Nog een kort artikel over deze kwestie:
Hertenkampen moeten verdwijnen, maar dat gaat niet zonder slag of stoot: ‘Eerst moest Zwarte Piet eruit en nu zijn de hertjes aan de beurt’Het hertenkamp moet verdwijnen. Dat ligt gevoelig. Arnhem heeft de volwassen bokken alvast apart gezet zodat er geen nieuwe herten meer komen. Andere gemeenten wachten af: gaat het echt door?
Zie ze staan, de mannen. Weggehaald bij de vrouwen. Op een smalle strook, pal naast een treinspoor, stapt de bok met het grootste gewei als een koning door het gras. Aan de ene kant lopen treinen binnen bij het station Arnhem Presikhaaf. Aan de andere kant passeert een vrijwel constante stoet studenten van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.
Is het uit gewoonte dat de herenkudde richting het hek komt als ze daar bekeken wordt? Op hun oude, vertrouwde stek betekende een mens aan de spijlen vaak eten, soms werd het met zakken vol over het hek geschud.
Geofferd op het altaar
De acht bokken op de boomloze strook in Arnhem-Zuid stonden tot voor kort in het veel grotere hertenkamp in het Arnhemse Park Sonsbeek. Met hun mindere plek zijn ze eigenlijk geofferd op het altaar van dierenwelzijn. Demissionair landbouwminister Piet Adema (Christenunie) wil dat de 250 hertenkampen in Nederland, door uitsterving, verdwijnen.
Herten, meent hij na ‘onafhankelijk wetenschappelijk advies’, zijn beter op hun plek in de vrije natuur. Daarom staan het damhert en het Midden-Europees edelhert niet op de zogenoemde positieflijst van dieren die we mogen houden als huis- of hobbydier. Die lijst geldt op zijn vroegst vanaf 1 juli 2024.
Op borden in het Park Sonsbeek deelt de gemeente Arnhem mee dat de geslachtsrijpe bokken zijn weggehaald. Zo komen er geen nieuwe herten bij. ‘Op deze manier kunnen we het hertenkamp voor u openhouden’, staat op het bord.
Daar had eigenlijk het woord ‘voorlopig’ tussen moeten staan. Als er geen hindes meer worden gedekt, zal het allerlaatste hert over pakweg vijftien jaar het licht uitdoen in het hertenkamp dat sinds 1905 bestaat. Of al eerder, want een diervriendelijke overheid gaat niet wachten tot het allerlaatste kuddedier in zijn eentje sterft.
Nostalgie
Hertenkampen hebben iets gemeen met Zwarte Piet: er kleeft veel nostalgie aan. Hele generaties hebben in hun familiealbum jeugdfoto’s van hertjes voeren op zondag. ,,Eerst moest Zwarte Piet eruit en nu zijn de hertjes aan de beurt”, zei een particulier hertenhouder in deze krant.Hoe gevoelig het ligt, weet ook Joke van Onna, voorzitter van de Stichting Vrienden Kronenburgerpark in Nijmegen. ,,De hertenkampen zijn er al zolang. Het brengt plezier en geluk als je de herten ziet rennen in de zon en dat beeld wil niemand graag verstoren.” Toch is ze vóór de nieuwe maatregel. Sterker nog: in het Kronenburgerpark zijn ze op eigen initiatief al jaren geleden gestopt met het fokken van herten omdat ze geloofden dat dit beter voor de dieren is. (zie kader).
Sluit dit park af voor publiek, dan kan het hek van het hertenkamp open
In Park Sonsbeek zijn echter weinig voorbijgangers te vinden die er net zo over denken. ,,Ik kijk altijd even naar de herten en ze hebben het hier prima”, zegt een hondenbezitster. ,,Er is genoeg ruimte om te vluchten, goed eten en als ze iets mankeren, komt er een dierenarts. Maar
ik vermoed dat de boswachter zijn vriezer al aan het uitruimen is.”Een andere hondenbezitster heeft vooral te doen met de hindes. ,,Jullie willen seks, hè”, roept ze. Een man die met een zak appels komt aanzetten, heeft een originele oplossing. ,,Sluit dit park af voor publiek, dan kan het hek van het hertenkamp open.”
Bezwaren
,,Niks doen, is het beste”, vindt Jan Willem van Holland van de website Hertenkampen.nl, die het publieke verzet steunt. Hij beheert een hertenkamp in het Julianapark in Utrecht ,,Er geldt nu nog geen nieuw beleid en er komen verkiezingen aan. BBB, PVV, VVD en SGP zijn tegen. Het is dus de vraag of er straks nog een meerderheid voor opheffing van de hertenkampen is.”
Hij vindt het kwalijk dat wetenschappers die de minister adviseerden, zijn uitgegaan van herten in het wild. ,,Ze moeten onderzoek doen in de hertenkampen. Allerlei bezwaren zijn daar niet van toepassing.”
Zo'n bezwaar is: herten kunnen lichamelijk letsel veroorzaken. Van Holland: ,,Ik heb heel internet afgezocht en drie letselgevallen gevonden. Twee keer probeerde iemand sparrende bokken in bronstijd uit elkaar te halen en in het derde geval een bok en hinde die driftig met elkaar bezig waren. Dat moet je natuurlijk ook niet doen.”
Waarom mogen we wel varkens op elkaar stapelen in schuren?
Sommige gemeentes overwegen nu om over te stappen op alpaca’s. ,,Alpaca’s hebben stevige ondertanden en kunnen een flinke zwieper met hun nek of trap met hun poten geven. Uit onderzoek blijkt dat herten in gevangenschap ouder worden dan in het wild. Weet je dat er jaarlijks 8000 tot 10.000 worden doodgereden op wegen rond onze bossen?”
Ook dierenarts Peter Klaver uit Dodewaard, die veel hertenkampen bezoekt, wuift de wetenschappelijke argumenten weg. ,,Zelden komen er mensen zonder begeleiding in een hertenkamp en de verzorgers weten heel goed wanneer ze beter een bezem of kruiwagen kunnen meenemen om ‘boe’ te roepen.” Damherten kunnen aviaire tbc (vogel-tbc) op mensen overdragen. Maar Klaver heeft dat in Nederland nooit meegemaakt. ,,Dat gebeurt alleen in Verweggistan.”
Klaver komt in zo’n vijftig hertenkampen, waarvan de helft eigendom van particulieren die ook in actie moeten komen. Hij werkte eerder als dierenarts in Artis en kan ‘als een van de weinige dierenartsen een dier op afstand verdoven’. ,,Ze zijn al zo lang bezig met die positieflijst”, zegt hij. ,,Ik werd er dertig jaar geleden al over gebeld. Er kan zo iets sneuvelen bij de rechter. Want als je nou straks in die parken wel waterbuffels en alpaca’s mag houden, maar geen damherten, dan zegt de rechter: ‘Overheid, leg mij de consistentie van beleid eens uit’. Waarom mogen we wel varkens op elkaar stapelen in schuren?”
Ook Klaver rekent erop dat een nieuw kabinet terugkomt op het besluit, ‘als links het niet voor het zeggen krijgt’.
Volgens een woordvoerder van het ministerie van Landbouw hoeft de positieflijst ‘niet opnieuw te worden goedgekeurd door het nieuwe kabinet of de Tweede en Eerste Kamer’. De lijst, die nog wel moet worden gemeld bij de Europese Commissie, is een zaak voor de minister, zegt ze. ,,Ook voor een nieuwe minister, blijft de positieflijst een gegeven.” Wel zou een nieuwe minister, rekening houdend met bepaalde belangen, kunnen kiezen voor een later moment van invoering, aldus de woordvoerder. ,,We gaan daar niet van uit.”
Over het wetenschappelijk advies zegt ze: ,,De wetenschappers zijn uitgegaan van de eigenschappen en behoeften van het dier en niet van de mogelijkheden om hiermee om te gaan in de houderij.”
Vluchtdieren
,,Herten zijn vluchtdieren. Als er met vuurwerk wordt gegooid, kunnen ze zich doodlopen tegen het hek. Dat is al meerdere keren gebeurd”, zegt fractieleider Leo de Groot van de Partij voor de Dieren in Arnhem. Natuurlijk, dieren die in gevangenschap worden geboren, raken aan die situatie gewend, stelt hij. Mensen wennen ook aan onplezierige omstandigheden, maar dat wil nog niet zeggen dat ze zich daar goed bij voelen.”
Susan Hartman van Animal Rights: ,,Dieren zijn altijd beter af in het wild dan in een dierentuin of ander park waar ze voor entertainment worden gehouden. Ze hebben daar niet de vrijheid om te gaan waar ze willen, te eten wat ze willen, of ervoor te kiezen dat ze niet worden geaaid. Het kan best zo zijn dat een dier ouder wordt in gevangenschap, maar een fijn leven in vrijheid houdt meer in dan langer bestáán.”
Gecastreerd
Dat het onderwerp veel losmaakt, merkten ze bij de gemeente Renkum. Toen ze daar per abuis aan de krant meldden dat een bok in een hertenkamp in Oosterbeek alvast was gecastreerd, ging het los op sociale media. Gecastreerd?! Foute boel! De testosteronproductie gaat bij castratie door en het hert krijgt een pijnlijk pruikgewei waaraan het zelfs kan doodgaan.
Sterilisatie is een goed alternatief. Vlug liet de gemeente weten dat er intern sprake was geweest van miscommunicatie en er nog helemaal niet is ingegrepen. ,,Alles zit er nog gewoon aan”, zegt gemeentewoordvoerder Erik van Huizen over de bok. Renkum zal, als het zover komt, de wet uitvoeren, stelt hij, maar voorlopig wacht de gemeente af ‘of de maatregel misschien controversieel wordt verklaard’. ,,Veel mensen hebben dierbare herinneringen aan het hertenkamp en geven die graag door aan de volgende generatie.”
Ik denk dat de meeste hertenbokken eindigen aan een haakje
Peter Klaver, Dierenarts
Egoïstische romantiek, vindt Leo de Groot van de PvdD in Arnhem. ,,Zo lief gaat het er allemaal niet aan toe in een hertenkamp. Elk jaar moeten dieren naar de slacht omdat er anders te veel herten komen.” Dat klopt, zegt dierenarts Klaver. Vooral bokken zijn het haasje. ,,Als er veel bokjes worden geboren, moet je wel iets, anders is het over een tijd natuurlijk feest.”
Overtollige dieren gaan naar de handel en meestal zijn dit de bokken, want ook bij andere dierenweides zitten ze niet op hun voortplantingsdrift te wachten. Waar de handel met de dieren blijft? Klaver: ,,Ik denk dat de meesten eindigen aan een haakje.”
Besluit terugdraaien
Sommige gemeenten hebben de minister gevraagd zijn besluit terug te draaien, zoals in Wijchen en Druten. Ook het college van het Land van Cuijk stuurde een protestbrief. Maar het ligt verdeeld. Dierenarts Klaver merkt in de praktijk niet dat er al veel gemeenten in actie komen.
Fijne herinneringen
Dierenkenner Hans Dorrestijn uit Ede vindt de maatregel overdreven. ,,De herten in de hertenkampen ‘geven niet het idee dat ze daar heel ongelukkig zijn’. ,,Al sinds de middeleeuwen gaat het goed, dus waarom moet dit nu opeens? Laten we er alsjeblieft een beetje lichtheid in houden.” Zelf heeft hij ‘aardige herinneringen’ aan bezoekjes aan een hertenkamp in Laren, waar familie woonde. ,,Ik zal niet de enige met fijne herinneringen zijn. Voor veel kinderen is dit het eerste contact met een dier. Hun ogen wennen zo aan het kijken naar dieren. Als ze van een hert in een hertenkamp houden, gaan ze vanzelf ook om andere herten geven. Je moet ooit een eekhoorntje hebben gezien om er naar terug te verlangen. ”
Diverse zorginstellingen hebben eigen hertenkampjes en dat zijn lichtpuntjes voor veel mensen, vindt Dorrestijn. ,,Een doodongelukkig kind kan door een hertenkamp toch een goeie dag door hebben en oude mensen die niks meer kunnen, lukt het misschien nog net om met hun rollator tot het hek te komen.”
Terug naar de gewezen bokken in Arnhem. Geruchten dat de mannen elkaar de wei uit zouden knokken, kloppen volgens de beheerder van het natuurcentrum niet. ,,Hooguit stoeien ze wat.” Tot februari kunnen ze op hun tijdelijke stek blijven, waar 35.000 euro in is gestoken voor schuilplekken en een hek, want de hoogspringers moeten niet op het spoor belanden.
De verantwoordelijk wethouder (PvdD) in Arnhem heeft gezegd dat hij er alle vertrouwen in heeft straks een goede, nieuwe plek voor de bokken te vinden. ,,Ik wens hem veel succes”, zegt Joke van Onna van de dierenweide in het Nijmeegse Kronenburgerpark. De bokken waren al niet geliefd. En met de nieuwe maatregel al helemaal niet.
https://www.gelderlander.(...)n-de-beurt~a01ec7c5/Waarom komen mensen voor wie dit nostalgie cq schoonheid is, niet in opstand hiertegen?
Waarom vechten om de schmink van een fictief feestpersonage, maar niet om het opdoeken van de hertenkampen, die zovelen in hun hart dragen?