Tussen de bomen van de Maliebaan krijsen de gesmoorde lijken van de geschiedenis mij nog immer toe. Descartes bracht hier de Verlichting in 1643. Mussert, de NSB en Himmler verzwolgen haar in Duisternis tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op een klein lichtpuntje na. Ook het verzetsblad Vonk was hier namelijk gevestigd. Al fietsend over de Maliebaan ken ik geen groter verlangen dan van mijn fiets getrokken te worden door een in de tijd verdwaalde nazi, om op leven en dood voor mijn Fahrrad te knokken. Alles om geen naamloze schim in de geschiedenis te hoeven zijn.
Plots grijpt iemand mijn stuur vast.
‘Niet schrikken hoor.’ Een meisje met de blonde lokken van een engel kijkt me aan.
‘Sorry, ik dacht even dat je een mof was.’
Een mysterieuze glimlach verschijnt op haar gezicht. ‘Ik zoek wervers voor een donateursfonds,’ zegt ze. ‘Namens Pepperminds kun je het WNF helpen om het oerwoud te behouden.’
Pepperminds is een wervingsbedrijf dat zijn omzet genereert uit geld dat donateurs eigenlijk aan goede doelen willen geven. Deze doelen behalen donateursaantallen die ze zonder wervingsbedrijf nooit zouden halen. Hiervoor betalen ze echter een hoge prijs. Goed en kwaad zijn op de Maliebaan in een eeuwig gevecht verwikkeld, maar hoe weet je welke zijde de goede is? Na lang wikken en wegen neem ik mijn besluit.
In een windjack van het WNF loop ik over de Maliebaan, waar ik een oud vrouwtje benader.
‘Hallo mevrouw! Wist u dat er iedere dag een heel oerwoud verdwijnt voor uw koteletje in het verpleeghuis?’
‘En nu mot je zeker geld hebben,’ zegt de krasse dame.
‘Slechts vijf eurootjes per maand … ‘ zeg ik terwijl ik een formulier in haar handen druk.
‘…. die u de komende veertien maanden uitsluitend aan Pepperminds betaalt. Helemaal niets daarvan gaat naar het goede doel. Wel krijgen wij een bonus van uw geld. En u weet hoe studenten zijn, die geven alles uit aan kapsalons en IKEA-meubilair. Hierdoor draagt uw donatie juist bij aan het verdwijnen van het oerwoud. Geef dat formulier dus maar gauw terug.’
Ik gris het papier uit haar handen. ‘Een fijne dag verder, mevrouw!’
Ik hoor nog net hoe ze mij het gereformeerde hellevuur toewenst, voordat ze achter haar rollator haar weg vervolgt.
‘Waar ben jij mee bezig?’ klinkt een ijzige stem achter mij. Het is de engel.
‘Ik doe wat ik denk dat goed is,’ zeg ik. ‘Pepperminds interesseert zich niet voor het oerwoud. Niet echt.’
‘Und?’ vraagt ze spottend. Met haar blonde lokken en helblauwe ogen zou ze zo een postermeisje van Leni Riefenstahl kunnen zijn. Dan pas valt het kwartje.
‘Jij bent de in de tijd verdwaalde nazi,’ zeg ik verbijsterd. ‘Niet als beeldspraak, maar echt!’
‘Dus je hebt het eindelijk door,’ antwoordt ze. ‘En je hebt nog wel zo’n leuk Arisch koppie. Ik dacht dat je een mooie toevoeging aan ons team zou zijn. Jammer hoor.’
‘Ik ga een stuk schrijven over deze nazi-praktijken,’ zeg ik. ‘Net als Vonk dat deed. Dan is het afgelopen met jullie.’
Ik pak mijn fiets, maar het meisje trekt hem uit mijn handen. In een blinde waas haal ik uit. Met een krakend geluid klapt haar schedel tegen de stoeprand.
Of ze dood is weet ik niet. Wat ik wel weet, is dat er voortaan twee extra zielen zijn die de eenzame fietsers van de Maliebaan gesmoord toe zullen krijsen.
NawoordNog steeds kwel ik mezelf op eenzame avonden in mijn studentenkamer met die ene vraag: heb ik een onschuldig meisje de dood in geholpen, of was het slechts een schijnheilige nazi? Troost vind ik in de berichtgeving van
HP de Tijd en
De Volkskrant. Net als ik worden jullie ongetwijfeld dagelijks aangesproken door straatwervers van Pepperminds of Streetwise. Je denkt misschien dat je door lid te worden iets goeds doet voor de wereld, maar per geworven donateur betaalt een goed doel tachtig euro aan het wervingsbedrijf. Als jij niet langer dan zestien maanden lid blijft, kost je het goede doel alleen maar geld. Anders gezegd: Als je je geweten afkoopt door een half jaar vijf euro per maand aan het WNF te doneren, lijden ze vijftig euro verlies.
Klacht: In de tijd verdwaalde nazi's.