We gaan verder met de vorige post
quote:21-08-2008
Vijfduizend jaar oud kooktoestel gevonden in Alpen
BERN - Zwitserse archeologen hebben 5000 jaar oude prehistorische voorwerpen aangetroffen in het alpengebied. De voorwerpen zijn daarmee de oudste die tot nu toe in de regio zijn gevonden.
Zelfs de bekende ijsmummie Ötzi is duizend jaar jonger. Dat rapporteerden de wetenschappers van de Universiteit Bern donderdag.
Een prehistorisch kooktoestel, een pijl en rond de veertig andere objecten werden aangetroffen in een gletsjergebied nabij Bern. Met de zogeheten koolstofdateringsmethode konden de onderzoekers zeggen hoe oud de voorwerpen zijn.
De wetenschappers zullen hun onderzoeksresultaten presenteren op een internationale archeologenconferentie in Bern.
(c) ANP
(nu.nl)
quote:http://www.demorgen.be/dm(...)labyrint-terug.dhtmlBelgische kunstenaar vindt Oud-Egyptisch labyrint terug
Een onderzoeksteam onder leiding van de Belgische kunstenaar Louis De Cordier (29) heeft naar eigen zeggen een Oud-Egyptisch labyrint teruggevonden in de buurt van de piramide van Hawara in de Fayoem-oase, op ongeveer tachtig kilometer ten zuiden van Caïro. Omdat er nog geen echte opgravingswerken hebben plaatsgevonden, reageren archeologen voorlopig sceptisch op het nieuws.
Scans
De Cordier was de gangmaker en de financier van een twintigkoppig onderzoeksteam van het Egyptische National Research Institute of Astronomy and Geophysics (NRIAG). Dat team scande in de lente van dit jaar twee grote zones tot op vijftien meter diepte. "Via het scannen van de ondergrond hebben we aangetoond dat onder een grote plaat van 304 bij 244 meter een grote rasterstructuur zit met verschillende kamers", zegt De Cordier.
Wonder
Het zou gaan om het labyrint dat in de vijfde eeuw voor Christus door de Griekse geschiedschrijver Herodotos omschreven werd als "het grootste wonder uit de oudheid". In 1888 stelde een Britse archeoloog dat van het labyrint enkel zijn betonnen fundament was overgebleven. De Cordier lanceerde echter de hypothese dat die betonnen plaat wel eens het dak van het labyrint kon zijn. Hij zocht en vond samenwerking met de Universiteit Gent en financierde het scanningsproject in Hawara. Dat leverde dus het verhoopte resultaat op.
Scepsis
Curator Luc Bovyn, die verbonden is aan de UGent, reageert dat de zoektocht van De Cordier past in een artistiek project van de kunstenaar. "Over de resultaten moeten archeologen zich nog uitspreken", zegt Bovyn. Er kan ook nog niet begonnen worden met de opgravingswerken omdat er op de site een acuut grondwaterprobleem is dat zowel de piramide van Hawara als het labyrint bedreigt.
Gebouw
Wanneer en door wie het labyrint precies is gebouwd, is niet bekend. Een hypothese luidt dat het om een dodentempel uit de twaalfde dynastie gaat, gebouwd rond 1850 voor Christus. Wat wel zeker is, is dat de wanden van het gebouw vol hiërogliefen staan. "Het labyrint is een kennisbastion van de oude Egyptische cultuur", meent De Cordier. Meer informatie over het project van De Cordier is te lezen op www.mataha.org. (belga/sam)
Menselijke schedel hing met spijker aan voordeur
KOBLENZ - Duitse archeologen hebben een menselijke schedel gevonden waar een ijzeren spijker doorheen was geslagen. Het is waarschijnlijk het hoofd van een Romeinse legionair.
De vondst werd gedaan tijdens opgravingen nabij de plaats Kobern-Gondorf aan de rivier de Moezel, meldde de Duitse dienst voor cultureel erfgoed maandag.
De vinders vermoeden dat de Kelten het hoofd van een Romeinse legionair hadden afgehakt en deze als trofee mee naar hun kamp hadden genomen.
Traditie
Bij de Kelten was het traditie de hoofden van verslagen vijanden aan de voordeur te nagelen. Tussen 55 en 53 voor Christus maakten de Romeinen vanuit Zuid-Europa hun opmars om het gebied van de Kelten te veroveren.
Volgens archeologen is het de eerste schedel uit die periode die in zo'n goede staat in Duitsland is gevonden.
(c) ANP
(nu.nl)
Archeologen graven enorm Romeins standbeeld op
Delen van een gigantisch marmeren sculptuur van de Romeinse keizer Marcus Aurelius zijn opgegraven in de verwoeste Romeinse stad Sagalassos in Turkije.
Marcus Aurelius (beeld: site BBC)
De onderdelen van het standbeeld zijn gevonden tussen resten van een badhuis dat tussen 540 en 620 na Christus door aardbevingen werd vernietigd.
Het beeld moet ongeveer vijf meter hoog zijn geweest. Dat meldt de Britse omroep BBC.
Kwaliteit
De voeten van het beeld zijn vorige week als eerste gevonden door Vlaamse archeologen. Daarna werden ook een arm en het hoofd (van één meter) opgegraven.
De Belgische onderzoekers die het beeld vonden, zijn blij met de goede kwaliteit van de gevonden delen van het beeld.
Baard
Volgens Marc Waelkens van de Katholieke Universiteit van Leuven, leider van het onderzoek, is het een van de mooiste beeldhouwwerken die van Marcus Aurelius gemaakt zijn.
Als voorbeeld noemt hij het hoofd van de keizer, dat gesierd wordt door een minutieus uitgehakte baard.
De wetenschappers zijn al twaalf jaar bezig met het onderzoek naar de resten van de eeuwenoude stad Sagalassos. Marcus Aurelius regeerde van 161 tot 180 na Christus, naast keizer was hij filosoof.
Door Maartje Willems
(Elsevier)
[ Bericht 73% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 27-08-2008 09:39:31 ]
quote:http://www.nu.nl/news/171(...)_als_we_dachten.htmlNeanderthalers niet zo dom als we dachten
EXETER - De reputatie van neanderthalers als domme beesten die zijn uitgestorven omdat de moderne mens hen te slim af was, is onterecht. Dat zeggen Britse onderzoekers aan de Universiteit van Exeter, aldus Britse media dinsdag.
De onderzoekers legden opgegraven gereedschap en gebruiksvoorwerpen van de uitgestorven prehistorische mens onder de loep. Volgens de wetenschappers waren de neanderthalers technologisch net zo geavanceerd en efficiënt als de homo sapiens.
Er moeten andere redenen zijn waarom de neanderthalers 28.000 jaar geleden uit Europa verdwenen, na 10.000 jaar naast de homo sapiens te hebben geleefd.
quote:http://www.wereldomroep.nl/actua/europa/080829-wubs-unileverLaveren tussen goed en kwaad
Onderzoek naar Unilever in oorlogstijd
door Johan Huizinga
29-08-2008
De nazi's buiten de deur houden, die opdracht stelde de Nederlandse multinational Unilever zich tijdens de Tweede Wereldoorlog. De onderneming zorgde goed voor ontslagen joodse werknemers, en behoedde anderen voor dwangarbeid in Duitsland. Toch wil historicus Ben Wubs, die de rol van Unilever tijdens de oorlog heeft onderzocht, geen conclusie trekken of het bedrijf 'goed' of 'fout' was.
"Elke journalist stelt je de vraag of Unilever goed of fout was, en meestal krijg je het antwoord er al bijgeleverd", klaagt Ben Wubs grappend. Maar zo'n oordeel kun je volgens hem alleen vellen over individuele managers, niet over een hele multinational.
Geen greep op bedrijf
In de top van de multinational zaten uitgesproken tegenstanders van de nazi's zoals Paul Rijkens, die in Londen onder meer als adviseur van koningin Wilhelmina optrad. Maar daar tegenover stonden even uitgesproken aanhangers van Hitler zoals Frans Schicht in Berlijn. Hij was lid geworden van de nazi-partij NSDAP en wilde het concern volledig onder de controle van de nazi's brengen.
Maar de pogingen van Berlijn om greep te krijgen op de multinational, onder meer door de aanstelling van een speciale rijkscommissaris die boven de concernleiding kwam te staan, mislukten grandioos.
Ook de Duitse accountants die voor de nazi's het concern door moesten spitten, leverden weinig op. Ze deden jaren over hun onderzoek, mede dankzij Unilevers gulle vergoeding van hun astronomisch hoge onkostendeclaraties van bijna een half miljoen gulden. Het concern had er immers alle belang bij om het onderzoek te rekken om zo uit handen van de Duitsers te blijven.
Joodse nederzettingen
Nederlandse bedrijven, zoals Unilever-dochter Beigel&Beigel, hebben geïnvesteerd in joodse nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Ook zou een Nederlands bedrijf betrokken zijn geweest bij de bouw van de muur tussen Israël en de bezette Palestijnse gebieden. Toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot noemde dat destijds onwenselijk, maar zei de bedrijven geen verbod te kunnen opleggen. Ook de OESO-richtlijnen voor multinationals schieten volgens de Tweede Kamer op dit gebied tekort.
Wachtgeld
De joodse managers werden zo lang mogelijk gehandhaafd, maar weken uiteindelijk uit naar Engeland. Joodse werknemers die vanaf 1941 op last van de Duitsers moesten worden ontslagen, kregen volgens Wubs en zeer goede wachtgeldregeling.
Hoe slaagde Unilever er met dit geschipper in om de nazi's toch te vriend te houden? Volgens Wubs speelde het concern zijn rol als onmisbare factor perfect uit. Unilever had 60 procent van de Duitse vetindustrie in handen. En vet was nu eenmaal van levensbelang voor de voeding van de bevolking en dus ook de oorlogvoerende soldaten. Indirect leverde het concern dus ook een bijdrage aan de Duitse oorlogsmachine.
Vooroordeel bestrijden
Volgens Wubs opereerde Unilever gewoon op basis van de bedrijfskundige overwegingen en niet zozeer vanuit een morele overtuiging. De historicus wilde wel afrekenen met het vooroordeel dat multinationals bijna per definitie over lijken gaan en altijd heulen met foute regiems. Hij vindt het relevanter om niet een bedrijf of concern ter verantwoording te roepen maar de individuele personen die eraan leiding geven.
Een blik op de hedendaagse praktijk vervult Wubs met enige scepsis. Nationale maatregelen om het optreden van multinationals in oorlogsgebieden aan banden te leggen, zijn bijna niet af te dwingen. Daarvoor zijn multinationals veel te complex, zo hebben eerder de nazi's ondervonden.
Dode Zeerollen digitaal op het web
Wetenschappers in Israël gaan digitale foto's maken van de Dode Zeerollen. Op die manier willen ze de 2000 jaar oude documenten op internet plaatsen voor publiek en onderzoekers. Het project moet over twee jaar klaar zijn, meldde de organisatie die de rollen in haar bezit heeft woensdag.
Een team specialisten neemt vierduizend foto's van ongeveer negenduizend fragmenten. Met krachtige camera's moet het mogelijk zijn details op de rollen te ontwaren die het blote oog nog niet eerder heeft kunnen zien.
De organisatie Israel Antiquities Authority beheert de negenhonderd rollen, die het leven van Joden en vroege christenen ten tijde van Jezus openbaren. Een deel van de documenten is te zien in het Israel Museum. De artefacten vormen de oudst bestaande Hebreeuwse Bijbel
Dode Zeerollen
De Dode Zeerollen omvatten een collectie handschriften van meer dan 900 documenten, inclusief ruim 200 handschriften van de Tenach, de Hebreeuwse Bijbel of het Oude Testament. Deze handschriften zijn ontdekt tussen 1947 en 1956 in elf grotten in de buurt van de nederzetting van Qumran, een plaats aan de noordwestkust van de Dode Zee en ongeveer 12 kilometer ten zuiden van Jericho.
De handschriften zijn van groot belang voor het onderzoek naar de tekstoverlevering van het Oude Testament. Ook bieden zij een beeld van het tot dan toe vrijwel onbekende intertestamentaire tijdvak.
(depers.nl)
Moord op Willem van Oranje opnieuw onderzocht
DELFT - Het Delftse kennisbedrijf DelftTech gaat de moord op prins Willem van Oranje met de modernste technieken opnieuw onderzoeken. Het bedrijf hoopt dat de technische reconstructie van de moord op 10 juli 1584 nieuwe informatie oplevert.
DelfTech begint, in samenwerking met Museum het Prinsenhof, op 1 september met het onderzoek, zo maakte het bedrijf donderdag bekend.
Onderzoek
Het onderzoek begint met een driedimensionale laserscanning van de plaats delict, zodat de exacte maten van de ruimte bekend zijn. Vervolgens zal de politie Zeeland een afgietsel maken van de kogelgaten.
Daarvoor zal de glasplaat die de kogelgaten afschermt, worden verwijderd. Ook komt er nog ballistisch onderzoek naar de kogels.
(c) ANP
(nu.nl)
Resten voormalige steden in Amazone ontdekt
BRASILIA - Wetenschappers hebben in het Amazonewoud in het noorden van Brazilië de resten van dichtbevolkte steden en dorpen getraceerd. De nederzettingen dateren van voor de ontdekking van Amerika door de Europeanen en zijn nu bijna volledig overwoekerd door het tropische regenwoud.
De bevindingen van de onderzoekers zijn deze week gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science.
De wetenschappers stellen dat de vondst van de resten van steden in de regio Boven-Xingu een bevestiging is van het vermoeden dat delen van het tropische regenwoud niet zo maagdelijk zijn als lange tijd is verondersteld.
Satellietbeelden
Met behulp van gps-navigatie en satellietbeelden is ruim tien jaar gewerkt aan het traceren en in kaart brengen van de nederzettingen. Bij het onderzoek naar de steden en dorpen kregen de wetenschappers medewerking van een lid van de Kuikuro-stam.
De Kuikuro zijn de vermoedelijke afstammelingen van de indianen die in het precolumbiaanse tijdperk de nederzettingen bouwden.
Wallen
De onderzoekers schetsen in Science een beeld van plaatsen die rond grote pleinen waren gebouwd en die door wegen met elkaar waren verbonden. De nederzettingen in het Amazonegebied waren omringd door aarden wallen. Resten van die wallen zijn getraceerd.
Vermoedelijk zijn de vestigingen in verval geraakt door het contact van de bewoners met Europeanen en de ziekten die ze naar het gebied meenamen.
(c) ANP
(nu.nl)
02-09-2008
'Mister Mammoth' wordt Dick Mol ook wel genoemd. De onderzoeker van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam heeft in Frankrijk een 400.000 jaar oude schedel van een steppemammoet opgegraven. Dat stond dinsdag op de site van het museum.
'Meneer mammoet' deed de vondst in de Auvergne samen met zijn Franse collega Frederic Lacombat. De schedel is bijzonder omdat hij vrijwel intact is. Tot dusver zijn er alleen incomplete schedels en losse botten en kiezen van het prehistorische dier gevonden.
Mol is deskundige op het gebied van fossiele olifantachtigen. Hij noemt de schedel een 'missing link' in de evolutie van de mammoet.
(depers.nl)
quote:Benieuwd of ze die van 300 meter ook gaan vindenEnorm Boeddhabeeld ontdekt in Afghanistan
KABUL - Archeologen hebben in Afghanistan onlangs een 19 meter lang beeld van de liggende Boeddha gevonden. Dat heeft een medewerker van het Afghaanse minister van Cultuur maandag laten weten.
De archeologen waren het beeld op het spoor gekomen door een reisverslag dat een Chinese pelgrim enkele eeuwen geleden had geschreven.
Hij beschreef ook een beeld van maar liefst 300 meter lang, dat in dezelfde omgeving zou liggen. Naar dit beeld zijn de archeologen nog op zoek.
Taliban
Het onlangs ontdekte beeld staat in de provincie Bamiyan, in het midden van Afghanistan. In deze omgeving bliezen de Taliban in 2001 twee andere Boeddhabeelden op. Volgens de toenmalige machthebbers waren de beelden in strijd met de islamitische wet.
Boeddhistische cultuur
Bamiyan had ooit een bloeiende boeddhistische cultuur. Eerder dit jaar vonden archeologen in grotten in de provincie boeddhistische muurschilderingen.
Die waren ongeveer 1400 jaar geleden gemaakt met olieverf, eeuwen voordat deze verfsoort in Europa voor het eerst gebruikt werd.
Schat ontdekt uit tijd Alexander de Grote
Archeologen hebben in Griekenland gouden juwelen, wapens en aardewerk ontdekt uit de tijd van Alexander de Grote. Dat heeft de minister van Cultuur in Griekenland donderdag gezegd.
De vondsten werden gedaan op een antieke begraafplaats in de buurt van Pella in het noorden van Griekenland, de geboorteplaats van de legendarische Macedonische leider. Alexander de Grote overleed op 32-jarige leeftijd in Babylon in 323 voor Christus. Hij veroverde vrijwel de gehele destijds bekende wereld, tot India aan toe, en werd nooit verslagen.
Er wordt al acht jaar gewerkt aan de opgravingen bij Pella. Archeologen doen onderzoek naar negenhonderd graven. Onder de meest interessante vondsten bevinden zich twintig graven van strijders uit de periode 650-279 voor Christus.
Zij geven een indruk van de ontwikkeling van het Macedonische koninkrijk. Zo waren de lichamen voorzien van bronzen helmen, ijzeren zwaarden en messen. De ogen, monden en borstkassen waren voorzien van bladgoud en schilderingen van leeuwen en dieren die de koninklijke macht symboliseren.
Bij de stad Thessaloniki vonden archeologen tijdens graafwerkzaamheden voor de aanleg van een metro 1400 graven en tombes. De tombes dateren van de vierde eeuw voor onze jaartelling tot de vierde eeuw na Christus.
In de vierde eeuw voor Christus maakte de Macedonische koning Cassander van Thessaloniki een welvarende stad. De archeologen vonden ook sieraden en gouden munten uit de Romeinse tijd. In juni vonden ze al gouden sieraden in een graf van een vrouw die 2000 jaar geleden leefde.
(depers.nl)
Ramp in Pompeï begon tien kilometer diep
De laatste uitbarsting van de Vesuvius, zoals die eruit zag op 1 mei 1944 vanuit Napels. De magmakamer lag toen ondieper dan ooit, zodat de uitbarsting niet zo explosief was. Foto AP
Als het reservoir met magma nu ver onder de Vesuvius ligt, heeft Napels een probleem
De magmakamer onder de Vesuvius beweegt als een jojo op en neer. Mogelijk ligt de kamer tegenwoordig diep. Dat verhoogt het risico op een explosieve eruptie.
Door onze redacteur Michiel van Nieuwstadt
Rotterdam, 11 sept. Sinds de laatste uitbarsting van de Vesuvius, in 1944, verzamelt zich magma onder de bekendste vulkaan van Italië. Wetenschappers zouden graag voorspellen wanneer de vulkaan opnieuw tot uitbarsting komt, en hoe hevig de eruptie zal zijn. De levens van 700.000 omwonenden staan op het spel. Dergelijke concrete voorspellingen zijn niet makkelijk.
Toch verkrijgen vulkanologen meer inzicht in de krochten van de vulkaan aan de Baai van Napels. In het wetenschappelijke tijdschrift Nature presenteren Franse en Italiaanse wetenschappers vandaag een reconstructie van vroegere erupties van de Vesuvius. Ze stellen vast dat de magmakamer onder de vulkaan zich in de loop van tienduizenden jaren als een jojo op en neer heeft bewogen onder het aardoppervlak. De magmakamer is een reservoir met kolkend gesteente dat van boven openbreekt als een vulkaan tot uitbarsting komt.
Bij de zwaarste erupties van de Vesuvius, zoals de uitbarsting die in 79 n. Chr. Pompeï bedolf, lag het magmareservoir diep onder het aardoppervlak, schrijven zij: op circa tien kilometer. De druk kon daar enorm oplopen, wat resulteerde in een vernietigende gasexplosie waarbij een rookpluim tot meer dan tien kilometer de lucht werd ingeblazen en grote hoeveelheden steen in het rond vlogen.
De Vesuvius heeft niet alleen explosieve uitbarstingen gekend, maar ook kleinere, waarbij alleen een stroom gloeiend gesteente over de hellingen naar beneden rolde. Bruno Scaillet van het instituut voor aardwetenschappen in Orléans ontdekte dat de magmakamer onder de Vesuvius bij die lichte aardbevingen in het verleden meestal ondiep lag, op drie kilometer of minder onder het oppervlak.
Hij kon dat vaststellen door fenoliet te bestuderen, een gesteente dat ontstaat uit magma dat zich aan de bovenkant van magmakamers bevindt. Uit de samenstelling van fenoliet reconstrueerden Scaillet en zijn collega’s druk en temperatuur – en daarmee de diepte – van de magmakamers onder de Vesuvius bij zeven erupties, van 18.000 jaar geleden tot 1944.
De ontdekking van Scaillet dat de grootse erupties voortkwamen uit diepe magmakamers is enigszins verontrustend, omdat er aanwijzingen zijn dat er onder de Vesuvius ook tegenwoordig op vrij grote diepte een magmakamer is ontstaan.
Op acht à negen kilometer diepte bevindt zich een zone waar seismische golven, trillingen die ontstaan bij explosies of aardbevingen, zich maar moeilijk doorheen bewegen. Dat wijst op de aanwezigheid van vloeibaar gesteente en mogelijk een magmakamer. Zekerheid is met de huidige technieken niet te geven. Ook het bestaan van een ondiepe magmakamer valt niet uit te sluiten, reageert hij in een e-mail, want zo’n reservoir met een geschatte diameter van 300 meter valt met de huidige technieken niet op te sporen.
Scaillet waagt zich niet aan een uitspraak over de explosiviteit van de hedendaagse Vesuvius. Daartoe zou hij zeker moeten weten waar de magmakamer ligt. Ook is meer informatie nodig over de samenstelling van het vloeibare gesteente in dat ondergrondse reservoir.
De cruciale vraag is of het vloeibare gesteente rijk is aan ijzer en magnesium. Dat zijn metalen die het smeltpunt van de steenmassa verhogen, waardoor die als lavastroom naar buiten komt en niet in de vorm van rondvliegende puinblokken. Met de huidige technieken is het ijzergehalte van magma onder de Vesuvius echter niet te achterhalen.
(nrc)
UTRECHT - Aan de voet van de Domtoren in Utrecht is deze week een bijzondere archeologische vondst gedaan. Bij opgravingen zijn bijna 1000 jaar oude fundamenten van het eerste bisschoppelijk paleis van Nederland gevonden. Ook zijn resten gevonden van de Romeinse castellummuur die moest wijken voor de bouw van dit paleis.
De opgravingen zijn gedaan in het restauratieatelier van het Museum van Speelklok tot Pierement, dat binnenkort ingrijpend wordt verbouwd.
Nooit eerder was er iets te zien van dit bisschoppelijk paleis. Op archieftekeningen staat het bouwwerk zoals het in de vijftiende eeuw bekend was. Het paleis is in de elfde eeuw gebouwd in opdracht van de bisschop van Utrecht, die goede banden onderhield met het Duitse Keizerrijk. Nederland maakte toen deel uit van dit keizerrijk.
http://www.telegraaf.nl/b(...)pelijk_paleis__.html
quote:http://www.monstersandcri(...)ry_Portuguese_vesselTreasure-filled Namibia wreck 'is 16th century Portuguese vessel'
Africa News
Sep 16, 2008, 14:00 GMT
Windhoek - A mystery shipwreck laden with gold discovered by geologists off the coast of Namibia in April is a 16th century Portuguese vessel that was bound for Asia, the country's information ministry announced on Tuesday.
The ship's rich bounty includes 2,000 gold coins and 1.4 kilogrammes in silver coins, the ministry said in a statement.
Researchers also found navigational instruments among the remains of the ship, which was discovered by geologists prospecting for diamonds.
The shipwreck is believed to be the oldest ever discovered off the coasts of sub-Saharan Africa.
The vessel has been linked to Portuguese explorer Bartholomez Diaz, who was the first European to round the Cape of Good Hope on the tip of Africa, in his efforts to establish a sea route from the Atlantic to Asia in 1488. Diaz went missing in 1500.
Archaeologists and geologists from the US, Portugal, Namibia, South Africa and Zimbabwe had met in August and decided to carry out the excavation over a number of weeks in September, the statement said.
South Africa-based German archaeologist Dr Bruno Werz led the team.
Journalists will get a first peek at the ship on Monday.
The geologists made the find in April after clearing a stretch of seabed at the site and draining it. Besides the treasure, they also found cannons and elephant tusks on the seabed.
quote:http://www.wereldomroep.nl/actua/europa/080912_Turfsteken_EstlandNederlandse Turfsteker in Estland
door Thijs Papôt
16-09-2008
In Nederland is hij al decennia geleden uitgestorven: de turfsteker. Nadat in de jaren tachtig de laatste Nederlandse veenkoloniën werden gesloten, ging Nick van den Griendt op zoek naar nieuwe veengronden, die hij uiteindelijk in Estland vond.
"Een veengebied is eigenlijk een grote spons, gevuld met water", zegt Nick van de Griendt, terwijl het drassige veengebied onder zijn laarzen golft. Het veen kan pas worden gewonnen als het meeste water uit de bovenste veenlagen door een stelsel van slootjes is weggeleid. Daarna kan er jaarlijks een paar centimeter van de bovenlaag afgefreesd worden.
De ontginning van een veengebied is geen geringe investering. "De eerste tien jaar ben je kwijt met de aanleg van nieuwe wegen en drainagesystemen." Maar met de zeven tot negen meter dikke veenlaag verwacht Van den Griendt (52) dat hij in dit gebied daarna wel zo'n 50 tot 70 jaar vooruit kan.
Via Moskou reizen
Dat perspectief was er niet meer in Nederland, ontdekte Van den Griendt begin jaren tachtig toen hij een 150 jaar oude familietraditie in 'de vervening' wilde voortzetten. Een blik over de grenzen bracht hem in 1984 voor het eerst in Estland. In die tijd niet zo'n voor de hand liggende keuze, aangezien Estland nog deel uitmaakte van de Sovjet Unie. "Ik moest altijd via Moskou reizen om hier zaken te kunnen doen."
Maar Estland herbergt één van de grootste veenreserves van Europa. En na de val van het communisme was Van den Griendt in 1992 de eerste buitenlander die een staatsveenderij privatiseerde. Enkele jaren later kocht hij zijn huidige werkterrein, twee veengebieden nabij de stad Viljandi.
Slecht jaar
Van het personeelsbestand dat hij bij de aankoop cadeau kreeg, is weinig meer over. 'Zware drinkers' maakten plaats voor gemotiveerde werknemers, vertelt de vervener. Maar veel te doen hebben ze op het moment niet. In de werkplaats wordt wat gesleuteld aan een freesmachine. Door de overvloedige regenval van de afgelopen zomer is het veen te vochtig om te worden gewonnen.
Even breekt de zon door het loodgrijze wolkendek. "Dat zal ons niet meer helpen", verzucht de turfboer. Het veen heeft minstens twee weken zon en wind nodig om te drogen en de productieperiode loopt in september al ten einde. Een heel slecht jaar, beaamt Van den Griendt, maar niet catastrofaal: "Dat lossen we ten dele op door turf in de kopen bij collega's, hoewel die natuurlijk met hetzelfde probleem kampen."
Na de zomer gaat de turf in bulkvorm vanuit de nabijgelegen havenplaats Pärnu op transport naar Nederland, de grootste veenimporteur ter wereld. De turf wordt gebruikt als bestanddeel voor de potgrond in de uitgebreide Nederlandse tuinbouw.
Daarnaast is er wereldwijd een toenemende vraag naar turf als brandstof. "Niet meer als turfje in de kachel zoals vroeger in Nederland gebruikelijk was, maar door de opkomst van turfgestookte energiecentrales. "Een land als Finland moet jaarlijks 20 miljoen kubieke meter turf produceren voor zijn energiecentrales", aldus Van den Griendt.
Scheepskanon uit 1631 boven water
DEN HAAG - Op de Noordzee is een scheepskanon opgevist uit de 17e eeuw, afkomstig van de Admiraliteit (vloot) van Rotterdam. Het bronzen gevaarte uit 1631 weegt ongeveer 2500 kilo en heeft een lengte van ruim drie meter en een doorsnede van 60 centimeter.
Een schip van Rijkswaterstaat stuitte afgelopen vrijdag op het kanon bij werkzaamheden in de Euro-Maasgeul, de vaarroute naar de haven van Rotterdam. van dit soort wapentuig zijn al vier exemplaren op de Noordzee boven water gehaald, "maar dit kanon verkeert in perfecte staat", zei dinsdag een woordvoerster van Rijkswaterstaat.
De Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM) gaat uitzoeken van welk schip het kanon afkomstig is.
(c) ANP
(nu.nl)
Mogelijk onderwatermuseum voor Cleopatra's schatten
AMSTERDAM - Egypte wil een onderwatermuseum laten bouwen om verzonken schatten uit de tijd van Cleopatra op hun oorspronkelijke plek ten toon te stellen.
De haalbaarheid van het plan wordt onderzocht door wetenschappers van Unesco, zo meldt National Geographic Channel.
Het onderwatermuseum zou moeten worden aangelegd in een baai voor de kust van de Egyptische havenstad Alexandria. Historici hebben daar talloze archeologische vondsten gedaan op de zeebodem: er liggen standbeelden van sfinxen, gigantische bouwstenen en zelfs Griekse en Romeinse scheepswrakken.
Veel van de historische schatten zijn afkomstig van het eiland Antirhodos, waar ook ooit het paleis van Cleopatra heeft gestaan. Het eiland zonk in de vierde eeuw naar de zeebodem, waarschijnlijk door een aardbeving.
Vuurtoren
In de toekomst verwachten wetenschappers ook overblijfselen van de vuurtoren van Alexandrië (één van de zeven klassieke wereldwonderen) aan te treffen in de baai.
"Bijna de complete historische stad van Alexandria ligt onderwater op een paar meter van de kust", zegt Naguib Amin, de projectleider van het onderwatermuseum, op de website van National Geographic Channel.
"We hebben het idee om een glazen buis over de zeebodem te leggen waar je doorheen kunt wandelen, precies langs de monumenten die we willen belichten in het museum."
Verstoren
Het onderwatermuseum krijgt waarschijnlijk steun van Unesco. De VN-organisatie is belast met de bescherming van werelderfgoed en hanteert als uitgangspunt dat historische schatten die onderwater zijn gevonden ook zo veel mogelijk op de zeebodem moeten blijven om de historische context niet te verstoren.
Ontwerp
Wetenschappers van Unesco bestuderen op dit moment de plannen voor het onderwatermuseum. Er is al een ontwerp gemaakt door de Franse architect Jacques Rougerie. Hij is van plan om glazen onderwatertunnels te verbinden met een modern museumgebouw boven water, waarop vier opvallende 'glazen zeilen' staan.
Constructie
"Een constructie onder het zeeoppervlak kost veel geld en levert veel technische problemen op", aldus Rougerie. "Vandaar dat we het museum in tweeën willen delen en ook een gebouw boven water zullen aanleggen. Dan kunnen er ook meer mensen tegelijkertijd naar binnen."
Foto's
Bekijk meer foto's van het project.
(c) NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Stonehenge was het 'Lourdes van de steentijd'
Het mysterieuze prehistorische monument Stonehenge in de Engelse graafschap Wiltshire was ‘het Lourdes van de steentijd’. Ook werd het driehonderd jaar later gebouwd dan vooralsnog werd aangenomen.
Is eindelijk het mysterie rond Stonehenge ontrafeld?
Dat blijkt uit onderzoek van Britse archeologen Tim Darvill en Geoff Wainwright. Voor het eerst sinds 1946 kregen zij toestemming opgravingen te verrichten bij het monument van cirkelvormige stenen.
Koolstofdatering
De wetenschappers onderzochten koolstofdeeltjes en bepaalden de bouw van Stonehenge op 2300 voor Christus. ‘We hebben de wereld beloofd dat we Stonehenge zouden dateren. Dat was een riskante belofte, maar ik heb er altijd in geloofd,’ zegt Professor Darvill tegen de BBC.
Tot nu toe werd Stonehenge altijd tussen 2600 en 2400 voor Christus gedateerd.
Neolithisch Lourdes
Darvill en Wainwright denken dat het monument een centrum voor genezing was, een ‘neolithisch Lourdes’, waar mensen van ver naartoe reisden om zich te laten genezen door de kracht van de stenen.
Een ‘abnormaal aantal’ van de geraamtes die de archeologen bij het monument opgroeven bleek lichamelijke beperkingen of ziektes gehad te hebben. Ongeveer de helft bleek niet uit de buurt van Stonehenge te komen.
Er zijn verschillende theorieën over de functie van Stonehenge. Eerder werd aangenomen dat het een tempel was om voorouders te aanbidden, of een begraafplaats.
Door Luc van Kemenade
(Elsevier)
Dijkversterking leidt tot archeologische vondst
HOORN - Archeologen hebben afgelopen week een 80 meter lange dijkversterking uit de achttiende eeuw ontdekt tijdens onderzoek in de Markermeerdijk tussen Enkhuizen en Hoorn.
De vondst bestaat uit drie rijen met palen met enkele doeken. Dat heeft Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) maandagavond bekendgemaakt.
De archeologische dijkversterking werd aangetroffen tijdens een standaardonderzoek dat wordt uitgevoerd ter voorbereiding op de versterking van de dijk, aldus een woordvoerder van HHNK.
Consequenties
"Het is een bijzondere vondst, in die tijd werden dijken op een heel andere manier geconstrueerd."
Het is nog niet duidelijk of en hoe de vondst consequenties heeft voor de geplande versterking van de dijk.
(c) ANP
(nu.nl)
Granieten hoofd Ramses II opgegraven
AMSTERDAM - Archeologen hebben in Egypte een drieduizend jaar oud stenen hoofd opgegraven, dat volgens hen deel uitmaakte van een gigantisch standbeeld van de farao Ramses II.
Dat heeft de Egyptische oudheidkundige dienst donderdag gemeld. De bijna tachtig centimeter grote kop van rood graniet werd onlangs gevonden in Tell Basta, zo'n tachtig kilometer ten noordoosten van Caïro.
De neus van het hoofd is afgebroken en ook de sik ontbreekt. Archeologen zijn op zoek naar de rest van het standbeeld.
In Tell Basta werd in de oudheid de kattengodin Bastet vereerd. De plek bleef tot het einde van de Romeinse tijd een belangrijk spiritueel centrum.
(c) Novum
(nu.nl)
quote:http://www.nrc.nl/kunst/a(...)n_Frans_Hals_ontdektOnbekende werken Frans Hals ontdekt
Gepubliceerd: 30 september 2008 14:22 | Gewijzigd: 30 september 2008 15:54
Door onze kunstredactie
Rotterdam, 30 sept. Conservator Pieter Biesboer van het Frans Halsmuseum en zelfstandig restaurator Martin Bijl hebben twee en mogelijk zelfs vijf onbekende werken van de schilder Frans Hals ontdekt.
en nr 6 ...laatste nieuws vandaag
quote:http://www.telegraaf.nl/b(...)ns_Hals__.html?p=1,1HAARLEM - Conservator Pieter Biesboer van het Frans Halsmuseum in Haarlem heeft opnieuw een onbekend werk van deze meester aan diens oeuvre toegevoegd. Dat heeft de conservator woensdag bevestigd. Zondag werd bekend dat hij vijf onbekende schilderijen toeschrijft aan Hals.
quote:http://www.ed.nl/regio/37(...)j-Kunst---Kitsch.eceTijdens opnames van het AVRO-televisieprogramma Tussen Kunst & Kitsch in het Rijksmuseum Twenthe in Enschede is gisteren een rond schilderij van Pieter Breughel de Jonge (1564-1638) ontdekt.
dit plaatje dus:
[ Bericht 11% gewijzigd door Bluesdude op 01-10-2008 13:08:51 ]
quote:http://www.boijmans.nl/nl/7/kalender/calendaritem/116Tentoonstelling
27 september 2008 – 18 januari 2009
Charley Toorop (1891-1955) geldt als de krachtigste vrouw in de Nederlandse schilderkunst van de twintigste eeuw. Ze schiep een eigenzinnig, zelfbewust en sociaal bewogen oeuvre.
Museum Boijmans Van Beuningen toont in een grote overzichtstentoonstelling 120 schilderijen, waaronder zestien zelfportretten
Charly Toorop met haar zoon Eddy..
Het masker is haar vader Jan Toorop:
http://www.jan-toorop.com/photos/?&limit=1&page=5
Vader van Jan Toorop was Christoffel Theodorus Toorop
1868
http://indisch4ever.web-l(...)indisch-in-be-3.html
quote:http://teletekst.een.be/tt_een.php?p=175&g=0&s=0&r=0&x=1
175 tt-EEN 175 wo 01 okt 12:15:25
buitenland
TSAAR NICOLAAS II GEREHABILITEERD
In Rusland heeft het Hooggerechtshof
woensdag Nikolaas II, de laatste tsaar
van Rusland, en diens familieleden als
slachtoffers van de politieke repressie
van de bolsjewieken gerehabiliteerd.
Het gaat om een symbolische daad: de
tsaar, zijn vrouw en hun vijf kinderen
werden in 1919 in Jekaterinenburg door
bolsjewieken gefusilleerd.
Het Hooggerechtshof, de hoogste rech-
terlijke instantie in Rusland, bestem-
pelde deze repressie tegen de tsaar als
"ongerechtvaardigd". Verleden jaar had
het hof nog geoordeeld dat de tsaar en
zijn familie, de Romanovs, geen eer-
herstel konden krijgen omdat ze nooit
beschuldigd zijn van een misdaad.
Oermens werkte duizenden jaren aan grotschildering
AMSTERDAM - Veel prehistorische rotswandschilderingen zijn niet in één sessie gemaakt, maar in een periode van duizenden jaren door vele generaties oermensen. Britse wetenschappers hebben dat ontdekt door op een alternatieve manier de leeftijd van grotschilderingen te onderzoeken.
De resultaten van hun studie zijn gepubliceerd op de website van de Britse onderzoekgroep Natural Environment Research Council. Onderzoeksleider Alistair Pike van de universiteit in Bristol gebruikte de zogenaamde uranium-thorium-methode om te bepalen hoe oud de dunne kalksteenlaag is, die zich in de loop der jaren heeft opgebouwd op rotstekeningen in de beroemde grot van Altamira in Spanje.
Archeologen
Uit het onderzoek blijkt dat aan sommige versieringen zeker 15.000 jaar lang is gewerkt. "Ze zijn duidelijk niet in één keer gemaakt", stelt Pike in de Britse krant Daily Telegraph. "En dat is in tegenspraak met de conclusies van archeologen die alle vondsten in dit soort grotten hebben toegeschreven aan één periode."
Tot nu toe werd de leeftijd van grotschilderingen meestal bepaald door houtskool of andere organische materialen in de versieringen te dateren aan de hand van koolstof. Volgens Bike is die methode echter niet betrouwbaar.
Veel ouder
"Als je nu in de grotten rondloopt, zie je nog steeds stukjes houtskool van duizenden jaren oud liggen. De artiesten uit de oertijd kunnen hun tekeningen dus best hebben gemaakt met houtskool die veel ouder is dan hun werk. Verder bevatten rotstekeningen maar weinig elementen die koolstof bevatten, dus kun je ze daarmee ook niet dateren."
De nieuwe datering van de rotstekeningen leidt mogelijk ook tot nieuwe inzichten over de makers. "Waarschijnlijk leefden de mensen niet in de grot die ze beschilderden", zegt Pike. "Het lijkt nu aannemelijker dat ze ergens anders woonden en dat het een traditie was om deze grotten te versieren. Misschien hadden de ruimtes een speciale betekenis."
(c) NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Antieke dodenstad gevonden in Rome
AMSTERDAM - Bouwvakkers die in Rome werken aan de renovatie van een rugbystadion hebben een groot ondergronds complex van graftombes blootgelegd, die de huizen, blokken en straten van een echte stad nabootsen. Dat heeft de Italiaanse ministerie van cultuur donderdag gezegd.
In de Romeinse tijd werd het complex eeuwenlang gebruikt om de doden te begraven. Middeleeuwse potscherven die in de dodenstad zijn gevonden wijzen erop dat het gebied in de middeleeuwen door de levenden werd gebruikt om te wonen.
Een afzonderlijke opgraving heeft het graf van een edelman blootgelegd, die in de tweede eeuw na Christus als generaal heeft gediend.
(c) Novum
(nu.nl)
Stonehenge blijkt toch weer ouder
De eerste stenen van Stonehenge zijn al in 3000 voor Christus neergezet, zeggen archeologen van het Stonehenge Riverside Project onder leiding van Mike Parker Pearson. Ze komen hiermee kort na een recente nieuwe datering van hun concurrenten, Geoff Wainwright en Tim Darvill, die de oudste stenen fase op 2300 v. Chr. schatten. Tot voor kort werd aangenomen dat de stenen in 2600 v. Chr. waren neergezet.
Reden voor de nieuwste datering is de vergruisde kalk van arduinsteen die de Riverside-archeologen in een van de vroegere paalgaten buiten de huidige steencirkel hebben gevonden – in Stonehenge was eerst een cirkel van houten palen, die al op 3000 v. Chr. waren gedateerd, en in het midden daarvan is de stenen cirkel gebouwd. De vondst is een aanwijzing dat de blauwige stenen die nu binnen de steencirkel staan eerst ergens op de plaats van de wijdere houten cirkel hebben gestaan. Ze zouden rond 2300 v. Chr. naar binnen zijn geplaatst.
(nrc)
quote:http://www.nu.nl/news/179(...)tor%27_gevonden.htmlAMSTERDAM - Italiaanse archeologen hebben in Rome een graftombe ontdekt die toebehoort aan Marcus Nonius Macrinus, de Romeinse generaal die de inspiratie vormde voor de Hollywoodfilm Gladiator.
De graftombe werd gevonden tijdens de bouw van een nieuw appartementencomplex in de wijk Saxa Rubra. Toen bouwvakkers stuiten op grote marmeren balken en pilaren, werd de hulp ingeroepen van een team archeologen.
De stenen bleken bij de ruïne van een graftombe te horen, die waarschijnlijk rond de tweede eeuw na Christus is gebouwd aan de oever van de rivier de Tiber.
Laatste rustplaats
Volgens een grote inscriptie in de stenen is het siergraf de laatste rustplaats van Marcus Nonius Macrinus, een Romeinse generaal die vele grote overwinningen behaalde voor Marcus Aurelius (keizer van 161 tot 180 na Christus). De generaal vormde de inspiratie voor de filmheld Maximus Decimus Meridius (vertolkt door Russel Crowe) in de Gladiator van regisseur Ridley Scott uit 2000.
"Dit is het belangrijkste oude Romeinse monument dat de laatste 20 à 30 jaar is ontdekt in Rome", aldus archeoloog en projectleider Daniela Rossi donderdag bij de bekendmaking van de vondst.
Laag modder
Het graf van de generaal is volgens de archeoloog goed bewaard gebleven, omdat de Tiber in het verleden een aantal keer is overstroomd. "Zo'n ramp heeft geholpen om het monument te conserveren", verklaarde hij tegen Discovery News. "Na een zware overstroming heeft een laag modder de marmeren stenen bijna letterlijk verzegeld."
De bouw van het appartementencomplex is voorlopig stilgelegd. Eerst wordt er op basis van de ruïne met de computer een 3D-model van de graftombe gemaakt. Het is de bedoeling dat het graf daarna op een andere plek wordt nagebouwd en tentoongesteld.
quote:http://www.agd.nl/1062705(...)en-af-van-boeren.htm'Weinig Nederlanders stammen af van boeren'
18 okt 2008 19:12
Slechts weinig Nederlanders stammen af van boeren.
Dit is de belangrijkste conclusie uit het experiment 'Het Genoom van Nederland' in het kader van de landelijke oktober Kennismaand.
Aan de hand van DNA-onderzoek van wangslijm onder ruim tweehonderd scholieren hebben wetenschappers de afkomst van Nederlanders in kaart proberen te brengen. De resultaten zijn vandaag in Naturalis in Leiden bekendgemaakt.
Volgens de analyses is 77,5 procent 35.000 jaar geleden in de Oude Steentijd als jager/verzamelaar West-Europa binnengekomen. Slechts 20 procent kwam 7000 jaar geleden als boer in de Nieuwe Steentijd Nederland binnen. Dit betekent volgens de onderzoekers dat er maar een beperkte immigratie van boeren is geweest op de overgang van de Nieuwe naar de Oude Steentijd. De Nederlandse jagers die al in ons land leefden hebben de leefstijl van de nieuwkomers overgenomen.
Dat mensen in het zuidwesten van Nederland in een ander tijdperk naar ons land zijn gekomen dan bewoners in het noorden is niet gebleken. De onderzoekers hebben geen verschillen in het DNA-profiel gevonden van Zeeuwen of Groningers en Friezen die zouden wijzen op verschillende periodes van immigratie.
Het Nederlandse onderzoek sluit aan bij een mondiaal project dat de migratie van de mens in kaart brengt toen zij zich zo'n 60.000 jaar geleden vanuit Afrika over de wereld verspreidden.
BRON: ANP
de boeren zouden vanuit de richting van de Balkan naar Nederland zijn gemigreerd is het vermoeden
quote:http://www.wereldomroep.n(...)ler-oorlog-verklaren'Spanje wilde Hitler oorlog verklaren'
Gepubliceerd: zondag 19 oktober 2008 07:29 UTC
Laatst gewijzigd: zondag 19 oktober 2008 07:29 UTC
Madrid - Naar nu blijkt heeft de Spaanse regering in 1937 serieus overwogen nazi-Duitsland de oorlog te verklaren. Dat schrijft de Spaanse krant El País op basis van niet eerder openbaar gemaakte documenten.
De kwestie speelde tijdens de Spaanse Burgeroorlog, toen de troepen van generaal Franco in opstand waren gekomen tegen de democratische Spaanse republiek. De Republiek werd gesteund door de Sovjet-Unie, Franco kon rekenen op steun van het Duitsland van Hitler en het Italië van Mussolini.
Vanaf Duitse oorlogsschepen waren in mei 1937 beschietingen uitgevoerd op de Zuid-Spaanse stad Almería. Naar aanleiding daarvan heeft de Spaanse minister van Defensie laten onderzoeken of een aanval op Duitsland een reële optie was.
Uiteindelijk is besloten om er van af te zien, vooral omdat de Spaanse republiek niet leek te kunnen rekenen op steun van de Sovjet-Unie voor een aanval op Duitsland. Ook wist Madrid niet of het steun zou krijgen van de democratische landen van Europa, vooral Frankrijk en Groot-Brittannië.
quote:http://www.wereldomroep.n(...)n-Yves-Saint-LaurentRel veiling Chinese beelden Yves Saint Laurent
Gepubliceerd: zaterdag 25 oktober 2008 12:08 UTC
Laatst gewijzigd: zaterdag 25 oktober 2008 12:09 UTC
Peking - Een veiling van twee antieke Chinese beelden uit de nalatenschap van de Franse modekoning Yves Saint Laurent heeft de woede opgewekt van de Chinese autoriteiten.
Het gaat om een konijnen- en een muizenhoofd die honderden jaren ornamenten waren voor het Oude Zomerpaleis in Peking. Dat complex werd in 1860 vernietigd door Franse en Britse troepen. Sinds die tijd heeft Frankrijk herhaaldelijk Chinese verzoeken verworpen om de beelden terug te geven.
Ze zullen op de veiling bij Christie's waarschijnlijk elk twaalf miljoen dollar opbrengen. De Chinezen vinden dergelijke prijzen onacceptabel. De veiling is in februari.
'Amsterdam 200 jaar ouder dan aangenomen'
AMSTERDAM - De stad Amsterdam is tweehonderd jaar ouder dan vaak wordt aangenomen. Niet rond het jaar 1200 vestigden zich de eerste bewoners aan de monding van de Amstel, maar al omstreeks 1000.
Dat stelt historisch geograaf Chris de Bont in een proefschrift waarop hij volgende week promoveert aan de Wageningen Universiteit.
De Bont publiceerde de belangrijkste conclusies van zijn dissertatie woensdag in het maandblad Ons Amsterdam. Niet alleen is de huidige hoofdstad ouder dan historici beweren, ook zijn volgens De Bont delen van de rivieren de Amstel en de Zaan gegraven en was het IJ tussen 800 en 1000 geen rivier maar een zompige veenmassa.
Volgens de in september gepresenteerde canon van Amsterdam, waarin de hoofdstedelijke geschiedenis is vastgelegd, ontstond Amsterdam aan het begin van de dertiende eeuw.
Onzin
Veel beweringen van historici over de vroegste geschiedenis van Amsterdam zijn onzin, aldus De Bont, wiens proefschrift gaat over de ontginningsgeschiedenis van het gebied tussen de duinen en het Gooi.
"Dat er rond 1200 dijken langs de Amstel kwamen klopt, maar wat weinigen beseffen is dat dit pas het allerlaatste stadium was van de veenontginning", zegt de historicus in Ons Amsterdam.
De eerste ontginners trokken volgens De Bont al twee eeuwen eerder het veen in, op zoek naar een nieuw bestaan. Waarschijnlijk gingen ze naar de monding van het IJ omdat ze in de duinen en het Gooi moesten vechten om de bruikbare grond.
Omdat dit geen dagloners waren die na het werk weer teruggingen naar hun oude gebied, moeten al rond het jaar 1000 de eerste bewoners zich gevestigd hebben.
(c) ANP
(nu.nl)
Resten van oudste kampvuur ontdekt
AMSTERDAM - Onderzoekers uit Israël hebben resten ontdekt van kampvuren, die naar schatting 790.000 jaar geleden zijn aangestoken. Archeologen van de Hebrew University in Jeruzalem vonden de sporen van de prehistorische vuren bij een opgraving vlak naast de rivier de Jordaan.
Ze stuitten op kleine stukjes vuursteen van honderdduizenden jaren oud.
Na analyse in het laboratorium is gebleken dat het vuursteen groeven en patronen vertoont, die erop wijzen dat het materiaal door mensen is gebruikt bij het maken van vuur.
De resultaten van de studie zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Quaternary Science Reviews.
Oud bewijs
De stukjes vuursteen zijn in verschillende lagen van de grond gevonden. Het oudste materiaal is ongeveer 790.000 jaar oud. Nooit eerder werd er zo'n oud bewijs voor een door mensen gemaakt vuur gevonden.
"Het wijst erop dat meerdere beschavingen in die periode gecontroleerd gebruik maakten van vuur en dat ze niet afhankelijk waren van vuren die op een natuurlijke manier ontstonden", zo verklaarde hoofdonderzoekster Nira Alperson-Afil tegen persbureau Reuters.
Route
De plek waarop de ontdekking is gedaan is - de Jordaanvallei - ligt precies op de route die de eerste mensen vermoedelijk gebruikten om van Afrika naar Europa te trekken. Volgens de wetenschappers is dat geen toeval.
"Toen de volken eenmaal de kunst van het vuur maken beheersten, konden ze zich beschermen tegen roofdieren en zichzelf voorzien van warmte en licht", aldus Alperson-Afil. "Daardoor voelden ze zich veilig genoeg om naar een onbekend territorium te trekken en dat te gaan bewonen."
(nu.nl)
Mijnen van Salomon ontdekt
De fictieve mijnen van koning Salomon bevatten schatten aan goud en diamanten, maar volgens archeologen hebben de werkelijke mijnen de koning waarschijnlijk voorzien van koper.
De archeologen ontdekten in Zuid-Jordanië een centrum van koperproductie dat dateert uit de tiende eeuw voor Christus, de tijd van Salomons koningschap. De ontdekking is gedaan in Khirbat en-Nahas, Arabisch voor 'ruïnes van koper'.
De ten zuiden van de Dode Zee gelegen regio heet in het Oude Testament Edom. Volgens onderzoek uit de jaren zeventig en tachtig dateert de metaalbewerking in het gebied uit de zevende eeuw voor Christus, lang na Salomon. Maar de archeologen groeven dieper en waren in staat materiaal zoals zaden en stokken te dateren uit de tiende eeuw voor Christus.
"Wij kunnen niet alles geloven dat de oude geschriften ons vertellen", zei Thomas Levy van de Universiteit van Californië, die het onderzoek samen met Mohammad Najjar van de Jordaanse organisatie Vrienden van de Archeologie leidde. "Maar dit onderzoek laat archeologische en wetenschappelijke gegevens en de Bijbel samenvallen."
Een verslag van het onderzoek staat in de dinsdag verschenen editie van Pnas (Proceedings of the National Academy of Sciences).
(depers.nl)
In Bergen op Zoom zijn unieke archeologische vondsten gedaan. De afgelopen jaren zijn er veel kleine amforen uit de grond gehaald, kruiken waar vroeger wijn of olijfolie in werd bewaard. Ze zijn gevonden op een zeldzame Romeinse offerplaats achter de kerk
http://frontpage.fok.nl/v(...)Romeinse-plaats.html
incl video
niet heel spectaculair maar aangezien ik er vandaan kom toch erg leuk
Oudste Hebreeuwse tekst ooit gevonden
JERUZALEM - Israëlische archeologen hebben de oudste Hebreeuwse tekst ooit gevonden. De vijf regels staan met zwarte inkt op een potscherf, die is gevonden bij opgravingen ten zuidwesten van Jeruzalem.
Dat heeft de universiteit van Jeruzalem donderdag laten weten. Koolstofanalyses wijzen uit dat de tekst zo'n 3000 jaar oud is, duizend jaar ouder dan de wereldberoemde Dodezeerollen.
De tekst is nog niet vertaald; wel hebben onderzoekers enkele woorden herkend als 'rechter', 'slaaf' en 'koning'. De vindplaats ligt vlakbij de plek waar David volgens de Bijbel Goliath versloeg.
(c) ANP
(nu.nl)
quote:RIEL - In een voortuin aan de Dorpsstraat in Riel (Noord-Brabant) is dinsdagochtend tijdens een kleine, besloten ceremonie een standbeeld onthuld van de Duitse soldaat Karl-Heinz Rosch. De jongeman die in oktober 1944 twee Goirlese kinderen redde van de dood en zelf stierf door geallieerd artillerievuur, is de eerste Duitse soldaat die in Nederland een beeld krijgt.
Bij de onthulling waren onder anderen de destijds geredde broer en zus Jan en Toos Kilsdonk aanwezig. Vanuit Duitsland waren de twee halfbroers van Rosch overgekomen.
De stichting die het bronzen bezinningsbeeld liet maken, koos uiteindelijk voor de tuin in Riel omdat de gemeente vanwege de veronderstelde maatschappelijke gevoeligheid niet wilde meewerken aan een plaatsje in de open lucht van Goirle. Het beeld staat nu in de tuin van Leo Vermeer die het tijdelijke graf van de Duitser in Goirle jarenlang heeft verzorgd tot zijn stoffelijke resten werden overgebracht naar de Duitse oorlogsbegraafplaats in Ysselsteyn.
Volgens initiatiefnemer Herman van Rouwendaal staat het beeld voor de Duitse soldaat voor veel meer dappere naamlozen die in een afschuwelijke oorlog manmoedige, maar vooral menselijke daden verrichtten. "Het gaat niet om de verering van een held. Het gaat over de waanzin van elke oorlog."
PEKING - De op twee na laatste keizer van China, Guangxu, is in 1908 vermoord met arsenicum. Dat meldt de Chinese krant China Daily.
Onderzoekers hebben in haren en de maag van de keizer ruim 200 milligram van het gif aangetroffen, terwijl 60 tot 200 milligram al dodelijk is. Keizer Guangxu uit de Qing-dynastie wilde in 1898 hervormingen doorvoeren. Een coup van de conservatieve keizerin Cixi, zijn tante, voorkwam dat het feodale systeem werd omgezet in een constitutionele monarchie. Guangxu werd afgezet.
Tien jaar later overleed hij plotseling op 36-jarige leeftijd, slechts 22 uur voordat keizerin Cixi overleed. Historici vermoeden dat de keizerin opdracht tot vergiftiging heeft gegeven. Na de dood van Cixi kwam de 2-jarige Pu Yi als laatste keizer van China op de troon te zitten. In 1912 werd hij afgezet, waarna de Republiek China werd opgericht.
quote:http://www.knack.be/nieuw(...)45-article24963.htmlSteden verspreid in het woud
05/11/2008 08:30
Lang geleden was het Amazonegebied vrij dicht bevolkt. Het idee van een maagdelijk regenwoud blijkt een romantische mythe.
Het Amazonewoud is een ongerepte wildernis waarin de mens niet goed gedijt. Hij heeft er dan ook nooit echt voet aan de grond gekregen. De bodem is er veel te onvruchtbaar voor landbouw, waardoor er in het woud alleen kleine stammen van jagers-verzamelaars kunnen overleven. Hun bestaan is zo moeilijk dat ze voortdurend conflicten uitvechten met de buren. Dat is de gangbare gedachte.
Maar er duiken steeds meer aanwijzingen op dat dit inzicht fundamenteel fout is. Het vakblad Science publiceerde in de zomer enkele artikels, waaruit moet blijken dat 600 jaar geleden grote lappen in het Amazonewoud op zijn minst gedeeltelijk gekapt werden om plaats te maken voor een speciale vorm van menselijke bewoning: over grote oppervlaktes uitgesmeerde stadachtige woonkernen die véél mensen onderdak boden.
Het onderzoek verloopt moeizaam, omdat er bijna geen stenen te vinden zijn in het Amazonegebied. De toenmalige bewoners bouwden met zand en leem en plantaardig materiaal, waardoor er weinig restanten van de bouwsels overblijven, laat staan restanten als de enorme tempels van de Inca's die nu zoveel toeristen trekken. Maar er zijn wel degelijk discrete overblijfselen, zoals aarden dammen, nu overwoekerd door woud. Amerikaanse en Braziliaanse archeologen leggen ze bloot met de hulp van lokale indianenstammen, die in de structuren bouwsels van hun goden zien. De belangrijkste van die chefs was zelfs coauteur van een recent artikel in Science !
Zo bakenden wetenschappers een enorme lap grond in het centrale Amazonegebied af, met een oppervlakte die in een commentaarstuk in Science 'zo groot als België' wordt genoemd. Verspreid over het geheel lag een vijftiental 'stadsclusters', die door een goed uitgebouwd wegencomplex met elkaar verbonden moeten zijn geweest, en die ingebed lagen in een mozaïek van kleinschalige landbouwgebieden.
Zo'n gedecentraliseerde 'urbanisatie' zou perfect geweest zijn om in te spelen op de overleving in een moeilijk milieu, gedomineerd door wisselende waterstanden en een onvoorspelbaar voedselaanbod. De lokale cultuur zou minstens 50.000 mensen omvat hebben, en van de twaalfde tot de zestiende eeuw op haar hoogtepunt geweest zijn. Bosgemeenschappen zouden altijd meer verspreid hebben geleefd dan mensen in open landschap, zoals de oude Grieken en Romeinen die zich concentreerden in échte steden, en die wij graag als model voor de prehistorie gebruiken.
ZUID-AMERIKAANS STONEHENGE
Men neemt nu aan dat er destijds miljoenen mensen in het Amazonewoud hebben geleefd. Ze moeten vrij geavanceerd geweest zijn, want in het noorden van het Amazonegebied ontdekten reizigers in 2006 de ruïnes van wat als een astronomisch observatorium wordt omgeschreven, gedateerd op 'tussen 500 en 2000 jaar oud'. De vergelijking met het Britse Stonehenge is al gevallen.
Elders, in het westen van de Amazone, merkten Braziliaanse wetenschappers over een afstand van meer dan 1000 kilometer een hele reeks oude landschapsstructuren op, die ook al wijzen op een intensieve vroege bewoning van de regio. Het betreft een complex van wallen en dijken die misschien al dateren van vóór onze tijdrekening, wat erop zou kunnen wijzen dat de Amazone toen op zijn minst heel wat minder dicht bebost was dan nu het geval is. De constructies zouden in een vorm van landbouw ingeschakeld geweest zijn, of misschien zelfs in een soort visvangst, waarbij vijvers in het natte seizoen vol liepen met water vol vissen, die achterbleven wanneer het water zich na het regenseizoen weer terugtrok.
Dat betekent allemaal dat er lang geleden in de Amazoneregio een vrij uitgebreide mensengemeenschap moet hebben geleefd, die aan landbouw, bosbouw en visvangst deed. Men schat dat tussen 10 en 12 procent van het huidige woud ooit door mensenhanden is beïnvloed.
Dirk Draulans
quote:http://www.wereldomroep.n(...)an-weer-Spaans-lerenFilipijnen gaan weer Spaans leren
Gepubliceerd: donderdag 06 november 2008 07:11 UTC
Laatst gewijzigd: donderdag 06 november 2008 07:11 UTC
Manilla - Vanaf volgend jaar wordt er weer Spaans onderwezen op de middelbare scholen in de Filipijnen. Dat heeft de Filipijnse minister van Onderwijs, Jesli Lapus, bekendgemaakt. Het project komt met Spaanse hulp van de grond.
Spaans is van oudsher een belangrijke taal op de Filipijnen. Het land was meer dan driehonderd jaar een Spaanse kolonie, totdat de Verenigde Staten het in 1898 innamen. Sindsdien is het Spaans vrijwel volkomen verdrongen. In 1987 verdween de taal geheel uit het onderwijsstelsel; in de grondwet werd toen opgenomen dat het Filipijns en het Engels de officiële talen zijn.
De meeste inwoners maken zich overigens verstaanbaar in een van de ongeveer 180 andere talen en dialecten van het land.
quote:voor het volledige artikel zie: http://www.wereldomroep.n(...)umeghen-oost-turkijeOosters manuscript Mariken ontdekt
Door Margreet Strijbosch
06-11-2008
Luister naar het gesprek met Herman Teule (2'42'')
Het 16de-eeuwse verhaal van Mariken van Nieumeghen was twee eeuwen geleden populair in Oost-Turkije. Dat ontdekte hoogleraar Oosters Christendom Herman Teule, toen hij oude handschriften doorbladerde. Hij herkende zinnen uit de Mariken in oud-Syrisch schrift, en zocht een jaar lang naar de oorsprong van deze versie.
[ Bericht 32% gewijzigd door zakjapannertje op 06-11-2008 23:47:06 ]
Een potscherf moet koning David redden
Heeft koning David echt bestaan of gaat het hier om een mythe? Een drieduizend jaar oude potscherf moet het antwoord geven.
Het machtige koninkrijk van David en Salomo blijft onvindbaar. Tientallen jaren van zorgvuldige opgravingen hebben wel een enkele inscriptie opgeleverd waarin sprake is van het ‘huis van David’, maar nooit is er enige aanwijzing gevonden voor het bestaan van een groot, centraal bestuurd koninkrijk. Desondanks zet een handjevol gelovige archeologen door – en afgelopen week konden ze hun hart ophalen.
Fervent tegenstander
Yosef Garfinkel van de Hebreeuwse Universiteit heeft een drieduizend jaar oude potscherf gevonden met daarop schrifttekens, in de ruïne van een fort in de Elahvallei, het gebied waar David volgens de Bijbel de reus Goliath zou hebben verslagen. De tekst moet nog worden onderzocht maar Garfinkel zegt dat hij de woorden ‘rechter’, ‘slaaf en ‘koning’ kan ontcijferen. En koning, dat kan volgens hem maar één ding betekenen: David.
Garfinkels bijbelse geestdrift werd echter direct getemperd door de kritische archeoloog Israel Finkelstein van de universiteit van Tel Aviv, fervent tegenstander van pogingen om de bijbel te ‘bewijzen’ aan de hand van archeologische vondsten. Hij wees erop dat het een Filistijnse legerplaats kan zijn geweest (de Filistijnen hadden zich enkele eeuwen eerder in de regio gevestigd) en de ‘koning’ kan een Filistijnse vorst zijn geweest. En het oud-Hebreeuwse schrift in die tijd verschilde niet of nauwelijks van het schrift van andere volken in de regio (die nauw verwante talen spraken). Eerlijk gezegd geeft Finkelstein Garfinkels scherf weinig kans op eeuwige roem: ‘Dergelijke scherven, maar dan zonder inscriptie, zijn op veel plaatsen in de buurt van de kust gevonden – maar nooit in het hartland van Judea
(depers.nl)
Kamp van 'Robinson Crusoe' gevonden
AMSTERDAM - Archeologen hebben op het eiland Aguas Buenas de resten gevonden van een kamp dat waarschijnlijk toebehoorde aan de man die de inspiratie vormde voor het wereldberoemde verhaal over Robinson Crusoe.
Dat meldt de Amerikaanse nieuwssite ScienceDaily.
Bij de resten van het kamp op het Chileense eiland is onder meer een oude navigatiepasser gevonden, een instrument waarmee stuurmannen vroeger de afstand op zeekaarten konden aflezen.
Die vondst wijst er volgens de onderzoekers op dat het kamp is gebouwd door Alexander Selkirk, een Schotse stuurman die na een conflict met zijn kapitein in 1704 op het eiland achterbleef.
Praktische spullen
Pas na ruim vier jaar werd Selkirk weer opgepikt door een schip van de Britse kapitein Woodes Rogers. Ook Rogers schreef destijds in zijn scheepsjournaal dat hij in het kamp van de eilandbewoner 'enkele praktische spullen en wiskundige instrumenten' zag liggen.
De opgraving geeft een beeld van hoe Selkirk heeft geleefd op het eiland. Uit de resten van palen die hij in de grond heeft geslagen, blijkt dat hij twee schuilplaatsen had langs een rivier. Ook zijn de overblijfselen gevonden van een soort uitkijkpunt op een heuvel, van waar hij een goed uitzicht had op de haven.
Roman
Die vondsten kloppen met de verhalen die de Schotse zeeman vlak na zijn redding vertelde over zijn avonturen op het eiland. De Engelse schrijver Daniel Defoe gebruikte die verslagen als inspiratie voor zijn roman Robinson Crusoe, die in 1719 verscheen.
"Het bewijs dat is blootgelegd op Auguas Buenas bevestigt de verhalen over Alexander Selkirk en geeft een fascinerend inzicht in zijn verblijf", zo verklaart de Schotse hoofdonderzoeker David Caldwell op de Amerikaanse website ScienceDaily. "We hopen dat deze plek behouden blijft en uitgroeit tot een plek waar toeristen de inspiratie achter Daniël Defoe's meesterwerk kunnen bezoeken."
(c) NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
quote:hele artikel: http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/7714019.stmMonsoon link to fall of dynasties
The demise of some of China's ruling dynasties may have been linked to changes in the strength of monsoon rains, a new study suggests.
The findings come from 1,800-year record of the Asian monsoon preserved in a stalagmite from a Chinese cave.
Weak - and therefore dry - monsoon periods coincided with the demise of the Tang, Yuan and Ming imperial dynasties, the scientists said.
A US-Chinese team report their work in the journal Science.
Stalagmites are largely made up of calcium carbonate, which precipitates from groundwater dripping from the ceiling of a cave.
Chemical analysis of a 118mm-long stalagmite from Wangxiang Cave, in Gansu province, north-west China, told the history of strong and weak cycles in the monsoon - the rains that water crops to feed millions of people in Asia.
It also shows that, over the last 50 years, greenhouse gases and aerosols have taken over from natural variability to become the dominant influence on the monsoon.
Eeuwenoude oorbel in Jeruzalem gevonden
JERUZALEM - Archeologen hebben in het oosten van Jeruzalem een 2000 jaar oude oorbel gevonden. Het sieraad is ingelegd met parels en waardevolle stenen. Dat maakte de directeur van een oudheidkundig onderzoeksteam bekend.
De oorbel is een gevlochten ring van goud en dateert uit de Romeinse periode tussen de eerste eeuw voor Christus en de vierde eeuw na het begin van de jaartelling. Aan de ring, waarin een parel zit, zijn twee hangers bevestigd. In elke hanger zit een smaragd en een parel.
Volgens de archeologen is de oorbel verbazingwekkend goed bewaard gebleven. "Het lijkt wel of het sieraad gisteren gemaakt is", aldus de directeur van het project.
(c) ANP
(nu.nl)
Archeologen vinden 4300 jaar oude piramide Egypte
CAIRO - Archeologen hebben een 4300 jaar oude piramide ontdekt net buiten Caïro. Dat heeft de Egyptische minister van Cultuur dinsdag bekendgemaakt.
Piramide gevonden
De piramide werd onder het woestijnzand aangetroffen in een gebied waar al eerder archeologische vondsten werden gedaan. Het bouwwerk is 5 meter hoog en mist de top. Oorspronkelijk had de piramide een hoogte van ongeveer 15 meter.
Onderzoekers denken dat het bouwsel gemaakt is voor de resten van koningin Sesheshet, de moeder van koning Teti. Teti regeerde van 2323 tot 2291 voor Christus en was de oprichter van de zesde dynastie van Egypte.
Het is de 118e piramide die in Egypte is gevonden. De onderzoekers gaan binnen twee weken de grafkamer van het bouwwerk betreden, maar vermoeden dat dieven de inhoud ervan al hebben geplunderd.
(c) ANP
klik hier voor video
(nu.nl)
Keltische goudschat in Maastricht gevonden
Archeologen hebben in Maastricht een unieke vondst gedaan. Het gaat om de grootste Keltische goud- en zilverschat ooit in Nederland gevonden. De schat is afkomstig uit de 1e eeuw voor Christus. Donderdag maakt de gemeente meer details bekend over de vondst.
(L1)
Fenicische begraafplaats gevonden in Libanon
BEIROET - Archeologen hebben in de Libanese havenstad Tyrus een begraafplaats uit de tijd van de Feniciërs opgegraven. Dat heeft het hoofd van de onderzoekers woensdag bekendgemaakt.
In een gebied van 300 vierkante meter vonden de archeologen meer dan zestig hermetisch afgesloten urnen met geblakerde botten.
De vondst zal historici belangrijke informatie over de Feniciërs verschaffen, zoals eetpatronen en sociale verhoudingen, aldus een van de onderzoekers.
Feniciërs
De Feniciërs domineerden tussen 1500 en ongeveer 150 voor Christus het Middellandse Zeegebied. Zij leefden aanvankelijk in het huidige Libanon, maar gaandeweg verschoof de kern van hun rijk naar de voormalige Fenicische kolonie Carthago, in het noorden van wat nu Tunesië is. In 146 voor Christus maakte het opkomende Romeinse Rijk een einde aan de Fenicische macht.
(c) ANP
(nu.nl)
Maastrichtenaar vindt Keltische schat met detector
De 39 gouden munten. Foto Rastaura
Een inwoner van Maastricht heeft met een metaaldetector een oude Keltische schat van munten ontdekt. Dat maakte de Maastrichtse wethouder Wim Hazeu vandaag bekend.Uit een 65 centimeter diepe kuil in een maisveld werden 109 munten uit de eerste eeuw voor Christus bovengehaald, 39 goudstukken toegeschreven aan de stam van de Eburonen en zeventig zilveren zogenoemde regenboogschoteltjes, afkomstig van andere stammen uit het Rijngebied.
De vondst is de eerste Keltische goudschat in Nederlandse bodem en heeft grote cultuurhistorische en wetenschappelijke betekenis.
De munten zijn daar begraven in een tijd, waarin de Romeinse veldheer Caesar strijd leverde met de Eburonen, die toen in de regio rond Maastricht en het Belgische Tongeren woonden. De Eburonen zochten bij hun strijd rond 54 voor Christus bondgenoten bij Germaanse stammen uit het Rijngebied. Julius Caesar vermeldt dat ook in zijn boek De Bello Gallico. Uiteindelijk heeft Caesar de Eburonen volledig vernietigd, volgens hoogleraar archeologie Nico Roymans van de VU Amsterdam een vorm van genocide.
Met munten werden in die dagen bondgenootschappen ‘gekocht', ze golden als gift voor leiders om aanhang te krijgen, aldus Roymans. De munten zijn waarschijnlijk op de vlucht uit veiligheidsoverwegingen begraven door een edelman. Ruim twee millennia later kwamen enkele munten omhoog toen de boer zijn akker in Amby diep ploegde.
De muntschat is zaterdag en zondag overdag onder zware bewaking te bekijken in Centre Ceramique in Maastricht.
(nrc)
[ Bericht 9% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 14-11-2008 09:57:40 ]
Archeologen ontdekken 1500 jaar oude kerk
DAMASCUS - Archeologen uit Polen en Syrië hebben in het gebied in Syrië waar eens de stad Palmyra lag, een ongeveer 1500 jaar oude kerk ontdekt. Dat heeft directeur Walid Assaad van het Palmyramuseum donderdag bekendgemaakt.
Volgens Assaad betreft het de grootste kerk die in de Arabische staat is gevonden. Hij mat 12 bij 24 meter en kende zes pilaren van 6 meter hoog.
Palmyra was lang een stopplaats op de Zijderoute, het netwerk van karavaanroutes in Centraal-Azië. De stad bereikte in de derde eeuw onder koningin Zenobia zijn grootste bloei. Zij daagde de Romeinen uit, maar dolf het onderspit tegen keizer Aurelianus. De Romeinen plunderden de stad en verwoestten een groot deel ervan.
(c) ANP
(nu.nl)
quote:NOSBij het Brabantse Hoogeloon zijn tien bijlen uit de bronstijd gevonden. Ze zijn zo'n 3500 jaar oud, ongebruikt en ongeschonden. Het is voor het eerst in honderd jaar dat er een grote partij gave bronzen bijlen is gevonden. Ze zijn waarschijnlijk een ritueel offer van een rijk en machtig man geweest.
quote:http://www.telegraaf.nl/b(...)tijd_gevonden__.htmlTien bijlen uit bronstijd gevonden in Hoogeloon
HOOGELOON - Archeologen hebben in het beekdal van de Kleine Beerze bij Hoogeloon (Noord-Brabant) tien ongeschonden bronzen bijlen uit de bronstijd gevonden. De verschillende bijlen zijn ongeveer 3500 jaar oud en vormen een zeldzame verzameling. Het is het voor het eerst in ruim honderd jaar dat een grote partij puntgave, bronzen bijlen in Nederland opduikt, legde projectleider Jan Roymans woensdag uit tijdens de presentatie.
De vondst stelt wetenschappers voor vragen. Omdat de bijlen onbeschadigd zijn, is het onduidelijk of ze een rituele of een gebruiksfunctie hebben gehad, aldus Roymans.
Hoogeloon staat in archeologische kringen bekend om haar rijke Romeinse cultuurlandschap. Eerder vonden archeologen in het beekdal resten van een Romeinse villa en recent een Romeinse brug. Archeologen waren daarom bewust in het beekdal op zoek naar schatten, zei Roymans. De destijds al kostbare hielbijlen lagen op één plek bij elkaar. Ze waren mogelijk een geschenk aan een voorname overledene of een god.
De schatvondst is vanaf donderdag te zien in het Noordbrabants Museum in Den Bosch.
[ Bericht 59% gewijzigd door OA op 19-11-2008 15:17:27 ]
Twaalfduizend jaar oud skelet medicijnvrouw gevonden
AMSTERDAM - Israëlische archeologen zeggen het twaalfduizend jaar oude skelet van een medicijnvrouw te hebben opgegraven. De vondst werd al in 2001 gedaan, maar pas recent verscheen er een publicatie over.
In het graf dat de archeologen in het noorden van het land blootlegden lagen de beenderen van een misvormde vrouw, omring door vijftig schilden van schildpadden. Verder werden het bekken van een luipaard en de botten van een menselijke voet aangetroffen.
Het graf was een perfect ovaal, uitgehouwen in steen. Die vorm en de dierlijke resten duiden er volgens geleerden op dat de dode een genezers was.
Archeologen denken dat de vondst meer inzicht kan geven in hoe de bewoners van het gebied van jager-verzamelaars veranderden in boeren.
(c) Novum
(nu.nl)
quote:Google Blog.LIFE Photo Archive available on Google Image Search
11/18/2008 08:17:00 AM
The Zapruder film of the Kennedy assassination; The Mansell Collection from London; Dahlstrom glass plates of New York and environs from the 1880s; and the entire works left to the collection from LIFE photographers Alfred Eisenstaedt, Gjon Mili, and Nina Leen. These are just some of the things you'll see in Google Image Search today.
We're excited to announce the availability of never-before-seen images from the LIFE photo archive. This effort to bring offline images online was inspired by our mission to organize all the world's information and make it universally accessible and useful. This collection of newly-digitized images includes photos and etchings produced and owned by LIFE dating all the way back to the 1750s.
Only a very small percentage of these images have ever been published. The rest have been sitting in dusty archives in the form of negatives, slides, glass plates, etchings, and prints. We're digitizing them so that everyone can easily experience these fascinating moments in time. Today about 20 percent of the collection is online; during the next few months, we will be adding the entire LIFE archive — about 10 million photos.
Dorp van 6500 jaar gevonden in Griekenland
AMSTERDAM - Archeologen hebben in de Griekse regio Thessalië de restanten gevonden van een 6500 jaar oude boerennederzetting. De vondst bestaat uit ruïnes van huizen van hout en ongebakken klei, aardewerken vazen, ovens en stenen gebruiksvoorwerpen. Dat heeft het ministerie van cultuur donderdag gezegd.
De vruchtbare vlaktes van Thessalië trokken de eerste boeren van Griekenland aan en hier zijn de afgelopen honderdvijftig jaar de overblijfselen van verschillende grote, bloeiende nederzettingen opgegraven.
De restanten van de boerennederzetting stammen uit het neolithicum, de jonge steentijd, en werden ontdekt bij de aanleg van een gaspijp in de buurt van het dorp Vassili, bijna driehonderd kilometer ten noorden van Athene.
Planken
Brand maakte een einde aan deze nederzetting, maar de onderdelen van klei werden gebakken en hardden uit, zodat de afdrukken van houten onderdelen, zoals gezaagde planken, in de klei bewaard bleven. "De afdrukken getuigen van de vergevorderde vaardigheden van de bewoners", zegt het ministerie in een verklaring. De muren van de gebouwen waren vervaardigd van takken en bedekt met klei. Houten palen droegen de met klei bedekte daken.
Tussen de ruïnes zijn grote hoeveelheden aardewerk gevonden, waaronder beschilderde vazen, stenen bijlen en schrapers, gereedschap van botten en een aantal terracotta beeldjes.
Eeuwen
Ruim vierduizend jaar nadat de nederzetting was verlaten en overdekt met een laag aarde, werd de plek gebruikt als begraafplaats. Dat blijkt uit vijftien graven uit de vierde tot de eerste eeuwen voor Christus die hier zijn aangetroffen.
Organische vondsten als zaden en pollen worden geanalyseerd om een beeld te krijgen van de klimaatomstandigheden in het vroege vijfde millenium voor Christus.
Vorige maand ontdekten archeologen in het noorden van Griekenland zesduizend jaar oude huishoudelijke voorwerpen, waaronder vaatwerk en twee houtovens, in de verbrande ruïnes van een neolithische boerderij.
(c) Novum
(nu.nl)
Schedel in Poolse kathedraal is van Copernicus
WARSCHAU - De schedel die drie jaar geleden in Noord-Polen werd aangetroffen is van Nicolaas Copernicus, de grondlegger van de moderne astronomie. Dat hebben Zweedse en Poolse wetenschappers donderdag bevestigd op basis van DNA-tests.
"We weten zeker dat de schedel, die in 2005 in de kathedraal in Frombork werd ontdekt, van Nicolaas Copernicus is", aldus een Poolse archeoloog. De DNA-tests werden uitgevoerd op twee strengen haar en een tand van de schedel.
Deze werden vergeleken met DNA-materiaal van een deel van een boek uit 1518, dat is geschreven door de Duitse astronoom en wetenschapper Johannes Stöffler. Copernicus had het boek jarenlang in zijn bezit.
Hoofdaltaar
De schedel was aangetroffen in het hoofdaltaar van de rooms-katholieke kathedraal.
De Poolse astronoom, wiskundige, arts en jurist Copernicus werd in 1473 geboren. Hij werd bekend door de heliocentrische theorie dat de planeten om de zon draaien.
Copernicus twijfelde lang over publicatie van zijn theorie, omdat deze tegen de leer van de rooms-katholieke kerk inging. Destijds dacht men dat de aarde het centrum van het zonnestelsel was.
Kerk
Door het voorwoord van de uitgever in het boek, dat het niet om de realiteit ging, maar het een theorie betrof, hield de kerk zich lange tijd gedeisd. In 1616 kwam het werk alsnog op de verboden boekenlijst van de kerk te staan.
Copernicus stierf in 1543 in Frombork. Zijn laatste rustplaats was tot nu toe een mysterie.
(c) ANP
(nu.nl)
Romeinse grensweg lag ten zuiden van Utrecht
UTRECHT - Archeologen van de gemeente Utrecht hebben nieuwe inzichten over de loop van de grens van het Romeinse Rijk, de Limes. Die liep op het grondgebeid van de huidige gemeente Utrecht zuidelijker dan tot nu toe werd aangenomen, zo maakte archeoloog Erik Graafstal donderdag bekend.
De nieuwe inzichten betekenen dat Trajectum, waaruit Utrecht voortkwam, niet aan de grensweg lag, maar ermee verbonden was door een weg van een paar kilometer lengte.
De gemeentelijke archeologen hadden al langere tijd aanwijzingen dat de Limes een andere route volgde dan algemeen werd aangenomen. Ze deden deze aanwijzingen op aan de hand van het vele archeologisch onderzoek in Leidsche Rijn.
Limes
Opgravingen die momenteel gaande zijn in de wijk Kanaleneiland bevestigen dat beeld. Midden in de wijk zijn in de grond sporen aangetroffen van de Limes, daterend uit de tweede eeuw na Christus. Ook zijn er de eerste aanwijzingen gevonden van de aftakking van de weg naar Utrecht.
(c) ANP
(nu.nl)
Oudste menselijke voetafdrukken gedateerd
Nieuwe datering van voetstappen in een aslaag in Italië wijzen uit dat het de oudste gedateerde menselijke voetstappen zijn. De ouderdom is 345.000 en het betrof waarschijnlijk voetstappen van de Homo heidelbergensis, een voorouder van de moderne mens.
In 2003 werden in Zuid-Italië menselijke voetstappen ontdekt in de inmiddels versteende (gelithificeerde) as van de vulkaan Roccamonfina. Nieuwe dateringen wijzen uit dat ze 345.000 jaar oud zijn en daarmee de oudst gedateerde menselijke voetstappen ooit. Mogelijk waren deze mensen op de vlucht voor een uitbarsting van de vulkaan.
Voetstappen
De voetstappen gaan zowel over relatief vlak gebied als over de steile helling van de vulkaan en tonen duidelijk aan dat de - minimaal drie - betrokken personen rechtop liepen. Er zijn ook diverse plaatsen waar ze met hun handen de grond aanraakten. Omdat de voetstappen staan in wat nu verhard gesteente is, zijn ze in de volksmond 'Het spoor van de duivel’ genoemd.
Detail van de indrukken.
Eerdere schatting
Al direct werd gedacht dat de voetstappen zeer oud moesten zijn. Schattingen liepen destijds in 2003 uiteen van 385.000 tot 325.000 jaar. Dat werd vooral gedaan op basis van een speculatieve correlatie met de uitbarsting die leidde tot de vorming van een caldera waarbij ook het gesteente ‘bruine leuciettuf’ werd gevormd. Deze leuciettuf is inmiddels sterk verweerd en daarom niet langer geschikt voor radiometrische ouderdomsbepalingen. Destijds werden radiometrische ouderdomsbepalingen uitgevoerd met de K/Ar-methode, een methode die niet betrouwbaar bleek volgens de onderzoekers die de leuciettuf nu gedateerd hebben.
De sporen lopen deels over een steilwand.
Nieuwe datering
Bij het nieuwe onderzoek zijn uit de tuf enkele onverweerde leucietkristallen geïsoleerd, die radiometrisch gedateerd zijn met de Argon/Argon (40Ar/39Ar) methode. Daarbij bleek dat de kristallen uit de aslaag 345.000 jaar oud zijn (met een mogelijke afwijking van 6000 jaar). Dit ligt dus niet alleen binnen de spreiding van de oorspronkelijke schattingen, maar bevestigt ook dat 'het spoor van de duivel’ de oudste menselijke voetstappen die ooit gedateerd zijn. Op basis van deze ouderdom is het waarschijnlijk dat ze afkomstig zijn van een voorvader (Homo heidelbergensis) van de moderne mens. Die domineerde namelijk destijds in Europa.
De structuren zijn niet overal even goed herkenbaar als voetafdrukken.
Vlucht voor vulkaan?
Overigens kan het eerdere idee worden herzien dat de mensen die de voetafdrukken achterlieten op de vlucht waren voor de uitbarsting. Er zijn nu namelijk afdrukken gevonden in twee tegenovergestelde richtingen. Dat betekent dat de voetafdrukken iets ouder moeten zijn dan de leuciettuf. Het is immers niet waarschijnlijk dat de mensen in de richting van de uitbarsting liepen. Anderzijds kan niet geheel worden uitgesloten dat men probeerde om nog snel even terug te keren om achtergelaten voorwerpen te redden. De as moet echter snel na de uitbarsting verhard zijn, zodat de voetstappen niet veel jonger kunnen zijn dan de as.
Referentie:
Scaillet et al., 2008. Oldest human footprints dated by Ar/Ar. Earth and Planetary Science Letters 275: 320-325.
De foto met het bovenaanzicht van de indrukken is welwillend ter beschikking gesteld door Stéphane Scaillet, Laboratoire des Sciences du Climat et de l’Environnement, CEA-CNRS-UVSQ, Gif sur Yvette (Frankrijk). De foto van de sporen op de steilwand werd al eerder ter beschikking gesteld door Paolo Mietto.
(Kennislink)
quote:http://nieuws.nl.msn.com/(...)-documentid=11294396Lichaam Poolse oorlogsleider Sikorski opgegraven
(Novum/AP) - Dinsdag is in Polen het stoffelijk overschot opgegraven van generaal Wladyslaw Sikorski. Hij was de leider van de Poolse regering in ballingschap tijdens een deel van de Tweede Wereldoorlog. Sikorski kwam in 1943 om het leven doordat zijn vliegtuig neerstortte. Het openbaar ministerie hoopt vast te kunnen stellen of zijn dood het gevolg was van een ongeluk of misdaad.
Historici achten het niet onmogelijk dat Sikorski op last van de Britse of de Sovjetrussische autoriteiten, of beide, is omgebracht. Hij was namelijk in 1943 door zijn krachtige verdediging van de Poolse nationale belangen een blok aan het been geworden van zowel Londen als Moskou.
Zo eiste Sikorski drie maanden voor zijn dood een onderzoek naar de zogeheten Katyn-moord op duizenden Poolse officieren die na het uitbreken van de oorlog door Sovjettroepen gevangen waren genomen. Nazitroepen vonden hun massagraf toen zij in april 1943 naar Moskou marcheerden.
Sovjetleiders waren woedend over Sikorski's eis en Londen wilde de goede betrekkingen met het Kremlin in die fase van de oorlog niet bederven. Eva Koj, de officier van justitie onder wier leiding de opgraving plaatsvond, zei dat al het mogelijke moet worden gedaan om het mysterie op te helderen.
Sikorski werd in 1939 premier in ballingschap in Londen en opperbevelhebber van de Poolse strijdkrachten, nadat de Duitse troepen Polen en de Sovjet-Unie waren binnengevallen. Hij verwierf het respect van de Polen door zijn verdediging van de Poolse nationale belangen en zijn optreden naast figuren als Winston Churchill.
Zijn vliegtuig stortte op 4 juli 1943 in zee nadat het zestien seconden eerder was opgestegen van een Britse militaire basis in Gibraltar. Hij had een bezoek gebracht aan het Midden-Oosten, waar hij Poolse militairen had geïnspecteerd die zich zouden aansluiten bij de Geallieerden, en was op weg naar Londen.
Het OM wilde DNA-tests en toxicologisch onderzoek op het lichaam verrichten. Ook worden röntgenfoto's gemaakt. Koj zei niet te verwachten dat nog iemand wordt aangeklaagd, ook als de moordtheorie wordt bewezen. Er is waarschijnlijk niemand van de eventuele betrokkenen meer in leven.
Het lichaam wordt woensdag met staatseer herbegraven in de Wawel Kathedraal van Krakau.
quote:http://www.scheldenet.nl/nl/nieuws/archief_jaar?story=3464&year=2008Oud-Rilland uit het slik
11-11-2008
In Zeeland liggen meer dan honderd verdronken dorpen. Oud-Rilland is er één van.
Vrijwilligers van de Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland (AWN), afdeling Zeeland, zochten vanaf 2004 in het slik van de Westerschelde naar sporen. Voordat de opdringende rivier alles verzwelgt. De AWN betrok bij het project ook basisscholen uit de omgeving. De bevindingen zijn neergelegd in een boekje. Zoeken naar resten van een verdronken dorp is een bijzondere ervaring.
Heel anders dan op land speuren naar archeologische vondsten. Buitendijks bepalen het tij, het water en het slik wat er te zien is. ,,Het verhaal van de ondergang wordt door het tij slechts beetje bij beetje prijsgegeven'', stelt Miek Geerts, archeologe bij de provincie Zeeland. Ze ging mee naar de slikken van het verdronken land in de Westerschelde, waar 500 jaar geleden het oude dorp Rilland lag.
,,Wanneer het water langzaam opkomt en je de resten van een verzwolgen landschap ziet verdwijnen, vraag je je af wat er morgen nog van te zien zal zijn. Bij dit soort onderzoek kunnen geen zekerheden worden afgegeven. Nergens komt de dynamiek van het verleden zo sterk tot uiting als in dit buitendijks gebied'', aldus Geerts. Ze merkt op dat de resten van Rilland niet meer behouden kunnen worden. Maar de geschiedenis levend houden en enthousiasme kweken bij het publiek kan wel. Daarom zijn er ook bewust scholieren bij gehaald.
Projectleider Dicky de Koning vertelt dat in het Nauw van Bath bij eb aan de laagwaterlijn nog resten van een oud cultuurlandschap zichtbaar zijn. Omdat de vaargeul zich naar de kust verplaatst, is het een kwestie van tijd of ook die zijn verdwenen. Wandelend aan de laagwaterlijn ervaart ze het verleden. ,,Er ligt een cultuurlandschap onder je voeten dat vele eeuwen geleden gemaakt is met de schop en een kruiwagen. Een land waar beroemde abdijen grote bezittingen hadden, waar ambachtsheren de scepter zwaaiden en dijkenbouwers zwoegden.''
Aan het begin van het onderzoek waren een fundament van een huis en een schuur, een dijkzool, wat sloten en een tiental boomstronken, de laatste zichtbare resten van het verdronken Rilland. Tijdens het werken werden steeds meer sporen van oude bewoning en landgebruik ontdekt, waaronder aardewerkscherven. Anne-Marie Visser, lid van de projectgroep, noemt als spectaculaire vondst de smalle, langwerpige percelen waar veen is gestoken (moernering genaamd). De spadesteken in het veen zijn nog goed te zien. Ook bijzonder zijn een houten duiker, onderdeel van het afwateringssysteem, en het graf van een paard.
Jan Kuipers van de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) legt uit dat Oud-Rilland onderdeel was van het omvangrijke Verdronken Land van Zuid-Beveland, vooral bekend van Reimerswaal, destijds de derde stad van Zeeland. Door herdijking van de hals van Zuid-Beveland is het dorp van het verdronken land gescheiden geraakt en in de Westerschelde komen te liggen. Historicus Adri de Kraker meldt dat Rilland aanvankelijk een aaneengesloten gebied met het Land van Saeftinge vormde, tot de Honte (later Westerschelde) zich meer ging roeren en stormvloeden toesloegen.
- Verdronken land Oud-Rilland, 2004-2008. Redactie Dicky de Koning-Kastelijn. Uitgave De Groote Roeibaerse, Kloetinge, in samenwerking met de Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland, afdeling Kloetinge. Prijs 9 euro. In de bibliotheek te Rilland is een tentoonstelling over het project ingericht. Zie ook www.awnzeeland.nl .
Bron: PZC 11 november 2008
de Middeleeuwse ontginningspatronen zijn vooral vanuit de lucht goed waar te nemen: zie bv. op google maps: http://maps.google.nl/?ie=UTF8&ll=51.39693,4.176908&spn=0.006065,0.019312&t=h&z=16
Archeologen graven achttien monniken op in Utrecht
Op het Vredenburgplein in Utrecht zijn bij graafwerkzaamheden een groot aantal skeletten gevonden. Het gaat vermoedelijk om achttien monniken uit de zestiende eeuw.
Graafwerkzaamheden op het Utrechtse Vredenburgplein
Archeologen verwachten naast de overblijfselen van de monniken nog meer beenderen naar boven te halen.
Kloosterlingen
De meeste skeletten zijn van mensen die ouder dan vijftig jaar zijn geworden, dat is hoger dan de gemiddelde levensverwachting in de zestiende eeuw.
De vondst bevestigt daarom de theorie dat het om kloosterlingen gaat, die door hun levenswijze en rijkdom vaak ouder werden dan anderen.
Kasteel Vredenburg
De overblijfselen zijn gevonden op een plek waar vroeger de slotgracht van het zestiende eeuwse kasteel Vredenburg was.
De archeologen vermoeden dat bij het dempen van die gracht - waarbij zand, klei en brokstukken van het kasteel zijn gebruikt – een kuil is gegraven waarin de beenderen op een hoop zijn gegooid.
De skeletten zijn afkomstig uit een grafveld dat in de buurt van het kasteel moet hebben gelegen.
Slotgracht
Als voorbereiding op de vernieuwing van het stationsgebied in Utrecht is de slotgracht van kasteel Vredenburg over vijftig meter uitgegraven.
De resten van de oostelijke kasteelmuur, schietgaten en kanonskogels zijn op de graafplaats op zaterdag 29 en zondag 30 november te bekijken.
Door Luc van Kemenade
(Elsevier)
quote:http://www.wereldsint.nl/volw/weetjes/sinterklaasgedichten_oorlogSinterklaas dichtte door in de oorlog
Door Frans Regtien
27-11-2008
Het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie is op zoek naar sinterklaasgedichten uit de Tweede Wereldoorlog. Het NIOD roept iedereen op om zich te melden, die op zolder sinterklaasgedichten uit de oorlog heeft rondzwerven.
Aan de hand van de gevonden gedichten wil historica Hinke Piersma een gedichtenbundel samenstellen, die volgend jaar rond Sinterklaas uit moet komen. Volgens het NIOD is nog niet eerder een dergelijke dichtbundel verschenen.
Huiselijk verzet
Nederlanders bleven tijdens de Duitse bezetting gewoon Sinterklaas vieren. Voor zover het kon gaf men elkaar cadeau's en schreef men gedichten. Piersma hoopt dat die gedichten een verrassende inkijk zullen geven in het dagelijks leven tijdens de oorlog.
Hoe kwam ze op het idee voor dit onderzoek? "Ik zag een collectie van een Joods echtpaar en die bevatte ook twee sinterklaasgedichten met een hoog verzetsgehalte. Ik zie die gedichten als een soort klein verzet in huiselijke kring."
Ook de overheid deed via radio Oranje mee aan dit kleine verzet tegen de Duitse bezetters. Zo werd het volgende sinterklaasgedicht over het bombardement van Rotterdam voorgelezen:
Seyss-Inquart, een dier fijne heren...
die Rotterdam liet bombarderen...
die steelt onze repen en ook speculaas...
en speelt dan in Rotterdam zelf Sinterklaas
Piersma ziet dit gedicht als een poging om commentaar te leveren op de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. "Het is ook een manier om iets te doen aan het moreel van de bevolking. Te laten zien dat men in Londen ook zeer betrokken was bij de situatie in Nederland."
Nuttige voorwerpen
Er zijn tussen 1940-1945 natuurlijk ook heel veel gedichten geschreven die niet naar de oorlog of de Duitsers verwezen. Piersma wil ze graag verbinden met historisch onderzoek, of het nu om verzetspoezië ging of niet. "Er is ook heel veel geschreven over de schaarste. Een ander interessant facet: wat gaf men elkaar eigenlijk nog. Nuttige voorwerpen raakten in trek."
De bundel die volgend jaar uitkomt moet een combinatie worden van sinterklaasgedichten en hun historische achtergrond. "Dan kan het over de Hongerwinter gaan, maar ook de geschiedenis van een bepaalde familie vertellen."
Mensen die Sinterklaasgedichten uit de oorlog beschikbaar willen stellen, kunnen mailen naar H.Piersma@niod.nl of schrijven naar het NIOD, Herengracht 380, 1016 CJ Amsterdam.
quote:http://www.wereldomroep.n(...)-in-Berlijn-geslooptPalast der Republik in Berlijn gesloopt
Gepubliceerd: dinsdag 02 december 2008 12:58 UTC
Laatst gewijzigd: dinsdag 02 december 2008 12:58 UTC
Berlijn -
In Berlijn is na jarenlange vertragingen het Palast der Republik, het voormalige parlement van de DDR, volledig afgebroken. Dinsdag werd het laatste restant met een grijparm neergehaald.
Op de plek moet in de toekomst weer het stadskasteel van Berlijn herrijzen, dat tijdens het communisme met de grond gelijk werd gemaakt. Over de herinrichting van de Schlossplatz wordt in Berlijn al jaren verhit gedebatteerd. Ook riep het half onttakelde Paleis van de Republiek nog steeds nostalgische gevoelens op bij een groot aantal Berlijners.
Het complex met zijn koperkleurige buitenkant bevatte naast het parlement van de DDR ook restaurants, zalen en een discotheek. Wegens de uitbundige verlichting in het gebouw kreeg het ook de bijnaam 'De Lampenwinkel van Erich', als verwijzing naar toenmalig DDR-leider Erich Honecker.
Prehistorische kano gevonden in Zwarte Zee
AMSTERDAM - Vissers hebben op de bodem van de Zwarte Zee een vermoedelijk prehistorische kano ontdekt. Dat hebben onderzoekers zaterdag bekendgemaakt.
De vissers ontdekten het vaartuig zo'n vijftien kilometer uit de kust, toen ze met netten over de zeebodem sleepten. Volgens wetenschappers gaat het om een uitgeholde boomstam, die in prehistorische tijden werd gebruikt als kano.
De kano is 2,6 meter lang en zeventig centimeter breed, vertelde Dimitar Nedkov, directeur van het Archeologisch Museum in de Bulgaarse havenstad Sozopol. Bulgaarse wetenschappers vonden tot nu toe vier zeer goed bewaard gebleven oude vaartuigen.
Diepte
Nedkov: "In de Zwarte Zee heb je beneden een bepaalde diepte te maken met opgelost waterstofsulfide dat alle organische materialen conserveert."
Dat is volgens de museamdirecteur de reden dat deze kano de tand des tijds heeft kunnen doorstaan en niet door het water is weggerot.
(c) Novum
(nu.nl)
Pre-Inca citadel ontdekt in Peru
Archeologen hebben een citadel uit het pre-Inca tijdperk ontdekt in het Amazoneregenwoud in het noordoosten van Peru.
Het belangrijkste deel bestaat uit met planten overwoekerde huizen van steen. Ze staan in een cirkel op vijf hectare grond vlakbij een afgrond, aldus een van de archeologen. Zo zouden de bewoners een goede uitkijk hebben gehad voor naderende vijanden.
Waarschijnlijk stamt de versterking uit de Chachapoyas oerwoud-beschaving, die zich rond het jaar 800 begon te ontwikkelen. De Chachapoyas bouwden ook het enorme, stenen fort Kuelap in Noord-Peru, dat uit meer dan vierhonderd gebouwen bestaat. In de vijftiende eeuw werd deze beschaving door de Inca's verdrongen. (anp/mvl)
(HLN)
quote:Intressant! Daar zal dan veel meer liggen!Op woensdag 3 december 2008 00:22 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
29-11-2008
Prehistorische kano gevonden in Zwarte Zee
AMSTERDAM - Vissers hebben op de bodem van de Zwarte Zee een vermoedelijk prehistorische kano ontdekt. Dat hebben onderzoekers zaterdag bekendgemaakt.
De vissers ontdekten het vaartuig zo'n vijftien kilometer uit de kust, toen ze met netten over de zeebodem sleepten. Volgens wetenschappers gaat het om een uitgeholde boomstam, die in prehistorische tijden werd gebruikt als kano.
De kano is 2,6 meter lang en zeventig centimeter breed, vertelde Dimitar Nedkov, directeur van het Archeologisch Museum in de Bulgaarse havenstad Sozopol. Bulgaarse wetenschappers vonden tot nu toe vier zeer goed bewaard gebleven oude vaartuigen.
Diepte
Nedkov: "In de Zwarte Zee heb je beneden een bepaalde diepte te maken met opgelost waterstofsulfide dat alle organische materialen conserveert."
Dat is volgens de museamdirecteur de reden dat deze kano de tand des tijds heeft kunnen doorstaan en niet door het water is weggerot.
(c) Novum
(nu.nl)
Toch apart dat het niet ondergeslibt is..
Mens mogelijk 80.000 jaar ouder dan gedacht
AMSTERDAM - De moderne mens is mogelijk 80.000 jaar eerder ontstaan, dan tot nu toe werd aangenomen. Dat blijkt uit de datering van stenen voorwerpen die zijn gevonden in Ethiopië.
De geslepen stenen zijn al opgegraven in de jaren zeventig in de regio Gademotta in de Ethiopische Riftvallei. Amerikaanse onderzoekers van de universiteit van Berkely hebben echter nu pas vastgesteld hoe oud de voorwerpen zijn.
Met de nieuwste dateringtechnieken kwamen ze tot de conclusie dat het vulkanische as waarin de instrumenten zijn ontdekt al zeker 276.000 jaar oud is, zo meldt National Geographic Channel.
Primitieve messen
De stenen voorwerpen deden waarschijnlijk dienst als primitieve messen. Volgens de onderzoekers moeten de instrumenten zijn gemaakt met verfijnde technieken die wijzen op de aanwezigheid van mensen met behendige vingers en goed ontwikkelde hersenen, mogelijk zelfs Homo sapiens.
De oudste botten van de moderne mens die tot nu toe zijn gevonden, dateren echter van 'slechts' 195.000 jaar geleden.
Moeilijk bepalen
Bij de opgraving van de stenen voorwerpen in Gademotta zijn geen menselijke resten gevonden. Dat maakt het moeilijk om te bepalen door wie de instrumenten zijn gemaakt.
"Het lijkt er in ieder geval op dat we op een vroeg tijdstip technologisch gezien al slimmer waren, dan we tot nu toe dachten", aldus onderzoekster Leah Morgan.
Nog complexer
Ook de gerenommeerde Britse archeologe Laura Basell van de universiteit in Oxford is onder de indruk van studie. "Deze nieuwe datering van de opgravingen in Gademotta verandert de manier waarop we denken over menselijke evolutie", verklaarde zij tegen National Geographic Channel. "Het maakt de situatie nog complexer dan die al was.
Toch bewijst de ontdekking volgens haar nog niet definitief dat de Homo sapiens ouder is dan tot nu toe werd aangenomen. "Het is ook weer niet zo simpel dat we een specifieke menselijke soort kunnen koppelen aan bepaalde technologie en meteen de historische tijdlijn kunnen veranderen."
(c) NU.nl/Dennis Rijnvis
(nu.nl)
Muntstuk van keizer Hadrianus kost 1,3 miljoen euro
Een Romeinse munt uit de periode van keizer Hadrianus is voor 1,3 miljoen euro verkocht in Zwitserland. Het is daarmee het duurste muntstuk uit de geschiedenis van de numismatische oudheid, meldt Numismatica Genevensis (NGSA), één van de belangrijkste Europese veilighuizen in oude munten.
Experten beschouwen dit muntstuk, dat op 3 december werd verkocht, "als het mooiste Romeinse geldstuk dat ooit is geslagen", zei Christèle Tarout van het veilinghuis aan het Zwitserse persagenschap ATS.
Andere munten
De sestertie was één van de 1.496 muntstukken die door het veilinghuis te koop werden aangeboden. De verkoop bracht in totaal 25 miljoen Zwitserse frank (16 miljoen euro) op.
Een gouden stater uit het antieke Athene vond een liefhebber die er 610.000 euro voor veil had. Een gouden muntstuk van 25 roebel daterend uit 1876 werd verkocht voor 225.000 euro.
Zo'n 200 handelaars en numismatici toonden belangstelling voor de veiling. (belga/sam)
(HLN)
12 december 2008
De plannen voor een kassencomplex aan de Moersaatsenweg bij Brielle moeten worden aangepast nu er een bijzondere archeologische vondst is gedaan. Dat vindt archeoloog Rene Proos van de Provincie Zuid-Holland.
Op de plek waar een grote vijver moet komen, zijn restanten gevonden van een boerderij uit de tweede eeuw na Christus. Ook zijn de fundamenten blootgelegd van een opslagschuur voor graan. Volgens de archeoloog gaat het om een zeldzame vondst voor het westen van Nederland, die niet verloren mag gaan.
Vrijdag brengen de wethouder van Brielle en gedeputeerde Martin van Engelshoven een bezoek aan de vindplaats. Dan komen ook de gevolgen ter sprake van de vondst voor de bouwplannen in Vierpolders.
Britten ontdekken tweeduizend jaar oud brein in schedel
Archeologen stuiten wel vaker op een eeuwenoude schedel, maar een goed geconserveerde, ruim tweeduizend jaar oude hersenpan mét brein is een ander verhaal.
Archeologen ontdekten tweeduizend jaar oud hersenweefsel in een schedel
Het overkwam Britse archeologen van de Universiteit van York. Ze ontdekten de oudste hersencellen die ooit in Groot-Brittannië zijn opgegraven.
Wonderbaarlijk
Het brein stamt van voor de Romeinse invasie in Brittannië, ruim tweeduizend jaar geleden en is wonderbaarlijk goed bewaard gebleven. Zeker gezien het feit dat ander lichaamsweefsel compleet is vergaan.
Toen archeoloog Rachel Cubbit de schedel uit de modder haalde, voelde ze een glibberige massa bewegen en ze realiseerde zich haar bijzondere vondst. In het ziekenhuis van York werd de schedel gescand en vastgesteld dat het om hersenweefsel ging.
Richard Hall, directeur van de York Archaeological Trust, zegt tegen persbureau AP dat er nog veel onduidelijkheden over de vondst bestaan.
Mysterie
Zo is het een groot mysterie waarom de schedel apart van het lichaam is begraven. Het zou kunnen duiden op een offeringsritueel of een onbekende manier van begraven.
Het is onwaarschijnlijk dat studie naar het brein nieuwe neurologische inzichten oplevert. Wetenschappers gaan er namelijk niet vanuit dat menselijke hersenen de laatste twee millennia veel zijn veranderd.
In 1986 werden in het Amerikaanse Florida overigens nog oudere hersenen gevonden, van ongeveer achtduizend jaar oud.
Door Luc van Kemenade
(Elsevier)
Beeldjes en een klosje uit de IJstijd
'Figuurtje 1' (16,6 cm hoog) , gevonden in 'gat 116', bij de opgravingen van een IJstijdkampement in het Russische Zaraysk. Foto's Antiquity
In Zaraysk, 150 km van Moskou, zijn vrouwenbeeldjes en andere kunstvoorwerpen gevonden van 20.000 jaar oud, gemaakt van mammoetivoor op het hoogtepunt van de laatste IJstijd. Dit schrijven twee Russische archeologen in het decembernummer van het vaktijdschrift Antiquity.
Een voorwerp uit 'gat 117' uit Zaraysk. De breedste kant is 3,7 cm, de smalle 2,2 cm.
In Zaraysk wordt al sinds 1995 een groot woongebied van de zogenaamde Kostenki-cultuur opgegraven. Eerder werd al een uniek beeldje van een bison en een ketting van 41 poolvosstanden uit dezelfde tijd gevonden. De mensen leefden er toen op een koude toendra, waar ook veel (prooi)dieren leefden. Uit deze periode (25.000 - 15.000 jaar geleden) zijn veel vrouwenbeeldjes bekend.
'Figuurtje 2', uit 'gat 117'.
Het meest opvallende beeldje, hierboven van alle zijden afgebeeld, is ruim zestien centimeter hoog en was 20.000 jaar geleden – zorgvuldig toegedekt met een mammoetschouderblad – in een ‘voorraadgat’ in de grond gelegd. Het gat was gegraven tussen haardvuren en een soort uitgegraven woonplekken in de grond. Op het hoofd is een haardos (of mogelijk een muts) afgebeeld, schrijven de archeologen. Het tweede, kleinere, beeldje (links) is 7,4 cm en lag in een vergelijkbaar gat, eveneens onder een mammoetbot. Ernaast lag rode oker en een klosje van een paar centimeter doorsnee (rechtsboven afgebeeld). De archeologen hebben geen idee wat het kan zijn, nog nooit is zoiets uit deze verre prehistorie gevonden. Maar op internet wordt al gespeculeerd dat het een knoop of een spinklosje kan zijn – ongetwijfeld droegen de mensen in dit gebied en deze tijd warme kleding. Er is bijvoorbeeld een benen naald van 26.000 jaar oud bekend, uit het Franse Enlene. Op het klosje zijn (moeilijk zichtbare) kruizen afgebeeld. Waarschijnlijk hadden de voorwerpen een magische of religieuze functie.
(nrc)
Archeologische vondst van de eeuw
'Vondst van de eeuw' in Duitsland
AMSTERDAM - In het noorden van Duitsland, in de buurt van Hannover, is een slagveld ontdekt uit de derde eeuw na Christus. Dat hebben archeologen maandag bekendgemaakt.
Archeologen deden bij Kalefeld-Oldenrode op ongeveer veertig centimeter diepte zo'n zeshonderd vondsten, waaronder munten en wapentuig, zoals speren en pijlpunten. De vondst is belangrijk, omdat die nieuw licht werpt op de Romeinse aanwezigheid in het noorden van Duitsland.
Tot voor kort ging men ervan uit dat de Romeinen zich na de Slag in het Teutoburgerwoud hadden teruggetrokken in hun vestingen binnen de noordoostelijke grenzen van hun rijk, de Limes Germanicus. Die veldslag vond plaats in het jaar 9 na Christus.
Volgens regionaal archeologe Petra Lönne, die van 'de vondst van de eeuw' sprak, bewijzen de vondsten bij Kalefeld-Oldenrode echter dat er nog veel later door Romeinen en Germanen gevochten werd en dat die gevechten bovendien plaatsvonden buiten de grenzen van het Romeinse rijk.
De nieuwe vondst dateert volgens archeologen -die zich daarbij baseren op gevonden munten- namelijk uit de jaren 180-260 na Christus. En Kalefeld-Oldenrode ligt zo'n tweehonderd kilometer ten oosten van het Teutoburgerwoud, ver buiten wat tot nu toe werd gezien als het gebied waarop de Romeinen zich na het jaar 9 hadden teruggetrokken.
Strafexpeditie
Günther Moosbauer van de universiteit van Osnabrück zei te vermoeden dat de veldslag waar nu de sporen van zijn gevonden onderdeel was van een strafexpeditie tegen Germanen die in 235 Romeinse troepen nog verder hadden teruggedrongen.
De gepensioneerde amateur-archeoloog Rolf Peter Dix vond in 2000 al de eerste tien speerpunten op de vindplaats. Met een metaaldetector deed hij een aantal vondsten waarvan hij de meeste als waardeloos beschouwde.
Van een aantal voorwerpen dacht hij dat ze uit de middeleeuwen stamden. Pas nadat een andere liefhebber er een paar op internet had gezet, werd hem duidelijk dat er meer aan de hand was. Hij wendde zich tot Lönne.
Zich baserend op de hoeveelheid gevonden voorwerpen gaat Lönne ervan uit dat de Romeinse legermacht die zo'n achttienhonderd jaar geleden bij Kalefeld-Oldenrode vocht ongeveer duizend man sterk was. Onduidelijk is nog wie de veldslag won, maar Lönne vermoedt dat het de Romeinen waren.
Explosieven
Meer duidelijkheid daarover komt wellicht volgend jaar, als er dieper wordt gegraven op de vindplaats. Het gebied dat onderzocht wordt is anderhalve kilometer lang en zo'n vijfhonderd meter breed. Ongevaarlijk is het graafwerk niet. In het gebied liggen nog explosieven uit de Tweede Wereldoorlog.
(nu.nl)
Replica moet geheimen eeuwenoude computer onthullen
De Britse wetenschapper Michael Wright heeft de oudste computer ter wereld nagebouwd. Het apparaat, een mede-uitvinding van de Griek Archimedes, werd 2000 jaar geleden ontworpen.
Het origineel
Het wetenschapstijdschrift New Scientist meldt dat Wright bezig is met een kopie van Antikythera, zoals de computer heet.
Geavanceerd
Volgens wetenschappers is het bijna ongelooflijk dat de Grieken in staat waren in die tijd, zo rond de tweede voor Christus, om zo’n geavanceerd systeem te maken.
De computer zit vol met mysteries: er zijn geen teksten die verwijzen naar het apparaat. Toch kon de computer optellen, delen, vermenigvuldigen en aftrekken.
Daarmee is het geavanceerder dan alle andere apparaten die in de duizend daaropvolgende jaren zijn ontwikkeld.
Olympische spelen
De wetenschappers zijn er zo goed als zeker van dat de beroemde wetenschapper Archmides er aan meegewerkt heeft. Hij heeft het eindproduct niet meegemaakt: honderd jaar voor voltooiing stierf Archimedes.
Enkele maanden geleden ontdekten wetenschappers een nieuwe functie op Antikythera. Het woord Olympia stond er op, samen met de namen van alle Olympische sporten.
Door Robin van der Kloor
(Elsevier)
Archeologische schat gevonden in Jeruzalem
AMSTERDAM - Aan de rand van de Oude Stad in Jeruzalem is bij opgravingen een schat van ruim 250 goudstukken gevonden. Dat hebben archeologen maandag bekendgemaakt.
Een Britse toerist die als vrijwilliger meewerkte aan de opgravingen ontdekte de schat zondag. De goudstukken, met de beeltenis van de Byzantijnse keizer Heraclius, stammen uit de zevende eeuw.
De vindplaats ligt op een parkeerplaats aan de zuidelijke stadsmuur van het historische Jeruzalem.
Bij opgravingen op dezelfde parkeerplaats werd vorige maand een tweeduizend jaar oude gouden oorbel gevonden.
© Novum www.nu.nl
4.500 jaar oud graf van zangeres ontdekt in Egypte
Archeologen hebben in de dodenstad Sakkara, 20 kilometer ten zuiden van Kairo, twee nieuwe grafkamers uit het Oude Egypte ontdekt.
Sakkara is een waardevolle archeologische site.
Belangrijke graven
De 4.500 jaar oude graven zijn de laatste rustplaats van een hoge ambtenaar en een gevierde zangeres uit de tijd van farao Oenas (2.404-2.374 voor Christus), zei het hoofd van het Egyptische bureau voor de oudheid, Zahi Hawass. Oenas was de laatste heerser van de vijfde dynastie.
In een van de ontdekte grafkamers ligt Iya-Maat, de hoofdopzichter van belangrijke handelsmissies van farao Oenas. In het graf van zangeres Thinh zijn talrijke titels gebeiteld, waaronder "hoofdopzichter van alle zangeressen". Een reliëfsculptuur toont haar tijdens een optreden.
Gouden tijdperk
De heerschappij van Oenas geldt als een gouden tijdperk in de Egyptische oudheid. Toch is hierover weinig bekend. De graven die nu ontdekt zijn, kunnen volgens de Egyptische archeologen tot nieuwe inzichten in deze periode leiden. (dpa/sam)
(HLN)
Nog 1,3 miljoen Duitsers uit WOII vermist
Meer dan 63 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog worden er nog steeds 1,3 miljoen Duitsers vermist. Dat heeft het hoofd van de opsporingsdienst van het Duitse Rode Kruis, Dorota Dziwoki, vandaag gezegd. Het Rode Kruis krijgt ieder jaar nog tweeduizend nieuwe verzoeken tot opsporing.
Instorting Sovjet-Unie
Sinds het begin van de jaren '90 is het lot opgehelderd van meer dan 230.000 Duitsers die na of tijdens de oorlog terechtkwamen in straf- of krijgsgevangenenkampen in de Sovjet-Unie. De naspeuringen konden pas beginnen nadat de Russische archieven, na de instorting van de Sovjet-Unie, waren vrijgegeven. Volgens Dziwoki zal het zeker niet lukken om van alle vermisten de lotgevallen te achterhalen. Het is niet precies bekend hoeveel Duitsers er tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn verdwenen. In 1950 liet de regering van het toenmalige West-Duitsland hiernaar onderzoek doen. Daaruit bleek toen dat van minstens 3 miljoen Duitsers ieder spoor ontbrak.
Niet afgerond
Ook het onderzoek naar de wandaden door leden van het nazi-bewind is nog steeds niet afgerond. Bij het centrale meldpunt voor nationaalsocialistische misdaden in Ludwigsburg lopen volgens Kurt Schrimm, het hoofd van dit bureau, nog 22 gerechtelijke vooronderzoeken. In 2008 werden 33 dossiers afgesloten, maar ook 32 nieuwe onderzoeken gestart. (novum/ep)
(HLN)
quote:hele artikel: http://www.wereldomroep.nl/actua/nl/geloof-in-engelenEngelen zweven terug in volksgeloof
Door Saskia van Reenen
24-12-2008
Engelen spreken al eeuwenlang tot de verbeelding. Als boodschappers van God sieren ze Middeleeuwse schilderijen in witte gewaden met vleugels op de rug. Tegenwoordig maken ze zelfs opmars in de reclame: een beschermengel probeert een eerzame burger een verzekeringspolis aan te smeren. Ook past de engel in de huidige spirituele opleving.
"Laatst stonden twee vrouwen van middelbare leeftijd op toen ik een lezing gaf. Ze zeiden dat ze engelen waren. Ze waren er heilig van overtuigd, ik kreeg er geen speld meer tussen", vertelt Twan Geurts, theoloog en auteur van het boek 'Engelen van deze tijd'. Ook hoort hij regelmatig anekdotes van mensen die zeggen dat ze door een engel gered zijn.
Eén vrouw vertelde hem dat zij zeven maanden zwanger was en op bed lag met een dubbele longontsteking, ze was op sterven na dood en zag drie mannen verschijnen. Die fluisterden dat het nog geen tijd was om dood te gaan. Ze ging hard bidden en bleef leven. Dit soort visioenen zijn volgens Geurts van alle tijden.
In de Bijbel wordt de Engel aangeduid als man, maar in de loop van de geschiedenis zie je dat hij ook van geslacht verandert. Geurts toont een 17-eeuwse prent van jongetje dat een vlinder volgt. Een vrouwelijke engel zorgt ervoor dat het knaapje niet in de afgrond stort. Onder invloed van de Verlichting en de rationaliteit raakt het geloof in engelen op de achtergrond en vliegen ze de kerk uit. Sinds de eeuwwisseling, rond het jaar 2000, keren de engelen terug in het volksgeloof onder invloed van de New Age-beweging.
Miljoenen dinobotten opgegraven in China
In China werden beenderen van de Hadrosauridae gevonden. Nooit eerder vonden archeologen een skelet van deze dinausaurus.
Chinese paleontologen hebben tijdens opgravingen miljoenen dinosaurusbeenderen ontdekt. De vondst gebeurde in een regio in het oosten van China. Dat meldt het dagblad Peking Nieuws.
50 ton dinobeenderen
"Deze groep fossielen is momenteel de belangrijkste ontdekking, binnen de geografische zone, die ooit werd gedaan", aldus de paleontoloog Zhao Xijin in het dagblad. De fossielen zitten liggen vlakbij de stad Zhucheng, in de provincie van Shadong. Sinds de jaren '60 zijn in deze regio al ongeveer 50 ton dinosaurusbeenderen gevonden.
Eendesnaveldinosaurus
Bij de opgravingen werden de beenderen van de Hadrosauridae, ook wel eendesnaveldinosaurus genoemd, gevonden. Het is de eerste keer dat een skelet van deze dinausaurus, die negen meter hoog en 16.6 meter lang was, gevonden is. (belga/adb)
(HLN)
"Stonehenge was discotheek voor prehistorische fuivers"
Het monolitische monument van Stonehenge.
Volgens dr. Rupert Till, professor aan de Britse Huddersfield University, was het stenen monument van Stonehenge een danstempel voor voorhistorische fuifbeesten. Till, die in z'n vrije uren ook dj speelt, is van oordeel dat het monolitische monument ideaal is om naar "trancemuziek" te luisteren. Dat meldt The Sun.
Danceritmes
Archeologen discussiëren al decennia over de functie van Stonehenge. Professor Till, een expert in geluidstechnologie, doet nu zijn duit in het zakje door te stellen dat de stenen van het monument de perfecte akoestiek leveren voor repetitieve ritmes. Deze ritmes zijn kenmerkend voor de dancemuziek.
Speciale akoestiek
De professor maakte gebruik van een computermodel van Stonehenge om zijn theorie te testen en voerde ook experimenten uit in een replica van het monument in de Verenigde Staten. Zijn conclusie: de oude Britten hebben de stenen zodanig uitgehouwen dat ze speciale geluiden creëeren.
Dramatisch
"We reproduceerden het geluid van iemand die in z'n handen klapt in het Stonehenge van 5.000 jaar geleden. Die klank was erg speciaal", zegt Rupert Till. "We zijn er in geslaagd om de hele site te laten 'trillen', net zoals je met je vinger op de rand van een kristallen glas zou wrijven. In die omstandigheden klonk een simpele trommel bijzonder 'dramatisch'".
Deze theorie sluit aan bij de opvatting dat Stonehenge gebruikt werd voor helende rituelen of voor dodenverering. (eb)
(HLN)
Tom Tacken heeft nog 201 podcasts over de Eerste Wereldoorlog te gaan
'VEERTIEN ACHTTIEN' IS KLAAR MET 'VEERTIEN'
HILVARENBEEK - De eerste jaargang van 'Veertien Achttien, de lange podcast over de Grote Oorlog' zit erop. Tom Tacken, een Hilvarenbeekse journalist met passie voor geschiedenis, heeft nog 201 wekelijkse afleveringen te gaan voor hij zijn verhaal over de Eerste Wereldoorlog verteld heeft. Hij presenteert dat verhaal als een podcast: mp3-bestandjes die iedereen gratis van het internet kan plukken.
Tot aan 11 november 2012 belicht Tacken iedere week aan de hand van een historisch karakter uit de Grote Oorlog het conflict dat de twintigste eeuw vormde. Elke aflevering wordt voorafgegaan door een journaal, waarin de belangrijkste voorvallen van de betreffende oorlogsweek worden belicht. Vervolgens linkt hij zijn personage aan een van die gebeurtenissen en kan het verhaal van start gaan.
Zo was de laatste aflevering van 2008, ofwel 1914, gewijd aan Enver Pasha en de ijselijke strijd die zijn Ottomaanse soldaten op de Kaukasus rond de eerste jaarwisseling van de oorlog uitvochten. De week daarvoor stond Tacken stil bij Alfred Anderson, de laatste overlevende van het beroemde kerstbestand van 1914. Ook meer bekende figuren als de Duitse keizer Wilhelm II en de Belgische koning Albert I hebben de revue al gepasseerd.
,,Iedere week krijgt de oorlog een ander gezicht", verwoordt Tacken zijn formule. ,,Ook voor mezelf is het een avontuur om langs zoveel wegen een historisch onderwerp te benaderen. Uit de reacties van luisteraars, hoog in Groningen of diep in Vlaanderen, maak ik op dat mijn eigen fascinatie overslaat op de ander. Ook in het neutraal gebleven Nederland is de belangstelling voor de Eerste Wereldoorlog groeiende. Dat zal alleen maar toenemen nu het moment nadert waarop het allemaal een eeuw geleden is."
De in Israël wonende Anne Frid de Vries, die met zijn recensies van historische en educatieve podcasts wereldwijd als een autoriteit te boek staat, is enthousiast over Veertien Achttien: ,,Ik heb groot respect voor de discipline en de constante kwaliteit waarmee Tom Tacken zijn podcast Veertien Achttien produceert. Podcasting is ook in Nederland niet meer iets wat je zomaar even met een microfoon en een pc doet. Er is research te doen en er moet een zorgvuldig script gecomponeerd worden en er moet gezorgd worden voor een constante stroom van episodes die een onderlinge samenhang vertonen. Ik zie velen ermee worstelen, maar Tacken krijgt het, ogenschijnlijk vanzelf, vlekkeloos voor elkaar."
Podcasten is een relatief nieuw medium, dat iedereen de kans biedt zelf 'radio op het internet' te maken. Een podcaster neemt op de eigen pc een audiobestand op dat hij vervolgens uploadt, waarna de luisteraar het als mp3 kan downloaden. Praktisch alle podcasts worden gratis aangeboden. In het geval van Veertien Achttien wordt dat mogelijk gemaakt door Podplaza, de host van 'de lange podcast over de Grote Oorlog'.
Tacken heeft van de eerste 27 afleveringen van Veertien Achttien een compilatie-cd gemaakt. Daarop staan behalve de mp3's ook de tekstbestanden (Word) van de afleveringen. De fraai vormgegeven cd kost 15 euro, inclusief een wekelijkse nieuwsbrief die bij de podcast hoort. Op www.veertienachttien.nl staat meer informatie.
Tom Tacken (1965) is werkzaam als coördinator van de streekredactie van het Brabants Dagblad in Tilburg. Hij studeerde af als politicoloog aan de Katholieke Universiteit Nijmegen en als journalist aan de Academie voor Journalistiek en Voorlichting in Tilburg.
www.veertienachttien.nl
1.800 Duitse burgerdoden uit WOII opgegraven in Polen
De macabere ontdekking vond plaats bij het kasteel van Malbork, een toeristische trekpleister.
De stoffelijke resten van ongeveer 1.800 Duitse burgers zijn opgegraven uit een massagraf in het centrum van de stad Malbork, in het noorden van Polen. Die burgers stierven van de koude of werden gedood bij de aankomst van het Rode Leger in de lente van 1945. Dat deelde het stadsbestuur vandaag mee.
Massagraf vlakbij toeristische attractie
Het massagraf werd eind oktober ontdekt bij de werken aan een luxehotel, op 300 meter van een van de grootste toeristische trekpleisters van het land, het grote kasteel uit de Middeleeuwen van Teutoonse ridders. Sinds de ontdekking van het graf hebben we ongeveer 1.800 lichamen opgegraven van personen die zo goed als zeker ooit in Malbork woonden", aldus Pjotr Szwedowski, de stadssecretaris.
Malbork was tot en met de Tweede Wereldoorlog de Duitse stad Marienburg, die na de oorlog aan Polen werd toegewezen. "De slachtoffers zijn zowel mannen als vrouwen, en van alle leeftijden, ook kinderen", zei Szwedowski nog. Volgens de Poolse pers zijn ze het slachtoffer geworden van executies van het Rode Leger.
Nog meer lichamen?
Het parket van Malbork is een onderzoek naar de zaak begonnen. "De opgravingen zijn nog niet beëindigd, maar ze zijn uitgesteld vanwege de vriestemperaturen", aldus Waldemar Zduniak, hoofd van het parket. "We vrezen dat we nog andere lichamen zullen vinden, maar wachten het einde van de opgravingen af om onze hypotheses naar voor te brengen."
Szwedowski verwacht dat het onderzoek moeilijk zal worden: "Alle mensen zijn naakt, zonder schoenen en zonder persoonlijke bezittingen begraven." (belga/tw)
(HLN)
[ Bericht 82% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 13-01-2009 23:36:16 ]
China op zoek naar oudste ijs
China opent op 28 januari de nieuwe basis Kunlun in centraal Antarctica. IJsboringen kunnen klimaatgegevens opleveren tot 1,5 miljoen jaar oud, 700.000 jaar ouder dan het huidige record.
China is een snel groeiende wereldmacht en ook op wetenschapsgebied worden de Chinezen steeds belangrijker. China opent binnenkort een basis op centraal Antarctica om naar het oudste ijs op zoek te gaan. De klimaatgeschiedenis uit ijskernen moet zo flink verlengd worden. Ook astronomisch onderzoek zal plaatsvinden.
Het belangrijkste doel is om het oudste ijs ter wereld aan te boren in Dome A. Dat moet mogelijk zijn vanwege de dikte van de ijskap op locatie en omdat er jaarlijks minder sneeuw valt dan elders op Antarctica. Elk jaar komt er een laagje sneeuw bij dat uiteindelijk wordt omgezet in ijs met daarin luchtbelletjes met de atmosferische samenstelling. Zo kunnen wetenschappers als het ware ‘terugtellen’. Uit de ijslagen moeten klimaatgegevens ouder dan 800.000 jaar verzameld worden. Die 0,8 miljoen is tot nu toe het record. De ijskern daarvan is geboord in de Antarctische ‘Dome C’ en ging tot 3200 m diep. IJs uit Dome A is meer dan 3000 m dik en zou mogelijk voor klimaatgegevens over de laatste 1,5 miljoen jaar kunnen zorgen.
De locatie van de toekomstige Kunlun basis (rood), die op 28 januari officieel geopend wordt. De zwarte stip geeft de locatie van Dome C weer.
IJsbasis
De naam voor de basis (Kunlun) is afgeleid van één van de langste gebergteketens in Centraal-Azië: het Kunlungebergte, dat deels in China ligt. Kunlun staat bovenop de zogenaamde top van de Oost-Antarctische ijskap (de Dome Argus of Dome A). Dit is ongeveer 4100 meter boven het zeeniveau. Het is het dikste deel van de ijskap op Antarctica. Werken in dergelijke omstandigheden is niet gemakkelijk, want het is één van de koudste plaatsen op aarde met temperaturen die ver onder de -50°C kunnen duiken. Uiteindelijk moeten er 25 mensen gaan werken.
De bouw is al jaren bezig. Kosten? In totaal ‘slechts’ 27,5 miljoen euro. Het is de derde Chinese basis op Antarctica. China heeft in de afgelopen eeuwen al meer dan 100 miljoen euro geïnvesteerd in onderzoek op de Zuidpool. Het land hoopt met de nieuwe basis op wetenschappelijk succes.
De kale ijsvlakte bij Dome C. Het landschap op Dome A is vergelijkbaar. Bron: Creative Commons
Referentie:
Qui. J., 2008. China builds inland Antarctic base. Nature 457: 134-135.
(Kennislink)
Datum: 15-01-2008
Onderzoek pas in 1991 begonnen
Rusland stopt onderzoek moord tsaar
Het onderzoek naar de moord op de laatste tsaar van Rusland en zijn familie is na ruim 18 jaar afgesloten.
Identificatie
Volgens het Openbaar Ministerie in Rusland valt er niets meer te onderzoeken. Hun lichamen zijn geïdentificeerd en de doodsoorzaken vastgesteld. Het OM komt in maart met de resultaten van het onderzoek.
Revolutie
Tsaar Nicolaas II en zijn gezin werden kort na de Russische revolutie in opdracht van de bolsjewieken doodgeschoten. In de communistische periode werd nooit onderzoek gedaan naar de moordpartij. Pas na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 kon er met het onderzoek worden begonnen.
Pot met 2000 jaar oude munten gevonden
Een Brit met een metaaldetector heeft in het Engelse graafschap Suffolk 824 gouden munten van ongeveer 2000 jaar oud gevonden. Het is de eerste belangrijke vondst van goud van de Iceniërs, een Keltische stam die in 60 na Christus tegen Rome in opstand kwam.Dat heeft de Britse krant The Independent vandaag gemeld. De munten zijn gevonden in een vaas in een veld bij de plaats Wickham Market. Volgens deskundigen zijn de munten vermoedelijk begraven als een offer in een tijd van tegenspoed.
De munten wegen elk iets meer dan 5 gram. Ze zijn tussen 40 voor Christus en 15 na Christus gemaakt.
(nrc)
Nieuwe dinosaurusfossielen wijzen op plotselinge uitsterving
AMSTERDAM - Recent gevonden fossielen in Rusland doen vermoeden dat dinosaurussen in korte tijd massaal zijn uitgestorven, waarschijnlijk als gevolg van een meteorietinslag. Dat schrijven Belgische wetenschappers in een nieuwe studie.
De paleontologen van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen bestudeerden fossielen uit het noordoosten van Rusland, die vermoedelijk 68 tot 65 miljoen jaar oud zijn.
Ze vonden bewijzen voor de aanwezigheid van een grote hoeveelheid verschillende soorten dinosaurussen in die periode. Herbivoren zoals de hadrosaurus leefden naast tweepotige carnivoren zoals de velociraptor.
Grote ramp
Die grote verscheidenheid aan soorten wijst er volgens de wetenschappers op dat de dieren plotseling zijn uitgestorven door een grote ramp, zo meldt het wetenschappelijk tijdschrift Nature.
Over het algemeen wordt aangenomen dat een meteorietinslag op het Mexicaanse schiereiland Yucatán 66 miljoen jaar geleden een grote rol heeft gespeeld bij de uitsterving van de dinosaurussen. Een grote krater vormt het geologische bewijs voor die gebeurtenis.
Voorouders
Niet alle wetenschappers geloven echter dat de dinosaurussen alleen door die meteorietinslag zijn verdwenen. Voorouders van de huidige zoogdieren en vogels moeten de ramp namelijk wel hebben overleefd.
Sommige paleontologen vermoeden dan ook dat veel dinosaurussen al aan het uitsterven waren voor de meteorietinslag, mogelijk door afkoeling van het klimaat.
De studie van de Belgische onderzoekers bewijst echter dat de meeste soorten dinosaurussen vlak voor de inslag in Yucatán nog aanwezig waren.
"We hebben geen aanwijzingen gevonden dat de biodiversiteit van dinosaurussen aan het afnemen was voor de inslag", zo schrijft hoofdonderzoeker Pascal Godefroit.
Of daarmee ook definitief bewezen is dat dinosaurussen allemaal vanwege dezelfde oorzaak uitstierven is nog maar de vraag. "De aanwezigheid van deze dinosaurussoorten komt zeker overeen met de theorie van een plotselinge uitsterving", zo verklaart de gerenommeerde Australische paleontoloog Tom Rich in Nature. "Het is echter nog geen onweerlegbaar bewijs."
(nu.nl)
Darwin in domineesland
Evolutietheorie leidde tot verhitte debatten in achttiende-eeuws Nederland
Hoe werd de revolutionaire theorie van Charles Darwin destijds in Nederland ontvangen? Twee promovendi hebben dat onderzocht. Het bleef aanvankelijk rustig, maar later sloeg de vlam in de pan.
In 1859, dus dit jaar 150 jaar geleden, publiceerde Charles Darwin zijn boek ‘On the Origin of Species’, waarin hij de theorie lanceerde dat de verscheidenheid aan levensvormen op aarde het resultaat is van natuurlijke selectie. Dat viel niet bij iedereen in goede aarde.
Vooral orthodoxe gelovigen hadden (en hebben) grote moeite met het idee dat niet alle diersoorten zo geschapen zijn als God - ook wel intelligente ontwerper genoemd - het bedoeld heeft. Dat er zoiets als evolutie bestaat, willen velen, onder wie de bekende Delftse natuurkundige Cees Dekker, intussen wel toegeven, maar dat dat proces alleen door toeval gestuurd wordt, dat wil er maar moeilijk in.
Twee promovendi onderzochten wat Darwins ideeën in de negentiende eeuw voor Nederland betekend hebben: filosoof Bart Leeuwenburgh promoveerde op 15 januari jl op het proefschrift ‘Darwin in Domineesland’ en historica Janneke van der Heide hoopt in mei haar proefschrift te verdedigen.
De meest opvallende conclusie van Leeuwenburgh is dat de discussie over Darwin in Nederland aanvankelijk heel kalm en genuanceerd was. Pas toen in 1868 de Duitse vrijdenker en atheïst Karl Vogt naar Nederland kwam om een aantal lezingen te geven, waarin hij Darwin aanhaalde als bewijs voor het niet-bestaan van God, waren de poppen aan het dansen.
Tot dan toe werd de discussie gevoerd door vrijzinnige protestanten en wetenschappers. Hun grootste zorg was om Darwins ideeën niet al te veel bekendheid te geven. Er zou immers chaos uitbreken als iedereen ervan overtuigd zou zijn dat ons gedrag niet door een hogere macht gestuurd werd, maar slechts het resultaat was van de overleving van de sterkste.
Maar Vogts ideeën dwongen zowel katholieke als orthodox-protestanten zich in de discussie te mengen, met als voorspelbaar argument dat Darwins leer in strijd was met alles wat de bijbel zegt over het ontstaan van de aarde en zijn bewoners.
Vervolgens ging iedereen zich ermee bemoeien. Niet alleen kerken, maar ook socialisten en liberalen mengden zich in de discussie. En iedereen beschouwde Darwin als het bewijs van zijn eigen gelijk.
Liberalen hechten groot belang aan wetenschap, dus konden niet om Darwin heen. Maar hun angst voor chaos en revolutie bracht ze ertoe evolutie te zien als een positief verhaal: evolutie is geen degeneratie maar louter vooruitgang en de mens wordt in de loop van de evolutie alleen maar beter.
De socialisten zagen de mogelijk chaotische consequenties ook, maar vonden die juist positief: na de (met Darwin in de hand bewezen onvermijdelijke) klassenstrijd, zal het altruïsme dat de natuur eigen is de overhand krijgen.
De vrijdenkers, een piepkleine maar zeer luidruchtige minderheid, zagen onder invloed van Duitse radicale atheïsten als Ernst Haeckel en Karl Vogt in Darwin de bevestiging van hun puur materialistisch-atheïstische levensbeschouwing.
En de katholieken en orthodox protestanten waren gewoon tegen. In tegenstelling tot de huidige discussie over de evolutie, die alleen gaat over de tegenstelling tussen wetenschap en geloof, ging de discussie van 130 jaar geleden dus ook over sociale en ethische kwesties.
In de Darwin-discussie in de jaren ’70 van de negentiende eeuw worden de contouren al duidelijk van het latere zuilenstelsel, dat de Nederlanders verdeelde in katholiek, protestant, liberaal en socialist. En die verdeling bleef ruim een eeuw intact.
(Noorderlicht)
Perzen vonden gifgas uit
Resten van de derde-eeuwse stadspoort van Dura Europos, een Grieks-Romeinse stad in de Syrische woestijn. Foto Peuplier
De verstikkende rook van brandende teer en zwavel was het eerste strijdgas. De Perzen gebruikten het in 256 bij het beleg van Dura.
Door onze redactie wetenschap
Rotterdam, 22 jan. Niet de Duitsers bij Ieper maar de Sassaniden bij Dura in Syrië waren de eersten die gifgas gebruikten. En het was niet in 1915, maar al in het jaar 256. Simon James van de universiteit van Leicester presenteerde deze theorie de afgelopen week op een bijeenkomst van Amerikaanse archeologen.
James plaatst aanwijzingen in een logisch verband. Een stapel dode Romeinen aan de ene kant van een historische muur, een dode Pers aan de andere kant, daartussen, diep onder de muur een pot met asfalt en wat zwavelkristallen. De muur zelf die duidelijk is ingezakt. Waar wijst dit op?
Dura Europos ligt aan de Eufraat. De zwaar ommuurde stad werd door de Grieken gesticht, later door de Romeinen bezet en nog later door de Perzen veroverd en verwoest. Rond 1925 begon archeologisch onderzoek dat nog loopt.
In 256 werd de Romeinse bezetting aangevallen door de Perzen (Sassaniden). Die groeven tunnels om de muren te ondermijnen. Het is aannemelijk dat de Romeinen van hun kant tunnels groeven om de Perzen daarvan af te brengen. Misschien hoorden de Perzen de Romeinen komen.
In de reconstructie van James is in de smalle tunnel een hoeveelheid asfalt met zwavel in brand gestoken net op het moment dat de Romeinen doorbraken. Rook en gas waren, meent James, zo verstikkend dat twintig Romeinen subiet het leven lieten. En één Pers die niet uitkeek. Toen de lucht weer was geklaard hebben de Perzen de dode Romeinen aan hun kant van de tunnel op een hoop gegooid zodat zij het Romeinse tunneldeel konden vernietigen en doorgaan met de eigen ondermijning. Korte tijd later veroverden en verwoestten zij de stad. Van het opruimen van de lijken is het niet meer gekomen.
(nrc)
[ Bericht 37% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 22-01-2009 23:31:41 ]
Wetenschappers willen resten Galilei opgraven
Italiaanse en Britse wetenschappers willen de stoffelijke resten van sterrenkundige Galileo Galilei opgraven. Zo willen ze erachter komen of oogproblemen zijn wetenschappelijke werk hebben beïnvloed.
Galileo Galilei door Justus Sustermans.
Een DNA-test zou ons flink helpen, lieten de wetenschappers tegen het persbureau Reuters weten. „Als we precies wisten wat er mis was met zijn ogen, zouden we via een computermodel kunnen tonen wat hij in zijn telescoop moet hebben gezien”, aldus Paolo Galluzzi, directeur van Museum voor Geschiedenis en Wetenschap in Florence.
Van Galilei (1564-1642) is bekend dat hij in het tweede deel van zijn leven oogproblemen had, zijn laatste twee jaar was hij geheel blind. Een van de ‘fouten’ die Galilei maakte was dat hij geloofde dat Saturnus niet geheel rond was maar wat onregelmatige trekjes vertoonde.
Hij sprak van handvatten rond de planeet. Als gevolg van zijn slechte ogen moet hem zijn ontgaan dat rond Saturnus een ring van gas hangt, zoals de Nederlander Christiaan Huygens een halve eeuw later met een betere telescoop vaststelde. „Het is waarschijnlijk een combinatie van fouten”, veronderstelt Galluzzi.
Momenteel beschikken wetenschappers uitsluitend over de tekeningen van Galilei. De wetenschapper, die vierhonderd jaar geleden voor het eerst door de telescoop keek, is honderd jaar na zijn dood begraven in de Santa Croce Basilica in Florence. Daarvoor waren zijn resten verborgen in een torenkamer, omdat de Rooms-Katholieke kerk tegen een behoorlijke begrafenis was. Door zijn wetenschappelijke opvattingen was hij met de kerk in conflict gekomen. Hij stelde dat dat de aarde niet het centrum is van het zonnestelsel. De kerk beschouwde dat als ketterij.
(nrc)
'Nazi-dokter Mengele bouwde Braziliaans tweelingendorp'
Historici hebben de oplossing gevonden van het mysterie rond een Braziliaans dorpje waar na de tweede wereldoorlog bijzonder veel tweelingen met blond haar en blauwe ogen zijn geboren. Volgens bewoners werd het dorpje regelmatig bezocht door een Duitse veearts, die niemand minder bleek te zijn dan: Dokter Josef Mengele.
Een dorp vol tweelingen
Zoektocht naar Mengele
Dat meldt de Britse krant The Telegraph op basis van het nieuw verschenen boek Mengele: the Angel of Death in South America.
Veearts
Daarin schrijft de Argentijnse historicus Jorge Camarasa over de tijd dat de gevluchte nazi-arts in Zuid-Amerika woonde. Over deze periode is nog maar weinig bekend.
Camarasa voerde vele gesprekken met de bewoners van Candido Godoi en langzamerhand kwam hij erachter dat Mengele, die zich voordeed als veearts, het dorpje regelmatig bezocht. Ook hield hij, als ‘gewaardeerd man’, zich steeds meer bezig met de behandeling van vrouwen.
Zeer opmerkelijk aan het dorp, dat ongeveer 7.000 inwoners telt, is het aantal tweelingen dat toen geboren werd: een op de vijf, in plaats van het normale een op de tachtig. Mogelijk nog opmerkelijker is de kleur haar (blond) en de kleur ogen (blauw) van de tweelingen.
Boys from Brazil
De Duitse arts, die als bijnaam ‘Engel des doods’ werkte vanaf mei 1943 in het concentratiekamp Auschwitz. Daar werd hij berucht door zijn zeer wrede medische experimenten op tweelingen.
Mengele, in 1979 overleden, is dus volgens Camarasa ook in het kleine dorpje bezig geweest met dit soort praktijken. Het verhaal doet dan ook sterk denken aan de roman Boys from Brazil van Ira Levin, die soortgelijke ideeën en experimenten beschrijft.
Door Robin van der Kloor
(Elsevier)
Oudste kernwapenmateriaal teruggevonden
Een stukje geschiedenis op de vuilnisbelt, zo zou je de glazen fles met plutonium die in 2004 in het Amerikaanse Hanford werd gevonden kunnen noemen. Onderzoekers van het Pacific Northwest National Laboratory hebben de inhoud van de fles onderzocht, en komen tot de conclusie dat de vondst het oudste kernwapenmateriaal ter wereld bevat.
Wie iets vindt op het terrein waar tussen 1943 en 1987 de negen Hanford-kerncentrales hebben gestaan, kan maar beter goed oppassen. Op het terrein liggen enorme hoeveelheden chemisch en nucleair afval opgeslagen, veel ervan nog heel actief en niet goed gedocumenteerd. Zo ook het flesje met daarin 400 milliliter plutonium, dat in 2004 in een oude verroeste kluis werd gevonden. Uit documenten van de oude kerncentrales bleek dat de kluis overeenkomt met degene die in 1945 hermetisch is afgesloten wegens radioactieve besmetting. In 1951 verdween die kluis uit de registers – begraven op het terrein van de centrale, zo bleek nu.
De glazen fles, rechts op de foto, werd gevonden in deze roestige kluis. De kluis werd opgegraven op het terrein van de Hanford-kerncentrales in Washington State. Dit terrein staat bekend als het meest vervuilde stukje aarde.
Bron: Washington Closure Hanford
De vondst van de fles was bijzonder, omdat het duidelijk om een heel oud radioactief monster ging. Om achter de leeftijd van het radioactieve materiaal te komen wordt gebruik gemaakt van de vervalreacties van de stoffen. Onderzoeker Jon Schwantes van het Pacific Northwest National Laboratory in Richmond, Washington, mat daarom zeer nauwkeurig de precieze samenstelling van de inhoud van de fles. Daarbij viel hem op dat het om extreem puur plutonium-239 gaat: zuiverder kunnen we het nu nog steeds niet maken. Maar plutonium-239 is een instabiele isotoop, die langzaam naar uranium vervalt. Door de hoeveelheid uranium in de fles te bepalen kwam Schwantes tot de conclusie dat het gaat over plutonium uit de begindagen van het kernonderzoek: het plutonium is tussen 1942 en 1950 gemaakt.
Isotopische samenstelling
Maar daar blijft het niet bij. Plutonium wordt gemaakt van uranium uit kernreactoren, en de precieze samenstelling van die reactorstof is bij iedere reactor een klein beetje verschillend. Door analyse van de isotopische samenstelling van het plutonium konden de onderzoekers achterhalen dat de inhoud van het flesje moet zijn opgewerkt uit uranium van kernreactor X-10 in Oak Ridge. In die reactor werd geen plutonium gemaakt – dat kon alleen in de experimentele centrale in Hanford waar de fles gevonden is. Het is bekend dat de Hanford-centrale in de eerste maanden na de opening materiaal uit Oak Ridge gebruikte. Daarna werd uranium gebruikt uit de twee andere centrales die in Hanford gebouwd werden.
Plutonium komt niet in de natuur voor, maar wordt gemaakt door uranium met neutronen te beschieten. De vervalreactie van uranium naar plutonium is erg langzaam, daarom worden er chemische zuiveringsstappen gebruikt om zo puur mogelijk plutonium over te houden.
Door Schwantes’ analyse is nu duidelijk dat het plutonium in de fles uit 2004 een overblijfsel is van het eerste kernwapenmateriaal dat ooit gemaakt is. De Hanford-centrale zou in zijn beginjaren het materiaal leveren voor de eerste atoombom die getest werd, de Trinity. Ook de bommen die op Hiroshima en Nagasaki zijn gevallen werden gemaakt met plutonium uit Hanford.
De eerste centrale in Hanford, Washington State, werd in 1943 geopend. Het primaire doel van de voor die tijd hypermoderne centrale was het ontwikkelen van kernwapens. Over de schaduwzijde van de ‘vuile bommen’ was nog vrijwel niets bekend. De ontwikkeling van kernbommen gold als een stap voorwaarts in de wetenschap, en een moderne manier van oorlog voeren. De centrale in Hanford zou, samen met twee andere centrales die later op hetzelfde terrein werden geopend, van uranium uit andere Amerikaanse centrales plutonium-239 gaan maken, een geschikte isotoop voor kernbommen.
De Hanford-B-reactor werd in 1944 opgeleverd. Deze reactor was de eerste kernreactor die plutonium kon produceren, de radioactieve stof waarmee atoombommen worden gemaakt.
Bron: US Federal Government
De productie van kernwapenmateriaal werd sterk opgevoerd. Op het hoogtepunt van de Koude Oorlog waren er in Hanford negen kerncentrales die materiaal voor bommen produceerden. Na de Koude Oorlog werd de productie afgebouwd, en tussen 1964 en 1972 werden de meeste reactoren gesloten of tot energiecentrale omgebouwd. Maar het afval dat tijdens dertig jaar werken met radioactief materiaal is geproduceerd is nog steeds een reëel probleem.
Onwetendheid
Onwetendheid over de gevaren van radioactief materiaal leidde ertoe dat de opzichters van de Hanford-centrale heel onvoorzichtig omgingen met afvalmateriaal. De grond rondom de centrale wordt nu gezien als de vuilste plaats op aarde: een enorme opslagplaats van allerhande chemisch en radioactief afval, waar ook nu nog een bijzonder ongezonde dosis straling vanaf komt. Naar schatting ligt twee derde van al het radioactieve afval in de Verenigde Staten rondom de oude Hanford-reactor. Hoe het gebied van zo’n 1500 vierkante kilometer ooit weer schoon kan worden gemaakt weet niemand.
(Kennislinkl)
Het ossuarium van James
Volgens de Israëlische overheid zijn valse archeologische vondsten met connecties naar de Bijbel de grootste fraude van de twintigste en eenentwintigste eeuw. Een van de bekendste voorwerpen in de megafraude zou het ossuarium van James zijn, een kalkstenen kistje waarop in het Aramees 'James, zoon van Jozef, broer van Jezus' geschreven staat.
Het ossuarium van James haalde het wereldnieuws in 2002. Hershel Shanks, een Amerikaanse advocaat en een uitgever van een vakblad voor Bijbelse enthousiastelingen, regelde een persconferentie waarbij hij het ossuarium van James voor de camera haalde als het eerste archeologisch bewijsmateriaal van de materialisering van Christus. Nadien schreef Shanks een boek, verkocht de filmrechten en regelde een museumtentoonstelling in Ontario en Canada met het ossuarium als blockbuster.
Het ossuarium van James is echter niet bij archeologische opgravingen gevonden zoals Shanks stellig beweert. Het kistje vond zijn weg naar wereldse belangstelling via de Israëlische privé-antiquiteitenmarkt, een kleurrijke maar duistere wereld waarin een kleine groep handelaars met vergunning archeologische vondsten verkoopt. De meeste van deze stukken zijn illegaal geplunderd uit één van de 30.000 archeologische plaatsen die Israël en de Westelijke Jordaanoever rijk zijn.
In Israël werd het nieuws over het ossuarium van James snel overschaduwd door een andere explosieve ontdekking. Begin 2003 dook een beschreven tablet op waarvan beweerd werd dat dit het eerste archeologische bewijsmateriaal was van de tempel van Salomo. Het stuk zandsteen kreeg de naam 'Tablet van Joas van Juda' en de zestien lijnen tekst tonen een opmerkelijke gelijkenis met een passage uit het Oude Testament waarin verwezen wordt naar de reparaties aan de tempel van Salomo. Ook deze nieuwe vondst komt uit de privé-antiekwereld.
De rechtszaak rond het ossuarium van James, waar vijf personen beschuldigd worden van fraude, sleept al drie jaar aan. Nu ziet het er naar uit dat de rechtszaak verticaal geklasseerd zal worden. De rechter die de zaak voorzit (niet bijgestaan door een jury) vertelde de advocaten van de Israëlische overheid dat hij niet overtuigd is dat het kalkstenen kistje een vervalsing is en stelt voor om de kwestie te laten vallen.
Deskundigen waarschuwen dat als de autoriteiten de zaak niet hard kunnen maken de antiquiteitenmarkt en een bewijszoekend (godsdienstig) publiek onvermijdelijk overstelpt gaat worden met baanbrekende Bijbelse ontdekkingen. Zij zien eerder vroeg dan laat de kroon van Salomo, de sandalen van Abraham, de gereedschapskist van Josef en het servies van Noach opduiken.
(Grenswetenschap)
quote:Dank je, beste IHVK!Op maandag 26 januari 2009 20:50 schreef IHVK het volgende:
Zeer interessant leesvoer. Goed werk ExperimentalFrentalMental
Dino's leefden nabij Noordpool
Dinosaurussen waren veel beter bestand tegen de koude dan aanvankelijk gedacht. Sommige wetenschappers vermoeden dat de dino's uitgestorven zijn door dalende temperaturen, maar een nieuwe studie spreekt die stelling tegen. Op basis van gevonden fossielen geloven paleontologen dat dinosaurussen tot op 1.600 kilometer van de Noordpool leefden. Mogelijk is een klimaatverandering de dieren niet fataal geweest.
Pooldino's
De wereld was in de tijd van de dinosaurussen natuurlijk een stuk warmer dan vandaag en de continenten waren nog volop in beweging. Zo lag het noorden van Rusland slechts op een duizendtal kilometer van de poolgebieden. Daar hebben paleontologen van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen fossielen gevonden van dinosaurussoorten als de Triceratops en zelfs de Tyrannosaurus Rex. De gemiddelde temperatuur moet er ongeveer 10 graden Celsius geweest zijn. Er zijn ook resten van eieren gevonden, een bewijs dat deze pooldino's zich in koude omstandigheden konden voortplanten.
Klimaatverandering
Er is al veel gespeculeerd over hoe en waarom dinosaurussen zijn uitgestorven. Een populaire theorie heeft te maken met een klimaatverandering. Dinosaurussen werden altijd gezien als een tropische diersoort en een daling van de temperatuur kon hen vlug fataal worden. De ontdekking van fossielen nabij de poolgebieden bewijst echter dat dino's zich wel degelijk konden aanpassen aan koudere omstandigheden. Er werden geen fossielen van schildpadden, krokodillen en hagedissen gevonden, omdat de poolgebieden voor hen mogelijk wel te koud waren.
Meteoriet
Voor deze ontdekking waren de meest noordelijke resten van dinosaurussen in Alaska gevonden, maar wetenschappers vermoedden dat de dieren in de winter naar het zuiden migreerden. Volgens professor Pascal Godefroit en zijn team zou het wel eens kunnen dat de dino's het hele jaar door in de koude omgeving verbleven. Godefroit gelooft eerder dat een meteoriet de dino's fataal is geworden. Het zonlicht werd geblokkeerd, planten groeiden niet meer en de voedselketen werd brutaal onderbroken. "Zelfs de pooldino's, die het gewend waren om in moeilijke omstandigheden voedsel te zoeken, zullen het na een tijdje lastig hebben gekregen." (gb)
(HLN)
4.000 jaar oud Macedonisch schrift ontdekt
"We hebben de eerste sporen van het oud-Macedonische schrift van ons land ontdekt", zegt Dr. Dushko Aleksovski, professor in de linguïstiek en erevoorzitter van de World Rock Art Academy. "Dit is een zeer zeldzaam artefact, onder meer omdat de naam van de godin Vesta er op geschreven staat. Eigenlijk staat er op het artefact de naam 'Bsefa' geschreven, een naam die in latere tijden 'Vesta' werd. Dit is het oudste artefact ooit op ons territorium ontdekt dat in de oude Macedonische taal werd beschreven."
De 4.000 jaar oude tekens die op het deksel van het kleien artefact staan worden door Dr. Aleksovski beschouwd als monumentale ontdekking, de eerste in zijn soort en ontzettend belangrijk voor taalkundigen. Het artefact werd in centraal-Macedonië gevonden, maar de juiste plaats wordt door de overheid nog geheim gehouden om te vermijden dat de streek overrompeld wordt door stropers die jacht maken op archeologische artefacten en schatten.
(Grenswetenschap)
Engelsman Harriot bestudeerde maan al vóór Galilei
Bezoekers van de Museumnacht krijgen uitleg van Galileo Galilei over het zonnestelsel. Foto uit 2001. Foto Evelyn Jacq
Omdat het vierhonderd jaar geleden is dat de Italiaan Galileo Galilei hemellichamen met behulp van een telescoop bestudeerde, is dit jaar het Internationale Jaar van de Astronomie. Galileo was alleen niet de eerste, zoals lang is aangenomen.Op 26 juli 1609 maakte de onbekende Engelse wiskundige en kaartenmaker Thomas Harriot een kaart van de maan, zes maanden eerder dan zijn Italiaanse collega. Een jaar later, in december 1610, was hij bovendien de eerste die zonnevlekken waarnam. Om hem de eer te geven die hem toekomt is zijn werk vanaf juli op verschillende tentoonstellingen in Engeland te zien.
Harriot werd geboren in 1560 en studeerde in Oxford. Hij werd leraar wiskunde en vergezelde sir Walter Raleigh op zijn ontdekkingsreizen tot deze in 1590 werd gevangengezet in de Tower of London. Daarna kwam Harriot in dienst van de negende graaf van Northumberland, die ook de gevangenis in draaide maar hem desondanks bleef ondersteunen.
De schets die Harriot op 26 juli 1609 maakte, toont de grens tussen licht en donker op de maan én een aantal zeeën, waaronder de Mare Tranquillitatis, waar de Apollo 11 in juli 1969 zou landen. In de jaren na deze eerste waarneming produceerde Harriot nog enkele kaarten, met steeds meer details. Experts beschouwen een tekening van zijn hand uit 1612-1613, waarop tal van bekende kraters op de juiste positie zijn weergegeven, als het daadwerkelijke begin van de maancartografie. Het zou tientallen jaren duren voor anderen kaarten van dezelfde kwaliteit wisten te produceren.
Dat Harriot zo lang onbekend is gebleven, komt doordat hij niets publiceerde. Hij had daar geen enkele reden toe, omdat hij een goed betaalde positie had en met twee beschermheren in de gevangenis waarschijnlijk ook niet te veel de aandacht op zich wilde vestigen.
(nrc)
Zeldzaam Romeins beeldje gevonden in Jeruzalem
Archeologen hebben in Israël een zeldzaam achttienhonderd jaar oud beeldje ontdekt. Dat heeft de Israëlische oudheidkundige dienst bekendgemaakt.
Het geelmarmeren beeldje werd opgegraven onder een voormalige parkeerplaats, waar onderzoek wordt gedaan naar een Byzantijns gebouw dat daar ooit heeft gestaan en dat in de vierde of vijfde eeuw door een aardbeving werd verwoest. De opgraving maakt deel uit van een groter onderzoek, op de locatie die bekendstaat als de Stad van David, de bijbelse koning die naar wordt aangenomen zo'n drieduizend jaar geleden regeerde.
Unieke vondst
Het borstbeeldje dat archeologen er vonden is zo'n vijf centimeter groot en verkeert in verrassend goede staat, zei de oudheidkundige dienst. Het dateert uit de Romeinse tijd en is zeer gedetailleerd afgewerkt. Het fungeerde waarschijnlijk als gewichtje voor een hangende weegschaal, van een type dat achttienhonderd jaar geleden veel werd gebruikt. Het beeldje stelt mogelijk een atleet voor, misschien een bokser. Omdat het de eerste keer is dat zo'n beeldje in Israël is gevonden, spreken archeologen van een unieke vondst.
De opgravingen onder de parkeerplaats in de Oude Stad van Jeruzalem leverden al eerder spectaculaire ontdekkingen op. Zo vonden archeologen in november een Romeinse gouden oorbel, stammend uit de eerste eeuw na Christus en ingelegd met smaragden en parels. In december werd een ware schat ontdekt: ruim 250 goudstukken met de beeltenis van de 7de-eeuwse Byzantijnse keizer Heraclius. (novum/sps)
(HLN)
"Poolse oorlogsheld Sikorski stierf na ongeval"
Het forensisch onderzoek naar de doodsoorzaak van de Poolse generaal en Tweede Wereldoorlogsheld Wladyslaw Sikorski heeft geen bewijzen voor kwade opzet aan het licht gebracht. Dat maakten onderzoekers bekend.
Het lichaam van Sikorski werd in november opgegraven voor een nieuwe lijkschouwing. Men wilde voor eens en voor altijd weten of de generaal was overleden door een ongeluk, of dat hij was vermoord.
Vliegtuigcrash
Sikorski was de leider van de Poolse regering in ballingschap. Op 4 juli 1943 stortte zijn vliegtuig neer, vlak nadat het was opgestegen van een Britse legerbasis op Gibraltar. De omstandigheden van Sikorski's dood leidden tot speculaties over mogelijke betrokkenheid van de Britten of van de Sovjets.
Gerechtelijk lijkschouwer Tomasz Konopka verklaart nu dus dat Sikorski overleden is aan meerdere ernstige inwendige verwondingen. Dat strookt volgens de lijkschouwer met een val van grote hoogte of met een zwaar verkeersongeluk. (ap/adb)
(HLN)
Bulgarije eist oorlogsdocumenten terug
Bulgarije eist dat Rusland een aantal belangrijke documenten uit de Tweede Wereldoorlog die Rusland daar in 1944 wegnam terug. Dat zegt de Bulgaarse regering. Volgens Bulgarije gaat het om meer dan dertigduizend pagina's van historisch belang. Tusssen de stukken zouden zich documenten bevinden over plannen van Bulgarije om de kant van nazi-Duitsland te kiezen.
Volgens Bulgarije is deze eis in overeenstemming met een Russische wet uit 1995 die betrekking heeft op cultureel waardevolle zaken die na de Tweede Wereldoorlog in de Sovjetunie terecht zijn gekomen. Bulgarije heeft de documenten al wel eerder ter sprake gebracht, maar het is de eerste keer dat er nu een formeel verzoek is ingediend. (ap/adb)
(HLN)
Fossiel bewijs voor dinogevechten
Gehoornde Triceratops dinosaurussen verwondden de kop van hun soortgenoten in gevechten. Paleontologen van het Raymond M. Alf museum in Amerika komen tot die conclusie na het analyseren van fossiel materiaal. Hierin zijn littekens te zien van onder meer ontstekingen en botbreuken. Bij een andere gehoornde soort, de Centrosaurus, werden geen sporen van gevecht op de kop aangetroffen. Wellicht richt deze dino zich tijdens een ruzie sterker op het lichaam van zijn tegenstander.
Paleontologen van het Raymond M. Alf museum in Amerika hebben ontdekt dat gehoornde Triceratops dinosaurussen de kop van hun soortgenoten tijdens gevechten verwondden. Zij publiceren het fossiele bewijs van die gevechten deze week in vakblad PLoS ONE.
Dinogevechten reconstrueren
We kennen het allemaal wel: het beeld van vechtende, gehoornde dinosaurussen die elkaar op de kop aanvallen. Tot voor kort was helemaal niet bekend of dit beeld wel op waarheid berustte. Niemand heeft immers ooit een dinogevecht ‘live’ kunnen volgen. Paleontoloog Andrew Farke besloot dat het wel mogelijk moest zijn om het gebruik van hoorns te reconstrueren aan de hand van fossiel materiaal. Daartoe onderzocht hij de schedels van de gehoornde soorten Triceratops en Centrosaurus in de collecties van Noord-Amerikaanse natuurhistorische musea.
Reconstructie van een gevecht tussen twee Triceratops. Afbeelding: Lukas Panzarin, Raymond M. Alf Museum of Paleontology
De kop van beide dinosoorten ziet er net iets anders uit. De Triceratops heeft twee grote hoorns boven op zijn kop en één kleine hoorn op zijn neus. Bij de Centrosaurus is het juist net andersom. Deze dino heeft twee kleine hoorns op zijn kop en één grote hoorn op zijn neus. De gevechtstijl van moderne, gehoornde dieren wordt sterk bepaald door uiterlijke kenmerken van de hoorns en hun positie op de kop. Hierop afgaande verwacht Farke dat het gebruik van de hoorns bij beide dinosoorten ook heel verschillend zal zijn.
Schedels van de Triceratops (A) en de Centrosaurus (B). De grijze stukken zijn de botten die de onderzoekers bekeken hebben. Het linker cijfer geeft daarbij steeds aan hoeveel verwondingen zij op die plek vonden en het rechter cijfer geeft het totaal aantal onderzochte botten. Afbeelding: Farke et al.
Gevecht op kop of lichaam
Verspreid over de fossiele koppen komen vooral ontstekingen en ook een aantal (al dan niet geheelde) botbreuken voor. Vooral het meest uitstekende deel van de kraag van de Triceratops had het zwaar te voorduren. Dit gedeelte werd maar liefst tien keer zo vaak getroffen als hetzelfde stukje kraag bij de Centrosaurus. Door gevechten tussen Triceratops te simuleren, zag Farke dat de gevonden verwondingen zich precies bevinden op plaatsen waar de hoorn van een soortgenoot zou raken.
Voorbeeld van ontstekingsschade op de kraag van een Triceratops (bij de pijlen). De ontsteking is zichtbaar als een richeltje (extra botvorming) op de kraag. Afbeelding: Farke et al.
Pas geleden ontdekten wetenschappers dat de Centrosaurus is ontstaan uit een voorouder met de hoornconfiguratie van een Triceratops. Farke denkt dan ook dat de Centrosaurus zijn vechtstijl heeft aangepast om schade aan de kop te verminderen. Waarschijnlijk speelden gevechten binnen deze dinosoort zich meer af op het lichaam dan op de kop. Aanwijzing hiervoor is het relatief grote aantal gebroken ribben dat je in Centrosaurus fossielen vindt.
Bronnen
Evidence of combat in Triceratops (Andrew Farke, Ewan Wolff en Darren Tanke), PLoS ONE, 28 januari 2009
(Kennislink)
1,8 miljoen jaar oude bijlen opgegraven in Maleisië
Maleisische archeologen zeggen stenen bijlen te hebben opgegraven die dateren van 1,8 miljoen jaar geleden en die daarmee de oudste bijlen ter wereld zijn.
1,83 miljoen jaar
De zeven bijlen en ander gereedschap werden in juni gevonden in de noordelijke staat Perak en hun ouderdom werd door een laboratorium in Tokyo vastgesteld op 1,83 miljoen jaar, zei Mokhtar Saidin, hoofd van het Centrum voor Archeologisch Onderzoek van de universiteit van Maleisië.
Het lab, Geochrolology Japan, berekende de ouderdom van de bijlen aan de hand van het gesteente waarin ze werden aangetroffen. Andere archeologen hebben nog geen kennis kunnen nemen van het onderzoek.
Afrika
Mokhtar zei dat de tot nu toe oudste bijlen, gevonden in Afrika, 1,6 miljoen jaar oud zijn. In Afrika zijn echter andere hak- en kapwerktuigen, alsmede menselijke resten, gevonden die nog veel ouder zijn, sommige wel vier miljoen jaar, zei hij.
Omstreden vondsten
Uit enkele eerdere vondsten is wel geconcludeerd dat er al 1,9 miljoen jaar geleden mensen moeten hebben geleefd in Zuidoost-Azië, maar deze vondsten zijn omstreden, zei Harry Truman Simanjuntak van het Indonesische Archeologisch Onderzoekscentrum in Jakarta. Hij benadrukte dat de ouderdom van de bijlen ook nog moet worden geverifieerd.
De tot nu toe oudste getuigen van menselijk leven in Maleisië zijn stenen werktuigen van tweehonderdduizend jaar oud, die op dezelfde vindplaats in Perak werden ontdekt. De archeologen hopen ook menselijke overblijfselen te vinden, maar dat is met oog op het warme, vochtige klimaat misschien een illusie, zei Mokhtar. De botten die er tot nu toe zijn gevonden waren niet ouder dan ongeveer tienduizend jaar. (novum/adv)
(HLN)
[ Bericht 7% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 30-01-2009 23:52:06 ]
Stierf Hitler op Antarctica?
Deze nazi-expeditie net voor de aanvang van de Tweede Oorlog wordt als argument aangevoerd.
Hitler zou onder het ijs in een tweede 'adelaarsnest' de dood gevonden hebben.
Pleegde Hitler geen zelfmoord in zijn bunker in hartje Berlijn, maar kwam hij aan het einde van de oorlog onder het eeuwige ijs te sterven? Volgens polaire onderzoekers zou de dictator samen met een aantal andere nazi's per onderzeeër naar de Zuidpool gevlucht zijn, waar een tweede Berchtesgaden gebouwd was. De Duitse tabloid Bild kon lang geheim gehouden militaire documenten inzien en stelt dat Hitler nog enkele jaren diep in het ijs als vluchteling verborgen leefde.
Tweede adelaarsnest
De onderzoekers staven hun theorie met de waargebeurde expeditie van de nazi's net voor de aanvang van de Tweede Oorlog (1939). Expeditieleden vaarden naar het ijskoude zuiden af en zetten voet op Antarctica. Wetenschappers Colin Summerhayes en Peter Beeching stellen dat die expeditieleden de opdracht hadden gekregen om een schuilplaats te maken voor hun Fürher, een tweede 'adelaarsnest'.
Mar del Plata
Summerhayes en Beeching gebruiken de mysterieuze verdwijning van twee U-boten als argument. Die Duitse onderzeeërs verdwenen aan het einde van de oorlog in mei 1945. Pas in augustus, enkele maanden later, kwamen ze weer boven in de Argentijnse havenplaats Mar del Plata. Waar waren die boten al die tijd gebleven? Konden ze niet eerder terug omdat het ijs te dik was?
Operatie Highjump
De onderzoekers vervolgen hun verhaal met een andere mysterieuze operatie van de Amerikanen, 'Operatie Highjump'. Tijdens die maritieme operatie stuurde de Verenigde Staten dertien schepen op een uiterst geheime missie richting de Antarctische wateren, om zich zogezegd tegen de Russen te wapenen. Maar misschien dat die hele operatie gestart was om Hitler te vinden?
Atoombommen
Ten slotte is er nog een opmerkelijke atoombomtest van de Amerikanen in 1958. Drie atoombommen werden op Antarctica ten zuiden van kaapstad tot ontploffing gebracht. Volgens Summerhayes en Beeching het definitieve einde van de resterende nazi's. Hitler en andere vluchtelingen werden met de atoombommen bestookt in hun tweede 'adelaarsnest'. (odbs)
(HLN)
Vaticaan schrapt plannen voor standbeeld Galileo Galilei
Het Vaticaan schrapt zijn voornemen om nog in 2009 een standbeeld van natuurkundige en astronoom Galilei Galileo op te trekken in de pauselijke tuinen in Rome. Een reden voor de beslissing werd niet gegeven. Dit jaar is het precies 400 jaar geleden dat Galileo zijn eerste astronomische ontdekkingen deed met de telescoop.
In de plaats van het zetten van een standbeeld, organiseert het Vaticaan een reeks conferenties die de verjaardag van Galileo's gebruik van de telescoop moeten herdenken, zei aartsbisschop en voorzitter van de Pauselijke Cultuurraad Gianfranco Ravasi donderdag.
Ketter
De plannen voor een standbeeld waren al behoorlijk concreet, en een kunstenaar was al met de voorbereidingen begonnen. Het beeld moest dit jaar nog een "symbolische" plaats krijgen in de tuinen van het Vaticaan. Aan de sponsor van het standbeeld, de Italiaanse ruimtevaartgigant Finmeccanica wordt nu gevraagd het geld naar andere projecten te door te schuiven.
De katholieke kerk veroordeelde Galileo in 1633 als ketter en verplichtte hem afstand te doen van zijn these dat de aarde rond de zon draait. Tot zijn dood verbleef Galileo onder huisarrest. In 1992 verklaarde paus Johannes Paulus II dat de Inquisitie het fout had met haar veroordeling van de astronoom. (belga/mvdb)
(HLN)
quote:voor het hele artikel zie: http://www.wereldomroep.n(...)dertigjaar_revolutieTeleurgesteld in de Iraanse Revolutie
Door Peter van Beem
01-02-2009
De euforie was groot. Niet alleen in Iran, maar ook in Nederland. De gehate sjah was verdreven. Van de nieuwe leider ayatollah Khomeini werd begin 1979 veel verwacht. Hij zou een gematigd geestelijk leider zijn die vrijheid en islamitische waarden predikte. Maar hoe was de werkelijkheid? Een persoonlijke impressie, dertig jaar na het begin van de Iraanse revolutie.
Historisch scheepswrak ontdekt in Kanaal
Diepzeeonderzoekers hebben in het Kanaal een legendarisch Brits oorlogsschip gevonden. Morgen wordt de ontdekking officieel bekendgemaakt.
Het gaat om de HMS Victory, die in 1744 zonk. Het bedrijf Odyssey Marine Exploration vond het schip in mei en heeft al een aantal kanonnen en andere stukken opgedoken. Er wordt nog gezocht naar de honderdduizend goudstukken die het schip aan boord moet hebben gehad toen het verging.
Twee jaar geleden vond het bedrijf een Spaans galjoen, met muntstukken aan boord waarvan de waarde door sommigen op 400 miljoen euro wordt geschat. De goudstukken die de Victory aan boord had zouden nog meer waard zijn. (novum/adv)
(HLN)
De ijzeren paal van Delhi
Wat kan er nu zo speciaal zijn aan een ijzeren paal om er een artikel aan te wijden? Niet het feit dat hij in India staat, maar wel dat de ijzeren paal minstens 1.600 jaar oud is en niet roest, een eigenschap die ons hedendaagse ijzer nog geen dag volhoudt. De paal staat in het midden van de eerste moskee van Delhi én India, waarvan de naam in eerste instantie aan autobrandstof doet denken: de Quwwat-ul-Islam Masjid. Iedere toerist die halt houdt bij de ijzeren paal is verbaasd dat zo een oud stuk vakmanschap geen enkel spoor van roest vertoont. En wees er maar zeker van: de paal bestaat voor 98 percent uit puur ijzer.
Er wordt algemeen aangenomen dat de ijzeren paal, die naast de wereldberoemde Qutb Minar staat, gemaakt werd tijdens de gouden Gupta dynastie (280-550 na Christus). De ijzeren paal van Delhi is een klassiek voorbeeld van de massaproductie van hoogwaardig ijzer. Het is het grootste met de hand gesmede blok ijzer uit de oudheid dat ons rest. De paal is een demonstratie van de kunstige vaardigheden die de oude Indische staal- en ijzerindustrie rijk was en die Europese smeden pas zo'n 1.000 jaar later onder de knie hadden.
De ijzeren paal werd rond de vierde eeuw na Christus gemaakt, hoewel verschillende andere bronnen beweren dat de paal circa 2.300 jaar oud is. De paal is ongeveer 7,2 meter lang waarvan 0,5 meter onder de grond zit. De diameter varieert van 42 centimeter aan de bodem tot 40 centimeter aan de top. Bij graafwerken in 1871 vond men helemaal onderaan de paal een uiteinde in de vorm van een ajuin met acht korte staafjes. De paal weegt ongeveer 6,5 ton.
Ondanks zijn grote omvang en hoge ouderdom blijft de paal nog steeds roestvrij. De eerste meter van de paal is vrij ruw dat waarschijnlijk toe te schrijven is aan ondoeltreffende smelten tijdens het smeden. De rest van de paal is zo hoogglanzend gepolijst dat men zou denken dat het brons is. De paal heeft trouwens een bronskleur die ontstaan is door ingebed zand in combinatie met een reflectie van ijzeroxide.
Zelfs als de ijzeren paal van Delhi slechts 1.600 jaar oud is blijft het opmerkelijk dat hij alle corrosie heeft weerstaan. De ijzeren staven die bijvoorbeeld gebruikt werden in de tempels van Jagannath Temple in Puri en Konark vertonen een hoge graad van roest hoewel zij slechts ongeveer 700 jaar oud zijn. En dat terwijl de methode van ijzerwinning gelijkaardig of zelfs identiek was.
Zoals bij alle mysterieuze zaken zijn hier ook veel theorieën beschikbaar die een verklaring voor de roestvrije paal bieden. Een daarvan stelt dat de ijzeren paal ver van industriezones staat en dat Delhi een vrij droog klimaat heeft. Het is een publiek geheim dat ijzer pas serieus begint te roesten bij een relatieve vochtigheid hoger dan 80 percent. De luchtvochtigheid in Delhi gaat per jaar maar gemiddeld 20 dagen boven de 80 percent en slechts 65 dagen boven de 70 percent. Ondanks een totale regenval van 40 tot 80 centimeter per jaar is de atmosfeer van Delhi dus niet echt bevorderlijk om ijzer te laten roesten.
Naast een droog milieu schijnt er geen twijfel te zijn dat een beschermende coating op de ijzeren paal een belangrijke, zo niet de belangrijkste, rol speelt in de bescherming van het monument. De belangrijkste theorieën hebben het over een combinatie van beide. De grote metaalmassa zou als temperatuurstabilisator dienst kunnen doen, waarbij condensatie van vocht op de paal verhinderd wordt.
We weten dat ijzercorrosie pas begint wanneer de luchtvochtigheid de kritieke waarde van circa 80 percent overschrijdt. Normaal gezien gaat in Delhi de luchtvochtigheid tijdens de dag en het begin van de nacht niet boven die waarde, behalve als het regent natuurlijk. Tijdens de rest van de nacht daalt de buitentemperatuur geleidelijk, maar omdat de paal een grote massa heeft blijft hij vrij lang zijn warmte bewaren. Dat verhindert condensatie zelfs indien de luchtvochtigheid zou stijgen. In de ochtend is de paal voor een korte periode kouder dan de omgevingstemperatuur, maar niet lang genoeg om het roestproces een kans te geven.
Uit een vergelijking van alle theorieën over de corrosieweerstand van de ijzeren paal van Delhi durven we beweren dat roest geen vat heeft op de paal door een samenloop van klimatologische omstandigheden met de eigenschappen van het ijzer zelf. En die zijn: de hoge zuiverheid van ijzer (98 percent), een hoog fosforgehalte, een laag zwavelgehalte, de afwezigheid van andere metaalsoorten en de sintelcoating die zich op het oppervlak gevormd heeft.
(Grenswetenschap)
Oude brieven geven inzicht in oud taalgebruik
In een Engels archief liggen zo'n 38.000 brieven opgeslagen die eeuwen terug zijn buitgemaakt door Engelse kapers. De Leidse hoogleraar Marijke van der Wal gaat deze de komende tijd analyseren. Zo hoopt ze meer inzicht te krijgen in het dagelijks taalgebruik in de 17e en 18e eeuw. Haar bevindingen zijn te volgen via een website.
Een brief met ingevouwen haarlok verzonden vanaf Sint Eustatius naar de geliefde thuis, lag eeuwenlang ongeopend in een Londens archief. Onlangs opende prof.dr. Marijke van der Wal deze gekaapte brief – een van de bijna 38.000. De activiteiten van haar onderzoeksprogramma komen vanaf deze week online.
Een Nederlandse koopvaarder aangevallen door een Engelse kaper bij La Rochelle, Cornelis Claesz van Wieringen, 1616, National Maritime Museum, London.
Nieuwsgierigheid
De brief met haarlok was gericht aan een Engels adres en daarom zou hij eigenlijk opzij zijn gelegd, omdat het Van der Wal gaat om brieven geschreven in het Nederlands. Ze doet onderzoek naar de gewone omgangstaal uit de zeventiende en achttiende eeuw. ‘Maar de brief was dikker dan normaal. Ik kon duidelijk voelen dat er iets inzat’, vertelt ze. ‘En de brief was nog nooit geopend, dat kon ik duidelijk zien.’ Toen was haar nieuwsgierigheid gewekt. De Engelse afzender uit 1781 had de pech dat zijn brief werd vervoerd door een Nederlands schip tijdens een van de oorlogen met Engeland. Het schip werd gekaapt en de brief maakte deel uit van de buit die naar Engeland werd gevoerd.
Engelse brief met haarlok in 1781 verstuurd vanuit St. Eustatius.
De door Engelse kapers buitgemaakt post ligt in archiefdozen opgeslagen in de National Archives in Kew vlakbij Londen. Ook scheepsjournaals, ladingboekjes, kwitanties en nog veel meer waardevolle historische bronnen zijn daar te vinden. Bij een eerste inventarisatie van het materiaal in 2005 ontdekte de historicus Roelof van Gelder de verrassende omvang van de collectie sailing letters: zo’n 38.000 brieven, veel zakelijke post, maar ook 15.000 privébrieven.
Het zijn brieven van zeevarenden en Nederlanders in den vreemde aan het thuisfront en omgekeerd ook van de achterblijvers aan hun geliefden. Het bijzondere is dat alle lagen van de samenleving zijn vertegenwoordigd: mannen, vrouwen en zelfs kinderen uit lagere en middenklassen die verder weinig of geen sporen hebben achter gelaten. Daarmee biedt dit brievenmateriaal een uitzonderlijke kans om zicht te krijgen op het alledaagse taalgebruik uit het verleden.
Schrijfproef bij een in 1664 verstuurde brief van een trotse moeder aan haar zoon op een oorlogsschip: zo kon hij zien dat zijn broer goede schrijfvorderingen maakte.
Metamorfoze
Het vijfjarig project Brieven als buit/Letters as loot is op 1 september 2008 van start gegaan. Met haar team maakt Van der Wal twee dwarsdoorsneden van het materiaal: de eerste uit de periode 1665-1674 (2e en 3e Engelse oorlog) en de tweede uit 1776-1784 (4e Engelse oorlog en Amerikaanse Vrijheidsoorlog). Het interval van ruim honderd jaar biedt de mogelijkheid veranderingen in het alledaagse taalgebruik te achterhalen en te bestuderen. Van der Wal: ‘Door de inventarisatie van Van Gelder kunnen we in Kew gericht in de enorme hoeveelheid papieren gaan zoeken. Ze werkt samen met historici en met de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief, instanties die in het kader van het project Metamorfoze een aantal archiefdozen met dit Nederlands erfgoed laten fotograferen en conserveren.
Vrijwilligers ondersteunen het onderzoek door mee te werken aan het voorbereidende project Wikiscripta Neerlandica. Zij maken transcripties van de brieven en inventariseren gegevens over de geadresseerde, de afzender en de onderwerpen in de brieven. Na een uitgebreide controle worden de gegevens in de speciaal ontworpen database opgenomen. De tekst van de brieven is dan beschikbaar voor taalkundig onderzoek. Met de onmisbare hulp van deze enthousiaste sponsors wordt het digitale brievencorpus verder uitgebouwd.
Online
Aan het eind van de rit zal het project enkele dissertaties en een monografie opleveren, maar er is nu al veel belangstelling voor het unieke brievenmateriaal.
Daarom besloten Van der Wal en haar researchteam om regelmatig resultaten online te presenteren. Vanaf nu vinden vakgenoten en het grote publiek de brief van de maand en actuele bijzonderheden op de website van het project
(Kennislink)
Genoom Neanderthaler ontcijferd
Duitse wetenschappers hebben het erfelijk materiaal van de Neanderthaler ontcijferd, meldt het wetenschappelijke vakblad Nature.
Het team rond Svante Paëbo van het Max-Planck-Instituut voor Evolutionaire Antropologie stelt dit genoom volgende week voor op de jaarlijkse bijeenkomst van de Amerikaanse Vereniging ter Bevordering van de Wetenschap (AAAS) in Chicago.
Dezelfde wetenschappers hebben in november 2006 reeds het eerste deel van het genoom van de Neanderthaler bekendgemaakt. (belga/sam)
(HLN)
Duitse politie zoekt lijk van nazibeul Aribert Heim
Nazibeul Heim zou aan kanker overlijden zijn in Egypte.De Duitse autoriteiten hebben aangekondigd dat ze de lichaamsresten van de voormalige nazi Aribert Heim zullen zoeken om de dood van 'Doktor Tod', de beul van Mauthausen, te kunnen bevestigen. De media melden het overlijden van Heim in 1992.
Identificatie
"We gaan proberen de resten van zijn lichaam te vinden om hem te identificeren", verklaarde een woordvoerder van de gerechtelijke politie van Baden-Württemberg, waar zich een onderzoekscel over Heim bevindt. "Op dit ogenblik kan Aribert Heim niet officieel dood verklaard worden", preciseerde hij. De gerechtelijke politie van Baden-Württemberg weigerde woensdag het overlijden van de nazi-arts te bevestigen.
Aan kanker overleden
Volgens een gezamenlijk onderzoek van de Duitse televisiezender ZDF en de Amerikaanse krant The New York Times, die zich baseren op de verklaringen van de zoon van Aribert Heim, Rüdiger, overleed Heim op 78-jarige leeftijd op 10 augustus 1992 aan kanker in de Egyptische hoofdstad Caïro. Hij vluchtte in 1963 naar Egypte en deed zich er later voor als een Egyptische moslim.
Twijfels over overlijden
De directeur van het Simon Wiesenthal Center in Jeruzalem toonde zich zeer voorzichtig in afwachting van de bewijzen van het overlijden van Heim. "We hebben momenteel geen lijk, geen graf en dus geen DNA-bevestiging", stelde directeur Ephraim Zuroff. Ook de experten van de wereldwijd grootste opsporingsdienst van nationaalsocialistische misdaden in het Zuid-Duitse Ludwigsburg (Baden-Württemberg) hebben sterke twijfels in verband met het bericht van het overlijden van de oorlogsmisdadiger.
Overlijdensbericht controleren
Het Oostenrijkse ministerie van Justitie liet weten dat het de mediaberichten over de dood van Heim zal controleren. "We moeten de feiten eerst controleren, vooraleer we een beslissing nemen", zei een woordvoerster van Justitie. In Oostenrijk loopt een zaak tegen Heim voor moord en genocide. Onder druk van het Simon Wiesenthal Center beloofde Oostenrijk in 2007 een beloning van 50.000 euro in ruil voor informatie die tot de arrestatie van Heim zou leiden. Heim stond bovenaan de lijst van de meest gezochte nazibeulen ter wereld. De voormalige nummer één, Aloïs Brunner, wordt namelijk als overleden beschouwd.
Sadistische nazibeul
Heim, SS-arts die in Oostenrijk geboren werd en de Duitse nationaliteit had, wordt beschouwd als één van de meest sadistische nazibeulen. Hij werd ervan verdacht honderden mensen in het concentratiekamp van Mauthausen, in het noorden van Oostenrijk, te hebben gefolterd en vermoord. De oorlogsmisdadiger was ook arts in Buchenwald en Sachsenhausen. (belga/vsv)
(HLN)
Archeologen vinden 30 mummies in 4.600 jaar oud graf
Zahi Hawas, het hoofd van de Egyptische archeologische dienst.
In de Egyptische dodenstad Saqqara hebben archeologen dertig mummies gevonden in een 4.600 jaar oud graf. Het graf ligt op de bodem van een elf meter diepe bron, zegt Zahi Hawas, het hoofd van de Egyptische archeologische dienst.
Nissen
Acht mummies bleken in sarcofagen te liggen, de overige stonden in nissen in een muur. Hawas omschreef de plek als 'een opslagplaats voor mummies'. Een medewerker van Hawas, Abdel Hakim Karar, zei dat het gebruik van dergelijke nissen zeldzaam is voor de periode waaruit de mummies dateren.
Saqqara
Archeologen zijn al 150 jaar actief in Saqqara, een uitgestrekte begraafplaats waar ontdekkingen zijn gedaan uit verschillende perioden. De dodenstad ligt ongeveer twintig kilometer ten zuiden van Caïro. (novum/sam)
(HLN)
[ Bericht 76% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 09-02-2009 22:19:28 ]
België geeft antiquiteiten terug aan Griekenland
België gaat een honderdtal historische voorwerpen die afkomstig zijn uit de site van Thorikos, ten zuiden van Athene, aan Griekenland terug even. De antiquiteiten hadden Griekenland tijdens het regime van de militaire junta (1967-1974) op een illegale manier verlaten. Dat meldt het Griekse ministerie van Cultuur.
Muntstukken
De overblijfselen, vooral aardewerk en muntstukken, werden onlangs gevonden in de gebouwen van de universiteit van Gent. Volgens de Belgische ambassadeur in Athene, Pierre Vaesen, hebben Belgische archeologen die Thorikos veertig jaar geleden onderzochten het land met de antieke voorwerpen verlaten.
Beschermen
Volgens de ambassadeur is het mogelijk dat de archeologen de oudheden wilden beschermen tegen de toenmalige politieke situatie en om de stukken op een rustige manier te kunnen onderzoeken. De Belgische verantwoordelijken beslisten onmiddellijk om de historische voorwerpen aan de Grieken terug te geven. Dat zal in maart of april gebeuren. In Griekenland wist men niets van het bestaan van die voorwerpen af. (belga/adb)
(HLN)
Romeins aquaduct in Tongeren beschermd
Het Romeinse aquaduct in Tongeren, dat dateert uit de tweede eeuw, wordt beschermd. Het zes kilometer lange traject is niet alleen het grootst bewaarde aarden monument in Vlaanderen, maar ook het best bewaarde Romeinse aquaduct in Noordwest-Europa en het enige nog zichtbare aquaduct in ons land. Een deel van het aquaduct, het bosrijke Beukenberg, werd in 1945 al als landschap beschermd.
Water
Het aquaduct werd gebouwd om de toenmalige Romeinse stad van een constante watertoevoer te voorzien. De Romeinen maakten maximaal gebruik van het reliëf om zo weinig mogelijk te moeten bijbouwen. Nu nog vormt de kam van het aquaduct over een lengte van drie kilometer de scheiding tussen de Tongerse deelgemeenten Koninksem en Widooie. (belga/sam)
(HLN)
Mythic Birthplace of Zeus Said Found:
http://www.livescience.com/history/090209-zeus-origin.html
quote:jazeker. Thanks voor het interessante berichtOp maandag 9 februari 2009 23:07 schreef Tha_Bartman het volgende:
valt dit nieuws hier ook onder?
Mythic Birthplace of Zeus Said Found:
http://www.livescience.com/history/090209-zeus-origin.html
Middeleeuwse handleiding liefdesbrieven ontdekt
VERONA - In het Noord-Italiaanse Verona is vermoedelijk de oudste handleiding voor liefdesbrieven ontdekt, nota bene in de stad die beroemd is om de liefdesgeschiedenis van Romeo en Julia. Dat meldden media in Italië maandag.
Studenten stuitten in een bibliotheek op het in het Latijn geschreven werk 'Modi dictaminum' uit de 12e eeuw.
''Het gaat om de oudste handleiding voor het schrijven van brieven, waarin een hoofdstuk is gewijd aan liefdesbrieven'', aldus de hoogleraar die de studenten begeleidde.
Juwelen
De schrijver van het op perkament geschreven boek is een zekere Guido. De middeleeuwse liefdesexpert raadt zijn lezers onder andere aan de schoonheid van zijn aanbidster te vergelijken met waardevolle juwelen.
(nu.nl)
Urnenveld uit ijzertijd ontdekt in Wijnegem
Vlakbij het shoppingcenter in Wijnegem hebben onderzoekers een urnenveld uit de vroege ijzertijd ontdekt op de plaats waar vanaf september een bedrijventerrein komt. De experts vonden 24 graven met urnen van meer dan 2.800 jaar oud. De vondsten komen later in het provinciaal archeologisch depot terecht.
Nagenoeg intact
De archeologische vondsten kwamen aan het licht bij het vooronderzoek voor het project in 2007. De urnen uit aardewerk zijn quasi intact en lagen op de plaats waar enkele landbouwersfamilies de eerste nederzetting bouwden van wat later Wijnegem zou worden. Naast de grafmonumenten werden ook de resten van ettelijke gebouwen en waterputten gevonden.
Economisch belang
Het archeologisch belang is groot, maar volgens de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) is het economische aspect dat ook. Het bedrijventerrein dat er binnenkort komt, is een van de eerste in zijn soort waar alle elektriciteit op een milieuvriendelijke manier zal geproduceerd wordt. Bedrijven zullen daar zelf voor zorgen met zonnepanelen of de aankoop van volledig groene stroom.
Straatnamen
Er wordt bij de toewijzing van de percelen ook rekening gehouden met het verkeer dat vaak erg druk is in de buurt van het Wijnegem Shopping Center. Verkoopsactiviteiten en logistiek worden geweerd.
De vondsten uit de ijzertijd blijven voortleven op de site. Alle straatnamen zullen verwijzen naar het antieke grafveld. (belga/eb)
(HLN)
"Egyptische douane misleid bij verhuis beeld Nefertiti naar Berlijn"
Duitse archeologen lijken de Egyptische douane te hebben misleid toen die bijna een eeuw geleden erin toestemden dat de buste van koningin Nefertiti naar Berlijn verhuisde. Dat blijkt uit een geheim document waarover door het magazine 'Der Spiegel' is bericht. Het kan ertoe leiden dat Egypte om de teruggave vraagt van de 3.400 jaar oude beeltenis van de vrouw die als de mooiste ooit geldt.
Stevig ingepakt
Volgens het document dat is opgedoken in de Duitse Orientaalse Vereniging, heeft archeoloog Ludwig Borchardt, die de buste in 1924 heeft ontdekt, welbewust de echte waarde ervan verborgen gehouden voor de Egyptische autoriteiten. Het kleinood blijkt stevig ingepakt geweest te zijn, onderaan een doos in een slecht verlichte kamer waar de douane voorwerpen onderzocht die waren opgegraven.
Gips
Bovendien pakte de Duitse archeoloog uit met weinig flatterende foto's en maakte hij de douane wijs dat het beeld uit gips was in plaats van uit kalksteen. Dit alles resulteerde in een toelating tot uitvoer en het feit dat honderdduizenden zich jaarlijks vergapen aan Nefertiti - de mooiste vrouw ooit - in het Egyptisch Museum van de Duitse hoofdstad.
Dispuut
De bevoegde Egyptische autoriteiten hebben al laten weten dat zij het document willen inkijken en eventueel gerechtelijke, politieke en diplomatieke middelen zullen gebruiken om de buste terug te krijgen. Het kleinood is al jarenlang voorwerp van dispuut tussen Duitsland en Egypte. (belga/lpb)
(HLN)
Oudste menselijke haren gevonden
AMSTERDAM - Bij een opgraving in Zuid-Afrika zijn menselijke haren aangetroffen van ongeveer 200.000 jaar oud. Dat hebben paleontologen van de universiteit van Witwatersrand onthuld in een nieuwe studie.
De Zuid-Afrikaanse onderzoekers ontdekten het haar in gefossiliseerde hyenapoep in de grot Gladysvale in de provincie Gauteng. Met fijne pincetten slaagden ze erin om 40 individuele haren uit het fossiel te onttrekken.
Ouderdom
Het bleek een moeilijke klus om de oorsprong van de vondst te bewijzen. Het haar bevatte geen detecteerbare proteïnen meer en een DNA-test was niet mogelijk vanwege de ouderdom van het materiaal.
Wel lukte het de wetenschappers om de haren sterk te vergroten. Aan de hand van de vorm, grootte en structuur van het materiaal konden ze uiteindelijk vaststellen dat het om menselijke haren ging.
De datering van de hyenapoep wijst erop dat het haar tussen 195.000 en 257.000 jaar oud is, zo meldt Discovery Channel.
Menssoorten
“In die periode leefden er in Afrika volgens onze huidige kennis primitieve mensen als de Homo heidelbergensis. Ook verschenen de eerste anatomisch moderne mensen op het toneel”, aldus hoofdonderzoekster Lucinda Blackwell. “De haren kunnen afkomstig zijn van hen, of van menssoorten die nog niet ontdekt zijn.”
Volgens de wetenschappers wijst de ontdekking van het oude haar in de hyenapoep er ook op dat de eerste mensen bij de jacht stevige concurrentie hadden van hyena’s en dat ze mogelijk zelfs ten prooi vielen aan die dieren.
Mummie
Het oudste menselijke haar tot nu toe was afkomstig van een mummie van de Chinchorro’s, een volk dat ongeveer 9000 jaar geleden leefde in het noorden van Chili.
(nu.nl)
quote:Opmerkelijke conclusie, hyena's zijn vooral aaseters volgens mij, beetje apart om dan direct de conclusie te trekken dat ze elkaar zouden beconcurreren bij de jacht, laat staan dat hyena's actief jacht maakten op mensen.Op donderdag 12 februari 2009 08:27 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
...
Volgens de wetenschappers wijst de ontdekking van het oude haar in de hyenapoep er ook op dat de eerste mensen bij de jacht stevige concurrentie hadden van hyena’s en dat ze mogelijk zelfs ten prooi vielen aan die dieren.
quote:voor hele artikel zie: http://www.wereldomroep.nl/actua/nl/090216_Van_Gogh_AmsterdamVan Gogh's kleuren van de nacht
Door Philip Smet
16-02-2009
‘De Aardappeleters' zijn weer terug in Amsterdam. Het beroemde donkere eetkamertafereel van Vincent van Gogh was van september tot december 2008 uitgeleend aan het Museum of Modern Art in New York, samen met ander werk uit de Amsterdamse collectie. De tentoonstelling ‘Van Gogh en de kleuren van de nacht' is nu in Amsterdam te zien.
De nacht en de avond waren voor Vincent van Gogh (1853-1890) een interessant deel van de dag. Niet alleen zijn de kleuren anders onder het licht van de sterren en de maan. Ook het uitgaansleven in wat duistere kroegen en straten inspireerde de kunstenaar. Behalve schilderijen en tekeningen van Vincent van Gogh zijn er op de expositie brieven van hem te zien, waarin hij schrijft over de avond en de nacht. Daaruit blijkt dat deze periode van de dag voor hem als schilder een speciale bekoring had. "Dikwijls lijkt me de nacht veel levendiger en kleurrijker dan de dag", zo schreef hij in een van zijn vele brieven uit september 1888.
Conservator Sjraar van Heugten van het Van Gogh Museum heeft met het Museum of Modern Art samengewerkt voor de tentoonstelling: "Zij hebben zelf die prachtige sterrennacht uit St. Rémy. Die wilden zij eens wat meer in context gaan zetten, maar ze waren er nog niet helemaal uit hoe dat precies moest gebeuren. Ze kwamen bij ons, omdat ze bruiklenen wilden hebben. Langzaam maar zeker vond de conservator daar het een goed idee samen te gaan werken."
Frankrijk werkte zonder directe dwang mee aan Holocaust
Het Vichy-regime van Maarschalk Pétain was medeverantwoordelijk voor de Holocaust.
In Frankrijk heeft de Raad van State een opmerkelijke uitspraak gedaan over het oorlogsverleden. De Franse staat was volgens de uitspraak medeverantwoordelijk voor de deportatie van tienduizenden Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Individuele schadeclaims kunnen nu niet meer worden toegewezen omdat al de nodige maatregelen tot schadevergoeding eerder al zijn genomen. Het is voor het eerst dat de hoogste Franse gerechtsinstantie zo duidelijk toegeeft dat de Franse staat medeschuldig was aan de Holocaust.
Pétain
Het autoritaire regime van maarschalk Pétain (1940-44) in Vichy collaboreerde met de Duitse bezetter. Het heeft volgens de uitspraak van zonder "directe dwang van de bezetter" meegewerkt aan de deportatie van 76.000 Franse Joden, van wie er maar 2566 overleefden.
Dochter
De zaak was aangespannen door de dochter van een Jood die in mei 1941 voor haar ogen werd opgepakt en vervolgens naar vernietigingskamp Auschwitz werd gedeporteerd. Zij eiste vergeefs 200.000 euro schadevergoeding. (hlnsydney/kh)
(HLN)
Portret Da Vinci ontdekt in Italië
FLORENCE - Een historicus heeft in Italië een portret gevonden van Leonardo Da Vinci. Het is nog niet duidelijk wie het portret heeft gemaakt, maar mogelijk is het door Da Vinci zelf geschilderd. Dat meldt het Italiaanse persbureau ANSA woensdag.
De historicus ontdekte het doek in een collectie van een aristocratische familie uit Acerenza. Het is 60 bij 44 centimeter groot en toont een zij-aanzicht van Da Vinci.
Er is tot nog toe maar één zelfportret van Da Vinci gevonden. Van een aantal andere werken is de schilder onzeker.
Da Vinci leefde van 1452 tot 1519 en was onder meer schilder, beeldhouwer, uitvinder, architect, ingenieur, filosoof, natuur- en scheikundige. Hij wordt gezien als belichaming van het renaissance-ideaal van de universele mens.
(nu.nl)
Nieuw röntgenapparaat kan grootste kunstschatten doorlichten
AMSTERDAM - Een nieuw röntgenapparaat met een straling die 10 miljard keer zo sterk is als de zon, kan voorwerpen tot een grootte van twee ton extreem nauwkeurig doorlichten.
Het röntgenapparaat wordt op dit moment gebouwd in het Britse onderzoekscentrum Diamond Light Source in Oxfordshire.
In de herfst moet de zogenaamde 'JEEP beamline' klaar zijn. Het apparaat zal dan onder meer de binnenkant van drie oud Egyptische standbeelden uit het British Museum in kaart brengen, zo meldt de Britse krant The Times.
Synchrotonstraling
De nieuwe röntgenmachine maakt gebruik van zogenaamde synchrotonstraling, een licht dat wordt opgewekt door een deeltjesversneller.
Met de techniek is het mogelijk om objecten van twee ton nauwkeurig door te lichten en details ter grootte van een menselijke haar in kaart te brengen.
British Museum
De 'JEEP beamline' is in de eerste plaats gebouwd om gebreken op te sporen in vliegtuigen en andere grote voertuigen. De historici van het British Museum hebben echter ook grote interesse in het apparaat.
"Onze Egyptische standbeelden bestaan uit verschillende lagen die op elkaar zijn gezet", aldus conservator Janet Ambers van het British Museum. "De lagen zitten zo dicht tegen elkaar aan dat we alleen met de intense röntgenstralen van de JEEP kunnen achterhalen hoe ze zijn gemaakt."
Geschiedkundigen
De verwachting is dat het röntgenapparaat zal worden gebruikt voor meer historisch onderzoek. "Geschiedkundigen zullen met dit apparaat diep in historische schatten kunnen spitten, zonder ze te beschadigen", aldus Jen Hiller, een onderzoekster die meewerkt aan de bouw van röntgenapparaat.
"Het was nooit eerder mogelijk om relikwieën zo nauwkeurig in kaart te brengen."
De bouw van het nieuwe röntgenapparaat kost 473 miljoen Engelse ponden.
(nu.nl)
quote:voor het hele artikel, zie http://www.nos.nl/nosjour(...)ntoor_interview.htmlKlassiek oriëntatiepunt stad verdwijnt 21-02-09
Door redacteur Remy Hersbach
Kunsthistoricus Henk van de Schoor maakt zich zorgen om de gebouwen van postkantoren. Vanaf vandaag begint TNT-Post met de sluiting van alle nog overgebleven postkantoren. Voortaan moet de verzender het doen met een serviceloket in een winkel of supermarkt.
Daarmee komt een eind aan een tijdperk waarin de kerk, het ziekenhuis en het postkantoor dé oriëntatiepunten in de stad waren.
Van der Schoor deed onderzoek naar de gebouwen van alle oude postkantoren in Nederland. Hij reisde het hele land door om ze te fotograferen. "Zomers lang ben ik op zoek geweest naar de gebouwen."
Politiek
De architectuur van de postkantoren is volgens Van der Schoor sterk afhankelijk van de politiek. "In Noord-Nederland werd in de negentiende eeuw de bouw van postkantoren geregeld door de Rijksbouw. Die waren per definitie ouderwets en wilden het zo goedkoop mogelijk. Daardoor zie je nu al die klassiek gebouwde postkantoren."
Ook waren praktische overwegingen van grote invloed op de indrukwekkende gebouwen. "Bij het verwerken van post, heb je veel licht nodig. Alles moet geordend en bestempeld worden. Dat is werk waarbij je goed zicht moet hebben."
Daarom kozen de architecten ervoor om ruime hallen met veel licht te ontwerpen. "De tweede verdieping was voor de telegrafie. Dat waren zaken die over het algemeen geheim moesten blijven. Dus werden die op de tweede verdieping van het gebouw gemaakt, waar de bezoekers niet mochten komen."
Standbeeld ontdekt onder toeristenpad in Gizeh
Archeologen hebben naast de beroemde piramiden van Gizeh een standbeeld van meer dan 4.000 jaar oud ontdekt. Het Bureau van Oudheden in Caïro deelde vandaag mee dat het standbeeld uit kwartsiet op een steenworp van de piramide van Mykerino aangetroffen werd. Volgens de verklaring bevond het standbeeld zich amper 40 centimeter onder het zand.
Zonder opschrift
De Egyptische archeoloog Zahi Hawass, die aan het hoofd van het Bureau van Oudheden staat, verklaarde dat het standbeeld van een zittende man geen enkel opschrift draagt. De ongeveer 1,5 meter hoge archeologische vondst komt blijkbaar uit de tijd dat de piramiden van Gizeh gebouwd werden.
De piramide van Mykerino, die in 2520 voor Christus gebouwd werd, is de kleinste van de drie piramides van Gizeh. Vreemd genoeg werd het standbeeld niet ontdekt tijdens een archeologische opgraving, maar wel tijdens een rondleiding aan de piramides van Gizeh. (belga/eb)
(HLN)
Voetafdruk van 1,5 miljoen jaar oud gevonden
Wetenschappers hebben in het noorden van Kenia 1,5 miljoen jaar oude voetafdrukken gevonden van een voorouder van de mens. De afdrukken bewijzen dat de Homo erectus soortgelijke voeten had als de huidige mensen en dat hij op eenzelfde manier liep, meldden de onderzoekers donderdag.
Mensachtigen hebben de afdrukken achtergelaten in een modderige rivierbedding. Uit hun vorm blijkt dat de grote teen van de Homo Erectus parallel liep aan de kleinere tenen, net als bij de moderne mens en in tegenstelling tot apen.
De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke blad Science. De afdrukken gelden als een van de belangrijkste vondsten van de afgelopen jaren die iets zeggen over de evolutie van het menselijke lopen.
"Het was best griezelig om iets op te graven dat er precies zo uitziet als iets dat je twintig minuten eerder zelf had kunnen maken'', zei archeoloog David Braun.
(depers.nl)
quote:zie voor meer: http://www.wereldomroep.nl/actua/nl/090227-ns-gebouwenHet tweede leven van een stationsgebouw
door Bas Waarts
27-02-2009
De Nederlandse Spoorwegen werken hard aan de vernieuwing van grote stations als die van Den Haag, Rotterdam en Utrecht Centraal. Het worden complete OV-terminals. Maar wat gebeurt er met die honderden stations die vaak al meer dan een eeuw bestaan? Veel van die gebouwen hebben hun originele functie verloren. Er is geen wachtruimte meer en het loket is ook verdwenen. De NS werken hard aan een nieuwe invulling voor de oude gebouwen, maar dat gaat niet altijd even makkelijk.
Verloren tombe gevonden bij Luxor
Een foto van de hervonden tombe van Amenhotep, vrijgegeven door de Egyptische Raad van Oudheden. Foto AFP
Een Belgische onderzoeksmissie heeft bij het Zuid-Egyptische Luxor een tombe ontdekt die eind 19e eeuw was gesignaleerd maar weer in het woestijnzand was verdwenen. Het is het graf van een hoge koninklijke functionaris in de tijd van farao Tutmosis III (1479-1425 voor Christus), zegelbewaarder Amenhotep. De Egyptische Hoge Raad voor Oudheden heeft dat zondag bekendgemaakt.
De missie van de Belgische archeoloog Laurent Bavay stuitte na drie jaar werk op Amenhoteps graf in de buurt van Aheikh Abd al-Qarna bij Luxor op de westoever van de Nijl. In 1880 ontdekte de Zweed Karl Piehl de tombe, maar door het bewegende woestijnzand was het graf snel weer zoek.
(nrc)
Eeuwenoude graftombe ontdekt in Saqqara
Egyptische archeologen hebben in de dodenstad Saqqara een 3.200 jaar oude graftombe gevonden. De tombe bevatte brokstukken van een kalkstenen sarcofaag die blijkbaar toebehoorde aan een adellijke vrouw, en van drie mummies.
Saqqara ligt ongeveer dertig kilometer ten zuiden van Caïro. In de afgelopen 150 jaar zijn er grote archeologische vondsten gedaan, zowel uit de tijd van de farao's als uit de Romeinse tijd. (novum/ap/bdr)
(HLN)
Nieuwe geweldige vondst in grote tempel uit faraotijd
Aan de enorme dodentempel van de Egyptische farao Amenhotep III in west-Thebe nabij Luxor hebben archeologen twee geweldige standbeelden van de heerser ontdekt. Dat heeft de Egyptische oudheidkundige dienst vandaag bekendgemaakt.
Uit kwartsiet en zwarte graniet
Een van beide figuren, in afzonderlijke delen opgegraven, is uit kwartsiet vervaardigd en toont de farao als sfinx. Het tweede beeld is uit zwarte graniet gemaakt en toont de Egyptische koning in een zittende houding.
Van geen enkele andere Egyptische farao dan Amenhotep III (ca 1379 - 1340 v. Chr.) zijn zoveel standbeelden ontdekt. (dpa/eb)
(HLN)
quote:het hele artikel: http://www.knack.be/nieuw(...)44-article30342.htmlOudste foto van Nederland ontdekt
05/03/2009 15:00
Pas onlangs werd de oudste foto van Nederland ontdekt. Bij toeval. Als de befaamde Haarlemse drukkersfamilie Enschedé haar familiearchief niet zo zorgvuldig had gekoesterd, was de bijzondere prent waarschijnlijk nooit gevonden.
"De familie bewaarde alles", aldus Andrea Roosen, medewerker collecties van Museum Enschedé, een privémuseum dat niet voor publiek toegankelijk is.
Een conservator van de collectie stootte op een agenda van Johannes Enschedé III uit 1839. In de maand oktober maakte die een aantekening over een betaling voor een foto. Dat was slechts een halfjaar na de uitvinding van de fotografie in januari 1839. "Toen ging een belletje rinkelen", zegt Roosen. "Vanwege de bewaardrang van de familie wisten we dat die foto ergens moest zijn".
[ Bericht 95% gewijzigd door Danny op 15-06-2012 20:47:02 ]
Eeuwenoude boot opgegraven nabij Olympisch Park Londen
Het Olympisch Park voor de Spelen van 2012 in Londen. Op de site zijn heel wat eeuwenoude archeologische vondsten gedaan.
Bij werken aan het Olympisch Park voor de Spelen van 2012 in Londen zijn aardige vondsten vanonder de grond gehaald. Een 4.000 jaar oude maalsteen, vier prehistorische skeletten en zelfs een houten boot daterend uit de negentiende eeuw. De archeologen zijn in de ban van de onbedoelde opgravingen in Stratford, Oost-Londen. Volgens wetenschappers zijn de opgravingen de grootste in de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk.
Naast de grote vangsten werden ook Romeinse munten en oorloghelmen uit de Tweede Wereldoorlog ontdekt. Maar het is de in goede staat verkerende houten boot, gebruikt om te gaan jagen, die het meeste aandacht opslorpt. Het Nationaal Museum van Londen is in haar nopjes met de opgravingen. "De wereld van toen is zijn geheimen aan het prijsgeven", glundert archeoloog Kieron Tyler. Meer dan 1.000 kijklustigen zijn naar Stratford afgezakt om de vondsten te bekijken. (dea)
(HLN)
Klinkt miss niet historisch maar is het zeker wel
Spectaculair oude sandaal gevonden
SIPPLINGEN - Archeologen hebben bij het Bodenmeer een spectaculaire vondst uit de steentijd gedaan.
Bij het plaatsje Sipplingen troffen ze een sandaal uit de steentijd aan. Het was er maar één, maar hij was vrijwel onaangetast door de tand des tijds.
De sandaal is gevlochten van struikschors en is naar schatting 4900 jaar oud. Hij werd volgens meldingen van de autoriteiten dinsdag gevonden in de restanten van paalwoningen aan het meer.
De vondst is volgens een zegsman historisch gezien net zo belangrijk als de 5300 jaar oude garderobe van de gletsjerman Ötzi, die in 1991 werd gevonden in de Oostenrijkse Alpen.
(nu.nl)
Columbus heette Pedro Scotto en werkte voor piraat
De afbeeldingen van Columbus zijn volgens de vorser compleet verzonnen. Hij had sproeten, blond haar De ontdekkingsreiziger Christopher Columbus heette in werkelijkheid Pedro Scotto en was wel degelijk afkomstig uit Genua. Bovendien werkte hij voor een piraat, wiens naam hij overnam om zijn familie niet te bezoedelen. Dat stelt de Spaanse historicus Alfonso Enseñat de Villalonga in de Spaanse krant ABC.
Zoon van handelaars, niet van wevers
Het leeuwendeel van de specialisten meent dat de man die in 1492 Amerika ontdekte de zoon was van een wever uit het Italiaanse Genua. Anderen dichten hem dan weer roots toe in Catalonië, Galicië, Corsica of zelfs Portugal. Volgens het minutieuze werk van Enseñat Villalonga, dat deels uit de doeken wordt gedaan in ABC, was Columbus "niet de zoon van wevers, maar van handelaars en werd hij niet Christopher gedoopt, maar Pedro". En hij was wel degelijk afkomstig uit Genua, in die tijd een onafhankelijke maritieme republiek, nu een stad in Italië.
Familie uit Schotland
Zijn familie heette Scotto - ze was immers afkomstig uit Schotland. "Hij had lichte ogen en sproeten. Hij was ook blond, al werd zijn haar snel wit. Zo omschrijven zijn tijdsgenoten hem. Niet zoals op de traditionele, compleet verzonnen afbeeldingen", aldus de historicus.
Zoals koninklijk chroniquer al stelde
Deze stelling wordt onder meer gesteund door het feit dat een chroniqueur van de katholieke koningen, Lucio Marineo Siculo, in zijn geschriften verwees naar 'Pedro Columbus' en niet naar Christopher Columbus, weet Enseñat Villalonga, die voor zijn onderzoek in de archieven van de regio Genua, de Academie van de Spaanse geschiedenis en de Spaanse nationale bibliotheek dook.
Naam gezuiverd
Villalonga verduidelijkt dat Columbus op een bepaald moment voor de piraat Vincenzo Colombo heeft gewerkt. Na die periode heeft hij die familienaam aangenomen om zijn naasten niet te "bezoedelen".
(HLN)
Hoe het Nederlands is ontstaan
Om te begrijpen hoe het Nederlands is ontstaan, moet je goed kijken naar teksten in het Oudnederlands. Met het verschijnen van het Oudnederlands Woordenboek is dit een stuk eenvoudiger geworden. De Leidse onderzoeker dr. Michiel de Vaan gaat zich hier de komende jaren mee bezig houden.
Het Standaardnederlands is een van de varianten die er bestaan in het Nederlandse taalgebied. Om de samenhang tussen alle varianten te kunnen begrijpen, moet je verder terugkijken dan het Middelnederlands. Dr. Michiel de Vaan gaat dat de komende jaren doen met een Vidi-subsidie.
Consensus
Dat verder terugkijken dan het Middelnederlands is veel makkelijker geworden door de recente publicatie van het Oudnederlands Woordenboek. Lange tijd werd alleen het beroemde zinnetje Hebban olla vogala… beschouwd als Oudnederlands. Onder specialisten was al wel bekend dat er in verschillende andere bronnen meer te vinden was, maar die waren nog niet systematisch beschikbaar. "Door het Oudnederlands Woordenboek bestaat er nu meer consensus over wat tot het Oudnederlands gerekend moet worden", zegt De Vaan. "Door het woordenboek beschikken we nu over zo’n 42.000 woorden en zinnen uit bronnen als de Wachtendonckse Psalmen en de Leidse Willeram." De oudste bron is de Salische Wet die zelfs uit de 6e eeuw stamt.
Twee bladzijden uit het 6e eeuwse handschrift van de Lex Salica (Salische Wet).
Turbulent
De Vaan is taalwetenschapper en gespecialiseerd in het Indo-Europees. Hij deed eerder vergelijkend onderzoek naar het Avestisch, de oudst bekende Iraanse taal, het Albanees en het Latijn. Hij wil nu graag een antwoord vinden op de vraag hoe het Nederlands zijn eigen onderscheidende taalkundige kenmerken heeft verkregen. "De sleutel tot deze vraag moet gezocht worden in juist de periode van het Oudnederlands, ruwweg tussen 500 en 1200", vertelt hij. "Dat was een turbulente periode waarin de Lage Landen een proces van taalcontact en taalverandering beleefden. Het resultaat was het ontstaan van de Nederlandse dialecten, waaruit na 1600 de standaardtaal is voortgekomen."
Met de verbeterde toegang tot het bronnenmateriaal zijn nog lang niet alle horden genomen. De Vaan: "Van het Oudnederlands is vaak niet bekend waar het is geschreven. Door daar systematisch met een nieuwe blik naar te kijken, kun je verbanden zien die je eerst niet kon zien." Het bronnenmateriaal van het Oudnederlands is echter bij lange na niet het enige dat moet bijdragen aan het antwoord. Ook vergelijkend onderzoek aan de taalfasen die voorafgaan aan en volgen op het Oudnederlands – het Proto- en Westgermaans, de dialecten van het Middelnederlands en het moderne Nederlands – maken onderdeel uit van het project.
Nederlanden rond 800
Umlaut
"Er bestaan grote verschillen tussen het West- en het Oost-Nederlands", vertelt De Vaan. "Die zitten in de woordenschat en met name in het wel of niet hebben van een umlaut." De umlaut is het best bekend van het Duits, maar ook in verschillende Oost-Nederlandse dialecten komt hij voor. Bijvoorbeeld: het Standaardnederlandse woordpaar huis – huisje is in het Roermonds hoes – huuske, waarbij de uu van huuske de umlaut van de oe van hoes is. Beide vormen gaan terug op het Westgermaanse woordpaar *hûs – *hûsikîn. De i in *hûsikîn is weggevallen, maar heeft in het Roermondse dialect een spoor achtergelaten in de vorm van de umlaut van huuske. (De * voor de Westgermaanse vormen, betekent dat het hier gaat om reconstructies.)
Nederlanden rond 1200
Taalswitch
Een belangrijke vraag van het project is welke interne variatie de Oudnederlandse bronnen vertonen. De Vaan: "Aan het begin van de middeleeuwen werd in het Westen van het land een vorm van het Kustgermaans of het West-Fries gesproken. Rond 1100 kwam daar het Frankisch voor in de plaats. De taalswitch die rond Leiden werd ingezet met de ontginning van het veengebied, liet echter zijn sporen na." Zo krijgen woorden met de Westgermaanse klank *ai normaal gesproken een ee, zoals in het (Frankisch) Hollandse kleed, twee enzovoort. Maar er bestaan uitzonderingen die een oo krijgen, zoals in boot en (vis)moot uit Westgermaans *bait en *mait. Deze uitzonderingen zijn te verklaren door de invloed van het Fries, dat de Hollanders daarvoor spraken.
De Vaan is in februari begonnen met zijn project en in september komt daar een aio bij. De taak van de aio wordt het om het bronnenmateriaal van het Oudnederlands systematisch te categoriseren. De Vaan zelf zal voornamelijk werken aan de reconstructies vanuit de Middelnederlandse en moderne dialecten, die dan weer getoetst kunnen worden aan het Oudnederlandse materiaal.
(Kennislink))
Peking Man 200.000 jaar ouder dan gedacht
De Peking Man, een homo erectus die werd ontdekt in Zhoukoudian nabij de Chinese hoofdstad, zou 750.000 jaar oud zijn. Dat is 200.000 jaar meer dan gedacht, staat in het jongste nummer van het wetenschappelijke vakblad Nature.
De nieuwe datering is het werk van een groep Chinese en Amerikaanse onderzoekers onder leiding van Guanjan Shen van de Universiteit van Nankin.
De implicatie van de nieuwe leeftijd is dat mensachtigen al in het gebied leefden tijdens de laatste ijstijd, wat ook van belang kan zijn voor de kennis van de bevolkingsmigraties in Azië. (belga/sam)
(HLN)
Geheime boodschap ontdekt in zakhorloge Lincoln
Ongeveer 150 jaar lang deed een verhaal de ronde over een geheime boodschap in het zakhorloge van Abraham Lincoln, de zestiende president van de Verenigde Staten. Gisteren kon een horlogemaker het verhaal eindelijk bevestigen. Hij opende het horloge met minuscuul gereedschap en zag de gravure die niemand ooit gezien had. Dat meldt Fox.
Burgeroorlog
'Jonathan Dillon April 13 - 1861' staat er te lezen. Daaronder stond vertaald: 'Fort Sumpter is aangevallen door rebellen op deze datum' en 'Godzijdank hebben we een regering'. De tekst was zo klein dat een vergrootglas nodig was. Jonathan Dillon was horlogemaker en had het horloge van Lincoln in zijn handen toen hij over de eerste schoten van de burgeroorlog hoorde. Hij kerfde de tekst in het horloge en tot vandaag heeft niemand, zelfs niet president Lincoln, de tekst ooit teruggezien. In een interview met de New York Times kon hij zich tientallen jaren later nog amper een woord van de tekst herinneren.
Zeldzame bezitting
Zijn achterachterkleinzoon, Doug Stiles, besloot onlangs op zoek te gaan naar de tekst. Hij lichtte het museum in dat het horloge al een halve eeuw bezit. Horlogemaker George Thomas begon gisteren aan het delicate werk om het horloge te openen. Volgens Stiles was de reactie van Dillon vergelijkbaar met de reacties van Amerikanen toen ze over bijvoorbeeld de aanval op Pearl Harbour of de aanslagen van 9/11 hoorden. Lincoln droeg het horloge altijd bij zich en het was een van de weinige bezittingen die hij met zich meenam toen hij naar het Witte Huis trok. (gb)
(HLN)
[ Bericht 48% gewijzigd door Danny op 15-06-2012 20:47:43 ]
quote:http://www.nos.nl/nosjour(...)/150309_arsinoe.htmlVermoorde zuster van Cleopatra teruggevonden 15-03-09
Archeologen hebben het skelet geïdentificeerd van Arsinoë, de zus van Cleopatra die door de Egyptische koningin uit de weg werd geruimd. De resten werden al in 1926 ontdekt, maar nu pas is er uitgebreid onderzoek naar gedaan.
Arsinoë was een van de grote rivalen van haar zus voor de Egyptische troon. Nadat Julius Ceasar Cleopatra steunde in een paleisrevolutie werd ze verbannen naar Efeze, in het huidige Turkije. Daar werd ze in 41 voor Christus op bevel van Cleopatra’s geliefde Marcus Antonius vermoord.
Het skelet dat nu is geïdentificeerd, werd in 1926 gevonden in een bijzondere, achthoekige tombe in Efeze. De schedel die toen werd verwijderd, ging in de Tweede Wereldoorlog verloren, maar op de andere resten is nu onderzoek gepleegd.
Kippevel
“Toen ik in het laboratorium stond en de botten aanraakte van de zus van Cleopatra, kreeg ik kippevel”, vertelt een van de onderzoekers. “Bij leven heeft zij Cleopatra en misschien ook Julius Ceasar en Marcus Antonius aangeraakt. Die grote, historische figuren zijn dan ineens heel dichtbij.”
Arsinoë is het enige lid van de zo machtige dynastie van Cleopatra waar overblijfselen van bekend zijn.
Als bewijs voor de identificatie noemen de onderzoekers onder andere de jonge leeftijd van de dode. Ondanks dat men niet weet wanneer Arsinoe geboren werd, was ze zeker jonger dan Cleopatra, die 27 was op het moment van de moord. Dit skelet was van een vrouw tussen de 15 en 18.
Bovendien wijzen het ontbreken van tekenen van ziekte en ondervoeding op een plotselinge dood, zoals bij een executie het geval zou zijn geweest.
Europeaans
De resten van Arsinoë kunnen ons ook meer vertellen over de beroemde maar mysterieuze Cleopatra zelf. Wetenschappers ruziën al lang over de vraag of zij van Griekse afkomst was, zoals de grondlegger van de Ptolomeische dynastie waar zij toe behoorde, of dat haar wortels in Noord-Afrika liggen.
Volgens het nieuwe onderzoek had Arsinoë gemengd bloed en kenmerken van blanke Europeanen, de oude Egyptenaren en zwarte Afrikanen.
Over het onderzoek is een documentaire gemaakt die morgen op de BBC wordt uitgezonden.
die documentaire wordt op de BBC niet morgen maar volgende week maandag uitgezonden, op 23 maart dus
Amsterdams archief ontdekt brieven Albert Einstein
Vergeten geschriften van Albert Einstein zijn herontdekt door het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). Nu staan ze op internet.
Einsteins documenten te vinden bij IISG
Medewerkers van het instituut ontdekten de documenten toen ze op zoek gingen naar brieven van de beroemde natuurkundige. Ze wilden de brieven laten zien aan de president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen Robbert Dijkgraaf die het instituut in juli 2008 bezocht.
Een speurtocht leerde dat zich in de archieven veel meer geschriften van Albert Einstein (1879-1955) bevinden dan gedacht.
Manifesten
Het gaat om tientallen brieven en manifesten die de natuurkundige tussen 1919 en 1947 verzond. Onder de ontdekte stukken bevindt zich ook een lezing met discussie en een ongepubliceerd voorwoord.
Het IISG heeft de stukken gedigitaliseerd en op het internet geplaatst. Er zijn onder meer brieven te zien die Einstein schreef over de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede aan Carl von Ossietzky in 1936. Einstein was vanaf het begin van de Eerste Wereldoorlog een pacifist.
Door Robert Stiphout
(Elsevier)
Robin Hood: geen held maar rover
De Latijnse tekst over Robin Hood luidt : Circa h[ec] temp[or]a vulg[us] opinat[ur] que[n]da[m] exlegatu[m] dict[um] Robyn hode cu[m] suis co[m]plicib[us] assiduis latrocinijs apud shirwode & alibi regios fideles Anglie infestasse. Document Eton College
Robin Hood bestond echt en hij leefde in Sherwood Forest. Niet in de tijd van koning Richard Leeuwenhart, rond 1195, maar een eeuw later. En hij was niet de vrolijke schelm uit de ballades en de Disney-film, maar gewoon een roverhoofdman.
Kevin Costner als Robin Hood,
Document - Lees het artikel over Robin Hood
Dat blijkt uit 23 bozige Latijnse woorden die historicus Julian Luxford toevallig vond in een laat-middeleeuws handschrift – 126 letters in totaal. En geen woord over boogschieten. Vertaald staat er: „Rond deze tijd [1295], zo wordt algemeen verteld, teisterde een zekere vogelvrijverklaarde, die Robin Hood werd genoemd, met zijn handlangers Sherwood en andere wetsgetrouwe gebieden door voortdurende roverijen”. De laatste tijd werd juist aangenomen dat Robin Hoods basis in Barnsdale lag, ten noorden van Sherwood.
Er zijn niet veel betrouwbare bronnen. Verwarrend is dat al vanaf 1228, een mensenleeftijd eerder, in Engelse rechtsbronnen regelmatig de naam valt van Robinhood, Robehood of Rabunhod, zonder verband met een vrolijke boogschutter. Was ‘Robin Hood’ soms een normale bijnaam van een bandiet? Maar de namen Robert (=Robin) en Hood kwamen ook gewoon heel vaak voor.
De 23 woorden zijn een toevoeging uit 1460 in een wereldkroniek uit de bibliotheek van Eton College op een bladzijde die gaat over de periode 1290-1300, schrijft Luxford in het maartnummer van Journal of Medieval History.
De oudste historische bron, de Orynynale Chronicle (1420), geeft een kort lovend versje over Lytil Jhon en Robyne Hude die in 1284 als vogelvrijen leefden in Barnsdale. Robin werd al vroeg bezongen. In het gedicht Piers Plowman (ca. 1375) staat een terloopse verwijzing naar ‘rijmpjes over Robin Hood’.
En in een bewerking van de Sciotichronicon door Walter Bower uit 1440 wordt Robin Hood een moordenaar uit ca. 1266 genoemd, maar ook wordt zijn populariteit bij het gewone volk benadrukt. Middeleeuwse balladen over Robin Hood, waarvan de oudste bronnen uit het midden van de 15e eeuw stammen, geven geen duidelijke chronologische informatie.
(nrc)
Egypte onthult balsemingsbed van farao's
CAIRO - Egyptische archeologen hebben een bed gevonden waarop farao's na hun dood werden gebalsemd. Dat maakten ze donderdag bekend.
Het bed is opgegraven uit een tombe in de Koningsvallei bij de zuidelijke stad Luxor.
Het houten bed is ongeveer 170 centimeter lang en meer dan drieduizend jaar oud. Het werd in stukken gevonden en daarna zorgvuldig in elkaar gezet. Volgens de autoriteiten werden stoffelijke overschotten op het bed voorbereid voor de mummificatie.
Daarmee wijkt het object af van tot nu toe bekende balsemingsbedden, die alleen een rituele functie hadden.
Tombe
Het bed werd gevonden in een tombe die is gebouwd tussen 1570 en 1304 voor Christus. In de ruimte werden kruiden, oliën en aardewerken kruiken gevonden. Daaruit maken de archeologen op dat lichamen er werden gebalsemd.
Belangrijke Egyptenaren werden na overlijden ontdaan van alle organen behalve het hart. Vervolgens werd het lichaam veertig dagen op een balsemingsbed gelegd om te drogen.
In de laatste stap van het mummificeren werd het lichaam omzwachteld met doeken en begraven.
(nu.nl)
Schietproef op moordplek Willem van Oranje
Op de plaats waar in 1584 Willem van Oranje werd vermoord, hebben forensisch onderzoekers maandag schietproeven gehouden. Het onderzoeksbureau DelftForensics en museum Het Prinsenhof willen zo antwoord vinden op de vraag hoe de moord op de prins precies heeft plaatsgehad.
Willem van Oranje speelt hoofdrol in CSI Delft
Willem van Oranje werd op 10 juli 1584 in Het Prinsenhof in Delft neergeschoten door Balthasar Gerards. De historische kogelgaten van de aanslag bevinden zich als stille getuigen in de muur, beschermd door een glasplaat.
De schietproeven zijn gehouden met een gereconstrueerd wapen met kruit en loden kogels. De proef is uitgevoerd op een muur in de kelder van Het Prinsenhof, die net zo oud is als de muur waarin de echte kogelgaten zitten.
(depers.nl)
Humanist Erasmus wordt stripheld
Desiderius Erasmus (1466 (?) - 1536)'Globetrotter' Desiderius Erasmus speelt de hoofdrol in een stripverhaal. De humanist stierf 473 jaar geleden, maar zijn gedachtegoed is nog steeds springlevend. Daarom heeft de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) een plaatjesboek voor basisschoolleerlingen laten maken.
De strip beschrijft het leven van de beroemde Rotterdammer. Het boekje volgt Erasmus tijdens zijn studie en op zijn reizen. Het vertelt welke boeken hij schreef, hoe die werden ontvangen en wie hij ontmoette. De EUR hoopt dat jongeren hierdoor enthousiast te maken voor de beroemde Renaissancefiguur.
'Erasmus in Europa' is gemaakt door tekenaar Rob Derks, scenarist René Leisink en de deskundigen Jan van Herwaarden en Adrie van der Laan. (anp/mvdb)
(HLN)
Griekse visser haalt bronzen beeld op
Een Griekse visser heeft vorige week in de Egeïsche Zee een deel van een bronzen ruiterstandbeeld boven water gehaald. Het Griekse ministerie van Cultuur heeft dat vandaag bekendgemaakt.
De visser vond het ongeveer 2200 jaar oude beeld bij toeval tussen de eilanden Kos en Kalymnos. Het stelt een ruiter voor met een borstpantser op een korte tuniek en gewapend met een zwaard. Van de ruiter zijn de romp en een geheven rechterarm bewaard gebleven. (novum/sps)
(HLN)
quote:Hij komt al voor in Gilles de Geus, hoorOp maandag 23 maart 2009 20:29 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
23-03-2009
Humanist Erasmus wordt stripheld
[ afbeelding ]
Desiderius Erasmus (1466 (?) - 1536)'Globetrotter' Desiderius Erasmus speelt de hoofdrol in een stripverhaal. De humanist stierf 473 jaar geleden, maar zijn gedachtegoed is nog steeds springlevend. Daarom heeft de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) een plaatjesboek voor basisschoolleerlingen laten maken.
De strip beschrijft het leven van de beroemde Rotterdammer. Het boekje volgt Erasmus tijdens zijn studie en op zijn reizen. Het vertelt welke boeken hij schreef, hoe die werden ontvangen en wie hij ontmoette. De EUR hoopt dat jongeren hierdoor enthousiast te maken voor de beroemde Renaissancefiguur.
'Erasmus in Europa' is gemaakt door tekenaar Rob Derks, scenarist René Leisink en de deskundigen Jan van Herwaarden en Adrie van der Laan. (anp/mvdb)
(HLN)
quote:Thanks for the info beste Lord_Veterani! Dat wist ik nog nietOp maandag 23 maart 2009 23:15 schreef Lord_Vetinari het volgende:
[..]
Hij komt al voor in Gilles de Geus, hoor
Emotionele brieven uit oud Koreaans graf
In een uitzonderlijk bewaard gebleven adellijk graf uit 1586 in de Zuid-Koreaanse stad Andong zijn zestien brieven aan de dode gevonden die van grote historische en culturele waarde zijn. De brieven zijn bijn allemaal geschreven op papier - maar een is geschreven spreekt een grote emotionaliteit en liefde van familieleden voor de dode, Eung Tae, die overleed op 31-jarige leeftijd.
Het is voor het eerst dat een graf uit deze tijd volledig en zorgvuldig is onderzocht, schrijft een team van archeologen deze maand in het tijdschrift Antiquity. Het graf is zo goed bewaard gebleven omdat de kist in een kalksteenmengsel was gelegd dat zo hard werd als beton..
Het meest aangrijpend is een brief van zijn vrouw, die op Eung Tae’s borst lag. Het briefpapier is behoorlijk vol geschreven, en tijdens het schrijven een aantal maal gedraaid om er nog meer tekst tussen te wringen. Naast het hoofd van Eung Tae lagen schoenen die blijkens een begeleidend papier zijn vrouw van haar eigen haar gevlochten had.
Dat is een Koreaanse gewoonte om genezing af te dwingen, in dit geval dus tevergeefs. In het graf lagen ook brieven die geschreven waren toen Eung Tae nog in leven was. Zoals van zijn vader waarin deze hem herhaaldelijk waarschuwt voor een epidemie die uitgebroken was.
Hoe het met de weduwe en de twee kinderen van Eung Tae afloopt is niet bekend. Maar in 1623 leidde een neef van hem, Gwal, een couppoging tegen het koninklijke hof, waarbij hij uiteindelijk door medecoupplegers vermoord werd. Het hof nam daarna wraak op Gwals familie. Waarschijnlijk hebben Eungs vrouw en kinderen geleden onder deze vervolging.
De brief van Eung Tae’s weduwe:
‘Aan de vader van Won.
Je hebt altijd gezegd dat wij samen zouden blijven leven om op dezelfde dag te sterven. Waarom ben je nu toch alleen naar de hemel gegaan? Waarom ging je alleen en liet je mij en ons kind achter? Als we ’s nachts samen sliepen zei ik altijd tegen jou: liefste, zouden andere stellen van elkaar houden zoals wij? Zouden ze elkaar liefhebben als wij dat doen? Ik kan niet langer zonder jou leven. Ik hoop dat ik bij jou kan zijn. Mijn liefde voor jou, die is onvergetelijk in deze wereld. En mijn verdriet, het is zonder einde. Ik kan niet alleen verder leven met ons kind, terwijl ik vanaf nu jou moet missen. Lees alsjeblieft mijn brief en geef mij antwoord in mijn droom. Omdat ik hoop jouw woorden te horen in mijn droom heb ik deze brief in jouw grafkist gelegd, om met jou mee te sturen. Lees alsjeblieft mijn brief en geef mij antwoord in mijn droom. Je hebt gezegd dat je een boodschap had voor ons ontluikende kind, na zijn geboorte. Hoe kun je alleen weg gaan zonder een woord voor hem. Het kind in mijn zwangere buik, tegen wie moet hij vader zeggen na zijn geboorte? Kan ik al mijn verdriet vertellen in deze brief? Is er iets in de wereld dat treuriger is? Jij leeft nu in de hemel. Maar jij moet niet zo treurig zijn als ik. Ik kan maar een klein gedeelte van mijn liefde voor jou in deze brief beschrijven. Lees alsblieft mijn brief, en kom in mijn droom. Laat alsjeblieft je gezicht in mijn droom zien en zeg woorden tegen me. Ik geloof dat jij in mijn droom moet komen. Kom alsjeblieft in mijn droom en laat je gezicht zien, liefste. Ik heb eindeloos veel woorden voor jou, maar deze brief moet nu worden beëindigd. Vanuit huis, 1 juni 1586."
(nrc)
quote:http://www.volkskrant.nl/(...)in_Israel?source=rssArcheologen ontdekken Byzantijns badhuis in Israël
JERUZALEM - Archeologen hebben in Israël een badhuis ontdekt uit de Byzantijnse tijd. Dat heeft de Israëlische oudheidkundige dienst woensdag bekendgemaakt.
Archeoloog Gregory Serai leidde de opgravingen en vertelde dat het badhuis uit ongeveer het jaar 500 stamt. Het badhuis, dat werd ontdekt tussen Beersheba en Gaza, meet ongeveer twintig bij twintig meter.
De vondst toont volgens Serai aan dat het gebied in de Byzantijnse tijd dichter bevolkt was dan tot nu toe werd aangenomen. Uit vondsten die in de buurt van het badhuis werden gedaan, blijkt bovendien dat de bewoners van de streek voornamelijk in hun levensonderhoud voorzagen met wijnbouw.
De opgravingen werden verricht omdat in het gebied binnenkort een spoorlijn wordt aangelegd.
Punkgitarist herontdekt ‘harmonie der sferen’
Striptekenaar, gitarenbouwer en chemisch analist Yuri Landman ontdekte dat onze muziek sinds Pythagoras vals klinkt.
“Pythagoras ontdekte onze toonladder, niet de harmonie. Westerse muziek is valser dan de muziek van de oude Babyloniërs en Chinezen. Voor Chinezen moet onze popmuziek verschrikkelijk klinken.” Punkgitarist Yuri Landman (36), van oorsprong chemisch analist, deed 8 jaar geleden, experimenterend met schroevendraaiers op zijn elektrische gitaar, een verrassende ontdekking. Hij zocht waar hij dit gereedschap moest plaatsen om de mooiste boventonen uit de snaar te krijgen. En de goede plekken vond hij niet bij de frets van zijn gitaar, maar op de breukenreeks van 1/2, 1/3, 1/4, 1/5 enzovoort en hun veelvouden zoals 2/3 en 3/4, van de snaar. “Ik besloot nieuwe gitaren zoals de Moodswinger te gaan bouwen die bands als Sonic Youth en Blood Red Shoes nu gebruiken. Ik zit weer helemaal in de bèta, terwijl ik mijn laborantenloopbaan juist had verruild voor een carrière als striptekenaar en muzikant. Harmonie is pure natuurkunde.”
TE CHAOTISCH
Landman, die op de havo een passie voor de tekenlessen combineerde met een bètapakket, begon ‘omdat iedereen zei dat je met tekenen geen brood kon verdienen’ op het hbo met een opleiding tot laborant. Landman bleef steken op natuurkunde, zakte af naar de mbo, leerde tijdens een stage bij AkzoNobel dat hij te chaotisch was voor het laborantenvak, en koos uiteindelijk voor zijn passie: een creatief beroep. “Ik kon heel goed tekenen en de grafische sector is een van de grootste in Nederland.”
Terwijl het met zijn baas op het grafisch bureau misliep, ontdekte Landman in zijn band dat je met één snaar best akkoorden kunt maken, als je de schroevendraaier maar goed plaatst. “Ik had helemaal niets nieuws ontdekt, maar was gestuit op de oerwet van het snaarinstrument. Alle snaarinstrumenten buiten het Westen, zoals de Chinese Guqin, werken met hetzelfde principe. De Chinezen kenden de harmonieregels 4.000 jaar geleden al.”
OLIFANT
Wiskundige schema’s voor toonladders, die allemaal niet perfect harmonisch zijn, deden in het Westen het harmonische snaarinstrument verdwijnen. Pythagoras bedacht de net niet kloppende ladder van acht tonen en Galileï, vader van de beroemde wetenschapper, vond een logaritmische schaalverdeling uit, die de standaard is geworden in alle popmuziek. Gitaristen moeten soul in hun spel leggen door het opdrukken van de snaren en blueszangeressen proberen liederen soul te geven met tonen die op de piano niet speelbaar zijn.
Met zijn nieuwe gitaar staat Landman in een vaderlandse traditie. De natuurkundige Antoni Fokker bouwde in de jaren twintig al een orgel met een ladder van 31 tonen, waarop echte blues valt te spelen. Landman gaat veel verder. “Door gebruik te maken van resonanties kun je een rockgitaar laten klinken als een trompetterende olifant.” De Blood Red Shoes hopen met Landmans Moodswinger op het nieuwste album furore te maken. “Als dat aanslaat, hoop ik meer van mijn gitaren te gaan verkopen.”
KADERTEKST
Wie zou je wel eens een dagje willen zijn?
“David Bowie, die is toch de allergrootste van mijn idolen. Een muzikant met diepgang.”
Met welk molecuul zou je jezelf willen vergelijken?
“Zuurstof, want dat reageert met alles.”
Wat weet je nog van je eerste sollicitatie?
“Verschrikkelijk, een dictatoriale man, die me met gemene vragen probeerde te pesten. Kijken of die je kon laten knappen tijdens de sollicitatie.”
Bron: C2W5, Carrière Magazine, 14 maart 2009
(c2w)
"Oudste tempel van Cyprus ontdekt"
In Cyprus is een 4000 jaar oude tempel ontdekt, de oudste die ooit op het eiland werd gevonden. De andere tempels op het eiland zijn zo'n duizend jaar jonger.
Dat heeft de Italiaanse archeologe Maria Rosario Belgiorno gezegd. "Dit betekent dat er al veel eerder erediensten werden gehouden in Cyprus dan tot nu toe werd aangenomen", zei ze.
Voorzichtigheid
De oudheidkundige dienst van Cyprus vreest dat Belgiorno een beetje te hard van stapel loopt. "De vindplaats is zeker van ongeveer 2000 voor Christus, maar de uitleg dat het om een tempel of een heilige plek gaat moet nog worden geverifieerd", zei Maria Hadjicosti van de dienst.
Parfumerie en wijnhandel
Belgiorno deed haar vondst vorig jaar buiten het dorp Pyrgos aan de zuidkust van Cyprus, op een plek waar eerder al een nederzetting van vierduizend jaar oud was gevonden. Daar werden onder andere een parfumerie, een wijnhandel en een smidse aangetroffen. Het gebouw dat Belgiorno vond is tweehonderd vierkante meter groot en driehoekig.
Monotheïstische tempel
Volgens de archeologe zijn er aanwijzingen dat het gaat om een monotheïstische tempel, met een offertafel. Het gebouw doet denken aan bijbelbeschrijvingen van Kanaänitische godshuizen, zei Belgiorno. Een link met tempels uit het oude Palestina wordt volgens haar gevormd door twee steengoten van zes meter lang, waardoor het bloed van geofferde dieren kon wegstromen.
Ambachstlui
De tempel bevond zich tegenover het gebied in de nederzetting waar de ambachtslieden woonden. De nederzetting was gebouwd rond een raffinaderij van olijfolie en er woonden zo'n vijfhonderd mensen.
Waar die vandaan kwamen is niet goed te achterhalen, maar ze hadden handelscontacten met Egypte en Palestina. Het dorp werd in 1850 voor Christus verwoest door een aardbeving.
Oudste bewoning
De oudste bewoning van Cyprus dateert voor zover bekend van ongeveer 9000 voor Christus. Er woonden in de loop der geschiedenis onder andere Feniciërs, Myceense Grieken, Romeinen, Franken en Venetiërs.
Het Ottomaanse rijk veroverde het eiland in 1571, maar moest het in 1878 afstaan aan Groot-Brittannië. Sinds 1960 is Cyprus onafhankelijk. (novum/edp)
(HLN)
Het 3.400 jaar oude gezicht van Nefertiti was gefacelift
Faceliften is van alle tijden. Het gezicht van de voormalige koningin van Egypte Nefertiti, bekend voor haar legendarische schoonheid, had een facelift ondergaan. Dat bevestigen Duitse onderzoekers. De oude buste van 3.400 jaar oud is het belangrijkste werk van het Berlijnse Neues Museum.
Buil op neus
Een gipsafdruk van het gezicht onthult dat de koningin oorspronkelijk een kleine buil op de neus, minder uitpuilende jukbeenderen, rimpels op de hoogte van de mondhoeken en minder nadrukkelijke oogleden had. De studie, uitgevoerd door Duitse onderzoekers, werd gepubliceerd in de aprileditie van het tijdschrift Radiology.
Vernieuwde zaal
Het sculptuur werd dat aan het begin van de twintigste eeuw ontdekt door de Duitse archeoloog Ludwig Borchardt. Het is één van de voornaamste attracties van de Berlijnse musea. Vanaf oktober valt de koningin te bewonderen in een vernieuwde zaal van het Neues Museum in Berlijn. (belga/bf)
(HLN)
Neanderthaler jaagde op neushoorns, bizons en beren
De neanderthaler jaagde geraffineerd en onverschrokken en was in staat de meest indrukwekkende beesten te doden. Op het menu stonden onder meer neushoorns, bizons en roofdieren zoals de bruine beer. Dat stelt de Nederlander Gerrit Dusseldorp, onderzoeker bij de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) aan de Universiteit Leiden.
Als hyena's
Volgens Dusseldorp is er lang geruzied over de vraag of neanderthalers, die leefden van 150.000 tot 30.000 jaar geleden, überhaupt jaagden. Inmiddels is duidelijk dat ze geen aaseters waren, maar minder bekend is hoe de jacht van de oermens in zijn werk ging. Uit Dusseldorps onderzoek blijkt dat neanderthalers zich niet snel lieten afschrikken door hun prooidieren. Hij vergelijkt de jacht van de neanderthaler met die van hyena's. Hyena's waren belangrijke concurrenten van de oermens en hadden een vergelijkbaar voedingspatroon. Dankzij hun intelligentie overtroffen de neanderthalers de roofdieren bij het vangen van de sterkste prooien.
Intelligent
Neanderthalers jaagden dus in groep, waardoor ook moeilijk te vangen prooien binnen handbereik lagen. Dat ze deze prooien ook wisten te vangen, betekent volgens Dusseldorp dat neanderthalers goed konden communiceren en coördineren. De jacht van de oermens was volgens hem zeer kennisintensief. Voor het onderzoek analyseerde Dusseldorp twee archeologische vindplaatsen, in Duitsland en Noord-Frankrijk. Daar onderzocht hij gevonden botten en ging hij aan de hand van bekende informatie over de omgeving na waarom neanderthalers voor een bepaalde prooi kozen. Hieruit blijkt dat de oermens in warme, beboste gebieden de voorkeur gaf aan solitair levende prooidieren. In een koude, minder begroeide omgeving gingen neanderthalers achter moeilijk te vangen kuddedieren aan. (novum/bf)
(HLN)
Origineel van Schindler's List opgedoken in Australië
De Australische auteur Thomas Keneally houdt de beroemde lijst van Schindler in zijn handen.
Een origineel van de wereldberoemde lijst van Oskar Schindler is teruggevonden in een bibliotheek in het Australische Sydney. Op de lijst prijken de namen van 801 Joden, die door de Duitse industrieel Schindler tijdens WO II van een deportatie naar de concentratiekampen werden behoed. Schindler baatte een fabriek uit in het Poolse Krakau en deed daarvoor een beroep op Joodse arbeiders. Door een lijst op te maken van mensen die moesten beschermd worden, redde hij honderden Joden van de gaskamers.
Het wedervaren van Oskar Schindler vormde later het scenario van de beroemde film 'Schindler's List'. De prent van Steven Spielberg werd bekroond met verscheidene Oscars. (lpb)
(HLN)
Skeletten gevonden bij kerk in Doorn
DOORN - Tijdens de herinrichting van het Kerkplein in Doorn zijn menselijke skeletresten gevonden. Dat heeft de gemeente Utrechtse Heuvelrug donderdag bekendgemaakt.
De gemeente denkt dat het gaat om lichamen uit graven uit de 17e of 18e eeuw. ''Tot nu toe zijn er 58 skeletten gevonden'', zegt een woordvoerder van de gemeente.
Op de plek van de vondst staat de Maartenskerk, een van de oudste kerken van de provincie Utrecht. ''Het was dus geen totale verrassing dat we hier op graven zouden stuiten'', aldus de zegsman.
De skeletten zijn overgebracht naar een archeologisch depot. Of ze daar blijven is volgens de gemeente nog niet bekend. ''Misschien dat de kerk de skeletten wil herbegraven.''
(nu.nl)
quote:http://www.cbc.ca/arts/ar(...)ortrait.html?ref=rssOttawa owner of purported Shakespeare portrait is relative
An Ottawa man who claims he owns an authentic "life portrait" of William Shakespeare has discovered he is related to the Bard.
A report by the Globe and Mail says British genealogist Pam Hinks has determined that Lloyd Sullivan, who owns the painting known as the Sanders portrait, is a relative of the playwright.
The connection goes deep, considering Sullivan came out with a claim eight years ago that a portrait he owns is that of the Bard at age 39 — an audacious statement as most experts believed at the time there were no portraits of Shakespeare painted while he was alive.
It has gone on display several times and tests indicate it was produced at the right time to be legitimate.
Now, Sullivan can add some familial aura to his assertion. Hinks says her research places the Ottawa man is "right in the middle of Shakespeare's relatives and friends" on the genealogy tree.
Hinks initially became involved in 2003 to help Sullivan establish the provenance of his painting.
His claim was overshadowed recently by a declaration in March by William Shakespeare scholars in Britain.
The Shakespeare Birthplace Trust announced that a portrait — owned by the Cobbe family of Ireland — is the only true image of the Bard that was created during his lifetime.
According to the trust, researchers checked the history of the painting as well as subjecting it to infrared imaging and dating the oak panelling.
That painting is dated around 1610. Shakespeare lived from 1564 to 1616.
quote:Archeologen ontdekken beschilderde mummies
zo 12/04/09 21:26 - Een team Egyptische archeologen heeft ten zuiden van de hoofdstad Caïro een necropolis ontdekt met tientallen geschilderde mummies ontdekt. Dat heeft de Egyptische oudheidkundige dienst bekendgemaakt. Sommige van de mummies zijn 4.000 jaar oud.
"Het team heeft in 53 in de rotsen uitgehakte tombes tientallen mummies ontdekt", zegt Zahi Hawass van de Egyptische oudheidkundige dienst.
"Vier van hen dateren van de 22ste dynastie (931 tot 725 voor Christus) en sommige worden beschouwd als behorend tot de mooiste ooit ontdekt." Andere omwikkelde lijken dateren uit het Middenrijk (2061-1786 voor Christus).
De mummies zijn goed bewaard, zegt Hawass.
De necropolis werd ontdekt nabij de piramide van Ilahun, ten zuiden van de Egyptische hoofdstad.
Egyptische dienst doet grote archeologische vondst
Een team Egyptische archeologen heeft ten zuiden van Kaïro een necropolis ontdekt met tientallen turquoise, oker en verguld geschilderde mummies ontdekt. Dat heeft Zahi Hawass van de Egyptische oudheidkundige dienst bekendgemaakt. Sommige van de mummies zijn 4.000 jaar oud.
Bij de mooiste ooit
"Het team heeft in 53 in de rotsen uitgehakte tombes tientallen mummies ontdekt", zei Hawass. "Vier van hen dateren van de 22ste dynastie (931 tot 725 v.Chr.) en sommige worden beschouwd als behorend tot de mooiste ooit ontdekt." Andere omwikkelde lijken dateren uit het Middenrijk (2061-1786 v.Chr). De mummies zijn goed bewaard, aldus nog Hawass.
Begrafeniskapel
De necropolis werd ontdekt nabij de piramide van Ilahun, in de Fayyum ten zuiden van de Egyptische hoofdstad. Er werd ook een begrafeniskapel ontdekt, die waarschijnlijk in gebruik is geweest tot de Romeinse bezetting (vanaf 30 voor Christus). Voorts werden ook geschilderde maskers, amuletten en aardewerk aangetroffen. (belga/bf)
(HLN)
Archeologen zoeken tombe Cleopatra en Marcus Antonius
Archeologen uit Egypte en de Dominicaanse Republiek zullen volgende week drie sites uitgraven in de zoektocht naar het graf van Marcus Antonius en Cleopatra. Dat meldden Egyptische functionarissen.
Uitgraving tempel
Archeologen zijn drie jaar bezig geweest met de uitgraving van de tempel van Taposiris Magna, ongeveer 50 kilometer ten westen van de Egyptische stad Alexandrië. Dat zei de Egyptische Hoge Raad voor Antiquiteiten.
3 mogelijke locaties
De aanwezigheid van 27 tombes uit de eerste eeuw voor Christus rond de tempel, deed hen geloven dat er een koninklijke begraafplaats zou kunnen zijn. Een recent radaronderzoek van de gronden onthulde drie mogelijke locaties voor de tombe.
Zelfmoord
De Egyptische koningin Cleopatra en de Romeinse leider Marcus Antonius pleegden in 30 voor Christus zelfmoord, kort nadat een Romeinse oorlogsvloot hun poging dwarsboomde om de controle over het Romeinse keizerrijk tijdens de Slag bij Actium te verkrijgen. (belga/edp)
(HLN)
Kanaän geregeerd door 'meesteres der leeuwinnen'
Over Kanaän, ooit het beloofde land van het Joodse volk, heerste mogelijk een vrouw. Deze koningin, ook wel 'meesteres der leeuwinnen' genaamd, zou de enige vrouwelijke heerser in het gebied zijn geweest.
Keramische plaat met koningin van Kanaän (beeld van National Geographic)
Israëlische archeologen hebben dit geconcludeerd na bestudering van een keramische plaat die dateert uit de Kanaänitische periode. De plaat werd onlangs vlak bij Jeruzalem opgegraven.
De onderzoekers hebben hun bevindingen vandaag op de website van de universiteit van Tel Aviv gezet.
Farao
De 'meesteres der leeuwinnen' schreef haar brieven op stenen plakkaten bijvoorbeeld naar buurland Egypte. Ze vroeg daarmee de farao om militaire steun om de onrust in haar koninkrijk te beteugelen.
De afgebeelde persoon is gekleed zoals mannelijke koningen uit die tijd, maar de haardracht is typisch die van een vrouw. Ook de lotusbloem in handen van de persoon is een vrouwelijk symbool.
Ballingschap
De Israëlieten veroverden Kanaän na hun ballingschap in Egypte vanaf het jaar 1200 voor Christus. Het gebied strekte zich uit van wat nu Israël is via de Westelijke Jordaanoever, de Gazastrook en aangrenzende kuststreken tot aan delen van Libanon en Syrië.
(Elsevier)
Vanaf mei moet de afgraving ten westen van Alexandrië daarom een half jaar dicht.
Bron: nu.nl
Dat is toch niet serieus ?!
quote:Het (al dan niet echte) graf van Cleopatra heeft een heus eigen topic: Graf van Cleopatra mogelijk gevonden . En het verbaast me niets als dat serieus is.Op maandag 20 april 2009 10:20 schreef Julie. het volgende:
Het team van experts heeft echter nog maar enkele weken te gaan voordat de afgraving gesloten wordt. Het gebied waar de tempel rond 300 voor Christus gebouwd werd, is nabij een van de zomerverblijven van de Egyptische president Hosni Mubarak.
Vanaf mei moet de afgraving ten westen van Alexandrië daarom een half jaar dicht.
Bron: nu.nl
Dat is toch niet serieus ?!
Archeologen dicht bij ontdekking graf Cleopatra
Archeologen hebben in Egypte een stuk van een masker gevonden dat van de legendarische Romeinse veldheer Marcus Antonius moet zijn geweest. Bij het masker lagen ook munten en andere kunstvoorwerpen. De archeologen denken binnenkort de tombe te ontdekken van Antonius en zijn vrouw, koningin Cleopatra.
[img]
[/img]Graf van koningin Cleopatra en haar geliefde Marcus Antonius bijna gevonden
Als het team de tombe van Cleopatra vindt, zal dat de grootste ontdekking in Egypte zijn sinds de vondst van de graftombe van de jonge farao Toetanchamon in 1922. Cleopatra regeerde Egypte zo’n tweeduizend jaar geleden, toen het land te kampen had met Romeinse veroveringsdrift.
Zomervakantie
De archeologen hebben nog maar enkele weken voordat de afgraving wordt gesloten. Het gebied waar de tempel rond 300 voor Christus werd gebouwd, is nabij een van de zomerverblijven van de Egyptische president Hosni Mubarak. Vanaf mei moet de afgraving ten westen van Alexandrië vanwege zijn zomervakantie een half jaar dicht.
Marcus Antonius was de beste vriend van Julius Caesar. Omdat hij Caesar tijdens zijn leven trouw had gevolgd en de tweede man van het rijk was, dacht hij na zijn dood de macht over te nemen.
Na de dood van Caesar in 44 voor Christus verenigde Marcus Antonius zich met Marcus Aemilius Lepidus en Gaius Julius Octavianus. De Romeinen werden hoe langer hoe ongelukkiger met het vooruitzicht van Marcus Antonius als echte opvolger van Caesar. Ze vreesden voor een oosters, despotisch regime.
Romeinse adel
Patriciërs en de Romeinse adel hekelden de gedachte dat de in Egypte opgevoede kinderen van Marcus Antonius en het kind van Caesar (Caesarion) ooit Rome zouden gaan leiden. Ondertussen deed Octavianus in Rome het nodige om aan deze vermoedens voeding te geven.
In het jaar 31 voor Christus voelde Octavianus zich, gesteund door zijn vriend Marcus Agrippa, sterk genoeg om de oorlog aan te gaan. In een zeeslag aan de kust van Egypte versloeg hij Marcus Antonius. Cleopatra, die het bericht kreeg dat haar geliefde zou zijn gesneuveld, pleegde hierop zelfmoord.
Toen Marcus Antonius tijdens zijn vlucht voor Octavianus hoorde van de dood van Cleopatra, dwong hij een slaaf om zijn zwaard stevig vast te houden. Marcus Antonius liet zich vervolgens in zijn eigen zwaard vallen.
Door Ally Smid
(Elsevier)
Chinese Muur 290 kilometer langer dan gedacht
De Chinese Muur is nog een stuk langer dan tot nu toe altijd werd aangenomen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek door de Chinese regering.
Rivieren en heuvels
Een uitgebreide studie van onder andere landkaarten en met infraroodtechniek gemaakte luchtfoto's bracht aan het licht dat de muur in totaal zo'n 290 kilometer langer was dan gedacht. Veel van de nieuwe ontdekte gedeelten van de muur gaan schuil onder zandophopingen, rivieren en heuvels.
Ming-dynastie
De nu in kaart gebrachte stukken van de Chinese Muur werden gebouwd tijdens de Ming-dynastie (1368 tot 1644) en werden opgetrokken ter bescherming tegen aanvallen uit het noorden. Met de bouw van de Chinese Muur werd ruim tweeduizend jaar geleden begonnen.
6.300 kilometer
Het onderzoek, waarvan nu de eerste resultaten bekend zijn gemaakt, loopt sinds twee jaar. Het komende jaar worden nog de gedeelten van de muur bestudeerd die werden opgetrokken gedurende de Qin- en de Han-dynastie, die respectievelijk aan de macht waren van 221 tot 206 voor Christus en van 206 tot 9 voor Christus. Met de resultaten van het nieuwe onderzoek is nu in totaal 6.300 kilometer muur in kaart gebracht. (novum/svm)
(HLN)
18.000 portretten van Joodse gedeporteerden
18.522 portretten en 25.259 namen van deporteerden: die werden opgenomen in het nieuwe boek 'Mecheln-Auschwitz 1942-1944'. Het boek was een samenwerking van de VUB Press en Het Joods Museum van Deportatie en Verzet. Alle gedeporteerden werden tijdens de Tweede Oorlog naar de concentratiekampen gestuurd vanuit de Kazerne Dossin in Mechelen.
Verzamelkamp
In de Dossinkazerne was tijdens de oorlog het SS-Sammellager Mecheln gevestigd, een verzamelkamp voor Joden uit België. Tussen 1942 en 1944 vertrokken van daar 28 konvooien met aan boord 24.908 Joden en 351 zigeuners richting Auschwitz. Twee derde van hen werden bij aankomst vergast, slechts 1.223 gedeporteerden overleefden de Holocaust.
14 jaar werken
De publicatie "Mecheln-Auschwitz 1942-1944" is het resultaat van het veertien jaar lang verzamelen en ontsluiten van informatie over die gedeporteerden.
Het werk bestaat uit vier delen, waarbij het eerste deel handelt over "De vernietiging van Joden in België". Delen twee en drie bevatten de portretten van gedeporteerden, deel vier bevat de namenlijst.
Geen Belgen
Volgens ULB-professor Maxime Steinberg, een van de auteurs van het werk, bezat tijdens de Duitse bezetting meer dan negentig procent van de in België geregistreerde Joden niet de Belgische nationaliteit. Dat gegeven zette de auteurs ertoe aan zich tot het archief van de Dienst Vreemdelingenzaken te wenden, dat de belangrijkste bron bleek voor het verzamelen van de portretten.
Gezichtsloze kinderen
Tot op heden heeft het JMDV nog geen "gezicht kunnen plakken" op bijna een vierde van de mensen die uit Mechelen gedeporteerd werden en die geïdentificeerd konden worden. Het gaat daarbij vooral om kinderen. "Mecheln-Auschwitz 1942-1944" is verkrijgbaar bij het JMDV en kost 170 euro. (belga/edp)
(HLN)
quote:Topic erover in NWS: Ook Duitsers op oorlogsmonumentDOETINCHEM - De oudheidkundige vereniging in Wehl wil dat de namen van omgekomen Duitse militairen in de Tweede Wereldoorlog op het huidige oorlogsmonument komen. Vertegenwoordigers van de joodse gemeenschap zijn fel tegen.
Eerder maakte de oudheidkundige vereniging bekend dat er ook Duitse namen op het monument komen te staan als gebaar van verzoening.
Volgens de gemeente is het nog lang niet zeker of het plan doorgaat. Doetinchem wil eerst de mening peilen van betrokkenen en deskundigen. Voor de komende herdenking op 4 mei is het aanbrengen van nieuwe namen niet aan de orde. Wel zal het monument worden verplaatst.
Onder de twaalf omgekomen Wehlenaren bevinden zich drie Joodse Wehlenaren die zijn overleden in de Duitse concentratiekampen Sobibor en Vaihingen. De Oudheidkundige Vereniging wil op het nieuwe oorlogsmonument, naast de namen van de omgekomen Duitsers, ook de naam van de omgekomen echtgenote van de NSB-burgemeester van, destijds de gemeente, Wehl plaatsen.
quote:Zilveren munten gevonden
GRAMSBERGEN - Amateurarcheoloog Jan Godeke heeft met een metaaldetector in een akker aan de rand van de Vecht vijfendertig zilveren munten uit de dertiende eeuw opgegraven.
Ze hebben een doorsnede van elf à twaalf millimeter en zijn een millimeter dik. Volgens deskundige Arie van Herwijnen uit Tiel, die ze heeft gedetermineerd, zijn de munten geslagen in opdracht van de Utrechtse bisschop Willebrand van Oldenburg, keizer Frederik II en graaf Gerhard van Gelre.
Over de waarde in euro's doen vinder en onderzoeker geen uitspraken. Hoewel hij er geen wetenschappelijke bewijzen voor heeft, denkt Godeke dat zijn vondst te maken heeft met de veldslag van Ane die in 1227 werd geleverd tussen opstandige Drentse boeren en de legers van de Utrechtse bisschop Otto.
Hij heeft de vondst een half jaar stil gehouden. Over de precieze plaats waar de munten uit de grond, op een akker in de nabijheid van de Vecht bij Gramsbergen, hult Jan Godeke zich in stilzwijgen. "De grondeigenaar wil niet dat allerlei gelukszoekers zijn land op de kop komen zetten."
http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/nieuws-detail?NewsID=34943
[ Bericht 4% gewijzigd door OA op 21-04-2009 22:25:41 ]
quote:http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/209190Verzetsverleden Universiteit onder de loep
UTRECHT - De Universiteitsbibliotheek heeft een serie korte documentaires gemaakt over Utrechtse studenten in het verzet.
In de films vertellen ze over hun verzetsdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zo is er het verhaal van vijf Utrechtse studenten die in 1942 brand stichtten in het Academiegebouw om de studentenadministratie te vernietigen. Met deze actie wilden ze voorkomen dat studenten in Duitsland tewerkgesteld zouden worden.
De verhalen van de studenten worden geïllustreerd met foto's, brieven en andere documenten. Op 6 mei is de première van de korte documentaires in de Universiteitsbibliotheek in Utrecht.
Vanaf 5 mei zijn op de website van Studenten in Verzet de documentaires en documenten te zien.
Voorouder van T-Rex ontdekt
AMSTERDAM - Een internationale groep wetenschappers heeft in China fossielen ontdekt van een dinosaurus, die waarschijnlijk de link vormt tussen de Tyrannosaurus rex en zijn veel kleinere voorouders.
De nieuw ontdekte dinosaurus moet ongeveer 1,5 meter lang zijn geweest en had waarschijnlijk een gewicht van ruim 270 kilo.
Daarmee was het dier een stuk kleiner dan de Tyrannosaurus rex, die ongeveer 4 meter lang was en meer dan 5 ton woog.
De botresten van de zogenaamde Xiongguanlong baimoensis vertonen echter veel overeenkomsten met de lichaamsbouw van de Tyrannosaurus rex.
Ruggengraat
De schedel van het dier is bijvoorbeeld enigszins vierkant van vorm. Sterke botten bij de slapen wijzen op grote kaakspieren. En ook de ruggengraat van de dinosaurus is bijzonder sterk, waarschijnlijk om de grote schedel te kunnen dragen.
Al die eigenschappen komen ook tot uiting in latere fossielen van de Tyrannosaurus rex, zo melden de onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift Proceedings B van de Britse Royal Society.
Krijt
Tot nu toe zijn er fossielen gevonden van slechts twee groepen tyrannosaurussen. De Tyrannosaurus rex leefde aan het einde van het Krijt, een geologisch tijdperk dat duurde van ongeveer 145 tot 66 miljoen jaar geleden.
De andere groep met veel kleinere tyrannosaurussen liep al vele tientallen miljoenen jaren eerder op aarde rond.
Gat
“Er is dus een gat van 40 tot 50 miljoen jaar waarvan we maar weinig fossiele gegevens hebben”, zo verklaart de Amerikaanse onderzoeksleider Peter Makovicky op BBC News. “Dat gat kunnen we nu mogelijk opvullen. De X Baimoensis vormt een mooie link tussen de twee groepen.”
(nu.nl)
Romeins schrijfplankje oudst bewaarde tekst
LEEUWARDEN - Een Romeins schrijfplankje, dat in 1914 in een Friese terp is gevonden, blijkt de oudst bewaarde geschreven tekst van Nederland te zijn.
Onderzoek van het Fries Museum en het Fries Historisch Centrum (Tresoar) wijst uit dat de tekst is opgesteld op 23 februari in 29 na Christus. Dat maakte het Fries Museum donderdag bekend.
Het onderzoek is uitgevoerd door de professoren Alan Bowman en Roger Tomlin van de Universiteit van Oxford en professor Klaas Worp van de Universiteit van Leiden.
Volgens Worp werd het plankje in 1914 ''met de klompen modder er nog aan'' gevonden in een terp bij het Friese plaatsje Tolsum.
Datering
Jarenlang kon de precieze datering van het plankje niet worden achterhaald. De datering is nu dankzij nieuwe technieken vastgesteld.
Het wetenschappelijke jaarboek De Vrije Fries publiceerde in 1917 een vertaling van de tekst. Het zou een koopcontract voor een Friese koe zijn. Maar het blijkt een schuldverklaring te zijn, ondertekend door een Bataafse soldaat.
Briefpapier
Schrijfplankjes waren het Romeinse briefpapier. Op het hout werd een laag was gesmeerd waarin men met een griffel een tekst schreef.
Bij het plankje uit Tolsum drukte de schrijver zo hard, dat de tekst nu nog leesbaar is in het hout.
Dat de professoren nu tot een andere vertaling komen heeft te maken met de slechte leesbaarheid.
Voor dit onderzoek zijn vanuit verschillende hoeken foto's genomen. Op die manier is de belichting steeds anders, zodat de schaduwen van de inkepingen veranderen.
(nu.nl)
quote:Dat is wel bijzonder. Het tafeltje met de "koe-transactie" kom je vrij vaak tegen in literatuur over Romeins Nederland, ook internationale. Het werd al wel aan Tiberius' regeringsperiode toegeschreven.Op donderdag 23 april 2009 22:51 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
23-04-2009
Romeins schrijfplankje oudst bewaarde tekst
LEEUWARDEN - Een Romeins schrijfplankje, dat in 1914 in een Friese terp is gevonden, blijkt de oudst bewaarde geschreven tekst van Nederland te zijn.
Onderzoek van het Fries Museum en het Fries Historisch Centrum (Tresoar) wijst uit dat de tekst is opgesteld op 23 februari in 29 na Christus. Dat maakte het Fries Museum donderdag bekend.
Het onderzoek is uitgevoerd door de professoren Alan Bowman en Roger Tomlin van de Universiteit van Oxford en professor Klaas Worp van de Universiteit van Leiden.
Volgens Worp werd het plankje in 1914 ''met de klompen modder er nog aan'' gevonden in een terp bij het Friese plaatsje Tolsum.
Datering
Jarenlang kon de precieze datering van het plankje niet worden achterhaald. De datering is nu dankzij nieuwe technieken vastgesteld.
Het wetenschappelijke jaarboek De Vrije Fries publiceerde in 1917 een vertaling van de tekst. Het zou een koopcontract voor een Friese koe zijn. Maar het blijkt een schuldverklaring te zijn, ondertekend door een Bataafse soldaat.
Briefpapier
Schrijfplankjes waren het Romeinse briefpapier. Op het hout werd een laag was gesmeerd waarin men met een griffel een tekst schreef.
Bij het plankje uit Tolsum drukte de schrijver zo hard, dat de tekst nu nog leesbaar is in het hout.
Dat de professoren nu tot een andere vertaling komen heeft te maken met de slechte leesbaarheid.
Voor dit onderzoek zijn vanuit verschillende hoeken foto's genomen. Op die manier is de belichting steeds anders, zodat de schaduwen van de inkepingen veranderen.
(nu.nl)
quote:thx for the info IblardiOp zondag 26 april 2009 21:23 schreef Iblardi het volgende:
[..]
Dat is wel bijzonder. Het tafeltje met de "koe-transactie" kom je vrij vaak tegen in literatuur over Romeins Nederland, ook internationale. Het werd al wel aan Tiberius' regeringsperiode toegeschreven.
Het schrift van de Indus
Een taal of niet?
Het lukt maar niet om het schrift van de oude Indus-beschaving te ontcijferen. Recent werd zelfs de vraag opgeworpen of het wel om een geschreven taal gaat. Onderzoekers uit Seattle en Mumbai bewijzen nu aan de hand van onder andere menselijke DNA-structuren en het Engels dat dit wel degelijk zo is.
Er was eens in een land hier ver, ver vandaan een onbekende beschaving die ruim 700 jaar lang welig tierde. Zo’n 4500 jaar geleden, toen in Egypte de farao’s heersten en de oude Grieken nog geschiedenis moesten gaan schrijven, bloeide er in de vallei van de rivier de Indus, op de grens van het huidige Pakistan en India, een ontwikkelde beschaving op.
Deze mensen bouwden grote steden, dreven driftig handel, gebruikten een decimaal meetsysteem en ze schreven dingen op. Maar hierbij stuiten archeologen op een probleem.Het lukt ze maar niet dit schrift te ontcijferen.
Hoewel er al zeker 1052 opgravingen van de Indus-cultuur gedaan zijn en er al veel tabletten met symbolen gevonden zijn zit de geschiedschrijving over deze mensen nog vol gaten. Het ontcijferen van het schrift zou een hoop duidelijkheid kunnen verschaffen. Onderzoekers uit Seattle en Mumbai denken nu een stapje dichterbij te zijn gekomen, zo schrijven zij in Science.
Losse symbolen
Omdat het maar niet lukt om de betekenis van de oude tekens te achterhalen, opperden een paar jaar geleden enkele wetenschappers de mogelijkheid dat het hier wel eens om onafhankelijke symbolen zou kunnen gaan en dat er dus ook helemaal geen taal te ontcijferen valt.
Computerwetenschapper Rajesh Rao en collega’s hebben nu, aan de hand van de volgorde van de tekens, onderzocht of het Indus-schrift een taal is of niet. Daarvoor hebben ze de opeenvolging van tekens op ruim vierhonderd opgegraven fragmenten vergeleken met symboolvolgordes in andere reeksen.
DNA en eiwit
Daarbij hebben ze niet alleen naar andere talen gekeken, maar ook naar de codestructuur van het menselijke DNA en bacterieel eiwit. Op deze manier konden ze vergelijken of de structuur van het Indus-schrift op die van een taal lijkt, daar te willekeurig voor is of juist een te vaste volgorde heeft.
Als toets van twee uiterste mogeljkheden gebruikten de onderzoekers een systeem waar de volgorde van symbolen vastligt (grensstenen uit Mesopotamië, waarbij een stricte hierarchie in afbeeldingen van goden te zien is) en een systeem dat in volgorde volledig willekeurig lijkt, het oud-Europese Vinča-schrift, waarbij de volgorde van symbolen van geen belang lijkt te zijn.
De taalsystemen waarmee de onderzoekers het Indus-schrift vergelijken waren Sumerisch, Oud-Tamil, Sanskriet, de Engelse woordvolgorde, de Engelse lettervolgorde en de kunstmatige computerprogrammeertaal Fortran.
Oud-Tamil
Het DNA en eiwit hechten het meest aan een vaste volgorde, terwijl de computertaal het meest willekeurig is. De talen, inclusief het Indus-schrift, zitten hier allemaal tussenin. Hiermee tonen de onderzoekers aan dat de oude tekens uit India en Pakistan hoogstwaarschijnlijk een geschreven taal verwoorden.
Het Indus-schrift lijkt in zijn structuur nog het meest op Oud-Tamil. En dat biedt de onderzoekers een handvat. Het Oud-Tamil, dat vooral in het zuid-oosten van India gesproken werd, behoort tot de Dravidische talen. De taal die men in de oude Indus-beschaving sprak en schreef kan dus wel eens tot deze taalgroep met acht naamvallen behoren.
Hoewel het schrift voorlopig nog niet ontcijferd is, biedt deze uitkomst wel degelijk een handvat voor de volgende ontcijferpogingen. En als dat lukt, dan is het nog te hopen dat er wat interessants geschreven is.
(Noorderlicht)
Servië zoekt naar graf van verzetsleider WOII
De Servische regering heeft een speciale commissie benoemd die onderzoek zal doen naar het graf van Dragoljub Draza Mihailovic, tijdens de Tweede Wereldoorlog de leider van de nationalistische verzetsbeweging van de Cetniks. Mihailovic werd na de oorlog vanwege zijn strijd tegen de communistische partizanen van Tito geëxecuteerd.
De kwestie-Mihailovic heeft de Serviërs decennialang verdeeld. Velen zien in hem een nationalistische held, die om het leven werd gebracht vanwege zijn trouw aan het vooroorlogse koningshuis. Vooral in de Verenigde Staten, waar veel Serviërs wonen die voor de communisten vluchtten, wordt hij nog altijd geëerd. Een in Chicago gevestigde Servische groepering loofde onlangs nog 75.500 euro uit voor het vinden van het graf.
Mihailovic richtte zijn verzetsbeweging op in 1941. Aanvankelijk was die gericht tegen de Duitse bezettingsmacht, maar later vocht zij ook tegen de communistische guerrillastrijders. (novum/ap/bdr)
(HLN)
Duitse politie denkt dat nazibeul Aribert Heim nog leeft
Duitse onderzoekers twijfelen aan de dood van nazicrimineel Aribert Heim, wiens overlijden in februari werd aangekondigd door verschillende media. Dat meldt het Duitse weekblad Der Spiegel in zijn volgende editie, die maandag zal verschijnen.
'Dokter Tod'
De televisiezender ZDF en de Amerikaanse krant New York Times (NYT) verklaarden in februari dat Heim, ook gekend als "Dokter Tod", in 1992 was overleden in Egypte, waar hij onder een valse identiteit verbleef. Heim was op dat moment wereldwijd een van de meest gezochte nazi's. Hij werd ervan verdacht honderden mensen in het concentratiekamp van Mauthausen, in het noorden van Oostenrijk, te hebben gefolterd en vermoord. De oorlogsmisdadiger was ook arts in Buchenwald en Sachsenhausen.
Aan kanker overleden
In hun gezamenlijke reportage haalden ZDF en NYT zijn zoon Rüdiger Heim aan als hun belangrijkste bron. Hij bevestigde dat zijn vader tijdens de Olympische Spelen in Barcelona (1992) aan kanker was overleden. De media toonden ook meerdere officiële documenten die deze stelling bevestigden.
Geen enkel bewijs
Maar volgens Der Spiegel zijn de politiediensten van Baden-Württemberg, die zich in het dossier hadden verdiept, niet onder de indruk van de documenten. Ze leveren "geen enkel bewijs van zijn dood", luidt het in het blad.
Op basis van nieuwe informatie die werd verzameld in Duitsland en andere landen, heeft de politie verklaard het onderzoek verder te zullen zetten, waarbij alle mogelijkheden open worden gehouden. De onderzoekers zijn er bovendien van overtuigd dat het netwerk dat de nazimisdadiger ondersteunde uitgebreider is dan aanvankelijk werd aangenomen. Zo zou 'Dokter Tod' per overschrijving geld vanuit Zwitserland en de Verenigde Staten hebben ontvangen. Het Simon Wiesenthalcentrum, dat gespecialiseerd is in het traceren van nazicriminelen, had eerder al aangegeven niet te geloven in de dood van Aribert Heim. (belga/lb)
(HLN)
Bijbels Babylon weer open voor toeristen
De wereld is weer een toeristische trekpleister rijker. Na zes jaar is het historische Babylon in Irak weer open voor het publiek.
Poolse militairen paraderen voor de poort van 'Kamp Babylon' in november 2003
Babylon heeft heel wat te verduren gehad. Het Amerikaanse en het Poolse leger gebruikten de Bijbelse stad na de bevrijding van Irak als militair kamp.
Zandzakken
Daarbij groeven ze loopgraven en gebruikten ze archeologisch materiaal als vulling voor zandzakken.
Saddam Hoessein herbouwde de stad eind jaren zeventig op de oude fundamenten. Het werd een Disney-achtig recreatiepark, met een enorm paleis op een heuvel. Maar tijdens de oorlog met Iran en de golfoorlogen raakte de Bijbelse plek in verval.
Toeristen
De lokale overheid heeft het gebied nu weer geopend voor publiek. Er kan zelfs worden overnacht in de kamer van Saddam, al is het waarschijnlijker dat het slechts gaat om een logeerkamer.
Irak hoopt dat toerisme een extra inkomstenbron wordt, naast olie. Archeologen vrezen dat een te grote toestroom van toeristen de ruïnes nog verder zullen doen afbrokkelen.
(Elsevier)
"Beroemde buste van Nefertiti is vals"
De beroemde buste van Nefertiti is een vervalsing die in 1912 gefabriceerd, zo meldt de kunsthistoricus Henri Stierlin in een geschrift dat binnenkort nog moet verschijnen. De aanwijzigingen die erop wijzen dat het onmogelijk is dat de buste van de Egyptische farao 3.400 jaar oud is stapelen zich op, aldus de Zwitserse kunsthistoricus.
Tiara
Volgens Stierlin werd het borstbeeld door beeldhouwer Gerardt Marks gemaakt op de site waar in 1912 de archeologische opgraving plaatsvonden. De Duitse archeoloog Ludwig Borchardt had gevraagd om een portret van de farao, waarop ze de tiara (hoofddeksel) droeg, waarvan geweten was dat ze zich ermee vertoonde. Hij wilde het ook met min of meer realistische kleuren laten beschilderen met behulp van oude kleurstoffen die gevonden werden tijdens de opgravingen, zegt Stierlin nog.
Belachelijk maken
Tijdens een bezoek van de Duitse prins op 6 december 1912 werd de buste opgemerkt en voor authentiek aanzien. De archeoloog zou daarop niet de moed hebben gehad om zijn gasten "belachelijk te maken", aldus de kunsthistoricus.
Authenticiteit
In een reactie verklaardde Dietrich Wildung, directeur van het Egyptisch museum in Berlijn dat de buste tentoonstelt, dat hij geen "twijfelachtige" voorwerpen toont "aan de 700.000 bezoekers die we ieder jaar ontvangen". Volgens hem tonen verschillende wetenschappelijke analyses de authenciteit van het voorwerp aan. (belga/sps)
(HLN)
Paul Gauguin sneed oor Vincent Van Gogh af
Van Gogh (links) en Gauguin.
Het Gele Huis in Arles, geschilderd door Van Gogh.
De twee mannen zouden hebben afgesproken de ware oorzaak geheim te houden. Gauguin om vervolging te voorkomen en Van Gogh om de vriendschap niet te verliezen van de man op wie hij verliefd was.
De Rode Wijngaard, het enige schilderij dat Van Gogh verkocht tijdens zijn leven.
Van Gogh was helemaal niet psychisch gestoord of gek. Dat was een verhaaltje dat Gauguin verspreidde om zich in te dekken. Van Gogh had wel in toenemende mate last van epileptische aanvallen, die verergerden na de schock die hij overhield aan het gevecht en de breuk met Gauguin.
Gauguin, zelfportret.
Eén van de meest tot de verbeelding sprekende incidenten uit de kunstgeschiedenis zou niet kloppen: Duitse kunstwetenschappers zeggen bewijs te hebben gevonden dat Vincent van Gogh niet zelf zijn oor afsneed. De echte dader was een andere legendarische impressionistische schilder, Paul Gaugin.
In "Van Gogh's Ear: Paul Gauguin and the Pact of Silence" schrijven Hans Kaufmann en Rita Wildegans dat beide schilders op 23 december 1888 ruzie kregen, waarbij Gauguin, een volleerd schermer, met een zwaard het oor van Van Gogh afhakte.
Geheim
De twee mannen zouden hebben afgesproken de ware oorzaak geheim te houden. Gauguin om vervolging te voorkomen en Van Gogh om de vriendschap niet te verliezen van de man op wie hij verliefd was. Het incident was volgens de onderzoekers trouwens ook de aanleiding voor Vincent van Gogh om twee jaar later zelfmoord te plegen, niet zijn veronderstelde psychische verwardheid. Ze zou bovendien Vincents laatste brief aan Gauguin verklaren: "Jij bent stil, ik zal het ook zijn."
Ambras in het Gele Huis
Op 23 oktober 1888 kwam Paul Gauguin bij Vincent van Gogh in diens Gele Huis in Arles logeren, maar nauwelijks twee maanden later volgde de breuk, tijdens een hoog oplopende ruzie over de plaatselijke cafébazin. Het verhaal gaat dat beide schilders verliefd waren op haar.
In één populaire versie van het incident haalde Van Gogh met zijn scheermes uit naar Gauguin, die zich nog net kon verweren, maar Van Gogh sneed per ongeluk zijn eigen oorlel af.
Gesuis in hoofd
Een andere, en de meest tot de verbeelding sprekende versie, hield het erop dat Van Gogh zijn oor afsneed omdat hij leed aan tinnitus en het voortdurende gerinkel en gesuis in zijn hoofd hem gek maakte.
400 frank
Van Gogh wordt tegenwoordig gezien als één van de grote schilders van de 19de eeuw. Tijdens zijn leven werd maar één schilderij verkocht: De rode wijngaard. Anna Boch, een Belgische kunstenares en zus van zijn vriend Eugène Boch kocht het voor 400 frank, een paar maanden voor Van Goghs dood.
Bijna mislukte zelfmoord
Op 27 juli 1890 probeerde Van Gogh zelfmoord te zichzelf in de borst met een pistool. Hij wilde zichzelf door het hart te schieten, maar miste en stierf twee dagen later aan inwendige bloedingen.
"Hij was niet gek"
Kaufmann en Wildegans hebben nog een verrassende onthulling in petto: ze beweren dat het incident met het oor leidde tot de zelfmoord van Van Gogh. "Van Gogh was helemaal niet psychisch gestoord of gek", menen ze. "Dat was een verhaaltje dat Gauguin verspreidde om zich in te dekken. Van Gogh had wel in toenemende mate last van epileptische aanvallen, die verergerden na de schock die hij overhield aan het gevecht en de breuk met Gauguin, op wie hij verliefd was. Dat deed hem uiteindelijk zelfmoord plegen."
Bij het Van Gogh Museum in Amsterdam hebben ze al laten weten het met deze versie niet eens te zijn. Maar de auteurs krijgen wel de steun van Nina Zimmer, curator van de Van Gogh exhibitie in Basel. (mvl)
(HLN)
Mogelijk onderzoek op DNA van president Lincoln
Een museum in Philadelphia overweegt een DNA-test te laten uitvoeren op een bloedspoor van Abraham Lincoln. De test zou kunnen uitwijzen of Lincoln MEN2B had, een zeer zeldzame ziekte.
Cardioloog John Sotos wil, uit historische en medische interesse, graag weten of de 16e president van de Verenigde Staten aan de weinig voorkomende afwijking leed. Hij meent dat er in ieder geval een aantal sterke aanwijzingen voor bestaat. Lincoln was lang en mager, met opvallend lange ledematen, hij had slappe, dikke lippen met bultjes en darm en maagproblemen, allemaal symptomen van MEN2B.
Bloed op kussensloop
MEN2B komt bij ongeveer een op de miljoen mensen voor. Bijna alle mensen die de afwijking hebben, krijgen op den duur kanker. Lincoln werd in 1865 op 56-jarige leeftijd doodgeschoten door John Wilkes Booth.
Het bloedspoor dat Sotos graag onderzocht zou zien, bevindt zich op een stuk van een kussensloop, dat in het bezit is van het Republikeinse Legermuseum in Philadelphia. Het bloed is afkomstig van de wonden die Lincoln opliep toen hij werd neergeschoten. De directeur van het museum zegt open te staan voor de test, maar wil graag garanties dat het stuk uit de collectie niet beschadigd wordt. (ap/ka)
(HLN)
woensdag 06 mei 2009 | 12:24 | Laatst bijgewerkt op: woensdag 06 mei 2009 | 12:32
ASSEN – Een amateurarcheoloog blijkt begin dit jaar in het noorden van Drenthe met zijn metaaldetector een bijzondere schat van 110 munten te hebben gevonden. De provincie Drenthe presenteert de vondst donderdagmiddag in het gemeentehuis in Gieten.
De munten hebben een beeltenis van een Romeinse keizer en stammen uit de periode van de eerste tot en met de derde eeuw na Christus. Dat zei een woordvoerster van de provincie woensdag.
De vondst werd gedaan op een bouwland in de gemeente Aa en Hunze. Behalve de munten zijn nog grafresten uit de Urnenveldentijd (1200-500 voor Christus) en aardewerkscherven uit de Trechterbekercultuur (3400-2800 voor Christus) opgegraven.
De vondst van munten uit de eerste eeuwen na Christus is volgens de woordvoerster niet uniek. Wel is de hoeveelheid munten bijzonder. De laatste grote vondst was in 1952. Toen kwamen driehonderd munten in Noord-Duitsland boven de grond. In november stuitten archeologen in Coevorden op een muntenschat van dertig munten. Vermoedelijk waren die van een handelsreiziger die omstreeks 1425 leefde.
Naast de munten die in de buurt van Gieten zijn gevonden, troffen de archeologen ook een crematiekom met crematieresten uit de Bronstijd aan. De aangetroffen stukken aardewerk uit de Trechterbekerperiode waren eigendom van de hunebedbouwers, de eerste boeren in Drenthe.
De schat wordt na de presentatie overgedragen aan het Drents museum.
tctubantia.nl
'Oudste vrouwelijke beeldje ter wereld gevonden'
SCHELKLINGEN/TÜBINGEN - Duitse archeologen hebben in de Zwabische Jura een beeld uit de IJstijd gevonden.
Deskundigen vermoeden dat het gaat om de oudste afbeelding van een vrouw ter wereld. Het in een grot gevonden beeld is mogelijk 35.000 jaar oud.
Dit heeft de Ulmse krant Südwest Echo vrijdag gemeld. Nadere bijzonderheden worden woensdag bekendgemaakt tijdens een persconferentie.
In de Zwabische Jura worden steeds weer interessante archeologische vondsten gedaan. In 2006 werd er het oudste in zijn geheel bewaarde ivoren beeldje ter wereld gevonden, een mammoet van bijna vier centimeter lang.
© ANP
(nu.nl)
Fundament jachtslot Oranjes gevonden in Breda
Archeologen van de gemeente Breda hebben donderdag bij opgravingen het fundament gevonden van het trappenhuis van het Speelhuis dat de zonen van Willem van Oranje rond 1618 in Breda lieten bouwen. De gemeente heeft dat vrijdag bekendgemaakt.
Het achthoekige Speelhuis stond tot 1824 in het midden van acht lange paden in het park van de Oranjes. Vanwege ontgronding ter plaatse was de vraag of er nog iets van het gebouw over was, legde veldarcheologe Joeske Nollen vrijdag uit. Op grotere diepte vond ze donderdag het bakstenen fundament terug van het trappenhuis met een doorsnee van ongeveer drie meter. Het is voor het eerst dat resten van het Speelhuis zijn gevonden.
Het jachtslotje werd gebruikt om gasten te ontvangen en om er te recreëren. Komende week verdwijnt het fundament weer onder de grond. Het is nog onbekend welke plannen de gemeente heeft op die plek.
(depers.nl)
Stenen tegel van koning Scorpion ontdekt in Egypte
In de oase van el-Fayoum, 100 kilometer ten zuidwesten van de Egyptische hoofdstad Kaïro, hebben wetenschappers sporen van meer dan 6.000 jaar beschaving ontdekt. Van pijlpunten uit de prehistorische tijd tot aardewerk uit de periode van de islamitische leiders.
Een van de belangrijkste vondsten van de Egyptische archeologen is een stenen tegel met de naam van de mysterieuze koning Scorpion, over wiens identiteit de Egyptologen het tot op vandaag niet helemaal eens zijn. Hij zou in de predynastieke periode, ongeveer 5.100 jaar geleden, over grote delen van het huidige Egypte hebben geregeerd.
Op de vindplaats werden ook kleurrijke armbanden uit glas ontdekt, die tot dezelfde periode worden gerekend. Tot de oudste vondsten behoren pijlpunten, sieraden en naalden, die uit botten van dieren werden vervaardigd. Bovendien werden holen en eenvoudige behuizingen aangetroffen, die in de prehistorische tijd door mensen zouden bewoond geweest zijn. (belga/bdr)
(HLN)
Prehistorische schuilplaats in Valkenburg ontdekt
Archeologen van bureau Archol uit Leiden hebben vandaag in een grot in Valkenburg een duizenden jaren oud restant van een prehistorisch kampvuur ontdekt. De vondst wijst erop dat mensen uit het Stenen Tijdperk in de beschutting van de ingang van de grot hebben gebivakkeerd, maakte de gemeente Valkenburg woensdag bekend.
Ook hebben de prehistorische mensen in de grot mogelijk werktuigen voor de jacht gemaakt. Het was al langer bekend dat in Nederland in de ijstijden, vanaf zo'n 300.000 jaar geleden, mensen hebben gewoond. Maar een vindplaats als deze is uniek, aldus de gemeente. Wel zijn dergelijke schuilplaatsen al aangetroffen in België en Frankrijk. Hoe oud de vondst precies is, moet nog worden onderzocht.
Mogelijk is ook de bedding gevonden van een voorloper van de rivier de Geul zoals die in de ijsstijd stroomde, tientallen meters hoger dan tegenwoordig. De op grote hoogte gelegen uitholling in de rots is waarschijnlijk het gevolg van de uitslijping van de voorganger van de Geul. In de duizenden jaren daarna heeft de Geul een breed, diep dal gemaakt. Vanuit de grot hadden de prehistorische jagers een goed uitzicht op wild in het dal. Ook nu ligt de plek op een van de mooiste uitzichtlocaties van Valkenburg, aldus de gemeente.
Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de gemeente, Natuurmonumenten, een plaatselijke stichting en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Het kampvuur is gevonden op een diepte van drie meter onder de huidige oppervlakte van de abri.
(nrc)
Tienermummie in Peru opgegraven
In de beroemde Inca-stad Machu Picchu in Peru is een bijzondere schat opgegraven. Het gaat het om een tienermummie die bij toeval werd gevonden tijdens de reparatie van een drainagesysteem.
Bij de mummie een grote hoeveelheid waardevol Inca-aardewerk aangetroffen, waaronder een pot met een afbeelding van een slang erop, een drinkglas en een koperen naald.
Tienermummie
Volgens deskundigen was de persoon tussen de veertien en zestien jaar oud toen deze overleed. Uit onderzoek aan de tanden bleek de jongeling onder andere graan gegeten te hebben. Om meer te weten te komen over de geschiedenis van de mummie en om het geslacht te achterhalen, wordt verder onderzoek gedaan.
Veel van de Incabeschaving in Machu Picchu is behouden gebleven omdat de stad nooit werd gevonden door de Spaanse veroveraars.
Door Frederique Dormaar
(Elsevier)
Romeinse weg gevonden in Venlo
VENLO - Archeologen hebben aan de Maas bij Venlo een oude Romeinse weg gevonden.
Volgens de Venlose wethouder Peter Frey geeft de ligging van de weg aan dat in de Romeinse tijd in Venlo een brug over de Maas heeft gelegen, net als in Maastricht en in Cuijk.
De vondst van de weg is volgens stadsarcheoloog Maarten Dolmans van Venlo van internationaal belang. Dergelijke wegen zijn in Zuid-Nederland een zeldzaamheid.
De weg bewijst dat Venlo in de eerste en tweede eeuw na Christus een belangrijk handelscentrum was en dat Venlo en Blerick ook toen al met elkaar verbonden waren middels een brug, zei wethouder Frey donderdag bij de vindplaats.
(nu.nl)
'Moderne mens ving Neanderthalers en at ze op'
Rozzi: We moeten accepteren dat we kannibalen waren
Onze voorouders hebben mogelijk het uitsterven van de Neanderthaler zo’n 30.000 jaar geleden op hun geweten. 'Neanderthalers kwamen door ons toedoen op een gewelddadige manier aan hun einde en in sommige gevallen aten we ze op.'
Dat zegt onderzoeksleider Fernando Rozzi van het Franse Centre National de la Recherche Scientifique tegen de Daily Mail.
Zijn onderzoeksteam analyseerde sporen op een prehistorisch kaakbot. De resultaten daarvan zijn gepubliceerd in het wetenschapstijdschrift Journal of Anthropological Sciences.
Slachtpartij
Het bot – dat werd gevonden in Les Rois in het zuidwesten van Frankrijk – vertoonde dezelfde inkervingen als de botten van dieren die door de moderne mens zijn geslacht.
Volgens Rozzi at de moderne mens het vlees van Neanderthalers, hield hij de schedel als trofee en maakte van de tanden een ketting. ‘We zullen moeten accepteren dat kannibalisme plaatshad,’ aldus de onderzoeksleider.
Controversieel
Francesco d’Errico, van het prehistorisch instituut in Bordeaux gelooft niets van de controversiële theorie. ‘Een paar slachtsporen zijn nog geen bewijs voor kannibalisme,’ zegt hij tegen de Daily Mail.
Ook professor Christ Stringer van het Natural History Museum in Londen denkt niet dat uit de analyse direct kannibalisme valt af te leiden. ‘Het is een erg belangrijk onderzoek, maar we hebben meer bewijs nodig’ zegt hij tegen The Guardian.
'Het draagt wel bij aan het bewijs dat de moderne mens waarschijnlijk een rol heeft gespeeld in het uitsterven van de Neanderthaler.'
Door Luc van Kemenade
(Elsevier)
quote:Vondst fossiel biedt 'baanbrekend' inzicht in evolutie
dinsdag 19 mei 2009 21:22
In Amerika zijn de resten van een aapachtig fossiel onthuld, dat 47 miljoen jaar oud is en zeer goed bewaard gebleven.
Ida is 47 miljoen jaar oud
Bekijk de video van RTL Nieuws
Fossiel vroegste voorouders mens
De ontdekking van Ida
Dat meldt de BBC.
Het fossiel is ongeveer twintig centimeter groot en is vandaag gepresenteerd in het American Museum of Natural History in New York.
Ida
Het fossiel - dat Ida wordt genoemd - is zo goed geconserveerd dat het mogelijk is te zien waar het bont van het dier zat en zelfs sporen van de laatste maaltijd van het dier dat nog het meest lijkt op een maki.
Het fossiel is twintig jaar geleden gevonden in de Messel-groeve in de buurt van het Duitse Darmstadt.
De vinder heeft Ida lange tijd in huis opgehangen als kunstwerk. Later heeft de eigenaar het fossiel verkocht aan de Noorse wetenschapper Jorn Hurum, die het de 'missing link' noemt van de evolutie.
Missing link
Het zou het eerste volledige skelet zijn van een onbekende soort van adapoïden. Een uitgestorven diersoort en voorouder van de maki's.
Volgens de wetenschappers is Ida een dier dat kenmerken heeft van maki's als van apensoorten waaruit apen en mensen zich hebben ontwikkeld.
Niet alle wetenschappers zijn zo verheugd over de ontdekking. Dr. Henry Gee, senior redacteur bij het wetenschappelijke tijdschrift Nature, zegt de term 'missing link' misleidend te vinden.
Gevonden aap kan 'missing link' zijn
8.500 jaar oude schedel voorouder paard gevonden
Een meer dan 8.500 jaar oude schedel van een voorouder van het paard werd teruggevonden in het oosten van Argentinië. Dat heeft het museum van natuurwetenschappen van het stadje Monte Hermoso aangekondigd.
Hippidion
"We hebben een fragment van de schedel teruggevonden", vertelt Vicente Di Martino, directeur van het museum. "Dit fragment hoort toe tot de zoogdierensoort Hippidion die op het eind van het tertiaire tijdperk Zuid-Amerika binnendrongen."
Klein en robuust
De hippidion had een kleiner, maar robuuster lichaam dan het moderne paard. Het dier zou ongeveer 8.500 jaar geleden hebben geleefd en samen gewoond met de eerste inwoners van het Zuid-Amerikaanse continent. (belga/vsv)
(HLN)
quote:http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=2629GU8C
DE Ferrari onder de atlassen
Een historische atlas van België, bijna 12 kilo zwaar, meer dan 40 op 50 centimeter groot, 608 bladzijden, 129 euro. De uitgever moet er zelfs een draagtas bij leveren. En toch wordt het een bestseller, geloven de makers.
De publicatie in één boek van De grote atlas van Ferraris, de 'eerste atlas van België', is een evenement waar heel wat mensen naar uitkijken. Weinigen hebben het origineel - de bundel van 275 achttiende-eeuwse kaarten van graaf De Ferraris - ooit in zijn geheel kunnen zien.
Veel amateur-historici en liefhebbers van oude kaarten hebben in hun living een ingelijste oude kaart van hun dorp hangen. Bijna altijd is dat een overdruk van een fragment van de bijzonder gedetailleerde kaart die in opdracht van de Habsburgers werd gemaakt. De zogenaamde Ferrariskaart van 1777 heeft een unieke aantrekkingskracht en die neemt in deze tijden van GPS, Mappy en Google niet af. Integendeel.
'Een van de eerste dingen die de mensen doen als ze hier beginnen te werken, is hun dorp komen opzoeken op de Ferrariskaart.' Wouter Bracke leidt het departement kaarten en plannen in de Koninklijke Bibliotheek in Brussel. Omdat in Brussel een van de drie originele exemplaren van de kaart ligt, kent hij als geen ander de kwaliteiten van het werk dat graaf De Ferraris afleverde aan keizer Jozef II en gouverneur Karel van Lotharingen.
'Het is uitzonderlijk, omdat het om een met de hand getekende en gekleurde bundeling van 275 bladen gaat waarop zowat het hele huidige Belgische grondgebied staat. Wie de geschiedenis van België bestudeert, kan dus niet zonder deze kaart. Maar zelfs wie niets van cartografie afweet, zal toegeven dat het een prachtig document is.' Elk kasteel, elke boerderij, elke molen en kerk, elke bomenrij of haag, elke poel of gracht - zelfs elke galg staat erop getekend en ingekleurd. Je vindt er de parochies die later de gemeenten zouden worden, en de namen van gehuchten. Alles opgetekend net voor de industriële revolutie.
Die aandacht voor details, vooral op het platteland, heeft een duidelijke reden. De kaart is gemaakt voor militairen die met een leger van soldaten en paarden door het landschap trokken om versterkte steden te belegeren. Ze moesten dus niet alleen het terrein kennen, maar ook de plaatsen waar ze konden bivakkeren en zich bevoorraden. Graaf Jozef de Ferraris (1726-1814), de leider van het cartografieproject, was trouwens een militair.
Hij leverde voor zijn tijd een unieke prestatie, met een nauwkeurig resultaat - vergelijkingen met latere kaarten bewijzen dat. 'Ferraris moest zo goed als van nul beginnen', zegt Bracke. 'Hij zette daarvoor vrij grote groepen artilleristen in, die op het terrein metingen en kladtekeningen maakten. Die tekeningen werden uiteindelijk samengebracht en verfijnd en in Mechelen gekopieerd in twee exemplaren, een voor de gouverneur van de Oostenrijkse Nederlanden en een voor de keizer in Wenen. In extremis werd er nog een derde exemplaar samengesteld uit de basistekeningen.'
Het opmeten begon in 1771 en duurde vier tot vijf jaar. In 1777 waren de bladen klaar; in 1778 werden nog enkele grenscorrecties aangebracht. Bracke: 'Alle wetenschappers zijn het erover eens dat dat ongelooflijk is. Zelfs vandaag zou het nog steeds moeilijk zijn om op die manier in die korte tijd zo'n kaart te maken.'
Schadeloosstelling
Hoe belangrijk de Ferrariskaart wel is, bewijst het verhaal van het Brusselse exemplaar, waarvan de nieuwe atlas een afdruk is. Het is pas sinds 1922 in het bezit van de Koninklijke Bibliotheek. De kaart is een deel van de schadeloosstelling die de 'verliezer' Oostenrijk na de Eerste Wereldoorlog aan België moest betalen. Karel van Lotharingen liet immers zijn exemplaar in 1794 na een nederlaag tegen de Fransen uit Brussel naar Wenen overbrengen. Pas meer dan honderd twintig jaar later keerde het terug.
Oorspronkelijk is dit een atlas van de Oostenrijkse Nederlanden, het gebied dat door de Habsburgers werd gecontroleerd, aangevuld met het prinsbisdom Luik. Dat er op de cover van de nieuw uitgegeven atlas 'België' staat, is dus niet helemaal historisch correct. Toch verdedigt Wouter Bracke die (commerciële) titelkeuze omdat het in kaart gebrachte gebied grotendeels samenvalt met het huidige België. De Ferrariskaart was trouwens ook bij de oprichting van België in 1830 nog een referentie. Het duurde tot in de jaren 1860 voor de Belgen volledig nauwkeurig hun eigen grondgebied in kaart hadden gebracht.
Wouter Bracke vindt dat de publicatie van de atlas nog zin heeft in deze digitale tijden. Zelfs al is de Ferrariskaart sinds enkele maanden volledig toegankelijk op het internet, de belangstelling voor the real thing neemt niet af. Integendeel, ze zal toenemen, voorspelt hij, net als in de jaren 1960-'70 toen het Gemeentekrediet al eens verkleinde losbladige facsimile uitbracht.
Bracke: 'De publicatie past volledig in onze politiek. We willen graag zulke documenten voor iedereen toegankelijk maken.' Want het origineel is zo fragiel dat alleen wetenschappers die hun aanvraag goed motiveren, het nog te zien krijgen.
'De grote atlas van Ferraris', Lannoo/Nationaal Geografisch Instituut/Koninklijke Bibliotheek van België, 608 blz., 129 euro (vanaf juli 150 euro).
UCL ontcijfert hiërogliefen met dvd
De Université Catholique de Louvain (UCL) heeft een dvd ontwikkeld die studenten en onderzoekers helpt bij het ontcijferen van Egyptische hiërogliefen. Het gaat om een wereldpremière.
De dvd bevat 800 hiërogliefen, 10.000 foto's, 2.300 woorden en 200 pagina's met oefeningen. Gebruikers kunnen de uitspraak van alle woorden opvragen en het woord in een zin plaatsen om de grammatica onder de knie te krijgen. Het schijfje bevat de kennis die de studenten normaal in 3 tot 4 jaar wordt aangeleerd.
De dvd kan worden gebruikt als lesondersteuning, maar ook op zich, door particulieren. Andere universiteiten hebben al interesse getoond. (belga/mvl)
(HLN)
De geboorte van de robot
Een wereld zonder robots klinkt ontzettend ouderwets. Zou het je verbazen als je hoorde dat mechanische wezens al meer dan tweeduizend jaar oud zijn? Sinds de Griekse oudheid bouwen uitvinders al mechanische eenden, hanen en poppen. Deze automaten legden het grondwerk voor de robots zoals we die vandaag de dag kennen.
Een robot ontworpen door Leonardo da Vinci, met het mechaniek ernaast. Da Vinci is niet de eerste uitvinder uit de geschiedenis, maar zeker één van de meest bekende. Zijn ontwerptekeningen voor een robot in een middeleeuws Italiaans harnas zijn vandaag nog steeds inspiratie voor uitvinders. © Wikimedia Commons
Uitvinders vandaag de dag zijn heel verwend. Ze hoeven hun mechanieken alleen maar aan te sluiten op het stopcontact. De boel houdt zichzelf daarna wel draaiende. Dat was vroeger wel anders. Het leven van robotbouwers was voor de 20e eeuw dan ook niet gemakkelijk. Want hoe laat je een apparaat uit zichzelf bewegen als je geen kleine krachtbron tot je beschikking hebt? Eigenwijze uitvinders lieten zich daardoor niet uit het veld slaan. Ze bouwden automaten die ze in beweging brachten met alternatieve krachtbronnen.
Theeschenker
Automaten zijn objecten die uit zichzelf blijven werken als ze eenmaal in beweging zijn gezet. De meest bekende automaten zijn voorwerpen als klokken en horloges die werken dankzij een mechaniek van tandwieltjes en radertjes. Maar sommige uitvinders gingen verder dan een simpel klokje. Al in de vierde eeuw voor Christus beschreef Heron van Alexandrië mechanieken zoals een houten modelduif die bewoog op een stok. Deze automaten werden aangedreven door stromend water, vallende gewichtjes en stoom.
Rond dezelfde tijd begonnen Chinese uitvinders ook automaten te bouwen die op levende wezens leken. Gedurende duizend jaar lieten genieën uit het Oosten hun fantasie de vrije loop. Hun machines gingen van vissende otters tot hele orkesten die voor de keizers muziek maakten. En ze werkten allemaal op stromend water, stoom en radermechanieken.
Deze automatische eend is van de 18e eeuws uitvinder Jacques Vaucanson. De eend kan zijn nek buigen, flapperen met zijn vleugels en zelfs eten. Binnenin zat volgens Vaucanson een heel spijsverteringssysteem waarmee de eend het eten weer kon uitpoepen. Later bleek dat het eten werd opgevangen in de eend. De ‘poep’ werd voor een voorstelling in het achterste van de eend verstopt. © Wikimedia Commons
Aan het eind van het eerste millennium waaide de trend over naar Europa, en begon men ook hier automaten te bouwen. In de vijftiende eeuw werd de springveer uitgevonden. Dit bracht de automaat in een stroomversnelling. Eindelijk was er een manier om kleine, lichte bouwsels te laten bewegen zonder al het gedoe met stromend water en stoommachines. Een bekende automaat van de laatste paar honderd jaar is de poepende eend (zie afbeelding hierboven), maar ook de Japanse theeschenker was een groot succes.
Japanse uitvinders bouwden liever mechanische mensen dan dieren. Als deze karakuri pop uit de 19e eeuw een kopje thee in de handjes kreeg, droeg ze het kopje naar de gast. Pakte de gast het kopje aan dan stopte de automaat met bewegen. Zodra de drinker genoeg had gaf hij zijn kopje terug aan de pop. Het gewicht van het kopje zorgde dat de automaat een rondje draaide en terug liep naar de gastheer. © Wikimedia Commons
Robotbaby
Na een paar honderd jaar van radertjes en springveertjes diende de volgende doorbraak zich aan in de negentiende eeuw: elektriciteit. Met de komst van elektriciteit begon ook de trend van automaten langzaam te verschuiven. Waar uitvinders eerst lollige mechanische diertjes bouwden, zagen ze nu de mogelijkheid voor krachtige helpers. Elektriciteit gaf de automaten immers een kracht die de springveer nooit kon bieden. Deze nieuwe trend resulteerde uiteindelijk in een baanbrekend toneelstuk van de Tsjech Karel Čapek over mechanische helpers.
De term robot is voor het eerst genoemd in het toneelstuk R.U.R. (Rossum’s Universal Robots) uit 1920. De schrijver Karel Čapek beschreef in het stuk een maatschappij waarin de echte mens wordt bediend door harteloze, nagemaakte mensen. Čapek noemde de nagemaakte mensen robots, naar het Tsjechische woord robota wat dienaar of slavenarbeid betekent. Het toneelstuk was destijds uitermate populair. Niet alleen door het thema van mensvormige dienaren, maar ook door de afloop. De robots komen uiteindelijk in opstand en maken een einde aan het menselijk ras.
Čapeks toneelstuk was een inspiratiebron voor generaties van robotbouwers. Opeens leek de droom van een mechanische butler die nooit klaagde en met één hand de bank optilde om eronder te stofzuigen binnen handbereik. Andere science fiction schrijvers zoals Isaac Asimov werkten dit idee verder uit, inclusief het apocalyptische toekomstscenario.
Zo ver als de verhalen van Čapek en Asimov beschrijven zijn we nog niet gekomen. Robots staan nu vooral in de fabriek om saai lopendebandwerk te doen. De meest succesvolle robots voor in huis zijn robothondjes, robotmannetjes en zelfs robotbaby’s. We kunnen alleen maar afwachten waar de ontwikkeling van robots naartoe gaat. Maar één ding is zeker: de geschiedenis van de robot is na tweeduizend jaar nog lang niet ten einde.
(Kennislink)
[ Bericht 0% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 27-05-2009 21:51:09 ]
'Maya's gingen ten onder aan uitgeputte natuur'
AMSTERDAM - De beschaving van de Maya’s had vanaf de achtste eeuw te lijden onder uitgeputte natuurbronnen. Dat beweren wetenschappers die bouwmaterialen van oude tempels in Guatemala hebben vergeleken.
De onderzoekers van de universiteit van Cincinnati hebben houten balken onderzocht in zes tempels in Tikal, een van de belangrijkste oude steden uit het tijdperk van de Maya’s.
De drie jongste tempels (daterend van na het jaar 741) blijken te zijn gebouwd met hout van relatief slechte kwaliteit.
Die bevindingen zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Archeological Science.
Knoestig
Volgens de onderzoekers gebruikten de Maya’s tot halverwege de achste eeuw hout van sapotillebomen voor de aanleg van hun belangrijke gebouwen. De sapotilleboom staat bekend om zijn gladde en harde stam, waar je gemakkelijk inscripties in kunt kerven.
In de drie jongste tempels werden echter balken aangetroffen die waren gemaakt van campêchebomen. Die bomen zijn over het algemeen smal en knoestig.
Inferieur
“Het is absoluut een inferieur bouwmateriaal”, aldus hoofdonderzoeker David Lentz in het Britse tijdschrift New Scientist. Hij gelooft dat de Maya’s genoegen namen met hout van mindere kwaliteit, omdat er door ontbossing geen sterkere boomsoorten meer in hun leefgebied groeiden.
Eerdere studies hebben al uitgewezen dat ontbossing en erosie waarschijnlijk een rol speelden bij de ineenstorting van de Mayacultuur. Het slechte hout in de tempels is volgens de onderzoekers echter het eerste tastbare bewijs van de theorie.
(nu.nl)
Visfuik uit de Bronstijd gevonden
AMSTERDAM - Archeologen hebben bij opgravingen in Enkhuizen een visfuik uit de Midden-Bronstijd (1575-1200 voor Christus) gevonden die nog volledig intact is.
Het is volgens de archeologen een bijzondere vondst, omdat het voor het eerst is dat een fuik uit de bronstijd in Nederland wordt gevonden. Dat meldt het Archeologisch Diensten Centrum (ADC) in Amersfoort.
Door de vondst en het eerder blootleggen van een nederzetting en een grafheuvel concluderen de archeologen dat ook het lager gelegen achterland van West-Friesland in de Midden-Bronstijd bewoond was. Eerder werd er nog van uitgegaan dat alleen de hogere delen bewoond waren. Het onderzoek door archeologen van het ADC op bijna zes hectare aaneengesloten land begon in januari.
Verrassing
De vondst van de fuik was voor de archeologen een 'complete verrassing'. Het vistuig lag in een kuil op een van de woonerven en was afgedekt met riet. Vermoedelijk werd de fuik gebruikt voor het vissen op paling en snoekbaars in open water in de buurt.
De fuik bestaat uit een taps toelopende korf van een meter dertig lang en veertig centimeter breed, gemaakt van twijgen, die bijeengehouden worden door touw.
Huizen
Tien huizen met erven werden blootgelegd. Een huis met erf, waterputten en bijgebouwen had een oppervlakte van vijftig bij vijftig meter en was omringd door een greppel. De huizen waren achttien bij zes meter en waren opgetrokken uit vlechtwerkwanden, aangesmeerd met leem. In de zogenoemde woonstalhuizen leefden mensen en dieren onder een dak.
Planken
Op en rond de erven vonden de archeologen visgraten, vogelbotjes, botten van runderen en scherven. Raadselachtig is de vondst van planken met rechthoekige gaten in een aantal waterputten. De archeologen weten niet waar de planken toe dienden.
In het graf van de grafheuvel werd het skelet van een man tussen de 25 en 35 jaar gevonden.
(nu.nl)
Laatste overlevende Titanic overleden in Groot-Brittannië
De laatste overlevende van de schipbreuk met de Titanic is vandaan overleden in Groot-Brittannië. Millvina Dean werd 97.
Twee maand
Dean was een baby van twee maanden toen de Titanic in 1912 zonk nadat het schip in aanvaring was gekomen met een ijsberg. Haar ouders wilden emigreren naar de Verenigde Staten. Ook de moeder en broer van Dean overleefden de schipbreuk, haar vader liet het leven.
"Onzinkbaar"
De Titanic was de tweede van een drietal luxeschepen die een groot deel van het transatlantisch verkeer moesten verwerken. Het schip, dat nochtans het etiket "onzinkbaar" opgeplakt had gekregen, verging op zijn eerste reis. (belga/edp)
(HLN)
Alan Turing: oorlogsheld, wiskundegenie en martelaar
Ook de wiskunde heeft een martelaar: de geniale Alan Turing kraakte Hitlers code, maar stierf in verdachte omstandigheden aan het gif van een cyanideappel. Het duurde lang voordat Turing de erkenning kreeg die hij verdient.
Volgens Time Magazine was Alan Turing een van de twintig belangrijkste wetenschappers en denkers van de vorige eeuw. Deze wiskundige kraakte tijdens de Tweede Wereldoorlog een levensbelangrijke code van de Wehrmacht, en dat had zulke spectaculaire gevolgen dat er films, toneelstukken en tekenverhalen over werden gemaakt. Turing is voor vele informatici ook de vader van de moderne computerwetenschap, terwijl zijn verwezenlijkingen in de meest abstracte wiskunde tot op vandaag worden bestudeerd. Hij stierf in 1954, enkele dagen voor zijn 42ste verjaardag, aan een dosis cyanide.
Alan Turing (1912-1954)
De omstandigheden van zijn dood bleven mysterieus: naast zijn bed werd een gedeeltelijk opgegeten appel gevonden. Er bestaat een sterk vermoeden dat die appel iets met zijn dood te maken had, maar niemand heeft ooit geweten wat precies. Of misschien heeft niemand het ook willen weten, want Andrew Hodges besloot zijn biografie Alan Turing, the Enigma (1983) met de opmerking dat er nergens een gedenkteken scheen te bestaan ter ere van Turing, een oorlogsheld en een held van de wetenschap.
Op discrete wijze kwam daar echter verandering in. De Universiteit van Manchester liet in 2001 een levensecht beeld plaatsen van Turing in het kleine Saksville Park in het centrum van de stad. De klassieke media berichtten er weinig over, al deden de gespecialiseerde wiskundige pers en holebi-media wel inspanningen om bezoekers warm te maken voor een pelgrimstocht naar het beeld. Zo wordt Turings naam in het begin van de eenentwintigste eeuw niet alleen gezuiverd, maar krijgt de man stilaan ook de erkenning die hij verdient.
Het plan om een standbeeld neer te zetten heeft een merkwaardige geschiedenis. Na een eerste initiatief van enkele enthousiastelingen in 1997 kwam er steun van het Britse Genootschap voor de Geschiedenis van de Wiskunde, maar de computerindustrie bleef opmerkelijk afzijdig. Gelukkig waren er andere financiële bijdragen, onder meer van de Stadsraad en de holebi-gemeenschap in Manchester. Opmerkelijk waren ook de vele kleine donaties van oudere mensen, die hun dankbaarheid voor een held uit de Tweede Wereldoorlog wilden tonen. In 2001 werd het beeld onthuld. Het toonde een menselijke Turing, waar men naast kon gaan zitten, en geen klassiek rechtopstaand beeld van een strenge figuur waar men naar moet opkijken.
Het werkte, want er waren soms rijen van mensen die hun beurt afwachtten om naast het beeld van Turing te mogen zitten. Hopelijk volgen ze de raad van Bertrand Russell op een plaat naast het beeld. ‘Wanneer je ze juist bekijkt, bezit de wiskunde niet alleen waarheid, maar ook grootse schoonheid, een schoonheid koud en streng als van een beeld.’
Beeldhouwer Glyn Hughes begroef symbolisch zijn oude Amstradcomputer onder de gedenkplaat bij het standbeeld, en verwerkte er ook brons van geweren in. Intussen blijft het onduidelijk waarom het beeld onder één oog enkele lijnen vertoont, alsof het een traan plengt.
Foto Dennis Hejhal, University of Minnesota
Leven en werk
Alan Mathison Turing werd geboren in Londen op 23 juni 1912. Hij ging naar school op het Sherborne-college in het zuidwesten van Engeland. Op zijn interesse voor de wiskunde en de wetenschappen werd in die periode neergekeken, omdat men vond dat hij in klassieke zin moest worden opgevoed. Daardoor belandde hij in Cambridge aan King’s College, en niet aan het prestigieuzere Trinity College. Hij kreeg er na zijn studies een beurs als onderzoeker, gebaseerd op zijn verhandeling over de ‘centrale limietstelling’. Vele lezers zullen zich deze stelling herinneren uit hun lessen statistiek: het gemiddelde van een groot aantal onafhankelijke variabelen volgt bij benadering een normale verdeling (een klokvormige Gausskromme), zelfs al volgen de variabelen zelf geen normale verdeling.
Op vierentwintigjarige leeftijd publiceerde hij het artikel ‘On Computable Numbers’ (‘Berekenbare getallen’), waardoor velen hem beschouwen als de vader van de informatica. De ondertitel luidde ‘met toepassing op het Entscheidungsproblem ’. Dat verwijst naar een vraag van David Hilbert over de ‘beslissingstheorie’: is er een algoritme (een eindige reeks helder gestelde redeneringen), opgesteld in een formele taal, waardoor een wiskundige uitspraak in die taal een duidelijk antwoord met ‘waar’ of ‘vals’ oplevert? Natuurlijk, zou men denken, dat is toch de essentie van de ‘wiskunde’, de kunde van het wis en zekere? Of toch niet, want tussen 1935 en 1937 formuleerden Alonzo Church en Alan Turing duidelijke, maar ontkennende antwoorden. Ze baseerden zich op het werk van de beroemde logicus Kurt Gödel, waarbij ze de abstracte denkwijze van de logica concretiseerden tot het niveau van computerhandelingen. Daaruit kwamen de ‘Turingmachines’ voort, geen echte machines met elektronica of radertjes, maar erg toegankelijke en intuïtieve denkconstructies. Het gevolg is dat er vandaag een heel vakgebied zich bezighoudt met de ‘theory of computation’. Het idee van een universele Turingmachine die alle denktaken van andere machines zou kunnen overnemen, schiep het droombeeld van een computermeid voor alle werk, of meer respectvol, een alles (be-)denkende machine.
In die tijd werkte Turing met Church aan het prestigieuze Princeton Institute for Advanced Study, waar hij in 1938 zijn doctoraat verdedigde. Daarna keerde hij terug naar Cambridge. Als snel kondigde de oorlog zich aan, en zijn interesse voor coderingstheorie bracht Turing naar de Bletchley Park Code and Cypher School. Hij werd door de regering gerekruteerd en verbeterde de Poolse Bomba-decodeermachine, die bij het begin van de oorlog als enige in staat was de Duitse Enigma-code te kraken. Turings verbetering bleek een beslissende doorbraak in de Tweede Wereldoorlog. De ontcijfering van de berichten van met name de Duitse zeemacht spaarde honderdduizenden levens. In 1945 werd Turing voor zijn verdiensten tijdens de oorlog beloond met de Orde van het Britse Imperium.
Na de oorlog werd Turing lid van een onderzoeksgroep van de Universiteit van Manchester, die verantwoordelijk was voor vele doorbraken in de ontwikkeling van de elektronische rekenmachine en de computer. Een van Turings belangrijkste bijdragen was een verrassende en erg leesbare handleiding over programmeren van computers, en hij mag dan ook beschouwd worden als de allereerste ‘computerwizz’. Turing kroop zelfs in de huid van een computer toen in 1948 een van de eerste schaakprogramma’s zou worden getest, maar nog geen enkele computer krachtig genoeg was om dit programma te testen (hij verloor weliswaar). In 1950 beschreef Turing een bijzonder vroeg experiment op het gebied van de kunstmatige intelligentie dat nog steeds zijn naam draagt: de Turingtest. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Turing Award voor bijdragen aan de computerwetenschappen, die sinds 1966 wordt uitgereikt, alom wordt gezien als de ICT-Nobelprijs.
Rechts hut 3 in Bletchley Park, waar Alan Turing er tijdens de Tweede Wereldoorlog in slaagde een bestaand decodeerapparaat (links) zodanig te verbeteren dat het de Duitse Enigma-code kon kraken. De ontcijfering van de berichten spaarde honderdduizenden levens.
De Turingtest
Een denkproef die tot vandaag de naam Turingtest draagt, was in de jaren 1950 een provocerende bijdrage op het gebied van de kunstmatige intelligentie. Het is een van de eerste tests waarin werd voorgesteld om na te gaan of een machine een blijk van intelligentie zou kunnen geven. Turing beschreef hem in zijn artikel ‘Computing Machinery and Intelligence’: een groep (menselijke) juryleden converseert met een machine en met een mens, geïsoleerd van elkaar. De machine, die probeert menselijk gedrag te vertonen, slaagt in de test als de jury haar niet van de mens kan onderscheiden.
Hoewel sommige televisieshows de indruk wekken dat een vergelijking met een mens niet noodzakelijk een bewijs van intelligentie impliceert, was de Turingtest een bijzonder stoutmoedige visie op de intelligentie van computers in een tijd dat die er nauwelijks waren. Turing zelf suggereerde al dat het voor de machine een goede zet zou zijn om ook een aantal menselijke fouten na te bootsen en dus met opzet niet-intelligent gedrag te vertonen. Bovendien was de samenstelling van de jury een ander zwak punt, want welke mensen kunnen slim genoeg worden geacht om te bepalen of de slimste ter wereld een mens dan wel een machine is?
De Turingtest is actueler dan ooit, want wie stelt zich bij het chatten niet de vraag wie of wat er nu aan de andere kant van de lijn zit? Ook nu zijn er nog wedstrijden, zoals de Loebner Prize, waarin een machine tenminste 30 procent van de ondervragers er in vijf minuten van moet overtuigen dat ze een mens is. De jury bestaat uit filosofen, computerwetenschappers en journalisten. In het najaar van 2008 slaagde de chatrobot Elbot van de firma Artificial Solutions erin om een kwart van zijn gesprekspartners te laten geloven dat ze met een mens converseerden. Bij conversatie werd aanvankelijk alleen aan het uitwisselen van tekst via een keyboard gedacht, maar vandaag zijn er ook testvarianten met virtuele personages die spreken, zie het onderstaande filmpje.
Wiskundige nuance
Hoewel de verdiensten van de man voor de computerwetenschappen moeilijk te overschatten zijn en hij soms beschreven wordt als een soort Bill Gates avant-la-lettre, was hij wel degelijk een echte wiskundige. Niet alleen ging zijn masterverhandeling over de statistiek, ook later interesseerde Turing zich voor vele deelgebieden van de wiskunde. Tegen het einde van zijn leven legde hij zich zelfs toe op de biologische processen waardoor een organisme bepaalde vormen ontwikkelt en andere niet (zoals het bepalen van het aantal blaadjes van een plant, dat steeds de rij van Fibonacci volgt: 1, 1, 2, 3, 5, 8, … ).
Ook richtte Turing lange tijd zijn aandacht op de zogenaamde zètafunctie ζ(s), genoteerd met de Griekse letter zèta of ζ, die was opgesteld door de Duitse wiskundige Bernhard Riemann. De ‘Riemannhypothese’ werd beroemd door A Beautiful Mind, de film over John Nash. Voor de waarden van 2 en van 3 wordt ze gegeven door:
ζ(2) = 1 + 1/22 + 1/32 + 1/42 + … = 1 + 1/4 + 1/9 + 1/16 + … = 1,6…
en
ζ(3) = 1 + 1/23 + 1/33 + 1/43 + … = 1 + 1/8 + 1/27+ 1/64 + … = 1,2…
Het is mogelijk in de noemers ook machten in te voeren die één van de hypothetische wortels van –1 gebruiken (met een wiskundig symbool ‘i’), en in dat geval kan deze functie nul worden. Riemann stelde de vraag voor welke waarden dit gebeurt en deed een erg verrassende suggestie, die computerberekeningen later altijd zouden bevestigen, maar niet konden bewijzen.
Kennislinkartikelen over de Riemannhypothese:
Nulpunten op één lijn?
Riemannhypothese eindelijk bewezen?
Een fysisch model van grootste wiskundig raadsel
Merkwaardig is dat de Riemannhypothese om een of andere reden vele belangrijke wiskundigen fascineerde. Turings werk hierover is niet noodzakelijk zijn meest beroemde, maar wel een van de gebieden waar de kracht van zijn wiskundig denken het meest diepgaand wordt gevoeld. In 1950 deed hij een van de eerste pogingen om die zo gezochte nulpunten van de zètafunctie op een computer te berekenen: hij gebruikte de Mark 1 van de Universiteit van Manchester, een van de allereerste computers ooit, die vandaag alleen nog van belang is voor de archeologie van de informatica. In 1939 had hij echter al geprobeerd om eigenhandig een rekenmachine te bouwen, met radertjes en alles erop en eraan, precies voor de berekening van waarden van ζ(s).
Zijn abstract wiskundig inzicht en technisch geknutsel zou een paar jaar later een collateral advantage opleveren bij het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog. Het toont op spectaculaire wijze aan hoe fundamenteel onderzoek op het gebied van de meest abstracte wiskunde onverwachte gevolgen kan hebben, al leggen films over het breken van een of andere code in de Tweede Wereldoorlog zich meestal niet toe op dat aspect.
Een tragische dood
Dat scenarioschrijvers niet noodzakelijk gevoel voor wiskunde hebben, kunnen we nog begrijpen, maar het is jammer dat films ook meer persoonlijke zaken soms doelbewust verzwijgen. Zo vond de film Enigma uit 2001, met Dougray Scott en Kate Winslet in de hoofdrollen, het nodig te verbloemen dat de leider van het team codebrekers homoseksueel was. Dat personage was zonder twijfel geënt op Alan Turing, die altijd open is geweest over zijn seksuele geaardheid, zodat er geen reden was om dat te verzwijgen. Tijdens zijn tienerjaren in Sherborne liep Turing de oudere student Christopher Morcom tegen het lijf, maar zijn eerste liefde stierf aan rundertuberculose door het drinken van besmette melk. Zijn tragisch begonnen liefdesleven zou ook tragisch eindigen. In 1952 stapte Turing naar de politie om een inbraak aan te geven, waaraan zijn 19-jarige minnaar Arnold Murray medeplichtig was. Tijdens het onderzoek gaf Turing met zoveel woorden toe dat hij een relatie had met Murray, waarop de speurder besliste om behalve de dader ook het slachtoffer te vervolgen, voor illegale seksuele handelingen. Turing moest kiezen tussen een celstraf en hormoneninjecties om zijn ‘perversie’ te genezen, en koos voor de injecties.
De hele geschiedenis had wel tot gevolg dat Turing zijn levenswerk niet meer kon voortzetten, want om redenen van nationale veiligheid mocht hij zich niet meer over de codetheorie ontfermen. Twee jaar later, in 1954, werd hij dood aangetroffen in zijn huis nadat hij ‘blijkbaar’ een hap uit een appel had genomen die vergiftigd was met cyanide. De appel werd vreemd genoeg nooit getest door de politiediensten, al bracht de lijkschouwing wel de aanwezigheid van cyanide aan het licht. Was het een ongeluk, veroorzaakt door Turings onbekommerde omgang met gevaarlijke chemische producten? Of was het zelfmoord – geïnspireerd door zijn lievelingsverhaal Sneeuwwitje – en wilde hij door deze enscenering zijn moeder sparen? Of waren de veiligheidsdiensten erbij betrokken, die een homoseksueel codebreker als een gevaar beschouwden?
Berouw komt na de zonde
Andrew Hodges’ biografie van 1983 inspireerde dramaturg Hugh Whitemore in 1986 tot het stuk Breaking the Code. Tijdens de talrijke opvoeringen in Londen en New York vertolkte Derek Jacobi de rol van Alan Turing op zo’n overtuigende wijze dat een herwerkte versie met hem verfilmd werd voor televisie in 1997. Ook de stad Manchester begon stilaan te beseffen dat Turing een unieke figuur was, die veel meer bekendheid verdiende dan hij tot dan toe kreeg. Vandaag is er een Alan Turing Bridge en een weg met zijn naam, en verschillende gebouwen verwijzen naar de geniale wiskundige. Aan de University of Surrey, de streek waar Turing opgroeide, werd in 2004 een bronzen standbeeld van Turing onthuld, en in 2007 verscheen een prachtig leistenen beeld in Bletchley Park, waar Turing zijn codes kraakte. Pieter Geelen, mede-oprichter van navigatiesystemenbouwer TomTom, schuift een deel van zijn inkomsten naar zijn Turing Foundation door. Het verhaal dat het logo van Apple verwijst naar Turings gifappel (met één forse hap eruit) blijkt op fantasie te berusten, maar het illustreert wel hoezeer Turing tot de verbeelding spreekt. En een holebi-held die wiskunde of informatica tot de verbeelding doet spreken, wie kan daar nu tegen zijn?
Turings dramatische leven inspireerde menig verhaal, zoals dit beeldverhaal over wiskunde en militaire spionage. De titel verwijst naar Turings jeugdliefde.
Dit is een achtergrondartikel van EOS Magazine.
(Kennislink)
"Polen medeverantwoordelijk voor Tweede Wereldoorlog"
Polen, dat weigerde te zwichten voor de eisen van Adolf Hitler, is gedeeltelijk verantwoordelijk voor de uitbarsting van de Tweede Wereldoorlog, beweert een historicus van het Russische ministerie van Defensie. Het artikel van kolonel Sergej Kovalev werd op de website van het ministerie gepubliceerd in de sectie 'Geschiedenis: tegen de leugens en vervalsingen'.
Kleine landen verantwoordelijk
"Het is minder bekend wat Hitler van Warschau wou. De Duitse eisen waren eigenlijk heel gematigd", vervolgt Kovalev, hoofd van de wetenschappelijke onderzoeksdienst van de militaire geschiedenis. "In naam van de historische waarheid moet er worden gezegd dat een groot deel van de verantwoordelijkheid van de mislukte pogingen om een tegengewicht voor de fascistische agressie te vormen bij de 'kleine' Europese landen ligt."
Molotov-Ribbentroppact
De auteur verklaart dat de afwezigheid van een pact tussen de Sovjet-Unie, Frankrijk en Groot-Brittannië in 1939 te wijten is aan de weigering van Polen, de Sovjettroepen op hun grondgebied toe te laten in het geval van een Duitse aanval. Volgens het artikel moest de Sovjet-Unie in 1939 een pact met nazi-Duitsland tekenen (het beruchte Duivelspact of Molotov-Ribbentroppact) om zijn toetreding tot de Wereldoorlog te vertragen. Het document zorgde voor de verdeling van Polen tussen beide landen en de Sovjetbezetting van de Baltische staten. (belga/bf)
(HLN)
Romeinse muur ontdekt onder Utrechts Domplein
UTRECHT - Onder het Domplein in Utrecht is een 17 meter lange Romeinse muur ontdekt.
Bouwhistorici onderzochten middeleeuwse kelders onder panden aan het plein op zoek naar delen van de noordelijke castellummuur uit de Romeinse tijd.
De gevonden muur is het grootste en best bewaarde deel van een castellummuur in Nederland. Dat maakte de gemeente Utrecht vrijdag bekend.
Restanten
Onder het plein wordt gegraven vanwege de aanleg van een ondergronds publiekscentrum. Stichting Domplein 2013 wil een groot publiekscentrum realiseren onder het Domplein, tussen de toren en de kerk in. Een deel daarvan, met de grote castellummuur, zal in december al opengaan.
De gevonden restanten zijn tot ver in de middeleeuwen gebruikt en hersteld. De komende maanden gaat de gemeente verder met archeologisch onderzoek in de kelders en gewelven onder het Domplein.
© ANP
(nu.nl)
Grote muntschat gevonden in Groningen
GRONINGEN - Archeologen hebben bij opgravingen bij het Gedempte Boterdiep in Groningen ruim 420 zilveren munten uit de vroeg zestiende eeuw aangetroffen.
Bekijk video
Het gaat om een van de grootste muntschatten die ooit in Nederland is gevonden, zo maakte wethouder Frank de Vries vrijdag bekend.
De muntschat werd al enkele weken geleden gevonden, maar omdat de geldstukken nog moesten worden schoongemaakt, werd de vondst vrijdag pas naar buiten gebracht.
De munten zijn gemaakt tussen 1500 en 1508 en zijn in Groningen geslagen. Het gaat om tweehonderd stuivers en tweehonderd halve stuivers.
Volgens stadsarcheoloog Gert Kortekaas moest een ongeschoolde arbeider daar destijds vier maanden voor werken. Met dit bedrag zou deze arbeider een nieuw paard kunnen kopen of zijn hele gezin van kleren kunnen voorzien.
Kruikje
De geldstukken werden aangetroffen in een stenen kruikje, dat tot vlak voor de vondst nog gaaf was, maar uiteindelijk door graafmachines beschadigd is geraakt. De plek waar de muntschat werd aangetroffen was van de vijftiende tot zeventiende eeuw in gebruik als vuilnisbelt.
Hoe de stuivers daar terecht zijn gekomen, is een raadsel. Kortekaas sluit echter niet uit dat iemand ze daar heeft verstopt aan het begin van de zestiende eeuw, op het moment dat Groningen vanwege oorlog onrustige tijden doormaakte.
Musea
Wat er met de muntschat gaat gebeuren is nog niet bekend, maar De Vries hoopt dat de collectie uiteindelijk kan worden tentoongesteld in een van de Groningse musea. Hoeveel de munten bij verkoop zouden opbrengen, is lastig te zeggen.
Volgens de wethouder gaat het vooral om de historische waarde. De archeologen stuitten verder nog op een gouden munt en delen van kariatiden. Een kariatide is een halfbeeld, meestal van een vrouwenfiguur. De beelden dateren uit de zeventiende eeuw.
© ANP
(nu.nl)
quote:http://www.nos.nl/nosjour(...)_anthony_beever.html'D-day had wel degelijk fout kunnen aflopen' 6-06-09
“Onze landingen zijn mislukt en ik heb de troepen teruggetrokken. Mijn beslissing om nu en hier aan te vallen was gebaseerd op de best beschikbare informatie. Het leger, de luchtmacht en de marine hebben zich moedig van hun taak gekweten. Als er enige schuld aan deze poging kleeft, dan is die enkel de mijne.”
Deze woorden schreef Dwight Eisenhower vlak voor de invasie in Frankrijk die vandaag precies 65 jaar geleden plaatsvond. Zijn assistent vond de boodschap enkele weken later in de kleren van de generaal, verfrommeld en ongebruikt.
Maar er was wel degelijk een kans dat Eisenhower zijn mea culpa had moeten gebruiken. “Er is een ongeschreven regel onder geschiedkundigen die luidt: niets is onvermijdelijk”, zegt Antony Beevor, die net een boek over de invasie schreef.
Wat-als-vragen
“Ik hou niet van “wat-als-vragen”, maar je moet wel kijken naar wat er had kunnen gebeuren. Probeer jezelf in de positie van de mensen in die tijd te plaatsen en dan zie je dat een overwinning niet van tevoren vaststond. De kans op een ramp was zeker aanwezig.”
Het begon al met het weer. De invasie moest plaatsvinden bij volle maan, dus er waren maar een paar dagen per maand geschikt. En 6 juni leek te gaan verregenen: storm op zee en de lage bewolking zouden een landing onmogelijk maken.
Maar Eisenhowers meteorologische dienst voorspelde een korte periode van beter weer, iets wat de Duitsers gemist hadden omdat zij uiteraard geen weerstation in de Atlantische Oceaan hadden. Daardoor werden de nazi’s verrast door de aanval; generaal Rommel was zelfs in Duitsland om de verjaardag van zijn vrouw te vieren.
Rampzalig
Het had heel anders kunnen aflopen. Had de invasie niet op 6 juni plaatsgevonden, zegt Beevor, dan was hij twee weken uitgesteld. De schepen waren dan midden in één van de ergste stormen in het Kanaal ooit terecht gekomen. De uitkomst zou rampzalig zijn geweest.
Nu hadden de Geallieerden een relatief eenvoudige oversteek. Zelfs de mijnenvegers die de weg vrij moesten maken, kwamen allemaal heelhuids terug. “Admiral Ramsey had rekening gehouden met enorme verliezen omdat die boten van hout waren en dus heel kwetsbaar. Ze hadden met tientallen kunnen zinken.”
Eenmaal aan land profiteerden de Geallieerden van de stugge opstelling van Hitler. “Hitler wilde per se niet terugtrekken. Hij was geobsedeerd door het behouden van symbolische posities. Daarom wilde hij ook niet Stalingrad opgeven. Een Britse inlichtingenofficier noemde het peevish imperialism.”
Fantasiewereld
Dat betekende op D-Day dat Hitler zijn generaals keer op keer beval de Geallieerden terug te drijven de zee in. “Dat was de militaire fantasiewereld van Hitler. Hij keek naar vlaggetjes op kaarten zonder te accepteren dat die divisies zo zwak waren dat ze eigenlijk al geen vlaggetjes meer waard waren.”
“Hitlers weigering om terug te trekken betekende dat de Duitse troepen binnen het bereik van het Geallieerde marinegeschut bleven liggen. Bovendien waren hun communicatielijnen zo onnodig lang. Als ze hadden gedaan wat Rommel voorstelde, terugtrekken tot de Seine en de Loire, dan hadden ze een veel vernietigendere strijd kunnen voeren in Frankrijk zelf.”
Was Hitlers plan om de Geallieerden af te slaan gelukt, dan had dat het Derde Rijk slechts weinig extra tijd opgeleverd, maar de volgende vijftig jaar hadden er dramatisch anders uitgezien, meent Beevor.
Vernietigend
“Als het was mislukt hadden de Amerikanen pas een jaar later weer een invasie kunnen uitvoeren. Het effect op het moraal zou vernietigend zijn geweest.”
“De Amerikanen hadden dan de militaire steun aan de Sovjet-Unie moeten opschroeven om te compenseren voor het mislukte westelijke front. Zodra de het oostelijke front zou zijn doorbroken, zouden de Russen hebben kunnen doorstomen tot aan de kust.”
Het IJzeren Gordijn zou langs het Kanaal hebben gelopen.
Aardewerken potten van 18.000 jaar oud gevonden in China
Al ongeveer 18.000 jaar geleden werden in Zuid-China, in de buurt van de Yuchanyangrot, potten gebakken. Dit is ongeveer 1.000 jaar eerder dan het tot nu oudst bekende aardewerk uit Japan, China en Siberië, dat ongeveer 17.000 jaar oud is.
Zo zal de pot uit de Yuchanyangrot er uit hebben gezien. Dit is een reconstructie van een eerdere vondst van vergelijkbaar materiaal.
Foto Hunan Museum
Tot nu toe leek het erop dat in deze tijd pottenbakken tegelijkertijd in drie gebieden ontstond, maar nu lijkt dus toch één oorsprong in China waarschijnlijker te worden.
De vondst en de zorgvuldige datering is deze week bekendgemaakt door een team van Chinese, Israëlische en Amerikaanse archeologen in de Proceedings of the National Academy of Sciences.
Er waren wel eerder zulke vroege dateringen van aardewerk in de Yuchanyan- en andere naburige grotten, maar daarop was altijd veel kritiek, om de slechte bemonsteringen.Uit een paar scherven uit de grot is af te leiden dat de ronde potten van deze aardewerkpioniers leken op wat later in China fu-ketels heetten: met een dikke rand bovenin (waarin hij in een fornuis kon hangen) en een puntige onderkant. Het 18.000 jaar oude aardewerk was gebakken op lage temperatuur (ca. 500°C), de wand was onregelmatig en dik (ca. 2 cm) en de diameter ongeveer 30 cm. De binnen- en buitenkant van de pot waren versierd met indrukken van waarschijnlijk touw.
Tot in de jaren zestig werd gedacht dat het maken van aardewerken potten hoorde bij de uitvinding van de landbouw, circa 10.000 jaar geleden. Want wat moesten jagers/verzamelaars nu met breekbare potten? Maar in Jericho bleek het aardewerk ouder dan de landbouw en vanaf de jaren zestig werden in Japan steeds oudere potscherven gevonden, tot aan het nu gebroken record van zo’n 17.000 jaar oud. De scherven behoorden bij de jagers-verzamelaarscultuur van de Jomon. Ook elders in Azië zijn oude scherven gevonden van ver voor de landbouwperiode: elders in Zuid-China en langs de rivier de Amoer.
Waarschijnlijk werden de eerste potten gebruikt om in te koken en voor voedselopslag in tijdelijke kampen waarnaar de stam regelmatig teruggekeerde. Opvallend is dat in de Yachanyangrot en andere Chinese grotten waar ook scherven zijn gevonden óók resten van rijstkorrels zijn aangetroffen. Sommige archeologen vermoeden daarom toch een verband met de aanloop naar het begin van landbouw in China (die zo’n 10.000 jaar geleden begon).
(nrc)
'Veroordeling Socrates was rechtvaardig'
AMSTERDAM - Het proces tegen de Griekse filosoof Socrates is keurig volgens het toen geldende recht verlopen. Dat stelt althans een wetenschapper van de Universiteit van Cambridge.
Tot nu toe werd de terdoodveroordeling van de denker algemeen gezien als een van de grootste onrechtvaardigheden uit de oudheid.
Socrates werd in 399 voor Christus schuldig bevonden aan onder meer ‘het niet eren van de goden van de stad’ en ‘het misleiden van de jeugd’.
De filosoof zou met zijn methode van het stellen van vragen en ironie de Atheense jeugd schade hebben berokkend. Bovendien stond hij kritisch tegenover de ontluikende democratie. Socrates werd daarop veroordeeld tot het drinken van de gifbeker.
De geboden mogelijkheid Athene te ontvluchten en zo zijn straf te ontlopen, liet de 71-jarige denker aan zich voorbij gaan.
Belang
Helemaal geen onrechtvaardige veroordeling, zegt professor Paul Cartledge uit Cambridge na een onderzoek naar de gang van zaken destijds.
"Wij vinden de straf die Socrates kreeg belachelijk, maar in het oude Athene waren ze oprecht overtuigd van het belang voor de samenleving", aldus de wetenschapper maandag in The Daily Telegraph.
Plato
Socrates is een van de invloedrijkste filosofen uit de oudheid, voor zover bekend heeft hij echter geen enkel geschrift nagelaten. We kennen zijn ideeën via de geschreven dialogen van zijn leerling Plato, die vooral zijn vroege werk wijdde aan Socrates' leer.
In de Apologie beschrijft Plato het proces en de terdoodveroordeling van Socrates. Met dit werk wilde Plato zijn leermeester in ere herstellen en de onrechtvaardigheid van diens veroordeling onder de aandacht brengen.
© NU.nl/Wilma Haan
(nu.nl)
Twee ton munten ontdekt onder speelplaats Chinese school
Meer dan tweeduizend kilo eeuwenoude munten zijn aangetroffen onder de speelplaats van een school in de Chinese stad Xian. De schat werd ontdekt bij bouwwerkzaamheden. Dat meldt het staatspersbureau Xinhua.
Meer dan zeventig archeologen zijn inmiddels op de speelplaats aan het werk. Volgens de eerste resultaten stammen de munten uit de Tang-dynastie (618-907). Op de plek van de school stond vroeger een tempel. De munten waren mogelijk giften van bezoekers.
Bakstenen kluis
De onderzoekers hadden ruim vijf uur nodig om de munten uit een ondergrondse bakstenen kluis te krijgen. Het duurt vermoedelijk nog een week voordat alle geldstukken zijn geteld. (eb)
(HLN)
Gent een van bestbewaarde historische plekken
GENT - De Vlaamse stad Gent is een van de bestbewaarde historische lokaties ter wereld. De Oostenrijkse streek Wachau met het klooster Melk langs de Donau staat op nummer een in een lijst van ruim honderd plekken.
Dat is de uitkomst van een onderzoek door 280 internationale deskundigen in opdracht van het reisblad National Geographic Traveler.
De experts beoordeelden in totaal 109 plekken. Zij keken bijvoorbeeld naar het beleid op gebieden als milieu en toerisme. Ook bekeken zij de staat waarin gebouwen verkeren en de toekomstverwachtingen.
Gent
Gent kwam uiteindelijk op nummer drie. Volgens de onderzoekers koestert de stad haar bewogen verleden, maar gaat zij ook met de tijd mee.
De inwoners van Gent, zoals de schrijvers Herman Brusselmans en Annelies Verbeke, willen niet dat hun woonplaats een openluchtmuseum wordt.
De Nederlandstalige Traveler besteedt in de donderdag te verschijnen editie aandacht aan het onderzoek.
(nu.nl)
Uniek middeleeuws kommetje gevonden in Laakdal
Bij opgravingen in Laakdal hebben archeologen gisteren een uniek middeleeuws kommetje gevonden. Dat meldt de provincie Antwerpen vandaag. Het gaat om een verguld koperen exemplaar dat in zeer goede staat is. Het werd ontdekt in een van de waterputten die eerder werden blootgelegd op de site aan de Toke van Nestestraat in de Laakdalse deelgemeente Vorst.
Erg zeldzaam
Het kommetje is volgense de onderzoekers erg zeldzaam en opmerkelijk goed bewaard gebleven. Volgende week maandag krijgen kinderen van de lokale basischolen de kans om het archeologisch erfgoed van dichtbij te bekijken.
Middeleeuwse waterput
De opgravingen in Laakdal zijn al een tijdje aan de gang. Het meest in het oog springende stuk erfgoed is de middeleeuwse waterput die bestaat uit een grote uitgeholde boomstam en die bijna drie meter diep in de grond zit. Er werden ook sporen gevonden van een bootvormig huis. Kroon op het werk is echter het unieke kommetje met een diameter van 20 centimeter en een hoogte van 5 centimeter.
De opgravingen zijn een samenwerking tussen de Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (IOK), Archaeological Solution en de provinciale dienst Erfgoed. (belga/ka)
(HLN)
Eerste Nederlandse Neanderthaler had een tumor
Voor het eerst is in Nederland een fossiel van een Neanderthaler ontdekt. Het meer dan 40.000 jaar oude stukje schedel van een jonge man is gevonden langs de Zeeuwse kust en is afkomstig van de Noordzeebodem.
De vondst werd vandaag gepresenteerd door wetenschapsminister Ronald Plasterk in het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden. In het door een amateurpaleontoloog gevonden botfragment zit een kleine holte, veroorzaakt door een goedaardige tumor.
Vleeseter
Uit onderzoek naar de samenstelling van het bot is gebleken dat de jonge man voornamelijk vlees at, net als andere Neanderthalers. De onderzoeksresultaten worden gepubliceerd in het tijdschrift Journal of Human Evolution.
Mijlpaal
Een internationaal wetenschappelijk team onder leiding van het Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology (Leipzig) heeft het Neanderthaler-fossiel uit de Noordzee onderzocht. Het team deed dat in samenwerking met medewerkers van de Universiteit Leiden. Het RMO spreekt van "een grote aanwinst voor het Nederlands cultureel erfgoed" en "een mijlpaal voor de Nederlandse archeologie en paleontologie".
Noordzee was laagvlakte
Bovendien geeft de vondst volgens de wetenschappers de archeologische en geologische rijkdom van de Noordzee aan. De Noordzee was in de IJstijd een laagvlakte in plaats van een zee. Van de Noordzeebodem worden regelmatig stenen werktuigen van Neanderthalers en grote hoeveelheden fossiele beenderen van mammoeten en andere ijstijddieren opgediept.
Gevonden in afval schelpenzuiger
Het bewuste schedelfragment is enkele jaren geleden gevonden in het afval van een schelpenzuiger. Het materiaal werd opgezogen uit het Middeldiep, een gebied in de Noordzee op 15 kilometer voor de Zeeuwse kust. De exacte bodemlocatie van de vondst is daardoor niet bekend. (anp/eb)
(HLN)
Graansilo’s bij Jordaan wijzen op vroege landbouwrijkdom
Aan de westelijke Jordaanoever is een complex van 19 grote graansilo’s gevonden uit de periode 3200 tot 2600 jaar voor Christus. Ze zijn 1 tot 4 meter in doorsnee en kunnen tot 25 m3 graan bevatten. Uit Mesopotamië zijn wel (iets oudere) graansilo’s bekend maar nooit zo veel bij elkaar (Antiquity, juni).
Zicht over achttal silo's in Tel Tsaf.
Foto Antiquity
De silo’s aan de Jordaan staan overduidelijk binnen de omheining van grote familieverblijven, met twee tot vijf silo’s bij elkaar. De wat oudere silo’s in Mesopotamië stonden in de open ruimte en lijken duidelijk collectief bezit.
Volgens de archeologen Yosef Garfinkel, David Ben-Shlomo en Tali Kuperman is er aan de Jordaan in deze periode sprake van persoonlijke bezitsaccumulatie op een voor deze tijd ongekende schaal. De periode rond 3000 jaar voor Christus luidt het begin in van de grote stedelijke beschavingen in Egypte en Mesopotamië. De grote piramides van Egypte zijn iets jonger: vanaf 2700 jaar voor Christus. De archeologen noemen het verrassend dat deze grote persoonlijke rijkdom nu juist aan de Jordaan en niet in Egypte of Mesopotamië wordt ontdekt.
De familiesilo’s konden per stuk tot 15 tot 36 ton graan bevatten, terwijl een enkel individu aan 200 kg per jaar genoeg heeft. Om 20 ton te oogsten was in deze periode ongeveer 40 ha land nodig. Het is onduidelijk of in de familiesilo’s de opbrengst van eigen landerijen lag of dat er bijvoorbeeld door elitefamilies belasting in de vorm van graan werd geheven onder de rest van de bevolking. Op de grote binnenplaats van de huizen, waar ook de silo’s stonden werden ook grote feesten gehouden, zo wordt afgeleid uit de enorme hoeveelheden dierenbotjes die er nog altijd lagen.
In de silo’s zijn ook een aantal graven gevonden. In moderne ogen is dat een merkwaardige gewoonte, maar de archeologen zien het als de oudste manifestatie van een klassieke symboliek uit het Midden Oosten bekend: graan stond er symbool voor wederopstanding en eeuwig leven.
De silo’s voldoen verder aan de algemene eisen voor verstandige graanbeheer die nog steeds worden toegepast. In ronde silo’s omdat die het best bestand zijn tegen de druk. Meerdere silo’s bij elkaar om verschillende granen tegelijk te kunnen bewaren en om te voorkomen dat bederf niet alle graan tegelijk treft. En opstelling in rijen. Zo gaat het nu nog.
(nrc)
Ontdekkers van 'Ötzi' krijgen 150.000 euro vindersloon
Bijna 18 jaar na de ontdekking van de ijsmummie "Ötzi" in de Alpen, is er eindelijk juridische duidelijkheid ontstaan over het vindersloon. De familie van de amateurbergbeklimmer Helmut Simon, die de mummie in september 1991 ontdekt had, krijgt 150.00 euro toegekend.
De overeenkomst werd goedgekeurd door de regering van de provinciale overheid van Zuid-Tirol in Bolzano, zo berichten Italiaanse media. "Dat bedrag had het echtpaar Simon drie jaar geleden al kunnen ontvangen", zei gouverneur Luis Durnwalder over het lange gerechtelijke geschil over de ijsmummie. De familie Simon draait op voor de gerechtskosten. Simon, die in 2004 bij een ongeval in de bergen overleed, had "Ötzi" samen met zijn vrouw Erika ontdekt. (belga/sps)
(HLN)
Romeins kamp ontdekt in ondergrond van Belgrado
Werken aan de bedding van een tramlijn in Belgrado hebben de resten van een Romeins kamp daterend uit de 2e tot de 5e eeuw blootgelegd, schrijft de krant Politika.
Gebouwen en heirbaan
"We hebben de overblijfselen van de fundamenten van gebouwen, barakken van legioensoldaten, officiersverblijven en opslagplaatsen ontdekt", vertelde Stefan Pop Lazic van het archeologische instituut van Belgrado aan de krant. De archeologen vonden ook een heirbaan uit de 4e eeuw, die in het Romeinse kamp is aangelegd, en dateert van het tijdperk van keizer Flavius. "We weten dat die afkomstig is uit de 4e eeuw omdat we voorwerpen en lampen uit die periode hebben aangetroffen. We weten dat de weg leidde van het hoofdkwartier naar de zuidoostelijke ingang van het kamp", preciseerde Pop Lazic.
Meer overblijfselen
De Romeinen waren aanwezig in Belgrado, dat in die tijd Singidunum werd genoemd, van de eerste tot de vijfde eeuw van onze tijdrekening. Vele overblijfselen van de periode bestaan nog in de oude delen van de stad, meer bepaald in de buurt van het fort van Kalemegdan, dat de Donau domineert. Het merendeel ervan is nog niet doorzocht bij gebrek aan financiële middelen. (belga/vsv)
(HLN)
Parthenon in full colour
Luminescentie blaast beeld van klassieke oudheid definitief op
Het Parthenon, de witmarmeren tempel die al bijna 2500 jaar boven Athene uitrijst, was oorspronkelijk helemaal niet wit maar bont geverfd. Met luminescentietechnieken heeft de in Engeland werkzame onderzoeker Giovanni Verri dat definitief kunnen aantonen.
Rood licht doet het pigment oplichten.
Verri vond sporen terug van Egyptisch blauw, oftewel calciumkopersilicaat (CaO•CuO•4SiO2). Deze stof geldt als het allereerste synthetische pigment; hij was al lang vóór de bouw van het Parthenon in gebruik.
Net als sommige andere anorganische pigmenten is Egyptisch blauw op te sporen met luminescentie-imaging. Wanneer je er zichtbaar rood licht op laat schijnen, dan straalt het pigment licht in het nabije infraroodgebied uit. Met een IR-detector kun je die luminescentie zichbaar maken, zelfs als er nog maar zó weinig pigment over is dat je het met het blote oog niet meer ziet.
Verri heeft nu een draagbare detector gebouwd met een felle rode led en een IR-camera. Daarmee heeft hij de gedeelten van het beeldhouwwerk van het Parthenon bekeken, die aanwezig zijn in het British Museum in Londen. Resultaat: sommige details van de beelden, zoals de gordel van de godin Iris, moeten ooit blauw zijn geweest.
Verri vermoedt dat op de rest van de beelden dus ook wel een kleurtje zal hebben gezeten. Alleen zijn daar andere pigmenten voor gebruikt die met deze detectiemethode niet zichtbaar zijn te maken.
Dat veel klassieke beelden ooit een kleurtje hebben gehad en dat de vermeende Griekse voorliefde voor wit marmer berust op een misverstand, was al veel eerder aangetoond. Maar dat dat ook gold voor het hele Parthenon, werd tot nu toe alleen maar vermoed. Het marmer is dusdanig verweerd dat niemand sporen van pigment kon vinden.
Overigens staat Verri’s ontdekking al een paar maanden online op de website van Analytical and Bioanalytical Chemistry. Dat zijn publicatie nu in het nieuws komt, is te danken aan het verschijnen van de gedrukte versie én aan het feit dat de ruzie tussen Griekenland en Groot-Brittannë over de restanten in het British Museum de laatste tijd weer flink is opgelaaid. De Grieken willen het 200 jaar geleden door Lord Elgin meegejatte marmer terughebben, de Britten weigeren dat pertinent. Wordt vervolgd.
bron: naturenews, NewScientist.com
(c2w)
Waarom we toch wonnen
Volgens Richard Overy was de geallieerde overwinning in WOII vooral een kwestie van geluk.
Een paar dagen voordat hij zelfmoord pleegde, dicteerde Adolf Hitler aan zijn secretaris Martin Bormann de redenen waarom Duitsland de oorlog had verloren. Naast de voorspelbare scheldpartijen aan het adres van de joden en hun handlangers, kon hij zowaar een eigen blunder bedenken: de inval in Rusland had niet moeten plaatsvinden in juni 1941 maar een maand eerder. Als het Duitse leger vier weken extra de tijd had gehad voordat de winter inviel, had het Moskou veroverd en de Sovjetunie op de knieën gedwongen. En was alles anders gelopen. En Hitler had hoogstwaarschijnlijk gelijk.
Waarom hebben de geallieerden de Tweede Wereldoorlog gewonnen? Omdat ze economisch veel krachtiger waren, zo luidt de communis opinio. Aan het eind van de oorlog was dat zeker het geval. De VS en de Sovjetunie produceerden toen vele malen meer wapens, tanks en vliegtuigen dan Duitsland en Japan. Maar dat kan nooit het hele antwoord zijn, benadrukt historicus Richard Overy in Waarom de geallieerden wonnen. Een land moet ook bereid zijn om zijn potentieel volledig in te zetten, in staat zijn om te improviseren en te innoveren. En dan zijn er de ongrijpbare factoren: het weer, domme pech en blunders.
Tot eind 1941 zag het er niet naar uit dat Hitler-Duitsland ten onder zou gaan. Daarna ging het mis. Als de Japanners Pearl Harbor in december 1941 met rust hadden gelaten, waren de VS waarschijnlijk nooit, of te laat, aan de oorlog begonnen. En als het Rode Leger diezelfde winter de Duitsers niet staande had weten te houden bij Stalingrad, had de Russische industrie nooit de tijd gehad om zich te herstellen van de enorme klap die haar was toegebracht. Dan was Rusland verslagen en had Hitler veel meer troepen kunnen inzetten tegen de invasie in Normandië, die dan zeker was mislukt. December ’41 was het keerpunt. Ruim voordat de geallieerden hun industriële spierballen konden laten zien, had Hitler de oorlog al verloren. En dat keerpunt is te danken aan die ene superieure strateeg over wie Stalin zo onverwacht (na alle zuiveringen) kon beschikken: generaal Zjoekov.
Geallieerde overwinningen hingen vaak aan een zijden draadje. De slag om de Atlantische Oceaan (tussen Duitse U-boten en geallieerde konvooien) werd gewonnen dankzij een handjevol vliegtuigen. En de strijd om de Stille Oceaan werd in feite beslist door tien welgemikte bommen die een einde maakten aan de immense vliegdekschepen die de kern vormden van de Japanse marine.
Overy benadert zijn vraagstelling van veel verschillende kanten en geeft zo een helder en vaak onthutsend beeld van dit grootste conflict aller tijden. Hij komt daarbij zo nu en dan tot geijkte, maar vaak ook tot verrassende conclusies. Bijvoorbeeld dat de sovjetfabrieken na de Duitse inval (en na verhuizingen over vaak duizenden kilometers) in een adembenemend tempo weer functioneerden dankzij de keiharde ervaring die Russische ingenieurs eerder hadden opgedaan tijdens de stalinistische vijfjarenplannen. En dat de veelgeroemde Duitse wapenindustrie beroerd werd geleid. Dat laatste kwam vooral doordat de veelgeroemde militaire top de productie dicteerde, over veel te veel verschillende wapens wilde beschikken en daarbij steeds weer nieuwe verbeteringen eiste.
Massaproductie, op de schaal waarmee de Amerikanen vliegtuigen produceerden en de Russen tanks, bestond niet. Het Derde Rijk was niet berekend op een langdurige, grootschalige oorlog. Maar dat werd het wel. Op het nippertje. Pas toen kregen de geallieerden de kans hun ware kracht te tonen en konden ze Hitler terugdrijven tot in zijn laatste bunker.
(depers.nl)
quote:Twee bijlen uit steentijd in Tilburg gevonden
TILBURG - Bij archeologische opgravingen in Tilburg zijn twee bijlen uit de steentijd gevonden.
De natuurstenen bijl en de vuurstenen bijl zijn ongeveer vijfduizend jaar oud.
De zelfdzame vondsten zijn gedaan op het toekomstige bedrijventerrein Loven Noord, langs de spoorlijn Tilburg-Den Bosch en tussen de Burgemeester Bechtweg en de Rauwbrakenweg.
De bijlen maken deel uit van een grotere vondst van tientallen stenen werktuigen, aardewerk en natuursteen. Ook zijn paalsporen en kuilen aangetroffen, die wijzen op een prehistorische nederzetting uit het neolithicum.
Dr. Eelco Rensink van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed spreekt van een 'bijzondere vondst'.
Krijn, de eerste Nederlandse Neanderthaler
Gisteren onthulde minister Plasterk (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden (RMO) een stukje van de schedel van Krijn. Krijn is de eerste Nederlandse Neanderthaler. Wim Weijland (RMO): ’We wisten dat er Neanderthalers zijn geweest, maar dit fossiel is de ontbrekende schakel.’
Krijn is veertig- tot honderdduizend jaar oud. Hiermee is hij de eerste Nederlandse Neanderthaler. Wetenschappers vinden op de bodem van de Noordzee met enige regelmaat stenen werktuigen van Neanderthalers en fossiele beenderen van dieren, maar nooit fossielen van Neanderthalers. Het schedelfragment van Krijn is het eerste fossiel van een Neanderthaler gevonden in Nederland. Enkele jaren geleden viste een schelpenzuiger het fossiel op uit Middeldiep, een gebied in de Noordzee op vijftien kilometer voor de Zeeuwse kust. Een gebied dat ten tijde van Krijn enkel uit land bestond. ‘Je kon van Maastricht tot Londen lopen’, aldus Luc Amkreutz, conservator Prehistorie van het RMO.
Het rode gedeelte is het gevonden schedelfragment.
.Het gevonden schedelfragment geplaatst in de schedel van de Zeeland Ridges Neanderthaler. Het linker gedeelte is niet gevonden, maar een spiegeling van het rechter fossiel.
.Tumor
Medewerkers van het Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology in Leipzig onderzochten in samenwerking met medewerkers van de Universiteit Leiden het bot. Ze vergeleken het bot met andere schedels van Neanderthalers. Uit deze vergelijking concludeerden de onderzoekers dat Krijn waarschijnlijk een jonge man was. De wenkbrouwboog doet denken aan die van een man en sommige niet dichtgegroeide schedelnaden wijzen op een jong mens. Chemische analyses van het bot lieten zien dat Krijn erg veel vlees at. Door een kleine holte in de schedel te analyseren, ontdekten de onderzoekers dat Krijn een goedaardige tumor in zijn hoofd gehad moet hebben. Een tumor waaraan Krijn niet is overleden.
Zo moet Krijn er uitgezien hebben.
.Ontbrekende schakel
De vondst van het schedelfragment is wetenschappelijk van groot belang. Op de Noordzeebodem vinden wetenschappers regelmatig stenen werktuigen van Neanderthalers als vuistbijlen (het zakmes van de Neanderthaler) en hoeveelheden fossiele beenderen van mammoeten en andere ijstijddieren. Maar nooit fossielen van Neanderthalers. ‘In de Noordzee liggen wel botten omdat ze daar afgedekt zijn; niet in zuurstof liggen’, legt Amkreutz uit. ‘Onder water ligt nog een enorm archief, een rijkdom aan informatie.’ Wim Weijland, directeur van het RMO: ‘Nog niet eerder hadden we zo’n oud menselijk fossiel, ons museum is sowieso meer bekend om objecten, zoals werktuigen. We wisten dat er Neanderthalers zijn geweest, maar dit fossiel is de ontbrekende schakel.’
Het Noordzeegebied ten tijde van de laatste IJstijd, het Weichselien. © Prof.dr. Phil Gibbard, University of Cambridge
(Kennislink)
Eerste nederzetting Eburonen blootgelegd in Lanaken
Archeologen van het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE) hebben in Kesselt, bij Lanaken, vier Romeinse waterputten opgegraven die uit de Romeinse middenkeizertijd (2de en 3de eeuw) dateren. Op hetzelfde perceel werden ook sporen uit de late ijzertijd (het midden van de eerste eeuw v. Chr.) aangetroffen. Het gaat om de eerste nederzetting van de Eburonen die in Zuid-Limburg wordt aangetroffen.
Houtlemen boerderijen
De waterputten, twee houten putten en een mergelstenen exemplaar, horen bij een Romeinse nederzetting met houtlemen boerderijen rond een centrale ruimte. Begin 2000 werd een gelijkaardige nederzetting in Veldwezelt opgegraven. De sporen wijzen erop dat er naast de zogenaamde Romeinse villa's, rijke landbouwbedrijven die rond hoofdgebouwen werden aangelegd, nog andere types van nederzettingen bestonden.
Unieke mergelstenen put
De mergelstenen put is vrij uniek voor de regio. Mergel werd immers zelden in Romeinse steenbouw verwerkt. Een verdere analyse van de waterputten zal meer aan het licht brengen over de Romeinse ontginnings- en bewerkingstechnieken van dit soort natuurstenen bouwmateriaal, aldus het VIOE.
Gallische oorlogen van Caesar
De nederzetting van de Eburonen die op hetzelfde terrein werd aangetroffen, bestaat uit een aantal boerderijen die omgeven zijn door kleine bijgebouwtjes. Bijkomend onderzoek moet nog uitwijzen of de nederzetting in verband kan worden gebracht met de Gallische oorlogen van Julius Caesar en de opstand van de Eburonen. "Het gaat in elk geval om de eerste nederzetting van de Eburonen die in de Zuid-Limburgse regio kon worden angetroffen."
Op het onderzochte areaal werden ook enkele brokstukken van een in mei 1940 neergestort oorlogsvliegtuig aangetroffen. Deze vondsten zullen bij voltooiing van de brug in Vroenhoven bij Riemst bij het oorlogsmemoriaal ondergebracht worden, aldus nog het VIOE. (belga/lb)
(HLN)
quote:Ik zou zeggen 'vroegste', of het de eerste is weet je nooit helemaal zeker lijkt me.Op zaterdag 20 juni 2009 00:17 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
Eerste nederzetting Eburonen blootgelegd in Lanaken
Overigens, hulde voor de consistentie waarmee je in dit topic post, je bent zo een betrouwbare en interessante nieuwsbron
quote:9000 jaar oud jachtkamp gevonden in Meerstad
GRONINGEN - In de toekomstige wijk Meerstad is afgelopen weken een jachtkampje uit ongeveer 7000 voor Christus opgegraven. Er wordt nog onderzocht hoeveel mensen er verbleven.
Er zijn meer dan 2500 stukjes vuursteen gevonden, waaronder tientallen pijlpunten, fragmenten van slijpstenen en een klopsteen waarmee vuursteen is bewerkt. De meeste stenen lagen verpspreid rond kuilen waarin haarden zijn gestookt.
Het kampje lag destijds op de flank van een kleine zandkop aan een meertje. In de nieuwe situatie komt hier wederom een meer.
quote:Dank je beste Hertog! My pleasureOp zaterdag 20 juni 2009 00:58 schreef De_Hertog het volgende:
[..]
Ik zou zeggen 'vroegste', of het de eerste is weet je nooit helemaal zeker lijkt me.
Overigens, hulde voor de consistentie waarmee je in dit topic post, je bent zo een betrouwbare en interessante nieuwsbron
Ik denk niet dat ze bedoelen "de vroegste". Ik denk dat ze bedoelen " de eerste gevonden nederzetting van de Eburonen in Z-Limburg". Er zullen ongetwijfeld meer nederzetingen (vroegere of latere) zijn in Z-Limburg, maar die moeten nog worden gevonden.
Eerste Europeanen waren kannibalen
De vroegste Europeanen waren kannibalen. Dat blijkt uit fossielen in de archeologische site van Atapuerca in Spanje. Volgens José Maria Bermudez de Castro, co-directeur van de Atapuerca-site, ging het niet om een ritueel. Het mensenvlees diende wel degelijk als voedsel. Vooral kinderen en adolescenten waren hiervan het slachtoffer.
Stenen werktuigen
Resten aangetroffen in de site bleken verspreid, gebroken en gemengd onder resten van dieren, waarop werd gejaagd en die werden opgegeten. Net als de resten van dieren bleken de fossiele resten sporen te dragen van stenen werktuigen, waarmee werd gesneden. "Dat duidt op kannibalisme om te eten, niet uit rituele overwegingen. Ze hadden immers nog niet de symbolische capaciteit van de huidige mens."
De fossiele resten die op de site zijn gevonden zijn waarschijnlijk afkomstig van de eerste Europeanen, de Homo antecessor. Die leefde nog voor de Neanderthaler en Homo Sapiens, 800.000 jaar geleden.
Geen voedselnood
In de streek waar de fossiele resten zijn aangetroffen, was toen voedsel in overvloed. Het kannibalisme gebeurde dus niet uit voedselnood. Ook werden resten van slachtoffers gevonden in verschillende lagen in de site. Dat duidt erop dat het niet om iets eenmalig ging, maar om een fenomeen verspreid in de tijd. De meeste resten zijn van kinderen en adolescenten. Een echte reden daarvoor vinden de archeologen niet. Mogelijk werd de basis van de bevolkingspiramide van een groep gedood. (afp/gb)
(HLN)
Uitgegeven: 22 juni 2009 07:25
Laatst gewijzigd: 22 juni 2009 07:25
GUANGZHOU - Chinese archeologen gaan beginnen met het 'opgraven' van schatten uit de Nanhai 1, een schip dat achthonderd jaar op de zeebodem heeft gelegen en in 2007 werd gelicht.
Het handelsschip, dat vol zit met goud, zilver en porselein, ligt in een museum in een tank met zeewater, zodat bezoekers het archeologische werk kunnen volgen.
Het museum in Guangdong waar het schip ligt, heeft van de overheid toestemming gekregen het ruim leeg te halen, meldde het Chinees staatspersbureau Xinhua zondag.
Aan boord van het schip zijn vermoedelijk nog tienduizenden stuks handelswaar, van porseleinen vazen tot gouden gespen. Volgens de archeologen zal het werk tussen de drie en vijf jaar in beslag nemen.
Zijderoute
De Nanhai 1 stamt uit de Song-dynastie (960-1279). Deze periode is bekend als een tijd waarin de Chinezen veel handel dreven met de buitenwereld. Sommige historici stellen dat het schip actief was op de 'zeevariant' van de Zijderoute, het netwerk van karavaanroutes voor de handel tussen China en andere delen van Azië en het Midden-Oosten.
De archeologen hopen dat de inhoud van het ruim deze theorie bevestigt.
Meer dan vierduizend voorwerpen zijn eerder al naar de oppervlakte gebracht. Ook zijn zesduizend koperen munten uit de Song-dynastie gevonden.
(nu.nl)
Ruzie om vindersloon voor ijsmummie duurt voort
BOLZANO - De slepende juridische strijd om het vindersloon voor de wereldberoemde ijsmummie Ötzi krijgt een vervolg. Nadat vorige week een akkoord was gemeld over het bedrag dat zou worden uitgekeerd, repte de advocaat van de vinders maandag over nieuwe strubbelingen.
Het paar Helmut en Erika Simon uit Neurenberg ontdekte het vijfduizend jaar oude lijk in september 1991 in smeltend ijs op de grens van de Italiaanse en Oostenrijkse Alpen. Helmut stierf in 2004 door een ongeval in de bergen.
De Simons streden jarenlang voor erkenning als vinderspaar. De twee partijen leken het er vorige week over eens te zijn geworden dat de autoriteiten van de Italiaanse regio Zuid-Tirol 150.000 euro aan de familie Simon zouden uitkeren.
De advocaat van de familie Simon, Georg Rudolph, liet maandag echter weten dat de juridische strijd met de autoriteiten in Zuid-Tirol wordt voortgezet.
Volgens Rudolph is nog niet genoeg duidelijkheid verschaft over het uit te keren bedrag. De advocaat wil daarom verder onderhandelen met de autoriteiten in de Noord-Italiaanse regio.
© ANP
(nu.nl)
Steengroeve uit de tijd van Jezus gevonden
Israëlische onderzoekers hebben een steengroeve uit de tijd van Jezus ontdekt. Het departement Archeologie van de Universiteit van Haïfa liet vandaag weten dat de 2000 jaar oude grot vier kilometer ten noorden van de Palestijnse stad Jericho op de Westelijke Jordaanoever is gevonden. Met een omvang van 4.000 vierkante meter is het de tot nog toe grootste in zijn soort in het Heilig Land.
Reusachtige zuilen
Het onderaardse gewelf wordt door 22 reusachtige zuilen gedragen. Er zijn meerdere symbolen ingegriffeld zoals kruisen, Romeinse lettertekens, een embleem van het Romeinse leger en een beeltenis van een teken van de dierenriem. In de zuilen zijn ook nissen gevonden, die mogelijk voor olielampen hebben gediend en inrichtingen waaraan vermoedelijk lastdieren zijn vastgebonden.
"Vervloekt"
Leidend archeoloog professor Adam Zertal zei dat de vorsers door bedoeïenen waren verwittigd dat de plaats vervloekt was en vol stak van hyena's en wolven. Maar de wetenschappers sloegen deze waarschuwing in de wind en hebben zo een van de meest indrukwekkende archeologische sites gevonden.
Klooster
Men gaat ervan uit dat de steengroeve deel uitmaakte van een antiek klooster in de plaats Galgala, die aangestipt staat op de antieke Madaba-kaart van het Heilig Land. De groeve is waarschijnlijk 400 tot 500 jaar lang in gebruik geweest. "In de tijd van de Romeinen was het een verplichting tempels met stenen te bouwen die uit heilige plaatsen kwamen en die natuurlijk duur waren", zei Zertal. (dpa/eb)
(HLN)
4000 jaar oud graf ontdekt in Israël
AMSTERDAM - Bij renoveringswerkzaamheden aan een huis in Bethlehem is toevallig een vierduizend jaar oud graf ontdekt. Dat heeft de Palestijnse dienst voor toerisme en oudheidkunde dinsdag gezegd.
In het graf uit de late steentijd werden aarden potten aangetroffen, evenals de beenderen van twee doden.
Volgens de oudheidkundige dienst geeft het verrassend goed bewaard gebleven graf een aardig inzicht in de plaatselijke begrafenisrituelen van 2200 tot 1900 voor Christus.
Het graf werd ontdekt in een huis in de buurt van de plek waar Christus geboren zou zijn.
(nu.nl)
AMSTERDAM - De Belgische koning Leopold II wilde Nederland binnenvallen. Het Belgische leger moest een invasie van Nederland bij verrassing uitvoeren en het liefst binnen een paar dagen Amsterdam veroveren.
Dat blijkt uit documenten in het Koninklijk Huisarchief in Brussel, die zijn gevonden door de Vlaamse journalist en historicus Kris Clerckx, meldt het Nederlands Dagblad.
Ter voorbereiding stuurde Leopold (1835-1909) spionagemissies om de Nederlandse militaire kracht in kaart te brengen, stelde de koning een aanvalsplan op en zette hij een topdiplomaat in om de goedkeuring van de Europese grootmacht Frankrijk te verwerven.
Ingrijpen Frankrijk
Dat het plan uiteindelijk niet werd uitgevoerd, lijkt te danken te zijn aan de Franse keizer Napoleon III. Leopold vroeg zijn hoogste diplomaat in Frankrijk de aanvalsplannen aan te kaarten bij de keizer, omdat de verovering alleen kans van slagen had als Frankrijk niet zou ingrijpen. De diplomaat, de Prins van Chimay, zag echter weinig in het plan. Na een direct overleg tussen Leopold en Napoleon besloot de koning der Belgen het plan in de ijskast te zetten.
Goede kans
De Belgen hadden overigens een goede kans gehad om Nederland daardwerkelijk te veroveren. Het Belgische leger telde 2127 officieren, het Nederlandse slechts 1397, en dat waren volgens de Belgische spionnen nog vooral oude mannen ook.
Bovendien had het Belgische Ministerie van Oorlog een budget van ruim 34 miljoen goudfranken. Nederland had slechts 29,6 miljoen, waarvan ook nog eens meer dan tien miljoen naar de marine, bij een Belgische invasie volkomen nutteloos, ging.
(Telegraaf.nl)
quote:Wellicht had de waterlinie om Amsterdam dan eens echt een keer nut gehad.Op woensdag 24 juni 2009 07:58 schreef Lord_Vetinari het volgende:
Belgische koning wilde Nederland binnenvallen
AMSTERDAM - De Belgische koning Leopold II wilde Nederland binnenvallen. Het Belgische leger moest een invasie van Nederland bij verrassing uitvoeren en het liefst binnen een paar dagen Amsterdam veroveren.
Dat blijkt uit documenten in het Koninklijk Huisarchief in Brussel, die zijn gevonden door de Vlaamse journalist en historicus Kris Clerckx, meldt het Nederlands Dagblad.
*knip*
Ik vraag me echt af of de Belgen het hadden gered en het zou leuk zijn als we iets weten zou krijgen over de motivatie van Leopold II. quote:ik weet niet of de waterlinie rond Amsterdam toen een rol speelde (in 1874 werd dat wettelijk vastgelegd), iig. vond men de Hollandse Waterlinie al afschrikwekkend genoegOp woensdag 24 juni 2009 09:25 schreef Semisane het volgende:
[..]
Wellicht had de waterlinie om Amsterdam dan eens echt een keer nut gehad.
quote:http://www.nd.nl/artikele(...)e-inval-in-nederlandKolonel Chauchet, de hoogste militair in de spionagemissie, constateerde echter dat de forten van de Hollandse Waterlinie goed onderhouden waren, en, misschien nog wel belangrijker, dat de vaderlandsliefde van de Nederlanders hen tot fel verzet zou bewegen. Leopold rekende er daarentegen op dat de rooms-katholieken in Nederland in opstand zouden komen als hij het land binnenviel.
Oudste fluit ter wereld was van een 'Duitser'
Archeologen hebben in Duitsland het oudste door mensen gemaakte muziekinstrument ter wereld gevonden. Het gaat om een 35.000 jaar oude fluit, vervaardigd uit het bot van een vale gier.
De ontdekking werd gedaan in de grot Hohle Fels, een bekende vindplaats in het zuiden van Duitsland. De fluit werd niet in zijn geheel gevonden, maar in twaalf stukken die door archeologen weer aan elkaar zijn gezet. Het instrument is 22 centimeter lang, heeft vijf gaten en een mondstuk.
Oostenrijk en Frankrijk te kijk gezet
"Het is ondubbelzinnig het oudste instrument ter wereld", aldus archeoloog Nicholas Conard van de Universiteit van Tübingen, wiens onderzoeksteam de ontdekking op zijn naam mag schrijven. De ouderdom van een fluit die eerder in Oostenrijk werd gevonden wordt geschat op 19.000 jaar en een groep fluiten in Frankrijk is vermoedelijk 30.000 jaar oud.
Ook beeldje van mammoetivoor
De ontdekking van de fluit in de Hohle Fels werd pas vandaag naar buiten gebracht, maar werd al gedaan in september vorig jaar. Toen werd op dezelfde plek ook een beeldje van mammoetivoor gevonden, dat mogelijk het oudste snijwerk in menselijke vorm is. (eb)
(HLN)
Uitgegeven: 24 juni 2009 17:30
Laatst gewijzigd: 24 juni 2009 17:29
AMSTERDAM - Archeologen hebben op Cyprus een waterput ontdekt die mogelijk 10.500 jaar oud is. Op de bodem werd het skelet van een vrouw aangetroffen, zei de oudheidkundige dienst woensdag.
De put, die vijf meter diep is, werd gevonden op een bouwterrein in Kissonerga, een dorp bij de zuidwestkust van het eiland in de Middellandse Zee. Uit onderzoek is gebleken dat de put tussen negenduizend en 10.500 jaar oud moet zijn.
Het skelet lijkt ook uit die tijd te stammen, maar archeologen weten niet hoe de jonge vrouw om het leven is gekomen, of hoe en waarom zij op de bodem van de put terechtkwam. Het skelet is zwaar beschadigd, ook doordat de put, waarschijnlijk toen die eenmaal opgedroogd was, werd gebruikt als vuilstort.
Botten
Er werden dan ook veel fragmenten van dierlijke botten, bewerkte vuurstenen, stenen kralen en hangers gevonden. De put moet geslagen zijn, kort nadat de eerste mensen zich permanent op het eiland vestigden.
Voor die tijd werd Cyprus alleen gebruikt als tussenstop voor zeevarende migranten, die hier en daar tijdelijke onderkomens bouwden op het eiland.
© Novum
quote:Eén van de comments (die er nu staan) merkt op dat in 1853 (toen het spionagebevel werd uitgevaardigd) Leopold II nog (lang) geen koning was. Hij regeerde vanaf 1865 pas. Hij was in 1853 nog maar 18. Dus hoeveel zeggenschap had hij toen echt over het leger?Op woensdag 24 juni 2009 09:25 schreef Semisane het volgende:
[..]
Wellicht had de waterlinie om Amsterdam dan eens echt een keer nut gehad.
quote:Geen idee. Maar wellicht was hij als troonopvolger alvast begonnen met zich aanpassen aan Nederland en deed hij aan proefballonnetjes?Op woensdag 24 juni 2009 22:41 schreef Iblis het volgende:
[..]
Eén van de comments (die er nu staan) merkt op dat in 1853 (toen het spionagebevel werd uitgevaardigd) Leopold II nog (lang) geen koning was. Hij regeerde vanaf 1865 pas. Hij was in 1853 nog maar 18. Dus hoeveel zeggenschap had hij toen echt over het leger?
Britten planden chemische aanval op Tokio in 1944
Groot-Brittannië plande in 1944 een chemische aanval op Tokio. Dat blijkt uit Britse geheime archieven die vandaag werden vrijgegeven.
Het project werd in 1944 uitgewerkt en uitvoerig gedocumenteerd door professor D. Brunt. Eerst zouden brandbommen worden gegooid op de dichtst bebouwde zones van de stad, die grotendeels in hout waren opgetrokken. Daarna planden de Britten een aanval met gas in de modernere delen van de stad.
Fosgeen of mosterdgas
Brunt baseerde zich op informatie en foto's van de militaire inlichtingendienst. Volgens de professor waren er twee keuzes wat het gas betrof: fosgeen of mosterdgas, twee verbindingen die ook al in de Eerste Wereldoorlog werden gebruikt.
De actie zou worden uitgevoerd in de zomer, omdat regen en vriestemperaturen nefast zijn voor de verspreiding van het gas. "De winter in Tokio is zo streng dat hij de effecten van mosterdgas nagenoeg ongedaan zou maken", schreef Brunt op 8 mei 1944. "De zomer is een betere optie, maar dan moet het bombardement plaatsvinden tussen twee regenbuien in."
Erg smalle straten
Een groot aantal kleine bommen moest het gif verspreiden in de straten. De Japanners hadden immers de gewoonte om erg smalle straten aan te leggen, wat de verspreiding van een grote hoeveelheid gas sterk zou hinderen.
Het plan werd uiteindelijk overbodig nadat de Verenigde Staten beslisten om op 6 en 9 augustus 1945 een nucleaire aanval uit te voeren op Hiroshima en Nagasaki. Daarbij kwamen 210.000 personen om het leven en een week later, op 15 augustus 1945, gaf Japan zich over. (belga/odbs)
(HLN)
Het schilderij Vogel van Karel Appel dat in het Groninger Museum hangt, heeft waarschijnlijk een dubbelganger. In maart verkocht kunsthandelaar Nico Delaive het doek L'Oiseau van Karel Appel dat er sprekend op lijkt. Volgens de kunsthandelaar is het doek in het museum vals. Dat bevestigde hij vandaag naar aanleiding van een bericht in NRC Handelsblad.
Volgens Delaive heeft de Karel Appel Foundation een certificaat van echtheid afgegeven aan L'Oiseau. Omdat Appel nooit een schilderij naschilderde, en zeker geen eigen, moet degene die in het Groninger museum hangt wel een valse Appel zijn, zo concludeert Delaive.
Het Groninger Museum reageert verrast op de de ontdekking van de dubbelganger en de opmerkingen van Delaive. Directeur Kees Twist stelde vandaag op Radio 1 voor de schilderijen naast elkaar te hangen.
Het zou gaan om dit schilderij:
Uitgegeven: 22 juni 2009 10:43
Laatst gewijzigd: 23 juni 2009 13:26
AMSTERDAM – Dinosauriërs waren mogelijk veel minder massief en zwaar dan wetenschappers tot nu toe aannamen. Dat blijkt uit een Amerikaanse studie.
Onderzoekers van Colorado State University hebben naar eigen zeggen grote fouten ontdekt in de modellen die wetenschappers op dit moment gebruiken om de lichaamsmassa van dinosaurussen te berekenen, zo meldt de Britse krant The Sunday Times.
De berekeningen worden meestal gebaseerd op de omvang van vergelijkbare viervoetige dieren die nu nog leven, zoals olifanten. Maar de lichaamsbouw van die dieren is volgens de Amerikaanse onderzoekers niet te vergelijken met dinosauriërs.
Wendbaarder
Als gevolg van de rekenfouten zou het lichaamsgewicht van grote dinosauriërs zoals de Brontosaurus totaal verkeerd zijn ingeschat. Mogelijk had het dier een gewicht van 18 ton, in plaats van 35 ton zoals tot nu toe werd aangenomen.
Ook de Tyrannosaurus Rex was waarschijnlijk veel lichter en wendbaarder dan wetenschappers tot nu toe dachten.
Voeding
“Paleontologen hebben 25 jaar lang een statistisch model gebruikt om het lichaamsgewicht van dinosaurussen in te schatten”, zegt hoofdonderzoeker Gary Packard in The Sunday Times. “Maar door de onderliggende gegevens van dat model te onderzoeken, zijn wij tot de conclusie gekomen dat er serieuze fouten in de rekenmethode zitten. Sommige grote dinosauriërs waren waarschijnlijk maar half zo zwaar als tot nu toe werd aangenomen.”
De fouten in de rekenmodellen voor lichaamsgewicht hebben volgens de onderzoekers ook geleid tot verkeerde theorieën over de voeding en bewegingen van dinosaurussen.
© NU.nl/Dennis Rijnvis
Archeologen vinden enorme gebouwen in Egyptische vestiging Daphnae
Archeologen hebben in de oud-Egytische militaire stad Daphnae de overblijfselen van reusachtige gebouwen uit 700 voor Christus opgegraven. De resten werden aangetroffen in de oostelijke rand van de Nijldelta.
De vestiging, die voor het grootste deel dateert uit de tijd van farao Psammetichus I (664 - 610 v. Chr.), was 380 op 625 meter groot. Rondom de stad zou een 13 meter sterke muur hebben gestaan.
Tempel
Het Egyptische opgravingsteam ontdekte drie op elkaar volgende zalen, een tempel uit kalksteen en een klein paleis met 8 kleine ruimtes. Op het terrein, dat naast de moderne stad Ismailija ligt, bevinden zich ook 22 grote voorraadgebouwen. Die zouden dienst hebben gedaan als opslagplaats voor wapens en voedsel. (dpa/eb)
(HLN)
Duitse minister wil heruitgave Hitlers Mein Kampf
De minister van Wetenschap en Onderzoek van de Duitse deelstaat Beieren wil dat Hitlers autobiografie Mein Kampf weer wordt uitgegeven. Het boek van de voormalige fascistische dictator moet wel worden voorzien van kritisch commentaar van historici, schrijft de minister vandaag op zijn website.
2015
De Republiek Beieren is eigenaar van de auteursrechten van Mein Kampf tot 2015, zeventig jaar na de dood van Hitler in 1945. De overheid geeft het boek echter niet uit en vervolgt anderen voor inbreuk op het auteursrecht.
De minister maakt zich zorgen over de situatie na 2015, als het antisemitische werk weer vrij kan worden uitgegeven: "Er is een gevaar dat charlatans en neonazi's zich dit schandelijke werk toe-eigenen als de rechten van Beieren aflopen. Daarom ben ik van mening dat er een goed voorbereide en goed gefundeerde kritische editie zou moeten zijn." (anp/mvl)
(HLN)
Uitgegeven: 29 juni 2009 17:13
Laatst gewijzigd: 29 juni 2009 17:12
LEIDEN - Leidse onderzoekers gaan woensdag voor het vierde achtereenvolgende jaar naar Mauritius om dodo's op te graven.
Het expeditieteam van het Dodo Research Programme doet dat in het dodomassagraf in het moeras Mare aux Songes.
De zogenaamde dodopolder, een put van twee bij twee meter, wordt dit keer centimeter voor centimeter afgegraven. Het moeras op Mauritius is een van de rijkste fossielenvindplaatsen ooit op een vulkanisch eiland aangetroffen.
Botfragmenten
Rond die plek, op niet meer dan 25 vierkante meter, zijn al duizend botfragmenten van dodo's gevonden. De wetenschappers, die op 22 juli terugkeren, hopen nu een compleet skelet aan te treffen.
De dodo, een loopvogel van ongeveer een meter hoog en twintig kilo zwaar, stierf rond 1693 uit. Hoe de dodo naar Mauritius - nergens anders kwam het dier voor - is gekomen, is nog steeds een mysterie.
Zoetwater
Wetenschappers achten het waarschijnlijk dat het gebrek aan zoetwater een belangrijke oorzaak is geweest van zijn uitsterven.
Het moeras waar wordt gegraven, is de enige zoetwaterbron in de omgeving die constant gevoed wordt door grondwater en alleen tijdens extreme droogte opdroogt.
© ANP
[ Bericht 4% gewijzigd door Lord_Vetinari op 29-06-2009 18:41:54 ]
ROME - In de tombe van de apostel Paulus in de Italiaanse hoofdstad Rome zijn botfragmenten uit de eerste of tweede eeuw na Christus gevonden. Dat heeft paus Benedictus XVI zondag gezegd.
„De vondst lijkt te bevestigen dat het graf het stoffelijk overschot van de apostel Paulus bevat”, concludeerde de kerkvorst. „De ontdekking raakt ons diep.”
Onderzoekers hadden een klein gat gemaakt in de wand van het vermoedelijke graf van de apostel. Via het gat werd een kleine sonde ingebracht. Die vond niet alleen de botresten, maar ook blauw en paars textiel.
Paulus was een van de eerste volgelingen van Jezus Christus. Rond het jaar 60 na Christus zou hij door de Romeinen zijn onthoofd. Volgens de overlevering werd hij buiten Rome begraven, op de plaats waar later de basiliek Sint-Paulus buiten de Muren werd gebouwd. Pas drie jaar geleden werd in de basiliek het mogelijke graf van de apostel teruggevonden.
Originele beelden van eerste maanlanding gevonden?
Buzz Aldrin poseert bij de Amerikaanse vlag op de maan.
Op 20 juli van dit jaar is het niet alleen 40 jaar geleden dat Eddy Merckx zijn allereerste Tour won, het zal ook precies 40 jaar geleden zijn dat Neil Armstrong als allereerste mens voet op de maan zette. En toeval of niet, net nu zou NASA de originele beelden van die maanlanding gevonden hebben in de kelder van de universiteit van het Australische Perth. Dat schrijft de Britse krant Sunday Express.
Op muur geprojecteerd
Toen Armstrong en Buzz Aldrin 40 jaar geleden hun eerste pasjes op de maan zetten, werden die beelden vanop de maan doorgestraald naar het Parkes Observatorium in het zuidoosten van Australië, waarna ze doorgestuurd werden naar NASA Mission Control in Houston. Maar omwille van technische moeilijkheden konden de beelden niet rechtstreeks aan de tv-netwerken geleverd worden. De beelden werden dan maar op een grote muur geprojecteerd en door de verschillende tv-netwerken gefilmd. De grijze, onduidelijke beelden die de wereld zijn rondgegaan (en onder meer op YouTube te vinden zijn, kijk onderaan dit artikel), zijn dus eigenlijk niks meer dan een kopie van een kopie.
Verdwenen
Die beelden zijn dan ook in het collectieve geheugen gegrift, maar de originele, scherpe zwart-witte beelden van het Parkes Observatorium verdwenen. NASA dacht dat ze verscheept werden naar het Goddard Space Flight Center in Greenbelt in de Amerikaanse staat Maryland, maar een zoektocht daar enkele jaren geleden leverde niks op.
Kelder
Ondertussen werd in de kelder van de universiteit van Perth, aan de andere kant van Australië, een kist gevonden met beelden van het hele Apollo-programma (het Maan-programma van NASA). Volgens de Sunday Express heeft NASA de kist doorzocht en de originele beelden van de Maanlanding teruggevonden. "We hebben het wel degelijk over dezelfde beelden", zei een NASA-woordvoerder tegen de krant. Meer commentaar wou NASA echter niet kwijt. (sps)
(HLN)
AMSTERDAM - De voorouder van de olifant, die circa zestig miljoen jaar geleden rondliep, was net zo groot als een konijn en woog zo'n vijf kilo.
Dat is de conclusie van Franse wetenschappers, die een opgegraven schedel uit Marokko analyseerden.
De mini-olifant van vijftig centimeter had geen slurf. De twee kleine snijtanden in zijn bek zijn volgens de wetenschappers de voorlopers van slagtanden, meldt de Telegraph.
De schedel is het oudste olifantenfossiel ooit gevonden.
De dieren, met de officiële naam Eritherium azzouzorum, ontstonden vijf miljoen jaar na na het uitsterven van de dinosauriërs.
quote:Over de rol van Parkes in de maanlanding is een charmante film gemaakt: The Dish. Niet historisch accuraat, wel leukOp dinsdag 30 juni 2009 23:24 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
30-06-2009
[..]
Op muur geprojecteerd
Toen Armstrong en Buzz Aldrin 40 jaar geleden hun eerste pasjes op de maan zetten, werden die beelden vanop de maan doorgestraald naar het Parkes Observatorium in het zuidoosten van Australië, waarna ze doorgestuurd werden naar NASA Mission Control in Houston.
DEN HAAG - De bijna twee eeuwen oude Staatscourant is niet meer. De laatste papieren versie van de 'officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden' wordt woensdag overhandigd aan staatssecretaris Ank Bijleveld (Binnenlandse Zaken). De Staatscourant gaat op papier en online verder als SC, een platform over de totstandkoming van wet- en regelgeving.
Nieuwe regelgeving wordt vanaf woensdag bekendgemaakt via de website officielebekendmakingen.nl. Nieuws, achtegronden en commentaren zijn te vinden op de website sconline.nl en in de nieuwe papieren wekelijkse uitgave. Historisch materiaal, waaronder voorpagina's van en artikelen uit de Staatscourant, staat eveneens online.
De Staatscourant verscheen sinds 1 januari 1814. Een wet was pas van kracht na publicatie in het dagblad.
quote:Wat ik mij nu afvraag door die foto. Waren de beelden dan ook in kleur naar beneden gezonden en omdat kleurentv nog helemaal niet zo ingeburgerd was, zien wij de zwart wit opnames steeds?Op dinsdag 30 juni 2009 23:24 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
30-06-2009
Originele beelden van eerste maanlanding gevonden?
[ afbeelding ]
Buzz Aldrin poseert bij de Amerikaanse vlag op de maan.
Op 20 juli van dit jaar is het niet alleen 40 jaar geleden dat Eddy Merckx zijn allereerste Tour won, het zal ook precies 40 jaar geleden zijn dat Neil Armstrong als allereerste mens voet op de maan zette. En toeval of niet, net nu zou NASA de originele beelden van die maanlanding gevonden hebben in de kelder van de universiteit van het Australische Perth. Dat schrijft de Britse krant Sunday Express.
Op muur geprojecteerd
Toen Armstrong en Buzz Aldrin 40 jaar geleden hun eerste pasjes op de maan zetten, werden die beelden vanop de maan doorgestraald naar het Parkes Observatorium in het zuidoosten van Australië, waarna ze doorgestuurd werden naar NASA Mission Control in Houston. Maar omwille van technische moeilijkheden konden de beelden niet rechtstreeks aan de tv-netwerken geleverd worden. De beelden werden dan maar op een grote muur geprojecteerd en door de verschillende tv-netwerken gefilmd. De grijze, onduidelijke beelden die de wereld zijn rondgegaan (en onder meer op YouTube te vinden zijn, kijk onderaan dit artikel), zijn dus eigenlijk niks meer dan een kopie van een kopie.
Verdwenen
Die beelden zijn dan ook in het collectieve geheugen gegrift, maar de originele, scherpe zwart-witte beelden van het Parkes Observatorium verdwenen. NASA dacht dat ze verscheept werden naar het Goddard Space Flight Center in Greenbelt in de Amerikaanse staat Maryland, maar een zoektocht daar enkele jaren geleden leverde niks op.
Kelder
Ondertussen werd in de kelder van de universiteit van Perth, aan de andere kant van Australië, een kist gevonden met beelden van het hele Apollo-programma (het Maan-programma van NASA). Volgens de Sunday Express heeft NASA de kist doorzocht en de originele beelden van de Maanlanding teruggevonden. "We hebben het wel degelijk over dezelfde beelden", zei een NASA-woordvoerder tegen de krant. Meer commentaar wou NASA echter niet kwijt. (sps)
(HLN)
En zouden de beelden dan scherper zijn?
En ten tweede, in hoeverre zouden de originele beelden alle complottheorien omtrent de landing om zeep kunnen helpen. ?
Archeologiestudenten doen belangrijke vondsten
Archeologiestudenten van de Universiteit Leiden hebben op een terrein naast het vorig jaar maart geopende museum Corpus in Oegstgeest vondsten gedaan die belangrijke informatie opleveren over de nederzetting die daar in de 6e en 7e eeuw was gevestigd.
De vondsten wijzen er volgens docent en onderzoeksleider Jasper de Bruin op dat de nederzetting uit de Merovingische periode een welvarend handelscentrum was, met een haven waar schepen over de Rijn onder meer wijn uit Zuid-Duitsland aanvoerden.
De studenten legden onder meer een 100 meter lange kadewand van eikenhout bloot, een vondst die volgens De Bruin van nationaal belang is. Verder werden onder meer vaten van naaldhout, waterputten en aardewerk gevonden.
De locatie van de nederzetting was al langer bekend, maar de vondsten overtreffen alle verwachtingen, aldus de onderzoeksleider.
,,De nederzetting is vergelijkbaar met die in Dorestad, niet in omvang maar wel in betekenis'', zei De Bruin woensdag. Dorestad lag bij Wijk bij Duurstede en was een van de belangrijkste internationale handelscentra in Noordwest-Europa in de 7e tot het midden van de 9e eeuw.
De Merovingers vormden een Frankische dynastie in de 5e tot de 8e eeuw. Over deze periode is in Nederland weinig bekend.
(depers.nl)
Archeologen vinden prehistorisch werktuig
Archeologen hebben in het centrum van het Drentse Coevorden een achtduizend jaar oud landbouwwerktuig gevonden. Het betreft een hak, een soort schep, waarmee de grond werd omgewoeld. Volgens een stadsarcheoloog is het ‘een bijzondere vondst’.
Een pijlpunt gevonden in Coevorden (beeld via Coevorden.nl)
In Nederland zijn eerder dergelijke kwetsbare werktuigen in het water gevonden, onder meer in de Noordzee en de Rijn.
Gemeentehuis
Volgens de archeoloog is nog nooit eerder zo'n benen werktuig in een stadshart gevonden. Hij vond het zes meter onder de grond bij de graafwerkzaamheden voor het nieuwe gemeentehuis van Coevorden.
Normaal gesproken blijven dit soort voorwerpen in water goed bewaard en verpulveren ze in aarde. Volgens de stadsarcheoloog liep er op de vindplaats lang geleden een riviertje waardoor de grond voldoende vochtig was om de hak goed te houden.
Door Arne Hankel
(Elsevier)
Rome ging nooit verloren
De dramatische verhalen over ‘de val van het Romeinse rijk’ zijn zwaar overdreven. De glorie van Rome leefde voort, zowel in Oost als in West.
De vijftiende-eeuwse filosoof Plethon had weinig last van bescheidenheid. Vanuit Mistras, in Griekenland, waar de Byzantijnse keizer hem naar toe had verbannen, stuurde hij diezelfde keizer zijn adviezen over het runnen van het Rijk. De grond moest herverdeeld, de munt moest hervormd. Homoseksuelen moesten op de brandstapel en o ja: de verering van de heidense goden moest in ere worden hersteld. Pas dan zou het Byzantijnse rijk opbloeien en de aanstormende Turken kunnen weerstaan.
Later, op bezoek in Florence, maakte Plethon diepe indruk op Cosimo de Medici. Na zijn vertrek stichtte de vorst een Florentijnse Academie, gewijd aan het bestuderen van de teksten van Plethons grote voorbeeld, Plato. En academielid Marsilio Ficino vertaalde Plato’s Symposion in het Latijn, en voegde daar dat beroemde voorwoord aan toe, waarin hij de mens gelijk aan de goden noemt. Dat voorwoord geldt als het geboortekaartje van het humanisme en de Renaissance.
Geen restant
Voor de Britse historica Judith Herrin bewijst Plethon de vitaliteit van de Byzantijnse cultuur, tot op het allerlaatste moment. Veel te lang is het Byzantijnse rijk door historici afgedaan als het ‘restant’ van het Romeinse rijk, bestuurd door incapabele keizers die voortdurend slag moesten leveren; in de greep van een verstikkend orthodox geloof.
‘Byzantijns’ staat in onze taal nog steeds voor overdreven en ondoorgrondelijk. Maar het Byzantijnse rijk heeft perioden van grote bloei doorgemaakt, grootse bijdragen geleverd op het gebied van kunst en cultuur, en een cruciale bijdrage geleverd aan de westerse beschaving – kijk maar naar de invloed van Plethon.
Herrin biedt geen pagina’s vol keizers en staatsgrepen, geen vermoeiende overzichten van veldtochten, maar een sprankelend boek dat werkelijk in staat is om de oude glorie tot leven te wekken. De Byzantijnen gingen voort waar Rome tot stilstand kwam. De val van die stad in de vijfde eeuw maakte op hen weinig indruk. Constantinopel, met zijn machtige kerk gewijd aan de heilige wijsheid, Agia Sofia (wonder van ingenieurskunst, in recordtempo gebouwd rond 530) was immers allang het nieuwe Rome. En hoewel de volgelingen van Mohammed het rijk in de zevende eeuw bijna onder de voet liepen, herstelde het zich, en de negende en tiende eeuw vormden weer een politiek en cultureel hoogtepunt.
Bergafwaarts ging het pas na 1204, nadat Kruisvaarders de stad hadden geplunderd. Een gruwelijke misdaad, die door westerse schrijvers werd vergoelijkt door te beweren dat Byzantium gelijkstond aan wreedheid, verwijfdheid en verval. Ziedaar de oorsprong van onze minachting.
Die ‘herontdekking’ van de glorie van Byzantium komt ook sterk naar voren in Chris Wickhams The inheritance of Rome. Wickham bestrijdt een ander hardnekkig misverstand: dat de vroege Middeleeuwen, van de val van Rome tot omstreeks het jaar 1000, weinig meer zijn dan een barbaars intermezzo, alleen interessant omdat ergens in die duistere periode de Europese natiestaten ontstonden. Wickham wil die periode haar eigen karakter teruggeven. En dat karakter is vooral: Romeins.
Kosmische catastrofe
Sinds de Renaissance wordt de val van het Romeinse Rijk als een kosmische catastrofe beschouwd, een ramp die pas na duizend jaar hersteld kon worden. Maar zo ziet Wickham dat niet – en zo zagen de middeleeuwers zelf het ook niet. Niemand klaagde over de ‘ondergang’ van Rome. De vreemde volken die het rijk binnendrongen, namen in hoog tempo Romeinse gebruiken en het christelijk geloof over. Rome was niet van belang, en nadat de Gothen Afrika hadden veroverd, en een einde maakten aan de levering van graan aan de stad, liep het inwonertal dramatisch terug. Maar Rome was en bleef de stad van de kerk, van de paus. En ook Wickham benadrukt: het oostelijk deel van het rijk, bestuurd vanuit Constantinopel, beleefde in diezelfde tijd een grote economische bloei.
Herrin en Wickham hebben beiden iets belangrijks te vertellen, maar hun methoden verschillen. Beide schrijven boeiend, maar waar Herrin selecteert en zo de lezer warm maakt voor ‘haar’ Byzantium, slaat Wickham geen eeuw en geen landstreek over, en gaat hij overal de diepte in. En te midden van al die over elkaar heen buitelende koningen en veldslagen, gaat zijn boodschap enigszins verloren. The inheritance is adembenemend en indrukwekkend, maar de Romeinse erfenis was met een bescheidener, strakker werk wellicht beter op de kaart gezet.
(depers.nl)
Beesten in het vaticaan
De apostel Paulus is terecht. Afgelopen zondag maakte de paus bekend dat zijn stoffelijke resten gevonden zouden zijn in de crypte van de San Paolo Fuori le Mura (‘buiten de muren’ van de stad Rome). Dat wil zeggen: in de crypte van deze kerk is een graftombe aangetroffen, archeologen hebben er door een klein gaatje een stukje bot uitgehaald, en dat bleek te dateren uit de eerste of tweede eeuw na Christus.
Dan kan het volgens de kerkelijke logica niemand anders dan Paulus zijn. Er zijn ook restjes kleding aangetroffen, volgens het Vaticaan purperkleurig. De Kerk beschouwt dat als extra bewijs dat het om de beroemde apostel gaat – maar purperen kleding was in die tijd slechts weggelegd (en toegestaan) voor leden van de Romeinse elite, niet voor zwervende joodse tentenmakers. De botjes zijn waarschijnlijk van een rijke Romein die daar werd begraven, ruim voordat christenen er een kerk neerzetten.
Het pauselijk enthousiasme voor de vondst is echter heel goed verklaarbaar. Het belangrijkste graf van de stad (en de reden waarom het Vaticaan zichzelf beschouwt als centrum van de Kerk), is namelijk volkomen leeg. Een halve eeuw geleden liet paus Pius XII in het geheim de grafkelder onder het altaar van de Sint Pieter openen. Daar zou de apostel Petrus moeten liggen, de ‘rots’ (Petros) waarop de katholieke Kerk gebouwd is. Iedereen had een keurige graftombe verwacht daar beneden, maar er stonden alleen resten van muren. En in een gat in zo’n muurtje lagen botjes afkomstig van geiten, varkens en kippen. De resten van een picknick, zo lijkt het. (Toeristen die nu in de crypte afdalen krijgen deze afgekloven botjes te zien als ‘de resten van Petrus’.)
Een paar jaar later ontdekten archeologen, een paar meter verderop, gewoon in de grond, een stel menselijke botten. Een dolblije Paus Pius maakte in 1950 officieel bekend dat Petrus was teruggevonden. Hij bewaarde de botten in zijn werkkamer, in stellige overtuiging dat dit de resten van Petrus waren. Naderhand bleek het om de resten van twee mannen en een vrouw te gaan. Deze botten zijn vervolgens ergens in het Vaticaan opgeslagen – niemand weet waar. De opgravingen onder de Sint Pieter zijn überhaupt zo slordig uitgevoerd en zo slecht gedocumenteerd, dat moderne archeologen geen idee hebben wat er allemaal gevonden is, waar, in welke laag en onder welke omstandigheden.
Petrus is dus spoorloos. De Kerk van Rome is op een picknickplek (of een boerderij) gebouwd. Vandaar dat de ontdekking van het graf van Paulus de Kerk heel goed zou uitkomen. Nu de paus heeft gezegd dat het ‘echt’ Paulus is die daar ligt, doet Rome er verstandig aan dat gaatje zo snel mogelijk dicht te maken.
(depers.nl)
Drie nieuwe soorten dinosaurussen ontdekt in Australië
In het Australische Queensland zijn drie nieuwe soorten dinosaurussen ontdekt die bijna 100 miljoen jaar geleden hebben geleefd.
In Queensland zijn drie nieuwe soorten dinosaurussen gevonden
De staat Queensland heeft de ontdekking vandaag bekendgemaakt.
Australische paleontologen hebben een wetenschappelijk stuk gepubliceerd in het tijdschrift PLOS One. De gevonden fossielen komen uit de krijtperiode.
Roofdier
De wetenschappers beschrijven een van de dinosaurussen, genaamd Banjo, als een angstaanjagend roofdier met grote klauwen.
De andere twee dieren waren herbivoren. De ene dino was een groot giraffe-achtig wezen, de andere dikker en lijkt qua bouw meer op een nijlpaard.
Matilda
De drie dinosauriërs zijn vernoemd naar karakters uit het officieuze Australische volkslied Waltzing Matilda.
Banjo was 'de jachtluipaard van zijn tijd, het dier is licht en wendbaar', zegt paleontoloog Scott Hucknell tegen de Britse zender BBC. Clancy was een groot slank dier, Matilda meer een dik dier.
De nieuwe soorten zullen deel uitmaken van het Australische museum Age of Dinosaurs dat in aanbouw is in de Australische stad Winton.
Door Maartje Willems
(Elsevier)
BBC Artikel
Ik weet eigenlijk weinig over die Mugholdynastie.. ze is gestart door Babur, die geboren is in 1483 in Andijan (Oezbekistan), gestorven is in Agra (Indië) in 1531, en begraven is in Kaboel, Afghanistan. Deze dynastie heeft op heel wat moderne landen in de regio (Oezbekistan, Kyrgyzstan, Afghanistan, Pakistan, Indië,..) een aanzienlijke invloed gehad.
Aangezien Babur zowel van Timur de Lamme als Ghenghis Khan afstamde, heeft deze vrouw toch een opmerkelijke stamboom.
Unieke vondst: het middeleeuwse landrecht van Stellingwerf
In het Gelders Archief in Arnhem is de tekst ontdekt van het middeleeuwse landrecht van Stellingwerf. Het is heel uitzonderlijk dat in onze tijd nog middeleeuwse rechtsregels van een gebied worden teruggevonden. Ook is van belang dat uit Stellingwerf, een gebied met een geheel eigen historische ontwikkeling, tot dusver geen spoor van een eigen middeleeuws recht bekend was. De tekst is ontdekt door dr. Oebele Vries, universitair docent en onderzoeker aan de opleiding Friese taal en cultuur van de Rijksuniversiteit Groningen. De tekst wordt vrijdag 3 juli 2009 aan de pers gepresenteerd.
Dr. Oebele Vries, universitair docent en onderzoeker aan de opleiding Friese taal en cultuur van de Rijksuniversiteit Groningen ontdekte de tekst van het middeleeuwse landrecht van Stellingwerf.
.De gevonden tekst is een Nederlandse vertaling uit de late vijftiende eeuw. De oorspronkelijke tekst was in het Latijn gesteld. Deze moet zijn opgetekend in de veertiende eeuw, maar wanneer precies is niet te zeggen. De geldigheid van het landrecht van Stellingwerf is geëindigd in het jaar 1504, tegelijk met die van het Oudfriese recht.
Opstand
Het oude gebied Stellingwerf, dat voortleeft in de gemeenten Oost- en West-Stellingwerf, vormt tegenwoordig het zuidoostelijke deel van de provincie Friesland. Oorspronkelijk behoorde het tot Drenthe/Overijssel, waar destijds de bisschop van Utrecht de heerschappij voerde. In de periode 1309-1328 kwam Stellingwerf in opstand tegen de bisschop. Hierna vormde het bijna twee eeuwen lang een vrije, zichzelf besturende landsgemeente, naar het voorbeeld van Friesland, waar al langer soortgelijke republiekjes bestonden. In 1498 kwam er een einde aan de vrijheid van de Friese landsgemeenten, in 1500 ook aan die van Stellingwerf. Hertog Albrecht van Saksen werd toen de nieuwe heer. Deze lijfde het Saksische Stellingwerf in bij Friesland. Tot vandaag de dag vormt het binnen Friesland echter nog altijd een gebied met een eigen signatuur.
Tien rechtsregels
Het nu ontdekte landrecht van Stellingwerf bestaat uit tien rechtsregels. Deze zijn vastgelegd in opdracht van de ‘stellingen’, de rechters/bestuurders van de landsgemeente Stellingwerf. Deze rechtsregels bevatten bepalingen op het gebied van strafrecht en erfrecht. Vooral sommige strafrechtelijke bepalingen maken een archaïsche indruk. Dit geldt in het bijzonder voor de procedure van het opeisen van een afkoopsom voor een familielid dat is gedood. Zeer opvallend is de boete die wordt gesteld op het maken van inbreuk op de Friese vrijheid.
700 jaar Stellingwerf
De ontdekking van dit middeleeuwse landrecht valt toevalligerwijs samen met de viering van het feit dat Stellingwerf zevenhonderd jaar geleden zijn intrede in de geschiedenis deed. In het kader daarvan wordt er in de loop van dit jaar een groot aantal festiviteiten georganiseerd in Oost- en West-Stellingwerf, zoals een herhaling van de 19de-eeuwse Bergfeesten in Appelscha, bijzondere dorpsfeesten met een middeleeuws tintje en een oorkondententoonstelling in het Nationaal Vlechtmuseum te Noordwolde.
Symposium
Op 18 september 2009 organiseert de Stichting Stellingwarver Schrieversronte, instituut voor taal, geschiedenis en identiteit van Stellingwerf, een historisch symposium over Stellingwerf aan het begin van de 14e eeuw. Onderdeel zal zijn een eerste verkenning van het pas ontdekte landrecht door dr. Oebele Vries. Locatie: ’t Vlechtwerk, Noordwolde. Meer over het symposium.
(Kennislink)
quote:Succes bij vissen naar fossielen op de bodem van de Westerschelde
door Inge Heuff. maandag 06 juli 2009 | 07:08 | Laatst bijgewerkt op: maandag 06 juli 2009 | 07:12
Tekstgrootte tekst verkleinentekst vergroten
ZIERIKZEE - Opnieuw is de zoektocht naar fossielen op de bodem van de Westerschelde een succesverhaal geworden.
Het topstuk was dit keer een schedelfragment van een nog niet eerder in Nederland gevonden soort van de spitssnuitdolfijn van zo'n acht miljoen jaar oud.
Maar ook het grote aantal vrijwel gave wervels van diverse walvissoorten waren meer dan welkom, evenals een fraai gehoorbotje van de Groenlandse walvis.
Het was voor de veertiende keer dat afgelopen zaterdag de ZZ10 van Jaap en Anja Schot uit Zierikzee op weg ging naar de Westerschelde.
Aan boord waren onder anderen een aantal conservatoren van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (KZGW) en (amateur)wetenschappers van Naturalis in Leiden. Het doel was met de mosselkorren fossiele resten van zeezoogdieren uit het eoceen tot mioceen - zo'n 55,8 tot 5,3 miljoen jaren geleden - op te vissen.
Bij elke trek stortten de korren hun oogst op het dek. Daarbij kwamen ook enkele resten van landzoogdieren naar boven zoals een scheenbeen van een jonge mammoet en een gave kies van een wolharige neushoorn beide uit het laat-pleistoceen (126.000-11.800 jaar geleden). Voor de meevarende deskundige op het gebied van landzoogdieren Dick Mol een leuke 'bijvangst'.
Het gebeurt wel vaker dat de jongere fossielen van landzoogdieren meegekord worden. De Westerschelde is een dynamisch gebied met een sterke stroom waardoor verschillende aardlagen hun geheimen prijsgeven.
Dat maakt het gebied zo aantrekkelijk voor een dergelijke onderzoekstocht. De Oosterschelde waar de familie Schot al bijna zestig jaar op fossiele landzoogdieren vist, geeft door verzanding steeds minder prijs.
Klaas Post, amateur-paleontoloog zeezoogdieren, en Mark Bosselaers, conservator fossiele zeezoogdieren bij het KZGW, bekeken bij elke trek de vondsten en wisten vrijwel direct bij welk prehistorisch dier het botfragment hoorde. Zij maakten meteen een schifting in de voor het Zeeuwse genootschap interessante stukken en de fossielen die belangstellenden aan het eind van de dag mee mochten nemen.
"Maar ook de honderdste wervel blijft interessant", zegt Post. "Want die kan eerdere constateringen bevestigen of juist ontkrachten."
Oorlogje spelen
Oorlog voeren we al zolang we bestaan. Zo ook in de Griekse wereld in de archaïsche tijd (ca. 800 tot ca. 500 B.C.). Opvallend is echter dat de interstatelijke oorlogen in het Griekse moederland, op de Dorische- en Ionische eilanden en in de Griekse kustplaatsen in Klein-Azië een ‘beperkt’ karakter droegen. Maar hoe is dit ‘beperkte’ karakter te verklaren?
Griekenland in de archaïsche periode: het Griekse moederland, de Dorische- en Ionische eilanden en de Griekse kustplaatsen in Klein-Azië. © Wikimedia
De ‘beperkte’ oorlogvoering in archaïsch Griekenland kende een aantal kenmerken. Eén van deze kenmerken was het maken van afspraken over tijd en plaats van vechten. De veldslagen vonden plaats op speciaal uitgekozen terreinen of open velden op een van tevoren afgesproken tijdstip. Het gebruik van hinderlagen, verrassingsaanvallen en krijgslisten kwam in de archaïsche oorlogvoering zo goed als niet voor. Uit dit aanzeggen van een gevecht ontstond in de klassieke tijd de formele oorlogsverklaring.
Een ander kenmerk was het maken van afspraken over de te gebruiken wapens. Van tevoren werd bepaald met welke wapens ze gingen vechten. Sommige werden verboden, andere juist toegestaan.
Een derde kenmerk dat de archaïsche Grieken in hun oorlogvoering hanteerden, was het uitvechten van duels. Deze duels werden gevoerd door twee of meerdere ‘kampioenen’. Soms zelfs door groepen van driehonderd ‘kampioenen’. Deze duels konden plaatsvervangend zijn. Bedoeld om het aantal slachtoffers te beperken. Hierbij was het niet ongebruikelijk dat beide legers toekeken. Er werd gestreden om een inzet. Daarnaast werden duels uitgevochten als onderdeel van de strijd. Zowel tijdens de slag als vlak voor de slag. De ‘kampioenen’ of voorstrijders sprongen uit de eerste gelederen naar voren om de tegenstander uit te dagen tot een duel. Deze vorm van duels kwamen we vooral in het begin van de archaïsche tijd tegen. Duels waren ook een beperking in het aantal deelnemers.
De ‘300 van Sparta’ waren ‘kampioenen’ of ‘uitverkorenen’.
.Een vierde kenmerk van de oorlogvoering in archaïsch Griekenland was het beslechten van conflicten door middel van arbitrage. Dit kon één of meerdere personen zijn, maar ook een bond, zoals een Amphiktyonie, of een stad . Het was een begin van het oplossen van geschillen door diplomatieke middelen.
Ook in de humanere behandeling van de overwonnenen zien we het beperkte karakter van de archaïsche oorlogvoering terug. Gevangenen en overwonnenen werden niet meer gedood, maar tot slaaf gemaakt, verdreven, vrijgelaten tegen losgeld, maar ook zonder het betalen van losgeld, of helemaal met rust te laten. Een humanere behandeling die we ook zien in de behandeling van de gevallenen. Zij werden niet meer op het slagveld achtergelaten, maar al dan niet tijdens een wapenstilstand, van het slagveld gehaald en vervolgens begraven of gecremeerd. Voor deze wapenstilstanden zorgden herauten. Een andere taak van hen was het aanzeggen van de gevechten en het regelen van afspraken over de te gebruiken wapens. Uit de wapenstilstanden ontstond in latere tijd het vredesverdrag. Herauten waren onschendbaar. Samen met het optreden van gezanten en boodschappers regelden zij het onderlinge verkeer tussen de strijdende partijen. Contacten tussen de strijdende partijen werden niet verbroken.
Parallele culturen
Deze kenmerken van de interstatelijke oorlogvoering in het archaïsche Griekse moederland, op de Dorische- en Ionische eilanden en in de Griekse kustplaatsen van Klein-Azië zien we ook terug in de oorlogvoering van het Rome van ca . 753 tot ca. 338 B.C., het China van ca. 800 tot ca . 300 B.C.. het India van ca. 1000 B.C. tot ca. 100 A.D., de Kelten en Germanen uit de eeuwen rond het begin van onze jaartelling en bij primitieve volken.
Deze primitieve volken vechten hun conflicten op een beperkte manier uit wanneer zij strijden tegen mensen of groepen die tot dezelfde culturele eenheid behoren. Hierbij strijden zij meestal om een grensgebied of om eer. Tegen mensen of groepen die niet tot deze culturele eenheid behoren vechten ze op een onbeperkte manier. Hierbij strijden ze om existentiële zaken, zoals hun naakte voortbestaan.
Culturele eenheid
Zo moet het ook bij de archaïsche Grieken geweest zijn. Vanaf het begin van de archaïsche periode ontstond er een Griekse culturele eenheid, een pan-Helleens gevoel, het gevoel één volk te zijn. Factoren die hiertoe hebben bijgedragen was een bevolkingsexplosie aan het einde van de Dark Age, het ontstaan van poleis (steden) en het naar elkaar groeien van de verschillende nederzettingen, het ontstaan van handelscontacten met niet-Grieken, het hebben van een verwante taal en de invoering van een alfabet, de rondreizende vertellers met hun verhalen over het Griekse verleden zoals de Homerische epen, het hebben van een herkenbare godsdienst met een duidelijke godenwereld en de daarbij behorende festivals en sportevenementen zoals de Olympische Spelen.
De Olympische Spelen droegen bij aan verbroedering en een culturele eenheid in archaïsch Griekenland. © Jorg Rousseeuw
.Daarnaast, of beter gezegd daarboven, valt de beperking van de archaïsche interstatelijke oorlogsverklaring ook te verklaren door het ontstaan van een ’pan-Helleens aristocratisme ’. Door de bevolkingsgroei tegen het einde van de Dark Age werd de oude machtsstructuur met zijn basileus (koningen) onwerkbaar en traden aristocratische families naar voren als nieuwe leiders. Deze monopolisering van de macht door aristocraten, kende een vervolg in de monopolisering van het slagveld door hen. Dit was een gevolg van een combinatie van hen als voorstrijders en de komst van de bronzen panoplia (wapenrusting) met haar hoplon (schild). Dit noodzaakte op haar beurt een andere opstelling: de hoplietenphalanx. Deze was alleen bruikbaar op open, vlakke terreinen. Hier maakten de hoplieten afspraken over, begaven zich naar het slagveld, stelden zich daar op, wachtten op de vijand en begonnen de slag.
Op deze vaas van Chigi (ca. 650/640 v.Chr.) zijn de hoplieten in actie te zien.
.De inzet van de archaïsche Griekse interstatelijke oorlogen waren grensafbakening en eer. Grensafbakening was noodzakelijk geworden na de door de bevolkingsgroei tegen elkaar aangroeiende nederzettingen. Eer was voor de aristocraten altijd al een belangrijk element om voor te strijden geweest. Zowel op het slagveld als in de sportarena. Het competitieve denken dat kenmerkend was voor de aristocratische, archaïsche cultuur sloeg in de loop van de archaïsche periode over op de hoplietenphalanx en op de poleis als geheel.
(Kennislink)
Amazonerivier 11 miljoen jaar oud
De Amazonerivier stroomt al ruim elf miljoen jaar van het Andesgebergte naar de Atlantische Oceaan. Wetenschappers van de Nederlandse Universiteit van Amsterdam (UvA) kwamen dat te weten na bodemonderzoek in de monding van de rivier in Brazilië. Deze maand publiceerden zij hierover in het wetenschappelijke tijdschrift Geology.
Internationaal team
"Tot nu toe was niet precies bekend hoe oud de Amazone was", zei geoloog Carina Hoorn maandag. "Er werd altijd maar wat gegist. Sommigen dachten dat de rivier acht of tien miljoen jaar oud was, anderen gokten op twaalf miljoen jaar." De UvA-onderzoekers maakten deel uit van een internationaal team, waarin ook de Braziliaanse oliemaatschappij Petrobas en de Universiteit van Liverpool vertegenwoordigd waren. In de riviermonding boorden zij tot 4,5 kilometer diepte. Zo stuitten zij op een "enorm archief" aan biologische informatie van het continent. "Tot voor kort kon slechts een heel klein gedeelte worden opgeboord en bekeken", aldus Hoorn. De kilometerlange boring is dan ook een doorbraak in het onderzoek naar de Amazonerivier, aldus de UvA.
Tweede langste
De Amazone is na de Nijl de langste rivier ter wereld. Volgens de wetenschappers uit Amsterdam kreeg de rivier ongeveer 2,4 miljoen jaar geleden zijn huidige stroomgebied. Sindsdien loopt hij door het gebied waar nu de landen Peru, Brazilië, Bolivia, Columbia en Ecuador liggen. (belga/kh)
(HLN)
Ruim driehonderd jaar bleef Nederland de baas
Wie aan de VOC denkt, denkt aan onze koloniale geschiedenis. Meer dan driehonderd jaar lang maakte Nederland de dienst uit in Indië. Hoe kon een handjevol Hollanders eeuwenlang zo’n onmetelijk eilandenrijk onder de duim houden?
“Dispereert niet, ontsiet uwe vyanden niet, daer en is ter werelt niet dat ons can hinderen… daer can in Indiën wat groots verricht worden!" Aan het woord is Jan Pieterszoon Coen, de vierde gouverneur-generaal van de in 1602 opgerichte Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). In zijn in 1618 geschreven brief verzocht Coen de algemene leiding van de Compagnie om eigenhandig te mogen optreden. Hij wilde de handelsstad Jacatra op Java ombouwen tot een Nederlands fort. Dat zou ingaan tégen de belangen van de Inlandse bevolking. Met lede ogen moesten de bewoners van Jacatra vervolgens toezien hoe de pakhuizen van de VOC langzaam het karakter kregen van versterkte vestingen. Daar zat méér achter dan alleen het onderhouden van handelsbetrekkingen tussen Nederland en Indië.
Slot van de bekende brief van Jan Pieterszoon Coen met de veel geciteerde zinsnede “Dispereert niet…”
.De tegenacties lieten niet lang op zich wachten. De rijksbestuurder van Bantam, prins Ranamanggala. kwam in 1619 in opstand tegen Coen. Hij spoorde de regent van Jacatra aan om samen met de Engelsen het Nederlandse fort Batavia in Jacatra aan te vallen. In een daarop volgende strafexpeditie maakte Coen de stad met de grond gelijk. Op de puinhopen liet hij Batavia bouwen: een Nederlandse stad in Indië, compleet met ringwallen en grachten. Een tijd van koloniale onderdrukking was aangebroken.
Onderdrukking
Coens politiek wekte grote weerstand op bij zijn voorganger Laurens Reaal. Deze probeerde de leiding van de compagnie – de ‘Heeren Zeventien’ – ervan te overtuigen dat Coens voorstellen onmenselijk waren en de Compagnie geen goed zouden doen. " We kunnen niet verwachten dat lieden die Indië kennen daarheen zullen gaan om zich te laten gebruiken als beulen en bewakers van een kudde slaven", argumenteerde Reaal. “Door het vermoorden en martelen van de bevolking zullen we Nederland berucht maken als de wreedste natie ter wereld. De Indiërs zullen doodhongeren en aan dode mensen zal weinig zijn te verdienen.” Reaals bezwaren werden weggewimpeld. De Heeren Zeventien beslisten dat Coens politiek de meest winstgevende was en moest worden doorgevoerd.
Jan Pieterszoon Coen, goeverneur-generaal van Indië van 1619-1623 en van 1627-1629.
Nadat Coen de macht van de Compagnie had laten voelen trok hij op tegen de Banda-eilanden (Molukken). Volgens de Heeren Zeventien hadden de eilandbewoners zich te houden aan een nootmuskaatcontract uit 1609. De Bandanezen voelden daar weinig voor. Andere Europese kooplui boden méér voor hun noten. Volgens goed handelsbeginsel verkochten zij aan de meestbiedenden. In dit geval de Engelsen en de Portugezen. De Compagnie vond dat zij voor hun ‘verraderlijkheid’ moesten worden gestraft. Coen vatte het bevel letterlijk op. Hij liet de hele bevolking op de Banda-eilanden uitroeien: 15.000 mannen, vrouwen en kinderen. Omdat er geen Bandanezen meer waren werd een nieuwe bevolking op de eilanden geplaatst. Ze bestond uit Chinezen, vrijgelaten slaven en oud-soldaten. Zij kregen dezelfde opdracht als de uitgemoorde Bandanezen: nootmuskaat te leveren aan de VOC tegen een door de VOC vast te stellen prijs.
Coens optreden in de Indische archipel luidde een nieuw tijdperk in. Vóór Coens gouverneur-generaalschap waren de Heeren Zeventien van mening dat landen veroveren en vreemde volkeren overheersen geen zin had. Dat kostte niet alleen tijd, maar ook geld. Coen bewees dat oorlog voeren óók tot winst kon lelden. En als het overheersen van een volk de inkoopprijzen van specerijen zou drukken lagen de zaken natuurlijk anders. De kooplieden van de VOC kregen nu vrij spel. Van nuchtere handelaars veranderden ze in niets en niemand ontziende veroveraars. Hun zucht naar winstgevende contracten werd groter dan hun afkeer van inmenging in binnenlandse aangelegenheden, Er ontstond een succesformule. Zo gauw een inlandse vorst hulp van de VOC verlangde bij een opvolgingskwestie kréég hij die. Maar daarná volgde de afrekening: voortaan mocht hij alleen handel drijven met de VOC. Als hij daartegen in verzet kwam, werd hij beschuldigd van ‘contractbreuk’. Dat leverde hem onmiddellijk een oorlogsverklaring van de VOC op. De ene vorst na de andere delfde het onderspit. Het eind van het liedje was dat de VOC heer en meester werd in hun land. Als alles weer rustig was geworden werden de monopoliebepalingen opnieuw verscherpt.
Bevrijdingsoorlogen
Vooral op Java hebben grote opstanden en bevrijdingsoorlogen gewoed. Ze waren bijna succesvol. In 1674 begon de Madoerese prins Troenodjojo een opstand. Later volgde de Balinese ex-slaaf Soerapati (1700) en de Javaanse prins Diponegoro (1825). Diponegoro kreeg op een gegeven moment nagenoeg geheel Java onder controle. De Nederlandse regering dacht er serieus over de archipel op te geven. Maar Diponegoro werd op tijd door verraad uitgeschakeld. In 1830 kwam hij in Magelang (Midden-java) onder bescherming van de witte vlag voor een gesprek met de Nederlandse opperbevelhebber op Java, generaal De Kock. Deze nam tegen alle geldende regels in Diponegoro gevangen. Diponegoro werd berecht en verbannen. De opstand zakte in elkaar. In het Indonesië van nu wordt Diponegoro als nationale vrijheidsheld vereerd.
Diponegoro.
.Hoe hebben we Indië zo lang onder controle weten te houden? Dat was zeker geen kwestie van machtsoverwicht. In de hele archipel woonden slechts 200.000 Europeanen tegenover 60 miljoen ‘Inlanders’ en een miljoen ‘Vreemde Oosterlingen’ (Chinezen, Arabieren en Brits-Indiërs). Het was veel meer een kwestie van het juiste gebruik van de macht. Zolang de Inlandse vorsten en bestuurders in de waan werden gelaten van hun ‘oppermacht’ lieten zij de Nederlanders hun gang gaan. Mits zij maar van tijd tot tijd met eerbewijzen werden overstelpt. In de tijd van de Compagnie had men geleerd van de gevolgen die veronachtzaming van de omgangsvormen aan de Javaanse hoven kon krijgen. Gustaaf Willem Baron van Imhoff máákte zulke fouten. Onder zijn gouverneur-generaalschap (1743-1750) werd een verdrag gesloten met het Javaanse rijk Mataram. Daardoor ontstond een netelige opvolgingskwestie. De broer van de Soesoehoenan (keizer van Soerakarta) gaf de gouverneur-generaal daarop in het openbaar een ernstige berisping. Het wankele machtsevenwicht was daardoor verstoord. Dit leidde tot een successie-oorlog, die de Compagnie veel schade berokkende. Ook de bemoeienissen van Van Imhoff met de troonsopvolging van Bantam leidden tot een opstand, die pas onder zijn opvolger kon worden bedwongen. Zo mislukten veel van de maatregelen van Van Imhoff. Ze moesten later weer te niet worden gedaan.
Controle
In de tijd na de Compagnie – de VOC hield eind 1799 op te bestaan en bezittingen en schulden waren in 1798 aan de Nederlandse Staat vervallen – werd het bestuur over de nieuwe kolonie geregeld. Er werd een systeem uitgedacht waarbij Nederlands en inlands bestuur zoveel mogelijk parallel liepen. Vooral na de bestuurshervorming in 1925 was daardoor een overzichtelijke en gemakkelijk te controleren situatie ontstaan. Onder de gouverneurs in de gouvernementen stonden residenten, assistent-residenten, controleurs en aspirant-controleurs. Zij hielden toezicht op inlandse bestuurders van gelijke rang en functie. Namens de inlandse vorsten regeerden regenten (toemenggoeng boepatihs), assistent-regenten (patihs), districtshoofden (wedonos), en onder-districtshoofden (assistent-wedonos).
In veel gebieden was de bevolking ‘in het genot’ gelaten van eigen rechtspleging en zelfbestuur. Maar zelfs bij eenvoudige dorpsverkiezingen ontbrak een Nederlandse controleur niet. Als hij met de Inlandse wedono naar zo’n verkiezing ging werd hij met veel plichtplegingen ontvangen door het oude desahoofd (dorpshoofd). Die riep met een korte wenk enige leden van het desabestuur bijeen en gaf hun de rijpaarden over van beide bestuursambtenaren en hun gevolg. Vervolgens leidde hij zijn gasten naar een klein graspleintje voor zijn woning. Daar stonden een tafeltje en een paar stoelen gereed voor de controleur en de wedono. Iets terzijde was een lage schrijftafel voor de dorpsschrijver opgesteld. Deze hurkte op een matje achter de schrijftafel. Aan de overzijde van het graspleintje zat de mannelijke bevolking in deemoedige houding gehurkt op de grond. Als de verkiezing achter de rug was mompelde de controleur op zichtbare wijze iets tot de wedono, die het weer doorgaf aan het oude desahoofd. Deze voldeed gaarne aan het verzoek van de controleur om zijn instemming met de keuze aan de desalieden over te brengen. Ook spoorde de controleur het nieuwe desahoofd aan zijn ambt met waardigheid te bekleden. Dan zou hij eens de zilveren ‘ster van trouwen verdienste’ opgespeld kunnen krijgen. Zo bleef de bevolking tot in de laagste regionen overtuigd van het Nederlandse gezag.
De schaduw van de Nederlandse vlag.
.Onze voorouders waren trots op de ‘rust en orde’ die zij in hun koloniale rijk hadden gevestigd. Het boek Indië uit 1928 (uitgave N.V, Droste cacao en chocoladefabrieken) geeft een mooi voorbeeld van het koloniaal denken in die tijd: “Onze eeuwenlange ervaring en onze vaste wil om eerlijke en betrouwbare leiders te zijn vormen een hecht fundament waarop ons koloniaal rijk is opgetrokken. Of wij dan nooit gefaald hebben in ons koloniaal beheer? Welzeker. Men leze er onze geschiedenisboeken maar op na. Dan blijkt wel dat noch onze regering, noch onze geschiedenisschrijvers er ooit voor zijn teruggeschrokken om waar nodig de vinger op de wonde plek te leggen. Hierdoor hebben we bereikt dat zowel intellectuelen als eenvoudige dorpelingen van het binnenland zich gelukkig en tevreden voelden onder de schaduw van de Nederlandse vlag!”
“Ziet, wij nuchtere Nederlanders…” (Citaat uit Indië)
.De geschiedenis heeft anders geleerd. Protocol en eerbetoon aan de Javaanse vorsten waren niet meer genoeg om het overwicht te behouden. In 1912 ontstond een religieuze anti-Nederlandse beweging (Sarekat Islam). Echte nationalistische leiders kwamen naar voren die de diep gewortelde anti-Nederlandse gevoelens in juiste banen probeerden te leiden. Een golf van arrestaties en verbanningen maakte in 1920 een einde aan de beweging. Op gelijke wijze werd een – voorlopig – einde gemaakt aan het ‘Merdeka’ (vrijheid) van Soekarno’s in 1927 opgerichte Partai Nasional Indonesia. Soekarno werd gearresteerd en naar Flores verbannen. Zo overtuigd van haar eigen macht was het Nederlands bestuur dat gouverneur-generaal De Jonge in 1935 opmerkte: “Als ik met nationalisten praat, begin ik altijd met de zin: Wij Nederlanders zijn hier al 300 jaar geweest en we zullen nóg minstens 300 jaar blijven. Daarna kunnen we praten.”
Profetie
De inval van Japan in 1942 gaf de doorslag. Niet alleen steunden de Japanners nationalistische bewegingen, maar ze beantwoordden onbewust ook aan de wijdverspreide ‘Djojobojo-profetie’. Volgens deze profetie zou een witte buffel komen om over Java te regeren. Deze zou lange tijd aanblijven maar uiteindelijk worden opgevolgd door een gele aap. De gele aap zou slechts aan de macht zijn voor zolang een maïsplant leeft. Dan, na een periode van chaos, zou Java weer door Javanen worden geregeerd. De profetie voorspelde ook de komst van een Messias: een Ratoe Adil (rechtvaardige heerser). Voor de Indonesiërs symboliseerde de witte buffel de Nederlanders en de gele aap de Japanners. In Soekarno zagen zij de Ratoe Adil.
De Djojobojo-profetie is uitgekomen. Na de Japanse nederlaag brak werkelijk een periode van chaos aan. Na de oorlog was voor koloniale mogendheden geen plaats meer. Onder druk erkende de Nederlandse regering de op 17 augustus 1945 uitgeroepen ‘Republik Indonesia’. Maar met twee verrassingsaanvallen op de jonge republiek werd getracht de klok terug te draaien. ‘Politionele acties’ werden de aanvallen genoemd. De rest van de wereld reageerde furieus. Na de tweede politiële actie dreigden de Verenigde Staten de naoorlogse Marshall-hulp aan Nederland te staken. Nederland moest toen wel onderhandelen. Op 27 december 1949 werd de overdracht getekend. Het Koninkrijk der Nederlanden erkende de soevereiniteit en droeg de Indonesische archipel ‘onvoorwaardelijk en onherroepelijk’ over aan de Republiek Indonesië.
Eén uitzondering werd gemaakt: Nieuw-Guinea. Het sleepte ons land in 1962 nogmaals een koloniale oorlog in. Wéér waren het de Verenigde Staten die Nederland tot toegeven dwongen. Op 1 oktober 1962 werd de laatste Nederlandse vlag gestreken in Hollandia, de hoofdstad van Nieuw-Guinea. Het was toen 366 jaar, 3 maanden en 3 dagen nadat de kooplui van de VOC de eerste Nederlandse vlag op Indische bodem hadden geplant.
(Kennislink)
Prehistorische resten in Lievelde
AMSTERDAM - Bij opgravingen in het Gelderse dorp Lievelde zijn resten uit de prehistorie gevonden. Archeologen vonden onder meer aardewerkscherven en een intacte pot.
Ook zijn sporen gevonden van een circumvallatielinie, een linie waarmee prins Frederik Hendrik in 1627 tijdens de Tachtigjarige Oorlog de vestingstad Groenlo van de buitenwereld afsloot en veroverde.
Van de linie worden vaker overblijfselen gevonden. Dat komt omdat hij voor het grootste deel intact is gebleven.
Bouwplannen
De opgravingen aan de Papenweg werden volgens de gemeente gedaan omdat er bouwplannen zijn. Omdat er een grote kans was dat er nog iets van waarde in de grond zit, werden eerst proefsleuven gemaakt.
Maandag bleken er inderdaad oude resten in de bodem te zitten.
© Novum
(nu.nl)
Onderzoek moord Willem van Oranje binnenkort klaar
DELFT - Het onderzoek naar de kogelgaten in het Prinsenhof in Delft is vermoedelijk in het najaar afgerond. Dat heeft Het Prinsenhof dindag laten weten.
Bekijk video
Over enige maanden moet blijken of de gaten onderaan de trap bij de voormalige eetkamer afkomstig zijn van het wapen van Balthasar Gerards, die op 10 juli 1584 Willem van Oranje doodschoot.
Begin dit jaar zijn schietproeven gehouden in de kelder van het museum met een gereconstrueerd wapen, loden kogels en kruit.
Naast de schietproeven wordt een bouwtechnisch onderzoek verricht. Delft Forensics en Het Prinsenhof voeren het onderzoek uit.
Gouden kronen
Gerards vuurde drie kogels af op Willem van Oranje. Hij kreeg voor de moord 25.000 gouden kronen, die waren uitgeloofd door de Spaanse koning Filips II.
Al jaren houden onderzoekers zich bezig met de reconstructie van de moord op de Vader des Vaderlands.
© ANP
(nu.nl)
Geheimschrift na 200 jaar ontcijferd
De Amerikaanse president Thomas Jefferson ontving in 1801 een brief van een geleerde vriend. Deze brief was geschreven in geheimschrift. Pas nu, ruim tweehonderd jaar later, is het geheimschrift gekraakt door een Amerikaanse wiskundige. De inhoud van de brief bleek helaas niet zo spannend: de inleiding van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring.
In 1801 ontving de toenmalige Amerikaanse president Thomas Jefferson een brief in geheimschrift. Deze brief was opgesteld door zijn goede vriend Robert Patterson, wiskundige en hoogleraar aan de University of Pennsylvania (VS). Patterson stelde dat zijn geheimschrift zo ingenieus was dat zelfs ‘het totale intellect van het hele menselijke ras’ het niet zou kunnen kraken. Lange tijd leek dit te kloppen, maar nu heeft een Amerikaanse wiskundige het toch voor elkaar gekregen.
Een fragment van de brief in geheimschrift die Robert Patterson schreef aan de Amerikaanse president Thomas Jefferson. Na meer dan tweehonderd jaar is de brief eindelijk ontcijferd.
.Onmogelijk te ontcijferen
Lang geleden bestonden geheimschriften meestal uit substituties: elke letter werd vervangen door een andere letter, cijfer, of symbool. Deze geheimschriften waren echter makkelijk te kraken met een frequentie analyse: de meest voorkomende letter is in het Engels de ‘e’, dus het symbool dat het vaakst in de tekst voorkomt zal voor een ‘e’ staan. Zo kon men stap voor stap de hele tekst ontcijferen. Een andere methode was het gebruik van een nomenclator: een catalogus waarin precies staat naar welke letter, lettergreep of woord een symbool verwijst. Een redelijk veilige methode, mits de nomenclator niet in verkeerde handen valt, maar niet zo handig in het gebruik.
Volgens Patterson moest een goed geheimschrift aan vier voorwaarden voldoen. Ten eerste moet het toegepast kunnen worden op elke taal. Ten tweede moet een gebruiker het systeem makkelijk kunnen leren en onthouden. Vervolgens moest het schrift ook makkelijk te schrijven en te lezen zijn. En tenslotte moet het natuurlijk onmogelijk te ontcijferen zijn voor iemand die de sleutel niet kent.
Robert Patterson
Een code als sleutel
Patterson had wel al verklapt hoe zijn geheimschrift in elkaar zat. Eerst had hij de tekst verticaal opgeschreven. Daarna deelde hij de tekst horizontaal op in secties van een x-aantal regels. In iedere sectie verwisselde hij de regels volgens een vaste regel. Tenslotte voegde hij voor elke regel nog een x-aantal letters toe. Om het schrift te ontcijferen heb je een code nodig die bestaat uit een serie van 2-cijferige getallen, zoals 24 58 13 40. Het eerste cijfer geeft telkens het oorspronkelijke regelnummer aan en het tweede cijfer het aantal letters dat er is bijgeplaatst aan het begin van de regel. Hier is een interactieve uitleg van het geheimschrift te zien. Zonder code lijkt het geheimschrift onkraakbaar.
Hulp van de computer
Lawren Smithline is een 36-jarige wiskundige, gespecialiseerd in cryptografie. Hij raakte gefascineerd door het probleem en beet zich er net zo lang in vast tot hij de oplossing dit jaar kon publiceren in American Scientist. Smithline keek onder andere naar de context waarin letters voorkwamen. Zo komt de ‘x’ in het Engels nooit voor na een ‘d’ en komt na een ‘q’ eigenlijk altijd een ‘u’. Smithline onderzocht zo de frequentie van voorkomen van alle lettercombinaties. Dit kon hij gebruiken om vast te stellen hoeveel letters er aan elke regel waren toegevoegd.
Maar hij wist nog steeds niet uit hoeveel regels een sectie bestond; dit moest hij gokken en uitproberen. Smithline kon hierbij gebruikmaken van een computerprogramma dat het probleem opdeelde in kleine vraagstukken en zo tot de juiste oplossing kwam. De juiste code kwam uiteindelijk naar boven: 13 34 57 65 22 78 49. Met deze code kon eindelijk ontcijferd worden wat in de brief aan Jefferson staat: de inleiding van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring. Pattersons geheimschrift blijkt uiteindelijk toch minder ingenieus dan hij zelf dacht.
(Kennislink)
Amerikaanse veteraan zou gelogen hebben over rol bij bevrijding van Normandië
De Amerikaanse veteraan Howard Manoian wordt er van verdacht dat hij jarenlang gelogen heeft over zijn rol in de bevrijding van Normandië tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zo heeft hij altijd verklaard dat hij met een parachute in Normandië is geland. Volgens het Amerikaanse dagblad Boston Herald is dit echter niet correct en is hij per boot aan land gekomen.
Volgens het dagblad is hij nooit met een parachute geland op 6 juni 1944. De man is daarentegen aangekomen per boot. "De Amerikaanse archieven laten er geen twijfel over bestaan", aldus onderzoeker Brian Siddall.
Vinger gebroken
De veteraan, die sinds 1984 een deel van het jaar in Chef-du-Pont, vlakbij Sainte-Mère, verblijft, raakte niet zwaar gewond tijdens de strijd. Hij zou enkel een vinger hebben gebroken.
Respect
"Ik heb nog altijd moeite om het te geloven", aldus Marc Lefèvre, de burgemeester van Sainte-Mère-Eglise. "Enkele jaren geleden begonnen de geruchten over Manoian. Ik dacht toen dat dat te wijten was aan rivaliteit tussen de verschillende organisaties van veteranen. We hebben veel respect voor veteranen, misschien wel een beetje te veel."
Manoian is momenteel teruggekeerd naar de Verenigde Staten met zijn schoondochter om te bewijzen dat hij niet gelogen heeft over zijn aankomst in Normandië. (afp/eb)
(HLN)
Uitgegeven: 7 juli 2009 12:01
Laatst gewijzigd: 7 juli 2009 12:01
DEVENTER - Internationaal vermaarde topstukken uit het Deventer Stadsarchief en Atheneumbibliotheek zijn voortaan via internet tot in detail in te zien.
De eeuwenoude boeken trokken afgelopen zomer nog veel belangstelling tijdens de Deventer Boekenmarkt.
Het gaat onder meer om de Wereldkroniek. Het werk uit de veertiende eeuw bestaat uit een vijf meter lange perkamenten boekrol. ,,Deze rol is zeer kwetsbaar'', zei een woordvoerster van de instelling dinsdag. In totaal zijn 23 topstukken gedigitaliseerd.
© ANP
DELFT - In een onderzoek naar de moord op Willem van Oranje wil een Delfts onderzoeksteam de lengte van het lichaam van de prins opmeten. Directeur Willem van Spanje van DelftForensics, het bedrijf dat het onderzoek uitvoert, heeft woensdagavond een verzoek hiertoe ingediend bij de burgemeester van Delft, Bas Verkerk.
Het lichaam van Willem van Oranje ligt in de koninklijke grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft. Volgens Van Spanje is het lichaam van de op 10 juli 1584 vermoorde Vader des Vaderlands indertijd geprepareerd en ligt het lichaam in een loden kist. „We verwachten een mummie aan te treffen die beter bewaard is gebleven dan Toetankhamon”, aldus Van Spanje.
DelftForensics probeert sinds september vorig jaar de moord op Willem van Oranje te reconstrueren. Informatie over de lengte van Willem van Oranje is essentieel in het onderzoek, aldus Van Spanje.
----
Ik vind de naam van die meneer, in combinatie met WvO, briljant. Dat verzin je toch niet?
"Mammoet leefde zuidelijker dan gedacht"
De wolharige mammoet leefde tijdens de laatste ijstijd (30.000 - 40.000 jaar geleden) veel zuidelijker in Europa dan tot nu toe bekend was. Dat blijkt uit de vondst van fossiele resten van vier mammoetstieren die onlangs zijn gevonden in de buurt van Granada in het zuiden van Spanje. Dat meldde het Natuurhistorisch Museum Rotterdam.
Museummedewerker Dick Mol behoort tot een internationaal team van onderzoekers dat de fossielen heeft gevonden. De in Spanje gevonden mammoeten bleken anatomisch niet te verschillen van exemplaren die noordelijker in Europa zijn gevonden.
Volgens de wetenschappers toont de vondst aan dat al in de ijstijd wereldwijde klimaatveranderingen plaatshadden die de plantengroei en daarmee ook de trekbewegingen van dieren beïnvloedden. Zij publiceren hun bevindingen deze week in het vaktijdschrift Paleogeography, Paleoclimatology, Paleoecology. (belga/edp)
(HLN)
Ruines Babylon beschadigd door soldaten
Amerikaanse en Poolse soldaten hebben in de antieke ruïnes van Babylon in Irak blijvende schade aangericht. Dat blijkt uit een rapport van Unesco.
De bezettingstroepen hebben tussen 2003 en 2004 onder andere grafheuvels afgegraven, waarin zich nog niet onderzochte delen van de stad uit het rijk van de Perzen bevonden.
Souvenirs stelen
Bovendien werden de draken van de beroemde Isjtarpoort beschadigd. "Vermoedelijk hebben de soldaten op zoek naar souvenirs geprobeerd de stenen uit te breken", zei John Curtis van het British Museum (Londen) donderdag in Parijs.
De residentie van de legendarische koning Nebukadnezar II (604- 562 voor Christus) was van april 2003 tot december 2004 door een militaire basis van de bezettingsmacht omgeven. Oorspronkelijk werd het steunpunt door de troepen opgericht om Babylon tegen rovers en vandalen te beschermen. (belga/edp)
(HLN)
quote:Compleet belachelijk natuurlijk, maar een kanttekening is wel op zijn plaats: de foto's die daar te zien zijn van de stadspoorten en dergelijke zijn reconstructies gemaakt onder Saddam, als een soort historisch pretpark, met ook al weinig respect voor de archeologische waarde van het gebied. De grafheuvels zullen wel authentiek geweest zijn maar de draken van de poort waarschijnlijk niet.Op vrijdag 10 juli 2009 00:07 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
09-07-2009
Ruines Babylon beschadigd door soldaten
Souvenirs stelen
Bovendien werden de draken van de beroemde Isjtarpoort beschadigd. "Vermoedelijk hebben de soldaten op zoek naar souvenirs geprobeerd de stenen uit te breken", zei John Curtis van het British Museum (Londen) donderdag in Parijs.
quote:Ongelooflijk inderdaad.Op woensdag 8 juli 2009 22:40 schreef Lord_Vetinari het volgende:
Ik vind de naam van die meneer, in combinatie met WvO, briljant. Dat verzin je toch niet?
Sowieso lijkt dat in NL wel vaker voor te komen, bij analyses van vliegtuigongelukken heb je ook altijd een man die Benno Baksteen heet.
200.000 jaar oude werktuigen in Syrië ontdekt
Een wetenschappelijk team heeft in de omgeving van de antieke stad Palmyra in Syrië eenvoudige werktuigen ontdekt, die tot 200.000 jaar oud zouden zijn.
De Syrische krant al-Thawra berichtte vandaag dat het uit Syriërs en Zwitserse archeologen bestaande team in de oase van al-Kawm dit jaar vele vuistbijlen en messen, die 100.000 tot 200.000 jaar oud zijn, heeft gevonden. De techniek, waarmee deze werktuigen zijn vervaardigd, werd door de mensen van het huidige Europa pas erg veel later toegepast.
Een van de spectaculairste vondsten, die door de vorsers in de oase van al-Kawm de afgelopen jaren werden gemaakt, zijn de beenderen van een enorme kameel uit de prehistorie. Het dier was twee keer zo groot dan de kamelen van vandaag. (dpa/afp/ka)
(HLN)
Uitgegeven: 13 juli 2009 14:45
Laatst gewijzigd: 13 juli 2009 14:48
AMSTERDAM - Plantenetende dinosauriërs hielden miljoenen jaren geleden in de buurt van Antartica waarschijnlijk een lange winterslaap onder de grond om te overleven.
Dat meldt de wetenschappelijke nieuwssite NewScientist maandag.
Canadese onderzoekers kwamen tot die conclusie, nadat eerder onderzoek had uitgewezen dat de kleine planteneter (hypsilophodontids) nauwelijks over voedsel kon beschikken in de wintermaanden.
Eric Snively, die namens de Universiteit van Alberta (Edmonton, Canada) onderzoek deed in Australië, trof drie fossielen van de hypsilophodontids onder de grond aan in de 'Dinosaur Cove' in Victoria.
Antartica
Het gebied lag in het Krijt nog tegen Antartica aan. Hoewel de temperatuur destijds 6 tot 7 graden hoger was dan tegenwoordig het geval is, waren er veel minder zonuren, waardoor planten minder kans hadden om te groeien.
Tot voorheen gingen wetenschappers er vanuit dat plantenetende dinosauriërs in de wintermaanden migreerden naar oorden waar wel voldoende voedsel te bemachtigen was.
© NU.nl/Dennis van Luling
Dat brengt men dan als nieuws, terwijl in de serie 'Walking with Dinosaurs' (die toch al wat jaren oud is) ditzelfde al werd verteld in één van de afleveringen.
UTRECHT - Op het industrieterrein Over Oudland in IJsselstein (provincie Utrecht) zijn unieke grafheuvels uit de Romeinse tijd gevonden. Dat heeft de gemeente woensdag bekendgemaakt.
De grafheuvels stammen uit de tweede eeuw na Christus en zijn helemaal intact. Om de heuvels zijn ook menselijke resten na crematie, scherven van aardewerk en botten van dieren ontdekt. De gemeente wil op dit terrein de nieuwe gemeentewerf vestigen. Het archeologisch onderzoek werd uitgevoerd in het kader van de Monumentenwet.
De vondst is volgens de gemeente IJsselstein uniek omdat er op andere plaatsen in Nederland alleen verstoorde grafheuvels of aanwijzingen zijn aangetroffen.
Twee botten van uitgestorven dodo gevonden
Nederlandse onderzoekers hebben botten van een dodo gevonden. De beenderen lagen op exact dezelfde plek als toen het beest stierf. Het gaat om een het bekken en een poot van de loopvogel. De laatste dodo stierf honderden jaren geleden.
Een tekening van een dodo met daarop gevonden botten
Het expeditieteam van het Dodo Research Programme deed de vondst in het moeras Mare aux Songes op het eiland Mauritius. Volgens het Leids natuurhistorisch museum Naturalis zijn er nooit eerder botten van dodo's gevonden in de exacte situatie waarin ze stierven.
Mauritius
De dodo, een loopvogel van ongeveer een meter hoog en twintig kilo zwaar, stierf rond 1693 uit. De dodo kwam alleen voor op Mauritius.
Tot de komst van Nederlandse ontdekkingsreizigers hadden de beesten geen natuurlijke vijanden. Die vermoorden de loopvogels massaal voor het vlees. Ook het gebrek aan zoetwater zou een belangrijke oorzaak zijn van het uitsterven van het beest.
Door Arne Hankel
(Elsevier)
Boerderij van 7.000 jaar oud ontdekt in Riemst
Archeologen van het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE) en de Zuid-Oost-Limburgse Archeologische Dienst (ZOLAD) hebben een volledige plattegrond ontdekt van een boerderij uit het vroege neolithicum, of de jonge steentijd. Het gebouw werd zowat 7000 jaar geleden opgetrokken door mensen van de "bandkeramische cultuur", de allereerste landbouwers in West-Europa.
1.500 m²
Een vrijetijdsarcheoloog had eind juni enkele verkleuringen opgemerkt ter hoogte van de Toekomststraat in Riemst. De ZOLAD ging ter plaatse en vond op een oppervlakte van ongeveer 1.500 vierkante meter een twintigtal archeologische sporen. Het vermoeden dat het om een plattegrond van een bandkeramische boerderij ging, werd bevestigd door vondsten van onder meer handgevormd aardewerk met de typische versiering in banden en stroken waarnaar deze cultuur is genoemd.
Drie delen
Bandkeramische huizen bestaan traditiegetrouw uit drie delen: het noordwestelijke deel, dat geïnterpreteerd wordt als een (extra) woonruimte of stalling, een middenruimte als woon- en werkruimte en het zuidoostelijke deel als opslagruimte. Langs de huizen liggen kuilen die gegraven werden om leem te winnen en die daarna gevuld werden met huishoudelijk afval. De archeologen vermoeden dat het plateau waar de vindplaats deel van uitmaakt nog meer van dergelijke huisresten zal prijsgeven. Mogelijk was de hele nederzetting een tiental hectare groot. (belga/kh)
(HLN)
Poolse filosoof Leszek Kolakowski (81) overleden
De Poolse filosoof Leszek Kolakowski, door velen aanzien als een van de grootste intellectuelen van de twintigste eeuw, is overleden in het Britse Oxford. Hij is 81 geworden.
Marxisme
Kolakowski werd geboren op 23 oktober 1927 in Radom, in Centraal-Polen. Tijdens zijn carrière bouwde hij een reputatie op als expert in het marxisme, het post-marxisme, morele vraagstukken en de kennistheorie.
Als doctor aan de universiteit van Warschau was Kolakowski een aanhanger van het communisme, voor hij er eind jaren zestig een fervent tegenstander van werd. In 1966 werd hij uit de communistische Poolse Verenigde Arbeiderspartij gezet nadat hij in het openbaar het regime in Warschau was afgevallen. De universiteit ontsloeg hem twee jaar later omdat hij de studentenrevoltes tegen het regime had gesteund.
Groot-Brittannië
In 1970 verliet Kolakowski zijn geboorteland om zich in Groot-Brittannië te vestigen. Zijn carrière nam meteen een grote vlucht, want de volgende jaren ging hij les geven aan de grootste universiteiten ter wereld, zoals Yale, Berkeley en Chicago in de VS.
Meer dan vierhonderd boeken en artikels leverde Kolakowski in de loop der jaren af. Ze werden meermaals vertaald, hijzelf kreeg verschillende onderscheidingen.
Na het nieuws van zijn overlijden hield het Poolse parlement een minuut stilte. (afp/sam)
(nHLN)
quote:http://www.deredactie.be/(...)en/090719_Wilde_Paus"Losbandige" Oscar Wilde omarmd door paus
zo 19/07/2009 - 16:29 "There is only one thing in the world worse than being talked about, and that is not being talked about": 108 jaar na zijn dood vormt Oscar Wilde opnieuw het onderwerp van gesprek in kerkelijke kringen. Wilde werd lange tijd beschouwd als een gevaarlijke en ontaarde non-conformist. Nu prijst de paus zijn ethische filosofie.
"Hij was niet alleen een non-conformist die het leuk vond om het conservatieve Victoriaanse Engeland te choqueren, hij was ook een man die zich wel degelijk afvroeg wat goed en fout, wat waar en vals was". Zo schrijft de Osservatore Romano, het dagblad van het Vaticaan, dit weekend over Oscar Wilde.
Wilde (1854-1900) is door vertegenwoordigers van de rooms-katholieke kerk altijd smalend bekeken als een gevaarlijke en losbandige non-conformist. Zijn homoseksualiteit, zijn "kunst om de kunst"-principe, zijn kritische toneelstukken hadden weinig bijval in het Vaticaan.
Toch toonde Wilde zich gedurende heel zijn leven sterk geïnteresseerd in de rooms-katholieke kerk. Hij liet zich vlak voor zijn dood zelfs bekeren, en valt dus nu weer in de gratie van de paus.
Eerder deze week gaf het dagblad van het Vaticaan ook al een goede beoordeling aan de jongste "Harry Potter-film. Ook dat lijkt een bocht van 180 graden.
Barak van Anne Frank afgebrand
De barak in het Nederlandse Kamp Westerbork waarin Anne Frank en haar zus Margot in 1944 batterijen hebben gedemonteerd, is vannacht afgebrand. De barak, die in Veendam met nog een andere barak afbrandde, was in gebruik als schuur.
Er waren afspraken om de bouwsels terug te brengen naar Kamp Westerbork. Het kamp diende in de Tweede Wereldoorlog als verzamelplaats voor joden voor transport naar de concentratiekampen van de nazi's.
Nummer 57
Anne en Margot werkten in barak nummer 57. Die werd in 1957 verkocht, gedemonteerd, per trekker vervoerd naar Veendam en daar weer opgebouwd. Op de plaats waar de barak in Westerbork in de oorlog heeft gestaan, hangt een doek met een grote foto van het gebouw. Het Herinneringscentrumm Westerbork was van plan dit jaar nog de barak op de originele plek terug te zetten.
Vier weken
Op 8 augustus 1944 kwam Anne Frank samen met de andere onderduikers uit Het Achterhuis aan in kamp Westerbork. Bijna vier weken duurde hun gevangenschap in de strafbarakken van het kamp. Met het laatste transport uit Westerbork naar Auschwitz, op 3 september 1944, werd de familie Frank gedeporteerd.
Gereedschap
Volgens de Hulpverleningsdienst Groningen stonden in de barakken landbouwwerktuigen en gereedschap. Niemand raakte gewond door de brand, maar er kwam wel asbest vrij.
De gemeente heeft omwonenden geïnformeerd en een bedrijf ingeschakeld om het asbest op te ruimen. De politie heeft een onderzoek ingesteld naar de brand. (belga/edp)
(HLN)
quote:http://www.knack.be/nieuw(...)?cid=rss#72;44;36823"Beroemde foto van Capa is vervalsing"
17/07/2009 15:00
Een jonge vrouw kijkt naar de wereldberoemde foto van de vallende soldaat van Robert Capa
De beroemde foto van oorlogsfotograaf Robert Capa, waarop te zien is hoe een republikeinse soldaat tijdens de Spaanse burgeroorlog (1936-39) dodelijk verwond wordt, is eigenlijk in scène gezet. Dat schrijft de Catalaanse krant El Periodico vrijdag.
"Capa heeft zijn soldaat gefotografeerd op een plaats waar niet gevochten werd", meldt de krant. El Periodico zegt dat de foto niet getrokken werd bij Cerro Muriano, zoals algemeen werd aangenomen, maar wel vijftig kilometer verderop, in de omgeving van Espejo. In die gemeente in de zuidelijke provincie Cordoba zouden op het moment dat de foto genomen werd geen gevechten hebben plaatsgevonden.
Om zijn stelling te ondersteunen heeft El Periodico de beroemde foto van Capa gepubliceerd, samen met andere foto's die op dezelfde plaats werden geschoten. Tegelijkertijd worden ook foto's getoond die onlangs in Espejo genomen werden. Het reliëf en het landschap in Espejo blijkt perfect overeen te stemmen met de foto's van Capa.
"Ongelooflijk toeval"
De authenticiteit van de foto, die op 5 september 1936 genomen werd precies op het moment dat de soldaat door een kogel werd getroffen, werd in het verleden al meermaals in twijfel getrokken.
Daarbij werd onder meer verwezen naar "het twijfelachtige postuur van de soldaat" en "het ongelooflijke toeval dat twee soldaten (de bekende en nog een andere) op precies dezelfde plaats neervallen, voor de lens van een fototoestel dat zich in dezelfde positie bevindt"
quote:http://krux2.ikon.nl/~krux/forums/showthread.php?t=31514#Engelse middeleeuwse soldaten online
Het levensverhaal van 250.000 Engelse soldaten die in de middeleeuwen vochten, is online gezet. De jongste krijger in de database is 12 jaar oud. Thomas Lord Despencer begon zijn carrière in 1385, meldde de BBC dinsdag.
De gegevens zijn door wetenschappers van een aantal Britse universiteiten verzameld. De profielen van de soldaten die eeuwen geleden rondmarcheerden, moeten de onderzoekers meer inzicht geven in hun leven. In de database staat onder meer het salaris van de soldaten, wanneer ze ziek waren en wie er tot ridder is geslagen.
De database is goed gevuld. ,,De Engelse schatkist wilde weten of het geld van de overheid ook besteed werd zoals bedoeld was'', aldus Adrian Bell van de Universiteit van Reading. ,,Daardoor hebben we opmerkelijk veel aktes bewaard, waarin onder meer staat hoeveel troepen nodig zijn. Ook zijn wervingslijsten bewaard, waarop elke soldaat is genoteerd, van hertog tot boogschutter.''
Een van de opmerkelijkste soldaten uit de database is die van Thomas Gloucester. Zijn carrière kan maar liefst 43 jaar lang gevolgd worden, onder meer tijdens campagnes in Pruisen en in Jeruzalem en tijdens de slag bij Agincourt, waar het Britse leger in 1415 de Fransen versloeg.
Bron: ANP
quote:Ik dacht dat allang bewezen was dat het toch een echte foto was, vanwege de stand van voeten en handen?Op maandag 20 juli 2009 06:29 schreef zakjapannertje het volgende:
[..]
http://www.knack.be/nieuw(...)?cid=rss#72;44;36823
Nederland, het olie- en gascentrum van West-Europa
Sinds de ontdekking van het Slochteren gasveld in 1959 in het noorden van Nederland is ons land uitgegroeid tot een belangrijke leverancier van fossiele brandstoffen. Dit artikel zal ingaan op de vorming van olie en gas en hoe dit proces in de loop van de geologische geschiedenis heeft geleid tot wat Nederland nog steeds is: een exporteur van fossiele brandstoffen.
Nederland viert dit jaar het 50-jarig bestaan van het Slochteren gasveld. Dit is één van de grootste gasvelden ter wereld. Tevens bevindt zich een aanzienlijk olieveld in het zuiden van de provincie Drenthe. Daarnaast is een groot aantal kleinere velden gevonden, verspreid over het land en natuurlijk het Nederlandse gedeelte van de Noordzee (Nederlands deel van het Continentaal Plat; Figuur 1). Hoe kan het dat Nederland zo rijk is aan fossiele brandstoffen? Hoe zijn ze eigenlijk gevormd en bewaard gebleven en zijn wij ze vervolgens op het spoor gekomen? Dat zijn onder meer de vragen die in dit artikel worden beantwoord.
Figuur 1. De ligging van de olie- en gasvelden in Nederland, situatie 1 januari 2008. De gasbel van Slochteren ligt in Groningen. Bron: TNO-Geological Survey of the Netherlands.
Hoe ontstaan olie en gas?
Olie en gas zijn eigenlijk niets anders dan een afbraakproduct van organische stof. Levende organismen (zowel planten als dieren) bestaan voor een groot deel uit lange koolstofmoleculen. Na het afsterven van dit materiaal wordt het meestal geheel omgezet (verbrand) aan het aardoppervlak. Denk maar aan de bladeren die in de herfst van de bomen vallen. Ook wanneer deze niet door de mens worden opgeruimd, zorgt de natuur ervoor dat het wordt verteerd. De gassen die hierbij ontstaan, mengen zich met de lucht. Dit wordt de koolstofkringloop genoemd.
Wanneer echter organisch materiaal niet meteen geheel wordt afgebroken, maar begraven raakt onder een pakket sediment, gaat de omzetting veel langzamer. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat zuurstof, dat het proces versnelt, in de ondergrond niet ongelimiteerd aanwezig is. Hierdoor stokt de omzetting. Wanneer op een grotere diepte (meerdere kilometers) de temperatuur zodanig toeneemt, zorgt die ervoor dat de lange moleculen worden “gekraakt” en daarmee vluchtiger worden. Voor olie gebeurt dit bij temperaturen variërend tussen 50 en 100 graden Celcius, terwijl gas bij nog wat hogere temperaturen wordt gegenereerd. De zo ontstane gas- en oliemoleculen zullen, doordat ze lichter zijn dan water, altijd een weg naar boven zoeken. Op die manier zijn de meeste fossiele brandstoffen die in de geologische geschiedenis zijn gegenereerd al lang weer vervlogen, of ontsnapt naar de atmosfeer. Slechts enkele procenten zijn “gevangen” in reservoirs, en die hebben de mensen deels gevonden na speurwerk.
Figuur 2: De twee belangrijkste koolstofcycli. Veruit de meeste koolstof wordt gerecycled in cyclus 1. Minder dan 0.1% “lekt” naar cyclus 2. Bron: Tissot & Welte, 1984
Waar bevinden zich de olie- en gasvoorraden in de bodem?
Zoals hierboven beschreven, migreren olie en gas door de aardkorst naar boven omdat ze lichter zijn dan water. Wanneer deze stoffen een zandsteen tegenkomen, waar relatief veel ruimte tussen de korrels zit, zullen ze die ruimte opvullen. Daarom worden olie- en gasvoorraden vaak aangetroffen in gesteentes waarin genoeg ruimte (porositeit) is om een vloeistof of gas in op te slaan. Vaak zijn dit zandstenen (Figuur 3). In die gevallen waarin de zandstenen bedekt worden door gesteentes die de olie of het gas niet tot nauwelijks doorlaten, hoopt het zich op en vormt zich een reservoir. Deze gas- of oliehoudende poreuze gesteentes zijn vaak maar enkele meters tot hooguit enkele tientallen meters dik en hebben een oppervlakte variërend van enkele vierkante kilometers tot de helft van de provincie Groningen (Figuur 1). De meeste reservoirs bevinden zich op een diepte van één tot drie kilometer.
Figuur 3: Zandstenen (met grind) afkomstig uit een boring in het Slochteren gasveld. Uit deze zandstenen wordt het gas gewonnen. Bron: J. Lutgert, TNO
Waarin is het Nederlandse gas opgeslagen?
Nederland is een gasland. Dit is goed te zien aan het grote aantal gasvelden ten opzichte van het aantal olievelden (Figuur 1). Veruit het belangrijkste reservoirgesteente in Nederland vindt zijn oorsprong in het Rotliegend, een geologische periode waarin ons land ongeveer ter hoogte van de Sahara lag. In die tijd, ongeveer 265 miljoen jaar geleden, was het noordelijke deel van Nederland een woestijngebied. In die woestijn werden zandduinen gevormd door winden die vrij spel hadden vanwege het ontbreken van begroeiing. Slechts af en toe regende het in dit gebied, waardoor de zanden door de zo ontstane woeste stromen werden omgewerkt om verderop weer te worden afgezet (Figuur 3). Deze “schone” zanden, waarin zich weinig fijn en ondoorlatend materiaal zoals klei bevindt, vormen een perfect reservoirgesteente.
Een tweede voorwaarde voor het vangen van het gas is dat er een afdekkende laag bovenop het reservoirgesteente ligt. Ook daar is voor gezorgd. De woestijn van het Rotliegend werd namelijk overspoeld door een zee tijdens het Zechstein (ongeveer 260 miljoen jaar geleden). In die zee werden, doordat het zeewater verdampte, zouten ofwel evaporieten afgezet. Deze gesteenten vormen een ideale ondoorlatende laag, die ook wel seal wordt genoemd (Figuur 4). Deze combinatie van reservoir en seal vormt een goed uitgangspunt voor het vinden van gasvoorraden. Maar waar komt dat gas vandaan?
Figuur 4: Dwarsdoorsnede door de Nederlandse ondergrond van IJmuiden naar Delfzijl. De kolen uit het Carboon vormen de bron (source) van het gas, de zanden uit het Rotliegend het reservoir en de evaporieten uit het Zechstein de afdekkende laag (seal).
Welke sedimenten hebben het gas gegenereerd?
Voordat Nederland ter hoogte van de Sahara lag, had het een ligging bij de evenaar. In een groot sedimentatiebekken, dat zich uitstrekte van Ierland tot aan Polen, vormden zich uitgestrekte moerasgebieden. Dode planten kwamen na het afsterven terecht onder water, waar zuurstof snel opraakt. Zodoende bleven die resten bewaard. Een paar duizend jaar later werd dit moeras weer bedekt door een laag rivierslib, aangevoerd door de grote tropische rivieren die destijds door het moeraslandschap stroomden. In de loop van de tijd werden deze veenlagen steeds verder begaven. Uiteindelijk vormde zich steenkool. Deze kolen zijn in Limburg, Duitsland (Roergebied), België en Engeland gemijnd in de tijd vanaf de Industriële Revolutie. Het is minder bekend dat precies dezelfde koollagen zich ook bevinden in de rest van Nederland en in een groot deel van de Noordzee. Het gas dat afkomstig is uit deze kolen, is het gas dat wij tegenwoordig gebruiken om ons water te verwarmen. Het is momenteel veruit de belangrijkste energiebron in Nederland en omliggende landen. Het gas uit het Slochteren veld is dus ook afkomstig uit deze koollagen.
Figuur 5: Een koollaag (ongeveer 40 cm dik) uit het Carboon. Deze foto is genomen nabij Ibbenbüren (Duitsland) waar gesteentes uit het Carboon aan het oppervlak komen. Deze bevinden zich dus op meer dan drie kilometer diepte in Noord-Nederland (zie figuur 4).
Waarom zoveel olie en gas in Nederland?
Het is natuurlijk niet zo dat over de grens in Duitsland of in Engeland helemaal geen olie of gas wordt gevonden. Vooral in het Engelse gedeelte van de Noordzee zijn indrukwekkende voorraden aangetroffen. Het verschil tussen Nederland en de omliggende landen is echter dat vrijwel geheel het land onderdeel uitmaakt van een dalingsgebied, en dat al sinds lange tijd. Zodoende konden de sedimenten die in de loop van de geologische geschiedenis afgezet werden op dit stukje aarde, bewaard blijven. Ze werden langzamerhand begraven onder een dik pakket jongere sedimenten, omdat er ruimte ontstond voor de afzetting van nieuwe sedimentpakketten. Hierdoor werden de “begraven” sedimenten langzaam opgewarmd, wat de generatie van olie en gas tot gevolg had (zie boven). In Engeland, en helemaal in België, zijn grote delen van het land in de geologische geschiedenis opgeheven of niet tot nauwelijks gedaald, wat tot gevolg heeft dat de sedimenten werden geërodeerd of zelfs nooit werden afgezet. Zo kan dus ook geen olie of gas worden gevormd. Wat dat betreft heeft Nederland dus geluk dat het al sinds 350 miljoen jaar het sedimentaire afvoerputje van West-Europa is.
Hoe zijn deze olie- en gasvoorraden aangetroffen?
De eerste tekenen van olie en gas in de Nederlandse bodem werden toevallig aangetroffen. In het eerste kwart van de twintigste eeuw was men nog vooral op zoek naar meer kolenvoorraden, zoals deze in Limburg bekend waren. Deze werden intensief gemijnd. In 1903 werd een instituut opgericht dat als doel had om te onderzoeken of er ook kolenvoorraden in de rest van Nederland te verwachten waren. Zo werd in 1923 in de Achterhoek een boring geplaatst (Coirle-01). Hierin werden de eerste sporen van olie aangetroffen. In 1938 werd in Den Haag ter gelegenheid van een demonstratieboring van de Bataafse Petroleum Maatschappij (die vooral in Indonesië werkte) bij toeval olie gevonden. Het olieveld van Schoonebeek werd in 1943 “ontdekt”. Aangezien het veld onder de grens doorloopt en het bij onze oosterburen al eerder was aangetoond, bleek dit geen grote verrassing.
De aandacht voor gas was in die jaren gering. Het werd gezien als een lastig bijproduct van de opsporing naar olie. Vandaar de term oliemaatschappij en geen gasmaatschappij. Toen echter duidelijk werd dat er wel eens meer gas dan olie in de grond kon zitten, veranderde dat. De vondst van het gigantische Slochteren gasveld in 1959 maakte Nederland in één klap een gasland. Met de exploratie naar fossiele brandstoffen werd enkele jaren na deze ontdekking dan ook echt goed begonnen (Figuur 6).
Figuur 6: Het aantal exploratieboringen in Nederland (land en zee) per jaar weergegeven. Voor de periode voor 1968 kon geen onderscheid worden gemaakt tussen boringen die olie of gas aantroffen waardoor zijn deze samen genomen. Bron: tot en met 1967: Knaap en Koenen, 1987; tot en met 2007: www.nlog.nl/nl/activity/activity.html
De toekomst
Om het Slochteren gasveld zoveel mogelijk te ontlasten, stimuleert de overheid sinds de jaren 70 de productie vanuit de kleinere velden. Al met al, want er wordt natuurlijk wel gas gewonnen uit het Slochteren gasveld, zal deze gigant nog ongeveer 30 tot 40 jaar gas kunnen leveren. Nederland ambieert verder de gasrotonde van West-Europa te worden. In dat kader vindt er ook al import van Russisch gas plaats dat tijdelijk wordt opgeslagen in een aantal lege gasvelden in het land. Naast de olie en gasreserves in de welbekende reservoirgesteentes, is er ook belangstelling voor (vooral) gas dat wellicht opgeslagen zit in weinig poreuze gesteentes zoals kleisteen. Het grootste gasveld van Amerika bevindt zich in kleistenen. Door middel van het mechanisch openbreken van de gesteentes worden nieuwe spleten gecreëerd, waardoor het gas er sneller uit komt. In Nederland is er belangstelling om deze nieuwe techniek uit te gaan proberen.
(Kennislink)
Brand barak Anne Frank vermoedelijk aangestoken
De Nederlandse politie gaat ervan uit dat de brand afgelopen zondag in de barak in Veendam waar Anne Frank en haar zus Margot tijdens de oorlog batterijen hebben gedemonteerd, is aangestoken.
De politie houdt echter nog wel een slag om de arm, omdat de resultaten van het onderzoek van de technische recherche nog niet binnen zijn. Die worden morgen verwacht, zo meldde een woordvoerder.
De bewuste barak werd in 1957 van Kamp Westerbork naar Veendam overgeplaatst en in tweeën gedeeld. De delen werden gebruikt als landbouwschuren. Het plan was om de barak terug te brengen naar Westerbork.
In het onderzoek naar de oorzaak van de brand bekijkt de politie ook een reactie die onlangs werd geplaatst op de site van het Dagblad van het Noorden. Bij een artikel over de voorgenomen verhuizing van de barak van Veendam naar Westerbork riep een lezer op het bouwsel "in de fik" te steken. (belga/edp)
(HLN)
[ Bericht 99% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 22-07-2009 00:37:55 ]
Meteorieten roeiden megafauna Noord-Amerika uit
Mammoeten, paarden en kamelen slachtoffer van inslaande hemellichamen 12.900 jaar geleden.
De oorzaak van het uitsterven van de megafauna in Noord-Amerika was lang onderwerp van debat. De jagende mens en abrupte klimaatverandering waren de populairste theorieën. Sinds een paar jaar is er eentje bij: inslaande meteorieten. Het bewijs hiervoor neemt toe. Piepkleine diamantjes, roet en koolstofbolletjes vertellen het verhaal in een nieuw onderzoek.
Noord-Amerika, 12.900 jaar geleden. In die periode vielen mammoeten, paarden en kamelen bij bosjes neer en stierven zelfs uit. Zelfs de mens had het moeilijk. Over de oorzaak is lang gespeculeerd. Nu is er nieuw bewijs voor de inslag van meteorieten als oorzaak van de extinctie. In de vorm van onder meer zeer kleine diamantjes, houtskool en roetdeeltjes. Douglas Kennett (University of Oregon) en collega’s rapporteren hierover in PNAS.
De uitsterving beperkte zich niet alleen tot mammoeten, paarden en kamelen. In totaal legden 35 zoogdier- en 19 vogelgeslachten het loodje in Noord-Amerika. Zestien van deze geslachten stierven abrupt uit rond 12.900 jaar geleden. Met een mooie zin heet het ‘de extinctie van de megafauna op het eind van de Pleistoceenperiode of Jonge Dryas’, want veel van deze beesten waren grote dieren. Veel onderzoekers hebben zich dé grote vraag gesteld: “Waarom?”.
Zo zag het landschap er rond 12.900 jaar geleden mogelijk uit: een dode mammoet en een kaal landschap gehuld in as. © NOAA
.Onenigheid
Tot voor kort waren er twee grote kandidaten: een afkoelend klimaat en de jagende mens (de zogenaamde Clovis cultuur). De bewijzen hiervoor zijn omstreden. Klimaatveranderingen kwamen vaker voor in het Pleistoceen met haar vele ijstijden. Toen verschoven hele zones van plant en dier zonder massale uitstervingen. De jagende en alles opetende mens is ook onwaarschijnlijk. Er zijn namelijk geen tot heel weinig plaatsen met veel van de botten van de uitgestorven beesten gevonden. Zeker om het uitsterven van alle beesten te verklaren.
Meteorieten
Sinds een aantal jaar denken wetenschappers aan een inslag van één of meerdere meteorieten. Dit komt niet zomaar uit de lucht vallen. Aanwijzingen hiervoor is het voorkomen van miljarden piepkleine, vaak vierkante diamantjes in sedimenten van die ouderdom op liefst zes plaatsen in Noord-Amerika. De bewijzen stapelen zich verder op. Naast de vierkante diamantjes melden Kennett en collega’s nu ook andersoortige diamantjes van nanogrootte. Deze keer van een eilandje ten westen van Los Angeles.
De bewuste hexagonale diamantjes gezien onder een elektronen microscoop. © Kennett et al., 2009. PNAS.
De laatstgenoemde diamantjes zijn hexagonaal en ontstaan door een flinke verandering van druk. De onderzoekers vonden tezamen met de diamantjes ook koolstofbolletjes. Dit zijn allemaal aanwijzingen voor één of meerdere inslagen op het aardoppervlak of ontploffingen van hemellichamen in de atmosfeer. Een duidelijk gevaar voor al het leven in Noord-Amerika van die periode. Voor de fauna én de flora. In de sedimenten vinden de onderzoekers dan ook houtskool- en roetdeeltjes. De waarschijnlijke reden? Bosbranden als gevolg van de meteorieten.
De koolstofbolletjes zijn veel groter dan de diamantjes. © Kennett et al., 2009. PNAS.
.Vergelijkbaar
Het beste voorbeeld om het mee te vergelijken is de inslag op de Krijt-Tertiair grens. Dit is de beroemde grens waar rondom alle niet-vliegende dinosauriërs hun einde vonden. Ook rond die grens vinden wetenschappers de diamantjes en de overblijfselen voor grote branden. Een prima vergelijking toch?
Missende stukjes van de puzzel
Het ligt echter nog iets ingewikkelder en meer onderzoek is nodig. Voor de extinctie op Krijt-Tertiair grens is een duidelijke inslagkrater gevonden bij Mexico. Nog niet rond 12.900 jaar geleden. Datzelfde geldt voor tektieten, oftewel stukjes glas veroorzaakt door inslagen van meteorieten. En dus is de bewijsvoering niet compleet zou je zeggen. Echter, ongeveer honderd jaar geleden in 1908 was er een enorme explosie in het Siberische Toengoeska. Een meteoriet explodeerde op 8 km hoogte van het aardoppervlak en vernielde het beboste aardoppervlak. Dit wordt ook gezien als een soort inslag. Ook in dit geval was er geen krater of stukje glas te bekennen.
Negentien jaar na de explosie lagen de bomen in Toengoeska nog steeds plat.
Toekomstig onderzoek
Met nieuw onderzoek hopen de onderzoekers de exacte herkomst van de hexagonale diamanten te achterhalen. De oorsprong ervan is namelijk tweeërlei. Ze komen veel voor in kraters én bevinden zich in de meteorieten zelf. De onderzoekers gaan daarom aan de slag met koolstof en stikstof in deze diamantjes. Ze verwachten dat de diamantjes gevormd zijn door de inslag. Het onderzoek gaat door…
Referentie:
Kennett et al., 2009. Shock-synthesized hexagonal diamonds in Younger Dryas boundary sediments. PNAS. Online publikatie.
(Kennislink)
quote:Vijf goed bewaarde schepen uit Oudheid ontdekt
Archeologen hebben voor de kust van Italië vijf goed bewaard gebleven schepen uit de Romeinse tijd ontdekt. Dat hebben onderzoekers vrijdag bekendgemaakt.
De schepen liggen tussen de honderd en honderdvijftig meter van Ventotene, een eiland voor de kust tussen Rome en Napels. Ze stammen uit de periode van de eerste eeuw voor Christus tot vierhonderd na Christus, zei het Italiaanse ministerie voor cultuur. De schepen vervoerden amforen met wijn, olijfolie en andere vloeistoffen. Aan boord werden ook keukengerei en metalen en glazen voorwerpen gevonden waarvan nog moet worden vastgesteld waartoe ze dienden.
Hoewel er in de Middellandse Zee wel vaker scheepswrakken worden gevonden, zijn die zelden zo goed geconserveerd als de nu ontdekte schepen, zei Annalisa Zarattini, hoofd van het ministeriële bureau voor maritieme archeologie. Omdat de schepen op grotere diepte liggen dan de meeste wrakken zijn ze niet blootgesteld geweest aan verwoestende stromingen, zei zij. bovendien zijn de schepen gezonken zonder te zijn gekapseisd, waardoor de inhoud van het schip er nog grotendeels bijligt als toen het werd ingeladen.
Het oudste schip vervoerde een lading aan wijn uit het zuiden van Italië. Een ander had grote schalen aan boord die werden gebruikt om graan te vermalen. Een derde schip vervoerde garum, een Afrikaanse vissaus die indertijd door de Romeinen als een delicatesse werd beschouwd. Het grootste wrak meet ruim twintig meter
Laatste Britse veteraan loopgraven WOI overleden
In een bejaardentehuis in het West-Engelse Somerset is vanochtend de 111-jarige Harry Patch overleden. Patch was de laatste Britse overlevende van de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. Zijn overlijden volgt één week op de dood van Henry Allingham, met zijn 113 jaar de oudste Britse oorlogsveteraan en meteen ook de oudste mens ter wereld.
Het contingent Britse oorlogsveteranen is daarmee nog niet geheel uitgeput: er is nog ene Claude Choules, 108 lentes oud en woonachtig in Perth (Australië). Die sleet zijn dienstjaren echter bij de Royal Navy. Voorts zijn nog twee niet-Britse veteranen van de loopgraven in leven: een Amerikaan (108) en een in de VS levende Canadees (109).
(HLN)
COLIJNSPLAAT - De vissers van Yrseke 138 hebben deze week voor de kust van het Belgische Zeebrugge een scheepskanon boven water gehaald.
Schipper Eddy Sinke: „Het moet afkomstig zijn van het VOC-schip Het Vliegend Hert, dat op 3 februari 1735 verging nadat het vanuit Rammekens vertrokken was voor een tocht naar Oost-Indië.”
Schipper Sinke: „We waren voor de kust aan het vissen toen er plots iets in de netten hing. We zagen direct dat het om een kanon ging. Het kan alleen maar van het wrak van het VOC-schip komen, want we waren op de plaats waar destijds dit schip is vergaan aan het vissen.”
„We hebben het keurig aan boord gebracht en opgeslagen in een van de loodsen in Colijnsplaat. De komende dagen gaan we eens bekijken of er iemand in geïnteresseerd is. Vooral voor musea is het misschien leuk, ondanks dat het behoorlijk verroest is.”
Galerie der bijnamen
Bertha met de Grote Voeten, Johanna de Waanzinnige en Jan zonder Vrees. Geen stripfiguren, maar echte historische figuren. Wie zijn zij? En hoe komen ze aan hun bijnaam? Bekijk de galerie der bijnamen.
Bijnaam
Bertha met de Grote Voeten
Getrouwd met
Pepijn de Korte
Ouders
Caribert van Laon (moeder onbekend)
Kinderen
Karel de Grote, Carloman I, Gisela
Geboren – gestorven
720 – 783
Bijzonderheden
Volgens een Franse legende was er een huwelijk tussen Pepijn de Korte en Bertharada van Laon (haar echte naam) geregeld. Bertrada’s vader schaamde zich echter zo erg voor zijn dochter met haar grote voeten, dat hij haar opsloot en zijn andere dochter aan Pepijn uithuwelijkte. Pepijn was zich van geen kwaad bewust. Bertha met de Ganzenvoeten, zoals ze ook wel genoemd werd, wist te ontsnappen en vluchtte naar het Franse dorpje Aloxe-Corton. Pepijn had het bedrog inmiddels bemerkt en stuurde zijn ridders heel Europa in met de opdracht zijn echte vrouw op te sporen. De ridders vonden Bertha en namen haar mee naar het hof van Pepijn. Bertha met de Grote Voeten en Pepijn de Korte stapten in het huwelijksbootje.
--------------------------------------------------------------------------------
Bijnaam
Filips de Schone
Getrouwd met
Johanna van Castiliё (‘Johanna de Waanzinnige’)
Ouders
Maximiliaan van Oostenrijk en Maria van Bourgondië
Kinderen
Eleonora, Karel V, Isabella, Ferdinand I, Maria, Catharina
Geboren – gestorven
1478 – 1506
Bijzonderheden
Filips van Bourgondië (zoals hij echt heet) was absoluut niet moeders lelijkste. Het kostte hem dan ook weinig energie verschillende mooie vrouwen in bed te krijgen. Ook tijdens zijn huwelijk met Johanna van Castiliё (‘Johanna de Waanzinnige’) kon hij niet van de vrouwen blijven. Vrouwlief Johanna, die niet echt bekend stond om haar stabiele geest, kon zijn buitenechtelijke escapades maar moeilijk verkroppen.
--------------------------------------------------------------------------------
Bijnaam
Jan Zonder Vrees
Getrouwd met
Margaretha van Beieren-Straubing
Ouders
Filips de Stoute en Margaretha van Male
Kinderen
Margaretha, Maria, Filips de Goede, Anna, Agnes van Bourgondië, Isabella, Catharina, Jan van Bourgondië (onwettig), Gwijde (onwettig), Antoon (onwettig), Filippotte (onwettig)
Geboren – gestorven
1371 – 1419
Bijzonderheden
Net als zijn vader Filips de Stoute (‘stoutmoedig’ betekent ‘dapper’) kende ook Jan Zonder Vrees weinig angst. Vooral tijdens zijn deelname aan de kruistocht tegen de Ottomaanse sultan Bayezid I, die het Hongaarse koninkrijk bedreigde, vocht hij zonder vrees.
--------------------------------------------------------------------------------
Bijnaam
Johanna de Waanzinnige
Getrouwd met
Filips de Schone
Ouders
Ferdinand II van Aragón en Isabella I van Castilië
Kinderen
Eleonora, Karel V, Isabella, Ferdinand I, Maria, Catharina
Geboren – gestorven
1479 – 1555
Bijzonderheden
Na de dood van haar man Filips de Schone raakte Johanna van Castiliё (haar echte naam) in de war. Ze liet zijn lijk balsemen, in een loden kist leggen en deze in haar slaapkamer plaatsen. Elke ochtend opende ze zijn kist om te zien of hij weer tot leven was gekomen. Op een dag besloot Johanna met haar man het graf van haar moeder in Granada te bezoeken. Het gezelschap reisde alleen ’s nachts. Af en toe beval Johanna de kist te openen om haar man zo tot leven te kussen. Helaas! Overdag verbleef het gezelschap in een kasteel of klooster. Daar liet ze de kist in de kloosterkapel plaatsen, waarna ze de zoveelste uitvaartmis voor hem liet opdragen. Het verhaal gaat dat Johanna op een dag in een nonnenklooster terecht kwam. Denkend aan de vele buitenechtelijke escapades van manlief Filips sloegen de stoppen door en stuurde ze alle nonnen naar buiten. Dat het buiten stormde kon haar weinig deren. De begrafenisoptocht bereikte Grenada nooit. Johanna bleef met haar gezelschap reizen, hopend dat Filips weer tot leven zou komen. Met dit gedrag verwierf Johanna van Castiliё de bijnaam Johanna de Waanzinnige. Ze werd krankzinnig verklaard en opgesloten in een kasteel in Tordesillas.
--------------------------------------------------------------------------------
Bijnaam
Karel de Dikke
Getrouwd met
Richardis van Zwaben
Ouders
Lodewijk de Duitser en van Emma van Oost-Francië
Kinderen
Bernard (onwettig)
Geboren – gestorven
839 -888
Bijzonderheden
Kijk naar de afbeelding van Karel de Dikke en je weet genoeg!
--------------------------------------------------------------------------------
Bijnaam
Karel de Grote
Getrouwd met
Himiltrude, Desiderata van Lombardije, Hildegard van Zwaben, Fastrade van Franconie, Luitgarde van Alemanië
Ouders
Pepijn de Korte en Bertha met de Grote Voeten
Kinderen
Pepijn met de Bult (moeder: Himiltrude), Pepijn, Adaltrudis, Karel de Jongere, Rotrudis, Bertha, Lodewijk de Vrome, Lotharius (moeder: Hildegard van Zwaben), Theodrada, Hiltrudis (moeder: Fastrade van Franconie), Rothaid (moeder: Sigrada), Drogo, Hugo (moeder: Reginopycrha), Theodorik (moeder: Adelinde), Routhildis (moeder: Madelgardis)
Geboren – gestorven
742 – 814
Bijzonderheden
De Frankische geleerde en geschiedschrijver Einhard schreef tussen 817 en 830 zijn beroemde Vita Karoli Magni (Het leven van Karel de Grote). Hierin schrijft de historicus dat Karel de Grote 1 meter en 93 centimeter lang is. Een lengte die in zijn tijd uitzonderlijk genoemd mag worden. Onderzoek aan het skelet van Karel de Grote in Aken heeft zijn reusachtigheid bevestigd.
--------------------------------------------------------------------------------
Bijnaam
Karel de Kale
Getrouwd met
Ermentrudis van Orléans en Richildis
Ouders
Lodewijk de Vrome en Judith van Beieren
Kinderen
Lodewijk de Stamelaar (‘stotteraar’), Judith van West-Francië (moeder: Ermentrudis van Orléans)
Geboren – gestorven
823 – 877
Bijzonderheden
Bij het Verdrag van Verdun (14 februari 843) erfde Karel de Kale het westelijke gedeelte van het door zijn grootvader Karel de Grote opgebouwde Frankische rijk: West-Francië of West-Frankenland. Paus Johannes VIII kroonde hem op Kerstavond 875 tot Rooms keizer. Karel de Kale had dus veel grond en macht, maar weinig …
--------------------------------------------------------------------------------
Bijnaam
Karel de Stoute
Getrouwd met
Catharina van Valois, Isabella van Bourbon en Margaretha van York
Ouders
Filips de Goede en Isabella van Portugal
Kinderen
Maria van Bourgondië (moeder: Isabella van Bourbon)
Geboren – gestorven
1433 – 1477
Bijzonderheden
Karel de Stoute was een dapper (of stoutmoedig) heerser en verwoed krijgsheer. Bijna elke dag voer hij oorlog in het buitenland of sloeg hij opstanden van zijn vazallen wreed neer. Zijn droom was een rijk dat zich uitstrekte van de Noordzee tot de Middellandse Zee.
--------------------------------------------------------------------------------
Bijnaam
Lodewijk de Vrome
Getrouwd met
Ermengarde en Judith
Ouders
Karel de Grote en Hildegard
Kinderen
Lothar, Pepijn, Lodewijk de Duitser (moeder: Ermengarde) en Karel de Kale (moeder: Judith)
Geboren – gestorven
778 – 840
Bijzonderheden
Na het overlijden van zijn vader Karel de Grote verwierf Lodewijk een rijk bijna zo groot als Europa. Het besturen van zo’n enorm rijk vond hij echter niet heel belangrijk. Nee … geloof … dat was pas belangrijk voor Lodewijk de Vrome.
--------------------------------------------------------------------------------
Bijnaam
Willem de Zwijger
Getrouwd met
Anna van Egmont van Buren, Anna van Saksen, Charlotte de Bourbon, Louise de Coligny
Ouders
Willem de Rijke en Juliana van Stolberg
Kinderen
Maria, Philips Willem, Maria (moeder: Anna van Egmont van Buren), Anna, Anna, Maurits, Maurits, Emilia (moeder: Anna van Saksen), Louise Juliana, Elisabeth, Catharina Belgica, Charlotte Flandrina, Charlotte Brabantina, Emilia Secunda Antwerpiana (moeder: Charlotte de Bourbon), Frederik Hendrik (moeder: Louise de Coligny), Justinus van Nassau (onwettig)
Geboren – gestorven
1533 – 1584
Bijzonderheden
Als je naar zijn bijnaam kijkt, vermoed je dat Willem van Oranje erg zwijgzaam was. Maar niets is minder waar. Willem van Oranje dankt zijn bijnaam aan zijn gewoonte nooit het achterste van zijn tong te laten zien.
(Kennislink)
quote:Hun kinderen waren vast allemaal een soort Hobbits.Op maandag 27 juli 2009 23:11 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
Bertha met de Grote Voeten en Pepijn de Korte stapten in het huwelijksbootje.
quote:Herman Finkers, MacbethMacbeth doodde in de stijd tegen de Ieren Patrick de Goede. Patrick de Goede heette Patrick de Goede omdat Macbeth eerst nog de verkeerde Patrick te pakken had.
En in de strijd tegen de Noren doodde Macbeth Bjørn de Geheimzinnige. Waarom Bjørn de Geheimzinnige Bjørn de Geheimzinnige heette, is tot op heden een raadsel.
In de strijd tegen de Engelsen tenslotte doodde Macbeth Hendrik de Hete. Hendrik de Hete heette Hendrik de Hete omdat zijn vader ook Hendrik heette.
EINDHOVEN - De oplevering van het nieuwe knooppunt Ekkersrijt, de verbinding tussen de A50 en de A58 aan de noordzijde van Eindhoven, loopt enkele maanden vertraging op. Volgens een woordvoerder van Rijkswaterstaat komt dat door de waardevolle archeologische vondsten die op de bouwplaats zijn gedaan.
Naar verwachting wordt de verbinding tussen beide snelwegen volgend voorjaar opengesteld voor het verkeer.
Hmm. Ben benieuwd wat dat dan voor vondsten zijn...
Brand verwoest replica van historisch VOC-schip
De replica van het VOC-schip (Verenigde Oost-Indische Compagnie) Prins Willem, dat in het Nederlandse Den Helder ligt, moet als verloren worden beschouwd. Een felle brand legde de driemaster vanochtend in de as. Dat liet de politie weten.
Gecontroleerd uitgebrand
Al kort na middernacht rukte de brandweer uit naar de Museumhaven Willemsoord, omdat rook uit het vaartuig kwam. Lange tijd bleef onduidelijk waar de brandhaard zich bevond, aldus een woordvoerster. "Het zag er ook lang naar uit dat de situatie onder controle was, maar het werd toch een uitslaande brand."
Tegen de ochtend werd duidelijk dat de Prins Willem niet meer te redden viel. De brandweer liet het vuur gecontroleerd uitbranden.
Ook origineel geen lang leven beschoren
De replica van de Prins Willem werd in 1984 en 1985 gebouwd in het Friese Makkum. Jarenlang lag het in het Nagasaki Holland Village in Japan, een openluchtmuseum dat aan Nederland is gewijd. In 2003 meerde het af in Den Helder, waar het sindsdien lag.
Het origineel, Prins Willim geheten, was in de zeventiende eeuw enkele jaren het vlaggenschip van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Ook deze driemaster was geen lang leven beschoren: het schip, dat in 1650 gebouwd werd, zonk in 1662 bij Madagaskar. (anp/ka)
(HLN)
quote:Dat is een verkortte versie van het bericht dat vanochtend in het Brabants Dagblad stond. Het gaat hier om vondsten gedaan tussen 2006 en 2008. Ze zijn inmiddels ook al weer 'teruggestopt' onder het zand. Het ging er alleen om dat toendertijd het werk hierdoor vertraging opliep, en rijkswaterstaat dacht toen nog dit in te kunnen halen met een andere planning. Dit blijkt nu toch niet te gaan lukken.Op woensdag 29 juli 2009 19:46 schreef Lord_Vetinari het volgende:
Knooppunt Eindhoven later klaar
EINDHOVEN - De oplevering van het nieuwe knooppunt Ekkersrijt, de verbinding tussen de A50 en de A58 aan de noordzijde van Eindhoven, loopt enkele maanden vertraging op. Volgens een woordvoerder van Rijkswaterstaat komt dat door de waardevolle archeologische vondsten die op de bouwplaats zijn gedaan.
Naar verwachting wordt de verbinding tussen beide snelwegen volgend voorjaar opengesteld voor het verkeer.
Hmm. Ben benieuwd wat dat dan voor vondsten zijn...
quote:http://www.knack.be/nieuw(...)?cid=rss#72;44;37313Antwerpse archieven erkend als werelderfgoed
31/07/2009 11:00
Na het Palais Stoclet heeft Unesco nu ook de Antwerpse archieven van de 'Insolvente Boedelkamer' als werelderfgoed erkend. Weliswaar in een andere categorie, namelijk in het Register van het Geheugen van de Wereld. Dat meldt Archeonet.
Volgens de Unesco levert de Antwerpse archievencollectie een unieke bijdrage tot de kennis van de internationale relaties en de handelscontacten tijdens de vroegmoderne periode (1500-1800). Alles samen gaat het om meer dan honderdvijftig archieven, die bewaard worden in het Felixarchief in Antwerpen.
Deze unieke collectie werd opgestart in de zestiende eeuw. Door de groei van de internationale handel werd toen in Antwerpen een speciale instelling opgericht. Die moest vanaf 1518 alle documenten, briefwisseling, archieven en bezittingen van de "insolvente" of gefailleerde personen of bedrijven in beslag nemen. Daarna moesten een ambtenaar van justitie ze verder beheren.
Anne Frank
Zo ontstond de enorme collectie, die een uniek beeld geeft van de internationale en intercontinentale relaties en contacten in de 16de, 17de en 18de eeuw. Bovendien is dit staaltje documentair erfgoed zowel nationaal als internationaal het omvangrijkste en rijkste in zijn soort voor de vroegmoderne wereldgeschiedenis.
Met zijn Register van het Geheugen van de Wereld wil Unesco de wereld sensibiliseren voor het belang van roerend erfgoed en voor de bescherming, het behoud en beheer en de ontsluiting van waardevolle archieven en bibliotheekcollecties.
Dit jaar werden 35 nieuwe collecties, zoals het Nibelungenlied, de Magna Carta, het dagboek van Anne Frank en manuscripten uit de abdij van Clairvaux, erkend. Dat brengt het totaal op 193. Daaronder bevinden zich ook de bedrijfsarchieven van de Antwerpse uitgeverij Plantijn-Moretus.
Ruïne Hangende Tuinen geruïneerd
BAGDAD - Het Amerikaanse leger heeft grote schade toegebracht aan de overblijfselen van de Hangende Tuinen van Babylon door er een legerbasis te vestigen. Dat stelt de Unesco, de VN-organisatie voor cultuur, in een vrijdag gepubliceerd rapport, zo berichtte CNN.
De Hangende Tuinen worden gerekend tot de zeven klassieke wereldwonderen en dateren uit de zesde eeuw voor Christus. De locatie werd omgetoverd in Kamp Alpha, kort nadat de Verenigde Staten Irak in 2003 waren binnengevallen.
Palen met prikkeldraad beschadigden muren van de toeristische trekpleister bij Bagdad. Ook raakten negen afbeeldingen van dieren op de Ishtar-poort beschadigd.
Het leger zette het kamp deels op om de locatie juist te beschermen, nadat inwoners van Irak musea in Babylon en Kufa compleet hadden leeggeroofd. Het leger zat in het kamp van september 2003 tot december 2004. De Verenigde Staten betalen omgerekend 550.000 euro om de schade te helpen herstellen.
Geheimzinnig opschrift ontdekt op kelk uit tijd Jezus
Archeoloog Shimon Gibson in de 'grot van Johannes De Doper' in 2004.
Archeologen hebben tijdens opgravingen in Jeruzalem een geheimzinnig opschrift ontdekt op een stenen kelk uit de eerste eeuw van het christendom.
Zuiveringsritueel
"We hebben een inscriptie van tien regels in het oud-Hebreeuws of Aramees op een kelk ontdekt die ogenschijnlijk voor een zuiveringsritueel gebruikt werd", zegt de Britse archeoloog Shimon Gibson.
"De schuin geschreven letters zijn leesbaar, maar de tekst is erg moeilijk te ontcijferen", aldus de wetenschapper van de Universiteit van North Carolina, die eveneens de auteur is van het recent verschenen boek 'De laatste dagen van Jezus: de archeologische bewijzen'.
Zeldzaam
De beker werd ontdekt nabij een site met een rituele badplaats waar opgravingen aan de gang zijn. De site ligt niet ver van het paleis van Herodes de Grote en de Tempel van Jeruzalem die in het jaar 70 verwoest werd door de Romeinen.
"Het is mogelijk dat dat soort kelk door Jezus gebruikt werd om zijn handen ritueel te wassen voor het laatste avondmaal", meende de man, die benadrukte hoe zeldzaam zo'n opschrift wel is. (afp/sam)
(HLN)
quote:Gewoon schandalig!!!Op vrijdag 31 juli 2009 18:12 schreef Lord_Vetinari het volgende:
Leger VS beschadigt Hangende Tuinen van babylon
Ruïne Hangende Tuinen geruïneerd
BAGDAD - Het Amerikaanse leger heeft grote schade toegebracht aan de overblijfselen van de Hangende Tuinen van Babylon door er een legerbasis te vestigen. Dat stelt de Unesco, de VN-organisatie voor cultuur, in een vrijdag gepubliceerd rapport, zo berichtte CNN.
De Hangende Tuinen worden gerekend tot de zeven klassieke wereldwonderen en dateren uit de zesde eeuw voor Christus. De locatie werd omgetoverd in Kamp Alpha, kort nadat de Verenigde Staten Irak in 2003 waren binnengevallen.
Palen met prikkeldraad beschadigden muren van de toeristische trekpleister bij Bagdad. Ook raakten negen afbeeldingen van dieren op de Ishtar-poort beschadigd.
Het leger zette het kamp deels op om de locatie juist te beschermen, nadat inwoners van Irak musea in Babylon en Kufa compleet hadden leeggeroofd. Het leger zat in het kamp van september 2003 tot december 2004. De Verenigde Staten betalen omgerekend 550.000 euro om de schade te helpen herstellen.
quote:okeeee.. the Holy Grale is gevonden...Op zaterdag 1 augustus 2009 00:48 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
31-07-2009
Archeologen hebben tijdens opgravingen in Jeruzalem een geheimzinnig opschrift ontdekt op een stenen kelk uit de eerste eeuw van het christendom.