Even copy/paste, ik heb het niet overgetyped uit de VI van vandaag
quote:
De geschiedenis
‘In Athene is hij helemaal kapotgemaakt’
Ondanks de tegenvallende seizoenstart van FC Utrecht heeft Stadion Galgenwaard weer aantrekkingskracht. Twee maanden geleden was het al raak toen Willem van Hanegem kwam, nu bezit de club ook een publiekslieveling óp het veld: Lucian Sanmartean. Die naam spreken ze in de Domstad het liefst voorzichtig uit. Vol respect voor deze verlosser. Alsof ze bang zijn dat een kritische noot het fragiele lijf van de frivole middenvelder zou kwetsen zoals charges van veel te agressieve tegenstanders dat al vaak doen. De Roemeen heeft de populariteit en aandacht van een nieuwe speler, maar in werkelijkheid staat hij al een half jaar onder contract in Utrecht. Als een man van glas met spieren van piepschuim strompelde hij echter door zijn eerste maanden in de Eredivisie, de fysiotherapeut van de club kon vaker van hem genieten dan de supporters. Twijfels rezen, verwachtingen over de gehoopte ster verschrompelden bij elke nieuwe tegenslag verder ineen. Tot hij, eerst in het oefenduel met Espanyol en vervolgens voor de competitie tegen FC Twente, opstond als een heerser en elke vorm van kritiek verstomde.
De verbazing was groot. Deze Sanmartean is iemand die graag mensen verrast.
Het is al zes maanden geleden toen hij daar opeens stond. Uit het niets had FC Utrecht een speler aangetrokken en zij die de naam Sanmartean intoetsten in welke willekeurige internet-zoekmachine dan ook, werden weinig wijzer. Als een engel was hij naar beneden gevallen, met Utrecht als toevallige plek van bestemming. Maar at moesten ze met deze Roemeen? Van zijn statistieken uit de laatste seizoenen wordt de gemiddelde technisch directeur immers niet warm of koud. ‘We werden getipt door Nordin Wooter, die destijds net als Lucian bij Panathinaikos speelde’, zegt Piet Buter, technische baas van FC Utrecht, maar destijds nog zaakwaarnemer bij het bureau Grandsand. ‘Met dat verschil dat Wooter wél en Sanmartean géén speelminuten kreeg. Lucian had een arbeidsconflict, waardoor hij al een paar maanden niet in actie was gekomen.’ Wooter, tegenwoordig spelend op Cyprus voor AEK Larnaca, blijkt zijn oude teamgenoot nog niet te zijn vergeten. ‘Een geweldenaar, echt. Ik heb in mijn carrière met heel veel goede voetballers gespeeld, maar Sanmartean is met niemand vergelijkbaar. Hij denkt twee stappen sneller dan zijn medespelers en dat maakt het soms lastig. Hij is snel, heeft techniek en een fantastische passeerbeweging. Het verbaast me niets dat hij in Nederland een hype is geworden.’
Eén ding was duidelijk: Sanmartean zag in Griekenland geen toekomst meer. Zijn relatie met trainer Alberto Malesani was volledig verpesten ondanks verzoeken van zowel medespelers als fans hield de Italiaan de Roemeense groeibriljant continu op de bank of de tribune. Wooter: ‘Heel Griekenland riep om hem, maar hij is echt weggepest.’ Het bleef niet bij wedstrijden. Ook de trainingen waren niet voor Sanmartean weggelegd. Terwijl hij de rest van de selectie zag dollen met een bal, werkte hij zijn rondjes om het veld af. Pas na het telefoontje van Wooter kwam er enige beweging in de impasse, blijkt wanneer we afspreken met Hakim Slimani, zaakwaarnemer van zowel Wooter als Sanmartean.
‘Het breekpunt is het moment geweest dat Panathinaikos in de voorbereiding tegen AS Roma speelde, twee jaar terug. Sampdoria was sterk geïnteresseerd en zou komen kijken. Lucian had een fantastische oefenperiode achter de rug, maar juist toen kwam hij weer op de bank te zitten. Op dat moment heeft hij gezegd niet meer voor die man te willen spelen. Mentaal is hij in Athene kapotgemaakt. Bovendien had hij een manager die niet naar hem omkeek. Op verzoek van Wooter kwam ik naar Griekenland. Vanaf een muurtje had ik na twintig minuten al gezien dat Sanmartean een topspeler is, met voldoende toekomst. Na de training gingen we met z’n drieën wat drinken, ik bood hem aan zijn zaken te doen en hij wilde dat gelijk. Tekenend voor zijn situatie én voor de mens. Daarna zijn we aan de slag gegaan.’
Sanmartean bevond zich inmiddels in het derde en laatste jaar van zijn contract, terwijl Panathinaikos een eenzijdige optie voor nóg eens twee seizoenen had. Maar hoe vaak wil een club verder met een speler die in zijn laatste jaargang niet eens een wedstrijd is ingevallen, laat staan in de basis heeft gestaan?
‘Eigenlijk nooit’, weet Slimani. ‘En snap je dan ook mijn verbazing toen ik aan het eind van het seizoen 2005/2006 met de club belde en ik de technisch directeur hoorde zeggen dat ze de optie gingen lichten? Ik zag zijn hele wereld in duigen vallen. De nieuwe trainer wilde met hem werken, maar Lucian vertelde mij in tranen dat hij per se weg wilde. We hadden inmiddels al contact met AZ gelegd, ze zeiden me dat hij in Alkmaar stage kon gaan lopen.
Technisch directeur Marcel Brands heeft zelfs een fax met een officieel verzoek naar Athene gestuurd. Maar wat we ook deden, Panathinaikos weigerde mee te werken… In mei lichtten ze de optie, waarna Lucian al zijn spullen in Griekenland heeft meegenomen en naar Roemenië is vertrokken. Daar heeft hij zijn conditie op peil gehouden, afwachten wat er zou gebeuren. Ons restte niets anders dan een gang richting de FIFA.’
‘Het is werkelijk een onmogelijke missie met een Griekse club te onderhandelen’, zegt Lex de Jager. De advocaat werkte samen met zijn collega Yvonne Brouwer wekenlang om Sanmartean van Panathinaikos te verlossen.
De Jager, voorheen ook vice-voorzitter van Stormvogels-Telstar, kan zich de complexiteit van de zaak nog goed herinneren. ‘Doordat het niet om twee Nederlandse clubs ging, hadden we niets aan de KNVB en moesten we naar de FIFA. Dat is een heel ondoorzichtige situatie, we hadden te maken met een Tunesiër, en je weet nooit hoe lang het duurt voordat je duidelijkheid hebt. We hadden haast en dan duurt wachten extra lang. Sanmartean wilde namelijk zekerheid over zijn toekomst. Uiteindelijk heeft het zo’n acht maanden geduurd. Er was sprake van een volledig verstoorde arbeidsrelatie en de FIFA zag in dat het lichten van die optie volstrekt onlogisch was.’Gesteund door de gewonnen zaak rond Sanmartean, zet De Jager veel vraagtekens bij de rechtsgeldigheid van een eenzijdige optie. ‘Die jongen was het slachtoffer van gedwongen arbeid, ofwel slavernij. Ze lichtten die optie puur om hem te pesten. En doordat Panathinaikos totaal geen medewerking verleende en op niets van ons reageerde, voel je je al gauw machteloos. Gelukkig is het goed gekomen. Ik heb weinig verstand van voetbal, maar hoor veel verhalen over hem. Volgens mij is FC Utrecht ons nu vrij dankbaar, toch?
Het Heden
‘We moeten hem vooral niets áfleren’
Zelfs voetballeken zien nu oplichting en blijdschap in Utrecht over Sanmartean. Langs het trainingsveld vergeleken ze hem met Jan Monster, held uit de jaren tachtig, slangenmens qua uiterlijk en pingelaar van beroep.
Foeke Booy kreeg de afgelopen weken van velen de schop na dat hij geen mooi voetbal heeft gespeeld, maar wat als de trainer wél gebruik had kunnen maken van ‘de Platini van de Balkan’, zoals Sanmartean tijdens zijn vijf seizoenen bij zijn eerste club Gloria Bistrita werd genoemd? ‘Eigenlijk is hij veel te goed voor Utrecht’, zegt technisch directeur Buter. We treffen hem vandaag langs het trainingsveld op sportpark Zoudenbalch en kijkend nar de Roemeense parel zou Buter alle stress rond het sluiten van de transfermarkt bijna vergeten. De club heeft dezer dagen net zoveel te besteden als pakweg Fortuna Sittard: helemaal niets! De RVC denkt er zelfs over de lunch tussen de trainingen af te schaffen, maar het echte kapitaal staat in de Domstad gelukkig op het veld. Met een hoofdletter K als het om Sanmartean gaat. Buter: ‘Je moet niet de illusie hebben dat we hem nog heel lang kunnen houden. Afgelopen winter heeft hij hier een testwedstrijd gespeeld, na een half uur hadden we het al gezien. Zó goed, zó technisch, terwijl hij nog helemaal niet fit was. Financieel had het wel voeten in de aarde, maar deze speler móést in Utrecht blijven.’
Na de verhitte strijd in Athene begon voor het kamp-Sanmartean een volgende episode: het vinden van een nieuwe club. Wat is immers je krediet als je in de laatste tweeënhalf jaar slechts zes wedstrijden hebt gespeeld? Op advies van Slimani trok de Roemeen naar Nederland, maar zonder zekerheid over zijn toekomst. ‘En dat kon natuurlijk niet’, aldus Slimani. ‘Hij kon best een paar nachten bij mij thuis blijven, maar ik weet niet of ze het thuis leuk hadden gevonden als ik een nieuwe kostganger had binnengebracht…’ De makelaar bede met Vitesse en NAC Breda, niemand was dolenthousiast. Er was nog het contact met AZ, maar ook dat dateerde al van een jaar geleden. Slimani: ‘Ik kreeg Brands telefonisch niet te pakken, maar ik had haast. Uiteindelijk heb ik Buter gebeld, die ik goed ken van Grandstand. Kan die jongen bij jullie meetrainen?, vroeg ik hem. Piet kende zijn naam, maar had met de hele Griekse heisa niets te maken gehad. Het mocht, daarna kwam al snel die wedstrijd van het tweede tegen Kozakken Boys.’
‘Deze speler hoort in de champions league’
Allen waren ze aanwezig. Voorzitter Jan Willem van Dop (inmiddels op non-actief gesteld), trainer Foeke Booy, assistent John van Loen, scout Nol de Ruiter en ook Buter. Voor Alje Schut was het zijn eerste duel na een lange revalidatie. ‘En ook ik wist niet wat ik zag’, zo vertelt de verdediger. ‘Hij speelde zó makkelijk, zó overtuigend. Met elke bal die ik inspeelde wist hij iets schitterends te doen. En Lucian is helemaal niet arrogant, wel verlegen. Na afloop vroegen technische mensen mij wat ik van hem vond. Ik kon maar één advies uitbrengen: Leg deze speler zo snel mogelijk vast. Maar hij hoort hier natuurlijk niet. Eigenlijk hoort hij helemaal niet in de Eredivisie, want ook bij PSV en Ajax zou hij er in mijn ogen ruim bovenuit steken. Ik ben blij dat de transfermarkt inmiddels is gesloten’.
Na die overtuigende oefenwedstrijd bleef Utrecht zes maanden lang verstoken van Sanmarteans geniale ingevingen. Blessureleed schoof zijn échte doorbraak telkens naar achteren. Alleen tegen Willem II kwam hij 45 minuten in actie. De technische leiding van FC Utrecht mag zich nu gelukkig prijzen dat de testtijd van een half jaar uiteindelijk werd omgezet in een jaarcontract, maar terwijl e tijd verstreek, werden de bedenkingen groter. Buter: ‘Als zo’n jongen telkens maar niet kan spelen, baal je verschrikkelijk. We waren allemaal overtuigd van zijn kunnen, maar hij is toch op onze voorspraak binnengekomen. Als hij dan alleen maar in het honk van de fysio ligt, is kritiek logisch.’Aangezien Sanmartean uit Roemenië komt en de toetreding van dat land tot de EU voor de FIFA pas sinds deze zomer geldt, verdient de technicus vierhonderdduizend euro per jaar in Utrecht. Ook Slimani kon de kritiek daarom begrijpen. ‘Van zo’n jongen worden extra dingen verwacht. Ik heb nooit twijfels gehad, maar je kunt niet uitblinken als je geblesseerd bent.’Inmiddels is Sanmartean fit. ‘En nu zien ze pas écht hoe goed hij is.’
Hersteltrainer Rob Druppers zag Lucian Sanmartean de laatste maanden razendsnel uitgroeien tot zijn beste klant. De Roemeen verviel van het ene pijntje in het andere en kreeg al snel het predikaat blessuregevoelig. ‘Maar daar heb ik heel hard om moeten lachten’, aldus Druppers. ‘Het is namelijk grote onzin. Nieuwe spelers moeten, vanwege en bepaalde druk, altijd snel worden gebracht. Vaak té snel en zo ging dat ook bij hem. Vergis je niet, hij had anderhalf jaar niets gedaan. Zelfs niet getraind. Met zo’n voorbereiding ondervindt elke voetballer problemen als hij plots weer op een hoog niveau moet werken.’
Vóór dit seizoen begon Sanmartean een week eerder met de voorbereiding dan de rest.
Druppers: ‘Toen ze overwogen hem te laten bijtekenen, hebben ze mij ook om advies gevraagd. Of ik hem fit kon krijgen. Dat blijkt nu wel. Lucian is een echte topsporter met de mentaliteit die velen uit het Oostblok hebben. Hard werken met veel kennis van kracht en uithoudingsvermogen. Bovendien heeft hij een fantastisch lichaam, hij lijkt gemaakt om te sporten. We hebben veel vooruitgang geboekt, maar ik kan niet uitsluiten dat hij ooit weer geblesseerd raakt. Zijn mooie manier van spelen nodigt tegenstanders soms ook uit.’
‘Ik vind het de taak van scheidsrechters zo’n voetballer voor zulke aanslagen te beschermen’, zegt Willem van Hanegem. Hij praat als trainer van FC Utrecht niet veel met de media, maar maakt graag een uitzondering als het om Sanmartean gaat. ‘Ik vind het onzin te zeggen dat spelers als hij niet meer met de bal mogen lopen omdat ze dan uitdagen geschopt te worden. Dat zeggen ze ook over Ibrahim Afellay. Zulke spelers moet je koesteren en we moeten juist uitkijken dat we ze geen dingen afleren.’ Tijdens de training is de Roemen watervlug en duikt hij tussen alle spelers door. Vandaag kreeg hij zelfs van medespelers én publiek een warm applaus toen hij Leroy George met een hakje vrij zette voor het doel. Van Hanegem: ‘Wat ik van hem vind? Een goede spelert, maar we moeten met z’n allen niet meteen te lyrisch doen. Hij zal straks ongetwijfeld ook mindere wedstrijden gaan spelen. Ik heb toch ook wel met aardige spelers gevoetbald, maar klappen voor een ploeggenoot deed ik nooit. Daarom vroeg ik Lucian of hij soms familie had laten komen…. Voor FC Utrecht is het natuurlijk geweldig zo’n speler in het team te hebben. En het zou typisch Nederlands zijn vooral naar zijn mindere punten te kijken, maar ik beoordeel hem op zijn kracht.’In het positiespel blijkt al: Sanmartean speelt liever in balbezit dan in balverlies. Van Hanegem: ‘Van mij hoeft hij niet om te schakelen en mee te verdedigen, anderen spelen graag in dienst van hem. Overigens is hij helemaal niet te lui om hard te werken. Hij maakt slidings en meters. Op zijn mentaliteit valt sowieso niets aan te merken. Een heerlijke jongen om mee te werken.’
‘Hij was de ideale opvolger voor Wesley Sneijder geweest’
De toekomst
‘Volgend seizoen is hij vertrokken’
Schaarse diamanten zijn gewild en dus vraagt Utrecht zich al af hoe lang het nog van zijn nieuwe ster kan genieten. Sanmartean zelf is met zijn hoofd bij niets anders dan presteren voor FC Utrecht. Tegen zowel FC Twente als De Graafschap verliet de Roemeen het stadion door de zij-ingang om de media te mijden. Uit de woorden die hij wél kwijt wilde blijkt dat hij alle randverschijnselen zat is. ‘In Griekenland heb ik zóveel problemen gehad dat ik me nu alleen maar op het voetbal wil richten. Wat ik op het veld laat zien, is voorlopig mijn taal richting de buitenwereld. Ik ben gelukkig, dat wil ik wel zeggen. Door alles wat er de afgelopen jaren gebeurd is, ben ik veel dank verschuldigd aan mijn zaakwaarnemer én aan FC Utrecht. Ik heb in Griekenland ontzettend diep gezeten. Het krediet dat ze me hebben gegeven, ga ik zeker terugbetalen. Maar ik ben geen ster, mensen moeten me zien als een van de elf. En de toekomst? Ach, we zien wel. Ik heb gelukkig nog heel wat jaren vóór me.’
Van Hanegem prijst de terughoudendheid van zijn sterspeler. ‘Lucian kent door alle problemen in Griekenland ook de andere kant van de medaille. Maar geloof me, hij vindt het schitterend dat je een verhaal maakt. Iedereen geniet van positieve aandacht.’ Waar ligt volgens hem de lat? ‘Hij kan heel ver komen, maar het gaat me in dit stadium nog iets te ver ook clubs te vernoemen. De enige reden dat zijn carrière nog kan mislukken, is als hij tegen een vervelende blessure oploopt. Voetbaltechnisch kan hij met grote spelers mee en mentaal heeft hij zéker alles om te slagen. Nu speelt Lucian goed in een vrije rol op links, misschien kan hij nog meer. De supporters genieten intens van hem en ik hoop dat hij nog een tijdje blijft.’
Waar Buter eerst de hand reikte om Sanmartean te helpen, is hem er nu alles aan gelegen de optie in de verbintenis van de Roemeen zo snel mogelijk te lichten. ‘Zijn contract loopt tot medio 2008, daarna kunnen we dan met een jaar verlengen. Zoals het er nu naar uitziet doen we dat. Maar dat geeft geen garanties. In Nederland kan hij elk niveau aan en daarbuiten waarschijnlijk ook. De enige garantie is wél dat hij niet transfervrij wegloopt. Dit is voor ons een goudhaantje.’
Manager Slimani hoort alle lofuitingen lachtend aan. ‘Schitterend natuurlijk. Ik weet al een paar jaar hoe goed hij is, maar het is mooi dat steeds meer mensen daarvan overtuigd raken. Lucian is helemaal gelukkig. Maanden zat hij in een hotel, maar nu zijn vriendin, de atlete Maria Rus, ook naar Utrecht is gekomen, is alles zowel sportief als privé in orde. Hij kan voorlopig spelen in de luwte, maar uiteindelijk hoop ik hem o Champions League-niveau te zien. Dáár hoort hij thuis. In mijn ogen was hij de ideale opvolger van Wesley Sneijder geweest. Want de enige persoon die hem nog kan afstoppen is hijzelf. Ja,ik reken erop dat hij over een jaar wel ergens anders speelt.’
Ook afgelopen zondag tegen De Graafschap kreeg Sanmartean het publiek op de banken. Ze noemen hem in Utrecht al te goed voor de rest. Of, zoals Wooter zegt: ‘Qua dribbel is hij net zo goed als Ronaldinho. FC Utrecht moet nú van hem genieten, want voor je het weet, is hij weer weg’.
Props voor het overtypen : ''Batau-Noord'' van het utregforum.