CIA_kijkt_via_achterdeur_mee_bij_banken

quote:

CIA kijkt via achterdeur mee bij banken

Banken, ook Nederlandse, werken mee met Amerikaanse geheime diensten.
Over privacyschending, boetes en de lange arm van de VS. „Montesquieu
is overboord gegooid.”
Joep Dohmen en Dimitri Tokmetzis

Halverwege het gesprek maakt Jacob Kohnstamm een vergelijking.

Zomaar even, om het probleem duidelijk op de kaart te zetten.

„Wat zou u ervan vinden als Poetin of de Chinezen hier uw financiële
gegevens zouden opvragen? Uw spaartegoeden, hypotheek,
bankafschriften. Zouden wij dat accepteren?”

De voorzitter van het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP), de
privacywaakhond van Nederland, laat even een stilte vallen. Dan gaat
hij door: „Precies dát gebeurt nu door de Amerikanen. En die
toenemende greep vanuit de VS is niet aanvaardbaar. Het leidt ertoe
dat we de normen en waarden van de VS hier opgelegd krijgen. En dat
terwijl er geen sprake is van wederkerigheid. Als Europa gegevens zou
opeisen van Amerikaanse bedrijven, dan staan de VS op hun kop. Dit
rechtvaardigt een sterk optreden.”

Het zit de Collegevoorzitter hoog: „In ons rechtstelsel hebben we
checks and balances, die met de extraterritoriale werking van de
Amerikaanse wetgeving teniet worden gedaan. Die bepalingen brengen het
Europese rechtstelsel uit balans en overschaduwen het.”

De War on Terror, die na ‘9/11’ losbarstte, wordt door de Amerikanen
niet alleen uitgevochten met kruisraketten of bomtapijten op Tora
Bora. Sinds 2002 hebben ze hun greep op de wereldwijde
informatiestromen verstevigd. Maar waar de veiligheidsmaatregelen op
luchthavens vaak nog zichtbaar zijn, is er ondertussen ook een
sluipende, maar minstens zo ingrijpende ontwikkeling aan de gang in de
financiële wereld. Duizenden accountants en specialisten zijn op zoek
naar de financiële sporen van terroristen, in de VS, maar vooral ook
daarbuiten. En daarbij gaan de Amerikanen ver.

Een tipje van de sluier is vorig jaar juni opgelicht door The New York
Times. De geheime dienst CIA bleek sinds de aanslagen dagelijks de
beschikking te hebben over miljoenen bankoverschrijvingen uit de hele
wereld, óók van klanten van Nederlandse en andere Europese banken. Dat
gebeurde met hulp van de Belgische organisatie SWIFT, die voor 8.100
banken en financiële instellingen in de hele wereld de internationale
overboekingen verwerkt.

De onthulling schudde Europa wakker. De Art. 29 Data Protection
Working Party, de verzameling van Europese privacytoezichthouders,
veroordeelde de „heimelijke, systematische en langdurige overdracht
van persoonsgegevens door SWIFT aan het Amerikaanse ministerie van
Financiën”. Dat gebeurde ook nog eens op „een vertrouwelijke, niet-
transparante en systematische manier zonder rechtsgrondslag, en zonder
de mogelijkheid van onafhankelijke controle”. Het was een schending
van „fundamentele Europese principes van dataprotectie en een
overtreding van de Belgische en Europese wetten”, zeggen de
privacytoezichthouders.

De klanten van de banken, wier gegevens naar Amerika zijn
doorgespeeld, was nooit verteld wat er gebeurde. De toezichthouders
van SWIFT, zoals de Europese Centrale Bank en de Nationale Bank van
België wisten ervan, maar zwegen. De meeste centrale banken
informeerden zelfs hun eigen overheden niet. Zo kreeg de Belgische
regering pas aan de vooravond van de publicatie in de The New York
Times te horen wat er aan de hand was. Premier Guy Verhofstadt van
België veroordeelde de schending van de privacy.

Hoe zit het eigenlijk in Nederland? Eén ding is zeker: waar in andere
EU-landen en het Europees Parlement veel beroering ontstond na de
SWIFT-onthulling, ging de affaire in Nederland betrekkelijk geruisloos
voorbij. Terwijl ook hier dezelfde patronen zichtbaar waren.

Geen commentaar

De Nederlandsche Bank (DNB), toezichthouder op de Nederlandse banken
en daarnaast medetoezichthouder op de betrouwbaarheid en
bedrijfszekerheid van de systemen van SWIFT, is ook in 2002 door SWIFT
op de hoogte gesteld. DNB lichtte vervolgens het ministerie van
Financiën in, meldde minister Zalm (Financiën, VVD) na de onthulling
in antwoord op vragen uit de Tweede Kamer. Vier jaar lang hadden DNB
en Financiën aan de Kamer en privacywaakhond CBP niets verteld (zie:
Privacybeschermer haalt uit naar DNB).