Poolkappen, IJsbergen en Gletsjers #2

quote:

NASA: 2 Trillion Tons of Ice Have Melted Since 2003

WASHINGTON — More than 2 trillion tons of land ice in Greenland, Antarctica and Alaska have melted since 2003, according to new NASA satellite data that show the latest signs of what scientists say is global warming.

More than half of the loss of landlocked ice in the past five years has occurred in Greenland, based on measurements of ice weight by NASA's GRACE satellite, said NASA geophysicist Scott Luthcke. The water melting from Greenland in the past five years would fill up about 11 Chesapeake Bays, he said, and the Greenland melt seems to be accelerating.



NASA scientists planned to present their findings Thursday at the American Geophysical Union conference in San Francisco. Luthcke said Greenland figures for the summer of 2008 aren't complete yet, but this year's ice loss, while still significant, won't be as severe as 2007.

The news was better for Alaska. After a precipitous drop in 2005, land ice increased slightly in 2008 because of large winter snowfalls, Luthcke said. Since 2003, when the NASA satellite started taking measurements, Alaska has lost 400 billion tons of land ice.

In assessing climate change, scientists generally look at several years to determine the overall trend.

Melting of land ice, unlike sea ice, increases sea levels very slightly. In the 1990s, Greenland didn't add to world sea level rise; now that island is adding about half a millimeter of sea level rise a year, NASA ice scientist Jay Zwally said in a telephone interview from the conference.

Between Greenland, Antarctica and Alaska, melting land ice has raised global sea levels about one-fifth of an inch in the past five years, Luthcke said. Sea levels also rise from water expanding as it warms.

Other research, being presented this week at the geophysical meeting point to more melting concerns from global warming, especially with sea ice.

"It's not getting better; it's continuing to show strong signs of warming and amplification," Zwally said. "There's no reversal taking place."

Scientists studying sea ice will announce that parts of the Arctic north of Alaska were 9 to 10 degrees warmer this past fall, a strong early indication of what researchers call the Arctic amplification effect. That's when the Arctic warms faster than predicted, and warming there is accelerating faster than elsewhere on the globe.

As sea ice melts, the Arctic waters absorb more heat in the summer, having lost the reflective powers of vast packs of white ice. That absorbed heat is released into the air in the fall. That has led to autumn temperatures in the last several years that are six to 10 degrees warmer than they were in the 1980s, said research scientist Julienne Stroeve at the National Snow and Ice Data Center in Boulder, Colo.

That's a strong and early impact of global warming, she said.

"The pace of change is starting to outstrip our ability to keep up with it, in terms of our understanding of it," said Mark Serreze, senior scientist at the National Snow and Ice Data Center in Boulder, Colo., a co-author of the Arctic amplification study.

Two other studies coming out at the conference assess how Arctic thawing is releasing methane — the second most potent greenhouse gas. One study shows that the loss of sea ice warms the water, which warms the permafrost on nearby land in Alaska, thus producing methane, Stroeve says.

A second study suggests even larger amounts of frozen methane are trapped in lakebeds and sea bottoms around Siberia and they are starting to bubble to the surface in some spots in alarming amounts, said Igor Semiletov, a professor at the University of Alaska in Fairbanks. In late summer, Semiletov found methane bubbling up from parts of the East Siberian Sea and Laptev Sea at levels that were 10 times higher than they were in the mid-1990s, he said based on a study this summer.

The amounts of methane in the region could dramatically increase global warming if they get released, he said.

That, Semiletov said, "should alarm people."

quote:

'Opwarming Antarctica begonnen'

UTRECHT - Sinds de jaren 50 is de temperatuur rond de Zuidpool, waar 90 procent van 's werelds ijs ligt, met 0,5 graden gestegen, blijkt uit verzamelde gegevens van satellieten en weerstations.

Twee dagen na het bericht over het desintegreren van een grote ijsplaat op het Antarctisch schiereiland komt een groep Amerikaanse wetenschappers met een overzicht van alle beschikbare meetgegevens van het zuidelijke continent.

In tegenstelling tot het door klimaatsceptici frequent geproclameerde kouder worden en aangroeien van Antarctica, laat de wetenschappelijke realiteit geen enkele ruimte meer voor ontkenning: Klimaatverandering heeft de Zuidpool bereikt. En zoals overal: sneller dan we verwachtten, stellen de onderzoekers.

Eric Steig

"Wat je continu hoort is dat Antarctica kouder wordt en dat is simpelweg niet het geval", zegt Eric Steig van de Universiteit van Washington in Seattle, hoofdauteur van de studie die vandaag in Nature wordt gepubliceerd.

De gemiddelde temperatuurstijging is sterk vergelijkbaar met het mondiale gemiddelde, vertelt Steig. Klimaatsceptici stelden in het verleden dat Antarctica kouder zou worden als bewijs dat de mondiale opwarming een mythe zou zijn.

De Amerikaanse onderzoeksgroep schrijft dat de gemeten Antarctische opwarming moeilijk te verklaren is zonder deze te koppelen aan de sterk toegenomen antropogene uitstoot van broeikasgassen, voornamelijk door grootschalig gebruik van fossiele brandstoffen.

West-Antarctische ijskap

Op het Britse onderzoeksstation Rothere, op het Antarctisch schiereiland, was het gisteren 2,6 graden boven nul. "Maar het gebied waar we de opwarming meten is veel groter dan alleen het schiereiland. Ook de gehele West-Antarctische ijskap warmt op", zeggen de Amerikanen. "En de gemiddelde oppervlaktetemperatuur van het hele continent neemt toe", meldt de studie.

"West-Antarctica zal uiteindelijk smelten als deze opwarming zo doorzet", zegt Drew Shindell, een medeauteur van het NASA Goddard Institute for Space Studies.

Groenlandse ijskap

Daarvoor zou volgens hem een gemiddelde temperatuurstijging van 3 graden voor nodig zijn. Ook de Groenlandse ijskap zou bij een dergelijke temperatuurstijging niet overleven.

Tezamen bevatten zij genoeg ijs voor een gemiddelde zeespiegelstijging van 14 meter. De ijsmassa op Oost-Antarctica bevat zelfs voldoende water om de zeespiegel wereldwijd met nog eens 50 meter te laten stijgen. Deze ijskap is echter minder kwetsbaar voor de huidige opwarming.

"Maar zelfs wanneer slechts een fractie van Groenland en West-Antarctica smelt kunnen we deze eeuw nog meters zeespiegelstijging zien, met desastreuze gevolgen" target="_blank", zegt Barry Brook, directeur van het onderzoeksprogramma naar klimaatverandering van de Universiteit van Adelaide.

quote:

Antarctica is warming up
The continent of Antarctica is warming up in step with the rest of the world, according to a new analysis.

Scientists say data from satellites and weather stations indicate a warming of about 0.6C over the last 50 years.

Writing in the journal Nature, they say the trend is "difficult to explain" without the effect of rising greenhouse gas levels in the atmosphere.

Meanwhile, scientists in Antarctica say a major ice shelf is about to break away from the continent.

The Wilkins Ice Shelf is said to be "hanging by a thread" from the Antarctic Peninsula, the strip of land pointing from the white continent towards the southern tip of South America.

In isolation

Most of Antarctica's scientific stations are located along the peninsula, and scientists have known for many years that this portion of the continent is getting warmer
But trends across the bulk of the continent have been much harder to discern, mainly because data from land stations is scarce.

It is somewhat insulated from the rest of the world's weather systems by winds and ocean currents that circulate around the perimeter.

In the new analysis, a team of US scientists combined data from land stations with satellite readings

"We have at least 25 years of data from satellites, and satellites have the huge advantage that they can see the whole continent," said Eric Steig from the University of Washington in Seattle.

"But the [land] stations have the advantage that they go back much further in time.

"So we combined the two; and what we found, in a nutshell, is that there is warming across the whole continent, it's stronger in winter and spring but it is there in all seasons."

They conclude that the eastern region of the continent, which is larger and colder than the western portion, is warming at 0.1C per decade, and the west at 0.17C per decade - faster than the global average.

quote:

Kolossale ijsplaat Zuidpool verdwijnt in zee

UTRECHT - De Wilkinsplaat, een reusachtige Antarctische ijsplaat, staat op het punt te desintegreren en in zee te stromen, zeggen Britse en Nederlandse onderzoekers.

De ijsplaat heeft een oppervlak van duizenden vierkante kilometers en steekt als een platte berg 20 meter boven zeeniveau uit. Op satellietbeelden is te zien dat de plaat inmiddels vol grote scheuren zit en enkel nog wordt bijeengehouden door een steeds smallere strook zee-ijs.

Deze 40 kilometer lange ijsdam, die 'als een kurk op een fles' de rest van de gebarsten ijsplaat fixeert, was in 1950 nog 100 kilometer breed. Inmiddels rest volgens de British Antarctic Survey (BAS) niet meer dan een ‘splinter’ stabiel ijs, slechts 500 meter breed. Zodra deze doorbroken wordt, zal ook de achterliggende massa in zee stromen, verwachten de onderzoekers.

Nederlands onderzoek
“Het kan nu elk moment gebeuren” zegt David Vaughan, een glacioloog van BAS. “We zijn hier getuige van de laatste momenten van de Wilkins-ijsplaat.” Om de bewegingen van het ijs te registreren heeft Vaughan een GPS-meter op de plaat gestationeerd. Deze verzamelt gegevens voor onderzoek van IMAO, het Instituut voor Atmosferisch en Marien Onderzoek van de Universiteit Utrecht.

“Deze ijsplaten zijn een soort gletsjers, die op hun plek worden gehouden door bijvoorbeeld eilandjes'', vertelt Michiel van den Broeke, van IMAO. “Het is zeer zorgwekkend dat ze nu zo snel verdwijnen.” Het afbreken van de beschermende ijsplaten kan er volgens Van den Broeke voor zorgen dat ook de achterliggende gletsjers sneller naar zee gaan stromen. Dit kan de zeespiegelstijging versterken.

Grote delen van de ijsplaat werden in maart vorig jaar, aan het einde van de Antarctische zomer, instabiel. In voorgaande jaren verdwenen al de 'Prince Gustav Channel', 'Larsen Inlet', 'Larsen A', 'Wordie', 'Muller' en de Jones-ijsplaat in zee. Het meest geruchtmakend was het instorten van ‘Larsen B’ in 2002. Deze omvangrijke ijsplaat verdween in 30 dagen volledig van de kaart. Uit sedimentonderzoek is gebleken dat de ijsplaten in elk geval meer dan 10.000 jaar oud waren.

Massaverlies
"Het verdwijnen van deze ijsplaat en de negen andere is een direct gevolg van klimaatverandering", zegt Vaughan. Het Antarctisch schiereiland is daar relatief gevoelig voor, omdat het ijs daar vrij ver in de omringende oceaan steekt. De gemiddelde temperatuur is er sinds 1950 al met drie graden gestegen. Maar ook de West-Antarctische ijskap verliest de laatste jaren massa, blijkt uit satellietmetingen. En in tegenstelling tot de populaire theorie dat hogere temperaturen het ijs op Antarctica zouden versterken met extra sneeuwval, blijkt ook de nog immer zeer koude Oost-Antarctische ijskap niet te groeien.

Vanwege de vele onzekerheden is in de officiële voorspellingen voor zeespiegelstijging van het IPCC tot nog toe echter geen rekening gehouden met een mogelijk versneld bewegen van gletsjers op Antarctica en Groenland. Het laatste grote klimaatrapport, uit 2007, gaat nog uit van een stijging van 18 tot 59 centimeter.