quote:
Reformjudentum enz. stamt toch al uit 1818. In de 18e eeuw waren er al veel assimilationistische joden en sinds de Franse Revolutie kwamen er overal liberale joodse synagogen en reformrabbijnen.
Tot niet tot eind 19e eeuw. Zeker niet in Duitsland. In Rusland misschien wel en in de Kaukasus of de Sefarische joden in Arabische landen. Dat ontken ik niet. Maar in West-Europa was het al eerder liberaal en herzien.
Juist in dat liberale jodendom kwam inderdaad - als na-aping van het idealisme en romanticisme - het nationalisme als filosofie op. Het joodse nationalisme. Door Herzl Zionisme genaamd.
Naast dit nationalisme bestond ook het assimilationisme natuurlijk, ook in de liberale joodse gemeenschappen van bijv. Duitsland. Veel joden in Duitsland in 1914 waren felle Duitse nationalisten voor keizer en rijk, maar 'Duitsers van joods geloof'.