Ello

.
Hierbij een interview over José Mourinho uit de meest recente uitgave van Helden Magazine (via Blendle).
Enjoy!
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
José MourinhoEen speciaal geval
TEKST: VINCENT DE VRIES BEELD: ANP
![171d5c50ce331bdc4fb0d2d77ea238e7792d2c90.png?w=320&auto=format&fit=crop&crop=edges%2Centropy%2Cfaces&trim=auto]()
“Een clash? Nee, ik had een meningsverschil met hem.” Piet de Visser, al jaren scout bij Chelsea, is niet alleen van de details, maar duidelijk ook van de nuance. “Maar inmiddels gaan Mourinho en ik weer prima met elkaar om, hoor. Het was niet voor niets dat hij geen seconde hoefde te twijfelen toen ik hem vroeg om het voorwoord voor mijn boek te schrijven. Natuurlijk wilde hij dat. Dat is omdat we elkaar respecteren.” Toch had het weinig gescheeld of De Visser en Mourinho waren een paar jaar terug uit elkaar gegroeid. Dat kwam omdat de Portugees het tot grote ergernis van de Brabander niet nodig vond om Kevin De Bruyne en Romelu Lukaku, de twee jonge Belgen die op advies van De Visser waren gecontracteerd, ook maar een kans te geven bij Chelsea. “Dat vond ik zo zonde,” vertelt De Visser, “en dat heb ik hem ook verteld. Dat De Bruyne en Lukaku, die ik voor heel weinig geld uit België had opgehaald, echt wel wat kunnen. Ja, toen al. Maar ja, Mourinho zag dat niet. Of beter gezegd: hij wilde dat niet zien. Volgens hem waren De Bruyne en Lukaku op dat moment nog veel te jong voor het grote werk. ‘Dan stel je ze toch niet zestig keer per jaar op, maar hooguit dertig wedstrijden,’ zei ik. ‘Of desnoods vijftien keer.’ Maar daar wilde hij niks van weten.” Typisch Mourinho, aldus De Visser. “Die gaat liever zijn eigen weg.” En dat niet alleen: de Portugees, die na zijn tijd op Stamford Bridge tevens grote successen kende bij Internazionale en Real Madrid, kiest liever ook de zekerheid van het moment dan dat hij investeert in de toekomst. “Dat was echt jammer, want we weten inmiddels allemaal hoe goed en waardevol De Bruyne en Lukaku zijn geworden. Een gemiste kans? Absoluut, al neemt dat natuurlijk niet weg dat Mourinho een bevlogen en kundig voetbaltrainer is.”
Matige voetballerDat merkte ook Gerard van der Lem, die met Mourinho samenwerkte in de tijd dat ze beiden assistent waren van Louis van Gaal bij FC Barcelona. “Bij een training kreeg ik meestal een eigen groep van Louis waarmee ik aan de slag kon. Vaak kreeg ik Mourinho er ook bij. Dat wilde Louis graag. ‘Want,’ zo zei hij, ‘dan kan Mourinho tenminste zien hoe het moet.’ Ik moet zeggen: Mourinho heeft toen heel goed opgelet...”Al moet Van der Lem, die in Sitges de buurman van de Portugees was, wel eerlijk toegeven dat hij op dat moment geen seconde heeft gedacht dat Mourinho, zelf een zeer matige voetballer bij Rio Ave, Belenenses en Sesimbra, het weleens ver zou kunnen schoppen als hoofdtrainer. “Vergis je niet, Mourinho kwam bij Barcelona eigenlijk binnen als tolk,” zegt Van der Lem, die het ook over Mourinho heeft in zijn onlangs verschenen biografie.
Maaskant: ‘Guardiola is van het spel maken, Mourinho van het spel breken’“Bovendien daalde hij ook nog eens in de pikorde toen Ronald Koeman erbij kwam. In feite was hij toen de vijfde trainer. Maar goed, later heeft hij het op zijn eigen manier natuurlijk fantastisch gedaan. Omdat het bij hem niet gaat om het creatieve gebeuren, kunnen we veroordelen wat we willen, maar zijn werkwijze is natuurlijk wel zeer effectief. Want doordat hij zich zo goed aanpast aan de tegenstander kunnen zij geen goal maken. En als jij er dan één maakt, ja, dan win je. En dan ben je in mijn ogen een grote.”
Paul Pogba en José Mourinho lagen vaak met elkaar in de clinch bij Manchester UnitedTactische zetDat vindt ook Robert Maaskant, de oud-voetbal-trainer die Mourinho jaren geleden zowel bij Barcelona als Chelsea tegenkwam toen hij daar voor de cursus coach betaald voetbal een tijdje stage liep. “Zijn cv is natuurlijk geweldig. En geloof mij maar: als je zo lang aan de top zit en zoveel prijzen wint, dan is dat geen toeval meer. Daarom vind ik het jammer dat Mourinho niet de waardering krijgt die hij verdient. Want echt, als je dat rare gedrag bij hem weg zou halen, iets wat blijkbaar bij veel mensen negatieve emoties oproept, blijft er echt een heel goede trainer over.” Dan blijkt maar weer, zo zegt Maaskant, dat beeldvorming vaak erg bepalend is. “Zelf heb ik dat bijvoorbeeld met Pep Guardiola. Af en toe word ik helemaal gek van die beweginkjes van hem. Maar anders dan Mourinho heeft Guardiola wel de sympathie. Dat heeft met het type voetbal te maken dat hij speelt. Guardiola is van het spel maken, Mourinho van het spel breken.” Dat zag je goed bij Internazionale waarmee Mourinho naast twee landstitels, de Italiaanse beker en de Italiaanse Super Cup eveneens de Champions League won, meent Maaskant, zelf inmiddels technisch directeur bij Almere City. “Dat soort voetbal is misschien niet zo leuk om naar te kijken. Iedereen kijkt veel liever naar FC Barcelona, dat begrijp ik ook wel, maar het is wel erg effectief. En gewoon heel knap. Want doordat hij door en door analyseert wat de tegenstander doet, haalt hij de kracht bij zo’n team weg. Daar is Mourinho echt heel sterk in. Ajax weet daar alles van. Want door één tactische zet won Manchester United twee jaar geleden de Europa League.” Zijn voetbalintelligentie was dan ook precies de reden waarom De Visser zich in 2004 hardmaakte voor de komst van Mourinho bij Chelsea. “Roman Abramovitsj,de eigenaar voor wie ik lange tijd de persoonlijke scout en adviseur was, vertelde me op een dag dat hij niet echt tevreden was over Claudio Ranieri, op dat moment zo’n vier jaar trainer in Londen. Hij wilde vernieuwing, zo zei hij. ‘Nou,’ zei ik, ‘ik weet wel iemand.’ En dat was Mourinho, die in die periode heel goed bezig was bij FC Porto, dat hij kort daarvoor niet alleen twee keer landskampioen had gemaakt en de UEFA Cup had bezorgd, maar tot verrassing van velen ook nog eens de Champions League won.” De Visser kreeg meer dan gelijk. Mourinho, zoon van een Portugese keeper en een voormalig studente sportwetenschappen, was inderdaad de juiste man voor Chelsea. Zo bloeide de club uit Londen onder leiding van Mourinho volledig op en werd het na vijftig jaar eindelijk weer eens kampioen van Engeland. Een titel die de Portugees een seizoen later prolongeerde. Dat Mourinho in september 2007 toch aan de kant werd gezet, was verrassend. Ook voor De Visser, die in een verleden zelf coach was van onder meer FC Den Haag, Roda JC, AZ, Willem II en NAC Breda. De Portugees had immers een paar maanden eerder nog met Chelsea de FA Cup gewonnen ten koste van Manchester United. Maar met de kennis van nu vindt de Nederlandse scout het eigenlijk niet meer dan logisch dat Mourinho werd vervangen. “Je ziet het steeds weer terug, niet alleen bij Chelsea, maar later ook bij Inter en Real Madrid. Na drie jaar is zijn manier van werken uitgewerkt. Dan is het over en worden de spelers niet meer geprikkeld zoals ze dat in het eerste jaar wel werden. Ja, het klopt dat Wesley Sneijder nog altijd zeer lovend over hem is. Maar weet je hoe dat komt? Omdat Sneijder hem bij Inter maar één seizoen heeft meegemaakt. Ik weet zeker: als hij drie jaar met Mourinho had gewerkt, had hij heel anders over hem gepraat.”
Botte manWat De Visser ook verraste, was de manier waarop Mourinho zich ging gedragen. Helemaal als hij wist dat hij in de spotlights stond. Dan zag De Visser niet de sympathieke man die hij kende, maar een botte man die opzichtig ruzie zoekt met alles en iedereen. “Dat vond ik zo tegenstrijdig. Alsof hij een masker had opgezet,” aldus De Visser. “Want echt, als je met hem alleen bent, doet hij heel normaal en kun je met hem urenlang over voetbal praten.” Het is een beeld dat Bas Nijhuis ook van hem heeft. De scheidsrechter kwam Mourinho vorig jaar toevallig tegen op het vliegveld van Innsbruck, toen hij de oefeninterland tussen Oostenrijk en Rusland had geleid pal voor het WK. “Ineens kwam ie op me af. ‘Hey ref,’ zei hij, en hij klopte me hard en triomfantelijk op de schouders. En hij begon over de wedstrijd die ik een dag eerder had gefloten. Hij vertelde dat hij ook in het stadion zat, voor Marko Arnautovic. Die wilde hij namelijk graag naar Manchester United halen. En zo hadden we het wel over meer dingen, onder meer over zijn privéjet waarmee hij naar Oostenrijk was gekomen... Machtig mooi natuurlijk om het met hem daarover te hebben. Maar één ding dacht ik de hele tijd wel: is het ’m echt wel? Is dit de man die altijd zo gek doet langs het veld? Zo kende ik hem namelijk niet.
Van der Lem: ‘Dát is dus Mourinho: zodra hij ziet dat iemand aanstalten maakt om vooruit te gaan, trapt hij die het liefst naar beneden’Want hij was juist superaardig, heel rustig en kwam zo sympathiek over dat ik op een gegeven moment echt dacht dat ik niet met hem, maar met zijn relaxte tweelingbroer stond te lullen.” Ook dat is typisch Mourinho, meent De Visser. “Maar o wee zodra hij weet dat hij in de picture staat. Dan wordt ineens alles anders en jaagt hij met zijn gedrag het liefst iedereen tegen zich in het harnas. Niet alleen de spelers en het bestuur, maar ook de scheidsrechters en de pers.” Jamie Jackson weet inmiddels hoe dat voelt. De verslaggever van de Britse kwaliteitskrant The Guardian kreeg eerder dit seizoen de volle laag toen hij na de 0-3 nederlaag tegen Tottenham Hotspur een verkeerde vraag had gesteld aan de Manchester Unitedcoach. “In de ogen van Mourinho dan, hè,” vertelt Jackson met een glimlach. “Ineens ontplofte hij en begon hij te roepen dat ik geen respect voor hem had.” Maar daar ging het helemaal niet om, zegt Jacksondie Mourinho al bijna vijftien jaar volgt. “Ik hield me puur bij de feiten. Mourinho vertelde namelijk dat hij zo enorm trots was op de fans. Want ondanks het verlies bleven ze het team maar steunen. ‘Nou,’ zei ik, ‘dat is niet waar.’ Heel veel fans hadden juist ruim voor het einde van de wedstrijd het stadion verlaten. En dat, zo zei ik tegen hem, zegt veel over hoe de fans de ploeg zagen. Nou, dat was duidelijk tegen het zere been. Mourinho stond na die opmerking van me meteen op en verliet woedend en geïrriteerd de persruimte.”
AlfamanWaarom Mourinho zich zo gedraagt? Sportpsycholoog Daniëlle van der Klein denkt dat het komt omdat de Portugees een typisch voorbeeld van een alfaman is. “Die duwen iedere dreiging weg en behouden hun positie door te laten zien hoe stoer ze zijn, door onder meer anderen te vernederen. Dat zie je dus gebeuren bij de persconferenties.” Van der Lem kan zich goed in dat geschetste beeld herkennen. Zo herinnert de Amsterdammer zich nog goed dat hij in Spanje met Mourinho over straat liep en hij een oude man met een drilboor zag staan. “Omdat het die dag zo ontzettend heet was, zweette die man als een otter. Ik tikte Mourinho aan en zei: ‘Dan hebben wij met onze baan veel geluk gehad, hè.’ Mourinho keek me aan. ‘Geluk? Dat is helemaal geen geluk. Voor jou klinkt dat misschien raar in de oren, maar dat is nu eenmaal onze mentaliteit. Want die man wil niet alleen mijn baan hebben, hij zou ook dolgraag willen dat ik zijn baan krijg. En dat moet je dus nooit laten gebeuren.’ Dát is dus Mourinho: zodra hij ziet dat iemand aanstalten maakt om vooruit te gaan, trapt hij die het liefst naar beneden. Daarom interesseerde het hem ook geen reet dat die oude man onder het stof zat en het veel te warm had. ‘Want,’ zo zei hij, ‘dit is mijn baan en die geef ik niet op.’” Al vertoont Mourinho iemand die volgens de sportpsychologe sterk de behoefte heeft aan aandacht en bewondering - ook veel narcistische kenmerken, meent Van der Klein. “Kijk alleen al hoe overtuigd hij lijkt te zijn van zijn eigen superioriteit. Het is veelzeggend dat hij zichzelf The Special One noemt. En dan kan hij wel charismatisch overkomen en zelfvertrouwen en bekwaamheid uitstralen, maar dat gevoel van arrogantie overheerst natuurlijk wel bij velen. Daarmee komt Mourinho weg zolang hij succesvol is en wint. Dan lijkt zijn dominante leidersgedrag juist een positief effect te hebben. En dat is heel begrijpelijk. Immers, hij is de man, daar luister je naar.” Hoe anders is dat als de resultaten minder worden. Of als Mourinho merkt dat hij onvoldoende erkenning krijgt. Dan zie je volgens Van der Klein een herkenbaar patroon optreden. “Dan is hij niet meer in staat om kritisch naar zichzelf te kijken en wordt hij boos. Want de problemen liggen nooit aan hem, hè. Een coach moet kritiek en informatie die hij krijgt juist zinvol gebruiken. Maar goed, daarvoor is zelfreflectie en observerend vermogen nodig en dat heeft Mourinho kennelijk niet. Je zou zijn gedrag dan ook eerder een ‘te groot zelfvertrouwen’ kunnen noemen.”
VerzuringDe Visser en Maaskant denken dat zijn gedrag, en dan in het bijzonder het creëren van conflictsituaties, vooral een doel heeft; namelijk om de boel op scherp te zetten. Zoals Guus Hiddink en later Johan Cruijffook deden met Romário, de Braziliaanse aanvaller die liever lui dan moe was. “Dat gaat vaak goed, al kan dat natuurlijk ook averechts werken,” meent De Visser. “Dat zag je goed bij Manchester United, waar Mourinho op een gegeven moment flink overhoop lag met Paul Pogba.” Maaskant: “Ja, toen zag je duidelijk dat er een bepaalde verzuring was opgetreden. Het was voor het eerst dat zelfs zijn eigen spelers een hekel aan hem kregen.” De Visser: “Die waren inderdaad klaar met hem. Want Mourinho was nog niet weg of Manchester United bloeide ineens op, met Pogba voorop.” Volgens De Visser betekent zijn ontslag, begin dit jaar, niet dat de carrière van Mourinho nu definitief voorbij is. Integendeel, meent de inmiddels 84-jarige scout die nog altijd niet van ophouden weet. “Natuurlijk keert Mourinho binnenkort weer terug, maar niet tegen elke prijs. Hij gaat alleen voor de absolute top. Daarom ging hij onlangs ook niet in op een aanbod van Benfica. Je zult hem ook niet zien opduiken in het Midden-Oosten of China.”
Van der Lem: ‘Hoe Mourinho de laatste jaren langs de kant stond, dat wil je toch niet? Je zal er haast medelijden mee krijgen’Wat dat betreft is Mourinho heel kieskeurig. “Daarom hoeft een club als Feyenoord hem echt nooit te bellen,” meent De Visser. “Joh, daar lacht ie om.”Maaskant: “Wat heb je aan een coach die dat niveau niet kent en moet werken met budgetten die honderd keer lager zijn dan dat hij gewend is? Niks.” Zijn volgende werkgever zal volgens De Visser dan ook sowieso een club zijn waar ze niet op een miljoentje meer of minder kijken. “Dat moet ook wel, want dat soort clubs willen direct resultaat. En dan is Mourinho, een coach die geen oog heeft voor de toekomst, natuurlijk de ideale trainer.” En dan later bondscoach? “Ja, van Portugal,” zegt De Visser. “Dat zou hij graag nog een keer willen, zo vertelde hij me laatst. Maar daarvoor voelt hij zich nu nog wat te jong. Hij wil eerst laten zien dat hij in het clubvoetbal nog zeker niet is afgeschreven.” Dat denkt Van der Lem ook. “Ik hoop alleen één ding. Dat hij zijn gedrag wel wat aanpast. Want hoe Mourinho de laatste jaren langs de kant stond, dat wil je toch niet? Je zal er haast medelijden mee krijgen.”
José mourinho26 januari 1963, Setúbal, Portugal
Clubs als hoofdtrainer: FC Porto (2002-2004), Chelsea (2004-2007), Internazionale (2008-2010), Real Madrid (2010-2013), Chelsea (2013-2015), Manchester United (20162018)
Prijzen met FC Porto: 1x Champions League, 1x UEFA Cup, 2x landstitel, 1x beker, 1x supercup
Prijzen met Chelsea: 3x landstitel, 1x beker, 3x League Cup, 1x supercup
Prijzen met Internazionale: 1x Champions League, 2x landstitel, 1x beker, 1x supercup
Prijzen met Real Madrid: 1x landstitel, 1x beker, 1x supercup
Prijzen met Manchester United: 1x Europa League, 1x League Cup, 1x supercup
[ Bericht 0% gewijzigd door moemoe op 13-04-2019 21:33:25 ]