Kosten twee studies?

Niets, zolang je maar op tijd je bachelor haalt. Een tweede bachelor doen nadat je een eerste hebt afgerond kost instellingscollegegeld, maar is nu niet aan de orde.

In de toekomst kan een universiteit er voor kiezen om studenten te laten betalen voor het volgen van extra vakken, maar dat is op dit moment nog niet gaande.

quote:

Op dinsdag 15 maart 2011 17:25 schreef minibeer het volgende:
Hoi,

Ik ben al een tijdje aan het googlen maar het lukt me niet echt wat duidelijks te vinden. Ik zit nu in het eerste jaar aan de universiteit utrecht (ik doe informatica), en ik wil volgend jaar wiskunde erbij gaan doen. Heeft iemand een idee wat/of ik dan extra betaal?
Op de site van de uu vind ik alleen dat langstudeerders extra betalen.
dank

De UU heeft hier toch een TWIN programma voor?

quote:

In de toekomst kan een universiteit er voor kiezen om studenten te laten betalen voor het volgen van extra vakken, maar dat is op dit moment nog niet gaande.

En zo worden wij steeds dommer.
Een beetje universiteit moedigt het aan wanneer studenten extra vakken volgen, onder voorwaarde dat zij voldoendes halen voor de reguliere vakken natuurlijk.
Zelf zal ik zeker wat extra vakken volgen wanneer alles het eerste semester goed gaat maar niet wanneer ik er extra voor moet betalen, dan bestudeer ik de vakken wel zelfstandig, het is echter gemakkelijker wanneer je voor zo'n vak oefenzittingen hebt omdat er dan wat meer druk achter zit en het staat leuk wanneer je solliciteert.
De basis voor wiskunde en wetenschappen vind ik onvoldoende bij het standaardprogramma: in mijn geval bijv. geen vectorcalculus en differentiaalvergelijkingen in de bachelor.

Hoe rijmen de VVD en het CDA hun hypocriete streven naar de kenniseconomie met het ontmoedigen van een tweede studie en het ontmoedigen van het volgen van extra vakken??
Hopelijk blijft de universiteit waar ik voor kies verstandig en blijft zij normale collegegelden hanteren voor alle technische en wetenschappelijke studierichtingen.

quote:

Op dinsdag 15 maart 2011 17:40 schreef Bram_van_Loon het volgende:

[..]

En zo worden wij steeds dommer.
Een beetje universiteit moedigt het aan wanneer studenten extra vakken volgen, onder voorwaarde dat zij voldoendes halen voor de reguliere vakken natuurlijk.
Zelf zal ik zeker wat extra vakken volgen wanneer alles het eerste semester goed gaat maar niet wanneer ik er extra voor moet betalen, dan bestudeer ik de vakken wel zelfstandig, het is echter gemakkelijker wanneer je voor zo'n vak oefenzittingen hebt omdat er dan wat meer druk achter zit en het staat leuk wanneer je solliciteert.
De basis voor wiskunde en wetenschappen vind ik onvoldoende bij het standaardprogramma: in mijn geval bijv. geen vectorcalculus en differentiaalvergelijkingen in de bachelor.

Hoe rijmen de VVD en het CDA hun hypocriete streven naar de kenniseconomie met het ontmoedigen van een tweede studie en het ontmoedigen van het volgen van extra vakken??
Hopelijk blijft de universiteit waar ik voor kies verstandig en blijft zij normale collegegelden hanteren voor alle technische en wetenschappelijke studierichtingen.

In hoeverre universiteiten hier gebruik van gaan maken of hier vrij in gelaten gaan worden is nogal onduidelijk. Het is echter niet de bedoeling dat studenten oneindig lang doorgaan studeren binnen hun eerste bachelor. Wat velen (waaronder ik) op dit moment wel doen. Bachelors van 360 punten is best pittig.

Maar goed, maak lekker gebruik van de mogelijkheden die men op dit moment geboden wordt en schaam je er niet voor. Dat Halbe wil dat studenten binnen 4 jaar klaar zijn om de arbeidsmarkt te betreden is leuk voor hem en het plebs dat er in trapt (wat weer goed is voor ons) maar studenten die een beetje hun best doen moeten gewoon hun bachelors en masters vol laden met zoveel mogelijk dingen. Paar jaar extra de tijd ervoor nemen kan wat knaken kosten, maar een schijntje voor de extra kennis en voorsprong die je er mee opbouwt.

TWIN is 217,5 ECTS
2 bachelor studies is normaal minimaal 315 ECTS

Met TWIN krijg je volgens mij ook gewoon 2 diploma's.

Ik zou het wel weten..

[ Bericht 48% gewijzigd door T.O.P op 15-03-2011 19:37:42 ]

quote:

In hoeverre universiteiten hier gebruik van gaan maken of hier vrij in gelaten gaan worden is nogal onduidelijk. Het is echter niet de bedoeling dat studenten oneindig lang doorgaan studeren binnen hun eerste bachelor. Wat velen (waaronder ik) op dit moment wel doen. Bachelors van 360 punten is best pittig.

360 ECTS-credits?
Dat is het dubbele van 1 bachelor. Respect als je dat in vier jaar tijd afrondt zelfs al zijn het twee lichtere studies.

Hopelijk laat de overheid de universiteiten zelf bepalen hoeveel kosten zij aanrekenen, bij een aantal universiteiten wordt er tenminste nog goed beleid gevoerd wat meer is dan wat we kunnen zeggen over onze overheid sinds lange tijd. De overheid mag en moet een maximumbedrag eisen, geen minimumbedrag. Dan gebeurt het al snel dat de overheid de universiteit verplicht om meer aan te rekenen dan dat het extra onderwijs zelf kost. Bovendien kan een universiteit goede motieven hebben om minder aan te rekenen dan wat het extra onderwijs kost aangezien dit een investering voor de toekomst is wanneer die student voor de universiteit zou gaan werken (als je weet dat X% van de goede studenten dat doet...).

quote:

Maar goed, maak lekker gebruik van de mogelijkheden die men op dit moment geboden wordt en schaam je er niet voor. Dat Halbe wil dat studenten binnen 4 jaar klaar zijn om de arbeidsmarkt te betreden is leuk voor hem en het plebs dat er in trapt (wat weer goed is voor ons) maar studenten die een beetje hun best doen moeten gewoon hun bachelors en masters vol laden met zoveel mogelijk dingen. Paar jaar extra de tijd ervoor nemen kan wat knaken kosten, maar een schijntje voor de extra kennis en voorsprong die je er mee opbouwt.

Ik weet niet hoet het met jou en jouw ouders zit maar ik heb maar een heel beperkt budget.
Een paar jaar extra het standaardtarief aan collegegeld betalen lukt nog wel, ¤11 000 betalen voor een tweede master niet. De mogelijkheden die ik heb om extra vakken te volgen zal ik met beide handen aangrijpen, zolang ik dat kan betalen. Ik heb een vrij duidelijk beeld over welke extra vakken nuttig zijn, hetzij voor de kennis en inzicht die ik opdoe, hetzij om mijn analytisch vermogen te trainen (algebra).
Als dit rampenkabinet het te duur zou maken dan zal ik op mijn CV melden welke vakken ik via zelfstudie heb gevolgd en hierbij opmerken dat hiervoor examen doen onnmogelijk was t.g.v. de hieraan verbonden kosten.

De politici houden er te weinig rekening mee dat een mens ook nog in deeltijd kan studeren. Het is zo'n ouderwets denken dat het of studeren of werken is. Een goede studie duurt minstens vijf jaar, vervolgens moet iedereen in staat worden gesteld om studeren en werken te combineren zodat hij zichzelf verder kan vormen.
Het is al schandalig dat veel universitaire studies in Nederland zijn ingekort van vijf-zes jaar tot vier jaar. Dit gaat ten koste van de kwaliteit al is het m.i. niet de belangrijkste oorzaak van een dalend niveau. Niet voor niets duren verreweg de meeste universitaire studies in Vlaanderen nog steeds vijf jaar.
Na drie jaar (de bachelor) de arbeidsmarkt betreden? Dat idee is bespottelijk voor een universitaire studie, in die drie jaar kan je net een basis leggen met behulp van welke je kan gaan specialiseren.

Helaas hebben de meeste politici een gammastudie gevolgd, zij beseffen hierdoor minder hoe zwaar bepaalde studies zijn, hoe belangrijk wat extra vorming voor die studies is (in mijn geval extra wiskunde en fysica in de bachelor en extra ´specialisatievakken in de master) en hoe immens belangrijk het onderzoek in die domeinen is, ook voor onze economie. Er zijn voortreffelijke gammastudenten, begrijp me niet verkeerd. Maar helaas geldt voor veel politici dat zij hier niet toe behoren en dat zij een nogal vertekend beeld hebben van onderwijs, R&D en wetenschap. Al decennia lang zijn het onderwijs, de wetenschap en de R&D het kind van de rekening bij de begroting. Helaas kost dit ons momenteel geld en gaat het ons in de toekomst nog steesd meer geld kosten. Zolang wij het onderwijs, de wetenschap en de R&D als een kostenpost blijven zien in plaats van de investering die het is (onderzoek van de OESO heeft aangetoond dat elk procentpunt extra meer dan 1 procentpunt extra economische groei geeft) zullen we in een vicieuze circel blijven van bezuinigingen op dit alles, lagere inkomsten, verdere bezuinigingen, weer lagere inkomsten enz.
Binnen enkele decennia zullen ´we` ons dan afvragen hoe het toch komt dat we armer zijn geworden.

quote:

Op dinsdag 15 maart 2011 19:55 schreef Bram_van_Loon het volgende:

[..]

360 ECTS-credits?
Dat is het dubbele van 1 bachelor. Respect als je dat in vier jaar tijd afrondt zelfs al zijn het twee lichtere studies.

Wouter Bos kon het in drie jaar. Maar een beetje student die nog een leven heeft ernaast pakt er rustig vijf jaar voor. Heel ongebruikelijk is het trouwens niet. Veel universiteiten moedigde het een paar jaar terug (vijf jaar inmiddels ) ook een soort van aan.

quote:

Hopelijk laat de overheid de universiteiten zelf bepalen hoeveel kosten zij aanrekenen, bij een aantal universiteiten wordt er tenminste nog goed beleid gevoerd wat meer is dan wat we kunnen zeggen over onze overheid sinds lange tijd. De overheid mag en moet een maximumbedrag eisen, geen minimumbedrag. Dan gebeurt het al snel dat de overheid de universiteit verplicht om meer aan te rekenen dan dat het extra onderwijs zelf kost. Bovendien kan een universiteit goede motieven hebben om minder aan te rekenen dan wat het extra onderwijs kost aangezien dit een investering voor de toekomst is wanneer die student voor de universiteit zou gaan werken (als je weet dat X% van de goede studenten dat doet...).

Universiteiten hebben een eigen begroting. Wat ze daarmee doen is natuurlijk hun zaak. Hoewel het ze al sinds 1648 niet gelukt is om de meeste tevreden te stellen. Uiteindelijk moet er toch iemand zijn die alles gaat betalen.

quote:

Ik weet niet hoet het met jou en jouw ouders zit maar ik heb maar een heel beperkt budget.
Een paar jaar extra het standaardtarief aan collegegeld betalen lukt nog wel, ¤11 000 betalen voor een tweede master niet. De mogelijkheden die ik heb om extra vakken te volgen zal ik met beide handen aangrijpen, zolang ik dat kan betalen. Ik heb een vrij duidelijk beeld over welke extra vakken nuttig zijn, hetzij voor de kennis en inzicht die ik opdoe, hetzij om mijn analytisch vermogen te trainen (algebra).

Dubbele master starten en die 3000 euro boete betalen voor een jaartje extra tijd is goedkoper dan 11.000 euro voor een nieuwe studie. Niet goedkoop maar levert een boel op. Hoewel bijdrage van ouders een boel kan schelen (die van mij betalen praktisch alles van mij, behalve mijn bierrekeningen van sociëteit.) is lenen in dit land ook geen ramp. Zeker niet met de vernieuwde terug betalingsvoorwaarden. Dit kan het kaf van het koren scheiden met betrekking tot de mensen die bereid zijn wat extra's te doen en het volk dat het minimum programma draait.

quote:

Als dit rampenkabinet het te duur zou maken dan zal ik op mijn CV melden welke vakken ik via zelfstudie heb gevolgd en hierbij opmerken dat hiervoor examen doen onnmogelijk was t.g.v. de hieraan verbonden kosten.

Extra vakken doe je ook een beetje voor jezelf. Op je CV zetten dat je te arm was voor wat meer studie of te bang om een paar euro te lenen staat ook erg karig. Door de schuld bij andere te leggen kom je niet over als een doortastend en creatief persoon. Meer als iemand die vindt dat hij het wel kan maar dat de wereld hem tegenwerkt. Of dat nou waar is of niet, zo wil je gewoon niet overkomen.

quote:

De politici houden er te weinig rekening mee dat een mens ook nog in deeltijd kan studeren. Het is zo'n ouderwets denken dat het of studeren of werken is. Een goede studie duurt minstens vijf jaar, vervolgens moet iedereen in staat worden gesteld om studeren en werken te combineren zodat hij zichzelf verder kan vormen.

Hier houden politici (of liever gezegd het ocw!) juist rekening mee! De bedoeling is ook dat meer mensen zullen kiezen voor een duale studie dan een full time studie. Vanuit het bedrijfsleven is hier ook vraag naar. Dit gaat natuurlijk op voor HBO cursussen en niet voor WO studies. Die vragen om meer inzet, opoffering en aandacht van de student.

quote:

Het is al schandalig dat veel universitaire studies in Nederland zijn ingekort van vijf-zes jaar tot vier jaar. Dit gaat ten koste van de kwaliteit al is het m.i. niet de belangrijkste oorzaak van een dalend niveau. Niet voor niets duren verreweg de meeste universitaire studies in Vlaanderen nog steeds vijf jaar.
Na drie jaar (de bachelor) de arbeidsmarkt betreden? Dat idee is bespottelijk voor een universitaire studie, in die drie jaar kan je net een basis leggen met behulp van welke je kan gaan specialiseren.

Kennis die je opdoet op de universiteit is vaak zeer algemeen van aard. (ja, ook bij wiskundige studies) en niet direct toegespitst op wat de arbeidsmarkt van je verwacht. Door middel van het opdoen van werkervaring op hoog niveau en het volgen van bedrijfsgerichte opleidingen ontwikkel je die algemene basis tot iets wat zeer gewaardeerd wordt. De overheid (wederom het ocw) gaat er vanuit dat men binnen 3 jaar wel algemeen genoeg gevormd is om klaar te zijn voor de specialisatie die men binnen een bedrijf ontwikkelt. Dit klopt ook. Maar van 3 jaar 6 a 7 maken zorgt ervoor dat je nog breder bent ontwikkelt en je een sterke uitgangspositie hebt. Maatschappelijk gezien niet nodig, maar individueel gezien wel zeer wenselijk.

quote:

Helaas hebben de meeste politici een gammastudie gevolgd, zij beseffen hierdoor minder hoe zwaar bepaalde studies zijn, hoe belangrijk wat extra vorming voor die studies is (in mijn geval extra wiskunde en fysica in de bachelor en extra ´specialisatievakken in de master) en hoe immens belangrijk het onderzoek in die domeinen is, ook voor onze economie. Er zijn voortreffelijke gammastudenten, begrijp me niet verkeerd. Maar helaas geldt voor veel politici dat zij hier niet toe behoren en dat zij een nogal vertekend beeld hebben van onderwijs,

Ik ga hier niet verkondigen dat alle ambtenaren en politici weten waar zij het over hebben. Maar juist vanuit gammastudies is er zeer veel aandacht voor onderwijs en de effecten die dit heeft op de samenleving en de arbeidsmarkt. Wat stukken complexer en veelzijdiger is dan de burger denkt. We mogen dan ook blij zijn dat sociologen en economen zich hier mee bezig houden (zijn ze ook voor opgeleid, maar dat terzijde) dan wiskundigen en doktoren.

quote:

Al decennia lang zijn het onderwijs, de wetenschap en de R&D het kind van de rekening bij de begroting. Helaas kost dit ons momenteel geld en gaat het ons in de toekomst nog steesd meer geld kosten. Zolang wij het onderwijs, de wetenschap en de R&D als een kostenpost blijven zien in plaats van de investering die het is (onderzoek van de OESO heeft aangetoond dat elk procentpunt extra meer dan 1 procentpunt extra economische groei geeft) zullen we in een vicieuze circel blijven van bezuinigingen op dit alles, lagere inkomsten, verdere bezuinigingen, weer lagere inkomsten enz.
Binnen enkele decennia zullen ´we` ons dan afvragen hoe het toch komt dat we armer zijn geworden.

Het onderwijs wordt algemeen erkend als een investering. De discussie gaat er alleen om wie hier uiteindelijk de rekening voor betaald. Studenten willen die niet betalen (terwijl zij juist weten dat het een belangrijke investering is!) en Henk en Ingrid willen die niet betalen. De oplossing is simpel. Wij delen de kosten. De samenleving betaalt wat, de studenten betalen wat. Iedereen profiteert ervan. Iedereen is blij. en wij blijven een welvarend en voorspoedig land.

quote:

Op dinsdag 15 maart 2011 19:31 schreef T.O.P het volgende:
TWIN is 217,5 ECTS
2 bachelor studies is normaal minimaal 315 ECTS

Met TWIN krijg je volgens mij ook gewoon 2 diploma's.

Ik zou het wel weten..

Waarmee TWIN dus eigenlijk weinig waarde heeft: je wordt geen echte wiskundige en je wordt geen echte natuurkundige. Ondanks de overlap kan het niet anders dat uit beide programma's een flinke hap is genomen.

Je moet opletten dat je vier jaar hebt om beide bachelors af te ronden. Ben je met beide nog niet klaar dan betaal je 5.000 collegegeld, ben je met eentje nog niet klaar betaal je instellingscollegegeld (meestal rond de 10.000). Voor je master geldt hetzelfde (maar dan met drie jaar, mits beide masters tweejarig zijn; de drie jaar lopen vanaf je eerste masterinschrijving).

quote:

Universiteiten hebben een eigen begroting. Wat ze daarmee doen is natuurlijk hun zaak. Hoewel het ze al sinds 1648 niet gelukt is om de meeste tevreden te stellen. Uiteindelijk moet er toch iemand zijn die alles gaat betalen.

Wanneer de overheid de student verplicht om veel bij te betalen voor het volgen van extra vakken en dit geld gaat naar de overheid toe dan zijn de studenten en de universiteiten altijd de verliezer: ofwel gaat het ten koste van de student zijn bankrekening ofwel gaat het ten koste van de wetenschap (wat ook ten nadele van de student kan zijn wanneer hij aan die universiteit onderzoek wil gaan uitvoeren).

quote:

Hoewel bijdrage van ouders een boel kan schelen (die van mij betalen praktisch alles van mij, behalve mijn bierrekeningen van sociëteit.) is lenen in dit land ook geen ramp. Zeker niet met de vernieuwde terug betalingsvoorwaarden.

Dat is een groot misverstand wat de spindoctors van de VVD en het CDA ons proberen wijs te maken (blijkbaar slagen ze daar bij sommigen ook in). Als je alles kan afbetalen, ja, dan zijn de nieuwe afbetalingsvoorwaarden beter. Als je echter niet alles kan afbetalen dan ben je genaaid met de nieuwe afbetalingsvoorwaarden aangezien je pas na 20 jaar van je schuld af gaat zijn in plaats van na 15 jaar. Dit is dan ook de werkelijke reden waarom de overheid de termijn verlengt, de overheid doet dit niet om het afbetalen voor studenten gemakkelijker te maken maar om er zodoende voor te zorgen dat een groter deel van het geleende bedrag wordt afbetaald en omdat t.g.v. een eventueel in te voeren langstudeerboete en het veel hogere collegegeled het geleende bedrag veel groter is en mogelijk nog groter gaat worden.
Natuurlijk instrueren de spindoctors Rutte cum suis om dit er niet bij te vertellen.

quote:

Extra vakken doe je ook een beetje voor jezelf.

En daarom moet je maar meer betalen dan de extra kosten??

quote:

Op je CV zetten dat je te arm was voor wat meer studie of te bang om een paar euro te lenen staat ook erg karig. Door de schuld bij andere te leggen kom je niet over als een doortastend en creatief persoon. Meer als iemand die vindt dat hij het wel kan maar dat de wereld hem tegenwerkt. Of dat nou waar is of niet, zo wil je gewoon niet overkomen.

Ik denk dat je gelijk hebt, je kan beter gewoon melden dat je die extra vakken hebt gestudeerd en de details weglaten.

quote:

Hier houden politici (of liever gezegd het ocw!) juist rekening mee! De bedoeling is ook dat meer mensen zullen kiezen voor een duale studie dan een full time studie.

Hoe kom je daar in godsnaam bij??
Een tweede master is vaak überhaupt al niet mogelijk omdat Jan Modaal het instellingsgeld niet kan betalen wanneer de universiteit ¤8000 of meer rekent voor 1 studiejaar (veel meer dan de wekelijke onderwijskosten).
Deze overheid wil nu ook het in deeltijd studeren onmogelijk maken. Of heb jij er iets over gehoord dat voor deeltijdstudenten een uitzondering wordt gemaakt m.b.t. de langstudeerboete? Ik namelijk nog niet en ik volg het nieuws omtrent die langstudeerboete behoorlijk intensief.
Het is voor veel studies vrijwel onmogelijk om in deeltijd slechts 1 jaar uitloop te hebben.
Voor een gammastudie kan dat misschien nog (maar dan nog moet je veel meer presteren dan de voltijdsstudenten), voor een exacte studie is dit waarshijnlijk onmogelijk.

quote:

Kennis die je opdoet op de universiteit is vaak zeer algemeen van aard. (ja, ook bij wiskundige studies) en niet direct toegespitst op wat de arbeidsmarkt van je verwacht. Door middel van het opdoen van werkervaring op hoog niveau en het volgen van bedrijfsgerichte opleidingen ontwikkel je die algemene basis tot iets wat zeer gewaardeerd wordt.

Voor gammastudies zal dit vast wel gelden. En ja, ook voor bètastudies begin je algemener en leer je op de arbeidsmarkt nog veel bij. Je hebt echter minimaal vijf jaar nodig om een fatsoenlijke bètastudie te volgen en dan moet je al de nodige compromissen doen m.b.t. het niveau. Die theoretische basis kan onmogelijk vervangen worden door praktijkervaring en die theoretische basis is noodzakelijk om het meer theoretische werk uit te kunnen voeren. Natuurlijk kan je als bèta er ook voor kiezen om manager te worden of iets dergelijks maar ik beperkt me nu even tot banen die goed aansluiten op de gevolgde opleiding.

quote:

Maar juist vanuit gammastudies is er zeer veel aandacht voor onderwijs en de effecten die dit heeft op de samenleving en de arbeidsmarkt. Wat stukken complexer en veelzijdiger is dan de burger denkt. We mogen dan ook blij zijn dat sociologen en economen zich hier mee bezig houden (zijn ze ook voor opgeleid, maar dat terzijde) dan wiskundigen en doktoren.

Heb jij zondag Buitenhof gezien? Ik raad je aan om die column even te bekijken of te lezen.
Mijn eerste gedachte was dat dit meisje veel te jong is om columnist te zijn maar ze heeft verdomme toch wel gelijk met deze column.
http://www.vpro.nl/progra(...)4857/items/44545926/
Ik zal een citaat plaatsen (@ mods, dus niet de volledige column!):
"Al jaren is het hommeles in onderwijsland. Van laag tot hoog. Of het nu gaat om de basis- of middelbare school, het MBO en HBO of de universiteit: overal is het kommer en kwel. Dat is opmerkelijk, want sedert een halve eeuw is de ene hervorming na de andere over het onderwijs heengerold. Duizenden onderwijsdeskundigen en organisatieexperts hebben het onderwijs willen verbeteren. En wat is het resultaat? Dat de staat van het onderwijs in Nederland?van laag tot hoog?bedroevend is. PISA-onderzoek of niet.
In vele andere landen in het Westen is het trouwens niet veel anders. Ook daar stevent de afgelopen halve eeuw het onderwijs naar een steeds lager niveau.
Gelukkig zijn er een paar uitzonderingen. Zoals België. En zoals de Duitse deelstaat Beieren. En weet U wat nou zo opmerkelijk is? Dat zijn precies de plekken waar niet of nauwelijks onderwijshervormingen hebben plaatsgevonden.
De vraag is daarom gerechtvaardigd of het die hervormingen zelf zijn die ons onderwijs hebben verslechtert.
Hervormingen resulteren niet persé in verbeteringen. Zo worden ze wel verkocht door de mensen die er een dikke boterham aan verdienen. Maar nieuw is niet altijd beter. Soms is het slechter.
Waarom niet, in plaats van nog meer hervormingen, terug naar de situatie vóór de mammoetwet?
..."

quote:

Het onderwijs wordt algemeen erkend als een investering. De discussie gaat er alleen om wie hier uiteindelijk de rekening voor betaald. Studenten willen die niet betalen (terwijl zij juist weten dat het een belangrijke investering is!) en Henk en Ingrid willen die niet betalen. De oplossing is simpel. Wij delen de kosten. De samenleving betaalt wat, de studenten betalen wat. Iedereen profiteert ervan. Iedereen is blij. en wij blijven een welvarend en voorspoedig land.

Wat is het tegenovergestelde van spekkoper? De Nederlander is dat namelijk wanneer het gaat over wat je terugverdient na het volgen van een hogere studie. De OESO, een organisatie waar politici serieus naar luisteren als het hen uitkomt, heeft berekend dat de Nederlander een van de Europese volkeren is die het minst zijn investering terugverdient. Zo weinig dat je voor het geld niet hoeft te studeren. En dan wil de overheid de studiekosten NOG verder verhogen?
Nu al loont het bijna niet meer om te studeren. Waar de lagere inkomensgroepen, overigens zeer terecht, huursubsidie, zorgtoeslag en een sociale woning krijgen, krijgt Jan Modaal die voordelen niet terwijl hij wel meer belasting betaalt. Uiteindelijk krijgt bijna iedereen ongeveer een evenhoog besteedbaar inkomen, ofdat je nu wel of niet hoogopgeleid bent.
Dan laat ik de chronisch onderbetaalden, bijvoorbeeld universitair geschoolde leraren (ik heb het dan over die mensen die een universitaire bachelor en master hebben gevolgd in dat vak waarin ze lesgeven) nog buiten beschouwing.

Ofdat de overheid het onderwijs als een investering erkend betwijfel ik. Waarom heeft de overheid de laatste decennia dan een steeds lager percentage van het BBP aan het onderwijs uitgegeven?
Het is in ieder geval zeker dat de overheid al decennialang weinig waarde hecht aan wetenschap en R&D, hier wordt steeds meer op gekort terwijl een investering hierin in de toekomst ruimschoots terugverdiend zou worden. Simpel voorbeeldje, het scheelt nogal ofdat Nederlanders worden ingehuurd om in het buitenland ingewikkelde klussen op te knappen of dat wij buitenlanders moeten inhuren om voor ons ingewikkelde klussen op te knappen. Los hiervan zou het respect voor wetenschap en R&D weer moeten toenemen, het gebrek aan respect wat wij hebben t.o.v. nerds terwijl veel slimme leerlingen in ons land gemakszuchtig voor een studie als economie of rechten kiezen en vervolgens manager of bestuurder worden is wellicht een belangrijke drijfveer om hier onvoldoende in te investeren.

quote:

Op dinsdag 15 maart 2011 20:18 schreef Ryon het volgende:

[..]

Wouter Bos kon het in drie jaar.

Deze had ik even gemist, maar Wouter Bos twee bachelors / 360 studiepunten in drie jaar? In welke drie jaar van zijn leven precies?

Hij studeerde politicologie en economie. Politicologie kan je vrij gemakkelijk als tweede studie volgen aangezien de studielast daarvoor niet al te hoog is. Dat neemt natuurlijk niet weg dat het een knappe prestatie is om voor beide studies een goed gemiddelde te halen.

Wouter Bos heeft overigens zeven jaar gedaan over twee bachelors en twee masters: http://www.pvda.nl/politi(...)ish/introductie.html

quote:

Op woensdag 16 maart 2011 17:24 schreef Bram_van_Loon het volgende:
Wouter Bos heeft overigens zeven jaar gedaan over twee bachelors en twee masters: http://www.pvda.nl/politi(...)ish/introductie.html

Ik had nog niet door dat links hier in blauwe letters vershijnen, ik dacht dat je blauwe letters gebruikte om die woorden te benadrukken.

quote:

Op woensdag 16 maart 2011 17:07 schreef GlowMouse het volgende:

[..]

Deze had ik even gemist, maar Wouter Bos twee bachelors / 360 studiepunten in drie jaar? In welke drie jaar van zijn leven precies?

Stond mij bij van een profiel in de Elsevier dat die vent het in drie jaar deed. Maar zou me niets verbazen als hij er langer voor nodig had, ken om eerlijk te zijn maar een paar mensen die het nominaal doen.

quote:

Op woensdag 16 maart 2011 17:21 schreef Bram_van_Loon het volgende:
Hij studeerde politicologie en economie. Politicologie kan je vrij gemakkelijk als tweede studie volgen aangezien de studielast daarvoor niet al te hoog is. Dat neemt natuurlijk niet weg dat het een knappe prestatie is om voor beide studies een goed gemiddelde te halen.

De studielast is voor beide studies vrij normaal. 30 uur per week x2. Zeker als je hoger dan een zeven wil komen te staan. Je moet heel weinig te doen hebben naast je studie wil je daar dan in 3 jaar door heen tuffen.

quote:

Op woensdag 16 maart 2011 16:20 schreef Bram_van_Loon het volgende:

[..]

Wanneer de overheid de student verplicht om veel bij te betalen voor het volgen van extra vakken en dit geld gaat naar de overheid toe dan zijn de studenten en de universiteiten altijd de verliezer: ofwel gaat het ten koste van de student zijn bankrekening ofwel gaat het ten koste van de wetenschap (wat ook ten nadele van de student kan zijn wanneer hij aan die universiteit onderzoek wil gaan uitvoeren).

Maar dat geld gaat dus dan niet naar de overheid, maar naar de universiteit in kwestie. Het budget van de instelling wordt er mee aangevuld om het extra aangevraagde onderwijs aan te kunnen bieden.

quote:

Dat is een groot misverstand wat de spindoctors van de VVD en het CDA ons proberen wijs te maken (blijkbaar slagen ze daar bij sommigen ook in). Als je alles kan afbetalen, ja, dan zijn de nieuwe afbetalingsvoorwaarden beter. Als je echter niet alles kan afbetalen dan ben je genaaid met de nieuwe afbetalingsvoorwaarden aangezien je pas na 20 jaar van je schuld af gaat zijn in plaats van na 15 jaar. Dit is dan ook de werkelijke reden waarom de overheid de termijn verlengt, de overheid doet dit niet om het afbetalen voor studenten gemakkelijker te maken maar om er zodoende voor te zorgen dat een groter deel van het geleende bedrag wordt afbetaald en omdat t.g.v. een eventueel in te voeren langstudeerboete en het veel hogere collegegeled het geleende bedrag veel groter is en mogelijk nog groter gaat worden.
Natuurlijk instrueren de spindoctors Rutte cum suis om dit er niet bij te vertellen.

Waarom zou je 30.000 euro lenen en dan niet gaan werken? Natuurlijk kan je het afbetalen. DUO doet een schikkingsvoorstel op basis van je inkomen en de gewenste termijn waarin het terugkomt. Als je geen werk hebt, heb je geen inkomen, betaal je niks. Als je specialist bent, heb je een inkomen van een paar keer modaal, betaal je ook wat sneller terug. Niets mis mee.

quote:

En daarom moet je maar meer betalen dan de extra kosten??

Nee. Je betaalt dan wat het onderwijs kost dat je geniet. Zonder extra subsidie.

[..]

quote:

Hoe kom je daar in godsnaam bij??
Een tweede master is vaak überhaupt al niet mogelijk omdat Jan Modaal het instellingsgeld niet kan betalen wanneer de universiteit ¤8000 of meer rekent voor 1 studiejaar (veel meer dan de wekelijke onderwijskosten).
Deze overheid wil nu ook het in deeltijd studeren onmogelijk maken. Of heb jij er iets over gehoord dat voor deeltijdstudenten een uitzondering wordt gemaakt m.b.t. de langstudeerboete? Ik namelijk nog niet en ik volg het nieuws omtrent die langstudeerboete behoorlijk intensief.
Het is voor veel studies vrijwel onmogelijk om in deeltijd slechts 1 jaar uitloop te hebben.
Voor een gammastudie kan dat misschien nog (maar dan nog moet je veel meer presteren dan de voltijdsstudenten), voor een exacte studie is dit waarshijnlijk onmogelijk.

Juist deeltijd studenten lopen relatief weinig tot geen vertraging op i.v.m full time studenten. Dit omdat zij hun studie met hun werk combineren. Redelijk veel vrijstelling krijgen en vaak gemotiveerder er mee bezig zijn. Deeltijd of duaal studeren wordt er allerminst mee onmogelijk gemaakt, een van de redenen dat Halbe zich er ook compleet niet druk om maakt.

quote:

Voor gammastudies zal dit vast wel gelden. En ja, ook voor bètastudies begin je algemener en leer je op de arbeidsmarkt nog veel bij. Je hebt echter minimaal vijf jaar nodig om een fatsoenlijke bètastudie te volgen en dan moet je al de nodige compromissen doen m.b.t. het niveau. Die theoretische basis kan onmogelijk vervangen worden door praktijkervaring en die theoretische basis is noodzakelijk om het meer theoretische werk uit te kunnen voeren. Natuurlijk kan je als bèta er ook voor kiezen om manager te worden of iets dergelijks maar ik beperkt me nu even tot banen die goed aansluiten op de gevolgde opleiding.

Dat gaat op voor alle wetenschappelijke studies. Als je manager wil worden moet je maar HBO gaan doen. Meeste wetenschappelijke studies zijn er opgericht dat een student de wetenschap ingaat (hoewel 1% dit maar doet). Tijdens je studie besteed je relatief veel tijd aan het ontwikkelen van vaardigheden waar de arbeidsmarkt niet echt op zit te wachten. Dat zal in de toekomst veranderen.

quote:

Heb jij zondag Buitenhof gezien? Ik raad je aan om die column even te bekijken of te lezen.
Mijn eerste gedachte was dat dit meisje veel te jong is om columnist te zijn maar ze heeft verdomme toch wel gelijk met deze column.
http://www.vpro.nl/progra(...)4857/items/44545926/
Ik zal een citaat plaatsen (@ mods, dus niet de volledige column!):
"Al jaren is het hommeles in onderwijsland. Van laag tot hoog. Of het nu gaat om de basis- of middelbare school, het MBO en HBO of de universiteit: overal is het kommer en kwel. Dat is opmerkelijk, want sedert een halve eeuw is de ene hervorming na de andere over het onderwijs heengerold. Duizenden onderwijsdeskundigen en organisatieexperts hebben het onderwijs willen verbeteren. En wat is het resultaat? Dat de staat van het onderwijs in Nederland?van laag tot hoog?bedroevend is. PISA-onderzoek of niet.
In vele andere landen in het Westen is het trouwens niet veel anders. Ook daar stevent de afgelopen halve eeuw het onderwijs naar een steeds lager niveau.
Gelukkig zijn er een paar uitzonderingen. Zoals België. En zoals de Duitse deelstaat Beieren. En weet U wat nou zo opmerkelijk is? Dat zijn precies de plekken waar niet of nauwelijks onderwijshervormingen hebben plaatsgevonden.
De vraag is daarom gerechtvaardigd of het die hervormingen zelf zijn die ons onderwijs hebben verslechtert.
Hervormingen resulteren niet persé in verbeteringen. Zo worden ze wel verkocht door de mensen die er een dikke boterham aan verdienen. Maar nieuw is niet altijd beter. Soms is het slechter.
Waarom niet, in plaats van nog meer hervormingen, terug naar de situatie vóór de mammoetwet?
..."

Beetje dommige en simpele column. Zal het goed doen bij de onderbuik, maar daar bestuur je om praktische reden geen land mee. De kennisoverdracht, kwaliteit en de toegankelijkheid van het (hoger) onderwijs is de afgelopen jaren flink gestegen. Echter de verwachtingen van de burger zijn hierdoor ook gestegen. Dat mag ook, maar daar moeten mensen zich niet gek door laten maken. Deze dame doet dat wel. Leuk voor op Tv, maar verder heb je er weinig aan.

quote:

Wat is het tegenovergestelde van spekkoper? De Nederlander is dat namelijk wanneer het gaat over wat je terugverdient na het volgen van een hogere studie. De OESO, een organisatie waar politici serieus naar luisteren als het hen uitkomt, heeft berekend dat de Nederlander een van de Europese volkeren is die het minst zijn investering terugverdient. Zo weinig dat je voor het geld niet hoeft te studeren. En dan wil de overheid de studiekosten NOG verder verhogen?
Nu al loont het bijna niet meer om te studeren. Waar de lagere inkomensgroepen, overigens zeer terecht, huursubsidie, zorgtoeslag en een sociale woning krijgen, krijgt Jan Modaal die voordelen niet terwijl hij wel meer belasting betaalt. Uiteindelijk krijgt bijna iedereen ongeveer een evenhoog besteedbaar inkomen, ofdat je nu wel of niet hoogopgeleid bent.
Dan laat ik de chronisch onderbetaalden, bijvoorbeeld universitair geschoolde leraren (ik heb het dan over die mensen die een universitaire bachelor en master hebben gevolgd in dat vak waarin ze lesgeven) nog buiten beschouwing.

Grappig dat je dat rapport noemt. Misschien is het leuk om dat rapport van de OESO eens goed door te lezen. De OESO stelt dat studenten in Nederland te lang studeren, daardoor teveel inkomsten mislopen. Daarnaast geeft de Nederlandse overheid per student te veel uit in vergelijking met de andere landen waardoor de kosten i.v.m andere landen relatief te hoog zijn gezien de baten! Dat hele OESO rapport is een groot argument om hier de boel snel aan te pakken. Studenten moeten sneller studeren (er wordt door de OESO zelfs gesuggereerd om 2-jarige opleidingen aan te bieden!).

quote:

Los hiervan zou het respect voor wetenschap en R&D weer moeten toenemen, het gebrek aan respect wat wij hebben t.o.v. nerds terwijl veel slimme leerlingen in ons land gemakszuchtig voor een studie als economie of rechten kiezen en vervolgens manager of bestuurder worden is wellicht een belangrijke drijfveer om hier onvoldoende in te investeren.

Tja, de bittere werkelijkheid is dat paradoxaal genoeg veel wetenschappers (mensen die het moeten hebben van hun intellectuele prestaties) in een zeer kwetsbare en afhankelijke positie zitten. Ik ben er mee eens dat wetenschap een zekere herwaardering verdiend en dat er nu vaak te makkelijk over gedacht wordt. Het is helaas echter aan de wetenschap zelf om dat respect af te dwingen, iets waar ze over het algemeen niet erg goed in zijn.

quote:

Op donderdag 17 maart 2011 01:08 schreef Ryon het volgende:

Juist deeltijd studenten lopen relatief weinig tot geen vertraging op i.v.m full time studenten. Dit omdat zij hun studie met hun werk combineren. Redelijk veel vrijstelling krijgen en vaak gemotiveerder er mee bezig zijn. Deeltijd of duaal studeren wordt er allerminst mee onmogelijk gemaakt, een van de redenen dat Halbe zich er ook compleet niet druk om maakt.

Bron? Naar mijn weten krijg je alleen een vrijstelling als je het betreffende vak op vergelijkbaar niveau al eens met voldoende resultaat afgerond hebt.
Gemiddeld doet men 7 jaar over technische studies. Het lijkt me onmogelijk voor deeltijdstudenten om dat in de 5 jaar die ervoor staat voor elkaar te krijgen.

En als dat werkelijk zo zou zijn, kunnen ze gelijk die 5 jaar halveren. Die hele voltijdstudie kan dan ook in 2,5 jaar gedaan worden.

quote:

Op donderdag 17 maart 2011 01:08 schreef Ryon het volgende:
De studielast is voor beide studies vrij normaal. 30 uur per week x2. Zeker als je hoger dan een zeven wil komen te staan. Je moet heel weinig te doen hebben naast je studie wil je daar dan in 3 jaar door heen tuffen.

Tegenwoordig drukken ze graag de studielast uit in het begrootte aantal studieuren per week, helaas houden ze er geen rekening mee dat de studentenpopulaties sterk verschillen. De zwaardere studies trekken de beste studenten aan, de lichtere studies trekken de zwakste studenten aan. Laat maar eens een groep wiskundestudenten rechten studeren en vice versa. Beide groepen zullen een verschillende aantal uren per week nodig hebben voor dezelfde studie. Een slimmme student heeft misschien aan 15 uur per week al genoeg voor politicologie.

quote:

Maar dat geld gaat dus dan niet naar de overheid, maar naar de universiteit in kwestie. Het budget van de instelling wordt er mee aangevuld om het extra aangevraagde onderwijs aan te kunnen bieden.

In dat geval mag je inderdaad nog hopen op verstandig beleid van de universiteit, ik reken daar echter niet op aangezien sommige Nederlandse universiteiten nu al het instellingsgeld als melkkoe gebruiken.
Andere universiteiten doen dit dan gelukkig weer niet.

quote:

Waarom zou je 30.000 euro lenen en dan niet gaan werken? Natuurlijk kan je het afbetalen. DUO doet een schikkingsvoorstel op basis van je inkomen en de gewenste termijn waarin het terugkomt. Als je geen werk hebt, heb je geen inkomen, betaal je niks. Als je specialist bent, heb je een inkomen van een paar keer modaal, betaal je ook wat sneller terug. Niets mis mee.

Jij praat er gemakkelijk over maar een goed salaris is echt niet gegarandeerd wanneer je gaat werken. Bovendien kom je dan niet meer in aanmerkign voor huursubsidie en zorgtoeslag.
Waarom denk je dat het kabinet de afbetaaltermijn wil verlengen? Echt niet omdat het kabinet zo sociaal is maar omdat het kabinet weet dat momenteel een aanzienlijk deel van de totale studieschuld niet wordt terugbetaald. Het kabinet wil gewoon meer geld graaien en het verpakt dat, op advies van de spindoctors van het CDA en de VVD als dat zij de studenten meer tijd willen geven om de studieschuld af te betalen. Dat is ordinair bedrog.
Veel studies duren 5 of 6 jaar, je bent dus 23 of 24 wanneer je bent afgestudeerd. Vervolgens start die termijn van 20 jaar pas na die eerste twee jaar waarin je mag terugbetalen maar niet terug hoeft te betalen. Je bent dus 45-46 jaar wanneer de lening wordt kwijtgescholden.

quote:

Nee. Je betaalt dan wat het onderwijs kost dat je geniet. Zonder extra subsidie.

Tenzij de universiteit besluit om meer aan te rekenen dan wat het onderwijs kost, dat zou zomaar kunnen. Nee, laat dat maar gewoon zoals het nu is. Maar hé, als dit extreemrechste kabinet dan toch zo nodig het volgen van extra vakken en het studeren in het algemeen wil ontmoedigen
dat het dan in ieder geval de kloten heeft om toe te geven dat zij liever geen kenniseconomie heeft. Je kan niet enerzijds al een decennium lang hypocriet roepen dat jij een kenniseconomie belangrijk vindt en anderzijds niet investeren in het onderwijs en het studeren ook nog eens actief ontmoedigen. Het kan even duren voordat de kiezer dit afstraft maar vroeg of laat zal dat gebeuren, tenzij de kiezer te laag opgeleid is en te slecht geïnformeerd wordt om dit bedrog door te hebben.

quote:

Juist deeltijd studenten lopen relatief weinig tot geen vertraging op i.v.m full time studenten. Dit omdat zij hun studie met hun werk combineren.

Lees nog eens na wat je geschreven hebt!
Deeltijdstudenten (is een samenstelling dus moet net als fulltime aan elkaar) die minder tijd aan hun studie kunnen besteden dan voltijdsstudenten lopen minder vertraging op dan voltijdsstudenten???
Als jij nu zou stellen dat deeltijdstudenten gemiddeld genomen effectiever studeren, maar dat stel jij niet.
Bovendiend, de overheid geeft je geen dag extra de tijd wanneer je in deeltijd studeert, zelfs al werk je 32 uur per week en schrijf je je in voor 30 ECTS-credits per jaar. Daar sta je dan met je efficiënter studeren.

quote:

Redelijk veel vrijstelling krijgen en vaak gemotiveerder er mee bezig zijn.

Ik wil nu toch wel eens weten wat jij studeert. Ik kan voor elektrotechniek geen vak bedenken waarvoor ik een vrijstelling zou krijgen omdat ik wat werkervaring heb. Gelukkig maar! Bij een beetje een serieuze studie werkt dat zo niet.

quote:

Deeltijd of duaal studeren wordt er allerminst mee onmogelijk gemaakt, een van de redenen dat Halbe zich er ook compleet niet druk om maakt.

Goh, echt?
Leg mij dan eens uit hoe iemand met 20 uur per week in 4 jaar tijd een bachelor kan halen voor fysica, wiskunde, elektrotechniek,...

quote:

Tijdens je studie besteed je relatief veel tijd aan het ontwikkelen van vaardigheden waar de arbeidsmarkt niet echt op zit te wachten. Dat zal in de toekomst veranderen.

Dit is in strijd met hetgeen je precies hierboven schreef:

quote:

Dat gaat op voor alle wetenschappelijke studies. Als je manager wil worden moet je maar HBO gaan doen. Meeste wetenschappelijke studies zijn er opgericht dat een student de wetenschap ingaat (hoewel 1% dit maar doet).

Een universitaire studie behoort een academische studie te zijn en zich dus juist niet te richten op de arbeidsmarkt. Dat een academicus vervolgens gewild is op de arbeidsmarkt is een positief bijeffect maar niet het doel van een academische studie.
Het is erg armzalig als een universitaire studie niet academisch is. Met andere woorden, wanneer je tijdens een universitaire studie vakken krijgt die puur gericht zijn op de arbeidsmarkt en wanneer je bepaalde vakken niet krijgt omdat die niet nuttig zijn voor de arbeidsmarkt. Dan mogen we afscheid nemen van de fundamentele wetenschap. De dag dat dat ook aan die paar goede studierichtingen die Nederland nog heeft wordt opgedrongen emigreer ik!
Kenmerkend aan fundamenteel onderzoek (wiskunde, fysica, wetenschappen) is dat je pas achteraf weet ofdat dat onderzoek tot nuttige toepassingen leidt. Het is maar goed dat Albert Einstein wel academisch gevormd was, anders hadden wij nu wellicht geen GPS, DVD-spelers enz. gehad. Voor tal van produktieprocessen waarvoor nu lasers zouden worden gebruikt zouden we veel meer moeten betalen (snijden, voedsel verhitten om micro-organismen te doden, ...), operaties zouden grotere littekens opleveren en meer infecties veroorzaken, bijziendheid zou niet kunnen worden verholpen (kan met laser ook niet altijd overigens maar vaak wel).

quote:

De kennisoverdracht, kwaliteit en de toegankelijkheid van het (hoger) onderwijs is de afgelopen jaren flink gestegen.

Integendeel!
Of denk jij dat het vroeger ook al normaal was dat de modale PABO-leerling geen rekensommtjes en taalopgaves van groep 8 kon oplossen, dat verpleegkundigen geen oplossingen kunnen maken (wegens het niet kunnen rekenen), dat aanstaande ingenieurs zouden zijn gezakt voor een basistoets wiskunde?
De meesten die vandaag de dag aan de universiteit studeren beheersen het Nederlands en rekenen amper, het lijkt mij dat dat al aardig wat zegt over het niveau.
Hier kan je inzicht krijgen in het niveau wat we vroeger hadden: http://www.beteronderwijsnederland.nl/node/3136
http://www.beteronderwijsnederland.nl/node/6288
Vergelijk de examens van elk vorig decennium voor eenzelfde vak en je ziet eveneens dat het niveau is gedaald.
Dat meer mensen aan een hogeschool of een universiteit studeren is voornamelijk doordat het niveau van deze onderwijsinstellingen is gedaald (misschien voor enkele studies niet maar voor de meeste studies wel), niet omdat we meer uit de leerlingen halen. Integendeel, wanneer de meeste VWO'ers het Nederlands amper beheersen en niet met breuken kunnen werken zonder GRM dan weet ik genoeg.

quote:

Tja, de bittere werkelijkheid is dat paradoxaal genoeg veel wetenschappers (mensen die het moeten hebben van hun intellectuele prestaties) in een zeer kwetsbare en afhankelijke positie zitten. Ik ben er mee eens dat wetenschap een zekere herwaardering verdiend en dat er nu vaak te makkelijk over gedacht wordt. Het is helaas echter aan de wetenschap zelf om dat respect af te dwingen, iets waar ze over het algemeen niet erg goed in zijn.

Vroeger hoefden zij niet dat respect af te dwingen, dat respect was er omdat alle leerlingen op het voortgezet onderwijs aan den lijve ondervonden hoe zwaar wetenschap is. Tegenwoordig hoef je geen wiskunde meer te volgen en krijg je iets wat op natuurkunde lijkt maar amper nog natuurkunde is (doordat ervan uit wordt gegaan dat de leerling geen wiskunde B volgt).

[ Bericht 0% gewijzigd door Bram_van_Loon op 18-03-2011 17:32:56 ]

Als ze menen dat er teveel studeren, laten ze dan het niveau wat verhogen.