Ik kon het niet laten, ben zelf ook maar even het archief ingedoken. Helaas doet het archief nu even raar, dus het blijft bij twee stukken.
Beide artikelen: Bron NRC Handelsblad
Een opiniestuk van 4 juli 2006:
quote:
Slowaakse partij van de haat op het pluche
Peter Michielsen
Slowakije krijgt vandaag een nieuwe regering - een onwaarschijnlijke combinatie waarin de partij van oud-premier Meciar en de racistische SNS zijn vertegenwoordigd.
Polen heeft een regering van moreel-conservatieven, ultra-katholieken en radicale boeren-activisten. Slowakije krijgt vandaag een regering van nog opmerkelijker samenstelling: de linkse populist Róbert Fico vormt in Bratislava een regering met de racistische en xenofobe Slowaakse Nationale Partij (SNS) en de nationalisten van voormalig sterke man Vladimír Meciar. Beoogd doel van de coalitie: het terugdraaien van talrijke economische hervormingen van de vorige regering - hervormingen die Slowakije tot een voorbeeld van de regio hebben gemaakt.
Róbert Fico, leider van de partij Smer (Richting), is de grote winnaar van de recente parlementsverkiezingen; met vijftig van de 150 zetels werd zijn Smer de grootste partij. Hij had met enkele centrum-rechtse partijen een meerderheidsregering kunnen vormen, maar koos - ondanks dringende adviezen vanuit het Europees Parlement om dat niet te doen - voor de SNS en Meciars HZDS (Beweging voor een Democratisch Slowakije). Fico wil een zwaarder accent op sociale hervormingen, hij wil de pijnlijke economische hervormingen van de vorige regering aanpassen of helemaal terugdraaien en hij wil de privatiseringen stopzetten.
Daarvoor gaat hij in zee met de HZDS van Meciar, die Slowakije in de jaren negentig met zijn autoritaire beleid tot een paria in de regio maakte en in vergelijking met Polen, Tsjechië en Hongarije op een ruime achterstand op de weg naar Europa zette. In de nieuwe regering krijgt Ficos Smer elf ministeries. Meciars HZDS krijgt er twee, die van Justitie en Landbouw. De derde partner, de SNS (twintig zetels in het parlement) krijgt er drie: Onderwijs, Milieu en Regionale Ontwikkeling.
De SNS, geleid door Ján Slota, burgemeester van de stad Zilina, is de partij van de haat - ze haat de Hongaarse minderheid, ze haat de joden en ze haat de Roma (zigeuners). De eerste prioriteit van de SNS bij de recente verkiezingen, aldus Slota afgelopen weekeinde, was te verhinderen dat de partij van de Hongaarse minderheid weer in de regering zou komen (ook al heeft die deelname aan de regering de afgelopen acht jaar het etnisch klimaat in Slowakije gestabiliseerd nadat Meciar het danig had verziekt).
Slota is tegen alles wat niet-Slowaaks is. Hij dreigde ooit in een tank te stappen en Boedapest te verpletteren. De Hongaren, zegt hij, willen het verdrag van Trianon uit 1920 herzien, het verdrag waarbij ze Slowakije verloren. Vrijmetselaars haat Slota ook, de vrijmetselaars hebben immense macht - heel West-Europa is in hun greep. Zijn mening over Roma is samen te vatten in de uitspraak dat zigeuners stelen en roven.
De dag waarop in 1939 de fascistische staat Slowakije - een nazi-marionettenstaat - werd uitgeroepen was volgens Slota de belangrijkste stap in de moderne geschiedenis van de Slowaakse natie en de president van die staat, Josef Tiso, die na de oorlog als oorlogsmisdadiger is geëxecuteerd, was een groot man op wie de Slowaken trots kunnen zijn. Dat Slowakije heeft joden gedeporteerd, maar dat gebeurde volgens Slota onder dwang van de Duitsers. Dat Slowakije van Josef Tiso was ook helemaal niet fascistisch, volgens Slota - het Hongarije van Miklós Horthy en het nazi-protectoraat Bohemen-Moravië, het huidige Tsjechië, die waren pas fascistisch. Betrok de Wehrmacht haar wapens niet uit Bohemen? Zijn Franse geestverwant Jean-Marie Le Pen is geen extremist maar een vrome katholiek die zijn volk verdedigt, zodat Arabieren, zwarten en andere immigranten niet aan de macht komen. Slota wordt overigens zelf geen minister - net zo min als Meciar.
Fico, zo oordeelde dit weekeinde het Slowaakse blad Sme, heeft zijn partners niet gekozen omdat hij dat moest, maar omdat hij dat wilde. Het is de meest stupide stap in zijn carričre. We zullen er allemaal voor betalen. Fico draait de klok in Slowakije acht jaar terug. Zijn verkiezing beschadigt zijn kiezers én diegenen die niet op hem hebben gestemd, ze beschadigt de burgerlijke samenleving en ze beschadigt in gelijke mate links en rechts in Slowakije.
Eerste besluit van de nieuwe regering, zo beloofde Fico het afgelopen weekeinde, betreft het Slowaakse contingent in Irak. Slowakije zal zijn 104 soldaten terugtrekken, omdat ze niet bijdragen aan de veiligheid in Irak en omdat ze er niet horen. Slota zei het zo: de Slowaakse soldaten hebben in Irak lang genoeg de clown uitgehangen.
Jan Slota haat de Hongaren, de joden en de Roma
16 april 2004:
quote:
WARSCHAU, 16 APRIL. De Slowaken staan voor een duivels dilemma: bij de presidentsverkiezingen moeten ze morgen kiezen tussen een man die de democratisering en de weg naar Europa heeft bemoeilijkt, en zijn vroegere handlanger.
Schurk versus schurk. Zo kan volgens menige Slowaak de tweede ronde van de Slowaakse presidentsverkiezingen, morgen, kort worden samengevat. In de ring staan oud-premier Vladimír Meciar (61), die met zijn botte regeerstijl Slowakije in de jaren negentig tot politieke paria binnen Europa maakte, en Ivan Gasparovic (63), jarenlang Meciars rechterhand, totdat het in 2002 tot een breuk kwam met de meester.
Gasparovic kwam op 3 april verrassend door de eerste ronde, door Eduard Kukan, Slowakijes saaie maar degelijke minister van Buitenlandse Zaken en volgens alle peilingen de gedoodverfde winnaar, te verslaan met een piepklein verschil (3.500 stemmen). De zeer lage opkomst (48 procent) deed Kukan de das om. En de Slowaakse kiezer ziet zich nu, door eigen schuld, voor een duivels dilemma gesteld. Hoe kies je tussen twee kwaden?
Zelf vindt Gasparovic dat hij drie voordelen heeft ten opzichte van Meciar: hij ligt beter in het buitenland, communiceert beter en accepteert andermans meningen. Meciar, premier van 1994 tot 1998, hanteerde ondemocratische methodes en bracht daarmee Slowakijes EU- en NAVO-lidmaatschap serieus in gevaar. In 1995 liet hij de zoon ontvoeren van een opponent, de toenmalige president Michal Kovác. In 1996 werd parlementariër Frantisek Gaulieder uit het parlement gezet, op basis van een ontslagbrief die Gaulieder niet had geschreven.
Tot nu toe was het verleden van Meciar geen thema. Maar Gasparovic heeft het alsnog te berde gebracht. Het probleem is dat hij er zelf ook deel van uitmaakt. Gasparovic was in de jaren negentig de tweede man van Meciars HZDS (Beweging voor een Democratisch Slowakije). Hij was toen voorzitter van het parlement. Gaulieder houdt Gasparovic verantwoordelijk voor zijn verdrijving uit het parlement destijds.
Gasparovic, vorige week: ,,Als ik iemand schade heb berokkend, bied ik mijn excuses aan. Het zal niet meer gebeuren.'' Hij benadrukt dat hij indertijd deel uitmaakte van een ,,collectief'' en ,,niet opzettelijk'' handelde.
In 2002 richtte hij zijn eigen partij op, omdat hij niet hoog genoeg op de kieslijst van de HZDS was gezet. ,,Jij volgt een ander pad en dat is oké'', zei Meciar vorige week in een radiodebat. ,,Maar spuug niet op degenen uit wier midden jij tevoorschijn bent gekomen en zonder wie je niks zou zijn.'' Gasparovic: ,,Je liegt zoals je dat altijd hebt gedaan. Dat is wat jij bent - een leugenaar van het begin tot het einde. Laat mensen naar ons kijken en een vergelijking trekken.''
Meciar is misschien beruchter. Maar Gasparovic doet niet voor hem onder. Hij heeft banden met de Slowaakse Nationale Unie (SNJ), een club die Jozef Tiso verheerlijkt, de priester die in de oorlog president was van het pseudo-onafhankelijke fascistische Slowakije. De SNJ-leider is een holocaust-ontkenner. Gasparovic krijgt ook steun van ultranationalist Ján Slota, die de minderheden (Roma, Hongaren) graag verbaal aanvalt. Slota stelde een keer voor om met tanks naar Boedapest op te trekken.
In een commentaar spreekt dagblad SME een heel lichte voorkeur uit voor Meciar. Meciar kan als ,,bekeerde zondaar'' worden gepresenteerd, schrijft de krant die hem indertijd het hardst bestreed. ,,Als Tony Blair Gaddafi kan knuffelen, waarom zou Günter Verheugen [de EU-commissaris voor de uitbreiding, red.] dan niet met Meciar uit de voeten kunnen?'' De ironie stopt hier niet: ruim één miljoen Slowaken stemde bij de presidentsverkiezingen van 1999 op Meciar. Hij verloor. Nu heeft hij nog 650.000 aanhangers, maar maakt hij de beste kans ooit om te winnen. Meciars aanhang slinkt, zijn ster rijst. Een Slowaakse puzzel.
Brussel is bezorgd. Voorzitter Pat Cox van het Europarlement heeft al gezegd dat de nieuwe president ,,met een handicap'' begint. Vervalt het land nu wederom in ondemocratisch gedrag, dan kan Brussel besluiten om de geldkraan dicht te draaien. Meciar werkt intussen hard aan zijn imago. Hij ontkent keihard dat er ooit misstanden zijn geweest. ,,We zijn nooit diplomatiek geďsoleerd geweest. Dat is een absolute leugen, maar die leugen is in waarheid veranderd en leeft nu voort als de waarheid.'' Hij heeft een lijst gemaakt met prominenten die hem zouden steunen, onder wie Bill Clinton. Terwijl juist onder Clinton Slowakijes NAVO-lidmaatschap vijf jaar werd uitgesteld.
Meciar wil als president lid blijven van de HZDS. ,,In de wet staat niet dat een president geen lid van een partij moet zijn.'' Een journalist die hem vroeg of hij niet juist boven de partijen moet staan kreeg als antwoord: ,,Dat onderwerp bestaat niet.''