28-07-2008
Phoenix update - 17 t/m 27 juli
De Phoenix Mars Lander is weer actief bezig geweest. De Marslander heeft de afgelopen week geschraapt en gegraven en heeft verder geprobeerd om op een effectieve manier materiaal in zijn "schep" te krijgen. Phoenix heeft verder ondermeer samen- gewerkt met de Mars Reconnaissance Orbiter om de atmosfeer van de Rode Planeet te bestuderen en is daarnaast begonnen met het verrichten van waarnemingen van stofduivels, een soort zandhozen die kilometers boven het oppervlak kunnen uittorenen.
17 Juli: 3D beelden vanop de Phoenix Mars Lander
Phoenix heeft met zijn Stereo Surface Image (SSI) een aantal stereo beelden gemaakt van de directe omgeving van de lander. Die zijn nu vrijgegeven op volgende site:
http://www.jpl.nasa.gov/news/phoenix/images3d.php Je hebt er wel een rood/blauw brilletje voor nodig (rood links, blauw rechts). De eerste 14 beelden zijn persoonlijk gekozen door Mark Lemmon, de SSI hoofdwetenschapper. De beelden zijn gemaakt tussen Sol 8 (2 juni) en Sol 36 (1 juli).
18 Juli: Verdere, diepere testen met de rasp
Het wetenschappelijke team heeft de Phoenix commando’s verstuurd om een tweede, grotere test uit te voeren met de rasp van de schep. Deze test is een volgende stap in de voorbereiding om op een effectieve manier geschraapte grond- en ijsdeeltjes in de TEGA oven te krijgen. TEGA zal dan meten of de harde grond inderdaad bevroren waterijs bevat, en zal eveneens de samenstelling van de bodem onderzoeken. De rasp slingert sommige deeltjes direct in een opening op de achterkant van de schep. Deze test verschilt op verschillende punten van de voorgaande test, uitgevoerd op 15 Juli.
Eerst wordt het terrein vlak geschraapt door de schep, om zo verse grond bloot te leggen. Daarna zal er vier keer op een rij geraspt worden, dubbel zo veel als de eerste keer. Ten derde zal de schep over de geraspte gaten heen gaan zodat zo veel mogelijk materiaal kan opgeschept worden. Met deze test willen de wetenschappers er zeker van zijn de ze op de meest efficiënte manier en zo snel mogelijk de ijsdeeltjes in de oven van TEGA kunnen brengen. Dit willen ze doen vroeg in de Martiaanse morgen zodat er zo weinig mogelijk ijs kan verdampen vooraleer de ovendeuren gesloten zijn. Ook zal de camera van de robotarm herhaaldeklijk foto’s nemen over een periode van 7 uur, om zo de visuele veranderingen van het materiaal te observeren.
21 Juli: Phoenix werkt de nacht door
Phoenix zal voor de eerste keer de ganse nacht doorwerken, om samen met een van de orbiters rond Mars metingen te verrichten aan de atmosfeer. Phoenix zal gebruik maken van zijn weerstation, de stereo camera en de geleidbaarheidsprobe, om de veranderingen in de lagere atmosfeer en aan het oppervlak te registreren, terwijl de Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) eveneens de atmosfeer en de grond zal bestuderen, maar dan vanuit de ruimte.
De geleidbaarheidsprobe (met zijn vork-achtige vorm) werd voor meer dan 24 uur in de grond gestoken. Terzelvertijd werd de atmosfeer geobserveerd. Hiermee hopen ze veranderingen op een tijdschaal van een dag te ontdekken, zoals wanneer water van ijsvorm naar waterdamp overgaat, en zo de grond verlaat in de atmosfeer. De probe doet daarbij uitstekend zijn werk. Zo hebben de wetenschappers al de elektrische eigenschappen van de grond gemeten, die kunnen wijzen op water, maar daar zijn de wetenschappers nog volop bezig met alle gegevens te verwerken.
Verder worden nog meer testen gedaan om ijsdeeltjes in de ovens van TEGA te krijgen. Wanneer het team voldoende vertrouwen heeft dat het de meest efficiënte methode heeft gevonden, zullen ze de robot op die wijze programmeren. TEGA heeft daaropvolgend succesvol zijn ovendeuren geopend, en is klaar om zijn lading ijsdeeltjes en grond te ontvangen.
22 Juli: Phoenix vervolledigt zijn lange nachtshift
Phoenix heeft dinsdagmorgen zijn langste shift gedurende de missie volbracht. De lander was 33 uur actief geweest, waarbij hij verscheidene keren heeft geschraapt en geraspt, en verder atmosferische metingen heeft verricht in samenwerking met de MRO.
De testen met de rasp hebben de wetenschappers voldoende vertrouwen gegeven om grond- en ijsdeeltjes te verzamelen en af te geven aan TEGA (TEGA is een oven die de grond verbrandt, en zo de ontstane dampen analyseert met een massa-spectrometer).
Het plan is om zo’n 80x te schrapen in “Snow White”. Zo willen de wetenschappers een zeer net oppervlak krijgen om daarna de bevroren ondergrond te raspen.
23 juli: Phoenix bereidt zich voor op een TEGA analyse
Phoenix heeft zijn robotarm gebruikt om een laagje van de harde onderhoud te schrapen. Phoenix moet met zijn stereo camera kleurbeelden maken telkens na 5 keren schrapen. Daardoor kunnen de wetenschappers bestuderen wat er gebeurd tussen twee schraapbeurten in. Het ziet er naar uit dat er vrij snel ijs vervliegt wanneer er verse grond blootgelegd wordt, waardoor een dun laagje grond overblijft waar het ijs al van tussen is vervlogen. Er is een kleurverandering van donkerder naar blauwer naar roder. Binnen enkele dagen wordt een bodemstaaltje losgewerkt om zo in de TEGA oven te plaatsen voor verdere analyse.
TEGA heeft een checkout van zijn instrumenten gedaan op Sol 57. Later zal een test gebeuren van een verwarmingselement die de druksensoren operationeel moet houden. De volgende analyse zal vroeger op de dag gebeuren dan de vorige keer, om zo een zo koud mogelijke buitentemperatuur te hebben, en zo ook een ijsrijk bodemstaal in TEGA te kunnen werpen. Dit is zo’n 3u vroeger dan normaal, wat anders rond 9u lokale tijd is.
Een andere gebeurtenis is het bekijken met de Stereo Surface Imager van het noordwestelijke gedeelte van de horizon, waar men op zoek zal gaan naar “dustdevils” of zandhozen. Dit zal een eerste systematische zoektocht naar “dustdevils” zijn.
24 Juli: vrijmaken van TEGA
“Snow White” is nu volledig vlak gemaakt door gebruik te maken van de schep op de robot arm. Hierdoor is de harde onderlaag klaar om samples te nemen, en die naar de TEGA oven te brengen.
Resten er nog twee belangrijke activiteiten te doen vooraleer men de bodemmonsters kan bezorgen. Ten eerste moet de schep volledig vrijgemaakt worden van alle resterende gronddeeltjes, en ten tweede moet de oven van TEGA volledig vrij zijn van alle gassen en stoffen. Het leegmaken van de schep gebeurt door het roteren van de kop op een precieze manier. Met de camera word gecontroleerd dat er inderdaad niets meer in de schep te vinden is.
Het “reinigen” van de oven van TEGA gebeurt door die te verhitten, en zo alle stoffen te verdampen of verbranden. Deze stoffen zijn meestal vluchtige stoffen, zoals water(damp) en koolstofdioxide, die aan de kanten kunnen kleven. Verder moeten alle daarbij mogelijks ontstane gassen uit de oven gepompt worden.
Verdere activiteiten zijn het volgen van de atmosferische condities (het weer), en het fotograferen van verscheidene gebieden. De Stereo Surface Imager zal foto’s nemen van hetzelfde beeld, maar door 15 verschillende filters. Elke filter laat maar een bepaalde golflengte door in het zichtbaar of infrarood licht. Wanneer men enkel door rood, groen en blauw filtert, kunnen de wetenschappers een full-color beeld maken. De andere filters geven bijkomende informatie over de geologie en atmosferische kwaliteiten van het gefotografeerde gebied.
25 Juli: Phoenix klaar om ijsdeeltjes te ontvangen
Beelden bevestigen dat de schep volledig leeg is, en klaar om bodemmonsters te verzamelen met gebruik van de rasp. Later op de dag zullen er dan effectief gronddeeltjes opgeraspt en in de schep verzameld worden. Die zullen dan naar de oven van TEGA gebracht worden. Die oven werd ook succesvol vrijgemaakt van alle gassen die mogelijk vrijgekomen zijn door het verhitten van de oven.
26 Juli: Phoenix schept ijsgrond op, maar krijgt het niet uitgestrooid in TEGA
Phoenix heeft meer dan voldoende materiaal opgeschept om aan de oven van TEGA te geven, maar moet zijn methode om de grond in de oven te schudden veranderen. In totaal werd ongeveer 3 cm³ (kubieke centimeter) ijsgrond verzameld, wat meer dan voldoende is om de kleine ovencel van TEGA te vullen. Daardoor heeft Phoenix 16 gaten in de grond gemaakt met behulp van de rasp.
Maar foto’s die zaterdagmorgen werden genomen, toonden aan dat het meeste van dit materiaal vastklit aan de schep. Maar zeer weinig van de bodemmonster is in de oven terecht gekomen.
Eenmaal dat het materiaal verzameld is, heft de robotarm de schep omhoog, en wordt de rasp enkele keren aangezet, in een poging om het materiaal terug los te krijgen. Daarna keert het de schep om, om zo het materiaal in de oven te plaatsen. De (zeef-)opening boven de oven is ongeveer 10 cm bij 3 cm breed, maar de oven zelf is maar zo groot als een balpenvulling! Bij het vullen wordt de zeef ook nog gevibreerd. TEGA daarentegen heeft gedetecteerd dat er te weinig materiaal in de oven is terecht gekomen, waardoor de deurtjes niet werden gesloten.
Daarop werd besloten om de toeleveringsmanoeuvres aan te passen zodat er wel voldoende materiaal in het oventje terecht kan komen. Nu worden er nog bijkomende foto’s genomen op, onder en rond het TEGA instrument om te zien of er al dan niet toch wat materiaal uit de schep is gekomen, maar niet in het oventje, die een eventuele verdere handeling zouden kunnen verstoren.
27 Juli: Phoenix herwerkt toeleveringsmethode
Phoenix zal een aangepast scenario gebruiken om materiaal te verzamelen en af te leveren. Enkele kleine veranderingen zouden er nu voor moeten zorgen dat het materiaal wel degelijk in de oven terecht komt. Een van die veranderingen is het minder lang raspen van de grond, waarbij men denkt dat de temperatuur daardoor oploopt, en zo het materiaal aan elkaar begint te klitten. Een andere verandering is het verhogen van het aantal vibraties gedurende het laten vallen van het materiaal in de oven.
Beelden die nog genomen zijn bij de vorige poging toonden wel degelijk aan dat het materiaal uit de schep was gevallen, op de Phoenix lander zelf.
(Astrostart)