02-09-2013
Gifgas in Syrië en het mogelijk ingrijpen door de Westerse wereld![800px-Barack_Obama_chairs_a_United_Nations_Security_Council_meeting-470x313.jpg]()
2 september 2013 Kevin de Jonge Sinds de gifgasaanval in Syrië op 21 augustus 2013 laat de wereld zich voor het eerst duidelijk uit over ingrijpen in Syrië. Voor president Obama is het gebruik van chemische wapens altijd een rode lijn geweest waar niet overheen gegaan mocht worden. Toch is er grote verdeeldheid in de wereld of er moet worden ingegrepen. In het Protocol van Genève van 1925 staat echter beschreven dat ingrijpen na toepassing van chemische wapens verplicht is.
Gifgas door de eeuwen heen
Het gebruik van gifgas is niets nieuws. Het werd immers al sinds de oudheid toegepast tijdens oorlogen. Zo zouden de oude Romeinen al zijn geconfronteerd met gifgas van vijanden. De eerste keer dat dergelijke chemische wapens op grote schaal werden toegepast, was tijdens de Eerste Wereldoorlog. De gevolgen van het toepassen van bijvoorbeeld mosterdgas waren groot en de internationale gemeenschap besloot na de Eerste Wereldoorlog dan ook maatregelen te nemen rondom het gebruik van gifgas tijdens conflicten en oorlogsvoering.
Het protocol van Genève
In de lente van 1925 kwamen verschillende naties die aangesloten waren bij de Volkenbond bijeen om een besluit te vormen over een mogelijk verbod op het gebruiken van chemische wapens. Gedurende de conferentie van 4 mei tot en met 17 juni kwam het Protocol voor het verbod van het gebruik van verstikkende, giftige of andere gassen en van bacteriologische methoden van oorlogvoering langzaamaan tot stand. In het Protocol distantieerden de naties zich voor het eerst gezamenlijk van het toepassen van chemische wapens. Daarbij werden de naties die zich aansloten bij het Protocol opgeroepen om het verbod te handhaven en in actie te komen bij eventuele schendingen van het protocol door andere naties.
Op 17 juni 1925 tekenden 37 naties het Protocol, waarna later vele andere naties volgden. Vandaag de dag hebben 137 landen zich aangesloten bij het Protocol en is het door de Verenigde Vergadering van de Verenigde Naties in de jaren ’60 en ’70 nog uitgebreid met een viertal resoluties. De Verenigde Naties vragen van alle staten een strikte naleving van de beginselen en doelstellingen van het Protocol van Genève en de resoluties, en veroordeelt alle handelingen die in strijd zijn met het Protocol.
Gifgasaanvallen na de Tweede Wereldoorlog
In de afgelopen 68 jaar zijn er weinig conflicten of oorlogen geweest waarbij chemische wapens zijn ingezet. Sommigen zien de Amerikaanse aanvallen in de jaren 1962-1967 met het wapen ‘Agent Orange’ tijdens de Vietnamoorlog als een schending van het Protocol. Daarnaast is de gifgasaanval tijdens de Irak-Iran oorlog (1980-1988) vrijwel de enige aanval met chemische wapens in oorlogsverband geweest waarmee het Protocol van Genève werd geschonden. Na deze oorlog werden de maatregelen tegen chemische wapens verscherpt door het Verdrag Chemische Wapens van 13 januari 1993. Met dit verdrag hoopte men chemische wapens voorgoed uit de wereld te helpen. Slechts vijf landen, waaronder Syrië, hebben zich niet aangesloten bij dit verdrag.
Ingrijpen of niet?
De gifgasaanval in Syrië is een nieuw hoofdstuk in het schenden van het Protocol van Genève. Volgens het Protocol, de resoluties van de V.N. en het Verdrag Chemische Wapens is de internationale gemeenschap het aan hun stand verplicht om maatregelen te nemen tegen de daders van de gifgasaanval. De tijd van waarschuwingen is dus allang voorbij. Aangezien de Veiligheidsraad van de V.N. met het Vetorecht van Rusland als bondgenoot van Syrië er niet voor kan zorgen dat er resoluties en maatregelen kunnen worden genomen, is de stap van Obama om tot actie over te gaan zonder V.N. mandaat niet onbegrijpelijk. De vraag is echter of andere landen, ondanks hun feitelijke verplichting, zich willen aansluiten bij de Amerikanen en zich willen wagen aan een nieuw wespennest na de Irak oorlog van 2003-2011.
(isgeschiedenis.nl)