quote:Grote ijsplaat op Antarctica dreigt binnen vijf jaar te versplinteren
In een grote ijsplaat op Antarctica zijn zwakke plekken te zien. Dat is verontrustend: de plaat is onderdeel van de Thwaites-gletsjer en zorgt ervoor dat die minder snel smelt. Als de ijsplaat versplintert – en dat gaat binnen vijf tot tien jaar gebeuren – smelt de gletsjer veel sneller, waardoor de zeespiegel ruim een halve meter kan stijgen.
De Thwaites-gletsjer ligt in het westen van Antarctica en is ongeveer zo groot als Groot-Brittannië. Door klimaatverandering is het smeltwater van deze gletsjer op dit moment goed voor 4 procent van de zeespiegelstijging.
Barst in de voorruit
Een toename van de stijging is voorlopig nog niet aan de orde, omdat de ijsplaat die voor de gletsjer ligt het smelten vertraagt. Maar op nieuwe satellietbeelden is te zien dat deze ijsplaat steeds meer scheuren krijgt.
De scheuren zijn te vergelijken met een barst in de voorruit van je auto, schrijven de onderzoekers die de beelden publiceerden in hun rapport. "Zo'n barst verzwakt de ruit en een kleine schok kan er al voor zorgen dat het raam in honderden scherven uit elkaar valt."
De Amerikaanse wetenschappers schrijven dat de ijsplaat binnen vijf tot tien jaar zal versplinteren. Als dit gebeurt, kan de gletsjer drie keer sneller smelten. De gletsjer staat ook wel bekend als 'Doomsday-gletsjer', omdat de zeespiegel ruim een halve meter zou stijgen als die helemaal smelt.
Zeespiegel zal stijgen
De oostelijke ijsplaat zal zelf niet direct zorgen voor een stijging van de zeespiegel, legt Stef Lhermitte uit. Hij is glacioloog aan de TU Delft en bestudeert poolkappen aan de hand van satellietbeelden. "Een ijsplaat is een stuk drijvend ijs en ligt dus al in het water." Lhermitte vergelijkt het met ijsblokjes in een glas cola: als de ijsblokjes smelten, zit er niet opeens meer vloeistof in het glas.
Het probleem zit bij de gletsjer die door de ijsplaat op z'n plek wordt gehouden. "Een gletsjer ligt namelijk op land. Als het ijs van de gletsjer smelt en in het water komt, stijgt de wereldwijde zeespiegel wél." Net als wanneer je een ijsblokje in een glas cola doet.
Horizontale zwaartekracht
Het smelten van de hele Thwaites-gletsjer zal veel invloed hebben op de zeespiegel, zeker in Nederland. "Dat komt door de horizontale zwaartekracht", legt glacioloog Lhermitte uit.
Oceaanwater wordt aangetrokken door grote ijsmassa's, zoals die op Antarctica. Hierdoor staat de zeespiegel rond de ijskappen hoger. "Als daar nu een groot stuk ijs verdwijnt, verliest Antarctica wat van die aantrekkingskracht, waardoor het water daar juist wegstroomt." De zeespiegel bij de ijskappen daalt dan, terwijl de zeespiegel duizenden kilometers verderop juist stijgt. "En omdat Nederland aan de andere kant van de wereld ligt, komt er naar verhouding meer water onze kant op."
Bekijk ook: Groenland wordt steeds groener en dat is slecht nieuws
Vorig jaar bleek uit onderzoek dat de natuurlijke balans onherstelbaar is aangetast door het smelten van het ijs en de sneeuw in Groenland. Dat heeft grote gevolgen, ook voor Nederland.
Het slechte nieuws is dat we het versplinteren van de ijsplaat op dit moment niet meer kunnen tegengaan. Zelfs als de hele wereld vandaag nog stopt met het uitstoten van broeikasgassen, blijft de temperatuur stijgen en het ijs smelten. "Het is een proces dat niet van de ene op andere dag stop te zetten is", legt Lhermitte uit.
Onomkeerbaar proces
Uit het IPCC-rapport van eerder dit jaar bleek al dat sommige veranderingen van het klimaat onomkeerbaar zijn. Zo zal de zeespiegel de komende duizenden jaren blijven stijgen, en ook het smelten van gletsjers op bergen en in het poolgebied kan nog eeuwen doorgaan.
Het goede nieuws is dat het volledig smelten van de Thwaites-gletsjer nog tientallen jaren zal duren. "Het is niet meer te stoppen, maar het gaat heel langzaam. Dat geeft ons de kans om ons zo goed mogelijk aan te passen en voor te bereiden. De zeespiegel blijft stijgen, maar afhankelijk van de keuzes die we nu maken stijgt de zeespiegel meer of minder."
Interessant leesvoerquote:Thwaites: Antarctic glacier heading for dramatic change
Scientists are warning of dramatic changes at one of the biggest glaciers in Antarctica, potentially within the next five to 10 years.
They say a floating section at the front of Thwaites Glacier that until now has been relatively stable could "shatter like a car windscreen".
US and UK researchers are currently engaged in an intense study programme at Thwaites because of its melt rate.
Already it is dumping 50 billion tonnes of ice into the ocean each year.
This is having limited impact on global sea-levels today, but there is sufficient ice held upstream in the glacier's drainage basin to raise the height of the oceans by 65cm - were it all to melt.
Such a "doomsday" scenario is unlikely to come about for many centuries, but the study team says Thwaites is now responding to a warming world in really quite rapid ways.
"There is going to be dramatic change in the front of the glacier, probably in less than a decade. Both published and unpublished studies point in that direction," said glaciologist Prof Ted Scambos, US lead coordinator for the International Thwaites Glacier Collaboration (ITGC).
"This will accelerate the pace (of Thwaites) and widen, effectively, the dangerous part of the glacier," he told BBC News.
Zoiets is ook het enige wat je kunt doen. Ze stellen immers in het artikel zelf al dat die gletsjer er aan gaat, zelfs als we wereldwijd (!) zouden stoppen met CO2 uit te stoten.quote:Op dinsdag 21 december 2021 11:08 schreef LXIV het volgende:
Zien we dan wel weer. Het zal allemaal wel meevallen en als het water een halve meter stijgt gooien we wel wat zandzakken op de afsluitdijk. Paniekvoetbal altijd.
Eigenlijk wel.quote:Lhermitte vergelijkt het met ijsblokjes in een glas cola: als de ijsblokjes smelten, zit er niet opeens meer vloeistof in het glas.
Je verhaal klopt, maar je vergeet een belangrijk deel. Een gletsjer is voor voor een groot deel ook land based.quote:Op dinsdag 21 december 2021 13:30 schreef marc0871 het volgende:
[..]
Eigenlijk wel.
Een ijsblokje is de vaste vorm van water en in die staat geen vloeistof.
Als een ijsblokje smelt, gaat van een vaste staat over naar een vloeibare staat.
Het wordt dus een vloeistof.
Er zit dus wel degelijk meer vloeibare volume in het glas, als een ijsblokje smelt.
Als we echter kijken naar het nivo van de vloeistof waar we het ijsblokje in onderdompelen, dan heb je gelijk.
De vloeistof van een smeltend ijsblokje, zal de verplaatste vloeistof vervangen, waardoor het nivo gelijk blijft.
Echter, onder de 4⁰C, verlaagd de dichtheid van water.
Als het bevriest, is het dus lichter en zal het gaan drijven en iets boven het oppervlak uitsteken.
Maar water zet ook uit als het bevriest, dus heeft het, ondanks een lagere massa, een groter volume.
Deze eigenschappen zouden elkaar kunnen uitvlakken.
Een ijsberg steekt meestal 10% boven water uit.
Water zet zo'n 8 á 9% uit bij bevriezen.
Hiervan uitgaande, zou het volume van de vloeistof waarin een ijsblokje smelt, nagenoeg hetzelfde moeten blijven.
Ik ben reeds gesmolten, met het ontstaan van de Noordzee als gevolgquote:
We hebben een heel mooi dijken netwerk in Nederland, behalve op één plek. Daar zit een gat.quote:Op dinsdag 21 december 2021 13:47 schreef Nattekat het volgende:
[..]
Ik ben reeds gesmolten, met het ontstaan van de Noordzee als gevolg
Maar een halve meter... dat is einde verhaal voor een aantal kuststeden in deze wereld
Dat is toch vooral als er bij de Noordpool grote hoeveelheden zoet water in de oceaan terechtkomt?quote:Op dinsdag 21 december 2021 11:55 schreef qajariaq het volgende:
Behalve die giga gletsjer die de zeespiegel gaat verhogen kan ook nog de golfstroom gaan stoppen. Dan hebben we hier lokaal weinig last van warmte meer maar gaan we dood aan de kou en honger.
Snap ik. Geloof ik. Helemaal goedquote:Op dinsdag 21 december 2021 13:47 schreef Netsplitter het volgende:
[..]
Je verhaal klopt, maar je vergeet een belangrijk deel. Een gletsjer is voor voor een groot deel ook land based.
Dat gedeelte ligt niet in het water, dus als dat smelt zorgt er wel degelijk voor dat er meer water bij komt.
De ijslaag op Antarctica is maar liefst drie kilometer dik. Als je dan het oppervlak erbij neemt kan je uitrekenen dat bij het smelten van heel Antarctica de zeespiegel maar liefst 60 (zestig) meter stijgt. Reken zelf maar eens na, heb ik ook ooit gedaan omdat ik het niet wilde bevatten.quote:
quote:Antarctica-expeditie moet kennis over smeltrisico Thwaites-gletsjer vergroten
Een Brits-Amerikaanse expeditie met een vloot onderwaterrobots en 32 internationale wetenschappers is in Antarctica om onderzoek te doen naar de gevolgen van de opwarming van de aarde voor de Thwaites-gletsjer. Deze gletsjer, even groot als Groot-Brittannië, baart klimaatonderzoekers zorgen. Met satellietbeelden is vastgesteld dat ijsplaten vóór de gletsjer de laatste jaren steeds grotere scheuren vertonen, waardoor uiteindelijk het landijs van de gletsjer sneller in zee zou kunnen stromen.
Die ontwikkelingen in Antarctica kunnen grote consequenties hebben voor Nederland. Kennisinstituut Deltares gaat het onderzoek naar die impact intensiveren. Marjolijn Haasnoot: "Vooral naar welke opties Nederland heeft en welke maatregelen Nederland eventueel kan versnellen wordt onderzoek gedaan. Voor Deltares is het uniek om hier met zoveel mensen aan te werken, samen met andere partijen."
De Thwaites-gletsjer is kwetsbaar, omdat grote drijvende ijsplaten in contact staan met het opwarmende oceaanwater. Deze ijsplaten fungeren als een soort kurk of plug, en houden het landijs van de gletsjer op z'n plaats. Het warmere zeewater doet de ijsplaten van onderaf smelten. Gevreesd wordt dat als de ijsplaten weg zijn, de gletsjer sneller de zee in stroomt. Het proces lijkt zich te versnellen, waardoor mogelijk al binnen vijf tot tien jaar sommige ijsplaten kunnen versplinteren.
Nederland kwetsbaar
De expeditie is onderdeel van een langjarig onderzoeksprogramma van de VS en Groot-Brittannië. In een filmpje op de website van het onderzoek worden vier regio's en landen genoemd, die bij uitstek kwetsbaar zijn voor de mogelijk versnelde zeespiegelstijging als gevolg van de smeltende Thwaites-gletsjer: New York, Miami, Bangladesh en Nederland.
Als de gletsjer volledig zou wegsmelten betekent dat 65 centimeter zeespiegelstijging in de komende eeuwen. Maar samen met het smelten van andere gletsjers en het uitzetten van het oceaanwater kan een veel hogere zeespiegelstijging niet worden uitgesloten, aldus het jongste IPCC-rapport. Het risico van een smeltende Thwaites-gletsjer is een van de redenen waarom de voorspellingen van het VN-klimaatpanel IPCC nog een grote bandbreedte hebben.
De Zweedse oceanograaf Anna Wåhlin, deelnemer aan de expeditie, vindt meer kennis van de gletsjer van groot belang voor de rest van de wereld. "Thwaites is de belangrijkste reden, zou ik zeggen, waarom er zoveel onzekerheid zit in de projecties van de toekomstige zeespiegelstijging. Dat komt omdat het gebied erg afgelegen is en moeilijk te bereiken. We hebben dus heel weinig gegevens."
Vorig jaar is opnieuw een warmterecord gevestigd in de gemiddelde wereldwijde zeetemperatuur, heeft de NOAA (een Amerikaans instituut voor oceanografie en meteorologie) vastgesteld. Dit is volgens experts van directe invloed op het smelten van sommige gletsjers in Antarctica.
De opwarming werd volgens klimaatwetenschappers vorig jaar getemperd door het natuurverschijnsel La Niña. Sowieso verdwijnt meer dan 90 procent van de extra warmte in de oceanen.
Volgens Marjolijn Haasnoot van Deltares zijn er steeds meer aanwijzingen voor een versnelde zeespiegelstijging. "We moeten daarom sneller aan de bak. Bij dertig centimeter deze eeuw is die opgave te overzien. Maar als het meer wordt, is de opgave heel groot. Daar moeten we niet te laat mee beginnen, want aanpassen vergt veel tijd."
"Deltares vindt dit zo urgent dat we hierop nog meer gaan focussen. Dat is echt bijzonder gezien de andere actuele vragen waar we aan werken zoals droogte, de overstromingen in Limburg of verzakkingen van infrastructuur."
Onherbergzaam
De expeditie van de Amerikanen en Britten gaat inderdaad naar zeer onherbergzaam gebied, zegt NOS-weerman Peter Kuipers Munneke. Hij is als klimaatonderzoeker ook op Antarctica geweest. "Vliegtuigen kunnen er niet landen, want daarvoor is het gebied niet vlak genoeg. Het is enorm brokkelig ijs, met veel scheuren en oneffenheden. Ook helikopters kunnen het gebied niet bereiken, want daarvoor ligt het te ver weg."
Wel kunnen er onbemande duikboten onder de ijsplaten varen en is er al eerder apparatuur uit vliegtuigen geworpen om autonoom metingen te verrichten. Inmiddels richt veel klimaatonderzoek zich op Antarctica, zegt Kuipers Munneke. "Omdat daar erg veel ijs ligt opgeslagen, meer dan waar ook ter wereld, is die ijskap van het grootste belang voor de toekomstige zeespiegelstijging."
Al is de onzekerheid over de processen die een rol spelen op Antarctica nog erg groot, het onderstreept volgens klimaatwetenschappers wel de noodzaak om de mondiale opwarming tot 1,5 graad te beperken. De verwachting bestaat dat daarmee het smelten binnen de perken kan worden gehouden.
|
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |