WKN Weer, Klimaat en Natuurrampen
Lees alles over het onstuimige weer op onze planeet, volg orkanen en tornado's, zie hoe vulkanen uitbarsten en hoe Moeder Aarde beeft bij een aardbeving. Alles over de verwoestende kracht van onze planeet en tal van andere natuurverschijnselen.
Hoeveel zeespiegelstijging zou Nederland kunnen hebben? Dijken kunnen verhoogd worden, maar natuurlijk niet onbeperkt, en de rivieren moeten nog wel kunnen afwateren. Laten we hopen dat het toch gaat meevallen met de zeespiegelstijging. Alleen komen er ook nog wat jaren na 2100.
Huidige trend atmosf. CO2 Mauna Loa: 411 ppm ,10 jaar geleden: 387 ppm , 25 jaar geleden: 358 ppm
"Klimaat verandert zeker, maar niet heel snel"
Na twee koude winters op rij en na de kritische geluiden die de laatste jaren over het klimaatpanel van de Verenigde Naties naar buiten zijn gekomen, zijn veel mensen sceptisch over klimaatverandering. Toch is het zeker dat het klimaat verandert. Een enorme vaart loopt het alleen niet. Dat is de boodschap van de Nederlandse professor klimaatverandering Pier Vellinga (Wageningen Universiteit en Vrije Universiteit Amsterdam) in zijn boek 'Klimaatverandering, hoezo klimaatverandering', dat morgen uitkomt.
In het boek zet hij feiten, fabels en vragen over klimaatverandering op een rij en gaat hij er aan de hand van wetenschappelijke argumenten op in. Zo wil hij mensen stimuleren om over klimaatverandering na te denken en te discussiëren.
Vellinga legt uit dat de recente opwarming van de aarde niet af te doen is met zonneactiviteit en dat CO2 wel degelijk een opwarmende werking heeft.
"Op korte termijn hebben we er in Nederland (en dus ook in België, nvdr) niet zoveel last van", aldus Vellinga. "De aarde warmt de komende honderd jaar zo'n 2 tot 6 graden op. De natuur kan zich hieraan niet aanpassen, maar we kunnen in Nederland wel de dijken verhogen en zo de problemen nog enige tijd het hoofd bieden."
Morele verantwoordelijkheid
De vraag of het zinvol is om maatregelen te treffen, hangt af van hoe je het bekijkt. Vellinga: "Je kan het vanuit economisch oogpunt bekijken: pas als de schade van klimaatverandering meer kost dan de maatregelen om het te voorkomen, loont het om er wat aan te doen. Maar je kan het ook moreel bekijken. De zware effecten zijn waarschijnlijk pas voelbaar over tientallen jaren. De volgende generaties krijgen hiermee te maken. De vraag is of we nu al willen ingrijpen om dat straks te voorkomen."
Dat de klimaatverandering ooit dramatische gevolgen zal hebben als we op dezelfde voet doorleven, staat zo goed als vast, volgens Vellinga, het is alleen nog niet duidelijk op welke termijn dit gaat gebeuren. (belga/adb)
hln
Heb geen antwoord op je eerste vraag (daarvoor moet je bij de weg en waterbouwkundigen zijn) maar zeespiegelstijging is niet alleen een probleem voor dijken en rivierwaterafvoer maar ook van verdere/snellere infiltratie van zout zeewater in het grondwater. Ook kan het onder vrij verval spuwen van overtollig (polder-)oppervlaktewater lastiger worden waardoor meer pompen vaker ingezet moeten worden wat ook niet goedkoop is (nieuwe infrastructuur, hoge energiekosten).quote:Op dinsdag 3 mei 2011 14:30 schreef barthol het volgende:
Hoeveel zeespiegelstijging zou Nederland kunnen hebben? Dijken kunnen verhoogd worden, maar natuurlijk niet onbeperkt, en de rivieren moeten nog wel kunnen afwateren. Laten we hopen dat het toch gaat meevallen met de zeespiegelstijging. Alleen komen er ook nog wat jaren na 2100.
Misschien een nuttige aanvulling: Nederland ligt relatief noordelijk ligt en zou (volgens klimaatmodellen) daardoor sneller zou moeten opwarmen dan het wereldwijde gemiddelde (Arctische amplificatie). Mogelijk is dit al aan de gang, want de temperatuur is in NL reeds zo'n 1.4 graden opgewarmd tegen een mondiaal gemiddelde van 0.8. Jammer dat over de Nederlandse temperatuur trends weinig is vermeld in de staat van het klimaat (maar wel veel aandacht voor weersverschijnselen zoals de koude december maand).quote:Op dinsdag 10 mei 2011 10:53 schreef aloa het volgende:
"Op korte termijn hebben we er in Nederland (en dus ook in België, nvdr) niet zoveel last van", aldus Vellinga. "De aarde warmt de komende honderd jaar zo'n 2 tot 6 graden op. De natuur kan zich hieraan niet aanpassen, maar we kunnen in Nederland wel de dijken verhogen en zo de problemen nog enige tijd het hoofd bieden."
Die twee "koude winters" waren dus gewoon mondiaal gezien behoorlijk warme december-februari-periodes en die "kritische geluiden" waren meer paranoïde scheldpartijen dan inhoudelijke kritiek.quote:
Na twee koude winters op rij en na de kritische geluiden die de laatste jaren over het klimaatpanel van de Verenigde Naties naar buiten zijn gekomen, zijn veel mensen sceptisch over klimaatverandering.
Atsma: Ontkennen opwarming aarde is zinloos
Mensen die beweren dat de aarde niet opwarmt, steken hun kop in het zand. Het ontkennen van klimaatverandering heeft geen enkele zin.
Dat zegt staatssecretaris Joop Atsma (CDA, Infrastructuur en Milieu) in het tijdschrift Milieu.
Kop in zand
De CDA’er ziet het tegengaan van klimaatverandering als zijn belangrijkste beleidsuitdaging.
‘De opwarming van de aarde is een gegeven,’ zegt hij in het blad van de Vereniging van Milieuprofessionals (VVM). ‘Het ontkennen van dit proces heeft geen enkele zin. Mensen die dat doen, steken hun kop in het zand. Als politicus moet ik de statuur van de wetenschap op dit gebied erkennen.’
PVV
Gedoogpartner PVV is zeer sceptisch als het om het klimaat gaat. Zo riep partijwoordvoerder Richard de Mos zelfs op om het klimaatbeleid in zijn geheel af te schaffen.
Atsma heeft geen boodschap aan deze eis houdt ‘onverkort’ vast aan het bereiken van 20 procent CO2-reductie in 2020. Dit is een doelstelling die stamt uit het kabinet-Balkenende IV, waar toen Jacqueline Cramer (PvdA) milieuminister was.
Volgens hem is de reductie haalbaar: ‘Dat hoeft geen probleem te zijn. Je ziet dat er ontzettend snel innovatieve ontwikkelingen op gang komen.’
Elsevier
Mensen die beweren dat de aarde niet opwarmt, steken hun kop in het zand. Het ontkennen van klimaatverandering heeft geen enkele zin.
Dat zegt staatssecretaris Joop Atsma (CDA, Infrastructuur en Milieu) in het tijdschrift Milieu.
Kop in zand
De CDA’er ziet het tegengaan van klimaatverandering als zijn belangrijkste beleidsuitdaging.
‘De opwarming van de aarde is een gegeven,’ zegt hij in het blad van de Vereniging van Milieuprofessionals (VVM). ‘Het ontkennen van dit proces heeft geen enkele zin. Mensen die dat doen, steken hun kop in het zand. Als politicus moet ik de statuur van de wetenschap op dit gebied erkennen.’
PVV
Gedoogpartner PVV is zeer sceptisch als het om het klimaat gaat. Zo riep partijwoordvoerder Richard de Mos zelfs op om het klimaatbeleid in zijn geheel af te schaffen.
Atsma heeft geen boodschap aan deze eis houdt ‘onverkort’ vast aan het bereiken van 20 procent CO2-reductie in 2020. Dit is een doelstelling die stamt uit het kabinet-Balkenende IV, waar toen Jacqueline Cramer (PvdA) milieuminister was.
Volgens hem is de reductie haalbaar: ‘Dat hoeft geen probleem te zijn. Je ziet dat er ontzettend snel innovatieve ontwikkelingen op gang komen.’
Elsevier
Huh?!? Geen hints naar climategate, insinuaties van fraude aan het adres van Pachauri of opportunisme van Gore? Heeft zeker een hoofdredacteur zitten slapen.
Maar gelukkig is er natuurlijk nog de altijd oplettende Simon Roozendaal om het verhaal snel met fraude sausje te overgieten, zijn de Elsevier lezers ook weer gerustgesteld...
Maar gelukkig is er natuurlijk nog de altijd oplettende Simon Roozendaal om het verhaal snel met fraude sausje te overgieten, zijn de Elsevier lezers ook weer gerustgesteld...
Zeehavens zijn niet klaar voor klimaatverandering
De meeste zeehavens zijn niet klaar voor de klimaatverandering die er onvermijdelijk zit aan te komen. Dat zeggen onderzoekers van de Amerikaanse Stanford-universteit. Zij onderzochten alle zeehavens in de wereld en stelden vast dat er nauwelijks havens zijn die al een antwoord hebben op de toenemende impact van de klimaatverandering. Uit het onderzoek blijkt dat de havenautoriteiten wel bezorgd zijn maar vaak niet precies weten hoe ze de haveninstallaties het best kunnen beschermen.
Zo zullen er zware infrastructuurwerken nodig zijn om de stijgende zeespiegel het hoofd te bieden. Ook kunnen stormen met de kracht van orkaan Katrina, volgens wetenschappers mogelijk een gevolg van de klimaatwijziging, zware schade aanrichten aan zeehavens.
Tot 1,80 meter stijging
Klimaatonderzoekers verwachten dat de zeespiegel tegen 2100 met 0,45 tot 1,80 meter kan stijgen. Volgens Austin Becker, die het havenonderzoek leidde, zijn zware investeringen nodig om daarop een antwoord te bieden.
Bovendien verwachten wetenschappers dat zware stormen van het kaliber van orkaan Katrina tegen 2100 in aantal zullen verdubbelen. Katrina richtte in 2005 voor 1,2 miljard euro schade aan in de havens van de Amerikaanse staat Louisiana.
Orkaanbarrières
In het onderzoek gaven slechts 6 procent van de zeehavens aan dat ze de komende tien jaar orkaanbarrières gaan bouwen. Nog geen 18 procent gaat dijken of andere stormkeringsstructuren bouwen.
"Tegen het eind van de eeuw zullen nogal wat havens in de problemen komen, zelfs al hanteer je nog de meest conservatieve schattingen voor de stijging van de zeespiegel", zegt Martin Fischer, hoogleraar burgerlijke ingenieurkunde aan de Stanford-universiteit en coauteur van de studie. "In elke zeehaven zie je structuren die honderd jaar geleden gebouwd zijn. De gebouwen die we nu aan het zetten zijn, zullen er nog zijn wanneer de zeespiegelstijging de kust zal beginnen hertekenen."
Dat zoveel zeehavens niet klaar zijn voor de nabije toekomst, is zorgwekkend, vinden de onderzoekers. Ze merken op dat meer dan 80 procent van het vrachtvervoer wereldwijd per schip verloopt.
Computermodel
De Stanford-onderzoekers hebben een computermodel ontwikkeld dat de havens in staat moet stellen betere beslissingen te nemen in verband met de klimaatwijziging en de nodige ingrepen goed te plannen. Het gaat om het eerste wereldwijde onderzoek naar zeehavens en klimaatwijziging. Becker schreef 160 havenagentschappen aan, van 93 kreeg hij een antwoord. De resultaten zijn gepubliceerd in het vaktijdschrift Climatic Change. (ips/adb)
hln
De meeste zeehavens zijn niet klaar voor de klimaatverandering die er onvermijdelijk zit aan te komen. Dat zeggen onderzoekers van de Amerikaanse Stanford-universteit. Zij onderzochten alle zeehavens in de wereld en stelden vast dat er nauwelijks havens zijn die al een antwoord hebben op de toenemende impact van de klimaatverandering. Uit het onderzoek blijkt dat de havenautoriteiten wel bezorgd zijn maar vaak niet precies weten hoe ze de haveninstallaties het best kunnen beschermen.
Zo zullen er zware infrastructuurwerken nodig zijn om de stijgende zeespiegel het hoofd te bieden. Ook kunnen stormen met de kracht van orkaan Katrina, volgens wetenschappers mogelijk een gevolg van de klimaatwijziging, zware schade aanrichten aan zeehavens.
Tot 1,80 meter stijging
Klimaatonderzoekers verwachten dat de zeespiegel tegen 2100 met 0,45 tot 1,80 meter kan stijgen. Volgens Austin Becker, die het havenonderzoek leidde, zijn zware investeringen nodig om daarop een antwoord te bieden.
Bovendien verwachten wetenschappers dat zware stormen van het kaliber van orkaan Katrina tegen 2100 in aantal zullen verdubbelen. Katrina richtte in 2005 voor 1,2 miljard euro schade aan in de havens van de Amerikaanse staat Louisiana.
Orkaanbarrières
In het onderzoek gaven slechts 6 procent van de zeehavens aan dat ze de komende tien jaar orkaanbarrières gaan bouwen. Nog geen 18 procent gaat dijken of andere stormkeringsstructuren bouwen.
"Tegen het eind van de eeuw zullen nogal wat havens in de problemen komen, zelfs al hanteer je nog de meest conservatieve schattingen voor de stijging van de zeespiegel", zegt Martin Fischer, hoogleraar burgerlijke ingenieurkunde aan de Stanford-universiteit en coauteur van de studie. "In elke zeehaven zie je structuren die honderd jaar geleden gebouwd zijn. De gebouwen die we nu aan het zetten zijn, zullen er nog zijn wanneer de zeespiegelstijging de kust zal beginnen hertekenen."
Dat zoveel zeehavens niet klaar zijn voor de nabije toekomst, is zorgwekkend, vinden de onderzoekers. Ze merken op dat meer dan 80 procent van het vrachtvervoer wereldwijd per schip verloopt.
Computermodel
De Stanford-onderzoekers hebben een computermodel ontwikkeld dat de havens in staat moet stellen betere beslissingen te nemen in verband met de klimaatwijziging en de nodige ingrepen goed te plannen. Het gaat om het eerste wereldwijde onderzoek naar zeehavens en klimaatwijziging. Becker schreef 160 havenagentschappen aan, van 93 kreeg hij een antwoord. De resultaten zijn gepubliceerd in het vaktijdschrift Climatic Change. (ips/adb)
hln
Dank voor de bijdragen 
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-05-2011
Gat ozonlaag: groot effect op het klimaat
Ozon is giftig aan het aardoppervlak, maar razend belangrijk op grote hoogte als beschermer tegen te veel ultraviolette straling. Het ozongat boven de Zuidpool heeft niet alleen invloed ter plaatse, maar leidt zelfs tot meer regen in de subtropen!
De ozonlaag is niet alleen van belang tegen te veel ultraviolette straling. Dat blijkt maar weer eens uit een studie gepubliceerd in Science door een Amerikaans/Canadees onderzoeksteam onder leiding van Kang (Columbia University, VS). Het gat in de ozonlaag bij de Zuidpool heeft namelijk grote invloed op het klimaat op het zuidelijk halfrond.
Ozon bestaat uit drie zuurstofatomen die verbonden zijn onder een hoek van 116,8°.
Ozon (O3) is een schadelijk deeltje: giftig als je het inademt als smog bij het aardoppervlak, maar o zo belangrijk hoog in de stratosfeer op hoogten van 10-50 km, waar het ultraviolette straling tegenhoudt. Groot was de ontsteltenis in 1985 toen bleek dat er een enorm gat in de ozonlaag zat. Snel handelen van onder meer de politiek leidde tot stagnatie en lichte afname van de ozonafbrekende deeltjes in de atmosfeer zoals cfk’s. Inmiddels lijkt het gat in de ozonlaag zich langzaam weer te dichten.
Klimaateffect
Veel minder bekend is dat de ozonlaag ook flinke invloed heeft op het klimaat (temperatuur en neerslag gemeten over dertig jaar). Dat kwam pas in de laatste tien jaar aan het licht. Het blijkt namelijk dat een westelijke luchtstroom dichterbij het Antarctische continent kwam te liggen door het gat in de ozonlaag. Hierdoor werd het kouder in het centrum van Antarctica, terwijl het Antarctisch schiereiland (ten zuiden van Zuid-Amerika) juist opwarmde. Dit wordt vaak aangehaald als bewijs voor de opwarming van de aarde door de grote uitstoot aan broeikasgassen.
Het ozongat op 2 december 2010. Afbeelding: © NASA
Een grote invloed op de regio zelf dus. Steven Feldstein (Pennsylvania State University, VS) gaat in zijn commentaarartikel in Science zelfs zo ver door te stellen dat “het verlies van ozon de dominante reden is voor klimaatverandering op de midden en hoge breedtes op het zuidelijk halfrond in de zomermaanden.”
Neerslagveranderingen
Kang en collega’s laten een nog verrassender gevolg zien: het hele zuidelijke halfrond wordt beïnvloedt door het gat in de ozonlaag. Zij vergeleken de observaties van neerslag voor de periode van 1979-2000 met twee atmosferische modellen, zowel met als zonder gat in de ozonlaag, om de invloed te kunnen vergelijken. Ook gebruikten ze verschillende scenario’s voor de temperatuur van het zeewater en de ijsbedekking. Daaruit bleek dat door het gat in de ozonlaag in de zomer minder neerslag rond 45° viel en meer rond 60° zuiderbreedte; ongeacht variaties in de temperatuur van het zeewater, de bedekking met zeeijs en het type model. Dit was ook al bekend uit eerdere, recente studies.
Veel interessanter echter is dat in de (zuidelijke) zomer meer neerslag in de subtropen tussen 15-35° zuiderbreedte viel. Het gaat om maximaal 0,1 mm per dag. Niet zoveel zou je zeggen, maar op jaarbasis is dat al gauw eenderde meter, wat meer is dan eenderde van de jaarlijkse neerslag in Nederland (690-900 mm). Met name Zuid-Afrika en oostelijk Australië kregen meer water. De reden voor meer regen is waarschijnlijk de Hadleycel, die meer naar het zuiden toe beweegt. Maar hoe dat precies in zijn werk gaat, daar zijn wetenschappers nog niet uit. Ook de variaties in het neerslagpatroon van oost naar west zijn nog een raadsel.
Het systeem aarde met daarin de atmosferische cellen. Hier de situatie voor de herfst en de lente. Bij de zomer in het zuidelijk halfrond schuiven de cellen een stukje op naar het zuiden; in de winter is dit andersom.
.Klimaatverandering op het zuidelijk halfrond wordt dus flink beïnvloedt door het gat in de ozonlaag. Kang en collega’s geven wel aan dat broeikasgassen en sulfaataerosolen ook een rol in het veranderende neerslagpatroon op de lage breedtegraden kunnen hebben gespeeld.
Bronnen:
•Feldstein, F.B., Subtropical Rainfall and the Antarctic Ozone Hole. Science 332 (2011) 925-926.
•Kang et al., Impact of Polar Ozone Depletion on Subtropical Precipitation. Science 332 (2011) 951-954.
(Kennislink)
Gat ozonlaag: groot effect op het klimaat
Ozon is giftig aan het aardoppervlak, maar razend belangrijk op grote hoogte als beschermer tegen te veel ultraviolette straling. Het ozongat boven de Zuidpool heeft niet alleen invloed ter plaatse, maar leidt zelfs tot meer regen in de subtropen!
De ozonlaag is niet alleen van belang tegen te veel ultraviolette straling. Dat blijkt maar weer eens uit een studie gepubliceerd in Science door een Amerikaans/Canadees onderzoeksteam onder leiding van Kang (Columbia University, VS). Het gat in de ozonlaag bij de Zuidpool heeft namelijk grote invloed op het klimaat op het zuidelijk halfrond.
Ozon bestaat uit drie zuurstofatomen die verbonden zijn onder een hoek van 116,8°.
Ozon (O3) is een schadelijk deeltje: giftig als je het inademt als smog bij het aardoppervlak, maar o zo belangrijk hoog in de stratosfeer op hoogten van 10-50 km, waar het ultraviolette straling tegenhoudt. Groot was de ontsteltenis in 1985 toen bleek dat er een enorm gat in de ozonlaag zat. Snel handelen van onder meer de politiek leidde tot stagnatie en lichte afname van de ozonafbrekende deeltjes in de atmosfeer zoals cfk’s. Inmiddels lijkt het gat in de ozonlaag zich langzaam weer te dichten.
Klimaateffect
Veel minder bekend is dat de ozonlaag ook flinke invloed heeft op het klimaat (temperatuur en neerslag gemeten over dertig jaar). Dat kwam pas in de laatste tien jaar aan het licht. Het blijkt namelijk dat een westelijke luchtstroom dichterbij het Antarctische continent kwam te liggen door het gat in de ozonlaag. Hierdoor werd het kouder in het centrum van Antarctica, terwijl het Antarctisch schiereiland (ten zuiden van Zuid-Amerika) juist opwarmde. Dit wordt vaak aangehaald als bewijs voor de opwarming van de aarde door de grote uitstoot aan broeikasgassen.
Het ozongat op 2 december 2010. Afbeelding: © NASA
Een grote invloed op de regio zelf dus. Steven Feldstein (Pennsylvania State University, VS) gaat in zijn commentaarartikel in Science zelfs zo ver door te stellen dat “het verlies van ozon de dominante reden is voor klimaatverandering op de midden en hoge breedtes op het zuidelijk halfrond in de zomermaanden.”
Neerslagveranderingen
Kang en collega’s laten een nog verrassender gevolg zien: het hele zuidelijke halfrond wordt beïnvloedt door het gat in de ozonlaag. Zij vergeleken de observaties van neerslag voor de periode van 1979-2000 met twee atmosferische modellen, zowel met als zonder gat in de ozonlaag, om de invloed te kunnen vergelijken. Ook gebruikten ze verschillende scenario’s voor de temperatuur van het zeewater en de ijsbedekking. Daaruit bleek dat door het gat in de ozonlaag in de zomer minder neerslag rond 45° viel en meer rond 60° zuiderbreedte; ongeacht variaties in de temperatuur van het zeewater, de bedekking met zeeijs en het type model. Dit was ook al bekend uit eerdere, recente studies.
Veel interessanter echter is dat in de (zuidelijke) zomer meer neerslag in de subtropen tussen 15-35° zuiderbreedte viel. Het gaat om maximaal 0,1 mm per dag. Niet zoveel zou je zeggen, maar op jaarbasis is dat al gauw eenderde meter, wat meer is dan eenderde van de jaarlijkse neerslag in Nederland (690-900 mm). Met name Zuid-Afrika en oostelijk Australië kregen meer water. De reden voor meer regen is waarschijnlijk de Hadleycel, die meer naar het zuiden toe beweegt. Maar hoe dat precies in zijn werk gaat, daar zijn wetenschappers nog niet uit. Ook de variaties in het neerslagpatroon van oost naar west zijn nog een raadsel.
Het systeem aarde met daarin de atmosferische cellen. Hier de situatie voor de herfst en de lente. Bij de zomer in het zuidelijk halfrond schuiven de cellen een stukje op naar het zuiden; in de winter is dit andersom.
.Klimaatverandering op het zuidelijk halfrond wordt dus flink beïnvloedt door het gat in de ozonlaag. Kang en collega’s geven wel aan dat broeikasgassen en sulfaataerosolen ook een rol in het veranderende neerslagpatroon op de lage breedtegraden kunnen hebben gespeeld.
Bronnen:
•Feldstein, F.B., Subtropical Rainfall and the Antarctic Ozone Hole. Science 332 (2011) 925-926.
•Kang et al., Impact of Polar Ozone Depletion on Subtropical Precipitation. Science 332 (2011) 951-954.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-05-2011
Neerslagtekort in Nederland
Het landelijk neerslagtekort is opgelopen tot bijna 130 mm, en neemt de komende tien tot vijftien dagen naar verwachting verder toe. Maar wat is een neerslagtekort eigenlijk? En waar wordt het door veroorzaakt? Is het misschien een signaal van de klimaatverandering?
Het kan raar lopen. Krijgen we al jaren via reclamespotjes op televisie te horen dat Nederland Leeft Met Water en dat we ons moeten wapenen tegen natte voeten, valt het plotseling droog! Het landelijk neerslagtekort is opgelopen tot bijna 130 mm en neemt de komende tien tot vijftien dagen naar verwachting verder toe, meldt het KNMI. De droogte is uitzonderlijk, het neerslagtekort van afgelopen maand was zelfs groter dan die in dezelfde periode in het recordjaar 1976.
Maar wat is een neerslagtekort eigenlijk? En waar wordt het door veroorzaakt? Is het misschien een signaal van de klimaatverandering? Vragen genoeg. Kennislink ging op zoek naar de antwoorden.
Een neerslagtekort? Wat is dat?
Van een neerslagtekort is sprake wanneer de hoeveelheid verdamping van water groter is dan de hoeveelheid neerslag. De grond droogt dan uit. Met name op lokaties met veel plantengroei kan het neerslagtekort hoog oplopen: Gewassen zijn bijzonder efficiënte verdampingsmachientjes. Via hun wortels onttrekken ze water aan de grond en via hun bladeren verdampt het. Verder spelen de stand van de zon, de sterkte van de wind en natuurlijk de hoeveelheid neerslag een rol.
Verloop van het landelijk neerslagtekort in Nederland en droogteverwachting voor de komende vijftien dagen. Afbeelding: © KNMI
.Bovenstaande figuur – al eerder te zien in de kranten – geeft het neerslagtekort aan van dit jaar, in vergelijking met andere jaren. De blauwe lijn is de mediaan: de helft van de door de jaren heen gemeten waarden ligt boven deze lijn, de andere helft eronder. De zwarte lijn is voor 2011, en ligt vooralsnog hoger dan alle andere lijnen. Overigens betreft dit een landelijk gemiddelde, en zit er tamelijk veel variatie in. In het oosten van het land is het tekort op dit moment plaatselijk slechts 90 mm, in het westen loopt het op tot rond de 150 mm.
Maar hoe kan dat dan? We hebben hier toch zeker een zeeklimaat?
Dat klopt ja, maar nu even niet. De wind waait in Nederland bij voorkeur vanuit het westen over het land en brengt daarmee regenbuien voor ons mee vanaf de oceaan. Tenzij er een hogedrukgebied voor gaat liggen, die de doorgang blokkeert en dat is momenteel het geval. De wind moet als het ware om de blokkade heen, waardoor luchtstromingspatronen anders zijn dan gebruikelijk.
Als je naar de luchtcirculatiepatronen op wereldschaal kijkt, lijkt dat overigens ook nog wel een tijdje zo te blijven. Het heeft niet alleen effect op Nederland: in Groenland is het veel kouder dan gebruikelijk, in Zuid-Europa juist behoorlijk nat.
De luchtdruk aan de grond (in Pa) in het voorjaar van 2011, als afwijking van het langjarig gemiddelde. Voor eind mei is een prognose gebruikt. Afbeelding: © KNMI
.Is dat vaker zo?
Ja, maar het is wel lang geleden. In 1921 was het gedurende het hele jaar veel droger dan anders, en als je de weerkaarten van dat jaar bekijkt zie je dat zich ook toen voortdurend hogedrukgebieden in onze buurt ophielden.
Ah, dus een neerslagtekort in Nederland is heel zeldzaam?
Nee, dat dan weer niet. We hebben zelfs elke zomer een neerslagtekort! “Nederland is een droog land; op jaarbasis verliezen we water”, vertelt Reinout van den Born, meteoroloog bij Meteo Consult. Ter illustratie hieronder nogmaals hetzelfde plaatje als hierboven, maar dan voor voorgaande jaren. Het tekort loopt gedurende de zomer op, om in de herfst weer af te nemen.
Verloop van het neerslagtekort in 2008, 2009 & 2010. Afbeelding: © KNMI
De problemen met de dijken en de verdrogende oogst hebben vooral te maken met de snelheid waarmee het neerslagtekort stijgt, dus eigenlijk gewoon met het gebrek aan regen van dit moment. Van den Born: “Als het de komende weken gaat regenen – er valt bijvoorbeeld 4 mm per dag, maar er verdampt ongeveer net zoveel – dan zullen de acute problemen tijdelijk verdwijnen. Wel blijft het neerslagtekort dan gewoon op de huidige 130 mm staan. Het totaal opgebouwde tekort geeft vooral aan hoeveel water er nodig is om de buffers straks weer aan te vullen.”
Dat laatste zal uiteindelijk wel lukken, denkt hij. “We leven in een delta, het water uit andere landen komt gewoon gratis naar ons toe stromen, via de rivieren. Het IJsselmeer is zelfs de grootste zoetwatervoorraad van Noordwest-Europa!”
Zie je nou wel! Het klimaat verandert!
Nee hoor, dat zie je helemaal niet. We kijken hier naar een extreme weersomstandigheid, een klein stipje op de lange curve die uiteindelijk “het klimaat” beschrijft.
In 2006 deed het KNMI voorspellingen voor de verandering van het klimaat in Nederland ten gevolge van een eventuele opwarming van de atmosfeer. Vier scenario’s rekenden ze door, waarbij het verschil lag in de hoeveelheid veronderstelde opwarming van 1990 tot 2050 (namelijk 1º C of 2º C) en in de luchtcirculatiepatronen (in het ene scenario werd verondersteld dat die gelijk was aan het huidige patroon, in het tweede scenario was er een groot verschil).
Voor de scenario’s waarin de luchtcirculatie door de opwarming veranderde werd 10 tot 19% minder regen voorspeld, bij gelijkblijvende luchtcirculatie juist 3 tot 6% meer. En óf de luchtcirculatie veranderde? Dat hing af van de computermodellen waarmee de berekeningen gedaan werden.
Het gebrek aan regen zou misschien dus wel iets met de opwarming van de aarde te maken kunnen hebben, maar misschien ook niet. Wat wel zeker is, is dat de verdamping toeneemt als het warmer wordt. Dat speelt ook bij de huidige droogte een grote rol, het afgelopen voorjaar belooft de warmste lente te worden sinds 1901!
Wanneer verdwijnt het hogedrukgebied weer uit Europa?
Dát kunnen Meteo Consult en het KNMI helaas niet voorspellen. Dat hangt namelijk af van het weer.
Bronnen:
•Voorjaarsdroogter neemt toe (Website KNMI)
•Weer in het nieuws (Website Meteo Consult)
•Reinout van den Born, Meteo Consult
(Kennislink)
Neerslagtekort in Nederland
Het landelijk neerslagtekort is opgelopen tot bijna 130 mm, en neemt de komende tien tot vijftien dagen naar verwachting verder toe. Maar wat is een neerslagtekort eigenlijk? En waar wordt het door veroorzaakt? Is het misschien een signaal van de klimaatverandering?
Het kan raar lopen. Krijgen we al jaren via reclamespotjes op televisie te horen dat Nederland Leeft Met Water en dat we ons moeten wapenen tegen natte voeten, valt het plotseling droog! Het landelijk neerslagtekort is opgelopen tot bijna 130 mm en neemt de komende tien tot vijftien dagen naar verwachting verder toe, meldt het KNMI. De droogte is uitzonderlijk, het neerslagtekort van afgelopen maand was zelfs groter dan die in dezelfde periode in het recordjaar 1976.
Maar wat is een neerslagtekort eigenlijk? En waar wordt het door veroorzaakt? Is het misschien een signaal van de klimaatverandering? Vragen genoeg. Kennislink ging op zoek naar de antwoorden.
Een neerslagtekort? Wat is dat?
Van een neerslagtekort is sprake wanneer de hoeveelheid verdamping van water groter is dan de hoeveelheid neerslag. De grond droogt dan uit. Met name op lokaties met veel plantengroei kan het neerslagtekort hoog oplopen: Gewassen zijn bijzonder efficiënte verdampingsmachientjes. Via hun wortels onttrekken ze water aan de grond en via hun bladeren verdampt het. Verder spelen de stand van de zon, de sterkte van de wind en natuurlijk de hoeveelheid neerslag een rol.
Verloop van het landelijk neerslagtekort in Nederland en droogteverwachting voor de komende vijftien dagen. Afbeelding: © KNMI
.Bovenstaande figuur – al eerder te zien in de kranten – geeft het neerslagtekort aan van dit jaar, in vergelijking met andere jaren. De blauwe lijn is de mediaan: de helft van de door de jaren heen gemeten waarden ligt boven deze lijn, de andere helft eronder. De zwarte lijn is voor 2011, en ligt vooralsnog hoger dan alle andere lijnen. Overigens betreft dit een landelijk gemiddelde, en zit er tamelijk veel variatie in. In het oosten van het land is het tekort op dit moment plaatselijk slechts 90 mm, in het westen loopt het op tot rond de 150 mm.
Maar hoe kan dat dan? We hebben hier toch zeker een zeeklimaat?
Dat klopt ja, maar nu even niet. De wind waait in Nederland bij voorkeur vanuit het westen over het land en brengt daarmee regenbuien voor ons mee vanaf de oceaan. Tenzij er een hogedrukgebied voor gaat liggen, die de doorgang blokkeert en dat is momenteel het geval. De wind moet als het ware om de blokkade heen, waardoor luchtstromingspatronen anders zijn dan gebruikelijk.
Als je naar de luchtcirculatiepatronen op wereldschaal kijkt, lijkt dat overigens ook nog wel een tijdje zo te blijven. Het heeft niet alleen effect op Nederland: in Groenland is het veel kouder dan gebruikelijk, in Zuid-Europa juist behoorlijk nat.
De luchtdruk aan de grond (in Pa) in het voorjaar van 2011, als afwijking van het langjarig gemiddelde. Voor eind mei is een prognose gebruikt. Afbeelding: © KNMI
.Is dat vaker zo?
Ja, maar het is wel lang geleden. In 1921 was het gedurende het hele jaar veel droger dan anders, en als je de weerkaarten van dat jaar bekijkt zie je dat zich ook toen voortdurend hogedrukgebieden in onze buurt ophielden.
Ah, dus een neerslagtekort in Nederland is heel zeldzaam?
Nee, dat dan weer niet. We hebben zelfs elke zomer een neerslagtekort! “Nederland is een droog land; op jaarbasis verliezen we water”, vertelt Reinout van den Born, meteoroloog bij Meteo Consult. Ter illustratie hieronder nogmaals hetzelfde plaatje als hierboven, maar dan voor voorgaande jaren. Het tekort loopt gedurende de zomer op, om in de herfst weer af te nemen.
Verloop van het neerslagtekort in 2008, 2009 & 2010. Afbeelding: © KNMI
De problemen met de dijken en de verdrogende oogst hebben vooral te maken met de snelheid waarmee het neerslagtekort stijgt, dus eigenlijk gewoon met het gebrek aan regen van dit moment. Van den Born: “Als het de komende weken gaat regenen – er valt bijvoorbeeld 4 mm per dag, maar er verdampt ongeveer net zoveel – dan zullen de acute problemen tijdelijk verdwijnen. Wel blijft het neerslagtekort dan gewoon op de huidige 130 mm staan. Het totaal opgebouwde tekort geeft vooral aan hoeveel water er nodig is om de buffers straks weer aan te vullen.”
Dat laatste zal uiteindelijk wel lukken, denkt hij. “We leven in een delta, het water uit andere landen komt gewoon gratis naar ons toe stromen, via de rivieren. Het IJsselmeer is zelfs de grootste zoetwatervoorraad van Noordwest-Europa!”
Zie je nou wel! Het klimaat verandert!
Nee hoor, dat zie je helemaal niet. We kijken hier naar een extreme weersomstandigheid, een klein stipje op de lange curve die uiteindelijk “het klimaat” beschrijft.
In 2006 deed het KNMI voorspellingen voor de verandering van het klimaat in Nederland ten gevolge van een eventuele opwarming van de atmosfeer. Vier scenario’s rekenden ze door, waarbij het verschil lag in de hoeveelheid veronderstelde opwarming van 1990 tot 2050 (namelijk 1º C of 2º C) en in de luchtcirculatiepatronen (in het ene scenario werd verondersteld dat die gelijk was aan het huidige patroon, in het tweede scenario was er een groot verschil).
Voor de scenario’s waarin de luchtcirculatie door de opwarming veranderde werd 10 tot 19% minder regen voorspeld, bij gelijkblijvende luchtcirculatie juist 3 tot 6% meer. En óf de luchtcirculatie veranderde? Dat hing af van de computermodellen waarmee de berekeningen gedaan werden.
Het gebrek aan regen zou misschien dus wel iets met de opwarming van de aarde te maken kunnen hebben, maar misschien ook niet. Wat wel zeker is, is dat de verdamping toeneemt als het warmer wordt. Dat speelt ook bij de huidige droogte een grote rol, het afgelopen voorjaar belooft de warmste lente te worden sinds 1901!
Wanneer verdwijnt het hogedrukgebied weer uit Europa?
Dát kunnen Meteo Consult en het KNMI helaas niet voorspellen. Dat hangt namelijk af van het weer.
Bronnen:
•Voorjaarsdroogter neemt toe (Website KNMI)
•Weer in het nieuws (Website Meteo Consult)
•Reinout van den Born, Meteo Consult
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-05-2011
Einde van mega-ijstijd blijft een raadsel
UTRECHT - Direct na het ontdooien van 'Snowball Earth' veroverden planten en dieren de wereld. Maar geologen blijken zich 1,6 miljoen jaar te hebben vergist en weten nu niet langer wát deze cruciale stap in de aardse evolutie veroorzaakte.
© Thinkstock
De koudste periode uit de geschiedenis van onze planeet wordt Cryogenium genoemd, van de Griekse termen voor ijs ('cryos') en geboorte ('genesis'). In deze periode traden twee mega-ijstijden op, waarbij zelfs de oceanen rond de tropen bevroren.
Oudste fossielen
Aan het einde van deze laatste 'Sneeuwbalaarde', zo'n 635 miljoen jaar geleden, schoot de temperatuur een flink stuk omhoog - en ontdooide het water. Zo ontstond ruimte voor de komst van planten en dieren, waarmee het overkoepelende tijdperk Precambrium overging in het Cambrium, het tijdperk van de oudste zichtbare fossielen op aarde.
Methaan
Wetenschappers willen graag weten wat de snelle temperatuurstijging heeft veroorzaakt. Een belangrijke kandidaat daarvoor waren tot nu toe gashydraten op de oceaanbodem, instabiele voorraden van het krachtige broeikasgas methaan.
Methaanhydraten ontstaan onder constante druk en temperatuur. Bij verstoring daarvan kunnen ze smelten. Het broeikasgas komt dan in de atmosfeer.
Vergissing
Dat dat in een later geologisch tijdvlak is voorgekomen, is goed gedocumenteerd, en klimatologen houden er ook rekening mee dat de huidige klimaatverandering met zo'n ontsnapping van methaan gepaard kan gaan. Maar de methaanhypothese voor het Cryogeen is misschien gebaseerd op een geologische vergissing, stelt nieuw onderzoek in Nature.
In Precambrisch kalksteen in het zuiden van China is eerder een dun laagje koolstof aangetroffen, waarvan werd vermoed dat het een afbraakproduct van het vrijgekomen methaan was. Uit nadere bestudering blijkt dat deze laag echter 1,6 miljoen jaar later is afgezet - toen het ijs al gesmolten was - en dat de bron waarschijnlijk een onderzeese vulkaan is.
Stille getuigen
Het is slecht nieuws voor de paleoklimatologen - wetenschappers die zich bezighouden met de geschiedenis van het klimaat. De gesteentelagen uit het Cryogeen zijn zo oud, dat ze nog maar op weinig plaatsen aan het aardoppervlak komen.
Dat maakt het lastig om nog een stille getuige te vinden van het methaan, of een mogelijk andere oorzaak van het ontdooien van de planeet en het startschot voor het moderne leven.
© NU.nl/Bitsofscience.org
(nu.nl)
Einde van mega-ijstijd blijft een raadsel
UTRECHT - Direct na het ontdooien van 'Snowball Earth' veroverden planten en dieren de wereld. Maar geologen blijken zich 1,6 miljoen jaar te hebben vergist en weten nu niet langer wát deze cruciale stap in de aardse evolutie veroorzaakte.
© Thinkstock
De koudste periode uit de geschiedenis van onze planeet wordt Cryogenium genoemd, van de Griekse termen voor ijs ('cryos') en geboorte ('genesis'). In deze periode traden twee mega-ijstijden op, waarbij zelfs de oceanen rond de tropen bevroren.
Oudste fossielen
Aan het einde van deze laatste 'Sneeuwbalaarde', zo'n 635 miljoen jaar geleden, schoot de temperatuur een flink stuk omhoog - en ontdooide het water. Zo ontstond ruimte voor de komst van planten en dieren, waarmee het overkoepelende tijdperk Precambrium overging in het Cambrium, het tijdperk van de oudste zichtbare fossielen op aarde.
Methaan
Wetenschappers willen graag weten wat de snelle temperatuurstijging heeft veroorzaakt. Een belangrijke kandidaat daarvoor waren tot nu toe gashydraten op de oceaanbodem, instabiele voorraden van het krachtige broeikasgas methaan.
Methaanhydraten ontstaan onder constante druk en temperatuur. Bij verstoring daarvan kunnen ze smelten. Het broeikasgas komt dan in de atmosfeer.
Vergissing
Dat dat in een later geologisch tijdvlak is voorgekomen, is goed gedocumenteerd, en klimatologen houden er ook rekening mee dat de huidige klimaatverandering met zo'n ontsnapping van methaan gepaard kan gaan. Maar de methaanhypothese voor het Cryogeen is misschien gebaseerd op een geologische vergissing, stelt nieuw onderzoek in Nature.
In Precambrisch kalksteen in het zuiden van China is eerder een dun laagje koolstof aangetroffen, waarvan werd vermoed dat het een afbraakproduct van het vrijgekomen methaan was. Uit nadere bestudering blijkt dat deze laag echter 1,6 miljoen jaar later is afgezet - toen het ijs al gesmolten was - en dat de bron waarschijnlijk een onderzeese vulkaan is.
Stille getuigen
Het is slecht nieuws voor de paleoklimatologen - wetenschappers die zich bezighouden met de geschiedenis van het klimaat. De gesteentelagen uit het Cryogeen zijn zo oud, dat ze nog maar op weinig plaatsen aan het aardoppervlak komen.
Dat maakt het lastig om nog een stille getuige te vinden van het methaan, of een mogelijk andere oorzaak van het ontdooien van de planeet en het startschot voor het moderne leven.
© NU.nl/Bitsofscience.org
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
'Droogte geen gevolg van klimaatverandering'
De huidige extreme droogte is geen gevolg van de klimaatverandering, maar is te wijten aan de 'natuurlijke grilligheid' van het weer. Dat zei een wetenschapper van het KNMI dinsdag tijdens een bijeenkomst in Den Haag.
"We hebben dit jaar te maken met een potpourri van omstandigheden die leiden tot dit extreme weer", zei KNMI-klimaatwetenschapper Bart van den Hurk. Het betreft een combinatie van een gebrek aan regen, hoge temperaturen en veel zonnestraling. Er is 'geen enkele aanwijzing' dat de geringe neerslag wordt veroorzaakt door klimaatverandering, zei Van den Hurk. Ook voor de zonnestraling geldt dat het onduidelijk is wat de relatie is met klimaatverandering.
Van den Hurk wees erop dat extreme weersomstandigheden ook kunnen voorkomen als er minder broeikasgas in de atmosfeer is. Zo was 1976 ook een uitzonderlijk droog jaar. Wel kan de opwarming van de aarde ertoe leiden dat er meer water verdampt, wat kan leiden tot meer droogte.
In Nederland valt in het voorjaar normaal gesproken 170 millimeter regen. Dit jaar was dat 45 millimeter. Het moet twee weken lang onafgebroken regenen om weer om dit extreme neerslagtekort weg te werken. En het is nog niet gedaan met de droogte. Het KNMI voorspelt dat ook in juni de kans op aanhoudend te droog weer groot is.
'Droogte geen gevolg van klimaatverandering'
De huidige extreme droogte is geen gevolg van de klimaatverandering, maar is te wijten aan de 'natuurlijke grilligheid' van het weer. Dat zei een wetenschapper van het KNMI dinsdag tijdens een bijeenkomst in Den Haag.
"We hebben dit jaar te maken met een potpourri van omstandigheden die leiden tot dit extreme weer", zei KNMI-klimaatwetenschapper Bart van den Hurk. Het betreft een combinatie van een gebrek aan regen, hoge temperaturen en veel zonnestraling. Er is 'geen enkele aanwijzing' dat de geringe neerslag wordt veroorzaakt door klimaatverandering, zei Van den Hurk. Ook voor de zonnestraling geldt dat het onduidelijk is wat de relatie is met klimaatverandering.
Van den Hurk wees erop dat extreme weersomstandigheden ook kunnen voorkomen als er minder broeikasgas in de atmosfeer is. Zo was 1976 ook een uitzonderlijk droog jaar. Wel kan de opwarming van de aarde ertoe leiden dat er meer water verdampt, wat kan leiden tot meer droogte.
In Nederland valt in het voorjaar normaal gesproken 170 millimeter regen. Dit jaar was dat 45 millimeter. Het moet twee weken lang onafgebroken regenen om weer om dit extreme neerslagtekort weg te werken. En het is nog niet gedaan met de droogte. Het KNMI voorspelt dat ook in juni de kans op aanhoudend te droog weer groot is.
'Droogte geen gevolg van klimaatverandering'
Klimaatopwarming: miljard mensen wonen in risicozones
New Yorks burgemeester Michael Bloomberg (L) schudt de hand van zijn collega van Sao Paulo, Gilberto Kassab, op de C40 Large Cities klimaattop in Sao Paulo.
Bijna een miljard mensen wonen in risicozones waar de toestand door de klimaatopwarming kan verergeren. Dat staat in een studie die de Wereldbank in Sao Paulo publiceerde.
"Voor veel armen die in steden wonen, zijn overstromingen en grondverschuivingen reeds routine. De klimaatverandering zal de toestand nog erger maken", aldus Robert Zoellick, voorzitter van de Werelbank, in een verklaring in de aanloop van een conferentie over klimaatverandering waar veertig grote steden aan deelnemen, onder meer New York, Jakarta, Mexico, Berlijn, Rio de Janeiro en Parijs.
Die kwetsbare gebieden zijn onderworpen aan grondverschuivingen, overstromingen en de stijging van de zeespiegel en komen tekort aan infrastructuur en aan diensten, aldus de studie.
"De steden moeten het voortouw nemen in de strijd om zich te wapenen aan de klimaatverandering en de risico's op natuurrampen verminderen", oordeelt Zoellick. Steden hebben nood aan planning en ruimtelijke ordening, "een kolossale taak die samenwerking vereist met de lokale, nationale en internationale autoriteiten en een grote financiële steun".
De top in Sao Paulo wordt voorgezeten door Michael Bloomberg, de burgemeester van New York. De voormalige Amerikaanse president Bill Clinton is een van de vooraanstaande deelnemers. (belga/jv)
hln
[ Bericht 0% gewijzigd door #ANONIEM op 01-06-2011 09:01:17 ]
New Yorks burgemeester Michael Bloomberg (L) schudt de hand van zijn collega van Sao Paulo, Gilberto Kassab, op de C40 Large Cities klimaattop in Sao Paulo.
Bijna een miljard mensen wonen in risicozones waar de toestand door de klimaatopwarming kan verergeren. Dat staat in een studie die de Wereldbank in Sao Paulo publiceerde.
"Voor veel armen die in steden wonen, zijn overstromingen en grondverschuivingen reeds routine. De klimaatverandering zal de toestand nog erger maken", aldus Robert Zoellick, voorzitter van de Werelbank, in een verklaring in de aanloop van een conferentie over klimaatverandering waar veertig grote steden aan deelnemen, onder meer New York, Jakarta, Mexico, Berlijn, Rio de Janeiro en Parijs.
Die kwetsbare gebieden zijn onderworpen aan grondverschuivingen, overstromingen en de stijging van de zeespiegel en komen tekort aan infrastructuur en aan diensten, aldus de studie.
"De steden moeten het voortouw nemen in de strijd om zich te wapenen aan de klimaatverandering en de risico's op natuurrampen verminderen", oordeelt Zoellick. Steden hebben nood aan planning en ruimtelijke ordening, "een kolossale taak die samenwerking vereist met de lokale, nationale en internationale autoriteiten en een grote financiële steun".
De top in Sao Paulo wordt voorgezeten door Michael Bloomberg, de burgemeester van New York. De voormalige Amerikaanse president Bill Clinton is een van de vooraanstaande deelnemers. (belga/jv)
hln
[ Bericht 0% gewijzigd door #ANONIEM op 01-06-2011 09:01:17 ]
02-06-2011
West-Antarctica voegt extra decimeters toe aan zeespiegel
UTRECHT - Sneller afsmelten van de West-Antarctische ijskap dreigt de totale zeespiegelstijging in deze eeuw met enkele decimeters te verhogen, meldt een nieuw rapport van het Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR).
© Hier.nu
Daarmee komt volgens de onderzoekers de gemiddelde zeespiegelstijging op 1,4 meter en wordt het risico op overstromingen langs laaggelegen kusten wereldwijd aanzienlijk verhoogd.
“We zien dat de gletsjers op West-Antarctica snel genoeg smelten om bij te dragen aan een zeespiegelstijging van 1,4 meter. Maar scenario’s met nóg snellere stijgingen lijken ons onwaarschijnlijk, op basis van onze kennis van ijskappen”, zegt Colin Summerhayes, hoofd van het onderzoekscomité.
Het laatste IPCC-rapport gaat nog uit van een zeespiegelstijging van 18 tot 59 centimeter tegen het jaar 2100. Wetenschappers waarschuwen sindsdien dat dit rapport nieuwe inzichten van versnelde ijssmelt nog niet goed weergeeft. Ook op Groenland en de Oost-Antarctische ijskap blijkt de opwarming en het verlies aan ijsmassa sneller te verlopen dan eerder aangenomen.
Venetië
In gebieden die nu al vatbaar zijn voor wateroverlast onder springvloeden of hoge rivierafvoeren, zoals Venetië, dat door hoge waterstanden momenteel voor de helft blank staat, zal het risico op ernstige overstromingen flink toenemen.
Aantasting van de infrastructuur van miljoenensteden, zoals rioleringsnetwerken die hun natuurlijk verhang verliezen en het vollopen van metrotunnels, kan een onverzekerbare financiële schadepost worden.
Ontheemden
Volgens het Ontwikkelingsprogramma van de VN zullen in deze eeuw wereldwijd honderden miljoenen mensen hun vruchtbare rivierdelta’s moeten opgeven.
© Hier.nu
(nu.nl)
West-Antarctica voegt extra decimeters toe aan zeespiegel
UTRECHT - Sneller afsmelten van de West-Antarctische ijskap dreigt de totale zeespiegelstijging in deze eeuw met enkele decimeters te verhogen, meldt een nieuw rapport van het Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR).
© Hier.nu
Daarmee komt volgens de onderzoekers de gemiddelde zeespiegelstijging op 1,4 meter en wordt het risico op overstromingen langs laaggelegen kusten wereldwijd aanzienlijk verhoogd.
“We zien dat de gletsjers op West-Antarctica snel genoeg smelten om bij te dragen aan een zeespiegelstijging van 1,4 meter. Maar scenario’s met nóg snellere stijgingen lijken ons onwaarschijnlijk, op basis van onze kennis van ijskappen”, zegt Colin Summerhayes, hoofd van het onderzoekscomité.
Het laatste IPCC-rapport gaat nog uit van een zeespiegelstijging van 18 tot 59 centimeter tegen het jaar 2100. Wetenschappers waarschuwen sindsdien dat dit rapport nieuwe inzichten van versnelde ijssmelt nog niet goed weergeeft. Ook op Groenland en de Oost-Antarctische ijskap blijkt de opwarming en het verlies aan ijsmassa sneller te verlopen dan eerder aangenomen.
Venetië
In gebieden die nu al vatbaar zijn voor wateroverlast onder springvloeden of hoge rivierafvoeren, zoals Venetië, dat door hoge waterstanden momenteel voor de helft blank staat, zal het risico op ernstige overstromingen flink toenemen.
Aantasting van de infrastructuur van miljoenensteden, zoals rioleringsnetwerken die hun natuurlijk verhang verliezen en het vollopen van metrotunnels, kan een onverzekerbare financiële schadepost worden.
Ontheemden
Volgens het Ontwikkelingsprogramma van de VN zullen in deze eeuw wereldwijd honderden miljoenen mensen hun vruchtbare rivierdelta’s moeten opgeven.
© Hier.nu
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
VN: "Het is te laat voor een nieuw klimaatplan"
Het is te laat om tegen 2012 nog een opvolger voor het Kyoto Protocol op te stellen. Dat klimaatplan loopt volgend jaar af, maar landen zijn er sindsdien niet in geslaagd om tot een nieuw akkoord te komen. Ook het klimaathoofd van de Verenigde Naties gelooft er niet meer in.
Het was de bedoeling om een vervolg aan het Kyoto Protocol te breien, maar de gesprekken beperkten zich tot fondsen die de klimaatverandering moeten bestrijden. Kyoto verbond veertig landen die beloofden hun uitstoot te beperken. Ontwikkelingslanden willen dat plan graag uitbreiden, terwijl de industrielanden een volledig nieuw klimaatplan eisen.
In december krijgen de VN-landen een laatste kans op de klimaattop in het Zuid-Afrikaanse Durban. Maar zelfs als daar een akkoord uit de bus komt, moet driekwart van de landen de afspraken langs het parlement in eigen land krijgen. En dat lukt nooit tussen december 2011 en eind 2012, denkt Christiana Figueres, klimaathoofd van de Verenigde Naties.
Een akkoord in Durban wordt overigens ook niet verwacht. In die negatieve sfeer zijn de jaarlijkse klimaatgesprekken in Bonn begonnen. Die duren nog tot 17 juni. Artur Runge-Metzger, hoofdonderhandelaar van de Europese Unie, acht het realistischer om tegen 2014 of 2015 een klimaatakkoord af te ronden. (gb)
hln
Het is te laat om tegen 2012 nog een opvolger voor het Kyoto Protocol op te stellen. Dat klimaatplan loopt volgend jaar af, maar landen zijn er sindsdien niet in geslaagd om tot een nieuw akkoord te komen. Ook het klimaathoofd van de Verenigde Naties gelooft er niet meer in.
Het was de bedoeling om een vervolg aan het Kyoto Protocol te breien, maar de gesprekken beperkten zich tot fondsen die de klimaatverandering moeten bestrijden. Kyoto verbond veertig landen die beloofden hun uitstoot te beperken. Ontwikkelingslanden willen dat plan graag uitbreiden, terwijl de industrielanden een volledig nieuw klimaatplan eisen.
In december krijgen de VN-landen een laatste kans op de klimaattop in het Zuid-Afrikaanse Durban. Maar zelfs als daar een akkoord uit de bus komt, moet driekwart van de landen de afspraken langs het parlement in eigen land krijgen. En dat lukt nooit tussen december 2011 en eind 2012, denkt Christiana Figueres, klimaathoofd van de Verenigde Naties.
Een akkoord in Durban wordt overigens ook niet verwacht. In die negatieve sfeer zijn de jaarlijkse klimaatgesprekken in Bonn begonnen. Die duren nog tot 17 juni. Artur Runge-Metzger, hoofdonderhandelaar van de Europese Unie, acht het realistischer om tegen 2014 of 2015 een klimaatakkoord af te ronden. (gb)
hln
08-06-2011
Opwarming aarde al zes decennia ongebroken
Het huidige decennium is het warmste ooit en dit jaar komt in de top-5 van warmste jaren, volgens nieuwe meetgegevens die de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) in Kopenhagen heeft gepresenteerd.
Foto: Inertia Stock
Volgens de WMO staan de jaren 2001 tot en met 2009 allemaal in de lijst van 10 warmste jaren uit meetreeksen die teruggaan tot tenminste 1850.
Alleen het jaar 2000 staat nog onder 1998, toen een krachtige El Niño zorgde voor een piek op de trendlijn.
Onwaar
Volgens het Met Office, het Britse equivalent van de KNMI, volgen de laatste 6 decennia elkaar nu op met steeds een hogere gemiddelde temperatuur.
“De cijfers bevestigen een voortzettende temperatuurstijging die grotendeels valt toe te schrijven aan de stijgende concentratie broeikasgassen in onze atmosfeer. Het laat duidelijk zien dat de opmerking dat klimaatverandering is gestopt onwaar is”, aldus Vicky Pope, hoofd klimaatadvies van het Met Office.
Klimaattop
Op de eerste dag van de klimaattop in Kopenhagen beweerde Saoedi-Arabië dat er geen wetenschappelijke basis zou bestaan voor het klimaatverdrag. Rajendra Pachauri, hoofd van het IPCC, wees er vervolgens op dat de volledige klimaatwetenschappelijke gemeenschap het tegendeel beweert.
Ook Michel Jarraud, secretaris-generaal van de WMO, was speciaal naar de klimaattop gekomen om de temperatuurgrafiek te presenteren en de consensus binnen de wetenschap nogmaals te onderstrepen.
(nu.nl)
Opwarming aarde al zes decennia ongebroken
Het huidige decennium is het warmste ooit en dit jaar komt in de top-5 van warmste jaren, volgens nieuwe meetgegevens die de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) in Kopenhagen heeft gepresenteerd.
Foto: Inertia Stock
Volgens de WMO staan de jaren 2001 tot en met 2009 allemaal in de lijst van 10 warmste jaren uit meetreeksen die teruggaan tot tenminste 1850.
Alleen het jaar 2000 staat nog onder 1998, toen een krachtige El Niño zorgde voor een piek op de trendlijn.
Onwaar
Volgens het Met Office, het Britse equivalent van de KNMI, volgen de laatste 6 decennia elkaar nu op met steeds een hogere gemiddelde temperatuur.
“De cijfers bevestigen een voortzettende temperatuurstijging die grotendeels valt toe te schrijven aan de stijgende concentratie broeikasgassen in onze atmosfeer. Het laat duidelijk zien dat de opmerking dat klimaatverandering is gestopt onwaar is”, aldus Vicky Pope, hoofd klimaatadvies van het Met Office.
Klimaattop
Op de eerste dag van de klimaattop in Kopenhagen beweerde Saoedi-Arabië dat er geen wetenschappelijke basis zou bestaan voor het klimaatverdrag. Rajendra Pachauri, hoofd van het IPCC, wees er vervolgens op dat de volledige klimaatwetenschappelijke gemeenschap het tegendeel beweert.
Ook Michel Jarraud, secretaris-generaal van de WMO, was speciaal naar de klimaattop gekomen om de temperatuurgrafiek te presenteren en de consensus binnen de wetenschap nogmaals te onderstrepen.
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
'Leuk' videotje over de extreme weersverschijnselen in het afgelopen jaar en klimaatverandering. Leuk discussievoer... 
Doet Nu.nl het alweer, een bericht van een jaar geleden opnieuw plaatsen!quote:
08-06-2011
Opwarming aarde al zes decennia ongebroken
Het huidige decennium is het warmste ooit en dit jaar komt in de top-5 van warmste jaren, volgens nieuwe meetgegevens die de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) in Kopenhagen heeft gepresenteerd.
[ afbeelding ]
Foto: Inertia Stock
Volgens de WMO staan de jaren 2001 tot en met 2009 allemaal in de lijst van 10 warmste jaren uit meetreeksen die teruggaan tot tenminste 1850.
Alleen het jaar 2000 staat nog onder 1998, toen een krachtige El Niño zorgde voor een piek op de trendlijn.
Onwaar
Volgens het Met Office, het Britse equivalent van de KNMI, volgen de laatste 6 decennia elkaar nu op met steeds een hogere gemiddelde temperatuur.
“De cijfers bevestigen een voortzettende temperatuurstijging die grotendeels valt toe te schrijven aan de stijgende concentratie broeikasgassen in onze atmosfeer. Het laat duidelijk zien dat de opmerking dat klimaatverandering is gestopt onwaar is”, aldus Vicky Pope, hoofd klimaatadvies van het Met Office.
Klimaattop
Op de eerste dag van de klimaattop in Kopenhagen beweerde Saoedi-Arabië dat er geen wetenschappelijke basis zou bestaan voor het klimaatverdrag. Rajendra Pachauri, hoofd van het IPCC, wees er vervolgens op dat de volledige klimaatwetenschappelijke gemeenschap het tegendeel beweert.
Ook Michel Jarraud, secretaris-generaal van de WMO, was speciaal naar de klimaattop gekomen om de temperatuurgrafiek te presenteren en de consensus binnen de wetenschap nogmaals te onderstrepen.
(nu.nl)
Er is weer een nieuw record voor Nederland. Het KNMI meldt: De warmste en zonnigste voorjaar in de metingen.
quote:Het voorjaar was 2011 was het droogste en zonnigste ooit. Gemiddeld over het land viel 49 mm neerslag tegen 172 mm normaal. Dat is minder dan in het extreem droge jaar 1976. De drie voorjaarsmaanden leverden toen landelijk 69 mm, tot voor kort de kleinste hoeveelheid van de meetreeks sinds 1901.
Ook de zon scheen met landelijk gemiddeld dit voorjaar 713 uur tegen 517 uur normaal meer dan ooit. Het record stond op naam van de lente van 2007 met 662 uur zon die hiermee naar de tweede plaats verhuist. De lente van 1990 staat nu met landelijk 654 uur zon op de derde plek van de zonnigste seizoenen. In De Bilt scheen de zon ongeveer 685 uur en ook dat is meer dan eerder in de meetreeks. De kust zag de meeste zon met in Zeeland lokaal ruim 750 zonuren. Dat zijn waarden die zelfs op veel plaatsen aan de Spaanse zuidkust aan de hoge kant zouden zijn.
http://arstechnica.com/sc(...)st-climate-event.arsquote:Current carbon emissions dwarf those of past climate event
By Kyle Niemeyer | Published 5 days ago
One way climate scientists try to understand the consequences of increased atmospheric carbon is to study the relationship between greenhouse gas concentrations and temperature in previous periods of global warming. The most similar event to current and predicted warming took place almost 56 million years ago, during the Palaeocene-Eocene Thermal Maximum (PETM).
During this event, the average temperature rose almost 6°C over about twenty thousand years—the most rapid (documented) warming in the past. However, according a recent paper in Nature Geoscience, the current rate of carbon release to the atmosphere is almost ten times higher than the highest rate during the PETM. Such rapid changes may alter the environment more quickly than ecosystems can adapt.
Geen idee of jullie bekend zijn met dit plaatje, maar de industriële revolutie is volgens mij een groot factor, waarbij we eigenlijk nu haast in een ijstijd moeten zitten.
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
Ziet eruit als een presentatie van CRUTemp temperatuur reeks (de NASA GISSTemp reeks begint pas bij 1880). Wat bedoel je precies met "waarbij we eigenlijk nu haast in een ijstijd moeten zitten."?
13-06-2011
"Arctische zeevogels krijgen het steeds moeilijker"
Zeevogels uit het Arctisch gebied krijgen het steeds moeilijker. Dat zegt de Belgische professor Claude Joiris. De wetenschapper vertrekt woensdag naar Spitsbergen, Groenland en de Europese Arctische oceaan om de gevolgen van de klimaatverandering op polaire zeevogels en -zoogdieren te bestuderen.
Meer dan de helft van de zeevogels in het Arctisch gebied zijn kleine alken, met meer dan 10 miljoen broedparen. "Ze broeden hoofdzakelijk aan land in Spitsbergen en Zuid-Oost-Groenland en vliegen tot aan de ijsgrens om dierlijke zoöplankton voor hun kroost te zoeken", aldus Joiris.
"In jaren met lage ijsbedekking wordt de afstand die ze dagelijks afleggen van nest tot ijs, meer dan 200 kilometer, te groot om met voedsel terug te keren naar hun kolonie. In dergelijke jaren ze zijn ze niet meer in staat om succesvol te broeden."
IJsberen en walvissen
Walvissen, onder meer de Groenlandse walvis, bultrug, gewone vinvis en blauwe vinvis, verplaatsen zich dan weer veel makkelijker van de noordelijke Stille Oceaan naar het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan. "Net daar waren de populaties door de jacht heel sterk achteruitgegaan." Door de vermindering van pakijsbedekking ten noorden van Canada en Siberië, kunnen ze beter migreren.
Voor ijsberen is het verhaal niet zwart-wit. "Vroeger dacht men dat ijsberen grote oppervlaktes pakijs nodig hadden, maar dat is niet zo. IJsberen kunnen het terugtrekkende pakijs volgen, wat ook hun prooien (zeehonden) doen. Ze schijnen dus niet onmiddellijk bedreigd."
Vijftig wetenschappers
Professor emeritus Claude Joiris voert sinds 1974 onderzoek in het Arctisch gebied. Hij vertrekt volgende woensdag met vijftig wetenschappers met verschillende specialiteiten, waaronder vier Belgische andere deelnemers van de ploeg Polaire Ecologie (PolE), voor een maand onderzoek op het onderzoekschip Polarnstern (Alfred Wegener Instituut). (belga/adha)
(HLN)
"Arctische zeevogels krijgen het steeds moeilijker"
Zeevogels uit het Arctisch gebied krijgen het steeds moeilijker. Dat zegt de Belgische professor Claude Joiris. De wetenschapper vertrekt woensdag naar Spitsbergen, Groenland en de Europese Arctische oceaan om de gevolgen van de klimaatverandering op polaire zeevogels en -zoogdieren te bestuderen.
Meer dan de helft van de zeevogels in het Arctisch gebied zijn kleine alken, met meer dan 10 miljoen broedparen. "Ze broeden hoofdzakelijk aan land in Spitsbergen en Zuid-Oost-Groenland en vliegen tot aan de ijsgrens om dierlijke zoöplankton voor hun kroost te zoeken", aldus Joiris.
"In jaren met lage ijsbedekking wordt de afstand die ze dagelijks afleggen van nest tot ijs, meer dan 200 kilometer, te groot om met voedsel terug te keren naar hun kolonie. In dergelijke jaren ze zijn ze niet meer in staat om succesvol te broeden."
IJsberen en walvissen
Walvissen, onder meer de Groenlandse walvis, bultrug, gewone vinvis en blauwe vinvis, verplaatsen zich dan weer veel makkelijker van de noordelijke Stille Oceaan naar het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan. "Net daar waren de populaties door de jacht heel sterk achteruitgegaan." Door de vermindering van pakijsbedekking ten noorden van Canada en Siberië, kunnen ze beter migreren.
Voor ijsberen is het verhaal niet zwart-wit. "Vroeger dacht men dat ijsberen grote oppervlaktes pakijs nodig hadden, maar dat is niet zo. IJsberen kunnen het terugtrekkende pakijs volgen, wat ook hun prooien (zeehonden) doen. Ze schijnen dus niet onmiddellijk bedreigd."
Vijftig wetenschappers
Professor emeritus Claude Joiris voert sinds 1974 onderzoek in het Arctisch gebied. Hij vertrekt volgende woensdag met vijftig wetenschappers met verschillende specialiteiten, waaronder vier Belgische andere deelnemers van de ploeg Polaire Ecologie (PolE), voor een maand onderzoek op het onderzoekschip Polarnstern (Alfred Wegener Instituut). (belga/adha)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-06-2011
Hoeveel broeikasgas scheet een stier?
Methaan is een bijzonder sterk broeikasgas, veel sterker dan koolstofdioxide. Belangrijk dus voor de mogelijke opwarming van de aarde. Hoeveel methaan er in de atmosfeer komt door vee en wild is niet precies bekend, maar nu is er een doorbraak!
Een stier in de Franse wei. Afbeelding: © concoursvaches.fr
U zult methaan (CH4) misschien kennen als onderdeel van een vervelend luchtje. Niet veel later heeft dit gas zich gemengd met de andere gassen in de atmosfeer. Piepkleine concentraties zijn het met 1790 deeltjes per miljard.
Deze lage concentratie doet vermoeden dat dit gas er niet toe doet, maar niets is minder waar. Dit gas is een zeer sterk broeikasgas, 20-25 maal sterker dan koolstofdioxide (CO2). Wetenschappers monitoren dan ook de totale uitstoot op jaarbasis. Dat is goed bekend, maar veel minder bekend is hoeveel methaan elke bron nu produceert.
Neem bijvoorbeeld de herkauwers zoals runderen, herten en giraffen. Van hen is nauwelijks bekend hoeveel methaan ze produceren. Of, banaal gezegd, hoeveel methaan er nu in de scheten/ontlasting van bijvoorbeeld stieren zit. Fiona Gill (Universiteit van Bristol/Universiteit van Leeds, Engeland) en collega’s zochten het voor u uit.
Methaanuitstoot
Methaan geproduceerd door herkauwers is de grootste onnatuurlijke bron van methaan volgens diverse onderzoeken. Grove schattingen laten zien dat het gaat om ca. 16% van de totale methaanuitstoot. De grootste natuurlijke bron zijn zonder twijfel draslanden. Schattingen hiervan lopen sterk uiteen met 20-39% van de totale uitstoot. De laatste decennia komen meren uit de permafrost overigens opzetten als een relatief kleine bron van methaan.
Archaeol
Essentieel om dit te bepalen is het stofje archaeol. De basis was daarvoor al gelegd in een artikel uit 2010. “Een eerdere studie binnen hetzelfde project toonde aan dat herkauwers archaeol in hun ontlasting hadden, maar archaeol werd niet gevonden in ontlasting van niet-herkauwende herbivoren zoals paarden,” vertelt Gill aan Kennislink. “Dit bracht ons op het idee om te testen of er een rekenkundige relatie bestaat tussen de hoeveelheid archaeol en methaanuitstoot.”
Zo gezegd zo gedaan, en de onderzoekers gingen aan de slag met twaalf stieren. De helft kreeg kuilgras voorgeschoteld en de andere helft een dieet bestaande uit concentraat (meer gerst en minder sojameel ten opzichte van gras). De stieren met het grasdieet produceerden aanmerkelijk meer methaan en er zat ook meer archaeol in de ontlasting van deze stieren.
De methaanconcentratie in de atmosfeer tot en met 2008. Afbeelding: © NOAA
.Archaeol zelf zat overigens niet in het eten van de stieren; het is waarschijnlijk aangemaakt door oerbacteriën (archaea) aanwezig in de pens. En… hoeveel scheet een stier nou? Met een grasdieet komt het neer op 341 gram per dag volgens de onderzoekers.
Zwitserse koeienvlaai. Afbeelding: © Creative Commons
Toekomstmuziek
Er lijkt dus een verband te zijn tussen de hoeveelheid archaeol en de methaanuitstoot door stieren. En dat is mooi want zo kan mogelijk beter geschat worden hoeveel methaan in de atmosfeer terecht komt door herkauwers.
Er is echter nog een lange weg te gaan voor het zover is. De onderzoekers keken nu namelijk nog maar naar twaalf stieren. “Vervolgonderzoek zal zich toespitsen op vergelijkbare studies op een grotere schaal,” aldus Gill.
Wellicht ontkomt ook versteend materiaal niet aan de studie: “Ik ben ook erg geïnteresseerd of deze methode toegepast kan worden op fossiele poep.” Een voorstudie naar fossiel materiaal van een schaap-/geitachtige bleek al archaeol op te leveren.
Bronnen:
•Gill et al. Archaeol – a biomarker for foregut fermentation in modern and ancient herbivorous mammals? Organic Geochemistry 41 (2010) 467-472.
•Gill et al. Analysis of archaeal ether lipids in bovine faeces. Animal Feed Science and Technology 166-167 (2011) 87-92.
(Kennislink)
Hoeveel broeikasgas scheet een stier?
Methaan is een bijzonder sterk broeikasgas, veel sterker dan koolstofdioxide. Belangrijk dus voor de mogelijke opwarming van de aarde. Hoeveel methaan er in de atmosfeer komt door vee en wild is niet precies bekend, maar nu is er een doorbraak!
Een stier in de Franse wei. Afbeelding: © concoursvaches.fr
U zult methaan (CH4) misschien kennen als onderdeel van een vervelend luchtje. Niet veel later heeft dit gas zich gemengd met de andere gassen in de atmosfeer. Piepkleine concentraties zijn het met 1790 deeltjes per miljard.
Deze lage concentratie doet vermoeden dat dit gas er niet toe doet, maar niets is minder waar. Dit gas is een zeer sterk broeikasgas, 20-25 maal sterker dan koolstofdioxide (CO2). Wetenschappers monitoren dan ook de totale uitstoot op jaarbasis. Dat is goed bekend, maar veel minder bekend is hoeveel methaan elke bron nu produceert.
Neem bijvoorbeeld de herkauwers zoals runderen, herten en giraffen. Van hen is nauwelijks bekend hoeveel methaan ze produceren. Of, banaal gezegd, hoeveel methaan er nu in de scheten/ontlasting van bijvoorbeeld stieren zit. Fiona Gill (Universiteit van Bristol/Universiteit van Leeds, Engeland) en collega’s zochten het voor u uit.
Methaanuitstoot
Methaan geproduceerd door herkauwers is de grootste onnatuurlijke bron van methaan volgens diverse onderzoeken. Grove schattingen laten zien dat het gaat om ca. 16% van de totale methaanuitstoot. De grootste natuurlijke bron zijn zonder twijfel draslanden. Schattingen hiervan lopen sterk uiteen met 20-39% van de totale uitstoot. De laatste decennia komen meren uit de permafrost overigens opzetten als een relatief kleine bron van methaan.
Archaeol
Essentieel om dit te bepalen is het stofje archaeol. De basis was daarvoor al gelegd in een artikel uit 2010. “Een eerdere studie binnen hetzelfde project toonde aan dat herkauwers archaeol in hun ontlasting hadden, maar archaeol werd niet gevonden in ontlasting van niet-herkauwende herbivoren zoals paarden,” vertelt Gill aan Kennislink. “Dit bracht ons op het idee om te testen of er een rekenkundige relatie bestaat tussen de hoeveelheid archaeol en methaanuitstoot.”
Zo gezegd zo gedaan, en de onderzoekers gingen aan de slag met twaalf stieren. De helft kreeg kuilgras voorgeschoteld en de andere helft een dieet bestaande uit concentraat (meer gerst en minder sojameel ten opzichte van gras). De stieren met het grasdieet produceerden aanmerkelijk meer methaan en er zat ook meer archaeol in de ontlasting van deze stieren.
De methaanconcentratie in de atmosfeer tot en met 2008. Afbeelding: © NOAA
.Archaeol zelf zat overigens niet in het eten van de stieren; het is waarschijnlijk aangemaakt door oerbacteriën (archaea) aanwezig in de pens. En… hoeveel scheet een stier nou? Met een grasdieet komt het neer op 341 gram per dag volgens de onderzoekers.
Zwitserse koeienvlaai. Afbeelding: © Creative Commons
Toekomstmuziek
Er lijkt dus een verband te zijn tussen de hoeveelheid archaeol en de methaanuitstoot door stieren. En dat is mooi want zo kan mogelijk beter geschat worden hoeveel methaan in de atmosfeer terecht komt door herkauwers.
Er is echter nog een lange weg te gaan voor het zover is. De onderzoekers keken nu namelijk nog maar naar twaalf stieren. “Vervolgonderzoek zal zich toespitsen op vergelijkbare studies op een grotere schaal,” aldus Gill.
Wellicht ontkomt ook versteend materiaal niet aan de studie: “Ik ben ook erg geïnteresseerd of deze methode toegepast kan worden op fossiele poep.” Een voorstudie naar fossiel materiaal van een schaap-/geitachtige bleek al archaeol op te leveren.
Bronnen:
•Gill et al. Archaeol – a biomarker for foregut fermentation in modern and ancient herbivorous mammals? Organic Geochemistry 41 (2010) 467-472.
•Gill et al. Analysis of archaeal ether lipids in bovine faeces. Animal Feed Science and Technology 166-167 (2011) 87-92.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Nieuw rapport over de status van de oceanen is uit. Het woord 'depressief' heeft een nieuwe dimensie gekregen.
Alleen lezen als je een rasoptimist bent of toch al in denial bent...
Alleen lezen als je een rasoptimist bent of toch al in denial bent...
