Vaticaan houdt oorlogsarchieven potdicht

De archieven van het Vaticaan uit de tijd van de Tweede Wereldoorlog blijven voorlopig gesloten. De voorschriften bepalen dat de archieven pas na zeventig jaar geopend mogen worden, zei curiekardinaal Edward Cassidy donderdag.

Hij reageerde daarmee op het besluit van een commissie, ingesteld door het Vaticaan en een internationale joodse organisatie, om haar onderzoek naar de rol van de Rooms-Katholieke Kerk tijdens de holocaust te staken. De drie rooms-katholieke en drie joodse historici legden hun werk maandag onder protest neer, omdat het Vaticaan volgens hen de toegang weigert tot een deel van het archief.

Het Vaticaan en de joodse organisatie hadden de onderzoekers in 1999 opdracht gegeven de rol van de RK-Kerk tijdens de jodenvervolging te bestuderen op basis van al openbaar gemaakte documenten, zoals kranten. Cassidy betreurt het dat de commissie haar onderzoek heeft beëindigd. Maar in een gesprek met het Duitse persbureau DPA benadrukte hij wel dat de commissie haar mandaat "eigenmachtig" heeft uitgebreid.

Relatie christenen en joden

Als vroegere voorzitter van de pauselijke commissie voor de betrekkingen met het jodendom was Cassidy een van de initiatiefnemers voor het onderzoek. Hij kon niet zeggen of er nu definitief een einde is gekomen aan het katholiek-joodse project. "Ik hoop dat dit de betrekkingen tussen christenen en joden niet zal schaden", zei hij.

Pius XII

De kardinaal wijst het verwijt van de hand dat het Vaticaan bewust documenten achterhoudt om het proces van zaligverklaring van oorlogspaus Pius XII niet in gevaar te brengen. Het een heeft niets met het ander te maken, aldus Cassidy. Ook degenen die de stukken voor de zaligverklaring samenstellen, hebben volgens hem geen toegang tot de archieven. Zij oordelen ook op basis van bekend materiaal, zei hij.

Pius XII was van 1939 tot 1958 paus. Hij wordt ervan beschuldigd dat hij medeverantwoordelijk is voor de holocaust, omdat hij nooit zijn verontwaardiging zou hebben geuit over de nazi-politiek. De commissie meldde vorig jaar oktober in een tussentijds rapport dat Pius XII zich wel degelijk heeft ingespannen om een einde te maken aan de vervolging van de joden.

© www.EN.nl
=======================================================

Gelukkig was er al het een en ander bekend over Pius XII

Het Vaticaan verleende nazi-Duitsland ongekende handelingsvrijheid en zelfs openlijke steun.

In 1933 sloot Pacelli namens de toenmalige paus Pius XI met Hitler een concordaat tussen het Vaticaan en Duitsland.

Pacelli wilde dat de Duitse staat de katholieke kerk en het kerkrecht erkende. Hitler wilde dat het Vaticaan het nazi-regime erkende. In ruil voor beperkte vrijheden op het gebied van godsdienst en onderwijs dienden Duitse katholieken zich volgens het concordaat voortaan 'vrijwillig' te onthouden van alle politieke en sociale activiteiten. Het nazi-regime mocht zelf bepalen wat het onder "politiek" en "sociaal" verstond.

Nog voordat het concordaat was ondertekend, begon het Hitler-regime al met de maatschappelijke uitsluiting van joden. De nazi's werden daarbij geholpen door duizenden priesters in heel Duitsland, die hen systematisch gegevens verstrekten uit de huwelijks- en doopregisters. Zo moest de "zuiverheid van het bloed" van hun parochianen bewezen worden.

Toen Pius XII in de lente van 1942 de eerste betrouwbare informatie over de genocide ontving en door de geallieerden en joodse organisaties werd gevraagd zich ertegen uit te spreken, deed hij aanvankelijk niets."
Pas op 24 december had hij het in een kersttoespraak over "de honderdduizenden die geheel buiten hun eigen schuld, soms alleen vanwege hun religie of ras, worden uitgekozen om vermoord of geleidelijk uitgeroeid te worden".

Wanneer de houding van het Vaticaan in de Tweede Wereldoorlog tegenwoordig bekritiseerd wordt, verwijst de kerkleiding graag naar het citaat van 24-12-1942, dat bedoeld zou zijn geweest als een duidelijke veroordeling van de genocide op de joden. De kloof tussen de massamoord op het joodse volk en deze vage, ontwijkende verklaring was schokkend. Zijn woorden hadden net zo goed op de ontelbare andere oorlogsslachtoffers kunnen slaan. Het dubbelzinnige taalgebruik was duidelijk bedoeld om zowel degenen die bij hem op een protest aandrongen tevreden te stellen, als het nazi-regime te vriend te houden.
Hoewel er miljoenen joden vanwege hun afkomst werden vermoord, sprak hij over "honderdduizenden", liet hij het woord "joden" helemaal weg en zei hij dat ze "soms" alleen vanwege hun ras werden gedood. Nergens verwees hij naar Duitsland of de nazi's. Hitler had zelf nauwelijks een onschuldiger reactie voor de paus kunnen bedenken."

Tja, dan kun je de archieven beter nog maar even gesloten houden natuurlijk.