Onomatopee-fantopic

Beste mensen, vandaag vraag ik jullie aandacht voor een onderbelicht onderdeel van onze taal: de onomatopee. Hoewel ze zou oud zijn als taal zelf, zijn ze een beetje een ondergeschoven kindje. Geheel onterecht, zo vind ik. Onomatopeeën zijn namelijk helemaal geweldig.

Wat is een onomatopee?
Het woord 'onomatopee' komt uit het Grieks en bestaat uit drie woorddelen: 'on' ('niet'), 'omat' ('saai') en 'opee' ('openingspost'). Het betekent dus zoveel als 'de openingingspost is niet saai'.¹

Die betekenis is eerder verwarrend, want feitelijk is een onomatopee een woord dat een klank nabootst. 'Blaffen' is bijvoorbeeld een onomatopee, omdat dat woord het geluid nabootst dat een hond maakt. Een ander is 'koekoek', de naam van het beestje imiteert het geluid dat het beestje maakt. Een veelgebruikte onomatopee waarvan maar weinig mensen beseffen dat het een onomatopee is, is 'cliché'. Dat is een imitatie van het geluid van het slaan van een drukplaat voor het drukken van teksten (denk aan het geluid van ijzer op ijzer).
Een onomatopee kan ook een hele zin zijn. Bijvoorbeeld in poëzie, waar het ritme van de zin iets nabootst. Omdat geen enkele post op FOK! compleet is zonder Godwin-argument, hier een gedicht van Sylvia Platt dat een trein nadoet:

quote:

An engine, an engine
Chuffing me off like a Jew.
A Jew to Dachau, Auschwitz, Belsen.

Wat zo mogelijk nog cooler is, is dat onomatopeeën ook beelden en gevoelens kunnen imiteren - zogenaamde ideofonen (komt van: 'idee of oon').² 'Fonkelen' is bijvoorbeeld een weergave in geluid van een rondspringende lichtstraal en 'knipperen' geeft een licht aan dat aan en uit gaat. 'Zigzaggen' geeft dan weer de beweging aan van iemand die, nou ja, zigzagt.

Maar waarom is het nou zo cool?
Er zijn héél veel reden dat onomatopeeën zo cool zijn. Ten eerste is uit wetenschappelijk onderzoek gebleken dat onomatopeeën de meest interessante en prestigieuze onderdelen van onze taal zijn.³ Uit ander onderzoek is gebleken dat mensen die een voorkeur hebben voor onomatopeeën drie keer zoveel seks hebben als mensen die geen voorkeur hebben voor onomatopeeën.⁴ Tenslotte kan door het veelvuldig gebruik van onomatopeeën je penis groeien met wel drie centimeter per week.⁵

Maar zulke materiële voordelen zeggen de FOK!ker natuurlijk niets. Daarom is er ook een groot ontastbaar voordeel: door onomatopeën kun je een taal makkelijker leren.⁶ Als een Romein tegen je zegt: "Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.", zul je hoogstens even over je bol krabben van verbazing. Maar als hij zegt: "Canis dicit bau bau, bos mugit.", weet je direct dat hij het over een hond respectievelijk een koe heeft. Dat scheelt een hoop gestudeer van woordjes.

En nu?
Nu je weet hoe cool onomatopeeën zijn, bezing hier de lof van de onomatopee! Tsjirp en boer, bubbel en sis ter ere van de onomatopee!

-------------------------------
Bronnen

[1] Ekspaon, Prokton (1998), The etymology of 'onomatopee'. The Journal of Etymology 34: 45-78
[2] Tedlock, D. (1999), Ideophone. Journal of Linguistic Anthropology, 9: 118–120
[3] Pollex, Magnus M. (2005), Are Some Words More Interesting and Prestigious Than Others?. Word Research Quarterly, 15: 504-508
[4] Kakuno, Jinbutsu (2003), The Relation Between Word Use and Sexual Activity. Applied Linguistic Sexuology, 23: 16-35
[5] Poverte, M.N.E. (2010), Penis Growth and Onomatopoeia Use. Physiolinguistical Review, 78: 78-90
[6] Nygaard, Lynne C. (2009), Sound to meaning correspondences facilitate word learning. Cognition, 112: 181-186