RADIOACTIEVE BESMETTING NA EXPLOSIE IN JAPANSE KERNCENTRALE De Japanse overheid bevestigt nu ook officieel dat er een ernstig radioactief lek is ontstaan door de ontploffing in de kernscentrale Fukushima I. Die blies het dak en de muren van één van de vier gebouwen gewoon weg. Wat nog staat is een skelet. Rondom de installatie is de hoeveelheid radioactieve straling pijlsnel de hoogte ingegegaan, en het gebied waar bewoners worden geëvacueerd is al twee keer vergroot. Volgens steeds meer bronnen zou een meltdown aan de basis van de explosie liggen. Dat zou betekenen dat de koepel waarin één van de reactors huist het begeven heeft. Enkele medewerkers van de kerncentrale zouden door de ontploffing gewond zijn geraakt. Er zijn ook minstens twee doden. Vreemd is dat de Japanse overheid enerzijds blijft volhouden dat er geen enkel gevaar is, maar anderzijds mensen in de regio vraagt om "binnen te blijven, geen leidingwater te drinken en hun gezicht en lichaam te bedekken met natte doeken als ze toch buiten moeten."
De Japanse overheid ontkende een hele tijd officieel de ontploffing, die volgens hen niet in de kerncentrale gebeurde, maar verslaggevers ter plaatse (en nu ook de beelden) spraken dat tegen. Japan heeft eerder vandaag al moeten toegegeven dat het met bijzonder ernstige problemen kampt in vijf kernreactoren in twee verschillende centrales (Fukushima 1 & 2) en dat meltdowns niet uit te sluiten zijn.
Bijzonder cynisch is dat Ian Hore-Lacey van de World Nuclear Association vlak voor de bekentenis van de ontploffing en het lek door de Japanse overheid nog liet weten aan de internationale pers dat de kerncentrale van Fukushima geen enkel gevaar voor omwonenden kan opleveren. "Als er iets gebeurt met die reactors dan zorgt de structuur van het gebouw ervoor dat er niks naar buiten lekt", zei hij. "Het zit allemaal ingekapseld in een koepel van gawapend beton die 1,2 meter dik is. They are designed to contain the worse conceivable accident."
Een meltdown is één van de ergst denkbare scenario's van wat er met een kerncentrale kan misgaan. De Japanners slagen er niet in om de reactoren af te koelen, en op de vraag of er dan al een meltdown aan het plaatsvinden is of gebeurd was, kwam het antwoord: "Dat proberen we te achterhalen".
Het feit dat er cesium en radioactief jodium wordt gemeten in de buurt van de kerncentrales zou er op wijzen dat de containers met verrijkt uranium die dienen als kernbrandstof al aan het smelten zijn. Er is ondertussen op het Witte Huis spoedberaad geweest met een blijkbaar erg ongeruste president Obama.
Bij een meltdown wordt de reactorkern door verlies van de koeling zo heet, dat de regelmechanismen kapot gaan en daardoor de kettingreactie niet meer in de hand kan worden gehouden. Daardoor blijft, wanneer de kritische massa is bereikt, de temperatuur van de reactor potentieel toenemen, en smelt hij langzaam de grond in. Een enorme radioactieve besmetting van het milieu is dan een waarschijnlijk gevolg. Als de reactorkern ook nog op bijvoorbeeld grondwater stuit kan dat leiden tot een enorme chemische explosie waarbij radioactief materiaal over grote afstand verspreid raakt.
Obama heeft zijn energieminister Steven Chu en buitenlandminister Hillary Clinton opgedragen "met de hoogste prioriteit alles te doen om te Japanners te helpen". De vraag is maar wat dat kan zijn. Afgaande op de laatste verklaringen van Ryohei Shiomi na een spoedvergadering van de Japanse regering blijkt dat niemand zich nog echt in de buurt van de reactoren waagt.
Bij een vorige persbriefing lieten de Japanners al weten dat de straling buiten de reactor ongeveer 8 keer hoger was dan normaal, in de controlekamer gaat het om 1.000 keer de normale straling. Ondertussen werd er bewust radioactief stoom gelekt om de druk binnen de reactoren te toen dalen, maar dat leverde niet het gewenste resultaat op. In eerste instantie werden nog eens 45.000 mensen geëvacueerd, hoewel de overheid bleef volhouden dat er "geen enkel gevaar" was.
"Het is mogelijk dat radioactief materiaal in de reactor naar buiten kan lekken, maar de hoeveelheid is waarschijnlijk klein. We houden rekening met de wind die naar zee blaast'', zei een topfunctionaris tijdens een persconferentie. Ondertussen is duidelijk geworden dat er wel degelijk al behoorlijk wat radioactief materiaal gelekt is.
De straal waarin bewoners moeten evacueren is ondertussen al veel groter geworden, en mensen die niet weggeraken moeten binnenblijven, natte doeken over hun mond houden en mogen niet van het leidingswater drinken.
De verklaring voor wat er is misgegaan in Fukushima is eigenlijk behoorlijk simpel: water van de tsunami van de megabeving zette de dieselgeneratoren onder die de koeling aandrijven. De generatoren begaven het, de koeling stopte. Omdat de koeling stopte, nam de druk toe in de reactor. Om de drukt te verlagen werd - na toelating van de Japanse premier - beslist om radioactieve stoom te lossen uit de reactor. Het probleem: de beslissing om dat te doen liet even op zich wachten en bovendien kon ze pas uren later uitgevoerd worden omdat er gewoon geen stroom voorhanden was om dat effectief te doen.
Volgens dr. Irwin Redlener, van het Disaster Preparedness Institute aan Columbia University, zijn de meegedeelde radioactieve waarden gevaarlijk. Zeker de straling in de kerncentrales zelf is van een niveau dat "je daar echt geen voet wil binnenzetten". Maar ook in de omgeving zal de straling volgens Redlener leiden tot een toename van ondermeer kanker.
Een aantal Amerikaanse nucleaire experts hebben ook al laten weten dat het "onbegrijpelijk" is dat er geen backupsystemen voor de dieselgeneratoren die voor de koeling zorgen zouden zijn. Ze spreken over batterijen. De getroffen kernreactors zijn 40 jaar oud. (mvl/edp)
HLN