F&L Filosofie & Levensbeschouwing
Een plek om te discussiëren over filosofische vragen, filosofen, religieuze vraagstukken of religie en levensbeschouwing in het algemeen.
Juist, maar ik en mijn wil, is dat niet óók en verdubbeling?quote:Op zaterdag 28 augustus 2010 12:31 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Volgens jou is er een bewuste beinvloeding van je eigen wil mogelijk. Maar is dat niet een soort verdubbeling van jezelf? Zoals de splitsing Ziel / lichaam een verdubbeling is van de mens en de splitsing God / wereld een verdubbeling is van de werkelijkheid.
Een wil, waar zou ik die moeten zoeken?
De wil (evenals: het bewustzijn) is een metafysisch begrip. Op zich is daar niets ergs aan. Maar hoe zou je zo'n 'wil' denken te kunnen onderzoeken, of er iets zinnigs over zeggen?
Kan de mens zijn eigen wil sturen?
Dit lijkt een vraag maar is het niet, hij lijkt grammaticaal op:
Kan een (de?) mens zijn eigen auto (be)sturen?
Dit is wel een geldige vraag, die met ja of nee beantwoord kan worden afhankelijk van de persoon, het eventuele gebruik van drugs, zijn/haar vaardigheid, etc
Nu de verschillen:
- een auto kan van jou zijn of van een ander, voor het (be)sturen ervan is dit niet essentieel. Het sturen van andermans(vrouws) wil is eventueel mogelijk, dan denken we bijv. aan extreme druk of hypnose.
Om te spreken van eigen wil is onzinnig of tautologisch, je zegt toch ook niet "ik heb mijn eigen been gebroken".
- Bij het besturen van een auto is de "functiescheiding" duidelijk: de (een) mens denkt en plant en geeft de commando's door via stuurwiel en pedalen. Bij het aansturen van de (eigen) wil vallen sturende entiteit en bestuurde entiteit geheel samen (een soort teruggekoppeld systeem), er zal dus aangegeven moeten worden welk onderdeel stuurt en wat gestuurd wordt.
Dit lijkt een vraag maar is het niet, hij lijkt grammaticaal op:
Kan een (de?) mens zijn eigen auto (be)sturen?
Dit is wel een geldige vraag, die met ja of nee beantwoord kan worden afhankelijk van de persoon, het eventuele gebruik van drugs, zijn/haar vaardigheid, etc
Nu de verschillen:
- een auto kan van jou zijn of van een ander, voor het (be)sturen ervan is dit niet essentieel. Het sturen van andermans(vrouws) wil is eventueel mogelijk, dan denken we bijv. aan extreme druk of hypnose.
Om te spreken van eigen wil is onzinnig of tautologisch, je zegt toch ook niet "ik heb mijn eigen been gebroken".
- Bij het besturen van een auto is de "functiescheiding" duidelijk: de (een) mens denkt en plant en geeft de commando's door via stuurwiel en pedalen. Bij het aansturen van de (eigen) wil vallen sturende entiteit en bestuurde entiteit geheel samen (een soort teruggekoppeld systeem), er zal dus aangegeven moeten worden welk onderdeel stuurt en wat gestuurd wordt.
Exaudi orationem meam
Requiem aeternam dona eis, Domine.
Et lux perpetua luceat eis.
Requiem aeternam dona eis, Domine.
Et lux perpetua luceat eis.
Precies mijn punt.quote:Op maandag 30 augustus 2010 20:52 schreef sneakypete het volgende:
[..]
Juist, maar ik en mijn wil, is dat niet óók en verdubbeling?
Iets (niet) willen is ook een bewuste ervaringquote:De wil (evenals: het bewustzijn) is een metafysisch begrip. Op zich is daar niets ergs aan.
Door een analyse van het begrip zelf en door het gedrag van mensen te bestuderen.quote:Maar hoe zou je zo'n 'wil' denken te kunnen onderzoeken, of er iets zinnigs over zeggen?
The view from nowhere.
Hier is één (typisch bestuurlijke) voorstelling van zaken:
Het bewustzijn kun je vergelijken met een lampje, dat een deel van de werkelijkheid belicht en zichtbaar maakt. Waarom is dat lampje aan? Is de bewuste voorstelling van zaken een overbodige verdubbeling van de wereld? Of is deze verdubbeling ergens goed voor, bijvoorbeeld het maken van een keuze. Om de gewenste situatie te kunnen formuleren, moet je afstand kunnen nemen van de feitelijke situatie. Zo ontstaan er twee situaties: een wenselijke en een feitelijke, en daarmee verdubbel je de wereld.
Om keuzes te kunnen maken, gebruikt de mens een bewuste voorstelling van zaken; daarin verbeeldt hij zich de gewenste situatie en vervolgens benut hij zijn handelingsvrijheid om zich daarna toe te werken. Daarmee wordt duidelijk wat de functie van de verbeelding is en waarom bewustwording het spel kan veranderen. Autonomie is de eerste kandidaat om de rol van je bewustzijn te duiden. Iets bewust overwegen, om zo tot een keuze te komen, is de ‘Vrije Wil’ ervaring bij uitstek.
Door je aandacht ergens op te richten, word je controle daarop groter. Bij het darten helpt het, om je te concentreren op de het te raken doel. Je kunt je emoties onder controle houden door je aandacht erop te richten. Je kunt je neigingen bewust onderdrukken. Je kunt bewust afstand nemen van jezelf en je verplaatsen in een andermans situatie. Je kunt bewust de boel voor het lapje houden. Je bewustzijn maakt een hogere vorm van zelfregulering mogelijk.
Het fenomeen hypnose laat zien dat ons bewustzijn verbonden is met het maken van keuzes. In hypnotische toestand verandert iemand in een automaat. Hij maakt in die toestand geen keuzes en legt ook geen bewuste herinneringen vast. Maar wel onbewuste herinneringen. Een hypnotiseur kan de gehypnotiseerde instrueren iets te doen op zijn teken. Eenmaal uit de hypnose zal hij daar inderdaad naar handelen, zonder dat hij zelf weet waarom. Hij weet wat hem te doen staat, maar alleen onbewust.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 30-08-2010 23:06:32 ]
Het bewustzijn kun je vergelijken met een lampje, dat een deel van de werkelijkheid belicht en zichtbaar maakt. Waarom is dat lampje aan? Is de bewuste voorstelling van zaken een overbodige verdubbeling van de wereld? Of is deze verdubbeling ergens goed voor, bijvoorbeeld het maken van een keuze. Om de gewenste situatie te kunnen formuleren, moet je afstand kunnen nemen van de feitelijke situatie. Zo ontstaan er twee situaties: een wenselijke en een feitelijke, en daarmee verdubbel je de wereld.
Om keuzes te kunnen maken, gebruikt de mens een bewuste voorstelling van zaken; daarin verbeeldt hij zich de gewenste situatie en vervolgens benut hij zijn handelingsvrijheid om zich daarna toe te werken. Daarmee wordt duidelijk wat de functie van de verbeelding is en waarom bewustwording het spel kan veranderen. Autonomie is de eerste kandidaat om de rol van je bewustzijn te duiden. Iets bewust overwegen, om zo tot een keuze te komen, is de ‘Vrije Wil’ ervaring bij uitstek.
Door je aandacht ergens op te richten, word je controle daarop groter. Bij het darten helpt het, om je te concentreren op de het te raken doel. Je kunt je emoties onder controle houden door je aandacht erop te richten. Je kunt je neigingen bewust onderdrukken. Je kunt bewust afstand nemen van jezelf en je verplaatsen in een andermans situatie. Je kunt bewust de boel voor het lapje houden. Je bewustzijn maakt een hogere vorm van zelfregulering mogelijk.
Het fenomeen hypnose laat zien dat ons bewustzijn verbonden is met het maken van keuzes. In hypnotische toestand verandert iemand in een automaat. Hij maakt in die toestand geen keuzes en legt ook geen bewuste herinneringen vast. Maar wel onbewuste herinneringen. Een hypnotiseur kan de gehypnotiseerde instrueren iets te doen op zijn teken. Eenmaal uit de hypnose zal hij daar inderdaad naar handelen, zonder dat hij zelf weet waarom. Hij weet wat hem te doen staat, maar alleen onbewust.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 30-08-2010 23:06:32 ]
The view from nowhere.
Of gebruiken we liever het wetenschappelijke model?
In een bouwsteenmodel maak je onderscheid tussen bouwstenen en bouwsels. Een bouwsel kun je ontleden in bouwstenen en bouwstenen kun je samenstellen tot bouwsels. Een procesmodel is het bouwsteenmodel in ontwikkeling. Het ontleden en samenstellen is het gevolg van de wisselwerking tussen de bouwstenen zelf, die uiteenvallen of samenklonteren.
De bouwsels kunnen dienen als bouwstenen voor bouwsels van een hogere orde. Zo ontstaan er lagen van organisatie. Er bestaat een korte film die het heelal toont op alle bekende schaalgroten, waarbij de schaal in stappen wordt gevarieerd. Het toont de lagen van organisatie die onze wereld aanwezig zijn en die we kennen vanuit de diverse wetenschappen. Op iedere laag van organisatie ziet de wereld er anders uit:
• een atomaire laag opgebouwd uit kernen en elektronen,
• een (bio)chemische laag opgebouwd uit atomen,
• een fysiologische laag van cellen en hun organellen opgebouwd uit moleculen,
• het lichaam en zijn organen opgebouwd uit cellen,
• de gemeenschap opgebouwd uit individuen,
De wereld heeft een gelaagde interne structuur (niveaus van organisatie). Op iedere schaal vindt er een ontwikkeling plaats die je kunt modelleren in termen van spelers en spelregels, die voor deze schaalgrootte natuurlijk zijn. Er is een taal voor de atomaire laag, de chemische laag, de fysiologische laag, de alledaagse persoonlijke belevingslaag van trouwplannen en de kleur van de keukenkastjes, en de bovenpersoonlijke lagen, zoals evolutie, sociologie, economie, etc. Het schakelen tussen lagen van organisatie is een kwestie van herschalen, van inzoomen en uitzoomen. Het zijn verschillende perspectieven op de wereld.
De correspondentie tussen de gebeurtenissen op verschillende niveaus is geen causaal verband, want causale verbanden zijn er alleen in de richting van de tijd (en niet door in te zoomen en uit te zoomen). Als we iets proberen te verklaren, door in te zoomen naar een lager niveau van organisatie of door uit te zoemen naar een hoger niveau, dan betekent ‘verklaren’ iets anders (namelijk: vertalen), dan bij het volgen van de ontwikkelingen in de tijd (namelijk: oorzaak en gevolg).
De processen die op verschillende schaalgrootten zichtbaar zijn, kunnen zich niet onafhankelijk van elkaar afspelen. Als een bal naar links schiet, dan kan het niet zo zijn, dat alle moleculen waaruit die bal bestaat naar rechts schieten. Gebeurtenissen op verschillende niveaus corresponderen met elkaar. Het is in werkelijkheid één en dezelfde beweging, want er is uiteindelijk maar één (materiële) drager in het gehele spel: de kleinste bouwstenen (de diepste laag).
De processen die op verschillende schaalgrootten zichtbaar zijn, zijn dus verschillende perspectieven op één en hetzelfde proces. Omdat de gebeurtenissen op verschillende niveaus van organisatie met elkaar corresponderen, is er maar één bewegingswet. Deze bewegingswet neemt op ieder niveau van organisatie een andere gedaante aan, want op een hoger niveau van organisatie kiest men de samengestelde spelers die passen bij dat niveau van beschrijving, met de specifieke vrijheidsgraden die passen bij deze spelers, en de gedaante van de bewegingswet die daarbij past.
Wat betekent dit voor onze vrijheid? Kan het proces op het atomaire niveau deterministisch zijn, en op het alledaagse niveau door ons in vrijheid worden ingevuld? Dit is het diepste conflict in het hedendaagse mens en wereldbeeld. In een causaal procesmodel is er geen vrijheid. Maar, gezien vanuit het gezichtspunt van iemand die in het systeem zit, is er wel vrijheid (zijn handelingsvrijheid). Deze handelingsvrijheid praktisch niet te onderscheiden van onze alledaagse ervaring met vrijheid. Want door zelfidentificatie word je de eigenaar van de motieven en de vrijheidsgraden van je eigen lichaam. Je wordt een autonoom handelende deelnemer.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 30-08-2010 23:05:17 ]
In een bouwsteenmodel maak je onderscheid tussen bouwstenen en bouwsels. Een bouwsel kun je ontleden in bouwstenen en bouwstenen kun je samenstellen tot bouwsels. Een procesmodel is het bouwsteenmodel in ontwikkeling. Het ontleden en samenstellen is het gevolg van de wisselwerking tussen de bouwstenen zelf, die uiteenvallen of samenklonteren.
De bouwsels kunnen dienen als bouwstenen voor bouwsels van een hogere orde. Zo ontstaan er lagen van organisatie. Er bestaat een korte film die het heelal toont op alle bekende schaalgroten, waarbij de schaal in stappen wordt gevarieerd. Het toont de lagen van organisatie die onze wereld aanwezig zijn en die we kennen vanuit de diverse wetenschappen. Op iedere laag van organisatie ziet de wereld er anders uit:
• een atomaire laag opgebouwd uit kernen en elektronen,
• een (bio)chemische laag opgebouwd uit atomen,
• een fysiologische laag van cellen en hun organellen opgebouwd uit moleculen,
• het lichaam en zijn organen opgebouwd uit cellen,
• de gemeenschap opgebouwd uit individuen,
De wereld heeft een gelaagde interne structuur (niveaus van organisatie). Op iedere schaal vindt er een ontwikkeling plaats die je kunt modelleren in termen van spelers en spelregels, die voor deze schaalgrootte natuurlijk zijn. Er is een taal voor de atomaire laag, de chemische laag, de fysiologische laag, de alledaagse persoonlijke belevingslaag van trouwplannen en de kleur van de keukenkastjes, en de bovenpersoonlijke lagen, zoals evolutie, sociologie, economie, etc. Het schakelen tussen lagen van organisatie is een kwestie van herschalen, van inzoomen en uitzoomen. Het zijn verschillende perspectieven op de wereld.
De correspondentie tussen de gebeurtenissen op verschillende niveaus is geen causaal verband, want causale verbanden zijn er alleen in de richting van de tijd (en niet door in te zoomen en uit te zoomen). Als we iets proberen te verklaren, door in te zoomen naar een lager niveau van organisatie of door uit te zoemen naar een hoger niveau, dan betekent ‘verklaren’ iets anders (namelijk: vertalen), dan bij het volgen van de ontwikkelingen in de tijd (namelijk: oorzaak en gevolg).
De processen die op verschillende schaalgrootten zichtbaar zijn, kunnen zich niet onafhankelijk van elkaar afspelen. Als een bal naar links schiet, dan kan het niet zo zijn, dat alle moleculen waaruit die bal bestaat naar rechts schieten. Gebeurtenissen op verschillende niveaus corresponderen met elkaar. Het is in werkelijkheid één en dezelfde beweging, want er is uiteindelijk maar één (materiële) drager in het gehele spel: de kleinste bouwstenen (de diepste laag).
De processen die op verschillende schaalgrootten zichtbaar zijn, zijn dus verschillende perspectieven op één en hetzelfde proces. Omdat de gebeurtenissen op verschillende niveaus van organisatie met elkaar corresponderen, is er maar één bewegingswet. Deze bewegingswet neemt op ieder niveau van organisatie een andere gedaante aan, want op een hoger niveau van organisatie kiest men de samengestelde spelers die passen bij dat niveau van beschrijving, met de specifieke vrijheidsgraden die passen bij deze spelers, en de gedaante van de bewegingswet die daarbij past.
Wat betekent dit voor onze vrijheid? Kan het proces op het atomaire niveau deterministisch zijn, en op het alledaagse niveau door ons in vrijheid worden ingevuld? Dit is het diepste conflict in het hedendaagse mens en wereldbeeld. In een causaal procesmodel is er geen vrijheid. Maar, gezien vanuit het gezichtspunt van iemand die in het systeem zit, is er wel vrijheid (zijn handelingsvrijheid). Deze handelingsvrijheid praktisch niet te onderscheiden van onze alledaagse ervaring met vrijheid. Want door zelfidentificatie word je de eigenaar van de motieven en de vrijheidsgraden van je eigen lichaam. Je wordt een autonoom handelende deelnemer.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 30-08-2010 23:05:17 ]
The view from nowhere.
|
|
