quote:
Is de jongste wereldkampioen ooit wel de allerbeste schaker...? “Het einde van het schaken zoals we het tot nu kenden”
Op 18 jaar is de Indiër Dommaraju Gukesh de eerste tiener die wereldkampioen schaken wordt. Is hij ook de beste schaker ter wereld? “Dit is het einde van het schaken zoals we het tot nu kenden.”
Donderdagmiddag kroonde Gukesh zich tot de jongste wereldkampioen schaken ooit door de regerende Chinese wereldkampioen Ding Liren (32) in Singapore te verslaan met 7,5-6,5 in een match over 14 partijen. Vooraf gold Gukesh als de grote favoriet, omdat Ding al een poos in een diep schaakdal leek te zitten. Maar tegen de verwachtingen groeide de match uit tot een thriller, waarin Ding pas helemaal op het eind de duimen legde.
Ding won erg verrassend de eerste partij, zijn eerste winst in een jaar. Gukesh trok de stand weer gelijk in de derde partij. Daarna volgden zeven allesbehalve saaie remises op rij, tot Gukesh de 11de partij won, en zijn hand al naar de wereldtitel leek uit te steken. Ding toonde weerbaarheid door de 12de partij te winnen. Een blunder van de Chinees in de laatste, eigenlijk gelijk opgaande 14de partij, leverde Gukesh de wereldtitel op.
Planeet
Gukesh kon zijn tranen niet inhouden en omschreef het “als wellicht het beste moment van mijn leven”. De schaakwereld begroette de wereldtitel van de Indiase wonderboy ook met sympathie. Een andere kwestie is of we Gukesh ook als de beste schaker ter wereld moeten beschouwen.
De Rus Garri Kasparov (61), de vorige jongste wereldkampioen op 22 jaar, gaf daarover al voor de match zijn ondubbelzinnige mening: “Een WK-match duidt voor mij de beste speler op de planeet aan, en dat is nog steeds de Noor Magnus Carlsen.” Feiten zijn feiten: Carlsen staat al meer dan tien jaar eerste met zijn rating, Gukesh staat pas vijfde met haast 60 elopunten minder, wat in het topschaak min of meer op een klasseverschil wijst.
Carlsen haalde tijdens de match Gukesh-Ding ongemeen zwaar uit: “In de eerste partij deed Gukesh werkelijk niet één goede zet.” Tegen het einde van de tweekamp was Carlsen vernietigend over het gebrek aan kwaliteit van Gukesh: “Dit heeft niets van een match tussen twee kandidaten om de wereldtitel. Het lijkt meer op een tweede of derde ronde in een open toernooi (waaraan ook veel minder sterke schakers deelnemen, red.). Zo’n toernooi waarin je zwakkere tegenstander nog door de opening weet te spartelen, maar je hem daarna puur op klasse verslaat.”
Het mag niet verrassen dat een andere oudgediende, de Rus Vladimir Kramnik (49), die in 2000 faam verwierf door wereldkampioen Kasparov na 15 jaar alleenheerschappij te onttronen, er onbeschroomd nog een schepje bovenop deed. De altijd kritische Kramnik staat, sinds zijn afscheid van het professionele schaak, bekend om zijn rotsvaste overtuiging dat in het online topschaak veel meer wordt valsgespeeld door topspelers dan velen denken. De Rus ventileerde zijn ontzetting over het spelniveau in Singapore op sociale media. “Deze WK-match is zonder meer het einde van het schaken zoals we het tot nu kenden.” De blunder van Ding in de laatste partij noemde hij “kinderlijk”. “Nooit eerder werd een strijd om de wereldtitel beslecht door zo’n groteske blunder, in slechts één enkele zet.”
”Op jullie donder”
Die kritiek van Kramnik en Carlsen op Gukesh lijkt wat buiten proportie. Gukesh is amper 18, schoot in een jaar tijd 60 ratingpunten omhoog, en heeft op zijn leeftijd normaliter nog veel groeimarge. Hij toonde zich alvast in de voorronde van dit WK sterker dan de nummer twee van de wereld Fabiano Caruana en de nummer drie Hikaru Nakamura (beiden VS). Neen, Gukesh heeft zijn wereldtitel niet gestolen.
Carlsen is aan de zijlijn niet mals voor Gukesh, maar dat hij al enkele jaren geen matches voor de wereldtitel meer wil spelen, is zijn eigen keuze. En wanneer doet de Noor nog eens mee aan een toptoernooi in klassiek schaak? In januari 2024 bedankte hij al voor deelname aan het Tata Steel Toernooi in Wijk aan Zee, met de belofte “jullie allemaal op jullie donder te geven in 2025”, maar ook in januari 2025 is Carlsen niet van de partij in Wijk aan Zee. Hij speelt haast alleen nog rapid- en blitzschaak en toont zich daarin haast onklopbaar.
Nogal veel boosheid.