Overheid houdt miljarden over, maar koopkracht blijft achter

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 11:52 schreef Grems het volgende:

[..]


[..]

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 11:52 schreef VEM2012 het volgende:

[..]

Terug laten betalen kan maar beperkt. Ik zie op zich wel iets in de uitruil dat werkgevers verplicht een bedrag uit dienen te geven aan opleidingen.

Zo kijk ik ook met verwondering naar de transitievergoeding. Die kan besteed worden aan opleiding. Maar de werknemer kiest steevast voor 'geef maar als inkomen'. Ik zou zeggen dat dat soort vrijblijvendheid ingaat tegen het basisidee dat werknemer zo in staat gesteld worden om door te kunnen stromen naar een andere functie.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 11:58 schreef ITrade het volgende:
Staatschuld is van 351 miljard (2009) naar 440 miljard (2017) gegaan. Maar in 2021 gaan we een overschot hebben! Doen ze goed.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 12:01 schreef Cherna het volgende:

[..]

Transitievergoeding aan opleiding besteden is een prima idee. Daar ben ik het wel mee eens. Ook de vrijheid om een deel van je Pensioen te mogen gebruiken om te studeren etc of inkomens verlies op te vangen(aflossen hypo). Allemaal punten waarvan ik vind dat je die mogelijkheid en vrijheid moet hebben.

Maar het UWV is nu niet bepaald een organisatie die daar graag aan meewerkt. Je valt juist dieper in de put.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 12:11 schreef Cherna het volgende:
Laten we wel wezen. Hoe ga je straks de jonge generatie overtuigen te moeten zorgen voor al die flexwerkers die nooit verzekerd zijn geweest om op oudere leeftijd voor zichzelf te kunnen zorgen. Ik zal het niet meer meemaken. Maar ja ik heb ook kinderen die ik het beste wens.

Flexwerken en of freelancen en werken als ZZP'er is leuk als je een specialisme onder de knie hebt.

Maar voor de thuiszorgers, post, schoonmakers etc is het een drama.

quote:

Maar zelfs bij een
volledige netto-netto-koppeling tussen de uitkeringen
en het minimumloon zal bij de koppelingssystematiek
van de WKA toch het netto inkomen van
de uitkeringsontvangers structureel achterblijven
bij dat van de loontrekkenden. Dat komt omdat er
bovenop de stijging van de contractlonen, relevant
voor de koppeling, ook nog incidentele loonstijgingen
zijn. Deze incidentele loonstijgingen werken wel
door in het gemiddelde bruto en netto inkomen van
de loontrekkenden, maar niet in die van de uitkeringsontvangers,
omdat de koppeling de incidentele
loonstijgingen buiten beschouwing laat. Over de hele
periode 1970–2009 was die gemiddeld een procent
per jaar. Om de gedachten te bepalen: bij een
gemiddelde jaarlijkse stijging van de contractlonen
met drie procent en een incidentele loonstijging van
jaarlijks een procent stijgen de uitkeringen over een
periode van veertig jaar met een ononderbroken kop
peling met een factor 1,0340, terwijl de lonen stijgen
met een factor 1,0440. De verhouding tussen uitkering
en het gemiddelde loon is dan aan het eind nog
maar twee derde (1,0340 / 1,0440 = 0,68) van wat
het aan het begin was. Dit is ook wat er feitelijk is
gebeurd. Zo is met name door het in de jaren tachtig
gevoerde beleid van ontkoppeling de verhouding van
het bruto wml en het gemiddelde loon vanaf 1983
gedaald van 0,62 naar 0,50 (WRR, 2007). Vanwege
de koppeling van allerlei uitkeringen aan het wml
komt dit ook tot uitdrukking in de ontwikkeling van
de vervangingsratio, de verhouding van enerzijds het
gemiddelde netto beschikbare uitkeringsinkomen en
anderzijds het gemiddelde netto beschikbare looninkomen,
welke fors is gedaald, van 0,87 in 1970
naar 0,66 in 2009 (figuur 2). Het handhaven van de
koppeling anno 2009 stelt dus in relatieve termen
minder voor dan het handhaven van de koppeling in
de jaren zeventig, omdat het gemiddelde uitkeringsniveau
ten opzichte van de lonen is gedaald.

quote:

Marcel van Dam behoort tot het leger van de gepensioneerden die de tijd hebben ingewikkelde financieel-economische stukken te lezen, en ook de positie hebben om daar een onafhankelijk standpunt over in te nemen. Daardoor komt hij regelmatig met standpunten naar buiten die hem in zijn oude partij, de PvdA, niet in dank worden afgenomen. Hij vindt dat de PvdA te veel is meegegaan met het neoliberale paradigma, en zich te weinig gelegen laat liggen aan de onderkant van de samenleving.
Zo vroeg Van Dam in Niemandsland onder meer aandacht voor de daling van replacement rate gedurende de afgelopen dertig jaar.[1] Dat is de verhouding tussen het netto uitkeringsniveau en het gemiddelde netto CAO-loon. In 1980 was dat 85%, in 2009 was het 66%, en voor 2012 voorspelt het CPB 65,2% (zie voor grafiek originele publikatie, bron: CEP 2011 bijlage 13).

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 12:11 schreef Cherna het volgende:
Laten we wel wezen. Hoe ga je straks de jonge generatie overtuigen te moeten zorgen voor al die flexwerkers die nooit verzekerd zijn geweest om op oudere leeftijd voor zichzelf te kunnen zorgen. Ik zal het niet meer meemaken. Maar ja ik heb ook kinderen die ik het beste wens.

Flexwerken en of freelancen en werken als ZZP'er is leuk als je een specialisme onder de knie hebt.

Maar voor de thuiszorgers, post, schoonmakers etc is het een drama.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 12:11 schreef Cherna het volgende:
Laten we wel wezen. Hoe ga je straks de jonge generatie overtuigen te moeten zorgen voor al die flexwerkers die nooit verzekerd zijn geweest om op oudere leeftijd voor zichzelf te kunnen zorgen. Ik zal het niet meer meemaken. Maar ja ik heb ook kinderen die ik het beste wens.

Flexwerken en of freelancen en werken als ZZP'er is leuk als je een specialisme onder de knie hebt.

Maar voor de thuiszorgers, post, schoonmakers etc is het een drama.

quote:

Op zondag 19 maart 2017 09:45 schreef stopnaald het volgende:

[..]

Begrijpelijk en een goed argument om voor zzp'ers te kiezen, maar is het dan zo nodig om zo neerbuigend en negatief te doen tegen loonslaven? Jij zegt dat je je zzp'ers goed betaalt, maar dat kan nooit hetzelfde niveau hebben als een vaste kracht. Dus hoezo in het belang van de zzp'ers?

Linksom of rechtsom zit er een prijsverschil tussen zzp'ers en loonslaven en dat prijsverschil moet ooit door iemand worden betaald. Vooralsnog is het de zzp'er, die het prijsverschil voor zijn rekening neemt, doordat hij minder (of niet) verzekerd is tegen ziekte/ongevallen/pensioen. Maar ik voorspel dat t.z.t. de overheid (lees: belastingbetaler) alsnog de portemonnee mag trekken door het verstrekken van uitkeringen. In feite is het een (min of meer) verborgen vorm van privatise the gains (de werkgevers betalen geen premies, waardoor arbeid in feite veel te goedkoop is) and socialise the losses (zonder pensioenopbouw en verzekeringen, moet dit worden gecompenseerd d.m.v. uitkeringen). Klassiek kapitalistische VVD egoïsme dus.

quote:

Waarom zzp'ers de economie te gronde richten

Dagloners van de 21ste eeuw

ARTIKELOndanks alle jubelverhalen over het vrije ondernemerschap kunnen veel zzp'ers amper rondkomen. En ze jagen ook de samenleving op kosten.
Door: Yvonne Hofs 23 januari 2016, 02:00

Reptoir, 'hét nieuwe online-magazine voor de freelancer', zoekt een 'freelance-hoofdredacteur'. Voor vijf dagen per week, voor de langere termijn. Sollicitanten dienen te beschikken over een afgeronde hbo- of wo-opleiding, en over 'een passie voor je freelance-vak en de way of living die daarbij hoort'. Reptoir heeft sollicitanten ook wat te bieden: 'di- en vrijmibo's, een werkplek op de Herengracht in het centrum van Amsterdam en een leuke groep collega's'. Over de hoogte van het aangeboden salaris - pardon, uurtarief - geen woord. Voor wie nog nooit van Reptoir gehoord heeft: dat wil 'het meest toonaangevende magazine worden voor de freelancer in Nederland. Allemaal vanuit het geloof dat ondernemen, doen wat je leuk vindt en je dromen nastreven je een gelukkiger mens maakt.'

Deze advertentietekst, een maand geleden geplaatst, kan symbool staan voor de uitwassen die het gevolg zijn van de pijlsnelle groei van het aantal zelfstandigen zonder personeel in Nederland: zzp'ers. Werkelijk álles zit erin. De schaamteloosheid waarmee sommige werkgevers - pardon, opdrachtgevers - hun groeiende macht op de arbeidsmarkt exploiteren. De zwakke onderhandelingspositie die een bepaalde groep werkzoekenden - pardon, ondernemers - daar tegenover stelt. En ten slotte, maar zeker niet minder belangrijk: het toedekken van deze misstand door opdrachtgevers, die daartoe slim gebruik maken van manipulatie en begripsvervaging.

De lobby van opdrachtgevers en belangenorganisaties van zzp'ers profiteert van het feit dat verschillende groepen werkenden die behalve hun zzp-label bij de Belastingdienst weinig tot niets met elkaar gemeen hebben, onder één noemer worden geschaard. De ict-specialist en de bedrijfsconsultant die hun opdrachtgevers voor het uitkiezen hebben en met gemak een paar ton per jaar vangen, heten zzp'ers. De toekomstige mkb'er die zijn startende eenmansbedrijfje zo snel mogelijk wil uitbouwen tot een onderneming mét personeel idem dito. Maar ook de pseudo-zelfstandigen in de bouw en de thuiszorg die zich tegen afbraaktarieven verhuren en nauwelijks kunnen rondkomen worden op deze grote hoop gegooid.

De opdrachtgevers van zzp'ers proberen de arbeidsrechtelijke verpaupering van een steeds groter deel van de werkende bevolking te verhullen door deze paupers af te schilderen als vrije, ambitieuze ondernemers. Die opdrachtgevers zijn niet alleen bedrijven, maar ook (semi-)publieke instellingen. Zij hebben er alle belang bij de uitbuiting in sommige delen van de arbeidsmarkt te verdoezelen. Zij willen ook verdoezelen dat de overheid die uitbuiting faciliteert door het zzp-schap te subsidiëren. Het bedrijfsleven wil het steeds ruimere aanbod van goedkope arbeiders niet in gevaar brengen. Ook de overheid profiteert als opdrachtgever van dat aanbod. Samen proberen ze dan ook de illusie in stand te houden dat een ploeterende arbeider die smeekt om werk eigenlijk een veelgevraagde bedrijfsconsultant is die soeverein zijn eigen zaakjes regelt.

Propaganda
Daarbij hebben ze het grote geluk dat ook die arbeider zichzelf tegenover de buitenwereld liever als succesvolle ondernemer presenteert dan als krabbelaar op de bodem van de arbeidsmarkt. Niemand ziet zichzelf graag als een verliezer of als machteloos. Mensen doen er alles aan om een positief zelfbeeld en het respect van hun omgeving te behouden. De zzp-propaganda maakt slim gebruik van de menselijke psychologie door de kansarmen voor te houden dat ze 'zelfstandig ondernemer' zijn (klinkt goed, hè?). De overbodige, want pleonastische, toevoeging 'zelfstandig' versterkt de positieve klank van het woord 'ondernemer' en daarmee de eigenwaarde van de afhankelijke zzp'er.

Ironisch genoeg zou het stempel 'onzelfstandig ondernemer' voor deze groep veel accurater zijn. Want zeg nou zelf: niemand haalde het in zijn hoofd de veenarbeiders en dokwerkers uit de 19de eeuw als 'zelfstandig ondernemer' te omschrijven. Deze kerels verzamelden zich elke ochtend op de turfvelden en in de havens, in de hoop dat werkgevers hen uit de rij zouden pikken. Als ze geluk hadden konden ze tijdelijk voor een hongerloon aan het werk, maar werkloosheid lag altijd op de loer. Die goedkope, rechteloze arbeiders noemden we dagloners. De dagloners van de 21ste eeuw noemen zichzelf zzp'er.

De promotie van het zzp-schap door werkgevers is een trend. Ton Schoenmaeckers, manager beleidsteam sociale zaken bij VNO-NCW, schrijft op de website van de werkgeversorganisatie: 'Het voor eigen rekening en risico aan de slag gaan, dát is wat ondernemers kenmerkt. En over dat kenmerk beschikken ook zzp'ers. Zij zijn als ondernemers een bron van economische dynamiek en groei. Dus zouden we zelfstandigen zonder personeel moeten koesteren.'

Opdrachtgevers en zzp'ers staan in het maatschappelijke debat over de toename van het aantal zzp'ers schouder aan schouder. Zij zijn eensgezind in hun afkeer van de overheid en de traditionele vakbonden. Het Platform Zelfstandige Ondernemers, een van de grootste belangenorganisaties voor zzp'ers, werkt innig samen met VNO-NCW en MKB-Nederland, de belangenclubs van de opdrachtgevers van zzp'ers. De drie organisaties delen in Den Haag zelfs een gebouw.

Stockholmsyndroom

De onderdrukten trekken dus samen met hun onderdrukkers op tegen degenen die hun meer rechten willen geven, zoals een betaalbare arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioenregeling. Want nee zeg, dat willen de zzp'ers niet. Zij willen net als opdrachtgevers zo min mogelijk betaalverplichtingen. Dat betekent: geen volksverzekeringspremie betalen, weinig belasting afdragen en zeker geen verplichte pensioenopbouw. Want ze hebben niet voor niks gekozen voor de vrijheid van het ondernemerschap! Ze werken immers voor eigen rekening en risico! Het lijkt verdorie wel of zzp'ers met een zwakke positie op de arbeidsmarkt aan het stockholmsyndroom lijden.

Goedverdienende zzp'ers hebben vaak een libertaire inslag (anti-overheid, ieder voor zich) en willen om die reden niet bijdragen aan het sociale stelsel. Zij kunnen van hun verdiensten voldoende sparen voor hun pensioen en zijn prima in staat zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Maar de reden dat slechtbetaalde zzp'ers geen verplichte premies willen betalen is ronduit pathetisch: dat kan er niet af, van hun karige verdiensten.

In januari 2015 opperde de Autoriteit Financiële Markten, de consumentenwaakhond voor de financiële sector, dat er een verplicht pensioen moet komen voor zzp'ers. De schrikreacties van zzp'ers onder dat nieuwsbericht zijn veelzeggend:

'Ik kan van mijn bedrijf niet leven, daar is het inkomen van mijn partner voor. Als ik van het kleine beetje dat ik overhoud ook nog dit soort kosten moet betalen, blijft er helemaal niets over', reageert zzp'er Jetske Masmeijer.

Zzp'er Peter Douven valt haar bij: 'Volgens mij denken de heren dat wij zzp'ers goud verdienen.'

En zzp'er 'ZKH EénOog' zegt: 'De ondernemer draagt toch al 21 procent btw af via de omzet en uitgaven? Mag er dan zoiets bestaan als de kleine voordeeltjes (zoals zelfstandigenaftrek) zodat zzp'ers nog een beetje kunnen blijven leven?'

Dat 'ik betaal toch al bakken btw'-argument zie je zzp'ers vaker gebruiken op internet. Het zou hilarisch zijn als het niet zo schrijnend was. Nee, beste zzp'er: de bedoeling van de btw is dat jouw opdrachtgevers die belasting betalen, niet jijzelf. Een échte ondernemer berekent daarom een opslag van 21 procent op zijn uurtarief door aan zijn klanten. Die btw-opslag sluist hij dan door naar de Belastingdienst. Zelf betaalt hij dus geen btw. Dat sommige zzp'ers in de veronderstelling verkeren dat ze dat wél doen, is veelzeggend. Waarschijnlijk betalen zij de btw inderdaad zelf. Hun afhankelijke positie tegenover hun opdrachtgevers belet hun de belasting door te berekenen.

Aalmoezen

En nu komen we bij de kern van zaak. Slechtbetaalde zzp'ers verdienen zo weinig dat ze alleen kunnen rondkomen als ze niet of nauwelijks belasting en sociale premies betalen en als ze zorg- en huurtoeslag ontvangen. Die aanzienlijke belastingvoordelen en toeslagen zijn cruciaal voor hun verdienmodel. Zonder zulke aalmoezen kan hun 'onderneming' niet voortbestaan. Eigenlijk moet het uurtarief van een zzp'er hóger zijn dan het loon van een werknemer in een soortgelijke functie, omdat de zzp'er meer risico neemt. Hij moet niet alleen zelf in zijn pensioen voorzien, maar ook een buffer aanleggen voor het geval hij werkloos of ziek wordt.

Heel veel zzp'ers, vooral de laagbetaalden, laten dat na. Meer dan de helft van de zzp'ers heeft geen arbeidsongeschiktheidsverzekering. De helft van de zzp'ers zet niets opzij voor het pensioen en is dus na pensionering afhankelijk van de AOW (waar zzp'ers relatief weinig premie voor betalen, omdat ze zoveel aftrekposten hebben).

Zzp'ers aan de onderkant van de arbeidsmarkt kunnen onder de kostprijs werken doordat ze hun riante fiscale aftrekposten en toeslagen gebruiken als aanvulling op hun inkomen. Doordat ze netto meer overhouden van hetzelfde bruto inkomen, kunnen ze minder vragen dan een werknemer. Het Centraal Planbureau berekende het verschil: een zzp'er houdt van elke euro die hij verdient 15 tot 25 cent meer over dan een werknemer. De 'zelfstandige onderneming' van de zzp'er krijgt dus behoorlijk wat staatssteun.

De enorme subsidies op het zzp-schap verstoren de arbeidsmarkt. Het Eindrapport IBO Zelfstandigen zonder personeel zet de kostenvoordelen voor opdrachtgevers op een rij. Een werknemer die bruto het wettelijk minimumloon verdient is voor opdrachtgevers/werkgevers maar liefst 40 procent duurder dan een zzp'er die geen risico-opslag voor werkloosheid en ziekte doorberekent aan zijn opdrachtgever. Een laagbetaalde zzp'er die deze kosten wel in zijn tarief meeneemt, is nog altijd 20 procent goedkoper dan zijn concurrent in loondienst. De kosten van een ontslagvergoeding zijn in deze berekening nog niet meegenomen.

Geen wonder dat het voor werkgevers aantrekkelijk is vaste krachten te vervangen door freelancers. De ambtelijke werkgroep IBO die het fenomeen zzp'er vorig jaar onderzocht, zegt het zo: 'Zzp'ers met een slechte onderhandelingspositie zijn minder goed in staat verzekeringspremies en reserveringen voor bufferopbouw in hun tarieven te verdisconteren. Een laag niveau van getroffen voorzieningen bij deze zzp'ers komt dan voort uit noodzaak en kan een gevolg zijn van concurrentie op arbeidsvoorwaarden. Concurrentie op arbeidsvoorwaarden zou ertoe kunnen leiden dat het in sommige sectoren alleen nog mogelijk is om als zzp'er te werken. Er vindt in dat geval vervanging van werknemers plaats.'

Sneeuw

In enquêtes zeggen bedrijven meestal dat ze zzp'ers inhuren omdat ze 'behoefte aan flexibiliteit' hebben en 'omdat zzp'ers over specialistische kennis beschikken'. Minder dan 10 procent noemt 'zzp'ers zijn veel goedkoper' als reden. Enquêtes zijn echter gebaseerd op zelfrapportage en daarmee gevoelig voor sociaal wenselijke antwoorden. Bovendien: 'flexibele personeelsvoorziening' is een eufemisme voor 'van die mensen kan ik makkelijk weer af'. En specialistische kennis? Ruim een kwart van de zzp'ers zegt dat het werk dat ze nu doen qua inhoud en vaardigheden niet verschilt van het werk dat ze eerder in loondienst deden.

Directeur Menno Kloostra van Detaned is daar heel open over. Hij runt een groot bemiddelingsbureau voor zzp'ers in de bouw, industrie en techniek. Op zijn website wijst hij klanten op 'de zeer hoge cao-lonen van personeel in vaste dienst'. Daaronder staat een rekenmodule waarmee opdrachtgevers kunnen uitrekenen hoeveel geld ze kunnen besparen door werknemers de deur te wijzen en te vervangen door zzp'ers. 'Doe de check en bereken uw voordeel.' Geen woord over 'flexibiliteit' en 'specialistische kennis'.

'Je hoeft toch ook niet te vermelden dat sneeuw wit is?', reageert Kloostra. 'Iedereen weet dat zzp'ers meer flexibiliteit bieden dan werknemers. En flexibel betekent goedkoop, dat zijn twee kanten van dezelfde medaille. Dat kostenaspect is voor onze klanten van doorslaggevend belang. Opdrachtgevers moeten ook een marge behalen, en dat gaat gemakkelijker met lage personeelskosten.' Kloostra wil desondanks wel even gezegd hebben dat hij geen gedwongen zzp'ers en schijnzelfstandigen kent. 'Dat een groot deel van de zzp'ers zou worden uitgebuit is onzin. Ik herken me daar totaal niet in. De vakbonden zien hun leden massaal weglopen en promoten dat verhaal om zieltjes te winnen.'

Dat FNV-voorzitter Ton Heerts mede om die reden zo fanatiek de noodklok luidt over de zzp-hausse, valt niet uit te sluiten. Maar hij heeft daarnaast ook gewoon een punt. Voor de crisis van 2008 werden meer mensen zzp'er vanuit een kansrijke positie. Onder de nieuwe golf zzp'ers bevinden zich meer zwakke broeders, zoals 50-plussers die starten vanuit de bijstand of de WW. Bestaande zzp'ers merken dat hun tarieven onder druk staan. In 2013 zei bijna 17 procent van de zzp'ers 'ondergemiddelde' tarieven te rekenen. Slechts drie jaar eerder was dat nog zo'n 10 procent. Een op de zes zzp'ers leefde in 2012 onder de armoedegrens. Van de werknemers met een vast contract was dat 2 procent.

Vrijheidsideologie

Zulke zzp'ers zouden eens met Arie Verberk moeten praten. De oud-topman van Martinair deed in 2010 veldonderzoek naar de problemen van binnenvaartschippers (vaak zzp'ers), die al jaren van crisis naar crisis hobbelen. Verberks analyse in de Volkskrant: 'Op de binnenvaartmarkt staan aan de ene kant verladers en bevrachters, die redelijk georganiseerd zijn. Daartegenover staat een ongelooflijk versnipperde groep schippers. Door hun onderlinge verdeeldheid kunnen schippers geen vuist maken. Hun opdrachtgevers staan veel sterker.' De vrijheidsideologie die niet alleen schippers maar ook veel andere zzp'ers aanhangen, speelt volgens Verberk de opdrachtgevers in de kaart. 'De afkeer van coöperaties en samenwerken komt voort uit angst voor het verlies van vrijheid. Maar die vrijheid is grotendeels een illusie.' Vernietigend eindoordeel: 'Als jij moet onderhandelen en je hebt nul macht, dan word je altijd uitgebuit.'

De explosieve groei van het aantal zzp'ers in Nederland is niet te verklaren uit de toegenomen internationale concurrentie op de arbeidsmarkt. Andere Europese landen hebben daar ook mee te maken, maar nergens groeit het aantal zzp'ers zo snel als hier. Het CPB trekt dan ook de conclusie dat de fiscale subsidies het verschil verklaren. Het verschil in kosten tussen werknemers en zzp'ers is in Nederland simpelweg te groot. Het is het bedrijfsleven niet kwalijk te nemen dat het gezien de enorme kostenvoordelen liever zzp'ers inhuurt dan werknemers in dienst neemt. Bedrijven zijn geen liefdadigheidsinstellingen, die willen gewoon winst maken. De Zelfstandigenaftrek en Startersaftrek zijn niet alleen push-factoren (werkgevers duwen werknemers naar buiten omdat zzp'ers goedkoper zijn), maar ook pull-factoren. Voor 16 procent van de zzp'ers vormden die fiscale voordelen een van de redenen om zzp'er te worden. Door zzp'ers te subsidiëren stimuleert de overheid dus de wedloop naar de bodem op de arbeidsmarkt.

Maar waar was die Zelfstandigenaftrek oorspronkelijk ook alweer voor bedoeld? Hij werd in 1975 ingevoerd om het ondernemerschap te bevorderen, omdat met name mkb-bedrijven veel werkgelegenheid scheppen. Door, inderdaad, mensen in dienst te nemen. Het aantal mkb-bedrijven groeit de laatste jaren echter nauwelijks meer. Inmiddels is meer dan de helft van de bedrijven (51 procent) die bij de Kamer van Koophandel staan ingeschreven een zzp-bedrijf. De Zelfstandigenaftrek is verworden tot een zzp-subsidie. De regeling is daarmee zijn oorspronkelijke doel totaal voorbijgeschoten. Zzp'ers zijn pseudo-ondernemers: de overgrote meerderheid heeft geen enkele ambitie om door te groeien en personeel aan te nemen. Van de in 2007 gestarte zzp'ers had na drie jaar slechts 3 procent een werknemer in dienst genomen. Dit percentage steeg daarna nauwelijks meer.

Ho, ho, een zzp'er schept altijd minimaal één baan, namelijk zijn eigen, werpen zzp'ers dan tegen. Nou, niet per definitie. Niet als jij met je afbraakprijs iemand in loondienst het brood uit de mond stoot. Dan is er slechts sprake van verdringing. Verdringing van hoogwaardige banen met een fatsoenlijk loon en arbeidsrechtelijke bescherming door laagwaardige banen tegen een krepeertarief en zonder enige zekerheid. 'Doordat er steeds meer flexibele banen met een lagere loongroei bij komen, staan de reële beloningen onder druk, ondanks een toename van de arbeidsproductiviteit', schreef het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vorige maand. De groei van het aantal zzp'ers drukt dus niet alleen de zzp-tarieven omlaag, maar ook de lonen van werknemers.

Daarom is het zo irritant als zzp'ers en hun belangenclubs zichzelf op de borst kloppen vanwege hun 'ondernemingszin', 'risicobereidheid' en 'onafhankelijkheid', waarbij ze werknemers minachtend wegzetten als laffe, initiatiefloze loonslaven. Ergerlijk zijn ook degenen die hoog van de toren blazen en de fiscale subsidies opeisen als een terechte compensatie voor het 'ondernemersrisico' dat ze nemen. Realitycheck: met jouw individuele 'vrijheid' en 'ondernemingsdrang', beste zzp'er, vergroot je in de eerste plaats de loon- en ontslagrisico's voor werknemers. Op den duur gaat die ook ten koste van jezelf, want de prijs van arbeid daalt steeds sneller.

De wereldwijde druk op de lonen leidt er nu al toe dat een steeds groter deel van de welvaart bij bedrijven terechtkomt, ten koste van gewone gezinnen. In 1987 kwam nog 54 procent van het Nederlands bruto binnenlands product bij huishoudens terecht, in 2012 nog maar 45 procent. Het aandeel van het bedrijfsleven (en nee, zzp'ers worden daar door het CBS niet toe gerekend) groeide in die periode van 3 naar 10 procent.

Ratrace

De Verenigde Staten zijn ons afschrikwekkende voorland. Als de ongebreidelde groei van het zzp-schap niet wordt ingedamd, werken hier straks ook hele volksstammen zzp'ers én werknemers 80 uur per week in drie verschillende baantjes om een caravan op een woonwagenkamp te kunnen betalen. Maar de gevolgen voor de samenleving zijn nog veel ernstiger, laat het Amerikaanse voorbeeld ons zien. Omdat zzp'ers zo weinig belasting betalen, verliest de overheid inkomsten. Die moet daardoor bezuinigen op belangrijke collectieve voorzieningen als gezondheidszorg, infrastructuur en onderwijs.

Amerikanen betalen net als zzp'ers weinig belasting en premies. Daarom zijn veel wegen daar een gatenkaas, hebben miljoenen Amerikanen geen toegang tot de gezondheidszorg, zijn de openbare scholen van erbarmelijke kwaliteit en moeten veel bejaarde Amerikanen doorwerken tot ze erbij neervallen omdat ze geen pensioen hebben. Het individuele belang van zzp'ers (zo weinig mogelijk belasting betalen) gaat dus ten koste van het gezamenlijke belang van iedereen (betaalbare en kwalitatief goede basisvoorzieningen).

Deze ratrace gaat ook ten koste van de schijnbare winnaars, de vermogende ondernemers en beleggers. Als een steeds groter deel van de bevolking verarmt doordat het geen behoorlijk loon meer kan verdienen, gaat op den duur de hele economie naar de haaien. Werknemers en zzp'ers zijn namelijk ook consumenten. Nobelprijswinnaar en econoom Joseph Stiglitz betoogt dat de stagnerende koopkracht van de onder- en middenklasse en de groeiende inkomensongelijkheid tussen rijk en arm, belangrijke remmers zijn van de economische groei in westerse landen. Economen van de OESO en het IMF kwamen onlangs tot soortgelijke conclusies.

De Startersaftrek en Zelfstandigenaftrek zetten belangrijke collectieve voorzieningen onder druk. De kinderen van zzp'ers gaan naar school, zzp'ers rijden over de rijkswegen en ontvangen kinderbijslag. Daarmee teren ze in feite op de zak van de 'loonslaven' die het grootste deel van deze voorzieningen betalen. Zzp'ers betalen minder AOW-premie dan werknemers, maar krijgen na hun pensionering wel een volledige AOW-uitkering. Zzp'ers willen niet verplicht worden tot het betalen van collectieve premies - ze zijn immers 'ondernemers' die voor eigen rekening en risico werken - maar vrouwelijke zzp'ers stappen wél naar het Europees Hof van Justitie om een collectief recht te eisen, namelijk een uitkering tijdens hun zwangerschap. Die zoveelste subsidie op het zzp-schap, de regeling Zelfstandig en Zwanger, wordt sinds 2008 uit de algemene middelen betaald. Oftewel: door alle belastingbetalers, en dat zijn vooral mensen in loondienst. De kosten van deze zwangerschapsvoorziening: 50 miljoen euro per jaar. Ook de zorg- en huurtoeslagen die slecht verdienende zzp'ers ontvangen worden voornamelijk opgebracht door hun concurrenten op de arbeidsmarkt, de werknemers. Ook goed verdienende zzp'ers betalen minder belasting dan werknemers, terwijl zij de fiscale voordeeltjes helemaal niet nodig hebben.

Freelance-journalist Pieter van Os, NRC-correspondent in Warschau, ziet om zich heen hoe het werkt. In Polen is maar liefst 28 procent van de beroepsbevolking zzp'er, schreef hij vorig jaar in zijn krant. 'Hier in Polen gelooft werkelijk niemand meer in de fabel dat flexibele contracten vooral bedoeld zijn voor creatievelingen en slimmeriken die hun slag slaan in technologische innovatie. Die contracten gaan in grote meerderheid naar nauwelijks geschoolde burgers. De Polen noemen het junkcontracten. Dus wat levert die onafhankelijkheid van de zzp'er nu feitelijk op? Belastingkorting. Kortom, fiscale douceurtjes die erop neerkomen dat Neerlands loonslaven het hippe zzp-gevoel sponsoren.'

De ambtelijke werkgroep IBO concludeert in zijn zzp-rapport: 'Er is geen goede reden waarom werkende zelfstandigen wel inkomensondersteuning krijgen en werknemers niet. De kans is groot dat zzp'ers die de inkomenssteun het meest nodig hebben deze mislopen, omdat zij beschikken over weinig onderhandelingsmacht. Het fiscale voordeel gaat dan via een laag zzp-tarief naar de opdrachtgever.'

In een diepe la

Scherp opgemerkt van die ambtenaren. De Zelfstandigenaftrek is de nieuwe hypotheekrenteaftrek. Ook die fiscale subsidie had perverse effecten, en ook daar werd al vroeg voor gewaarschuwd. Maar om electorale redenen (miljoenen huizenbezitters) durfde de politiek haar vingers niet te branden aan de afschaffing ervan. Hetzelfde dreigt nu te gebeuren met de zzp-subsidies. Het kabinet stopte alle kritische rapporten over die belastingdouceurtjes vorig jaar in een diepe la. Er zijn nu bijna 1,2 miljoen zzp'ers. Dat zijn een heleboel kiezers.

De politiek zal dus nog wel even op haar handen blijven zitten, maar steeds meer zzp'ers vallen de schellen van de ogen. De personeelsadvertentie van Reptoir leidde tot grote hilariteit, maar ook tot verontwaardiging onder zzp'ers op sociale media. Eentje begon een Twitterprotest tegen de uitbuiting door opdrachtgevers onder de hashtag #tegendebakker. Zzp'ers fulmineren daar onder meer tegen bedrijven die vrijwel niets willen betalen, maar de zzp'er voorhouden dat de aangeboden klus 'wel heel goed staat op je cv'. Voor freelancende architecten zijn vorig jaar warempel minimumtarieven afgesproken in een nieuwe architecten-cao.

De meeste trotse dagloners zijn nog niet zover. Zij gedragen zich als schoothondjes tegenover opdrachtgevers die zich verwaardigen hun een mager kluifje toe te werpen. Voor de freelance-vacature voor hoofdredacteur van Reptoir hebben zich maar liefst 23 serieuze kandidaten gemeld, meldt Hugo Winnubst, de oprichter van Reptoir, desgevraagd. 'Het aanbod varieert van zeer ervaren hoofdredacteuren van grote bladen en tijdschriften tot ambitieuze jonge mensen.' Op de vraag welk uurtarief Reptoir zou willen betalen aan deze journalistieke kanonnen, geeft hij geen antwoord.

quote:

ZZP populatie groeit als kool

Het aantal zzp'ers en eenmanszaken dat bij de Kamer van Koophandel (KvK) staat ingeschreven, nam tussen 2009 en 2014 met 51 procent toe. Inmiddels verdient meer dan één op de tien werkenden zijn hoofdinkomen als zzp'er. Het CBS telde in 1996 330 duizend zzp'ers en in juni 2014 ruim 800 duizend. Die groei zette in 2015 door. 'Als het beleid niet verandert, stijgt het aandeel zzp'ers van 12 procent van de werkzame mannen in 2010 naar 19 procent in 2030', voorspelde het CBS in maart 2015. Onder vrouwen zou dat aandeel van 8 naar 9 procent gaan.



Staatssteun voor ZZP'ers

Dankzij de belastingaftrek voor ondernemers is het belastbaar inkomen van zzp'ers veel lager dan dat van werknemers die bruto hetzelfde verdienen. Ze hebben recht op Zelfstandigenaftrek (7.280 euro per jaar) en Mkb-winstvrijstelling (14 procent aftrek op de winst). Beginners krijgen ook nog de eerste twee jaar de Startersaftrek (2.123 euro).

Bovendien komen zzp'ers veel sneller in aanmerking voor zorg- en huurtoeslag dan werknemers. Alleen al aan zorgtoeslag kan dat 865 euro schelen.



Armoede neemt toe. Tarieven onder druk

In 2013 startte 18 procent van de zzp'ers vanuit werkloosheid (en onder laagopgeleiden meer dan de helft). Vóór 2008 was 8 procent van de beginnende zzp'ers werkloos. Het gemiddelde inkomen van zzp'ers voor wie het zzp-schap hun hoofdinkomen levert, is tussen 2011 en 2014 gedaald van 33.900 naar 32.300 euro. De Nederlandsche Bank zag in 2014 een inkomensdaling onder zzp'ers van 30 procent sinds het begin van de crisis. Bij een enquête van bureau Berenschot uit 2014 onder zzp'ers in de bouw onder wie 65 procent hoogopgeleiden, zei 41 procent minder dan marktconform te verdienen. Hun gemiddelde uurtarief daalde in zes jaar van 70 à 75 euro naar 57. In de marketing daalde het tarief de laatste twee jaar 23 procent.

Zzp'ers werken niet minder uren, maar zijn vaker arm dan andere werkenden (inclusief uitzendkrachten en flexibel personeel): 15 procent tegen 3 procent.



Veel schijnzelfstandigheid

Belangenorganisaties als ZZP Nederland en het Platform Zelfstandige Ondernemers schatten het aandeel gedwongen zzp'ers op 10 tot 15 procent. Dit is vrijwel zeker een forse onderschatting. In twee recente enquêtes zegt 7 procent van de zzp'ers één of twee opdrachtgevers te hebben. Eenderde realiseert zeker de helft van zijn omzet bij één opdrachtgever. Hoogopgeleide zzp'ers waren in beide enquêtes oververtegenwoordigd, terwijl schijnzelfstandigheid en gedwongen zzp-schap vaker voorkomen onder laagopgeleiden. In een derde enquête zei 31 procent van de ondervraagden nu of op termijn een baan in loondienst te willen. Het zzp-schap is voor een grote minderheid van de zzp'ers blijkbaar niet ideaal.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 12:25 schreef Klopkoek het volgende:
Het verschil tussen contractloon en uitkeringen is al continu vergroot

http://www2.econ.uu.nl/us(...)0in%20crisistijd.pdf

[..]

http://www2.econ.uu.nl/us(...)0in%20crisistijd.pdf

De vermeende prikkels zijn er dus al in overvloede en je kunt je afvragen of 30 jaar lang van dit beleid de gewenste resultaten heeft opgeleverd. De armoedeval is vooral een gegeven dat in liberale/minimalistische welvaartsstaten voor komt (bron: https://en.wikipedia.org/(...)f_Welfare_Capitalism ).

[..]

http://www.paulbordewijk.nl/artikelen/467

Inmiddels gezakt tot onder de 65%
https://books.google.nl/b(...)sratio%20CAO&f=false

De bijstand met 10% verlagen is dus vooral symboolpolitiek ingegeven door haat en rancune (drang om te vernederen), en zal de armoedeval enkel vergroten.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 12:35 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Dit is een uitstekende post daarover

[..]

En dit een uitstekend artikel over de verborgen subsidiëring.

[..]


[..]

POL / #9 Heeft links zijn strijdlust verloren?

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 12:52 schreef VEM2012 het volgende:
Schijnzelfstandigheid is iets wat je moet bestrijden. Niet de zzp-er.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 12:58 schreef Cherna het volgende:

[..]

Dat staat ook het stuk. Als je een specialisme onder de knie hebt is het prima om als zelfstandige aan het werk te gaan. Sterker nog: Je bent dan beter af dan wanneer je in loondienst werkt.Je loon zal dan hoog genoeg zijn om een prima verzekering te kunnen afsluiten.
Dat is ook de groep waar D66 het steeds over heeft.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 12:58 schreef Cherna het volgende:

[..]

Dat staat ook het stuk. Als je een specialisme onder de knie hebt is het prima om als zelfstandige aan het werk te gaan. Sterker nog: Je bent dan beter af dan wanneer je in loondienst werkt.Je loon zal dan hoog genoeg zijn om een prima verzekering te kunnen afsluiten.
Dat is ook de groep waar D66 het steeds over heeft.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 13:03 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Maar dat ondergraaft wel het sociale stelsel én hebben ook nog eens profijt van de belastingvoordelen (zie het commentaar van cpb in dat stuk). Of hun opdrachtgevers hebben daar profijt van.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 13:03 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Maar dat ondergraaft wel het sociale stelsel én hebben ook nog eens profijt van de belastingvoordelen (zie het commentaar van cpb in dat stuk). Of hun opdrachtgevers hebben daar profijt van.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 12:02 schreef TheJanitor het volgende:

[..]

We krijgen meer binnen dan we uitgeven dat jaar.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 13:48 schreef ITrade het volgende:

[..]

Dat krijgen we niet, dat verwachten zei alleen maar. Wie weet staat de rente op 10% en zijn we in een echte financiële crisis beland en komen we zoals altijd gewoon weer geld tekort.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 13:50 schreef Cherna het volgende:

[..]

Tja als die rente gaat stijgen ben ik benieuwd. Dan kan het zijn dat je weer in een crisis terecht komt.

quote:

Op zaterdag 25 maart 2017 14:08 schreef VEM2012 het volgende:

[..]

Lijkt mij anders hoog tijd dat de rente gaat stijgen...