Ik ben eigenlijk niet zo van het etiketjes plakken en al helemaal niet van analyseren van psychische aandoeningen e.d. maar ik zie toch wel wat overeenkomsten:
Antisociale Persoonlijkheidsstoornis (ASPS)
ASPS wordt gekenmerkt door egocentrisch, impulsief, agressief en soms ook gewelddadig gedrag. Er is geen verantwoordelijkheidsgevoel en ook schuldbesef ontbreekt. De wet wordt regelmatig overtreden en niet altijd houdt iedereen evenveel rekening met elkaar. Soms zo erg dat je van asociaal gedrag kunt spreken. Wanneer iemand echter niets ontziend, zonder enig schuldgevoel een spoor van ellende achterlaat, is er waarschijnlijk sprake van ASPS.
Kenmerken
Volgens de DSM heeft iemand een antisociale persoonlijkheidsstoornis wanneer deze aan drie of meer van de volgende criteria voldoet. De persoon is minstens 18 jaar en het gedrag treedt niet alleen op als onderdeel van schizofrenie of een manische periode.
Houdt zich niet aan de wet en overtreedt deze regelmatig
Liegt en bedriegt voor eigen voordeel en plezier
Impulsief, kijkt niet vooruit, plant niets voor de toekomst
Aggressief en gewelddadig
Roekeloos, houdt geen rekening met eigen veiligheid of die van anderen
Onverantwoordelijk, komt (financiële) verplichtingen niet na, moeite met een baan te houden
Geen schuldgevoel wanneer hij een ander benadeeld heeft in welk opzicht dan ook
Vaak is er al sprake van een gedragsstoornis (men spreekt bij jongeren van antisociale gedragsstoornis omdat het mogelijk van voorbijgaande aard is) voor het 15e levensjaar, de eerste symptomen beginnen soms al vanaf een jaar of 8, minimaal drie van de volgende criteria.
Pest, bedreigt of intimideert vaak anderen
Begint vaak vechtpartijen
Gebruikt een wapen (ook knuppel)
Mishandelt mensen
Mishandelt dieren
Steelt en breekt in
Seksueel misbruik
Brandstichting
Vandalisme
Liegt veel
Blijft vaak, ondanks verbod van ouders, 's nachts van huis weg.
Is minstens tweemaal van huis weggelopen en 's nachts weggebleven.
Spijbelt regelmatig
Algemeen
Naar globale schatting komt ASPS bij ongeveer 2 tot 3 procent van de volwassenen in westerse landen voor. Waarschijnlijk zit deze schatting aan de lage kant, het is erg moeilijk de diagnose te stellen aangezien mensen met ASPS zelden eerlijk zijn over zichzelf en meester zijn in het misleiden. Ze leggen de schuld van hun problemen altijd bij een ander. In de gevangenis loopt het percentage op tot 75 procent. Het komt meer bij mannen (3 procent) dan bij vrouwen (1 procent) voor.
Er is een erfelijke factor aangetoond en vaak is er sprake van een lichte neurologische afwijking (mogelijke hersenbeschadiging op jonge leeftijd). Omgevingsvariabelen zijn meestal bepalend (mishandeling, achterstandswijk) en bij kinderen met ADHD is het risico groter das ASPS zich kan ontwikkelen. Ongeveer 20 procent is ook psychopaat. De stoornis komt het meest voor bij personen van 25 tot 44 jaar. Na deze leeftijd neemt het criminele gedrag vaak af maar genezen doet het niet.
Omdat een persoon met ASPS gewetenloos is, ziet hij geen enkele reden om hulp te zoeken, wanneer hij in de problemen komt, zal hij de schuld bij een ander leggen. Hij ziet ook niet wat hij verkeerd doet en zijn eigenbelang gaat voor alles. De omgeving ondervindt over het algemeen veel meer problemen en pas wanneer ze in hechtenis zijn genomen zijn ze geneigd een hulpverlener te zoeken. Dit zal dan meer vanuit het oogpunt hun straf te ontlopen zijn dan vanuit hun problemen.
Relaties met andere mensen
Mensen met ASPS hebben meestal een hechtingsprobleem, waardoor zij vaak alleen maar met anderen omgaan omdat ze hen kunnen gebruiken. Vaak is er ogenschijnlijk niets met hen aan de hand, uit hun voorgeschiedenis blijkt meestal pas dat er iets is misgegaan in hun ontwikkeling. Tegenover de andere sekse kunnen ze zich heel charmant opstellen, maar tegen hun eigen geslacht stellen ze zich vaak manipulerend op. Hun wisselende stemmingen zijn vaak lastig te volgen en nog erger wordt het wanneer ze zich agressief en gewelddadig gaan gedragen. Woede en opgewondenheid zijn vaak de enige oprechte gevoelens die ze hebben, emoties worden over het algemeen geveinsd want in werkelijkheid voelen ze niets. Ze overdenken nooit de gevolgen van hun daden waardoor ze vaak met justitie in aanraking komen, omdat ze geen spijt kennen, leren ze er ook niet van waardoor vaak in herhaling treden. Soms weten zij toch hun omgeving dusdanig te manipuleren en misleiden dat deze hen de hand boven het hoofd blijft houden.
Relatie met een partner
Het valt niet mee om met iemand met ASPS samen te leven. Van liefde is meestal geen sprake, de relatie wordt meer gekenmerkt door macht, dwang, overspel en soms mishandeling. Ook is er vaak sprake van lichamelijke klachten, depressies, drankmisbruik en drugs. Hoewel iemand met ASPS meestal wel heel goed het eerste contact kan leggen, kan hij maar moeilijk langdurige relaties aan.
SPS in vergelijking met andere persoonlijkheidsstoornissen
Borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS)
ASPS: persoonlijk gewin
BPS: aandacht zoeken
Overeenkomst: manipulatief en gewelddadig gedrag
Narcistische Persoonlijkheidsstoornis (NPS)
ASPS: gewetenloos
NPS: eist bewondering
Overeenkomst: weinig tot geen invoelend en empatisch vermogen
NPS Narcistische Persoonlijkheidsstoornis:
Kenmerken
Volgens de DSM heeft iemand een narcistische persoonlijkheidsstoornis wanneer deze aan vijf of meer van de volgende criteria voldoet.
Overdrijft eigen prestaties en talenten, vindt zichzelf geweldig (übermenschneigingen)
Verwacht dat anderen hem op een voetstuk plaatsen
Fantaseert over succes, macht, schoonheid en roem
Vindt zichzelf speciaal en uniek en denkt alleen begrepen te worden door gelijksoortige mensen of mensen met een hoge status
Eist buitensporige bewondering
Eist een voorkeursbehandeling, speciale voorrechten, gebruikt anderen voor zijn doel
Gebrek aan empathie, houdt geen rekening met anderen, respectloos
Afgunstig en jaloers, denkt dat anderen dat ook op hem zijn
Gedraagt zich arrogant en hooghartig
Algemeen
Narcistische persoonlijkheidsstoornis komt naar schatting bij 0,7 tot 1 procent voor, meer bij mannen dan bij vrouwen (50 tot 75 procent). In psychiatrische instellingen ligt dit percentage op 2 tot 16 procent. Mensen met NPS hebben vaak moeite met het ouder worden en een midlife crisis komt dan ook vaak voor.
Er zijn twee uitersten en de meeste mensen met NPS zitten er een beetje tussenin. De openlijke of onbewuste narcist vindt zichzelf geweldig en lijden aan grootheidswanen. De sensitieve of geremde narcist gaat gebukt onder een gigantisch minderwaardigheidscomplex en kunnen daardoor geen kritiek verdragen. Om dit te vermijden letten ze voortdurend op anderen.
Door zichzelf constant met anderen te vergelijken, hebben ze steeds het gevoel te kort te schieten wat vervolgens gecompenseerd wordt met opscheppen en zelfverheerlijking. Omdat zij altijd met alles de besten willen zijn, kunnen ze niet blij zijn voor een ander, jaloezie, afgunst zijn de meest voorkomende emoties. Dankbaarheid of spijt tonen ze nooit, hooguit schaamte wanneer ze niet voldoen. Hun leven draait om hoe de buitenwereld hen ziet, in bezit, doen en laten en uiterlijk.
Iemand met NPS zal niet snel een hulpverlener zoeken, ze zijn immers superieur en kunnen alles zelf aan. Pas wanneer, nadat bewondering door hun omgeving langdurig uitblijft (oftewel, ze zijn door de mand gevallen en hebben nog geen nieuwe slachtoffers kunnen vinden), zij in een depressie terecht zijn gekomen, zijn ze geneigd hiervoor hulp te zoeken.
Relaties met andere mensen
Mensen met NPS kunnen zichzelf vaak charmant en interessant presenteren, de eerste indruk is bijna altijd goed. Voor hun zelfwaarde zijn ze volledig afhankelijk van de bevestiging maar de gevoelens van die ander laat hen volledig koud. Na een tijdje beginnen hun berekenende en koude houding op te vallen en wordt duidelijk dat alles alleen maar om henzelf draait. Ze eisen een voorkeursbehandeling en wanneer ze hun zin niet krijgen, voelen ze zich beledigd. Ze zien nooit iets verkeerds in hun eigen gedrag, de schuld ligt altijd bij een ander. Die ander wordt sowieso alleen gezien als gebruiksvoorwerp, iemand met NPS heeft totaal geen interesse in een ander en mist ook elke vorm van empathie. Bij een eerste kennismaking kan iemand met NPS heel geïnteresseerd doen maar dit is slechts schijn, een middel om het doel te bereiken.
Doordat ze graag macht willen hebben en meedogenloos kunnen zijn, kom je ze vaak tegen op hoge posities in het bedrijfsleven of de politiek. In deze positie kunnen ze voor heel wat problemen zorgen.
Relatie met een partner
Iemand met NPS kan heel goed, gedurende korte tijd, de aandacht op de ander richten. Zeker wanneer zij voelen dat dit nodig is om bewonderd te blijven worden. Ze zijn heel erg intuïtief. Zodra de partner echter de eigen wensen en behoeften openbaart, beginnen de problemen en worden de relaties vaak beëindigd. Op afwijzing en/of kritiek wordt vaak woedend gereageerd. De partner wordt vaak afwisselend de hemel in geprezen om vervolgens de grond in te worden gestampt.
SPS in vergelijking met andere persoonlijkheidsstoornissen
Borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS)
NPS: opgeblazen zelfbeeld
BPS: impulsief en gewelddadig gedrag
Overeenkomst: aandacht vragen van anderen
Psychopaten hebben vaak een combi van deze persoonlijkheidsstoornissen:
Psychopathie en de Hare checklist (PCL-R)
Bij het woord psychopaat denken we meestal aan de kille moordenaar die zijn slachtoffer met zichtbaar plezier op een gruwelijke manier om het leven brengt. Niets is minder waar, niet iedere kille moordenaar is een psychopaat en niet iedere psychopaat moordt.
Algemeen
In de psychiatrie zijn de meningen verdeeld over de term psychopaat en Antisociale persoonlijkheid (ASP). Uitgaande van het psychopathieconcept van Cleckley (1941) ontwikkelde de Canadees Robert Hare ten behoeve van de meting ervan de Psychopathy Checklist (PCL; Hare, 1980) en later de herziene versie de Psychopathy Checklist-Revised (PCL-R; Hare, 1991).
Het begrip psychopathie wordt ruimer opgevat dan de antisociale persoonlijkheidsstoornis uit de DSM-IV (die zich quasi uitsluitend richt op sociaal afwijkend gedrag) en weerspiegelt zowel affectieve en inter-persoonlijke kenmerken als sociaal afwijkende gedragingen.
Volgens DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) vertoont ASP veel overeenkomsten met klinische diagnose Psychopathie. Van personen met de diagnose psychopathie voldoet 80-90% aan de diagnose ASP. Omgekeerd voldoet een minderheid (30-40%) van de personen met ASP aan de diagnose psychopathie.
ASP komt vaak voor in combinatie met (symptomen van) andere cluster B persoonlijkheidsstoornissen, vooral de borderline en de narcistische persoonlijkheidsstoornis, waardoor het soms lastig is een onderscheid te maken.
Naar schatting is 1% van de mensheid psychopaat en ze zitten lang niet allemaal achter de tralies. Sterker, een hoop bekleden zelfs hoogwaardige functies en schoppen het juist heel ver. Van dé deskundige op het gebied van psychopathie, Hare, verschijnt binnenkort Snakes in suits. Inclusief handige checklist (een aangepaste versie van PCL-R voor het bedrijfsleven).
Een interessant artikel over dit onderwerp is Psychopaten in pak op Intermediair.nl waarin ook duidelijk wordt hoe moeilijk het soms is om erachter te komen of je met een psychopaat te maken hebt. Dit in tegenstelling tot iemand met ASP, die over het algemeen zijn afwijkend gedrag veel eerder toont.
de Hare Psychopathy Checklist-Revised
De checklist bestaat uit twintig kenmerken die bij een persoon in meerdere of mindere mate aanwezig kunnen zijn. Voor ieder kenmerk wordt een 0 voor "nee," 1 voor "iets", en 2 voor "zeker van toepassing” genoteerd.
Het is aan leken niet geadviseerd deze test te gebruiken voor “de diagnose van” vrienden of familie, maar dit over te laten aan een gekwalificeerde professional. Het geeft evenwel een aardig beeld of je met een psychopaat te maken zou kunnen hebben.
Het prototype psychopaat scoort 40, iemand met een score van 30 of hoger komt in aanmerking voor de diagnose van psychopathie. Mensen zonder criminele achtergronden scoren gemiddeld rond de 5. Veel niet-psychopathische criminelen scoren gemiddeld rond de 22.
PCL-R Checklist Psychopathie Hare 0 1 2
1 Welbespraaktheid en oppervlakkige charme
2 Overdreven gevoel van eigenwaarde (egocentrisme)
3 Prikkelhongerig/neiging tot verveling
4 Pathologisch liegen
5 Sluw en manipulatief
6 Gebrek aan berouw of schuldgevoel
7 Oppervlakkig affect (oppervlakkige emotionele ontvankelijkheid)
8 Ongevoelieg en ontbrekende empathie
9 Parasitaire levensstijl
10 Zwakke controle van het gedrag
11 Willekeurig seksueel gedrag
12 Gedragsproblemen in de vroege jeugd
13 Ontbrekende realistische doelen op lange termijn
14 Impulsief
15 Onverantwoord gedrag
16 Niet in staat om verantwoordelijkheden voor eigen daden te nemen
17 Huwelijken/samenleven van korte duur
18 Jeugddelinquentie
19 Schending van voorwaardelijke invrijheidsstelling
20 Crimineel veelzijdig
Totaal
Verklaring
Bron: Psychologie magazine (November 2001)
Psychopaten hebben grote problemen met hun gevoelens ten opzichte van andere mensen en met relaties. Acht van de twintig kenmerken in de checklijst hebben hiermee te maken.
Gladde prater/oppervlakkige charme.
Oppervlakkig in het contact met anderen. Ze hebben een vlotte babbel maar komen vaak wel heel charmant over.
Sterk opgeblazen gevoel van eigenwaarde.
Het zijn opscheppers die een veel te positieve inschatting hebben van hun talenten en vaardigheden.
Pathologisch liegen.
Psychopaten zijn notoire leugenaars die er meestal geen enkele moeite mee hebben als ze worden betrapt op een leugen. Ze hebben overal een excuus of reden voor.
Gebrek aan berouw of schuldgevoel.
Psychopaten kennen geen schuldgevoelens of spijt over de dingen die ze anderen aandoen.
Geen verantwoordelijkheid nemen voor het eigen gedrag.
Ze zijn niet in staat of niet bereid om de verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gedragingen. Het zijn altjjd anderen die de schuld krijgen en anders is er wel een alternatief excuus te vinden.
List en bedrog/manipulerend gedrag.
Het prototype psychopaat manipuleert en bedriegt anderen en het maakt hem niet uit wat dat voor hen betekent. Ze vertonen daarbij nogal eens crimineel gedrag in de vorm van bijvoorbeeld fraude en verduistering en niet-crimineel gedrag in de vorm van overspel en het aftroggelen van geld van familieleden.
Ontbreken aan emotionele diepgang.
Psychopaten komen op anderen over als koud en ongevoelig. Hun 'emoties' doen vaak als dramatisch, kortstondig en onecht.
Kil/gebrek aan empathie.
In al hun gedragingen tonen psychopaten weinig respect voor de rechten, gevoelens en het welzijn van anderen. Ze beschouwen andere mensen als sukkels die te manipuleren zijn en beschouwen zichzelf als de belangrijkste persoon die er is.
Naast problemen met hun gevoelens ten opzichte van andere mensen en met relaties, vertonen psychopaten zeer problematisch gedrag in hun levensstijl.
Prikkelhongerig/neiging tot verveling.
Psychopaten hebben een zeer sterke behoefte aan stimulatie en een ongebruikelijk sterke afkeer van verveling. Ze leiden doorgaans een snel leven met veel risicogedrag en experimenten met drugs, en vinden dat school, werk en langdurende relaties saais en vervelend zijn.
Parasitaire levensstijl.
Een psychopaat kiest er vaak voor om te teren op de zak van de familie, partner of vrienden, en vermijdt het hebben van een vaste baan.
Gebrekkige beheersing van gedrag.
Kenmerkend is dat ze vaak opvliegend zijn en zich slecht kunnen beheersen. Op mislukkingen, kritiek en frustraties reageert een psychopaat vaak met geweld, scheldpartijen of bedreigingen. Dit kan even snel ophouden als het is begonnen.
Impulsiviteit.
Psychopaten gedragen zich vaak uitermate impulsief zonder echt stil te staan bij de voors en tegens van hun gedrag: Relaties worden nogal eens beëindigd, banen worden opgezegd en ze verhuizen zonder anderen daarover te informeren en zonder dat de beslissing goed is overdacht.
Onverantwoordelijk gedrag.
Psychopaten tonen geen verantwoordelijkheidsgevoel of loyaliteit ten opzichte van familie, vrienden, werkgevers, huisbazen of anderen. De omgang met geld is vaak bedroevend. Ze hebben schulden, gaan beroerd om met zakenrelaties, en zijn hun familie vaak enorm tot last.
Ontbreken van realistische doelen op de lange termijn.
Psychopaten hebben geen plannen of doelen voor de lange termijn. Ze leven van dag tot dag en veranderen hun plannen continu, en storen zich er niet aan dat hun leven vrij inhoudsloos is.
Gedragsproblemen op jonge leeftijd.
De kinderjaren kenmerken zich door tal van problemen zoals liegen, vechtpartijen, diefstalletjes, beroving, brandstichting en uitingen van geweld tegen mens en dier. De psychopaat staat daardoor vaak al vroeg bekend als het zwarte schaap van de familie.
Jeugdcriminaliteit.
In hun tienertijd gedragen ze zich zeer antisociaal en krijgen ze te maken met arrestaties en veroordelingen.
Schending van voorwaardelijke invrijheidsstelling.
Als volwassene onderneemt de gedetineerde psychopaat ontsnappingspogingen, keert niet terug van weekendverloven, begaat delicten tijdens de voorwaardelijke invrijheidsstelling, en houdt zich niet aan de voorwaarden van de voorwaardelijke gevangenisstraf.
Drie resterende kenmerken betreffen:
Seksuele losbandigheid,
een verleden met veel huwelijken en/of samenwoonrelaties,
een strafblad met veel verschillende soorten delicten.
Bron
http://mens-en-samenleving.infonu.nl/[ Bericht 0% gewijzigd door proud_mami op 05-08-2012 08:23:17 ]