15-11-2010
De staat van het klimaat: een soepzootje
Klimaatjournalist verklaart IPCC de oorlog
De aarde warmt op en CO2 is de boosdoener. Dat is de boodschap die we al jaren horen. Klimaatjournalist Marcel Crok interviewde jarenlang voor- en tegenstanders van deze stelling en kwam tot een hele andere conclusie. Hij beschrijft zijn bevindingen in het boek De staat van het klimaat.
Journalist Marcel Crok publiceerde in februari 2005 een artikel in het tijdschrift Natuurwetenschap & Techniek (NWT) waarin hij, bijgestaan door de Canadese wetenschappers Stephen McIntyre en Ross McKitrick, vraagtekens zette bij de inmiddels beruchte hockeystickgrafiek. In de jaren die volgden, zette hij zijn speurtocht naar de waarheid achter het klimaatdebat voort.
![adiel5.jpg]()
Een overzicht van tien verschillende reconstructies van de temperatuur van de afgelopen 2000 jaar. De lijnen tezamen lijken op een horizontaal geplaatste hockeystick met het gekromde uiteinde naar boven gericht. Men spreek dan ook wel van een hockeystickgrafiek. Afbeelding: © Creative commons
15 november 2010 verschijnt zijn boek De staat van het klimaat, waarin hij al zijn bevindingen op een rijtje zet. Hierin uit hij felle kritiek op het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), het wereldwijde orgaan dat de risicos van klimaatverandering moet evalueren.
Marcel, wat bracht jou zes jaar geleden aan het twijfelen?
Door de hockeystick ben ik op een belangrijk moment in het klimaatdebat gerold. Ik kwam met inhoudelijke kritiek, maar merkte al snel dat de klimaatwetenschappers achter de hockeystick hun creatie koste wat kost wilden verdedigen. Er leken veel meer zaken mee te spelen dan waarheidsvinding en dat intrigeerde me. Het onderwerp heeft me sindsdien niet meer losgelaten.
Peer review
Het peer review proces is het proces dat een wetenschappelijk artikel moet doorstaan om gepubliceerd te mogen worden in een wetenschappelijk tijdschrift. Het werkt als volgt: enkele onafhankelijke, maar deskundige wetenschappers lezen het artikel en beoordelen of het wetenschappelijk goed genoeg onderbouwd is om gepubliceerd te worden. Is dit niet het geval, dan moet de auteur het artikel herschrijven of terugtrekken.
Is een artikel eenmaal door het peer review proces heen, dan is het officieel goedgekeurd door de wetenschap en mag het als zodanig gebruikt worden. Tenminste, dat is de bedoeling. Maar uit voorbeelden in dit artikel blijkt dat de werkelijkheid helaas een stuk ingewikkelder is.
De zes jaar erna ben je er helemaal ingedoken. Wat is er sinds die tijd gebeurd in het wetenschappelijke debat?
Als je mijn verhaal uit 2005 nu terugleest, staat alles nog steeds overeind. Dat is de verdienste van de kritische wetenschappers Stephen McIntyre en Ross McKitrick die destijds zo grondig te werk zijn gegaan met het uitpluizen van de hockeystick en concludeerden dat het een soepzootje was. Michael Mann, de belangrijkste man achter de grafiek, heeft wel nieuwe publicaties gedaan maar hij heeft geen goed peer reviewed weerwoord kunnen geven op de geleverde kritieken.
Het belang van Mann en de zijnen (het hockeyteam) is gewoon dat ze vast willen houden aan hun conclusie dat het nu warmer is dan in de Middeleeuwen. De strategie die het hockeyteam toen is gaan volgen, is hockeysticks maken op andere manieren. Toen zijn er verschillende onafhankelijke klimaatreconstructies gekomen die allemaal een hockeystickgrafiek laten zien.
Maar die waren toch ook allemaal peer reviewed?
Ja, helemaal waar.
Is daar ook een reactie op gekomen van McIntyre en McKitrick?
Ze hebben -voor zover mogelijk- alle data tegen het licht gehouden. Op zijn blog laat McIntyre zien dat er een aantal omstreden boomringreeksen zijn die een hockeystickvorm hebben en die komen in al die reconstructies terug. Wat McIntyre in feite laat zien is dat boomringreeksen waarschijnlijk niet geschikt zijn voor dit soort reconstructies. Maar het hockeyteam wil daar niet aan.
![boomring.jpg]()
De dikte van boomringen is een maatstaf voor klimatologische veranderingen. Is de ring dik, dan waren de omstandigheden goed. Die omstandigheden relateren wetenschappers weer aan de temperatuur van dat jaar. Zo komen ze tot een berekening van de temperaturen van honderden jaren geleden. Afbeelding: © Wikimedia Commons
Hoe ging het IPCC-rapport uit 2007 om met de kritiek van McIntyre en McKitrick?
Die kritiek werd totaal geen recht aan gedaan, het IPCC gaat maar summier op de kwestie in. In het boek laat ik zien dat het IPCC heel ver is gegaan om in de peer reviewed literatuur een weerwoord tegen die kritiek gepubliceerd te krijgen waarnaar ze in hun rapport konden verwijzen.
Hier zie je ook wat het probleem is van het IPCC. Keith Briffa, een prominent lid van het hockeyteam, was hoofdauteur van het hoofdstuk van het rapport waarin de hockeystick ter sprake kwam. Hij verdedigde de grafiek en ging ver om het werk van McIntyre en McKitrick af te zwakken. Hoe ver, dat bleek uit de duizenden Climategate e-mails van het Britse klimaatinstituut CRU die in november 2009 uitlekten.
Wat weinig mensen weten is dat Climategate voor 98% over de hockeystick gaat en dat McIntyre de man is die het vaakst genoemd wordt. Uit de e-mails blijkt bijvoorbeeld dat Briffa buiten het officiële reviewproces om met de wetenschapper mailde die kritiek zou gaan publiceren op McIntyre en McKitrick. Later, toen een Brit -zich beroepend op de wet openbaarheid van informatie- inzage vroeg in de IPCC-correspondentie mailden ze elkaar dat ze alle correspondentie moesten vernietigen. Geen van de Climategate-onderzoeken die er geweest zijn, heeft onderzocht of dat ook daadwerkelijk gebeurd is.
Uit je boek blijkt ook dat er veel problemen zijn met temperatuurmetingen. Wat is er precies aan de hand?
De kwaliteit van weerstations laat zeer te wensen over. Uit onderzoek van de Amerikaanse blogger Anthony Watts blijkt dat 90% van de Amerikaanse stations niet aan de voorwaarden van de World Meteorological Organization (WMO) voldoet. Die stations staan naast warme plekken zoals parkeerplaatsen, schoorstenen, op vliegvelden en naast waterzuiveringsinstallaties. Maar het IPCC gooit al die metingen op een hoop en beweert dat opwarming door CO2 de oorzaak is van die toegenomen temperatuur.
![meetstation.JPG]()
Een meetstation voor temperatuur bij de Duitse Funtensee. Uit wereldwijd onderzoek bleek dat het overgrote deel van de meetstations niet aan de kwaliteitseisen voldoet omdat ze te dicht bij een warmtebron staan. Dat beïnvloedt natuurlijk de temperatuurmetingen, waardoor een verkeerd beeld ontstaat van de globale temperaturen.
Het merendeel van de klimaatonderzoekers is zich daar echter totaal niet van bewust. Ik vroeg ze tijdens interviews: wat vinden jullie van de problemen met de meetstations? En het merendeel van de klimaatwetenschappers zat mij gewoon glazig aan te kijken, zo van waar heb je het in godsnaam over?
Ik merkte dat ik vaak beter in de materie zit dan de klimaatwetenschappers zelf, puur omdat ik zowel met de sceptici als met de mainstream praat. De mainstream vertrouwt de temperatuurmetingen vanwege de uitspraken van het IPCC, maar het IPCC negeert de kritiek op die temperatuurmetingen en stelt bijvoorbeeld ook ten onrechte dat het stadseffect (steden zijn warmer dan het platteland) geen effect heeft op de wereldgemiddelde temperatuur.
Heeft iemand wel eens over die temperatuurmetingen gepubliceerd?
Jawel, diverse onderzoekers zelfs. Een goed overzichtsartikel is in 2007 gepubliceerd door de gerenommeerde Amerikaanse meteoroloog Roger Pielke sr. Maar het IPCC staat niet open voor dergelijke artikelen. Zij zetten volledig in op de temperatuurmetingen, want dat is een van de belangrijkste peilers onder hun hele bewijs. Blijkbaar komt die kritiek zo ongelegen voor het IPCC dat ze het absoluut niet in het rapport willen hebben. Daarin zie je wederom dat het IPCC niet op een objectieve manier werkt.
In je boek verklaar je bijkans