Okey.. voor alle AZ-bidges 
![]()
Alkmaar '54
De oorsprong van het betaald voetbal in Alkmaar begint op 13 april 1954 toen de profclub Alkmaar '54 werd opgericht die zich samen met nog negen andere clubs aansloot bij de zogenaamde 'wilde' Nederlandse Beroeps Voetbalbond (NBVB). De allereerste profwedstrijd in Nederland werd op 14 augustus 1954 gespeeld op het gemeentelijk sportpark (de drafbaan) tussen de teams van Alkmaar '54 en Venlo (3-0). De 'wilde competitie' was geen lang leven beschoren want in november 1954 ging ook de KNVB over op profvoetbal en ging de NBVB op in de KNVB. Tachtig clubs konden aan een profavontuur gaan beginnen. De spelers van Alkmaar '54 verdienden 40 gulden per overwinning en eindigden dat seizoen op een vijfde plaats in de 1e klasse C waarmee promotie naar de hoofdklasse werd afgedwongen. In die hoofdklasse kwam Alkmaar '54 het volgende seizoen 4 punten tekort om te promoveren naar de nieuw te vormen eredivisie. Ook het seizoen 1957-58 was matig en in 1959 werd de vierde plaats in de eerste divisie bereikt.
[bewerk] FC Zaanstreek
FC Zaanstreek in Koog aan de Zaan werd opgericht op 13 april 1964. FC Zaanstreek nam toen de licentie over van plaatsgenoot KFC (Koger Football Club), voor wie de lasten van profvoetbal zwaarder werden. KFC bestaat nog steeds als amateurclub. De FC Zaanstreek had ook weinig succes in zijn driejarig bestaan. De club werd opgeheven op 30 juni 1967 toen het fuseerde met Alkmaar '54.
[bewerk] Periode Molenaar
Na mislukte pogingen van de gebroeders Molenaar om in de Zaanstreek door middel van een fusie tussen KFC (Koog a/d Zaan) en ZFC (Zaandam) tot een grote Zaanse club te komen, werd tenslotte in 1967 uit een fusie tussen Alkmaar '54 en FC Zaanstreek, AZ'67 geboren, wat later werd omgedoopt tot het huidige AZ. Doordat de club veel buitenlandse spelers contracteerde leidde dat tot een grote schuldenlast. In 1972 zorgden Klaas en Cees Molenaar voor de redding.
De broers Cees en Klaas Molenaar waren zakenlieden uit de regio. Met hun bedrijf Wastora hadden zij veel zakelijk succes. Zij waren bereid om in het voetbal in Alkmaar te investeren. Naast de broers Molenaar waren ook de eigenaren van de Grosmarkt, D.B. Bark en D. Groot, in deze periode actief in het sponsoren van de voetbalclub uit Alkmaar.
Langzaam maar zeker kreeg AZ '67 het imago van een club met ambities. Spelers als Willem van Hanegem, John Metgod, Kristen Nygaard en Eddy Treytel werden aangetrokken. AZ ging steevast voor de ereplaatsen. Maar de broers Molenaar wilden meer. In het seizoen 79-80 waren de spelers van AZ dicht in de buurt van hun eerste titel. In de laatste fase van de competitie morsten zij echter teveel punten. Ajax werd kampioen. Het team werd echter steeds hechter. Door het aantrekken van spelers als Ronald Spelbos, Jan Peters, Kees Kist en Kurt Welzl werd AZ zowel verdedigend, creatief als aanvallend steeds sterker.
De beloning kwam in het seizoen 1980-81. AZ won van iedere tegenstander en verloor dat seizoen slechts één wedstrijd: tegen Ajax werd het 0-1, toen het er niet meer toe deed. AZ werd kampioen. Tot op dit moment zijn ze de laatste club buiten de traditionele top 3 (Ajax, Feyenoord en PSV) die dat lukte. Daarnaast werd de KNVB-beker gewonnen en werd de finale van de UEFA Cup gehaald. Daarin was Ipswich Town, met de Nederlanders Frans Thijssen en Arnold Mühren, te sterk (0-3, 4-2).
Ondanks de successen werd de ploeg in Alkmaar lauw ontvangen. Trainer 'sir' Georg Kessler liet het elftal volgens de supporters te zakelijk spelen. Dat stak Klaas Molenaar. Langzaam maar zeker investeerde hij minder in de club. Ook de spelers wilden hun superseizoen te gelde maken. John Metgod vertrok naar Real Madrid, Kees Kist naar Paris Saint Germain, Jan Peters naar Genua en Kristen Nygaard naar Nîmes. De vervangers hadden niet de kwaliteit om de prestaties te evenaren.
Toen de Molenaars definitief de club verlieten, gingen de prestaties van AZ ook achteruit. In 1988 volgde er degradatie naar de Eerste Divisie.
[bewerk] Periode Scheringa
In 1993 werd zakenman Dirk Scheringa eigenaar en voorzitter van de club. Evenals de gebroeders Molenaar is Dirk Scheringa een zakenman uit de regio. Zijn fortuin verdiende Dirk Scheringa met zijn bedrijf DSB Bank, voorheen Buro Frisia, en hij investeerde flink in de club. Opnieuw was Willem van Hanegem betrokken bij de wederopbouw, dit keer als trainer.
AZ speelt sinds 1998 weer vast in de Eredivisie, nadat het als kampioen van de eerste divisie promoveerde in '96 en degradeerde in 1997. Met trainer Co Adriaanse werd opnieuw Europees voetbal bereikt in 2004 - twintig jaar na het laatste optreden.
De Europese campagne van AZ in het seizoen 2004/’05 overtrof vervolgens alle verwachtingen. AZ reikte tot de halve finale van het UEFA-cuptoernooi, waarin Sporting Clube de Portugal pas in de blessuretijd van de verlenging voor uitschakeling zorgde (2-1 en 3-2). Onderweg waren clubs als Auxerre (2-0) en Glasgow Rangers (1-0) al opzij gezet. Later sneuvelden het kapitaalkrachtige Shaktar Donetsk (1-3 en 2-1) en Primera Division-club Villarreal (2-1 en 1-1) tegen het Alkmaarse collectief.
Het uitstekende seizoen 2004/’05 genereerde veel belangstelling voor spelers en staf van AZ. Uiteindelijk vertrokken Jan Kromkamp (Villarreal) en Olaf Lindenbergh (Ajax). Denny Landzaat was in trek bij Engelse en Spaanse clubs, maar bleef in Alkmaar.
Begin januari 2005 had Adriaanse al te kennen gegeven dat hij aan het eind van dat seizoen zou vertrekken. Daarbij verkondigde hij dat er maar één trainer was met de goede papieren voor AZ, zelfs betere dan Co zelf: Louis van Gaal. Dirk Scheringa en Martin van Geel kwamen tot dezelfde conclusie en benaderden Van Gaal. Deze had weinig bedenktijd nodig en ging op het aanbod van AZ in. Zo verzekerde AZ zich ook voor het seizoen 2005/2006 van de diensten van een toptrainer.
Adriaanse vertrok - na geruchten over onder meer Shaktar Donetsk en enkele Duitse clubs - uiteindelijk naar FC Porto, winnaar van de Champions League in 2004. De succesarchitect op de achtergrond, technisch directeur Martin van Geel, verkaste tegen de zin van supporters en voorzitter naar Ajax. Zijn opvolger werd Marcel Brands, die bij RKC Waalwijk als TD zijn sporen had verdiend.
Dirk Scheringa heeft in februari 2005 de schuld van 67 miljoen euro omgezet in aandelen, waardoor hij de eigenaar is van AZ en het DSB-stadion. Dit werd pas in december 2006 bekend door een groot interview met Voetbal International.
In het seizoen 2005/2006 bereikte AZ de tweede plaats in de competitie. In de play-offs voor directe plaatsing voor de voorronde van de UEFA Champions League werd echter verloren tegen FC Groningen. AZ werd in de UEFA Cup uitgeschakeld door het Spaanse Real Betis uit Sevilla. Denny Landzaat, Kenneth Perez en Henk Timmer vertrokken aan het eind van dit seizoen; nieuwe spelers waren onder anderen Gijs Luirink, Simon Cziommer en Moussa Dembélé.
Het seizoen 2006/2007 werd voortvarend begonnen met een 8-1 zege op NAC Breda. Lange tijd werd de ranglijst aangevoerd door PSV, dat rond de winterstop zelfs een straatlengte voorstond. In de slotfase van de competitie sloop AZ echter steeds dichterbij en op de voorlaatste speeldag nam het team zelfs de leiding. De laatste wedstrijd werd echter verloren van Excelsior, waardoor AZ als derde eindigde.
[bewerk] AZ in Europa
[bewerk] Thuis ongeslagen
AZ heeft nog nooit een thuiswedstrijd verloren in de Europa Cup; de reeks omvat nu 31 wedstrijden, een record dat gedeeld wordt met Ipswich Town. De langste reeks staat op naam van Manchester United: vanaf haar eerste wedstrijd tot aan 1996 wist ze gedurende 56 wedstrijden thuis ongeslagen te blijven in Europees verband.
[bewerk] Wedstrijden
Competitie Seizoen Ronde Thuis Score Uit 
UEFA Cup 1977/78 1e ronde AZ 11-1  Red Boys Differdange 
  1e ronde  Red Boys Differdange 0-5 AZ 
  2e ronde AZ 1-1  FC Barcelona 
  2e ronde  FC Barcelona 1-1
5-4 n.p. AZ 
Europacup II 1978/79 1e ronde AZ 0-0  Ipswich Town 
  1e ronde  Ipswich Town 2-0 AZ 
UEFA Cup 1980/81 1e ronde AZ 6-0  Red Boys Differdange 
  1e ronde  Red Boys Differdange 0-4 AZ 
  2e ronde  Levski-Spartak 1-1 AZ 
  2e ronde AZ 5-0  Levski-Spartak 
  3e ronde  Radnički Ni¨ 2-2 AZ 
  3e ronde AZ 5-0  Radnički Ni¨ 
  Kwartfinale AZ 2-0  SC Lokeren 
  Kwartfinale  SC Lokeren 1-0 AZ 
  Halve finale  FC Sochaux 1-1 AZ 
  Halve finale AZ 3-2  FC Sochaux 
  Finale  Ipswich Town 3-0 AZ 
  Finale AZ 4-2  Ipswich Town 
Europacup I 1981/82 1e ronde  IK Start Kristiansand 1-3 AZ 
  1e ronde AZ 1-0  IK Start Kristiansand 
  2e ronde AZ 2-2  Liverpool FC 
  2e ronde  Liverpool FC 3-2 AZ 
Europacup II 1982/83 1e ronde  Limerick United 1-1 AZ 
  1e ronde AZ 1-0  Limerick United 
  2e ronde AZ 1-0  Internazionale 
  2e ronde  Internazionale 2-0 AZ 
UEFA Cup 2004-05 1e ronde  PAOK Saloniki 2-3 AZ 
  1e ronde AZ 2-1  PAOK Saloniki 
  Groepsfase AZ 2-0  AJ Auxerre 
  Groepsfase  Amica Wronki 1-3 AZ 
  Groepsfase AZ 1-0  Glasgow Rangers 
  Groepsfase  Grazer AK 2-0 AZ 
  3e ronde  Alemannia Aachen 0-0 AZ 
  3e ronde AZ 2-1  Alemannia Aachen 
  4e ronde  Sjachtar Donetsk 1-3 AZ 
  4e ronde AZ 2-1  Sjachtar Donetsk 
  Kwartfinale  Villareal 1-2 AZ 
  Kwartfinale AZ 1-1  Villarreal 
  Halve finale  Sporting Lissabon 2-1 AZ 
  Halve finale AZ 3-2  Sporting Lissabon 
UEFA Cup 2005-06 1e ronde  Krylya Sovetov Samara 5-3 AZ 
  1e ronde AZ 3-1  Krylya Sovetov Samara 
  Groepsfase  Dnipro Dnipropetrovsk 1-2 AZ 
  Groepsfase AZ 0-0  Middlesbrough 
  Groepsfase  Litex Lovech 0-2 AZ 
  Groepsfase AZ 1-0  Grasshoppers 
  3e ronde  Real Betis 2-0 AZ 
  3e ronde AZ 2-1  Real Betis 
UEFA Cup 2006-07 1e ronde AZ 3-2  Kayserispor 
  1e ronde  Kayserispor 1-1 AZ 
  Groepsfase AZ 3-0  SC Braga 
  Groepsfase  Grasshopper-Club Zürich 2-5 AZ 
  Groepsfase AZ 2-2  Slovan Liberec 
  Groepsfase  Sevilla FC 1-2 AZ 
  3e ronde  Fenerbahçe SK 3-3 AZ 
  3e ronde AZ 2-2  Fenerbahçe SK 
  4e ronde  Newcastle United 4-2 AZ 
  4e ronde AZ 2-0  Newcastle United 
  Kwartfinale AZ 0-0  Werder Bremen 
  Kwartfinale  Werder Bremen 4-1 AZ