FOK!forum / Politiek / Directeur CPB: Nederlands beleid leunt te vaak op reparatie
Alpha0vrijdag 14 mei 2021 @ 22:52
quote:
Recept voor beter beleid: eenvoud en kwaliteit

Nederlands beleid leunt te vaak op reparatie achteraf. Dat maakt ons stelsel duur, oneerlijk en ineffectief, stelt Pieter Hasekamp, directeur van het Centraal Planbureau.


Begin jaren negentig studeerde ik in Florence. Omdat we de Italianen op culinair gebied wel erg chauvinistisch vonden, kookte ik met een paar Nederlandse vrienden een klassieker uit het studentenhuis: pasta met gehakt, ui, tomatenpuree, paprika, champignons, kruiden en toevoegingen uit een potje, ananas uit blik. Deze ‘spaghetti all’olandese’ kon op weinig waardering rekenen bij de Italianen: ze vonden het smerig.

En ze hadden gelijk. De Nederlandse keuken haalt het doorgaans niet bij de Italiaanse, waar het de kunst is om met weinig ingrediënten, van goede kwaliteit, iets smaakvols op tafel te zetten. Gelukkig zijn er veel terreinen waarop wij het beter doen dan de Italianen: het economisch beleid en het land besturen, bijvoorbeeld.

Toch? Het afgelopen jaar heeft ons positieve zelfbeeld wel wat krassen opgelopen. De corona-aanpak, en met name het vaccinatiebeleid, verliep minder voortvarend dan we zelf hadden gedacht. Op economisch gebied blijven we steken in het doortrekken en opplussen van het bestaande steunbeleid.

Nog geen stap dichterbij
Terwijl Italië (net als Duitsland, Frankrijk en nog tien andere landen) al een plan heeft ingediend voor de Europese Recovery and Resilience Facility, is Nederland bijna twee maanden na de verkiezingen nog geen stap dichter bij een regeerakkoord dat herstelbeleid zou moeten verbinden aan de opgaven voor de langere termijn. En die zijn er genoeg, als het gaat om gezondheid, wonen, klimaat en leefomgeving, werk en het stelsel van belastingen en toeslagen.

Het probleem op al die terreinen is niet dat er nu geen beleid is. Integendeel, er is juist heel veel beleid, maar dat richt zich vaak op het achteraf repareren wat aan de voorkant misgaat. Op het gebied van gezondheid is dat duidelijk zichtbaar: we geven elk jaar zo’n ¤100 mrd uit aan zorg en maar ¤10 mrd aan gezondheidsbevordering en -bescherming – aan het voorkomen van zorg dus.

Als het gaat om wonen kunnen jongeren geen huis vinden, omdat de huursector is dichtgereguleerd en de koopmarkt wordt bedorven door subsidies voor hogere inkomens. In reactie schaffen we de overdrachtsbelasting af voor jongeren waardoor prijzen verder stijgen en het voordeel grotendeels bij bestaande huizenbezitters terechtkomt. Intussen blijven we iedereen fiscaal verplichten om de volledige hypotheek binnen dertig jaar af te lossen, wat er in combinatie met hoge verplichte pensioenpremies voor zorgt dat we zowel te veel (beklemd) als te weinig (vrij beschikbaar) sparen – zoals een CPB-studie onlangs nog eens heeft laten zien.

Ook op het terrein van klimaat en leefomgeving loopt Nederland vaak achter de feiten aan: we blijven aan de ene kant vervuilende industrie subsidiëren (bijvoorbeeld door korting op de energiebelasting) en proberen dat aan de andere kant weer te compenseren door andere subsidies, zoals op elektrisch rijden, duurzame energie en CO2-opslag.

Op de arbeidsmarkt heeft regulering een tweedeling gecreëerd tussen werkenden met goed beschermde vaste banen en een onzekere ‘flexibele schil’ van tijdelijke contracten en zzp’ers, zonder vangnet en vaak zonder buffers. Met lapmiddelen – in coronatijd de Tozo – proberen we iets van de gevolgen op te vangen. Maar de beleidsprikkels blijven verkeerd staan en leiden tot ongelijkheid.

Het stelsel van belastingen en toeslagen speelt op al deze terreinen een belangrijke rol. Fiscale regels leiden vaak tot ongewenst bijeffecten, waardoor er weer andere regels nodig zijn om die effecten te compenseren – met een enorme complexiteit tot gevolg. Bij de belasting van inkomsten op arbeid, maar zeker ook die uit kapitaal, is er sprake van een ware spaghetti aan overlappende regelingen.

Nederland is geen participatiesamenleving, maar een compensatiesamenleving. We kiezen er al te vaak voor om problemen niet op te lossen, maar af te kopen. Dat is om meerdere redenen suboptimaal. Voorkomen blijft beter dan genezen. De moderne gedragseconomie geeft een onderbouwing voor die oude tegeltjeswijsheid: mensen worden ongelukkig van verlies, ook al worden ze daar vervolgens voor gecompenseerd.

Maar reparatie achteraf is niet alleen ineffectief, maar ook inefficiënt: het verplaatst problemen naar beleidsuitvoerders, die de onmogelijke taak krijgen om met beperkte middelen maatwerk te leveren. En ingewikkelde wet- en regelgeving werkt in de praktijk vaak anders uit dan bedoeld: wie zijn weg kent in het systeem kan profiteren, maar wie minder zelfredzaam is, raakt al gauw het spoor bijster. Complexiteit, die vaak samenhangt met de wens om ongelijkheden weg te nemen, wordt zo zelf een oorzaak van ongelijkheid.

Gaat alles dan fout? Doet Italië het op al deze terreinen beter? Natuurlijk niet: de Italiaanse overheid is op veel plekken afwezig en de bureaucratie is berucht. Nederland kent juist een traditie van beleid gebaseerd op kennis en cijfers, beleid dat rekening houdt met verschillend belangen, uitgevoerd door een competente overheid. Maar inmiddels hebben we het te vaak te ingewikkeld gemaakt.

Beleidsspaghetti
Het recept voor beter beleid kan worden gebaseerd op de Italiaanse keuken: eenvoud en kwaliteit. De opgaves op de lange termijn vragen om heldere en onderbouwde keuzes, om beleid dat niet doorschiet in detaillering maar uitvoerbaar en begrijpelijk is. Laten we ophouden met het serveren van beleidsspaghetti.

Pieter Hasekamp
Mooie woorden om te zeggen dat onze overheid compleet incompetent is dus. Decentralisatie, ongebreidelde bevolkingsgroei, de markt alles laten oplossen. We zitten onze eigen problemen te creëren.

Bron: FD van vandaag
Janneke141vrijdag 14 mei 2021 @ 22:57
Goed verhaal. Derhalve neem ik aan dat ze hier in de komende formatie precies niets mee gaan doen. Het grootste deel van al die pleister-regelingen komt namelijk voort uit politieke profileringsdrang, en met een naderend vechtkabinet en 18 fracties in de Tweede Kamer wordt dat belangrijker dan ooit.
VoMyvrijdag 14 mei 2021 @ 23:02
De conclusie van TS dat de overheid incompetent is omdat ze taken afstoten/aan de markt overlaten is wat tegenstrijdig, of een paradox. Wat bevolkingsgroei er mee te maken heeft zullen we nooit weten - niets waarschijnlijk - maar dat is in bepaalde kringen nou eenmaal een moetje.

Het toeslagensysteem is al sinds de invoering een 2006 een zorgenkind. Bij een echte belastinghervorming zou dit evt kunnen worden opgelost, ten dele. De jaarlijkse focus op koopkrachtplaatjes moet dan wel voor een tijdje aan de kant worden geschoven.
Tocadiscozaterdag 15 mei 2021 @ 15:17
quote:
0s.gif Op vrijdag 14 mei 2021 22:57 schreef Janneke141 het volgende:
Goed verhaal. Derhalve neem ik aan dat ze hier in de komende formatie precies niets mee gaan doen. Het grootste deel van al die pleister-regelingen komt namelijk voort uit politieke profileringsdrang, en met een naderend vechtkabinet en 18 fracties in de Tweede Kamer wordt dat belangrijker dan ooit.
Het zal deels ook wel de tijdsgeest zijn toch? We hebben wel eerder periodes gehad met heel veel partijen in het parlement (de jaren '70 bijvoorbeeld) en toen was dat een stuk minder problematisch dan nu. Nou hebben we nu dan wel een iets kortere nieuwscyclus dan toen maar het voornaamste verschil is toch dat de partijen toen, van links tot rechts, niet zo'n obsessie met maatwerk hadden.
skrnzondag 16 mei 2021 @ 09:10
In COR heb ik al gezegd op ons vaccinatie-beleid: alles in Nederland moet maatwerk zijn. Maar een goed en eenvoudig collectief systeem optuigen is heel moeilijk geworden.
VoMyzondag 16 mei 2021 @ 12:30
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 09:10 schreef skrn het volgende:
In COR heb ik al gezegd op ons vaccinatie-beleid: alles in Nederland moet maatwerk zijn. Maar een goed en eenvoudig collectief systeem optuigen is heel moeilijk geworden.
Maar het vaccineren verloopt prima, dus dat is een pre?
skrnzondag 16 mei 2021 @ 14:02
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 12:30 schreef VoMy het volgende:

[..]

Maar het vaccineren verloopt prima, dus dat is een pre?
Nu loopt het aardig... niet meer dan dat.

En het heeft geleid tot overbelaste huisartsen, vergeet dat niet. Totaal niet nodig geweest.
Papierversnipperaarzondag 16 mei 2021 @ 15:37
De overheid staat onder controle van lobbyisten. Beleid is er voor de happy few, niet om het land goed te besturen.
Tijger_mzondag 16 mei 2021 @ 15:50
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 15:37 schreef Papierversnipperaar het volgende:
De overheid staat onder controle van lobbyisten. Beleid is er voor de happy few, niet om het land goed te besturen.
Tja, dit noemen we gewoon BNW materiaal tenzij je dit kunt bewijzen.
Papierversnipperaarzondag 16 mei 2021 @ 15:55
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 15:50 schreef Tijger_m het volgende:

[..]

Tja, dit noemen we gewoon BNW materiaal tenzij je dit kunt bewijzen.
Je kan het beleid van de afgelopen 40 jaar gewoon nakijken.


En de dubbelrol van politici. Rutte is van Unilever (wilde een bepaalde belasting afschaffen)
Veel VVDers lobbyen voor de tabaksindustrie en alle fractieleiders in de Eerste Kamer zijn lobbyisten.
VoMyzondag 16 mei 2021 @ 16:42
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 14:02 schreef skrn het volgende:

[..]

Nu loopt het aardig... niet meer dan dat.

En het heeft geleid tot overbelaste huisartsen, vergeet dat niet. Totaal niet nodig geweest.
Het heeft altijd goed gelopen. GGD heeft de zaken ook prima op orde.
skrnzondag 16 mei 2021 @ 16:45
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 16:42 schreef VoMy het volgende:

[..]

Het heeft altijd goed gelopen. GGD heeft de zaken ook prima op orde.
Meen je dit nou?
VoMyzondag 16 mei 2021 @ 16:49
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 16:45 schreef skrn het volgende:

[..]

Meen je dit nou?
Ja natuurlijk. Het is nooit slecht gegaan, er is nergens noemenswaardige vertraging of verspilling opgelopen.
ludovicozondag 16 mei 2021 @ 16:49
quote:
13s.gif Op vrijdag 14 mei 2021 22:52 schreef Alpha0 het volgende:

[..]

Mooie woorden om te zeggen dat onze overheid compleet incompetent is dus. Decentralisatie, ongebreidelde bevolkingsgroei, de markt alles laten oplossen. We zitten onze eigen problemen te creëren.

Bron: FD van vandaag
Wat een nietszeggende brei van kots van pure dogmatische onzin. Dit artikel is écht enorm kansloos, hoeveel woorden, die niets met het onderwerp te maken hebben, heb je nou nodig om te zeggen dat het NL belastingstelsel een uitermate complex gedrocht is?

Het CPB is een belangrijke organisatie in ons land maar er staat dus een visieloos figuur aan het roer.
ludovicozondag 16 mei 2021 @ 16:52
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 15:50 schreef Tijger_m het volgende:

[..]

Tja, dit noemen we gewoon BNW materiaal tenzij je dit kunt bewijzen.
:')
Nee lobbyen heeft geen zin daarom gaat er zoveel bewezen geld in om in bijv Brussel.
Papierversnipperaarzondag 16 mei 2021 @ 16:57
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 16:52 schreef ludovico het volgende:

[..]

:')
Nee lobbyen heeft geen zin daarom gaat er zoveel bewezen geld in om in bijv Brussel.
Ik zal hem wel een keer beledigd hebben.
ludovicozondag 16 mei 2021 @ 16:59
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 16:57 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

Ik zal hem wel een keer beledigd hebben.
Heb je niet zoveel voor nodig hoor, wat het ook is.
Tijger_mzondag 16 mei 2021 @ 19:49
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 16:52 schreef ludovico het volgende:

[..]

:')
Nee lobbyen heeft geen zin daarom gaat er zoveel bewezen geld in om in bijv Brussel.
Er is een zee van verschil tussen lobbyen en het land wordt gecontroleeert door lobbyisten maar blijkbaar is het weer hyperbool zondag of zo.

En we hadden het over Nederland niet Brussel.
Raw85zondag 16 mei 2021 @ 20:05
Wel erg makkelijke kritiek van deze beste man. ,,Kies voor het recept gebaseerd op de Italiaanse keuken; kwaliteit en eenvoud.” Ja he he, daar zal om precies te zijn niemand het mee oneens zijn. Maar vertel dan ook hoe. Deel concrete voorstellen met ons. Vooralsnog ben ik van mening dat er buitengewoon veel valt aan te merken over hoe we het in Nederland allemaal regelen maar dat het nog altijd in het niet valt bij vrijwel elk ander Europees land, laat staan wereldwijd.

Aan de ene kant moet wetgeving zo eenvoudig mogelijk zijn en tegelijkertijd verwacht men maatwerk, de menselijke maat. Dat lijkt me lastig te combineren.
ludovicozondag 16 mei 2021 @ 20:18
quote:
1s.gif Op zondag 16 mei 2021 19:49 schreef Tijger_m het volgende:

[..]

Er is een zee van verschil tussen lobbyen en het land wordt gecontroleeert door lobbyisten maar blijkbaar is het weer hyperbool zondag of zo.

En we hadden het over Nederland niet Brussel.
We hadden het over "de overheid" die staan nogal onder invloed van EU wetgeving.
Overigens is ons Timmerfrans ook gewoon klimaat lobbyist, op een politieke functie.
Tijger_mzondag 16 mei 2021 @ 20:25
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 20:18 schreef ludovico het volgende:

[..]

We hadden het over "de overheid" die staan nogal onder invloed van EU wetgeving.
Overigens is ons Timmerfrans ook gewoon klimaat lobbyist, op een politieke functie.
Volgens mij zijn er ruim 160 regeringen "klimaat lobbyist" op die manier maar het is dus nog steeds ridicule hyperbool zondag.
ludovicozondag 16 mei 2021 @ 20:26
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 20:25 schreef Tijger_m het volgende:

[..]

Volgens mij zijn er ruim 160 regeringen "klimaat lobbyist" op die manier maar het is dus nog steeds ridicule hyperbool zondag.
Ik ken jouw definitie van lobbyist niet. Of je het hyperbool wilt noemen of niet hangt daar nogal van af.
VoMyzondag 16 mei 2021 @ 22:44
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 20:26 schreef ludovico het volgende:

[..]

Ik ken jouw definitie van lobbyist niet. Of je het hyperbool wilt noemen of niet hangt daar nogal van af.
Probeer eens duidelijk te maken wat je wel wil zeggen dan want je raakt kant noch wal met je wilde slagen in de lucht.
ludovicomaandag 17 mei 2021 @ 07:53
quote:
0s.gif Op zondag 16 mei 2021 22:44 schreef VoMy het volgende:

[..]

Probeer eens duidelijk te maken wat je wel wil zeggen dan want je raakt kant noch wal met je wilde slagen in de lucht.
Het staat er precies anders.
Alpha0maandag 17 mei 2021 @ 16:23
quote:
1 miljoen voor maatregelen tegen overlast asielzoekers

Den Haag, 17 Mei 2021 /EZPress/ - Er is opnieuw 1 miljoen euro beschikbaar voor gemeenten om lokale maatregelen te treffen tegen overlast veroorzaakt door asielzoekers. Het gaat om een relatief kleine groep die voor overlast zorgt zoals winkeldiefstal, vernieling en bedreiging.

Met deze financiële regeling kunnen gemeenten zelf kiezen voor een aanpak die het best past bij hun problematiek.

Aanvraag specifieke uitkering
Gemeenten kunnen van 17 mei 2021 tot 1 oktober 2021 een aanvraag indienen voor deze specifieke uitkering. In de regeling staat aan welke voorwaarden de maatregelen moeten voldoen.

//Einde bericht

Bron: VNG
:`)