Bronnen :
Laag water aan de kust van Wales. Hier is de getijdenwerking veel sterker dan in de Noordzee. De haven staat geheel droog.
Het getijde of getij is het verschijnsel dat de watermassa's op aarde een dagelijks variërende hoogte vertonen, voornamelijk als gevolg van de invloed van de zwaartekracht van de maan. Ook de zon levert een, zij het slechts kleine, bijdrage aan dit verschijnsel.
De periode van het stijgen van het water heet vloed, die van het zakken eb. De maximale waterhoogte heet hoogwater of hoogtij, de minimum hoogte laagwater of laagtij. Tijdens de kentering, als de stroomrichting omkeert, is er enige tijd geen stroming.
Inhoud
Eb en vloed
Op elke plek van de oceaan treedt per dag tweemaal vloed op en ook tweemaal eb. De tijd tussen twee momenten met de hoogste waterstand bedraagt gemiddeld 12 uur en 25 minuten. De tijdsduur van 12 uur wordt veroorzaakt door de draaiing van de aarde om zijn as, de tijd van 25 minuten komt door de baan van de maan ten opzichte van de draaiende aarde.
Als het gisteren vloed was om 7 uur, zal die vandaag om 7.50 uur, dus ongeveer 50 minuten (= 2 x 25 min) later plaatsvinden; er zijn dan namelijk al 2 eb- en vloed-cyclussen opgetreden.
Overigens zijn er, als gevolg van de complexiteit van de getijdewerking, gebieden (bijvoorbeeld in de baai van Along in Vietnam) waar slechts eenmaal per dag eb en vloed is.
De waterhoogte, die tijdens eb en vloed optreedt ten opzichte van het gemiddelde zeeniveau, varieert. Rond nieuwe en volle maan worden de getijdenbewegingen versterkt omdat de maan en de zon op één lijn staan. Dit verschijnsel wordt springvloed genoemd. Als de schijngestalte van de maan in het eerste kwartier of het laatste kwartier is treden juist de minste getijdenbewegingen op. Dit wordt doodtij genoemd.
De Middellandse Zee heeft bijna geen eb- en vloedgetijde. Dat bedraagt maar ong. 15 centimeters. Dit komt door de "vernauwing" van de Straat van Gibraltar en Tanger. Eer de vloed opkomt in de Atlantische Oceaan en de uitgestrekte bekkens van de Zwarte Zee en Middellandse Zee worden opgevuld met het opkomende water, wordt het weer weggetrokken door het eb-getijde. Daarom is er zo weinig eb en vloed in de Zwarte- en Middellandse Zee.
Eb en vloed in de Noordzee
Laag water aan de kust van Bretagne
De tijd waarop eb en vloed optreden op een punt langs de kust wordt sterk bepaald door de lokale topografie.
De eb- en vloedstroom in de Noordzee wordt veroorzaakt door de getijdenwerking van de Atlantische Oceaan. De invloed daarvan dringt zowel door in het Nauw van Calais als om de kust van Schotland en Engeland heen naar het zuiden. Deze twee golfbewegingen komen in de Noordzee samen tot een enkele eb- en vloedbeweging. Door de geringe en ongelijkvormige diepte (Doggersbank) van de Noordzee ontstaat er een vervorming van de getijdelijn, waardoor het dubbele laagwater (agger) ontstaat bij Hoek van Holland en de langgerekte vloedkop te Den Helder. Deze verschijnselen zijn dus niet afkomstig van een noord-zuid-tij maar alleen omdat de Noordzee niet overal even diep is.
Als er gekeken wordt naar de tijden van hoog- en laagwater, dan blijkt dat de tijd van hoogwater zich vrij regelmatig verlaat vanaf Wielingen tot aan Petten, waar zelfs twee hoogwaters kunnen voorkomen met een tussenruimte van ongeveer 2 uur. Daarna verlaat de tijd van hoogwater weer vrij regelmatig vanaf Den Helder om de Noord. Bij Vlissingen bedraagt het verschil in waterhoogten van eb en vloed ongeveer 382 cm. Bij Hoek van Holland slechts 169 cm. Den Helder 137 cm. Echter dan neemt het weer toe: Harlingen 201 cm., Delfzijl 299 cm.
Werking van getijden
Getijklok aan de muur van het oude raadhuis in Maassluis
Vaak wordt gedacht dat de getijden ontstaan doordat de zwaartekracht van de maan het water naar zich toetrekt, maar dit is niet het hele verhaal. Als het alleen hierdoor kwam, zou er immers slechts eenmaal per 24 uur een vloedperiode optreden.
Om de tweede vloedperiode te verklaren, moeten aarde en maan als één systeem worden gezien die om een gezamenlijk middelpunt draaien. Dat middelpunt bevindt zich in de aarde, echter niet in het centrum, maar ongeveer 1500 kilometer onder de aardkorst (het centrum van de aarde bevindt zich op ongeveer 6400 kilometer diepte). De middelpuntvliedende kracht van het aarde-maan systeem is het grootst op de van elkaar afgewende zijden van beide hemellichamen. Dus aan de "achterkant" van de aarde, gezien vanaf de maan komt een tweede vloedgolf.
In feite is het beter om op deze manier ook de vloedgolf te beschouwen aan de zijde die naar de maan is toegekeerd: in het om elkaar draaiende aarde-maan-systeem worden beide hemellichamen enigszins tot een ellips uitgetrokken.
De draaiing van de aarde om haar eigen as, die voor het dag-nacht-ritme zorgt, is ook de oorzaak van het eb-vloed-ritme. Omdat er twee "vloedgolven" zijn, is het tweemaal per dag vloed. Het ritme loopt echter niet helemaal synchroon met het dag-nacht-ritme omdat de aarde en de maan in ongeveer 28 dagen om elkaar draaien en er in die periode een "eb-vloed-dag" minder is dan een "dag-nacht-dag". Het verschil is ongeveer 50 minuten per dag: 28 x 50 minuten = 1400 minuten. Een dag heeft 24 x 60 = 1440 minuten.
Eenzelfde verklaring geldt voor het systeem zon-aarde, de middelpuntvliedende krachten zijn echter kleiner, ongeveer 46% van die van het aarde-maan-systeem.
Vervorming van de aarde zelf
Getijden hebben niet alleen effect op het water in de oceaan, maar ook op de aarde zelf. Deze getijden zijn niet zo uitgesproken, maar zijn wel meetbaar door de vervormbaarheid van de aardkorst en aardmantel. Door de stijfheid van de aardmassa zelf, lopen de eb en vloed van de aarde zelf ongeveer twee uur achter op de getijden van de zee.
Doordat de getijden wrijving veroorzaken, wordt de draaiing van de aarde om zijn as steeds verder vertraagd, en wordt de dag steeds langer. Een ander gevolg hiervan is dat de maan langzaamaan verder van de aarde komt af te staan.
Springtij
Springtij of springvloed is een vloed veroorzaakt doordat de getijdewerking, die het gevolg is van de zwaartekracht, van de zon en de maan elkaar versterken. De maximale hoogte van het water is hierdoor hoger dan bij een normale vloed, die vrijwel alleen door de maan wordt veroorzaakt.
Springtij treedt op bij nieuwe maan en bij volle maan, wanneer de zon, de aarde en de maan min of meer op één lijn staan. Daardoor is de totale kracht op de watermassa het grootst. Hierdoor is de waterstand tijdens het hoogtij hoger en tijdens het laagtij lager. Tussen volle en nieuwe maan in, bij halve maan werken de zwaartekracht van de zon en de maan elkaar tegen. De getijdenverschillen zijn dan minder groot, dit noemt men doodtij. Spring- en doodtij komen dus twee maal per synodische maand voor.
Doordat het getij, zoals het in Nederland wordt waargenomen, vooral wordt veroorzaakt door de invloed van maan en zon op het water van de Atlantische oceaan, treedt springtij in Nederland op ongeveer 3 dagen ná volle maan. Zo lang heeft de 'vloedgolf' nodig om bij Nederland te komen.
Op 1 februari 1953 veroorzaakte de combinatie van springtij met een zware noordwesterstorm een watersnoodramp in Zuidwest-Nederland.
Doodtij
Doodtij is de periode dat het verschil tussen laag- en hoogwater minimaal is.
Dit treedt eens in de 14 dagen op als de getijdewerking van de zon en de maan elkaar tegenwerken. Dit gebeurt als de zon en de maan min of meer loodrecht ten opzichte van elkaar staan, dus bij het eerste en laatste kwartier van de maan.
Doodtij is het tegenovergestelde van springtij.
Externe links
[ Bericht 1% gewijzigd door Drugshond op 11-01-2007 20:30:23 ]
.JPG)
Locatie: Oosterschelde 04
Referentievlak meetpunt: NAP
Tijdzone: Nederlandse tijd
Bron: www.getij.nl
Tijdstippen gemarkeerd met een '+' zijn in ZOMERTIJD.
Bron : SvSD
Recentelijk dus nog eentje in Delfzijl.
Opm DH : Thx, corrected.
[ Bericht 21% gewijzigd door Drugshond op 11-01-2007 20:46:20 ]
DEN HELDER - De Stormvloedwaarschuwingsdienst heeft een officiële waarschuwing gegeven voor hoogwater bij Den Helder.
Dat meldde een woordvoerder donderdag. De dienst verwacht dat het zeewater vrijdagochtend om 01.00 uur 2,3 meter boven NAP zal zijn. Normaal is dat 67 centimeter. De verwachte verhoging wordt veroorzaakt door de wind op de Noordzee.
Telegraaf
[ Bericht 4% gewijzigd door Drugshond op 11-01-2007 22:55:18 ]
Nog een alarmstatus erbij.
Grappig om te zien, rond 20:30 stond het water al 100-120 cm hoger dan normaal.
Nu al bijna 200 cm. De effecten van de storm zijn dus nog niet over voor de noordelijke kustprovincies.
In Groningen bewaakten de waterschappen de dijken. Ook op de Waddeneilanden werd dijkbescherming ingesteld. Daar was het vannacht windkracht 9.
NOS
Kaartje wanneer het hoog water is.
Als kind altijd met de boot op vakantie naar de waddeneilanden. Met laag water met m'n schep en emmer het wad op om pieren te steken, garnalen te vissen in de poeltjes en gewoon lekker in het slik te klooien.
's avonds was het op Schier vaak helemaal feest, want de haven werd door het water afgesloten en zat vol met paling. Dus bij laag water was het paling vissen en de volgende dag lekker roken en eten.
Momenteel is het bureau van de Stormvloedwaarschuwingsdienst bezet
Het zit al over het hoogtepunt heen. Maar een code rood heeft de vorige storm van 11-01-2007 nooit gehaald.
De harde noordwesten- tot noordenwind leidt in combinatie met springtij komende zondag, maandag en dinsdag naar verwachting tot hoge waterstanden met name in Zeeland. De Stormvloedwaarschuwingsdienst van Rijkswaterstaat volgt de ontwikkelingen op de voet (de verwachte waterstanden zijn te vinden onder externe links, stormvloedwaarschuwingsdienst).
KNMI (Hier zijn ook de links te vinden.)
quote:Ben benieuwd. er blijft zo te zien een vrij lange tijd een noordelijke/noordwestelijke stroming staan boven de Noordzee, dat samen met springvloed is inderdaad een recept voor flinke wateropzet.Op vrijdag 16 maart 2007 18:12 schreef aloa het volgende:
Rijkswaterstaat verwacht hoge waterstanden langs de kust
De harde noordwesten- tot noordenwind leidt in combinatie met springtij komende zondag, maandag en dinsdag naar verwachting tot hoge waterstanden met name in Zeeland. De Stormvloedwaarschuwingsdienst van Rijkswaterstaat volgt de ontwikkelingen op de voet (de verwachte waterstanden zijn te vinden onder externe links, stormvloedwaarschuwingsdienst).
KNMI (Hier zijn ook de links te vinden.)
quote:Morgen maar even naar de oosterschelde denk ik.GOES - Rijkswaterstaat waarschuwt komende dagen voor een extreem hoge waterstand aan de kust.
Zondag, maandag en dinsdag wordt in de middag een harde wind uit noord tot noordwest (kracht 6-7) verwacht. Het is ook springtij. Het peil bij Vlissingen kan bij hoogwater uitkomen op 3,70 meter boven NAP. Volgens de Stormvloedwaarschuwingsdienst komt zo'n hoge waterstand eens in de vijf jaar voor.
Bij de januari-storm werd die hoogte bij Vlissingen niet bereikt. Rijkswaterstaat adviseert op basis van de verwachtingen beperkte dijkbewaking. De stormvloedkering in de Oosterschelde wordt waarschijnlijk niet gesloten, omdat het waterhoogte daar onder het sluitpeil van 3 meter boven NAP blijft.bron PZC
Raar verloop van de waterstand bij IJmuiden:
Webcam: www.zeegat.nl
HARLINGEN
Hoog water heeft gisteravond de waddeneilanden verrast. Overal liepen de kades onder en moesten de dijkdoorgangen worden dichtgezet. Langs de Friese kust werd beperkte dijkbewaking ingezet, maar gaf het hoge water nauwelijks problemen.
Op Ameland en Terschelling moesten in allerijl auto's met shovels van de veerkade worden gehaald. Op Terschelling werden ook shovels ingezet om passagiers van de veerboot te halen.
De passagiers van de veerboot van Ameland moesten enkele uren wachten voordat ze naar de wal konden. De boot kon wel afmeren aan de kade, maar de passagier konden niet van de boot af omdat de kade nog onder water stond. Pas om tien voor elf mochten ze van boord.
Leeuwarder Courant
http://www.nu.nl/rubriek/928783/700
maar wel een mooi stukje drugshond
ik dacht dat het alleen maar met de maan te maken had, maar er zijn meer factoren dus.
De dichte keersluis over de rails tussen Harlingen en Harlingen Haven.
Ondergelopen parkeerterrein op de Nieuwe Willemshaven. Merk ook de boot in de duisternis op die heel hoog staat.
Golven die over de kade slaan op de Nieuwe Willemshaven/ Dokkade.
De waterstand tijdens hoogwater om 02.05uur op de Waddenpromenade. Een week later zou het water nog een paar decimeter hoger komen.
Op het Noordzeestrand te Groote Keeten werd het binnen anderhalfuur vloed. Hier volgt de reportage. De eerste 2 foto´s geven de beginsituatie voor bij eb. De 2 middelste foto´s de situatie als het getij halverwege is. De laatste 2 foto´s de situatie bij vloed.
Eb zandbank
Eb strekdam
Halverwege zandbank
Halverwege strekdam
Vloed zandbank
Vloed strekdam
En al dat hoogteverschil dus in een zeer klein tijdbestek van 1,5 uur!
Stukje film erbij nadat het vloed was geworden.
quote:altijd leuk, springtijOp zondag 26 juli 2009 00:38 schreef Socios het volgende:
Vandaag was het springtij!
Op het Noordzeestrand te Groote Keeten werd het binnen anderhalfuur vloed. Hier volgt de reportage. De eerste 2 foto´s geven de beginsituatie voor bij eb. De 2 middelste foto´s de situatie als het getij halverwege is. De laatste 2 foto´s de situatie bij vloed.
[ afbeelding ]
Eb zandbank
[ afbeelding ]
Eb strekdam
[ afbeelding ]
Halverwege zandbank
[ afbeelding ]
Halverwege strekdam
[ afbeelding ]
Vloed zandbank
[ afbeelding ]
Vloed strekdam
En al dat hoogteverschil dus in een zeer klein tijdbestek van 1,5 uur!
Stukje film erbij nadat het vloed was geworden.
Ben een aantal jaren gelden eens (per ongeluk) bij de Mont St Michel geweest toen het springtij was. Dat kwam echt als een dolle opzetten!
En daar gaan wij waarschijnlijk iets van merken. Niet dat er gelijk zandzakken nodig zijn denk ik, maar toch opmerkelijk:
quote:Een uitdiepende oceaandepressie trekt vanavond noord van Schotland richting Noorse Zee. Rond dit laag komt boven de noordelijke Noordzee een fors windveld te staan, dat woensdag vooral op het ochtendhoogwater in Den Helder en later voor Harlingen en Delfzijl voor extra verhoging gaat zorgen.