Kinderen en rouwverwerking

In eerste instantie had ik Saskia opgetild om naar opa te kijken. Zo kon ik haar gezicht goed bekijken en de uitdrukking daarop aflezen (en zo nodig daar naar handelen).
Ze was wel onder de indruk, maar vond het niet eng oid. Wij zaten nog even te praten in een andere hoek van de kamer en in die tijd zijn Saskia en Anouk nog regelmatig even over het randje van de kist wezen gluren.

Ze heeft nu iig gezien dat opa echt niet meer kan praten en niet meer ademt. Dat er nog wel wat is wat op opa lijkt, maar niet dat 't niet meer opa is zoals ie altijd was.

Dinsdag is de crematie en mijn stiefmoeder probeert vrij te krijgen zodat zij er ook bij kan zijn. Als dat zo is, gaat Saskia ook gewoon mee; ze heeft oma Simone dan als back-up bij zich.

Fijn dat het zo goed gegaan is vanmiddag ET. Het is altijd even afwachten hoe kindjes reageren.

ET en Swets, gecondoleerd

E.T en Swets.. Sterkte!

Gecondoleerd ET en Swets.

Bij toeval kwam ik deze link tegen.
Gaat onder anderen over wel of niet mee nemen naar een begrafenis.
Misschien heeft iemand er wat aan.

http://www.kinderinfo.nl/artikelen/artikel.asp?ArticleID=295

Sterkte aan allen die hiermee te maken hebben of krijgen.

E.T., is Saskia nu uiteindelijk meegegaan naar de crematie?

Gecondoleerd Swets en ET.

quote:

Op woensdag 18 april 2007 22:17 schreef livelink het volgende:
E.T., is Saskia nu uiteindelijk meegegaan naar de crematie?

Ja
Ze heeft het geweldig gedaan Nog een keer in de kist kijken, de dienst (zakdoekjes van de een aan de ander geven ) Alleen aan het einde van de dienst werd al dat verdriet om d'r heen te veel en deed ze hartverscheurend mee. (en dan sommige mensen nog aan d'r vragen: och meisje, heb je zo'n verdriet om Opa?.. zucht*)
Ze was 's middags wel helemaal uitgeput, viel bij ons op schoot in slaap (dat gebeurt echt nooit) maar het was goed zo

Fijn dat het goed is gegaan en dat jullie ook voelen dat het goed was.

quote:

Op woensdag 18 april 2007 22:40 schreef E.T. het volgende:
Alleen aan het einde van de dienst werd al dat verdriet om d'r heen te veel en deed ze hartverscheurend mee.

oooo wat herkenbaar, dat deed mijn zoontje (3.5) ook bij het afscheid van zijn overgrootvader (verder niet heel emotioneel beladen want die was erg oud en had een mooi leven gehad etc.). De hele dienst vond hij vooral fascinerend (hij wilde van elke spreker weten wanneer die dood ging, met zo'n kleuter-fluisterstem die je tot achterin de zaal kon horen), maar hij raakte geheel ontredderd toen iedereen aan het eind ging huilen, en zette het op een brullen terwijl hij zelf niet wist waarom, waar hij nog harder om moest huilen, et cetera. Een beetje zielig, een beetje schattig. Hij zei wel dat het was omdat hij niet wilde dat Overopa dood was, maar het was echt overduidelijk dat hij puur meevibreerde op de heersende emotie op dat moment.
Hij en zijn broer (van 6) spelen nu nog wel eens 'doodje', dan ligt de een met zijn handen op zijn buik gevouwen op de grond en legt de ander bloemetjes op hem en om hem heen.

Dat sterretjesverhaal hebben we achterwege gelaten trouwens, de paar kinderen die ik ken die dat te horen hebben gekregen (bij andere gelegenheden) raakten allemaal in de war van de bijbehorende logistiek, zeker nu ze wat ouder worden en leren wat sterren eigenlijk zijn e.d. Als je dood bent, ben je er niet meer. Of je nog ergens bent en waar en of het daar leuk is dat weten we niet.

Wilde toch even iets van me afschrijven.
Het is nu een jaar geleden dat kyllian zijn opa is overleden,
En het gaat niet echt goed met ons ventje hij zit er dus erger mee als dat we dachten.
Hij wilde zelf ook een sterretje zijn dan kon hij bij zijn opa zijn.
Nou de grond ging onder me vandaan toen ik het hoorde.

We hebben tegen hem gezegt van dat je grote mensen sterretjes hebt en kleine kinder sterretjes
Dus hij zijn opa dan ook niet kan zien.
Nu wel want nu kan je naar hem zwaaien.
En dat we hem dan allemaal moeten missen dus die gedachte hebben we uit zijn hoofd kunnen praten gelukkig.
en van de week voor de aller eerste keer heeft hij erom gehuild.
Hij mist hem zo erg.

Maar we hebben nooit gedacht dat het zo erg zou zijn.
morgen een afspraak maken met de huisarts want we willen door verwezen worden
Hij heeft gewoon hulp nodig hij kan dit niet alleen .en wij kunen volgens mij ook niet veel doen als ons best en die mensen zijn daar beter in als wij .
Want hij is zoiezo kyllian niet meer .
hij lijkt vrolijk maar is het niet .
hij is strontvervelend en alles is niet goed heeft nergens zin meer in en alles is voor 5 minuten.
Zwemles wil hij ook niet meer en het ging zo ontzettend goed.
Overblijven wil hij ook niet op zich niet zo'n probleem dan haal ik hem gewoon op tussen het werk door .
Maar energie vreet het wel.
Op school is hij ook niet echt te handhaven gilt overal door heen wacht niet op zijn beurt en ga zo maar door.

En wat ik niet kan begrijpen is dat een kind van bijna 5 zo met zichzelf in de knoop kan zitten terwijl het zin in het leven moet hebben en geen zorgen aan dat hoofdje moet hebben en gewoon lekker kind moet zijn met streken maken enzo.

Babyfeet, dat is ook niet te begrijpen . Goed dat je hulp gaat zoeken en veel sterkte
En laat af en toe nog eens wat meer van je horen, hier. Ik mis jou en je jongetje hier best wel.

ah livelink bedankt.
ik zal mijn best doen
had even geen zin in fok om te schrijven dan heb wel veel gelurkt
_{en mijn password kwijt plus mailverandering die daar dus aankwam en gisteren wist ik hem weer dus alles aangepast}

Krijg je door te zeggen dat er kinder sterretjes en volwassene sterretjes zijn geen problemen later?
Dat past niet in het gangbare geloof (hemel-hel verhaal, of reincarnatie), danwel de atheist (er is niets na de dood).
Wil je die scheiding volwassene - kind blijven volhouden? Want wanneer Kyllian iets anders te horen krijgt (al is het op school) kan dat wel eens een hele grote vertrouwensbreuk richting jullie opleveren.
(vooral als hij het gevoel heeft dat jullie maar wat verzonnen hebben om hem nu beter te laten voelen in deze moeilijke tijden).
Vraag is dus, hoe pakt die het op op het moment dat die gaat geloven dat er geen onderscheid is tussen kind en volwassene sterretjes (wat die dan verder wel of niet gelooft even buiten beschouwing gelaten)

babyfeet wat een verdrietig bericht, heel naar dat kyllian zo in de knoop lijkt te zitten met zichzelf en al z'n gedachten/gevoelens. wel lief dat ie zo gek was met opa, maar het gemis speelt dus nog een grote rol. voor jullie zelf zal het ook niet makkelijk zijn. het lijkt mij ook een goed idee dat je hier wat hulp bij zoekt. sterkte ermee en ik hoop van harte dat je samen snel weer in een wat rustiger en gelukkiger vaarwater komt.

ik zou ook niet zo gauw dat onderscheid maken denk ik frederik, en eigenlijk al helemaal niet over sterretjes beginnen, maar dat moet iedereen op zich zelf weten lijkt me. voor kyllian / babyfeet was dit nu denk ik even een verhaal dat hielp om hem uit die sombere gedachte te halen dat hij het gemis alleen maar kan opheffen door zelf ook maar een sterretje te worden.

piet stelt ook regelmatig vragen over de dood, hij is benieuwd wanneer wij dan dood gaan, en hijzelf. ik probeer er maar gewoon zo rustig en eerlijk mogelijk antwoord op te geven. hij verheugt zich er ook op dat hij opa piet misschien gaat zien als hij zelf dood zou gaan. ik vertel dan soms wel dat niemand eigenlijk precies weet hoe het in 'de hemel' is, en of je elkaar weer zult zien, maar dat het wel heel fijn zou zijn als het zo was. hij vraagt ook dingen als 'en wat moet je daar dan eten?' etc.

Babyfeet, misschien is dit iets voor Kyllian? Of voor één van de andere kinderen.
Ik heb het zelf niet gezien, alleen een paar dingen over gelezen. Het wordt vanaf 16 juni weer uitgezonden. Wellicht kun je het eerst opnemen, voordat je het aan hem laat zien.

2007 ADRIAAN NIEUWE KLEUTERDRAMA
* ARTIKEL IN MIKRO GIDS (FEBRUARI 2007)

Adriaan
Kleuterserie over de dood maar niet loodzwaar


door Monique van de Sande

Na Knofje en Tippe, die beide behalve bij de Nederlandse kijkers ook internationaal in de smaak vielen, presenteert de KRO een derde kleuterdramaserie van ‘eigen fabrikaat’: Adriaan.
In vijf afleveringen van negen minuten kunnen we volgen hoe de vijfjarige Adriaan de dood van zijn hondje Stippie letterlijk en figuurlijk een plek probeert te geven. Zijn vader en moeder (gespeeld door Cees Geel en Sanneke Bos), zijn vriendje Teun en mevrouw Rabbers (Willeke van Ammelrooy) helpen hem daarbij.
‘Rouwverwerking’ is een pittig thema, beseft Jan-Willem Bult, die als Hoofd KRO Jeugd zowel initiator als eindverantwoordelijke van de serie is. ‘Maar niemand hoeft te vrezen voor loodzware somberheid. In samenwerking met scenarioschrijfster Janneke van de Pal hebben we juist gekozen voor een vrolijke en avontuurlijke aanpak. Adriaan gaat elke dag met Teun naar het graf van Stippie, en daar gebeurt dan telkens iets. Eén keer heeft er bijvoorbeeld een poes op Stippie’s graf gepoept, en gaan de jongens samen achter die poes aan.’
Jeugdprogramma’s mogen wat Bult betreft best een educatief element hebben, maar het moet niet overheersen. ‘We blijven graag zo dicht mogelijk bij de belevingswereld van het kind. En dan heb ik het niet over de modelkinderen en de bizarre exemplaren waar andere zenders zo vaak op focussen. Bij ons kom je allerlei soorten kinderen tegen. Televisie is immers van iedereen, en elk kind is perfect in zijn eigenheid.’
Logisch dat Adriaan in beslag wordt genomen door het verdriet om Stippie, vindt Bult. ‘Het is ook nog eens een erg gevoelig jongetje, maar vergis je niet: heel veel vijfjarigen zijn op hun eigen manier bezig met vragen over dood en leven. Het is de leeftijd waarop ze met vallen en opstaan de wereld ontdekken, met alles wat daarbij hoort. Het mooie is dat ze nog helemaal losstaan van conventies. Dat willen we graag zo houden. Adriaan laat dus ook niet zien hoe je met rouw moet omgaan, maar hoe Adriaan ermee omgaat. Wat een kind daarvan meeneemt, mag het zelf weten.’



Bron.

quote:

Op vrijdag 11 mei 2007 04:36 schreef frederik het volgende:
Krijg je door te zeggen dat er kinder sterretjes en volwassene sterretjes zijn geen problemen later?
Dat past niet in het gangbare geloof (hemel-hel verhaal, of reincarnatie), danwel de atheist (er is niets na de dood).
Wil je die scheiding volwassene - kind blijven volhouden? Want wanneer Kyllian iets anders te horen krijgt (al is het op school) kan dat wel eens een hele grote vertrouwensbreuk richting jullie opleveren.
(vooral als hij het gevoel heeft dat jullie maar wat verzonnen hebben om hem nu beter te laten voelen in deze moeilijke tijden).
Vraag is dus, hoe pakt die het op op het moment dat die gaat geloven dat er geen onderscheid is tussen kind en volwassene sterretjes (wat die dan verder wel of niet gelooft even buiten beschouwing gelaten)

hoe we het aan gaan pakken vind dan weer een probleem voor later
Je moet toch iets verzinnen om hem beter te laten voelen en dat was eigelijk het eerste wat in ons opkwam.
Moet je een kind van bijna 5 dan alles maar haarfijn uit gaan leggen hoe het in elkaar steekt?
Ik vind dat dus niet kunnen het is nog maar een kind en hoord daar nog niet zo intensief mee bezig te zijn ,
maar ieder zijn mening natuurlijk .en als ouders het wel helemaal uit leggen vind ik dat ook goed
wij vinden het op dit moment wat we vertelde het beste voor hem.
Maandag heb ik een dubbele afspraak met de huisarts en we zien wel hoe het verder loopt .
Ik hoop dat het gaat helpen het enigste wat we willen is onze zoon terug

Luchtbel bedankt voor de tip ik hoop dat ik het niet vergeet om het eerst zelf te kijken of het iets voor kyllian

quote:

Op vrijdag 11 mei 2007 23:45 schreef babyfeet het volgende:

[..]

hoe we het aan gaan pakken vind dan weer een probleem voor later
Je moet toch iets verzinnen om hem beter te laten voelen en dat was eigelijk het eerste wat in ons opkwam.
Moet je een kind van bijna 5 dan alles maar haarfijn uit gaan leggen hoe het in elkaar steekt?
Ik vind dat dus niet kunnen het is nog maar een kind en hoord daar nog niet zo intensief mee bezig te zijn ,
maar ieder zijn mening natuurlijk .en als ouders het wel helemaal uit leggen vind ik dat ook goed
wij vinden het op dit moment wat we vertelde het beste voor hem.
Maandag heb ik een dubbele afspraak met de huisarts en we zien wel hoe het verder loopt .
Ik hoop dat het gaat helpen het enigste wat we willen is onze zoon terug

Mijn post ging ook niet zozeer over hoe uitgebreidt je alles moest zeggen (het sterretjes verhaal maakt wel veel aanvaardbaar, vind ik op zich dus niet eens zo'n slechte).
Waarom ik eigenlijk poste was het verzinnen van een kinder ster en een volwassen ster.

Daarmee stel je een kind voor de keuze:
1. wil ik altijd alleen zijn (papa en mama zijn ook oud, dus worden ook geen kindsterretjes meer, door nu dood te gaan zal die al zijn dierbaren dus altijd moeten missen)
2. zal ik toch maar bij papa en mamma blijven, dan ben ik maar "half eenzaam" .

Waar zit hier het luisterende oor, en het erkennen van her verdriet wat heel gewoon gevonden wordt als het volwassenen met verdriet betreft?
Ik zag dit alles een beetje als egoisme van jullie uit (je gaat mij toch niet verlaten zeg), iets wat je ook heel vaak hoort wanneer er iemand uit psychische nood zelfmoord heeft gepleegd. Dan is de zelfmoordenaar meestal de egoist omdat die mij heeft achtergelaten.
Terwijl de achterblijvende juist de egoist is omdat die alleen aan zijn eigen verdriet als achterblijver denkt, terwijl de zelfmoordenaar en met de achterblijvers zit, en met zijn eigen problemen daarboven op.
Net als bij kyllian is zo'n uitlating geen erkenning van de problemen van de ander, maar alleen van je eigen problemen.

Dat jullie professionele hulp zoeken lijkt me zeer handig, en kan jullie julie zoon wel eens terug geven
(mijn post lijkt misschien wat aanvallend, maar is niet zo bedoeld,het was meer gericht op jullie schok van het feit dat hij graag bij opa zou willen zijn, iets dat jullie nooit gehad hebben, of niet meer voelen, en hoe jullie in eerste instantie zijn gevoel "ontkent" hebben).

Wij hebben nu ook te maken met een sterfgeval in de familie. Mijn tante is overleden. Mijn dochter (net 3) zag haar behoorlijk vaak. We hebben haar verteld dat mijn tante dood is. Ze vroeg wat er met haar gebeurd was. We hebben gewoon kort de waarheid verteld: tante was heel erg ziek, zo ziek dat ze niet meer beter kon worden. Haar lichaam was zo kapot dat het niet meer gemaakt kon worden.

De volgende dag vroeg mijn dochter zelf of ze mocht zien dat tante dood was. Dus we nemen haar vanmiddag mee naar het mortuarium. Naar de begrafenis gaat ze niet mee, daar vind ik haar te klein voor. Ik denk dat dit voor haar voldoende is.

Als ze met meer vragen komt, proberen we die gewoon te beantwoorden. We praten er gewoon over waar ze bij is, maar tot nu toe heeft ze niet meer vragen dan wat er gebeurd is en of ze tante die dood is mag zien.

Ik ben heel benieuwd hoe het vanmiddag gaat, ik denk dat het bezoek aan het mortuarium nog wel wat vragen op zal roepen.

Overigens vinden mijn moeder en oma het geen goed idee dat mijn dochter meegaat. Maar ik heb zoiets van, ze geeft zelf aan dat ze het graag wil zien, dus waarom niet. Als ze het niks vindt, kan ze direct met mijn vriend naar buiten.

Nou, mijn dochter is dus niet meegeweest vanmiddag. Ze was heel ziek, had enorm hoge koorts, dus het was niet wijs om haar ook maar ergens mee naartoe te nemen.

Dit was voor haar de laatste kans om mijn tante te zien, dus (helaas?) gaat het over. Ze is nog jong, ik denk dat ze er toch niet lang bij stil blijft staan. En zo ja, dan beantwoorden we gewoon haar vragen.

Gecondoleerd Malo. Het lijkt me logisch dat je dochter nu niet mee is gegaan. Je kunt misschien wel met je dochter een keertje naar het graf gaan.

quote:

Op zaterdag 12 mei 2007 07:07 schreef frederik het volgende:

[..]

Mijn post ging ook niet zozeer over hoe uitgebreidt je alles moest zeggen (het sterretjes verhaal maakt wel veel aanvaardbaar, vind ik op zich dus niet eens zo'n slechte).
Waarom ik eigenlijk poste was het verzinnen van een kinder ster en een volwassen ster.

Daarmee stel je een kind voor de keuze:
1. wil ik altijd alleen zijn (papa en mama zijn ook oud, dus worden ook geen kindsterretjes meer, door nu dood te gaan zal die al zijn dierbaren dus altijd moeten missen)
2. zal ik toch maar bij papa en mamma blijven, dan ben ik maar "half eenzaam" .

Waar zit hier het luisterende oor, en het erkennen van her verdriet wat heel gewoon gevonden wordt als het volwassenen met verdriet betreft?
Ik zag dit alles een beetje als egoisme van jullie uit (je gaat mij toch niet verlaten zeg), iets wat je ook heel vaak hoort wanneer er iemand uit psychische nood zelfmoord heeft gepleegd. Dan is de zelfmoordenaar meestal de egoist omdat die mij heeft achtergelaten.
Terwijl de achterblijvende juist de egoist is omdat die alleen aan zijn eigen verdriet als achterblijver denkt, terwijl de zelfmoordenaar en met de achterblijvers zit, en met zijn eigen problemen daarboven op.
Net als bij kyllian is zo'n uitlating geen erkenning van de problemen van de ander, maar alleen van je eigen problemen.

Dat jullie professionele hulp zoeken lijkt me zeer handig, en kan jullie julie zoon wel eens terug geven
(mijn post lijkt misschien wat aanvallend, maar is niet zo bedoeld,het was meer gericht op jullie schok van het feit dat hij graag bij opa zou willen zijn, iets dat jullie nooit gehad hebben, of niet meer voelen, en hoe jullie in eerste instantie zijn gevoel "ontkent" hebben).

Ten eerste is het gemis bij ons ook nog heel erg groot en nog steeds heel onwerkelijk dat hij er niet meer is en er word nog dagelijks aan hem gedacht en gesproken.tranen staan ook nog steeds heel hoog.
zeker omdat het zo onverwachts was en hij zo jong was.

ten tweede voel me helemaal niet angevallen hoor iedereen heeft zijn eigen mening en gedachtens.

een luisterd oor ben ik altijd wel voor hem zeker als het over zijn opa gaat
maar hij heeft nooit laten merken dat hij er zo mee zat kyllian is een behoorlijke binnevetter
als er iets op school is gebeurt hoor ik dat ook pas maanden later van hem en dat ik er dan de juf op aanspreek en die dan echt na moet denken waar het ook alweer over ging.

Ik wil juist heel graag dat hij over zijn opa praat dat is juist heel goed voor de verwerking
hij heeft ook tegen ons gezegt dat hij dacht dat hij er niet meer over mocht praten (hebben we nooit gezegt)
heb ook gelijk tegen hem gezegt dat dat nou juist wel mag en dat we dat heel fijn vinden als hij erover praat.Al is het hele dagen .

die keuze's , daar had ik nog niet over nagedacht eigelijk en egoistie's vind ik het niet.
(mijn mening he) ik vind dat een kind daar nog helemaal niet aan hoort te denken wil het ook niet snappen denk ik. en zijn gevoelens hebben we ook nooit ontkent.
iemand missen mag altijd en heb ik alle respect voor .
maar hij hoort te denken aan spelen leuke dingen doen en ga zo maar door.
(misschien verwacht je ook niet van een kind dat hij er zo mee kan zitten)