Tong houdt van ongeschoren vrouwen?
quote:
De gevaren van ontharen
Tekst: Hettie Graafland
J/M Pubers februari 2007
Veel jongens en meisjes scheren hun schaamhaar. Maar het all-the-way scheren kan leiden tot abcessen, cystes en andere ellende. Twee gynaecologen waarschuwen.
‘Vrouwen hebben haren op plekken waar ze geen haren behoren te hebben,’ constateerde feministe en schrijfster Renate Dorrestein ooit. Hoe ze zelf met dit ‘onrecht’ omging, beschrijft ze in haar autobiografische boek Het perpetuum van de liefde. Zij en haar zusje besluiten hun benen te ontharen. Het zusje sputtert nog wat tegen; scherende feministen, is dat niet dubieus? (De roman speelt zich af in de jaren tachtig van de vorige eeuw.) Maar Dorrestein heeft een verpletterend argument voorhanden: ‘Zo luisteren mannen tenminste naar ons feministen.’
Destijds werd het scheren van kuiten, oksels en bikinilijn als behoorlijk vergaand beschouwd. Inmiddels is het gemeengoed onder met name jongere vrouwen én mannen om de schaamstreek kaal te scheren. Waar die gewoonte vandaan komt, is niet met zekerheid te zeggen. Geeft men wellicht uiting aan een oerverlangen? Ook in de oudheid immers werd de schoonheid bezongen van een haarloos lichaam, zij het dat dit ideaal alleen vrouwen gold. Mogelijk wordt een schoonheidsideaal ook beïnvloed door wat door allerhande media en internet aan blote lichamen wordt voorgeschoteld: alle vulva’s zijn geschoren, alle mannelijke kruizen getrimd.
Ook de meeste scholieren zijn vanaf een jaar of 14, 15 druk doende zich van ‘overtollig’ schaamhaar te ontdoen, of ze nu een minuscuul bikinibroekje dragen (meiden) of hun vormen verhullen in een XXL- boxershort (jongens).
Schaamhaar in een modelletje scheren gebeurt ook. Er zijn diverse scheersjabloontjes verkrijgbaar, zodat het mes niet uitschiet en een beoogd hartje ook echt die vorm krijgt.
Naast scheren zijn er meer - soms zeer pijnlijke! - technieken, zoals waxen, elektrisch epileren en ontharen met behulp van speciale crèmes. En wie ruim genoeg in het geld zit, kan terecht bij tal van beautyklinieken om schaamhaar via een laserbehandeling te laten verwijderen.
Ontstekingen
Maar al dat gescheer, of het op een andere manier ontharen van de schaamstreek, is niet zonder risico’s, waarschuwen gynaecologen Janneke van der Does (Diaconnessenhuis in Leiden) en Marieke Paarlberg (Gelre Ziekenhuizen, locatie Apeldoorn). Een van de risico’s is dat er wondjes ontstaan die vervolgens gaan ontsteken.
‘Jonge patiënten met abcessen in de schaamstreek zagen we vroeger in ons ziekenhuis nooit; nu zien we er wel vijf tot tien per jaar,’ zegt Van der Does. ‘Het zijn altijd meisjes, trouwens. Hoe vaak scheren bij jongens problemen geeft, weet ik niet.
Wat betreft die aantallen: patiënten gaan met klachten meestal eerst naar de huisarts. Alleen als het echt uit de hand is ?gelopen, komen ze bij ons terecht.’
Een beginnend abces valt soms te bestrijden door in een badje Biotex of Badedas te gaan zitten, maar de gynaecologen adviseren hoe dan ook eerst een huisarts in te schakelen. In een vergevorderd stadium is de enige remedie: het mes in het abces. Dat gebeurt doorgaans bij de gynaecoloog - onder verdoving natuurlijk. De pus kan via de snee afvloeien. ‘Een antibioticakuur helpt niet, want een abces is een afgesloten holte die niet in contact staat met de bloedbaan,’ aldus Van der Does.
Synthetisch ondergoed
Een andere complicatie is folliculitis ofwel haarzakontsteking. Daarbij is het bovenste deel van het haarzakje ontstoken. Op de plek van de haarzakjes ontstaan puskopjes die stuk kunnen gaan. Zo ontstaan oppervlakkige wondjes die geel wondvocht kunnen afscheiden. De oorzaak: een infectie met een bacterie, schimmel, virus of gist, veelal als gevolg van een vuil scheermes. Ook folliculitis kan overgaan in een abces. Deze kwaal is wel met antibiotica te bestrijden en soms zijn zelfs antiseptische producten (bijvoorbeeld Betadine zeep) al afdoende.
Naast een algemene irritatie van de huid kunnen, tot slot, talgkliercystes ontstaan. Dat zijn niet-ontstoken zwellingen van het haarzakje.
Scheren op andere plekken kan dezelfde klachten geven, maar de kans daarop is bij de schaamstreek groter. ‘Veel mensen dragen synthetisch en dus broeierig ondergoed, waardoor eerder klachten ontstaan,’ zegt Paarlberg. En als er dan ook nog inlegkruisjes worden gebruikt, met hun ondoordringbare plastic onderlaag, wordt het zuurstofniveau helemaal tot nul gereduceerd.
Afscheiding
Vanwege de risico’s valt het scheren van de schaamstreek af te raden, vinden de gynaecologen. Maar ze beseffen dat zo’n advies op weinig navolging van de doelgroep zal kunnen rekenen. Toch kan het geen kwaad, aldus Van der Does, om eens met je dochter te bespreken waarom zij het nodig vindt zich te scheren - met het risico op lichamelijke ongemakken.
Paarlberg adviseert ouders in het bijzijn van hun kind kritiek te uiten jegens bepaalde media. ‘Op internet en in bepaalde bladen zijn alleen nog maar geschoren vulva’s te zien. Zo wordt een norm gesteld waar je last van hebt. We wennen aan wat we zien. Wat niet in de mode is, is raar. Dat geldt tegenwoordig zelfs voor lichaamsbeharing.’
Ouders kunnen erop toezien dat het scheren in elk geval hygiënisch gebeurt en er op aandringen dat bij onraad de huisarts wordt ingeschakeld. Wellicht kunnen ze nog wat tips geven ook. Om eens ademend ondergoed te kopen bijvoorbeeld, en niet langer inlegkruisjes te dragen. Ook is het goed te weten dat veel meisjes en vrouwen meer last van afscheiding krijgen als ze de haartjes direct bij de ingang van de vagina scheren. ‘Als alternatief zouden ze de haartjes iets korter kunnen knippen,’ zegt Paarlberg. ‘Dat kan ook wel jeuk veroorzaken, maar in elk geval minder dan bij scheren.’
Hygiëne
Het verwondert de gynaecoloog dat lichaamsbeharing, met uitzondering van die op het hoofd, heel vaak in verband wordt gebracht met onhygiënische toestanden. En dus zou het, volgens dezelfde redenatie, juist erg hygiënisch zijn om de boel kaal te scheren. ‘Als je jezelf elke dag wast - zonder zeep - ben je sowieso hygiënisch genoeg,’ vindt ze.
Zelf heeft Paarlberg overigens een nogal originele theorie ontwikkeld. ‘Ik kan het niet bewijzen,’ zegt ze, ‘maar het zou best eens kunnen dat schaamhaar natuurlijke luchtkamers creëert, waardoor een soort ventilatie ontstaat. Met scheren verwijder je die ventilatie, met als gevolg dat de schaamstreek gaat broeien.’ Of Paarlbergs theorie klopt, zal nader onderzoek wellicht nog eens uitwijzen.
Toch scheren?
Dan enkele tips voor uw dochter of zoon:
- Neem vooraf een warm bad of een hete douche.
- Gebruik scheerschuim (niet het schuim of gel dat is bedoeld voor gezichtshaar bij mannen!) en zorg dat het niet in de vagina komt.
- Spoel alles goed af, gebruik daarbij geen zeep.
- Gebruik elke keer een nieuw scheermesje.
- Scheer met de haarrichting mee. Dat verkleint de kans op rode bultjes, ingegroeide haren en een branderig gevoel. Een nadeel is dat het huidoppervlak iets minder glad wordt dan wanneer je tegen de haarrichting in scheert. Je kunt het ook combineren: de eerste keer met de haarrichting mee, de tweede keer er tegen in.
- Ga niet vaker dan twee keer over hetzelfde stukje huid. Zo voorkom je irritaties.
Alternatieven:
- Het kort bijknippen van het schaamhaar. Adviseer uw dochter/zoon het onder de douche te doen, zodat de afgeknipte haren gelijk wegspoelen, anders kan het gaan jeuken.
- Schaamhaar is ook te bleken, waardoor het minder opvalt.