“De Armeens kwestie, is geen Armeense kwestie. Met een fijn geweten kan ik zeggen dat, het Armeense volk, dat zij van de beste volkeren zijn die heel goed geïntegreerd zijn in het Ottomaans zijn en vertegenwoordigen. Ze hebben onze beschaving gediend, gewerkt aan de welvaart van onze staat, geserveerd en met loyaliteit hebben zij geweldige Ottomanen naar voren gebracht. De Armenen hadden geen klachten over ons, maar wanneer de Russen in Bulgaristan hun doelen hadden bereikt, was het tijd om een nieuw stuk van de Ottomaanse rijk te grijpen. Ze hebben de Armenen ingepalmd, met de gestuurde spionnen de onderwijzers richting Rusland gekregen, waarna zij de avontuurlustige Armenen tegen ons wisten te keren. Als een ware kijk op zaken van de Russen; waren zij niet voor een onafhankelijke Armenië binnen Turks grondgebied. Want ook de Russen hadden Armenen in hun grondgebied, waarbij zij zich zouden willen aansluiten aan een onafhankelijk Armenië. De Russen wouden de eigen Armenen tevreden houden en chaos in Turkije beginnen. Niet lang er na of ook Frankrijk en Engeland betrokken zich hiermee. Ook zij wouden inspraak in een nieuw van het Ottomaanse rijk gerukte land. De eerste Armeense comité is niet in Turkije, maar in Parijs opgericht, het geeft alles aan. Leiding van alle ophitsing kwam van buiten af.
Ik probeerde alle ophitsing te stoppen, tegen te gaan dat deze goede Ottomanen het verkeerde pad kozen, ik heb gedaan wat ik kon. Aan de ene kant ben ik met alle barmhartigheid ze tegemoetgekomen. Aan de andere kant gebruikte ik de verschillen tussen de Katholieke en de Orthodoxe Armenen om ze niet aan één kant te krijgen. De Fransen beschermden de Katholieken en de Russen de Orthodoxen, ik gebruikte soms de een tegen de ander, maar beiden heb ik ze als gelijkwaardige Ottomanen behandeld, met zulke dingen in mijn hoofd probeerde ik provocatie tegen te gaan, eerst keerden ze elkaar de rug om en daarna vielen ze de moslim volkeren aan.
Ik kende het spel maar al te goed, de wereld ook. Want in Bulgarije was het eerder geprobeerd en op het einde kreeg Bulgarije haar soevereiniteit onder zelfbeschikkingsrecht. Daarom wou ik onderlinge strijd van Moslims en Armenen niet met troepen tegemoetgekomen. De Armenen wouden de moslims provoceren, aangevallen worden en daarna de wereld in opstand zien. Hierna bemoeiden Europese machten zich er mee, ineens was het zo dat de twee volkeren niet naast elkaar zouden kunnen leven en dat ze zelfbeschikkingsrecht moesten krijgen. Na alle moeite van de Paus, docenten en spionnen leverde het niet zo veel op, veel Ottomaanse Armenen gaven niet zo veel om provocatie van buitenaf. Hierop begonnen de opgerichte bendes eerst zich te richten op de eerlijke Armeense inwoners om ze tot hun kant te krijgen, en begon ze onder de Armenen te moorden, aan de ene kant wilden ze niet betrokken raken met Ottomaanse doelen, maar ook niet met de bendes, later zijn er een aantal begonnen met het steunen, voeden en onderduiken van de bendes.
Eerste gedeelte van het spel liep zo af en werd overgegaan naar het tweede gedeelte. De Armenen die zich vermomden als Turken slachtten de Armenen die hun niet wouden helpen waarna ze zeiden: “Zien jullie wel, Turken slachten jullie, en nog verenigen jullie je niet met ons.” Aan de andere kant gingen ze Turkse dorpen in om daar moslims martelend te doden en zo te provoceren.
Betreffende Armenen probeerden vooral in het Sason gebied het provoceren voort te zetten. Om de Moslim & Armenen strijd een halt te roepen, stuurde ik het leger van Zeki Pasa naar het gebied en heb de opstanden neergeslagen. De ambassadeurs van de grote machten haastten zich naar het paleis: Dat de zielige Armenen door het zwaard waren heen gegaan en dat het marteling was, vooral de Engels delegatie wou een commissie meteen oprichten en ter plaatste sturen onder leiding van de Britten. Alle ambassadeurs en voornamelijk de Britten vonden het een kwestie van veiligheid, ik gaf aan dat het leger onrust onder de twee volkeren tot bedaren had gebracht. En ik voegde er aan toe dat ik het niet kan toestaan omdat een Britse delegatie ter plekke weer het onrust zou kunnen doen verhogen. De ambassadeur vertrok met verbazing. Ik wist dat er in de dagen in het verre Oosten ze wat problemen hadden met de Russen. De Fransen waren toen nog wat terughoudend op de Russen, Britten en de Duitsers vandaar wist ik dat ze toen niet veel konden uithalen. Het is ze dan achteraf ook niet gelukt. Maar de hier op volgende jaren deed Engeland er alles aan om de Armeens kwestie hoog en actueel te houden. Want hiermee konden ze hun activiteiten in Egypte dekken en waren alle ogen van de wereld wakend op Turkije gericht. “
Bozdag collecties
[ Bericht 0% gewijzigd door #ANONIEM op 03-10-2007 23:46:25 ]