quote:
Op donderdag 28 februari 2013 22:36 schreef DarkAccountant het volgende:Ik denk dat jullie het woord "aandeel" niet goed begrijpen. Vanaf dat je een aandeel koopt van eender welk bedrijf, al is het Coca-Cola, ben je mede-eigenaar hé. Je hebt met één aandeel alleen extreem weinig zeggenschap.
Ook is een aandeel niet per se verhandelbaar op de beurs.
Ik denk dat mensen het begrip coöperatie niet meer kennen, terwijl er toch nog een heleboel zijn. Het is in principe een vereniging ter profijt, in winstuitkering of natura, aan de leden. Het idee erachter is dat je de vruchten van het kapitalisme kan plukken zonder dat je een ontzettende berg met geld hebt geerfd of zo, door toch kapitaal te verzamelen zodat je lucratieve investeringen kunt doen.
Stel je bent melkboer in de eerste helft van de 20e eeuw, dan kun je je melk verkopen aan iemand die veel geld heeft en die dan een fabriek bouwt om er zuivelproducten van te maken en de logistiek verzorgt om het bij de consument te krijgen. Prima, maar dan pakt die zoveel mogelijk winst en betaalt de laagste prijs voor de melk, en zit je in een zwakke onderhandelingspositie.
Je kunt ook 100 andere melkboeren in de buurt opzoeken en samen een vereniging oprichten om al die melk te verkopen. Dan worden die boeren niet tegen elkaar uitgespeeld en heb je een betere onderhandelingspositie. De opbrengst verdeel je dan naar rato van inbreng, en je houdt wat geld achter voor moeilijke tijd. Als je dan op een gegeven moment een spaarpotje hebt, kun je zelf een zuivelfabriek neerzetten. De boeren employeren dan een directeur, die dus verantwoording moet afleggen aan hen, de leden, en moet zorgen voor een goede opbrengst. En zo komt de opbrengst terecht mij degenen die produceren, en gaat die niet voor het grootste deel naar mensen die toevallig al het geld hadden dat nodig was om een fabriek neer te zetten.
Zo hebben we nog heel veel zuivelcooperaties. Het is zeer kapitalistisch in zijn werking, maar min of meer socialistisch in zijn resultaat. De cooperatie is weer in opkomst. In Duitsland schieten ze als windmolens uit de grond. 100 dorpsbewoners leggen wat spaargeld bij elkaar en laten een windmolen neerzetten, en krijgen elk jaar hun deel van de opbrengst overgemaakt. In Nederland onstaan ook al van die energieclubjes.
In Spaans Baskenland heb je veel cooperaties op sterker ideologische grondslag. Gewoon fabrieken waarvan de arbeiders via hun verenigingslidmaatschap eigenaar zijn. Ze krijgen voor hun werk betaald, via de opbrengst van het geheel. Dat is dan ook hun pensioen en hun zekerheid. Risicospreiding is dus geen sterk punt van de cooperatiestructuur, als je werk in gevaar is, is ook een belangrijk deel van je vermogen in gevaar. Maar in Baskenland zie je dus dat die cooperaties een netwerk met elkaar vormen, of in grotere cooperaties opgaan. Ze lenen dan ook vaak bij elkaar ter kapitaalverschaffing, geen speculanten ertussen die royaal betaald moeten worden, geen financiele producten die gebakken moeten worden. Gewoon een investering en een rendement gebaseerd op wat de opbrengst van de aanschaf van die machine zal zijn. Je gaat natuurlijk niet gokken met je eigen baan en je eigen toekomst, je gaat dus ook niet iemand met bonussen prikkelen tot het nemen van grote risico's.
Het mag dan ook geen verbazing wekken dat die cooperaties aanzienlijk minder te lijden hebben onder de crisis dan de ondernemingen die zich wel hadden uitgeleverd aan de kapitaalmarkt met al zijn grillen. Maar ook voor hen is het crisis, want niet al hun consumenten werken voor een cooperatie. Maar als de cooperatie de gebruikelijke rechtsfiguur was ipv de NV, was er helemaal geen crisis geweest.
Het nadeel van een cooperatie is dus dat er niet iemand snel rijk van kan worden, het voordeel is dat een heleboel mensen er langzaam rijk van worden, en dat arbeid en de vruchten daarvan bij elkaar blijven en er geen mensen zich er tussen wringen om een graantje mee te pikken zonder dat ze waarde toevoegen.
En dan de Rabobank. Ja, het is een cooperatie en dat heeft zeker voordelen en vormt ook daar een gezonde prikkel tot voorzichtigheid. Maar de Rabo suggereert graag een beetje dat de klanten bij de cooperatie horen, en zo zit het volgens mij niet. De regionale kantoren vormen samen een cooperatie, niet de spaarders. Een dergelijke echt cooperatieve bank is wel heel goed denkbaar, en zou een akelig saaie en degelijke bank zijn, waar niemand beschaamd op een verjaardag hoeft te zeggen dat hij daar werkt, maar ook niemand kan dan doen alsof het zo'n spannende sector is.
Wees gehoorzaam. Alleen samen krijgen we de vrijheid eronder.