Trouw, 9 september (dus nog voor deze kabinetsplannen):
"Nederlandse student is relatief slecht af
Betalen voor een universitaire studie loont, ook in Nederland. Maar in vergelijking met andere landen is een Nederlandse student slecht af. Dat blijkt uit een vergelijkend onderzoek dat de Oeso, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling van geïndustrialiseerde landen, samen met de Europese Unie heeft gedaan.
Nederland is van twintig onderzochte geïndustrialiseerde landen het land waar een universitaire studie het meeste geld kost. Zowel de kosten voor een individuele student als die voor de overheid zijn zeer hoog: samen 127.000 euro voor een mannelijke student. Of de investering voor een individuele student loont, is niet altijd met een duidelijk ja te beantwoorden.
Nederland wordt in het onderzoek Education at a glance 2010 een aantal keer specifiek genoemd als een land met een opmerkelijk hoog collegegeld. Afgezien van het Verenigd Koninkrijk is het bovendien het enige land in de EU waar het collegegeld meer dan 1200 euro bedraagt. De andere landen met zon hoog collegegeld zijn niet-EU-landen, namelijk Australië, Japan, Zuid-Korea, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten.
Nederlandse afgestudeerden houden relatief weinig aan hun studie over. De salarissen van afgestudeerden liggen niet bijster veel hoger dan die van mensen die lager zijn opgeleid. Wie van dat salaris de investeringskosten voor de studie aftrekt, komt tot een persoonlijk financieel rendement van de studie. Nederland zit met een gemiddelde persoonlijke winst voor mannen van 82.000 euro en voor vrouwen van 44.000 euro ver onder het Oeso-gemiddelde. Dat ligt op respectievelijk 114.000 euro voor mannen en 72.000 euro voor vrouwen.
Afgestudeerde mannen springen er financieel het beste uit in Portugal, Italië en het Verenigd Koninkrijk. Voor hen is de persoonlijke winst zon 300.000 euro. Vrouwen zijn het beste af in Portugal, Zuid-Korea en het Verenigd Koninkrijk, maar hun persoonlijke winst is de helft kleiner, omdat vrouwen minder verdienen.
De Nederlandse overheid investeert, net als de studenten, zelf ook flink. Deze investering wordt er ruimschoots uitgehaald, omdat Nederlandse studenten later veel belasting betalen in vergelijking met andere landen. Nederland zit hier met een nettowinst per student van 81.000 euro juist weer ver boven het Oeso-gemiddelde (67.000 euro).
De situatie in Nederland is een goed voorbeeld van wat de Oeso als centrale boodschap aan het rapport heeft meegegeven. Het is, zo zegt de Oeso, verleidelijk om in tijden van crisis te bezuinigen op onderwijs. Maar dat is heel onverstandig. Investeren in de opleiding van burgers, betaalt zich later terug in belastinginkomsten. Hoe hoger de opleiding, hoe meer belastinginkomsten. Verder is er bij een hogere opleiding, wat de Oeso noemt, sociale opbrengst: onder meer een betere gezondheid.
Tijdens de presentatie van het rapport deze week in Brussel pleitte de directeur van de Oeso-afdeling onderwijs Barbara Ischinger er daarom voor dat onderwijsinstellingen restricties als hoge lesgelden en leeftijdsbeperkingen afschaffen om maar zoveel mogelijk mensen aan het leren te krijgen.
Zij brak ook een lans voor universitaire studies in de letteren en sociale faculteiten. Uit onze studies blijkt dat algemene vaardigheden als het schrijven van essays en het maken van analyses zijn verwaarloosd en er teveel de nadruk is gelegd op natuurwetenschappen en ingenieursopleidingen. Terwijl blijkt dat mensen die bijvoorbeeld aardrijkskunde hebben gestudeerd vaak veel flexibeler zijn en beter hun weg vinden naar de arbeidsmarkt dan mensen met een specifieke technische studie. Als er in tijden van crisis geen werk is in hun vakgebied, zijn die mensen meteen werkloos.
Over de hoge lesgelden tekende ze aan dat in landen waar een goed systeem is van beurzen en leningen dit niet ten koste hoeft te gaan van de studieresultaten. In het rapport wordt vastgesteld dat er geen relatie is tussen de hoogte van het collegegeld en voortijdig afhaken, hoewel een hoog collegegeld studenten natuurlijk wel kan afschrikken."