quote:
Marco van Basten kon het niet, hij had het gewoon niet
Iemand die hem goed kent zei dat Marco van Basten de handdoek al had gegooid op de avond dat hij bij Studio Voetbal zat.
Ik betwijfel dat. Aan tafel weersprak hij (al verbaasden we ons over het gebrek aan overtuiging waarmee dat gebeurde) wat hij woensdag toegaf.
Marco was moe. Dat zei hij ook die avond. Hij vond het een lang seizoen, waarmee en passant is aangetoond dat een club trainen iets heel anders is dan een nationaal elftal onder je hoede hebben.
Hij deed 26 april jl. wat hij nooit eerder had gedaan: hij sloeg de nazit over, ging meteen naar huis. Elk seizoen hebben Jack, Youri en ondergetekende Van Basten op visite gehad. De uitzendingen waren levendig, spannend of gewoon de moeite waard, maar de twee uren ná de uitzending overtroffen het publieke optreden. Als Marco een sigaretje opsteekt wordt het gezellig.
Gezellig ja. Marco is een reuze gezellige gozer. Grappiger dan menigeen denkt. Hij kan heerlijk blijven hangen in zijn eigen dogma's en heeft een uitgesproken mening over koetjes en kalfjes - én voetbal natuurlijk.
Maar discussiëren is natuurlijk wat anders dan instrueren en doceren. Ik denk achteraf dat hij met mensen van zijn leeftijd of ouderen meer aansluiting heeft. Hij maakte één klassieke fout. Als coach rekent - rekende - Marco op andermans eigen verantwoordelijkheid. Voetballen is zelf initiatief nemen, vindt hij. Toen dat werd nagelaten trad hij niet kordaat op. Hij heeft zelden of nooit geschreeuwd in de kleedkamer.
Voetballers moet je achter de vodden aan zitten, soms verrot schelden. Zeker de voetballer van nu. De Oranjegeneraties '74, '88 en '98 hadden geen aansporingen nodig. De voetballer van nu is afwachtend, volgzaam, passief en wordt, héél belangrijk, niet meer gecontroleerd door zijn teamgenoten.
Nog iets. De schouderklop of het compliment is onmisbaar geworden. Aanraken zul je, als trainer, om de voetballer te verlichten! Zelfvertrouwen is het halve werk.
Marco kon het niet.
Coachen is een mengeling van roeping en ervaring, een mix van doceren en voor Freud spelen. Bij voorkeur is de goede coach een waardeloze voetballer (Foppe de Haan, José Mourinho) op zijn best een subtoppertje (Louis van Gaal, Alex Ferguson, Co Adriaanse, Guus Hiddink) geweest. Misschien moet je zeggen: Marco hád het gewoon niet. Komt waarschijnlijk omdat voetbal voor hem altijd een individuele sport is geweest. Koeman en Wouters regelden het vroeger tactisch, Marco concentreerde zich op doel en voorstopper.
Toch werd hij coach. Bij het Nederlands elftal is Kees Jansma voor hem van onschatbare waarde geweest. Jansma, die zelf altijd leiding heeft gegeven aan mensen, coachte de bondscoach niet alleen over mediazaken. Toen het bijvoorbeeld met Ruud van Nistelrooy spaak liep, stuurde Jansma bij. Aan zo iemand heeft het Marco bij Ajax ontbroken. Eigen schuld. Wel honderd verschillende mensen hebben hem wel duizend keer op het hart gedrukt dat de mensen met wie hij zich omringde (Schippie, Witschge) hem niet aanvulden. Te veel van hetzelfde is niet goed. Marco wilde er niet aan. Van Marwijk heeft dat wél goed gedaan. Niet alleen zijn vriend en chauffeur Voorn is assistent maar ook 'vreemden' (Cocu en Frank de Boer).
En nu?
Toen Marco in 1992 oorlogsinvalide bleek, hield zijn publieke leven op. Tien jaar heeft hij in volstrekte anonimiteit geleefd. Wat restte was ons verlangen naar de spits Marco van Basten, heimwee die hysterisch aanzwol tot mythische proporties. Marco, nuchter, realistisch, kon die magie gestolen worden. Hij speelde golf. Een individuele sport. Hij stopte ermee toen hij geen progressie meer boekte. Toen meende hij trainer te moeten worden. Een misverstand.
Ik kan me niet voorstellen dat hij als trainer ooit zijn rentree maakt. Benieuwd of de vriendschap met Cruijff wordt hersteld. Een paar weken geleden belde Marco Johan maar kwam niet verder dan Danny.
Wat nu? Golf. Met zo'n karretje van hole naar hole. Die enkel is nog rotter.
Jeetje, hij is 44, het leven duurt nog zo lang. Nou ja, have a nice life, Marco, ouwe dibbes.