Interview: Kader Abdolah over De boodschapper en De Koran op de website van de uitgever
quote:Ben altijd al een liefhebber geweest van de stijl van Kader Abdollah, en De Boodschapper, waar ik nu in bezig ben, is daarop geen uitzondering. Wat is de mening van de hier aanwezige moslims en niet-moslims over deze boeken?‘Ik kon deze boeken alleen in Nederland schrijven’, stelt Kader Abdolah over zijn vertaling van De Koran en zijn levensbeschrijving van Mohammad in het boek De boodschapper. ‘Door de Nederlandse samenleving van nu moest ik mijn wortels onderzoeken.’ En daarmee voegt Kader Abdolah aan zijn oeuvre twee boeken toe die van grote politieke, sociale en literaire invloed zullen zijn, nu en in de komende jaren.
‘Alles wat ik heb geschreven, heeft hiernaartoe geleid’
door Ad van den Kieboom
In zijn huis, dat uitkijkt op een breed kanaal, heeft Kader Abdolah zijn werkkamer op de eerste verdieping. De brede kastenwand achter het bureau is gevuld met zijn eigen boeken en boeken van schrijvers die hij bewondert. Een deel van de kast is gereserveerd voor Perzische, Arabische en Nederlandse exemplaren van de Koran en boeken over het leven van de profeet Mohammad. Het pronkstuk is de Arabische Koran van zijn vader.
‘De Koran is het boek van mijn vader, van mijn oom, van mijn jeugd. De Koran raakte mij niet, ook niet als literair boek. Pas door Nederland en de Nederlanders ging ik het weer lezen. Na Het huis van de moskee werd ik door de ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving rond de islam gedwongen mijn wortels te onderzoeken. In eerste instantie wilde ik de Koran voor de westerse lezer beschikbaar maken met een vertaling die zicht zou geven op wat de Koran te zeggen heeft. Ik wilde ook laten zien dat de taal een belangrijke factor is in de Koran. Terwijl ik bezig was, werd me iets belangrijks duidelijk. Je kunt de Koran niet begrijpen als je het leven van Mohammad niet begrijpt. Daarom besloot ik tot het schrijven van een nieuw boek, een vertelling naast de vertaling: De boodschapper. Als je De boodschapper leest, kun je de teksten van de Koran in de historische samenhang plaatsen waarin ze ontstaan zijn. Mohammad was een profeet, maar ook een religieus en politiek leider. Hij wilde de misstanden in Mekka op allerlei gebieden aanpakken. Naar onze begrippen gaat hij daarin misschien niet ver genoeg. Maar bijvoorbeeld de verhouding tussen mannen en vrouwen toen en nu zijn niet te vergelijken. Mohammad zorgde voor nieuwe omgangsregels en paste het erfrecht aan. Voor zijn tijd nam Mohammad grote stappen, met gevaar voor eigen leven.’
Voorzichtig legt Kader Abdolah een grote Koran op zijn bureau. Hij slaat het boek open. Het Arabische schrift, de grote, knisperende bladzijden en de meanderende versieringen hebben een magische uitwerking op de argeloze Nederlandse kijker. Wat daarna meteen opvalt zijn de talloze onderstrepingen en kleine opmerkingen in de kantlijn, die de indruk wekken dat Kader Abdolah hier nauwgezet en met het ontleedmes bezig is geweest. Op het moment van het interview (midden in de Boekenweek en tussen een grote reeks lezingen door) is het echte schrijven achter de rug. Het verwerken van opmerkingen en het corrigeren van de teksten is in volle gang. Het traject tot aan het verschijnen van de boeken is geplaveid met deadlines die gehaald moeten worden om de verschijningsdatum van 26 april te kunnen halen.
Ik las dat Koranvertaler Fred Leemhuis in zijn oratie als hoogleraar koranwetenschappen in Leiden heeft gezegd: ‘Zoals de uitvoering van een muziekstuk van Bach emoties kan losmaken, zo kan het reciteren van de Koran dat ook.’
‘Dat ben ik met hem eens. De magie zit voor een moslim ook in het ritme en de klank van de tekst. Daarom is een gelijkwaardige vertaling onmogelijk. De Koran was bedoeld voor mensen die niet konden lezen of schrijven. Mede daarom zit het vol herhalingen en worden verhalen fragmentarisch verteld. Een boek dat bedoeld is om in de tegenwoordige tijd in Nederland gelezen te worden stelt andere eisen. In een Arabisch land zou ik die boeken niet zo hoeven en kunnen schrijven. Kijk, als ik in Iran was gebleven, was het ook nooit nodig geweest om Het huis van de moskee te schrijven. Daarom zeg ik dat De boodschapper en De Koran Nederlandse boeken zijn.’
We onderbreken het gesprek even voor een glas thee en Perzische koekjes. In het huis van Kader Abdolah staan altijd schaaltjes met geurige koekjes en zoete lekkernijen die aan Iran doen denken. De schrijver maakt van de gelegenheid gebruik om even zijn e-mail te controleren. Elke dag bereiken hem verzoeken voor lezingen of vragen om een verhaal of een column te maken voor een speciale gebeurtenis. Het leven van een veelgelezen auteur bestaat slechts voor een deel uit schrijven. Als het beeldscherm weer op zwart gaat spreken we verder.
Hoe ben je te werk gegaan met de vertaling van de Koran?
‘Ik heb het boek rechtstreeks uit de oorspronkelijke Arabische Koran van mijn vader vertaald, en vier Perzische vertalingen en vijf Nederlandse vertalingen geraadpleegd. De vijfdelige middeleeuwse uitleg van de grote Korankenner Tabari had ik steeds bij de hand. Als ik er dan nog niet uit kwam, pakte ik de telefoon en vroeg ik mijn bejaarde oom Aga Djan om advies. Aga Djan is nu 94 jaar oud. Hij heeft de Koran minstens zevenhonderd keer gelezen. Wij lezen kranten ’s morgens en ’s avonds, hij leest in zijn Koran. Wij kijken tv, hij leest in zijn Koran. Zo kwam ik stap voor stap tot een versie waarin herhalingen zo veel mogelijk zijn geschrapt. Een versie die het de Nederlandse lezer mogelijk maakt de Koran te lezen.
Ik heb ook een ingreep gedaan in de volgorde. Sommige soera’s in de Koran zijn geopenbaard in Mekka, andere in Medina. In de algemeen gebruikte versie van de Koran staan die soera’s door elkaar. Die ordening is niet gebaseerd op een vast principe. Ik heb gekozen voor een min of meer chronologische volgorde. Ik begin met de soera’s uit de tijd in Mekka en daarna volgen die uit Medina. In het begin is Mohammad gematigd. In Medina wordt hij harder omdat de omstandigheden dat vragen en dat zie je terug in de soera’s.’
En hoe heb je de vertelling De boodschapper aangepakt?
‘Voor het vertellen over het leven van Mohammad bedacht ik een vorm die het mogelijk maakt om de feiten en de interpretatie tot een mooi boek te smeden.
Ik laat het verhaal vertellen door tijdgenoten. Dat maakt het authentiek en tegelijkertijd weet je dat er ook passages zijn die in het hoofd van de vertellers misschien anders zijn geworden dan de werkelijkheid. Soms vertellen ze iets wat ze van iemand hebben gehoord, die het ook weer van iemand heeft gehoord. Door zowel familieleden en vrienden als mensen die Mohammad kritisch volgen aan het woord te laten, ontstaat er een completer beeld voor de lezer. Niet alleen van de persoon Mohammad, maar ook van de tijd waarin hij leefde. En dat is nodig om te begrijpen waarom hij handelde zoals hij handelde. Waarom hij van een zoekende man een leider wordt die niet aarzelt het zwaard te hanteren. Je kunt de Koran niet begrijpen als je Mohammad niet begrijpt.’
Je vertelde dat De boodschapper en De Koran Nederlandse boeken zijn. Kun je dat toelichten?
‘Zoals ik al heb gezegd, kon ik deze boeken alleen hier, in Nederland, schrijven. Alles wat ik tot nog toe in mijn twintig jaar als auteur heb geschreven, heeft hiernaartoe geleid. In deze tijd zijn ze noodzakelijk. Ze vormen de bodem voor het begrip van de islam en de Koran. Als je ze gelezen hebt, weet je waarover het gaat. Daarom zouden de boeken in elke Hollandse huiskamer moeten staan. Ze openen een deur naar de oosterse wereld. En het gaat verder.
Deze twee boeken zorgen ervoor dat straks de derde generatie immigranten er voor het eerst kennis van kan nemen en trots met hun boek, de Koran, onder de arm naar buiten kan lopen.
Voor deze boeken ga ik door het vuur, deze boeken zullen de Nederlandse literatuur en cultuur veranderen.
De Koran is in de afgelopen veertienhonderd jaar de inspiratiebron geweest van de grote oosterse dichters, schrijvers en architecten. De wortels van de gehele Arabische en oosterse literatuur liggen diep in dit boek. De Nederlandse vertaling van de Koran kan een bijdrage leveren aan de Nederlandse literatuur. Tot nu toe hebben Nederlandse schrijvers, dichters en kunstenaars hun inspiratie in de Bijbel gezocht, nu mogen ze de Koran erbij pakken. Het is een oud en geheimzinnig oord voor hen.’
quote:Nou nou, phoe phoe! Literaire overdrijving?Voor deze boeken ga ik door het vuur, deze boeken zullen de Nederlanse literatuur en cultuur veranderen.
In mijn ogen een wijze man!
Het boek zou ik niet zo snel zelf kopen maar zou het niet terug brengen als ik het cadeau zou krijgen.
Deze ga ik dan ook zeker lezen.
TVP dus
quote:Dat zou ik niet zo durven stellen. Naast de schreeuwers die momenteel het debat beheersen zijn er velen die zich een genuanceerder oordeel willen vormen.Op dinsdag 29 april 2008 17:43 schreef Flashwin het volgende:
Een wijs man idd, maar jammer dat hij niet doorheeft dat weinigen in Nederland op zoiets zitten te wachten.
Om nou te zeggen dat de Koran een kopie van de Bijbel en Torah is?
quote:Je hebt gelijk. De Bijbel en Thorah zijn veel beter.Op dinsdag 29 april 2008 18:55 schreef Super7fighter het volgende:
Wat een gelul.
Om nou te zeggen dat de Koran een kopie van de Bijbel en Torah is?
quote:Op dinsdag 29 april 2008 19:28 schreef Papierversnipperaar het volgende:
[..]
Je hebt gelijk. De Bijbel en Thorah zijn veel beter.
quote:Dat houdt niet in dat diegenen zich er ook intensief in willen verdiepen.Op dinsdag 29 april 2008 18:34 schreef ultra_ivo het volgende:
[..]
Dat zou ik niet zo durven stellen. Naast de schreeuwers die momenteel het debat beheersen zijn er velen die zich een genuanceerder oordeel willen vormen.
En of het velen zijn betwijfel ik. De meeste mensen, mijzelf incluis, zijn gewoon islam-moe.
quote:*meldt*Op dinsdag 29 april 2008 18:34 schreef ultra_ivo het volgende:
[..]
Dat zou ik niet zo durven stellen. Naast de schreeuwers die momenteel het debat beheersen zijn er velen die zich een genuanceerder oordeel willen vormen.
quote:Niet een complete kopie idd, maar wel voor meer dan 90% dezelfde inhoud.Op dinsdag 29 april 2008 18:55 schreef Super7fighter het volgende:
Wat een gelul.
Om nou te zeggen dat de Koran een kopie van de Bijbel en Torah is?
quote:Ik durf geen getal te noemen, maar meer dan 90% lijkt me sterk. Er zijn inderdaad overeenkomsten tussen de Bijbel en de Koran, dat is volgens de Islam ook logisch, de Koran is een accumulatie en perfectionering van de Torah, de Bijbel en voorgaande geschriften. Maar je moet ook beseffen dat er een hoop verschillen zijn, zelfs verhalen die over dezelfde gebeurtenissen lijken te gaan (bijv de Zondvloed).Op dinsdag 29 april 2008 23:50 schreef Misstique het volgende:
[..]
Niet een complete kopie idd, maar wel voor meer dan 90% dezelfde inhoud.
De Koran corrigeert de Bijbel op honderden fronten. Ja er zijn ook overeenkomsten. Die geven juist aan dat beide boeken van één andere oorsprong afkomstig zijn, namelijk van God. Want sommige teksten in de Joods-Christelijke Geschriften en andere oudere geschriften hebben wel de verandering die mensen in de Bijbel, Torah e.a aanbrachten overleefd.
Tja. Daar sta je dan als bibliofiel met twee fraai vormgegeven boeken in je hand over twee jouw zeer dierbare zaken, maar waar je niet zo goed van weet wat je er mee aanmoet.
Vorige week schreef ik over een collega wiens dochter nogal sterke antida'wa over zich heen kreeg. Tot mijn verbazing begon dezelfde collega tijdens ons wekelijks beweeguurtje (ergotherapie voor de groep) over de Qur'aan. Terwijl ik een van onze kleine cliëntjes door een minihindernisbaan probeerde te laten kruipen (wat haar ook lukte, alhamdulillah), legde zij één van de minidames in een soort van parachuteschommel zodat ze allerlei verschillende vormen van balans en onbalans kon ervaren. Een favoriete auteur van haar zou namelijk een nieuwe vertaling van de Qur'aan maken, of ik die kende, Abdelkader of zo? In de Cicero boekenbijlage van de Volkskrant zag ik die middag een interview/bespreking van die nieuwe vertaling en zoals zo vaak maakte het de boekenliefhebber in mij wakker, maar dit keer knaagde er ook wat.
Kader Abdolah heeft een paar mooie boeken op zijn conto. Een titel waar ik met veel plezier aan terugdenk en die ik af en toe nog eens oppak om te lezen is "Portretten en een oude droom". Het is een wonderschoon en sterk boek dat verhaalt van een Iraanse vluchteling die als journalist in Amsterdam werkt en wiens reizen hem naar Zuid-Afrika brengen. Het boek is gelardeerd met herinneringen aan Iran, het politieke hier en nu en oude Perzische vertelkunst. Het balanceert op het randje van melancholie en überdrama. Het mooiste element van het verhaal is dat de verteller, Dawoed, zich richt tot de geesten van zijn oude vrienden (verzetskameraden) die geëxecuteerd zijn. Een magischrealistische waas hangt over het verhaal.
Maar het meeste plezier ontleende ik aan zijn media-optredens. Als je hem hoort en ziet, ervaar je een soort van theatrale oude-wereldverschijning. In zijn wollige, oubollige maar altijd volcreatieve spraak hoor je hem soms de mooiste dingen zeggen, altijd met teveel woorden, en altijd wat aan de onthaaste kant. En die snor... magistraal! Nooit zag ik een betergevormde snor (uitgezonderd misschien die ouwe van James Hetfield van Metallica). En ik hou niet eens van snorren!
Maar nu: Kader Abdolah heeft de Qur'aan vertaald en daar aan toegevoegd een soort biografie van de Profeet (saws). Als bibliofiel ben ik nu het haasje en in een diep dilemma terecht gekomen. De boeken zijn mooi verzorgd door uitgeverij de Geus, in harde kaft met leeslint en in een nette cassette samengevoegd. Een mooie tulp op de voorkant van "De boodschapper - een vertelling" en een olijftak op de voorkant van "De koran - een vertaling". Wat meteen opvalt in zowel de introductie van het ene boek als van het ander is dat Abdolah zich flink indekt: bij zijn biografie schrijft hij dat "Hoewel de verhalen en gebeurtenissen gebaseert zijn op historische feiten, mag alles volgens de wetten van de literatuur gelezen worden." In zijn introductie tot de koranvertaling schrijft hij: "Allah is alwetend, zegt Mohammad. Kader Abdolah is onwetend."
Deze beperkingen zijn belangrijk voor het verdere begrip van beide boeken. Het is alsof Abdolah een groot uitroepteken ter waarschuwing plaatst die misschien het best als volgt kan worden begrepen: in deze boeken vind je zijn versie, zijn perspectief, zijn beperkte kennis van zaken, maar wel op een mijns inziens sterke en oprechte wijze.
De invloed van de schrijver is dermate groot, dat je misschien beter kunt spreken van een 'hertaling' in het geval van zijn Koraninterpretatie. Hij doet namelijk een aantal dingen die je (zeker als moslim) redelijk het leplazarus doen schrikken: hij herschrikt de soerahs; gebruikt redelijk prozaïsche introducties (wel gebaseerd op bronnen, maar losjes); voegt een soort postscriptum soerah toe (feitelijk een relaas van het overlijden van de Profeet in de armen van 'Aisha r.a.). Zijn versie van de biografie van de Profeet is misschien nog het beste te beschrijven als een (redelijk) nauwkeurige historische roman. Hij verliteratuurt het levensverhaal van de Profeet (s) en beschrijft het vanuit de positie van Zaid, een verteller die een amalgaam van Zaid ibn Thabit (Qur'aanverzamelaar en secretaris van de Profeet (s) en Zaid ibn al-Harith (voormalig slaaf en geädopteerde zoon van de Profeet (s)) lijkt te zijn. Het voornaamste daarbij is dat de Profeet (s) als een mens wordt beschreven, met twijfels, verleidingen, grapjes en alles van dien.
En als moslimbibliofiel heb je dan twee boeken in je handen die bij benadering lijken op een sira en op de Qur'aan, maar het net niet zijn. Wat moet je er mee? Alhoewel Abdolah zijn versies gebaseerd heeft op de oorspronkelijke Qur'aan (Arabisch) en een aantal Nederlandse (5) en perzische vertalingen (4), en zelfs op de tafsir van Al-Tabari - zelfs dan nog zijn er zoveel zaken die afwijken dat je als moslim aan deze vertalingen niet 1-2-3 iets lijkt te hebben. Echter, ik verwelkom elk nieuw perspectief. Ik ben van mening dat er uit elke vertaling wel iets te halen valt. Daarnaast heeft Abdolah deze boeken ook niet echt voor moslims geschreven maar juist vanuit een soort maatschappelijke noodzaak om voor Nederlanders die dit boek en deze profeet (s) enkel als fascistisch en pervers omschreven hebben horen, maar die wel nieuwsgierig naar de waarheid zijn.
Precies zoals de situatie met mijn collega al aangaf: deze twee boeken creëren een ingang. Aan ons om gezamenlijk en gezellig naar binnen te lopen om ons in nauwkeurigere zaken te gaan verdiepen. Of niet natuurlijk. Wat je zelf wilt, ouwe.
http://www.wijblijvenhier(...)lah-is-onwetend.html
quote:Dat ja. Het boek kost E40,00 geloof ik. Da's toch wel veel, ik wacht wel tot de populaire versie voor E12,50 verschijnt of de hardcover bij de afgeprijsde boeken bij Donner staat.
quote:Juist. Ik ben dan ook zeker van plan dit boek te gaan lezen.Dat zou ik niet zo durven stellen. Naast de schreeuwers die momenteel het debat beheersen zijn er velen die zich een genuanceerder oordeel willen vormen.
Alleen is ¤40,- nog wat veel...
quote:zelfde hierOp donderdag 1 mei 2008 14:08 schreef sieske het volgende:
Als de prijs later lager wordt, koop ik hem dan wel.
trouwens, ben jij sieske uit utrecht?
KAder Abdolah quote:Waarom?
quote:De man is een Ezel
quote:So hé, ben jij even een voorbeeld voor de moslimwereld.
quote:Mwuaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaah 90% is heel erg hoog gegrepen. NT wat boven OT komt draait voor een 90% om Jezus als verlosser en Messias, de zoon van God.Op dinsdag 29 april 2008 23:50 schreef Misstique het volgende:
[..]
Niet een complete kopie idd, maar wel voor meer dan 90% dezelfde inhoud.
De Koran is hier fundamenteel op tegen, noch draait zij om Mohammed, namen die in de Bijbel en Koran tegenkomen zijn over het algemeen hetzelfde, maar namen van vele profeten in de Koran worden juist gezuiverd van wat er in de Bijbel staat, incest verhaal van Lot en zijn dochters bijvoorbeeld, of dat David een soldaat van hem laat doden zodat hij zijn vrouw kan eigenen etc.
quote:*applaus*
Mag hij wel blijven leven?
Overigens: Aan Kaders vertaling van de Koran ben ik begonnen, maar zoals hij zelf al zegt, die neem ik in kleine porties tot me...