begon me af te vragen of een dergelijke rangorde juist gewenst was van mindere en lagere mensen die moeten kunnen erkennen dat er betere hogere mensen zijn dan zij. (maar misschien las ik het gewoon verkeerd en in dat geval mijn excuus daarvoor)
Zelf ben ik in een kansloze positie geboren, na 5 maanden van mijn ouders weggehaald en enkele jaren weer herenigd te zijn was ik een angstige kleuter die overal achter wegkroop om niet weer met een riem of dergelijks geslagen te worden.
Jarenlang mishandeling, misbruik, maar geen normaal leven en geen onderwijs, al vroeg stond ik op de vuilnisbelt te werken om de broodnodige centen te verdienen.
Natuurlijk was en is mijn verhaal geen uitzondering, heel veel mensen worden in een kansloze positie geboren, we weten het enkel niet omdat zij geen stem hebben.
Soms komt hun verhaal naar buiten door een nieuwsbericht over mensen die jarenlang misbruikt en mishandeld werden in familie kringen bijvoorbeeld maar breder kunnen we ook denken aan religieuze kringen of bezettingsmachten.
Erkennen dat er betere en hogere mensen zijn, het roept geen emotie op maar vooral de vraag hoe moet men dan persoonlijk groeien?
Is de slavenhouder vanwege zijn machtspositie een beter en hoger mens dan de slaven... is de machthebber een beter en hoger mens dan de mensen die hij onderdrukt.
Mensen met een hogere positie in de samenleving zijn geen betere of hogere mensen dan mensen met een lagere positie in de samenleving.
Waar vroeger de brute macht gold is nu vooral de hogere positie ontleend aan opleiding en kundigheid, bekwamen in discipline en zodoende gekwalificeerd zijn voor die hoge functie.
Daar gaat nu een enorme verantwoording vanuit want het vertrouwen dat iemand krijgt kan door missers compleet verdwijnen en is die hoge functie die bekleed word onhoudbaar.
Mijn invulling is dus heel anders dan die van jou.
Ik zou prima met Mark Rutte een biertje kunnen drinken als gelijke mensen onder elkaar maar ik ben ook de eerste om te erkennen dat ik volledig ongeschikt ben om zijn taken als premier uit te voeren.
En wie de wetten maakt, is dat niet de regering die met mandaat gekozen word?
Is dat ook niet de dynamische wisselwerking tussen overheid en samenleving waardoor de nood tot wetten of wetswijzigingen ontstaan voor een ordelijke samenleving?
Zijn zij die de orde moeten handhaven en gerechtelijk uitvoeren ook niet buiten hun functie gewoon burgers van dezelfde samenleving?
Zijn het misschien bekrompen denkende burgers die graag in hoog en laag denken, jij bent minder en stom en racist dus kop dicht.
Zoals we nu in de afgelopen dagen ook weer zien, alle PVV stemmers weggezet als witte racistische mannetjes, een kwart van Nederland zwakbegaafd, onopgeleid en dom genoemd.
Lekker vanuit het eigen superioriteitsgevoel anderen omlaag trappen en wegzetten, meer is het niet.
Maar naast die andere invulling, als we het hebben over persoonlijke groei, ik denk dat dat gewoon niet mogelijk is zolang we denken in vergelijkingen en meten aan elkaar.
De structuur in de samenleving en aanpassing wanneer nodig is niets dan wat gekras aan de oppervlakte en gaat ook nimmer werkelijk iets betekenen voor de mens.
Er is immers altijd weer de groep die voor is of tegen, elke verandering/aanpassing zal uiteindelijk dus gewoon eens omver gelopen worden en zo gaan we cirkeltjes rond.
In je reactie aan @EttovanBelgie zinspeel je op zelfloosheid.
Die zelfloosheid is wat mij betreft inderdaad de sleutel, niet dat we een of ander oosterse filosofie moeten aanhangen of ons over gaan geven aan een idee van god waardoor het in feite zo is dat we hechten aan kennis in plaats van vrijheid van het gekende.
Doorzie juist de illusie van zelf, als je naar datgene verwijst dat je zelf noemt, dan is dat niets dan een stapel overtuigingen/concepten/traditie/religie/cultuur waaruit dat zelf gevormd is en waarmee we onszelf identificeren.
Er is gewoon niets om het radicaal te stellen, dat gevormde zelf is niet werkelijk.
Dat is wat ieder voor zichzelf moet doen (dat zelf doorzien) maar daar hebben mensen geen boodschap aan en gaan dat niet doen.
De waarheid in iemands hoofd is vaak onbuigzamer dan het sterkste staal.
Wij allemaal moeten dat erkennen ja, dat er hogere mensen zijn dan ons. Tenminste, het hoeft niet, maar het helpt wel om de werkelijkheid te kunnen zien.quote:
Want ik begon me af te vragen of een dergelijke rangorde juist gewenst was van mindere en lagere mensen die moeten kunnen erkennen dat er betere hogere mensen zijn dan zij.
Juist daardoor. Bijvoorbeeld, als je een muzikant bent dan kun je door naar betere muzikanten op te kijken inspiratie krijgen om hogerop te komen. Doe je dat niet en zeg je: “smaken verschillen, alles is om het even, wat ik doe is mooi zat”, dan blijf je misschien steken in je groei.quote:
Erkennen dat er betere en hogere mensen zijn, het roept geen emotie op maar vooral de vraag hoe moet men dan persoonlijk groeien?
Een brave werknemer krijgt soms een net iets grotere beloning dan een nutteloze ja – en soms ook niet – maar dat is toch echt iets anders dan daadwerkelijke macht en verschil in rangorde. Daadwerkelijk macht speelt zich op een net iets hoger niveau af, net iets hoger dan salarisonderhandelingen, en daar geldt nog steeds de wet van de jungle, ook nu nog. Dat het soms lijkt van niet is een voorbeeld van de wijze waarop ons het zicht op deze kwestie ontnomen kan worden.quote:
Waar vroeger de brute macht gold is nu vooral de hogere positie ontleend aan opleiding en kundigheid, bekwamen in discipline en zodoende gekwalificeerd zijn voor die hoge functie.
Ik denk dat het wel meer is dan dat. We zijn allemaal wel eens op zoek naar de manier om ons leven te verbeteren. We worstelen allemaal wel eens met de vraag wat nou goed is en wat niet. Om op die momenten met een heldere blik het onderscheid te kunnen maken tussen hoog en laag, en je niet door “alles is om het even” het zicht te laten ontnemen – kan dan enorm helpen.quote:
Lekker vanuit het eigen superioriteitsgevoel anderen omlaag trappen en wegzetten, meer is het niet.
Dat betekent natuurlijk niet achter de eerste de beste schreeuwlelijkerd aanlopen die meent te weten hoe het zit – en ook niet dat je in het wilde weg kan gaan beoordelen zonder het fijne ervan te weten, maar wel dat je het onderscheid blijft maken en durft te maken tussen gewenst en minder gewenst.
quote:
Je hebt natuurlijk twee soorten macht, de éne die je met geweld afdwingt en de ander die je krijgt toebedeeld vanuit je positie in de samenleving.
De tweede vorm van macht behoeft niet afgedwongen te worden dus komt er geen geweld bij kijken.
-Charlie Chaplin.quote:"You only need power when you want to do something harmful, otherwise love is enough to get everything done."
Kijk eens naar het begrip "Leela", of "Lila" in het Hinduisme voor zover je het nog niet kent, je openingspost is echt dé perfecte uitbeelding hiervan. The Divine Game; het maskertjes spel tussen alles en iedereen. Persona zoals Jung het noemde.
Persoon A loopt naar persoon B en zal het masker op zetten wat compatible is met persoon B.
Persoon A loopt naar persoon C, persoon C is HOGER, persoon A zet derhalve een ander masker op, wat compatible is met persoon C.
Persoon A speelt dus meerdere "rollen", en is vrijwel nooit zichzelf.
Dit is de Illusion, het is 1 grote fake wereld waarin je leeft, puur vanwege dit al; hierarchie.
SPOILEROm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.As above, so below.
Ja, en iedereen heeft zn mond vol over dat ze "de lagere", "lager opgeleid", "tokkievolk", m.a.w. >> "ze snappen niet wat ze doen", dat is eigenlijk wat er gezegd wordt.quote:
Dus: Wilders en zijn volgelingen zijn inderdaad het lage – de onderklasse – maar het wordt steeds minder direct benoemd als zodanig, men komt er steeds minder direct voor uit en er wordt ook minder gesproken over hoe en waarom dat dan zo is. Vandaar dat men moeite heeft de verkiezingsuitslag te duiden. “De kiezer heeft gesproken!” Zou men bij een gunstigere uitslag zeggen. Nu wordt er een beetje omheen gedraaid en naar verklaringen gezocht, worstelend met de paradox hoe iets goed (want winnaar) en slecht tegelijk kan zijn.
Terwijl de daadwerkelijke reden is dat ze PVV stemmen, dat ze in de buurten wonen van de "marokkanen" waar Wilders het over heeft en daar last van hebben. Dát is de reden. Laat die D66/VVD stemmers in het Gooi maar ns ff ruilen voor een jaar met die PVV stemmers, kijken wat ze dan gaan stemmen want het is lekker makkelijk roepen van een afstand.
As above, so below.
— Platoquote:“He who does not desire power is fit to hold it.”
Iets met desirelesness.
As above, so below.
— Platoquote:"Stop met nepcitaten aan me toe te schrijven en lees eens daadwerkelijk mijn dialogen, ze zijn prachtig. Oh trouwens, de joden hebben 9/11 gedaan."
verwijder dit account.
Wat is nou het probleem? Dat we door een gebrek aan rangorde en onderscheid geen duidelijke handvatten meer hebben om ons leven vorm te geven en ons handelen aan te spiegelen?
|
|
| Forum Opties | |
|---|---|
| Forumhop: | |
| Hop naar: | |