![FszTvvxXsAQf9ew?format=jpg&name=large]()
Kregen jullie ook dorst van deze rit? Iets met rode wijn. We moesten het van de plaatjes hebben, verder stelde het niet veel voor. Het draaide allemaal om de laatste paar kilometer, en dan nog meer om de allerlaatste kilometer. Parcourskennis was geen overbodige luxe. De aankomst was eigenlijk best wel een beetje gek, als we heel eerlijk zijn. Je zou het ook typisch Baskisch kunnen noemen, wellicht. Stukje omhoog, stukje omlaag met een paar bochten erbij en dan meteen de finish. Die kwam sneller dan ik had verwacht, en waarschijnlijk ook wel sneller dan een aantal andere renners hadden verwacht. Ineos had het geluk over Omar Fraile te beschikken. Die had parcourskennis én benen. Op het juiste moment ging hij aan en na die paar bochten in dalende lijn hoefde Hayter eigenlijk maar drie keer te trappen om de zege binnen te halen. Sjon Aberasturi kwam nog wel opzetten, maar de finish kwam te snel. Aranburu op vier, die had wellicht, eventueel, iets meer kunnen bereiken als Gonzalo Serrano had geweten dat je best mag werken voor een ploeggenoot. Fraile was dusdanig sterk dat hij waarschijnlijk zelf ook wel had kunnen winnen, zeer onsympathiek van het altijd onsympathieke Ineos dat ze in het Baskenland niet voor de Bask kiezen. Enfin, de eerste rit was de makkelijkste van allemaal, een opwarmertje met het oog op de zware week die volgt. Een sprintje, met wat geluk de laatste van dit rondje. We gaan snel verder met de tweede rit, een etappe die volledig door de autonome regio Navarra voert, een van de zeven Baskische provincies.
![Etapa-2.png.webp]()
![02_00_VIANA-LEITZA-scaled.jpg.webp]()
De tweede rit gaat van start op een soort van drielandenpunt. Een stukje ten westen van Viana ligt de autonome regio Baskenland, een stukje ten zuiden van het dorp ligt de autonome regio La Rioja. Het is bekend terrein voor de Itzulia, want vorig jaar waren we hier ook al. In dit stadje met ongeveer 4000 inwoners eindigde de tweede rit van de editie van 2022, het werd een sprintje heuvelop waarin een toen nog bestaande Alaphilippe zegevierde. Hij werd de opvolger van Alejandro Valverde, die hier in 2010 won. In 1997 won Laurent Jalabert dan weer in Viana, een iconisch rijtje toch wel. Hoewel de editie van 2010 eigenlijk geen winnaar kent, dat resultaat is geschrapt, iets met Piti en Fuentes en Operacion Puerto en smaad en laster. De Vuelta is hier overigens ook nog geweest, 11 jaar geleden. Toen won John Degenkolb, was in die jaren een mogelijkheid. Tegenwoordig moet hij het van treurige trucjes hebben zoals de weg blokkeren en daarna versnellen, maarja. Tijdens de laatste pakweg 60 kilometer van de vorig rit reden we continu door twee wijnregio's, La Rioja en de Rioja Alavesa. Hoewel we ons inmiddels in Navarra bevinden dragen ook de bodegas in Viana het keurmerk Rioja. Het is alweer een wijnrit, het begin althans. Enkele bekende bodegas liggen hier, zoals die van Ondarre. Daar werden alle hoogwaardigheidsbekleders vorig jaar nog uitgenodigd om het eens goed op een zuipen te zetten. Dat heb je ook wel nodig, want extreem veel is er in Viana niet te beleven. Cesare Borgia, een zoon van paus Alexander VI, is hier overleden en begraven en Viana ligt op de weg naar Santiago de Compostela, dat zijn, op de wijn na, de feitjes waar ze het van moeten hebben. Nouja, goed, het centrumpje is redelijk oud en kent wat leuke straatjes, en de lokale kerk en het lokale stadhuis zien er ook nog wel leuk uit.
![md-ayuntamiento.jpg]()
Het begin van deze etappe lijkt op papier niet interessant, maar zou dat toch kunnen worden. In de eerste kilometers van de rit rijden de renners over wat glooiende maar brede wegen. Het is enigszins bochtig, terwijl we de omgeving langzaam zien veranderen. We laten de bossen en de wijngaarden steeds meer achter ons en komen na een kilometer of 10 voorbij Torres del Río in open terrein terecht. En dat is interessant, want het gaat een beetje waaien. De wind lijkt net niet ideaal te staan en het waait waarschijnlijk net niet hard genoeg, maar ik voorspel toch een nerveus begin van de rit. De wijn staat wel wat schuin en dan krijg je automatisch nerveus gedoe. Van Torres del Río fietsen we naar Los Arcos, continu rechtdoor over een brede en zo goed als vlakke weg, dwars door de graanschuur van Navarra. Zo open als het maar zijn kan. Met een beetje wensdenken voorspel ik waaiers, die dan wel niet gevat zullen worden door de camera's. Los Arcos kennen we overigens van de Vuelta, daar ligt een vroemvroemcircuit waar meerdere etappes van start zijn gegaan in het recente verleden. Voorbij Los Arcos fietst men nog een tijd door open gebied met wind die wellicht eerder schuin tegen dan schuin in de rug zal staan, waarna er even later een bocht naar rechts volgt. Men fietst met de wind wat meer in de rug richting Allo. Allo. Allo allo. Dit dorpje dat duizend zielen telt bereiken we na 35 kilometer, we keren hier noordwaarts en vanaf dat moment hebben we te maken met tegenwind, dus mocht er sprake zijn van waaiers dan komt uiteindelijk alles toch weer bij elkaar, haha. Paniek om niks, sorry. We rijden praktisch rechtdoor via Ayegi naar Estella-Lizarra, een bekende plaats. Hier wordt jaarlijks de GP Miguel Indurain verreden, een paar dagen gelegen zagen we Ion Izagirre nog zegevieren in de straten van Lizarra. Het is ook de thuisbasis van Julen Amezqueta, coureur van Caja Rural. Hij mocht dit jaar wel de GP Miguel Indurain rijden in zijn eigen stad, maar de Itzulia gaat aan zijn neus voorbij. Het kan niet altijd feest zijn.
![indurain-izagirre-U190482896935l2C-U1901056065077GaE-1200x840@Diario%20Vasco-DiarioVasco.jpg]()
Krijg je toch zomaar een foeilelijke trofee uitgereikt door Big Mig zelf. Is het een wielrenner of een dinosaurus? Geen idee. In ieder geval, in Lizarra, de Baskische naam voor Estella, hebben we 47 kilometer afgewerkt en dat is toch maar mooi en kwart van de etappe. In de buurt van Lizarra kun je een aantal klimmetjes vinden, bewijst de GP Miguel Indurain ieder jaar. Doen we niets mee, hoewel er buiten de stad even geklommen moet worden volgen we voorlopig een makkelijker parcours. Voorlopig, want over een tijdje volgt wel een echte klim. Na 75 kilometer komen de renners boven op de Alto de Extauri. Een klim van een kilometer of 11 aan een procent of drie gemiddeld, wat niet direct heel uitdagend klinkt. Toch zitten er wat lastigere stukken tussen, een paar afdalinkjes tussendoor gooien het gemiddelde flink omlaag. De weg omhoog is breed en goed en het grootste geheim van deze beklimming bevindt zich op de top. Een adembenemend uitzicht over de omgeving. Navarra kan best mooi zijn, geloof dat maar. Na de klim dalen we af richting het dorpje Etxauri, waar zich de belangrijkste klimschool van Navarra bevindt! Er komt ook een voetballer van Real Sociedad vandaan, dat zijn de belangrijkste wapenfeiten. De andere kant van de klim is wel een stuk lastiger, het gaat dus hard naar beneden. Paar haarspeldbochten erbij, de moeite waard. De klim zat al eens eerder in de Itzulia, in de editie van 2017 bijvoorbeeld, toen eindigden we in de buurt van dat gekke bouwwerk dat gisteren nog in beeld kwam in Elciego.
![7ZOVjJW.jpg]()
![32357942807_0e603885f0_b.jpg]()
Eenmaal in Etxauri dalen we nog een klein stukje verder af richting de rivier de Arga. We komen voorbij het dorpje Ibero en zetten dan eigenlijk koers richting Pamplona, dat de Basken Iruñea noemen. Pamplona bereiken we uiteindelijk niet, maar we kussen wel bijna Orkoien. Dit voorstadje van Pamplona is nogal significant voor de koers, want we vinden hier de thuisbasis van zowel Movistar als Kern Pharma. Als het gaat om Movistar is dat geen verrassing, Eusebio Unzue komt immers uit Orkoien. Dat Kern Pharma zijn thuisbasis ook daar kent is eveneens niet heel verrassend, de ploeg komt immers voort uit de amateurploeg AD Galibier, die lang doorging onder de naam Lizarte, een ploeg die lange tijd dienstdeed als partner van Movistar. Maar goed, Orkoien bereiken we dus nét niet, maarja, dit stukje informatie moest ik toch wel even delen. Verwacht jongens van Kern Pharma in de vlucht, in ieder geval. De rest van Pamplona zal ik jullie besparen, we hebben Indurain al in beeld gehad dus ik haal m'n taks wel. In Ororbia, net buiten de agglomeratie van Pamplona, slaan we linksaf en dan volgt er een vrij lang stuk in de vallei waar weinig te beleven gaat zijn. Fietsen langs de rivier Arakil, het is bosachtig en behoorlijk vlak. Na 100 kilometer, over de helft van de rit, komen de renners uit in Irurtzun. Als je in dit dorp linksaf slaat kom je in een vallei terecht waar een hoop 'bekende' plaatsjes liggen. Bekend van de koers, met name. Het Uharte-Arakil van de familie Arrieta, bijvoorbeeld. Igor doet mee, hij zal het terrein van deze etappe als zijn broekzak kennen. Nog wat verderop ligt Etxarri-Aranatz, waar Egoi Martinez woont, de voormalig prof van Euskaltel die tegenwoordig zaakwaarnemer is. Een van zijn cliënten is Mulu Hailemichael, die woont tegenwoordig zelfs bij Martinez in. Mulu kent hier de wegen inmiddels ook behoorlijk goed, maar Caja Rural heeft hem en Amezqueta niet meegenomen. Harteloze ploeg. In Irurtzun kennen ze wel wat van de koers, vorig jaar organiseerden ze hier de Emakumeen Nafarroako Women's Elite Classics, een profkoers die werd gewonnen door de gigantische Sarah Gigante, een eeuwig geblesseerde ploeggenote van Van Vleuten die op dat moment warempel een keer niet geblesseerd was. Enfin, van Irurtzun fietsen we verder naar Lekunberri, waar Van Vleuten dan weer in 2021 de Emakumeen Nafarroako Women's Elite Classics won. Marco Soler won er in de Vuelta van 2020 een rit, hier ga ik jullie over een aantal maanden weer mee lastigvallen, want dit jaar zal de Vuelta opnieuw een aankomst kennen in Lekunberri.
![bettiniphoto_0472386_1_originali-scaled.jpg]()
Die aankomst in 2020 volgde na een beklimming en een afdaling van San Miguel de Aralar, in dat kader is het teleurstellend dat we nu door de vallei naar Lekunberri fietsen. Het is niet volledig vlak, maar wel zo goed als. Daar komt buiten Lekunberri verandering in, de finale van de rit gaat beginnen en dat is een geaccidenteerde finale. Van Lekunberri fietsen we naar Uitzi, waar een klim begint met de naam Uitzi. Lang over nagedacht. We noteren 5,5 kilometer aan 4,2%. Vals plat, met dan aan het eind twee kilometer aan 7%. Zelfs een stukje boven de 10%, in Nafarroa bestaan ook steile wegen, al houden we ons nog in. De weg omhoog is breed en voert door een bos, hetzelfde kan gezegd worden over de weg omlaag. Door een aantal scherpe bochten wordt het wel een technische afdaling, maar de brede weg zou moeten helpen om veilig Leitza te bereiken. Da's de finishplaats. Net als tijdens de eerste rit fietsen we eerst al een keer door de finishplaats, om vervolgens een lokale ronde af te werken. Net als gisteren fietsen de renners ook alvast over de finish, alleen dan van de achterkant. Tussensprint op dat moment, na 129 kilometer. Kleine versmalling op voorhand, maar de finishstraat zelf is breder. Enfin, we rijden een tijd in tegengestelde richting over de weg die in de finale naar de finish zal leiden. De eerste conclusie is dat we bijna direct na de tussensprint een rotonde tegenkomen, dat gaat leuk worden over een aantal kilometer. Een volgende conclusie is dat de weg bijna direct omhoog begint te lopen. In de finale wordt het dus letterlijk dalen tot aan de finish, zo'n beetje. Pareltje weer, Roberto. We verlaten Leitza en rijden door een prachtige, groene omgeving omhoog. Tweemaal klimmen we naar de top van Arkiskil, de eerste keer langs de lastigere kant. Het gaat 4,5 kilometer aan 5% omhoog, wat op zich niet voldoende zal zijn om veel renners in de problemen te brengen. Kilometertje aan 6% erbij, maar al bij al hoeft niemand van deze beklimming te schrikken. De weg omhoog is wel behoorlijk bochtig, wat automatisch wil zeggen dat we een technische afdaling richting de finish gaan krijgen. Leuk!
![X4RPl2N.jpg]()
![20230314165703_itzulia2023etapa02perfila_original_imagen.jpg]()
Na 134 kilometer bereiken we de top van Arkiskil voor het eerst. Er volgt voorbij een hotel op de top een kort stukje plateau, daarna gaat het lang naar beneden op een niet al te interessante manier. De weg omhoog voor straks. Een kilometer of 11 aan 3%, weet je dat alvast. Wel bochtig en bossig, behoorlijk bochtig zelfs. Vrij ver van de finish en het gaat niet al te steil omlaag, bovendien is de weg breed. Dus, nouja, zou moeten lukken. We fietsen onderweg door het pittoreske Ezkurra en komen dan uit bij een leuk punt. Aan het eind van de afdaling slaat het peloton pardoes rechtsaf een smalle weg in. Roberto heeft zich nog lang in weten te houden, maar er komen Baskische taferelen aan. De smalle weg loopt bijna meteen omhoog en brengt ons naar het dorpje Saldias. Het gaat 2,3 kilometer aan 9,2% omhoog, ja, we zijn er. Vooral het begin is heerlijk, de eerste kilometer stijgt het aan 12%, met pieken tot 17%. Daarna vlakt het richting de top wat meer af, maar dit is wel zo'n klimmetje om alvast de concurrentie even te testen. Ik vind het een heerlijk klimmetje. Smalle rotweg door het bos, tussendoor een paar keer een heel fraai uitzicht over de omgeving, schitterend. De heerlijk groene heuvels stelen de show, met soms een beetje nevel tussen die heuvels, een fraaier beeld valt amper te bedenken. Na 148 kilometer komen we boven op deze Baskische muur, nog een kilometer of 45 te gaan, ofzo, joh.
![LLh1Gbu.jpg]()
![media-filer_public-ae-f2-aef2d612-2630-4568-9452-9bb93a45ea04-saldias_t.jpg]()
Buiten het dorpje Saldias, waar de passage in het centrum nog wat smaller gaat zijn, komen we terecht op een bredere weg. Da's wel chill, want het gaat de komende kilometers vooral omlaag. In eerste instantie geen al te lastige afdaling, al komen we wel weer de nodige bochten tegen. In dit schitterende stukje Navarra komen we ook wat dorpjes tegen, zoals Labaien en Beintza. In Beintza gaat het tussendoor even kort omhoog, vooraleer er opnieuw gedaald moet worden. Schattige dorpjes, zoals alles hier schattig is. Random schapen op de weg, schattig. De afdaling wordt na een tijd weer wat technischer, het gaat iets serieuzer naar beneden en we komen allerhande haakse bochten tegen. Weer een schattig dorpje ook, veel Baskischer als Urrotz wordt het niet. En dan die heuvels in de verte, oh, jongens toch. Maar goed, in Urrotz zijn de renners bijna beneden. Het daalt nog wat verder en dan wordt het ter hoogte van Donamaria vlak. Het blijft een aantal kilometer vlak tot in Doneztebe, waar na 165 kilometer de tweede tussensprint van de dag volgt. Nog minder dan 30 kilometer te gaan! Doneztebe noemen we in het Spaans Santesteban, bij dezen een shout-out naar Ane Santesteban. De Itzulia is hier vaker geweest, Marco Pinotti won hier 20 jaar geleden een rit, bijvoorbeeld. Jalabert was dan weer in 2000 wijlen Rebellin te snel af. We bevinden ons in de meest Baskische regio van Navarra, de mooiste regio dus. Niet ver van de Baztan-vallei, dat is misschien nog net een tikkie mooier, maar hier kun je ook prima vertoeven. Er is in Doneztebe zelfs een hostel speciaal voor fietsers, heel goed.
![Doneztebe._Euskal_Herria.jpg]()
Na de tussensprint in Doneztebe volgen er wat bochten en dan rijden we door de vallei via het steenoude maar schilderachtige Elgorriaga de bergen tegemoet. We komen even later uit in het eveneens fraaie Ituren, waar in het centrum een betonnen baan ligt. Toch wat Belgische vibes, even tussendoor. De weg begint al langzaam vals plat omhoog te lopen, als we door Aurtitz rijden en even later Zubieta bereiken. Daar begint de laatste klim van de dag, we gaan van de andere kant aan Arkiskil beginnen. Over die klim kan ik een heel lang verhaal vertellen, maar dat hoeft niet. Een blik op het profiel zegt genoeg. Een brede weg omhoog door een prachtige omgeving, maar de percentages blijven qua prachtigheid een beetje achterwege. In het begin is het even een klein beetje lastig, maar naderhand, nouja, niet, gewoon. Hier ga je weinig renners lossen, vermoed ik zomaar. Wat gezien de finale van de rit eigenlijk wel zou moeten.
![KEYMDVo.jpg]()
![24.jpg]()
Een prachtig sfeerbeeld van het hotel op de top van de klim. Na de klim volgt een afdaling die de renners een beetje kunnen kennen. Ze reden hier zojuist omhoog, immers. Nu omlaag. Die gokverslaafde debiel van een Eritropoetina heeft al wat verkennend werk voor me gedaan, dus ik kan net zo goed zijn informatie overnemen.
Een buitengewoon geestige finale. Een snelle, technische afdaling. Eenmaal beneden zijn we eigenlijk gewoon al bij de finish. Rotonde en dan finishen. Niet echt de allerbeste creatie van Laiseka, vrees ik. De klim op voorhand is niet echt lastig genoeg, dus gaat er een vrij grote groep dalen. Als er in die afdaling weinig verschillen ontstaan krijg je een merkwaardige sprint. Maar goed, men houdt van atypische finales. De aankomst in de GP Miguel Indurain is ook raar, en de aankomst van gisteren was ook gek. Traditie, ofzo. Toch maar hopen op wat verschil na de klim en geen al te grote groep die samen gaat aankomen. Het is wel echt een aankomst die gemaakt is voor de Basken. Fraile en Aranburu kunnen zich hier naar beneden smijten, bijvoorbeeld. Er is amper een vlakke meter na de afdaling, dus de eerste die beneden is wint waarschijnlijk ook meteen de rit. Je doet er goed aan om mijn Baskische vrienden in de gaten te houden. Het was ook echt een aankomst geweest voor Pello Bilbao, maar die is er helaas niet meer bij. Ziek, terwijl het parcours van deze ronde echt op zijn lijf geschreven was. Oneerlijk.
![p2DiyJZ.png]()
Deze bijzondere aankomst ligt in Leitza, het meest Baskische dorp van alle dorpen in Navarra. Iedereen spreekt hier Baskisch, of nouja, 91% van de bevolking. Je ziet het ook terug bij de gemeenteraadsverkiezingen, er is weinig sprake van versplintering in Leitza. Iedereen stemt op EH Bildu, een partij die als doelstelling heeft een socialistisch verenigd onafhankelijk Baskenland te zien ontstaan. Zijn we voor. Goed, er zijn ook een paar mensen die stemmen op een partij die wat meer bezig is met de belangen van Navarra, maar andere partijen komen er niet in. Leitza is verder een heel bescheiden dorpje met amper 3000 inwoners. Een sportief dorpje, dat ook. Er komen nogal wat bekende pelotari uit Leitza. Pelotari, dat zijn mensen die aan pelota doen. Zegt ons weinig, maar dat is nogal groot in het Baskenland. Als we ons tot het wielrennen beperken zien we dat er ook nogal wat bekende wielrenners uit deze plaats komen. Wat te denken van Mikel Nieve? Afgelopen jaar met pensioen gegaan, we zullen hem en zijn vijf zeges als prof nooit vergeten. Rit in de Vuelta, drie ritten in de Giro en een rit in de Dauphiné, een bescheiden maar wel degelijk palmares. Die ene rit in de Giro van 2011, naar Gardeccia, nee, die ga ik echt nooit vergeten. Een van de beste etappes ooit. Ibai Azurmendi is een andere bekende wielrenner uit Leitza. Of nouja, vooral bij mij bekend. Azurmendi is belachelijk klein, en dus een klimmer. Aan klimmen komt hij overigens meestal niet toe omdat hij op voorhand al van de fiets is gevallen. Geen goede stuurman, maar soms, tussen de blessures door, laat hij een glimp van zijn talent zien. Afgelopen weekend zag ik hem nog aanvallen in de GP Miguel Indurain. Hij rijdt voor Euskaltel, maar Euskaltel heeft hem niet meegenomen. Zuur. En dan wel Joan Bou meenemen, klootzakken. Een derde (voormalig) prof uit Leitza is Luis Vicente Otin, die was in de jaren '80 actief voor allerlei Spaanse ploegjes. Kortom, ze hebben wat in hun mars hier in Leitza. De Itzulia was hier vorig jaar ook al. Toen reden we van Leitza naar Viana. Nu rijden we van Viana naar Leitza, haha! Leuk, jongens.
![Leitza%2C_Euskal_Herria.jpg]()
In Viana wordt het 17 graden, met wat kans op wind. Mogelijke waaiers in het begin, maar dat zal vast wel meevallen. In Leitza wordt het 11 graden, met minder wind. Droog, vermoedelijk. Dat scheelt wel een slok op een borrel. Met nattigheid zou dit helemaal een vervelende finale worden, droog zal het te doen zijn. De renners beginnen om 12:29 aan de langste rit van deze Itzulia, om 15:30 is Eurosport weer live en tussen 17:16 en 17:45 komt Alex Aranburu juichend over de streep. Dat geef ik je op een briefje. We sluiten af met een ode aan Mikel Nieve en gooien er uiteraard nog het muziekje van de dag in. Aangezien de etappe zich afspeelt in Nafarroa moet er natuurlijk wel muziek uit deze provincie gedraaid worden. Berri Txarrak ligt voor de hand, aangezien we door Lekunberri fietsen, maar die heb ik al eens eerder in de strijd gegooid. We gaan voor een bandje uit Pamplona, samen met de zanger van een andere band uit Pamplona. Gaat het over Navarra, dan kom je toch bijna altijd weer uit in Pamplona.
![CjzcbFqUoAAOIbp.jpg]()
Ja, Basken eren renners door wielen boven hun hoofd te houden. Is traditie. Met als extrabonus nog de
picture of the day van de eerste dag.