11-08-2009
Expeditie naar het land Poent
Het land Poent. Klinkt als een fictieve locatie. Maar niets is minder waar. In de Poenthal in Egypte ontdekten archeologen een stripverhaal over de expeditie naar Poent.
In 1858 ontdekte de Franse Egyptoloog François A. F. Mariette bij een opgraving om de tempel van Hatsjepsoet vrij te maken de zogenoemde Poenthal. Mariette en zijn teamleden ontdeden deze Poenthal van het puin, restaureerden haar gedeeltelijk en legden de tekeningen op de muren vast. Deze Poentreliëfs toonden de belangrijke expeditie van koningin Hatsjepsoet naar Poent. De koningin ondernam deze expeditie na een orakel van de god Amon. De opeenvolgende scènes en de begeleidende inscripties vertellen het verhaal van de expeditie.
Scènes van de expeditie naar Poent in de tempel van Hatsjepsoet.
Plattegrond Poentreliëfs
I. Vertrek van de vloot; II. Ontvangst in Poent; III. De handelswaar; IV. a. Mannen dragen mirrebomen, b. Mannen dragen mirrebomen, c. Laden van de schepen; V. De terugreis; VI. Aanbieden van geschenken aan Hatsjepsoet; VII.a. Hatsjepsoet en haar Ka, b. Producten van Poent en Irem, c. Producten uit Nubië; VIII. a. Het wegen van producten, b. Het afmeten van de mirre, c. Beschrijving van het meten en wegen; IX. a. Toetmosis III offert mirre aan de bark van Amon, b. Hatsjepsoet met staf, c. Beschrijving orakel van Amon, d. Amon op zijn troon; X. a. Hatsjepsoet op haar troon, b. Beschrijving van het succes van de expeditie.
I Vertrek van de vloot
De voorstellingen van de expeditie beginnen in het onderste register van de westwand met vijf schepen, waarvan er twee nog afgemeerd liggen en de rest al onder zeil is.
II Ontvangst in Poent
De scènes lopen door op de zuidwand. De Egyptenaren zijn aangekomen in Poent. De boodschapper, waarschijnlijk Nehsi, van Hatsjepsoet is geland op de kust. Hij wordt gevolgd door een officier en acht soldaten. Op een kleine tafel heeft hij geschenken van Hatsjepsoet uitgestald, waaronder halssieraden van kralen, een bijl, een dolk en enkele armbanden en andere lichaamssieraden. Links hiervan staat Parahoe, de koning van Poent. Achter hem is tegenwoordig een replica aangebracht van Iti, de koningin van Poent, op haar ezel. Achter deze scène is het landschap van Poent te zien. De hutten van de bewoners van Poent staan op palen. Bij de hutten staan ebbenhouten bomen waarvan de takken, in grote hoeveelheden, worden afgehakt en waaronder het vee in de schaduw ligt te rusten. De fauna is duidelijk Afrikaans met vee met lange en korte gedraaide horens, giraffen, witte honden met lange hangende oren, bavianen en neushoorns. Aan de hand van de afbeeldingen van nestelende vogels in de bomen is af te leiden dat de expeditie in de lente moet hebben plaats gevonden. Onder de scènes is een waterlijn met vissen, kreeften en een schildpad afgebeeld.
© F.J. Albers
.III De handelswaar
Rechts is de tent te zien waarin Nehsi (die zelf vóór de tent staat) de koninklijke familie en de leiders van Poent ontvangt en hen brood, bier, vlees, fruit en andere producten uit Egypte aanbiedt. Vóór deze scène liggen de ruilgoederen van de inwoners van Poent, zoals gouden ringen, boemerangs en een grote berg wierook, genaamd Anti. De koningin van Poent ziet er grotesk uit, maar dit is waarschijnlijk een schoonheidsideaal.
IV Het laden van de vaartuigen
Voor het transport zijn wierookbomen met kluit en al in grote manden gezet en worden door dragers aan boord gebracht (IVa en IVb). De bomen, sycomoren van Anti, waren bedoeld om geplant te worden in de tuin van Amon. Het kunnen Boswellia thurifera of Boswellia carterii geweest zijn die wierook produceren. Hierna gaat het verhaal verder op de westwand (IVc). Twee vaartuigen zijn zwaar beladen met mirrebomen, zakken gevuld met mirre en wierook, ivoor, ebbenhout, edelmetalen, edelstenen, huiden, levende wilde dieren (luipaarden, apen) en boemerangs. Op de loopplanken lopen dragers met zakken en bomen.
V De terugreis
Drie vaartuigen zeilen met volle zeilen en de lading naar Egypte.
De terugtocht naar Egypte
.VI Het aanbieden van geschenken aan Hatsjepsoet
Van links naderen twee mannen met geschenken, voorafgegaan door de knielende leiders van Poent, van Irem (een onbekend land) en van Nemyoe (onbekend land). Achter hen komen Egyptenaren en bewoners van Poent met mirrebomen en andere producten uit Poent.
VII De koningin offert de geschenken aan Amon
De koningin en haar Ka, haar ‘evenbeeld’ (VIIa). Producten van Poent en Irem (VIIb) en producten uit Nubië (VIIc).
VIIIa,b,c Wegen en meten van de offeranden
Een grote balans met in één schaal van de balans grote ringen van goud en in de andere schaal gewichten in de vorm van koeien (VIIIa). De scène wordt geleid door de Egyptische god Horus en de Nubische god Dedwen. Bij de balans zijn ronde- en koeiengewichten en hoeveelheden goud in staven en ringen opgestapeld. Twee enorme bergen mirre worden door vier mannen in maateenheden geschept (VIIIb). De god Thot is geheel rechts afgebeeld. Beschrijving van het meten en wegen (VIIIc).
De grote balans © F.J. Albers
.IX Formele bekendmaking van het succes van de expeditie aan Amon
De koningin staat met een staf in haar hand (IXb) vóór de op een troon zittende god Amon (IXd). Achter de koningin bevindt zich de heilige bark van Amon, gedragen door priesters. Hiervóór offert Toetmosis III verse mirre (IXa). Tekst in verticale lijnen tussen de koningin en Amon (IXc) met lofuitingen van de koningin gevolgd door het orakel van Amon.
X De formele bekendmaking van het succes van de expeditie aan het hof
De koningin op haar troon in een prachtige kiosk (Xa). Vóór haar staan drie hovelingen. Alle figuren zijn weggehakt, maar bij de eerste figuur is nog de naam Nehsi en bij de middelste de naam van Senenmoet, de belangrijkste vertrouweling van Hatsjepsoet, te herkennen. (Xb) Een tekst bestaande uit 22 lijnen. Dit is waarschijnlijk de interessantste inscriptie in de Poentserie. Het geeft als datum voor de veilige terugkeer van de expeditie het jaar negen. De koningin houdt nu vanaf haar troon een toespraak voor haar hovelingen, waarin zij het grote succes van de expeditie verkondigt.
Waar lag het land Poent?
Mariette dacht dat Poent in Arabië lag, maar in 1875 veranderde Mariette zijn mening en lokaliseerde Poent in Somaliland. Hij deed dit zonder aantoonbare egyptologische bewijzen, maar met argumenten afkomstig uit andere disciplines, waaronder historische geografie, antropologie, zoölogie en etnografie. Volgens Rolf Herzog heeft Poent in de huidige Soedan en de aangrenzende landstreken van Ethiopië aan de Witte of Blauwe Nijl of aan de rivier de Atbara gelegen.
Lees ook:
•Dümischen, Johannes, Die Flotte einer Ägyptischen Köningin (1868)
•Herzog, Rolf, Punt (1968)
•Mariette, François A.F., Deir el-Bahari (1877)
•Naville, Edouard, The Temple of Deir El Bahari: Introductory Memoir (1894)
•Naville, Edouard, The Temple of Deir el Bahari, Volume I – VI (1895 – 1908)
•Scholz, Piotr, Fürstin Iti, Schönheit aus Punt (1984)
(Kennislink)