Ik ben er uit, meneer is Paul Celan, en het beroemde werk dat hij schreef is het gedicht Todesfuge.
Macaber gedicht even de kluis uit
Het is misschien wel het bekendste Duitstalige gedicht van na de Tweede Wereldoorlog. Het meest macabare ook. Todesfuge, van de net zo geniale als getraumatiseerde joodse Duitse dichter Paul Celan, verhaalt over de Holocaust en de wreedheden van de concentratiekampen. Wereldwijd zijn er voor zover bekend slechts drie originele getypte exemplaren in omloop, twee daarvan liggen opgeborgen in een Nijmeegse bankkluis.
Door: Stephen Friedrichs 03-03-16, 03:15 Laatste update: 09-05-16, 20:29
Paul Sars
En daar blijven ze voorlopig ook, hoewel musea uit de hele wereld belangstelling toonden voor deze unieke exemplaren. "Onder meer uit de Verenigde Staten, Israël, Polen en Duitsland", somt Paul Sars op. "Maar ik ben er zuinig op. Moet dat wel zijn. Het papier is erg broos en kwetsbaar. Ze verdragen amper zonlicht, bijvoorbeeld."
Toch werd het gedicht in 2006 een paar maanden onder veilige belichting getoond in het Joods Museum in Berlijn. In opdracht van de inmiddels overleden oratoriumzangeres Diet Kloos beheert Sars sinds 1993 deze Duitse kunstschatten uit 1949, waarvan de waarde - samen met de bijbehorende handgeschreven brieven en gedichten - waarschijnlijk tot in de tonnen loopt.
Toeval
,,Ik heb Duits gestudeerd en schreef een boek over de gedichten van Paul Celan. De Nederlandse zangeres en verzetstrijdster, Diet Kloos, las het boek en reageerde. Zij vertelde me dat ze Paul Celan per toeval in Parijs leerde kennen, een paar jaar na de Tweede Wereldoorlog. Hij was als jood naar Frankrijk gevlucht, zij had in het verzet gezeten. Dat schiep een band, ze kregen voor korte tijd een relatie."
Celan, destijds nog volstrekt onbekend, stuurde zijn geliefde Diet brieven en zelfgeschreven gedichten. Daartussen zat ook Todesfuge.
Erkenning kreeg de dichter pas begin jaren vijftig, de relatie met Kloos was toen al voorbij. Vanwege zijn bijzondere, vernieuwende stijl van dichten groeide de roem van Celan snel, op persoonlijk vlak verging het hem een stuk minder. Depressies volgde elkaar in rap tempo op, eind jaren zestig probeerde hij zijn vrouw en kind te doden. Uiteindelijk pleegde hij in 1970 zelfmoord.
bron AD
"Are we going to be friends forever?", asked Piglet. "Even longer", Pooh answered.
- A.A. Milne, Winnie the Pooh