Er kwamen veel Grieken. Overal waar zij kwamen brachten ze hun beschaving mee. De taal , goden de spelen en hun unieke polis. Ze kwamen contact met de oorspronkelijke bewoners van de Vruchtbare Halvemaan. Meestal waren het jonge Griekse mannen maar ook filosofen, geleerden en schrijvers kwamen als immigrant uit Griekenland naar de V. Halvemaan. Ze vestigden vooral in Alexendrië die in 332 vdj door Alexander was gesticht. Het was een belangrijke culturele centrum geworden in de hellenistische wereld. De Hebreeuwse Bijbel werd in het Grieks vertaald voor de grote Griekssprekende joodse gemeenschap. Het was de grootste vertaal project in de menselijke geschiedenis. Iedereen leerde Grieks want deze kennis gaf toegang tot de literatuur.
In 198 vdj was Juda deel van Syrië en in 175 vdj kreeg het een nieuwe koning. Antiochus IV. Hij betrad te Syrische troon. 2 jaar later begon Jeruzalem meer en meer op een Griekse stad te lijken. Eerst was het ten tijde van Ezra en Nechemia een achterlijk bergstadje waarvan de bevolking de wet van Mozes onderhield zoals die was overgeleverd door de profeten EN Ezra! Nu deden de priesters in hun blootje oefeningen in het gymnasium die de hoge priester Jason liet bouwen dicht bij de tempel Moriah waar Abraham zijn bijna offer zou hebben pleegd. In die tijd waren er in Palestine ongeveer 30 Griekse steden. Jeruzalem , de stad van David was nu onderdeel van de Griekse sport. Naakte mannen die worstelden. Joodse jongelingen beoefenden speerwerpen of worstelen. Jeruzalem stuurde zelfs athleten naar wedstrijden naar Tyrus wat ooit het koninkrijk Hiram die Salomo had geholpen met de bouw van de tempel van JHWH. Dus het achtergebleven bergstadje Jeruzalem stortte zich volledig in de Hellenistische wereld die grotendeels de beschaving was van die tijd.
Jeruzalem was nu een internationale stad en kreeg zelfs toestemming om eigen munten te slaan. Mensen die in de Griekse beschaving stortte konden rekenen op flinke welvaart. Maar er waren ook mensen die het hellenisme neit deelden. Mensen die het niet nodig vonden dat het hellenisme een schakel vormde tussen Jeruzalem en de wereld. Zij gruwde van het heidendom. Dit waren vooral boeren uit de omringende landen. Zij die vurig de wet van Mozes naleefden. Anderen mensen uit het volk voelden zich juist wel aangetrokken tot bepaalde aspecten van het nieuwe heidendom zoals Astrologie.
In de tijd dat Jason zijn hogepriesterschap kwijt raakte aan Meneloas stonden er populaire leider ops die de toewijding aan de Torah predikten aan anderen. Ze noemden zichzelf chassidiem , Vromen.
Ook in Rome waren mensen niet gediend van Griekenland en zijn stijl verafschuwden. Zoals bvb de Dionyschische bacchanalia. De Romeinen waren bang van cultusgroepen. Zij kwamen nachts bij elkaar voor een eredienst. Hun priester las eerst voor uit de heilig tekst. De Rome vervolgden de aanhangers van deze cultus flink. Vaak me marteling. Toen die Syrische koning Antiochus als gijzelaar in Rome verbleef had hij zeker getuige geweest van die vervolging.
Antiochus IV had een koningkrijk dat uitstrekte van klein Azië tot Babylon, Susa en verder. Hij probeerde het te versterken door de godsdiensten te bundelen. Hij had een hele visie. Die visie botste met een paar duizend joodse vromen in zijn achtertuin van zijn rijk. En zij waren bereid hiervoor te sterven. En velen stierven zeer velen.
Waarschijnlijk zag koning Antiochus IV deze vromen als de joodse tegenhanger van de bacchanalia. Ze baden snachts, ze kwamen met zijn allen bijeen, ze deden aan trouw zweren die bekend stond als het shema en hadden een voorlezer die voorlas uit hun heilig tekst. Ze spraken een zegen uit over de wijn. Was Dionysos niet de god van de wijn? Tijdens een feest dat ze sukot noemden gingen ze op in vreemde wilde dans met brandende fakkels in hun handen. Dansten de aanbidders van Dionysos ook niet rond in zulke wilde razernij?
Dus Antiochus zag ze als hetzelfde. De Syrische monarchie ging over op religieuze vervolging. Hij zag deze vromen als een revolutionaire joodse Dionysische beweging. Gevolg : tientallen jaren van bloedvergieten en oorlog toen de joden in botsing kwamen met de hellenitische heidenen.
DIE revolutie was een kernmoment in de ontstaangeschiedenis van de 2e beschaving van het joodse volk , het Rabbijnse jodendom, en had voor deze 2e beschaving precies dezelfde functie als de oorlogen van David en Saul tegen de Filistijnen hadden gehad voor de eerste beschaving.
In de eeuwen waarin Athene in contact kwam met Jeruzalem en joden over de hele wereld de kracht van het hellenistische ervaring ervaarden moest het volk ,dat ooit de Torah en de profeten had geschapen nu een nieuw confrontatie ondergaan. De botsing met het westen. En uit die confrontatie hebben schrijvers hun visie vastgelegd. Uit deze botsing is de apocalyptische literatuur ontstaan. Deze literatuur bloeide van 2 e eeuw vdj tot de 2e eeuw na de gangbare jaartelling. Joden zagen uit naar een hernieuwing van de profetie over de einde der tijden. Niet alleen Daniël is een goed voorbeeld maar ook het boek Henoch. In dit boek verteld men over de schutsengelen die de heer iedere ochtend begroeten met gezang, maar ook over de voorbestaan Uitverkorene, de Messias, die op de laatste dag, de dag des oordeels, alle mensen zal berechten. En deze literaire stroming zou invloed uitoefenen precies op de ontwikeling van de joodse mystiek en op de farizeeën , die later op een dag het Christendom zouden uitvinden
Het Grieks raakte wijdverspreid en velen leerden het goed. Het werd gebruikt in de synagoges. Voor de Talmud tot stand kwam (de oorspronkelijke creatie van de 2e beschaving van de joden) hoewel deze in het Hebreeuws en Aramees is geschreven zal ongeveer 3.000 Griekse woorden bevatten. Een van de gootste joodse rabbijnen ( Juda de vorst) die een uitgebreide bliotheek samenstelde van de mondelinge overgeleverde joodse wet , de mishna spoorde zijn mensen aan om niet het Palestijnse dialect Aramees te gebruiken. Hij zei "spreek Grieks of hebreeuws"
.