[JSF] #2 Als we ze ooit krijgen dan

als de juiste afstand bewaard wordt is een heli wel een sitting duck voor een F-16 lijkt me?

quote:

Op zondag 13 februari 2011 17:11 schreef Pumatje het volgende:
als de juiste afstand bewaard wordt is een heli wel een sitting duck voor een F-16 lijkt me?

Als de radar van de f16 een laagvliegende heli door de ground clutter heen oppikt, hoeft de heli alleen maar te schuilen achter heuvels of bomen, of gewoon effe landen, en de f16 is de heli al kwijt

Zoals al Lightning en Eddy al aangeven, is het lastig.

Je ziet die heli niet met de grote radars, omdat ze te laag vliegen. Je moet ze detecteren met FLIR, of visueel. En als die F-16 langzamer dan zo'n 200 km per uur vliegt, valt hij uit de lucht. Dat is 55 meter per seconde. En die F-16 kan helemaal geen bocht nemen van 360 graden met die snelheid, want dan valt hij ook uit de lucht. Hij moet eerst omhoog, vaart maken, en kan dan pas draaien. En als hij sneller vliegt, heeft hij helemaal weinig tijd om te schieten.

Een raket heeft ook een minimale afstand en hoogte (behalve dumb-fire, maar dat is hetzelfde als een kanon) waarop je hem kunt afvuren. Je laat hem vallen, hij ontsteekt, klimt en dan kan hij zich pas op zijn doel richten. Dan zijn we al heel gauw een kilometer verder.

Dus, als je met een F-16 een helikopter neer wilt schieten, ga je eerst op een paar kilometer hoogte, met een lage snelheid (800 km/u of zo) rondvliegen totdat je er 1 ziet met IR of visueel. Dan maak je een bocht om hem opnieuw in het vizier te krijgen, en kun je proberen een IR raket af te schieten, als je daar een lock mee kunt krijgen. Als dat lukt en die helikopter ziet jouw en die raket niet aankomen, is hij brandhout. Maar die heeft weinig moeite om met zijn radar een doel te zien dat boven hem vliegt, dus reken er niet op. En als hij die raket aan ziet komen en flink gas geeft, vliegt die raket de grond in.

Dus moet hij proberen hem met zijn kanon te raken, wat ook erg lastig is. Want, hij moet dan die helikopter op het laatste moment voor zijn vizier krijgen. Terwijl die helikopter tijdens alle capriolen die hij daar voor uit moet halen die F-16 gewoon in het vizier kan houden. En als die helikopter een sidewinder of iets dergelijks aan boord heeft, kan hij hem op zijn gemak neerschieten als die F-16 zijn pass maakt, en wegduiken.

quote:

Op zaterdag 12 februari 2011 21:24 schreef RonaldV het volgende:
<kort door de bocht reactie>
Frank,

1. Een Spitfire geeft genoeg warme af voor een IR raket om op te locken. De tijd dat je een grote vlammend-rode staart achter je vliegtuig moest hebben om door een IR raket geraakt te worden ligt al een halve eeuw achter ons

Ok, dat neem ik meteen van je aan. Maar ik zou wel heel geďnteresseerd zijn in wat cijfers daarover.

Nou is dat ook niet zo interessant als argument voor drones, die waarschijnlijk straalmotoren gebruiken.

quote:

2. Je argumenten over doelen identificeren en aanvallen en raken gaan allemaal op, tot ongeveer 10 jaar geleden. Toen begon het Net-centric-warfare tijdperk. Een piloot hoeft niet meer te identificeren, dat is al op de grond of in een AWACS of JSTARS voor hem gedaan. De soldaat op de grond communiceert als over het internet met het hele slagveld, en dus ook met de piloot die hem moet ondersteunen. Dat is nu nog niet 100% zo, omdat er nog veel legacy spul rondrijdt/-vliegt, maar met de JSF komt dat nog dichterbij. Lees je maar even in op het onderwerp. De JSF is groter dan alleen de hardware die je koopt. Enkele sleutelwoorden: Link-11, Link 16, TADIL-A, TADIL-B, TADIL-J, JTIDS. Dan heb je iets te doen.

Dat was ook mijn aanvulling, ik ben het daar mee eens. Maar jij vergeet, dat er zeker in de beginfase van een oorlog, en zeker op vijandelijk terrein, meer vliegtuigen rondvliegen dan alleen gevechtsvliegtuigen. De meerderheid is dan gewoon lijnvliegtuigen. En dat was mijn argument.

En laten we wel wezen, hoe goed je dat ook allemaal voor elkaar hebt, het zal nooit 100% zijn. Dus vriendelijk vuur gaat zeker voorkomen.

In een land als Nederland vliegen maar weinig privé-jets, maar in veel andere landen is dat heel normaal.

quote:

3. Dank voor de titel luchtvaart-buff. Maar dat ik een voorstander zou zijn van AUVs is pertinente onzin. Zeker waar het gaat om autonome systemen zie ik heel veel hindernissen, en dan heb ik het nog niet eens over de ethiek en de kans op fouten door de programmatuur. Ik ben juist een warm voorstander van de 'man-in-the-loop' (al mag dat ook een vrouw zijn).
</kort door de bocht reactie>

Ja, en ik ook. Maar die hoeven van mij niet in het toestel te zitten. En de meeste dingen die je dat vliegtuig wilt laten doen kan een autopiloot uitstekend. Je wilt alleen niet dat die op de vuurknop drukt, en je verwacht ook niet dat die begrijpt wat hij ziet.

quote:

Op zondag 13 februari 2011 19:34 schreef Sloggi het volgende:
Waardoor je natuurlijk wel weer erg kwetsbaar bent voor een vijand op de grond.

Klopt, en daarom zijn die Apaches (en A-10's) zo zwaar gepantserd. Met een AK-47 of M-16 ga je die echt niet neerschieten. Maar een RPG gaat wel veel schade aanrichten. Daarom is een A-10 ook zo'n beest van een toestel, die raak je daar niet gemakkelijk mee.

symbolic frank. als je denkt dat je met een RPG 7/9 een bedreiging kunt vormen voor vliegtuigen, heb je geen idee wat de uitwerking is van het schot met zo'n dergelijk wapen

quote:

Op zondag 13 februari 2011 20:10 schreef SymbolicFrank het volgende:

[..]

Ok, dat neem ik meteen van je aan. Maar ik zou wel heel geďnteresseerd zijn in wat cijfers daarover.

Cijfers daarover ga je natuurlijk niet vinden, want het is totaal irrelevant. Maar het is toch harstikke logisch dat een IR missile gewoon kan locken op een Spitfire.

quote:

In een land als Nederland vliegen maar weinig privé-jets, maar in veel andere landen is dat heel normaal.

Sommige jets vliegen ook over landsgrenzen heen he, wist je dat? Ik denk dat er zát privé-jets door Nederlands luchtruim vliegen.

quote:

Op zondag 13 februari 2011 20:37 schreef Pumatje het volgende:
symbolic frank. als je denkt dat je met een RPG 7/9 een bedreiging kunt vormen voor vliegtuigen, heb je geen idee wat de uitwerking is van het schot met zo'n dergelijk wapen

Ik had het niet over een specifiek type, gewoon over "shoulder-launched, rocket propelled grenades" in zijn algemeenheid. Een Stinger valt daar ook onder. Maar ook een simpele "unguided, kinetic-kill" RPG kan heel wat schade aanrichten. Het is maar wat je raakt.

quote:

Op zondag 13 februari 2011 20:39 schreef Lightning_NL het volgende:Cijfers daarover ga je natuurlijk niet vinden, want het is totaal irrelevant. Maar het is toch harstikke logisch dat een IR missile gewoon kan locken op een Spitfire.

Nou, misschien wel, maar dat hangt toch van een heleboel dingen af. De warmte emissie, of hij in de zon vliegt, de warmte en reflectie van het terrein (met de zon er op), etc. Zonder achtergrondstraling verwacht ik wel dat dat gaat lukken.

Ik weet het niet beter, en als jullie denken dat dat gaat lukken, dan ga ik daar in mee. Weer wat geleerd.

quote:

Sommige jets vliegen ook over landsgrenzen heen he, wist je dat? Ik denk dat er zát privé-jets door Nederlands luchtruim vliegen.

Goed punt, daar had ik niet aan gedacht.

Zie ook mijn nieuwe topic over UAV's (drones).

quote:

Op zondag 13 februari 2011 20:10 schreef SymbolicFrank het volgende:
(..)
Nou is dat ook niet zo interessant als argument voor drones, die waarschijnlijk straalmotoren gebruiken.

Er zijn op dit moment maar heel weinig drones met straalmotor operationeel.

quote:

[..]

Maar jij vergeet, dat er zeker in de beginfase van een oorlog, en zeker op vijandelijk terrein, meer vliegtuigen rondvliegen dan alleen gevechtsvliegtuigen. De meerderheid is dan gewoon lijnvliegtuigen. En dat was mijn argument.

Je argument is niet valide. Oorlogen breken niet binnen een uur uit. Er bestaat zoiets als 'times of tension and war' en die volgorde is precies waarin het gebeurt: eerst lopen de spaningen op, daarna pas breekt de oorlog uit. En in tijden van spanning neemt het vliegverkeer af. Bovendien: burgervliegverkeer is voorspelbaar. Ze komen op vaste tijdstippen. En voor zovere het private jets en charters betreft: die vliegen gewoon onder controle van de verkeersleiding, ik heb in mijn dagen in ieder geval nog nooit gezien dat die gasten VFR (onbegeleid dus) rondvlogen.

Er is een grote coordinatie tussen de verkeersleiding en de militairen. Dat zie je in Nederland, waar in Nieuw Milligen mililtaire gevechts en verkeersleiders zitten die vrijwel continue met elkaar en burgerinstanties in verbinding staan. Dat zag je ook op 9/11 toen de verkeersleiders bij NORAD te rade gingen over de toestand die uitbrak. Dat is overal waar een geloofwaardig radarnetwerk is.

quote:

En laten we wel wezen, hoe goed je dat ook allemaal voor elkaar hebt, het zal nooit 100% zijn. Dus vriendelijk vuur gaat zeker voorkomen.

Vriendelijk vuur is van alle tijden. En de kans er op is tegenwoordig vele malen kleiner dan vroeger, juist vanwege al die systemen. Daar waar het fout is gegaan de afgelopen 20 jaar kwam dat doordat er geen goede coordinatie bestond, en dat is nou net wat net-centric warfare mogelijk moet gaan maken.

quote:

Op zondag 13 februari 2011 22:42 schreef RonaldV het volgende:

[..]

Er zijn op dit moment maar heel weinig drones met straalmotor operationeel.

Maar alle drones die jij mogelijk geschikt zou achten hebben er 1 of meer.

quote:

Je argument is niet valide. Oorlogen breken niet binnen een uur uit. Er bestaat zoiets als 'times of tension and war' en die volgorde is precies waarin het gebeurt: eerst lopen de spaningen op, daarna pas breekt de oorlog uit. En in tijden van spanning neemt het vliegverkeer af. Bovendien: burgervliegverkeer is voorspelbaar. Ze komen op vaste tijdstippen. En voor zovere het private jets en charters betreft: die vliegen gewoon onder controle van de verkeersleiding, ik heb in mijn dagen in ieder geval nog nooit gezien dat die gasten VFR (onbegeleid dus) rondvlogen.

Er is een grote coordinatie tussen de verkeersleiding en de militairen. Dat zie je in Nederland, waar in Nieuw Milligen mililtaire gevechts en verkeersleiders zitten die vrijwel continue met elkaar en burgerinstanties in verbinding staan. Dat zag je ook op 9/11 toen de verkeersleiders bij NORAD te rade gingen over de toestand die uitbrak. Dat is overal waar een geloofwaardig radarnetwerk is.

Mee eens. Maar vergeet niet, dat als je de agressor bent en per ongeluk een enkel lijnvliegtuig neerschiet, je de oorlog kunt verliezen door de negatieve publiciteit. Dat risico is een stuk minder groot voor de US, maar voor een land als Nederland is het heel groot.

quote:

Vriendelijk vuur is van alle tijden. En de kans er op is tegenwoordig vele malen kleiner dan vroeger, juist vanwege al die systemen. Daar waar het fout is gegaan de afgelopen 20 jaar kwam dat doordat er geen goede coordinatie bestond, en dat is nou net wat net-centric warfare mogelijk moet gaan maken.

Absoluut. Maar zolang dat nog niet helemaal rond is en je in het wilde weg alle onbekende vliegtuigen gaat afschieten, ga je gegarandeerd de mist in.

quote:

Op maandag 14 februari 2011 00:34 schreef SymbolicFrank het volgende:

[..]

Maar alle drones die jij mogelijk geschikt zou achten hebben er 1 of meer.

En welke acht ik dan wel geschikt? Ik kan me niet herinneren daar ooit een uitspraak over te hebben gedaan namelijk.

quote:

[..]

Mee eens. Maar vergeet niet, dat als je de agressor bent en per ongeluk een enkel lijnvliegtuig neerschiet, je de oorlog kunt verliezen door de negatieve publiciteit. Dat risico is een stuk minder groot voor de US, maar voor een land als Nederland is het heel groot.

Het idee dat Nederland de agressor zijn is vermakelijk, meer niet.

quote:

[..]

Absoluut. Maar zolang dat nog niet helemaal rond is en je in het wilde weg alle onbekende vliegtuigen gaat afschieten, ga je gegarandeerd de mist in.

Het is een tijdlang mijn beroep geweest om me bezig te houden met die identificatie. Je maakt het wel heel erg simpel, en hebt duidelijk geen idee van alle identificatiesystemen en procedures die in gebruik zijn. Die waren 10 jaar geleden al indrukwekkend, en dat is alleen maar beter geworden. Zoiets als "in het wilde weg afschieten" gebeurt gewoon niet.

Ik vraag me af van welke games SymbolicFrank zijn 'kennis' vandaan haalt.

@Lightning: Ik ben een ingenieur, geen straaljagerpiloot. En ook geen militair. Al mijn kennis over luchtgevechten en oorlog voeren is indirect. Ik kijk naar de specificaties en luister naar de mensen die er wel ervaring mee hebben. Ook naar jullie.

@Ronald & Lightning: Over de identificatie: natuurlijk kan en doe je dat. Jullie kunnen mij ongetwijfeld een heleboel voorbeelden geven over hoe dat in de praktijk werkt, vooral Lightning. Maar ik dacht dat jullie (en dan vooral Ronald) net vonden, dat je een UAV niet zomaar kan laten schieten, en dat je daarom een persoon in de loop wilt hebben. Of geld dat alleen voor UAV's? Want een raket is wat dat betreft heel vergelijkbaar.

Misschien moeten jullie me het dan eens goed uitleggen, zodat ik het ook snap. Als jullie dat willen doen.

quote:

Op dinsdag 15 februari 2011 18:46 schreef SymbolicFrank het volgende:
@Ronald & Lightning: Over de identificatie: natuurlijk kan en doe je dat. Jullie kunnen mij ongetwijfeld een heleboel voorbeelden geven over hoe dat in de praktijk werkt, vooral Lightning. Maar ik dacht dat jullie (en dan vooral Ronald) net vonden, dat je een UAV niet zomaar kan laten schieten, en dat je daarom een persoon in de loop wilt hebben. Of geld dat alleen voor UAV's? Want een raket is wat dat betreft heel vergelijkbaar.

No offense naar Lightning, maar die vliegt een helicopter. Hij weet weinig van identificatieprocedures op het CRC. En ik kan je wel vertellen hoe het globaal werkt, maar daar houdt het mee op. De exacte procedures zijn geclassificeerd, en bovendien ben ik niet goed op de hoogte van de veranderingen van de laatste 10 jaar. Ik kan je wel vertellen dat Nieuw Miligen (in tegenstelling tot verkeersleiders) meer gebruikt dan de SSR-plots om te zien wie er waar rondvliegen. Zo beschikt Nieuw Milligen over twee krachtige (de krachtigste van het land) Search Radars, die bekend zijn als Medium Power Radars (en dat "medium" is relatief aan veel krachtiger radars, zoals die door bijvoorbeeld de VS worden gebruikt voor hun Over The Horizon radars). Die hebben genoeg aan de klassieke radar echo om hoogte, snelheid en richting uit te lezen, en zijn niet afhankelijk van de identificatie-code van een vliegtuig die een SSR nodig heeft. Om je een idee te geven: die radars bekeken in 1992 of 1993 zonder problemen F-117As toen die tijdens een deployment oefening vanuit Gilze Rijen opereerden. Daarnaast beschikken ze over IFF interrogators en vele procedures om zeker te weten dat een vliegtuig een vriend is.

Wat UAVs betreft: Ik vind inderdaad dat je UAVs niet zo maar kunt laten schieten, maar dat maakt ze in mijn ogen eerder ongeschikt dan geschikt.

Ah, dank je voor de opheldering. Een paar vraagjes:

IFF werkt maar 1 kant op, een vliegtuig (of raket, als die dat kan) kan je laten weten dat hij een vriend is, maar als hij dat niet doet, is het niet automatisch een vijand. Het is dus een schakel in het geheel.

Nou kun je natuurlijk van het vliegprofiel een hoop afleiden. Als hij sneller gaat dan Mach 1, is het tegenwoordig automatisch militair. En als hij heel groot is, is het een lijnvlucht of transporttoestel. En uiteraard kun je kijken of die vlucht geregistreerd staat, als het binnenlands is. Maar wat doe je met alle twijfelgevallen? Je moet dan minimaal gaan kijken, zodat je het profiel kan zien. En dat geeft problemen als de vijand dezelfde toestellen vliegt als een bondgenoot.

En boven vijandelijk gebied heb je meestal niet de beschikking over zo'n krachtige radar. De informatie die je hebt, heb je door spionage, lokale radars (indien in de lucht op hoogte), of door andere sensors, meestal in de vorm van Eyeball Mark I.

Natuurlijk kun je schieten nadat iemand met grote zekerheid een doel heeft geďdentificeerd, maar dat geeft toch een grote mate van onnauwkeurigheid. En wat zou je bijvoorbeeld doen als de Nato optreed tegen Pakistan, met India als bondgenoot?

Die dingen maken een UAV in mijn ogen beter dan gewoon maar een setje SAM's afschieten, of een bommetje gooien van grote hoogte. Want je hebt dan altijd nog een mens die op de vuurknop drukt, nadat het doel geďdentificeerd is.

quote:

Op dinsdag 15 februari 2011 22:17 schreef SymbolicFrank het volgende:
Ah, dank je voor de opheldering. Een paar vraagjes:

IFF werkt maar 1 kant op, een vliegtuig (of raket, als die dat kan) kan je laten weten dat hij een vriend is, maar als hij dat niet doet, is het niet automatisch een vijand. Het is dus een schakel in het geheel.

Klopt. Het is dan ook een kwestie van wegstrepen. Een vriendelijk vliegtuig zal zo veel mogelijk vriendelijke kenmerken vertonen in zijn vlieggedrag. Hoog, langzaam en op de luchtroute vliegen bijvoorbeeld. Hij zal ook antwoorden op vragen over de radio.

quote:

Nou kun je natuurlijk van het vliegprofiel een hoop afleiden. Als hij sneller gaat dan Mach 1, is het tegenwoordig automatisch militair. En als hij heel groot is, is het een lijnvlucht of transporttoestel. En uiteraard kun je kijken of die vlucht geregistreerd staat, als het binnenlands is. Maar wat doe je met alle twijfelgevallen? Je moet dan minimaal gaan kijken, zodat je het profiel kan zien. En dat geeft problemen als de vijand dezelfde toestellen vliegt als een bondgenoot.

Als dat zo was zouden we aan onze F-16s niet genoeg hebben, want er vliegen veel meer vligtuigen over Nederland dan er starten en landen. Daarvoor hebben we vluchtplannen (ook uit het buitenland en van Eurocontrol bijvoorbeeld). Maar 'net-centric' betekent ook dat je gegevens met andere eenheden uitwisselt. AWACS bijvorbeeld, en omliggende radarstations.

quote:

En boven vijandelijk gebied heb je meestal niet de beschikking over zo'n krachtige radar. De informatie die je hebt, heb je door spionage, lokale radars (indien in de lucht op hoogte), of door andere sensors, meestal in de vorm van Eyeball Mark I.

Nee hoor, daar gebruik je standaard de AWACS.

quote:

Natuurlijk kun je schieten nadat iemand met grote zekerheid een doel heeft geďdentificeerd, maar dat geeft toch een grote mate van onnauwkeurigheid. En wat zou je bijvoorbeeld doen als de Nato optreed tegen Pakistan, met India als bondgenoot?

AWACS dus. Plus alle identificatiemiddelen (fysiek en procedureel) die je ter beschikking hebt. Werkte prima in de Golf (die van 1990/1991).

quote:

Die dingen maken een UAV in mijn ogen beter dan gewoon maar een setje SAM's afschieten, of een bommetje gooien van grote hoogte. Want je hebt dan altijd nog een mens die op de vuurknop drukt, nadat het doel geďdentificeerd is.

Ik zie het verschil niet. Behalve dan de radioverbinding naar die UAV, die kan gestoord of gespoofed zijn. Waarmee de mens uit de loop is, terwijl die in een jchtvliegtuig gewoon aan boord is om het karwei af te maken.

Dus AWACS is wel een vereiste. Hoeveel AWACS toestellen hebben wij? En die kan wel een heleboel, maar bijvoorbeeld helikopters en SAM installaties zal hij niet zien.

Ik ben het zeker met je eens, dat je een radioverbinding kunt storen. Maar het is heel moeilijk om hem onmogelijk te maken als je frequentie-hopping gebruikt (dan heb je al gauw een atoombom nodig voor een EMP), en onmogelijk om hem te "hacken" en net te doen of jij aan de andere kant zit, als je dat goed inricht. Zelfs niet door spionage. Dat is mijn expertise.

Een beetje UAV wordt (takeoff en landing uitgezonderd) toch ook helemaal niet via de radio bestuurd, maar via de satelliet?

quote:

Op woensdag 16 februari 2011 00:52 schreef SymbolicFrank het volgende:
Dus AWACS is wel een vereiste. Hoeveel AWACS toestellen hebben wij? En die kan wel een heleboel, maar bijvoorbeeld helikopters en SAM installaties zal hij niet zien.

Helicopters ziet hij prima, hoor. Hij ziet zelfs treinen, verkeer en schepen. Te veel zelfs, dus moet je filteren, maar daarvoor beschikt hij over krachtige computers.

quote:

Ik ben het zeker met je eens, dat je een radioverbinding kunt storen. Maar het is heel moeilijk om hem onmogelijk te maken als je frequentie-hopping gebruikt (dan heb je al gauw een atoombom nodig voor een EMP), en onmogelijk om hem te "hacken" en net te doen of jij aan de andere kant zit, als je dat goed inricht. Zelfs niet door spionage. Dat is mijn expertise.

Ik ben een beetje roestig, want al 10 jaar uit dienst, maar het is te doen. Het hoe laat ik voor het gemak maar even in het midden.

quote:

Op woensdag 16 februari 2011 08:32 schreef Lightning_NL het volgende:
Een beetje UAV wordt (takeoff en landing uitgezonderd) toch ook helemaal niet via de radio bestuurd, maar via de satelliet?

En vanaf die satelliet loopt een fiber-optisch draadje naar het vliegtuig?

Signaal zal altijd transeq en comsec beveiligd zijn...

quote:

Op woensdag 16 februari 2011 18:33 schreef Pumatje het volgende:
Signaal zal altijd transeq en comsec beveiligd zijn...

Famous last words. Alle encryptie kan gebroken worden, dus ook deze al geef ik direct toe dat het moeilijk is. Daarnaast hoef je het eigenlijk niet eens te breken om het onbruikbaar te maken. Je hoeft het alleen maar te jammen. En dat is VEEL makkelijker en goedkoper dan het lijkt. Je moet alleen een beetje out of the box denken.
Maar ECM en ECCM vallen nogal buiten dit topic.

Communicatie en encryptie zijn ver gekomen in de laatste 10 jaar. Als je daarop kunt inbreken, vereist dat tegenwoordig toch al snel dat er een agent van de vijand in het communicatiecentrum werkt, en zelfs dan is het zeer moeilijk. Ik heb een keer zo'n systeem gemaakt, en daarbij heel goed uitgezocht hoe dat allemaal in elkaar steekt. Als je het wilt saboteren is het veel eenvoudiger gewoon het verbindingscentrum op te blazen.

De sterkte van een encryptie protocol wordt bepaald door de tijd die je nodig hebt om het te kraken. Alles is uiteindelijk te kraken, maar als je een protocol gebruikt met een risico van meer dan een jaar voor een vlucht van een paar uur, en je gebruikt een ander protocol voor iedere vlucht, dan is het in de praktijk niet te kraken.

En die communicatie hoeft niet real-time te zijn, want het hele idee achter UAV's is net, dat je ze opdrachten geeft, die ze dan zelfstandig uitvoeren.