Ok, hier volgt een flinke post die jullie kan helpem mbt het opnemen van distorted elektrische gitaar:
Het opnemen van distorted elektrische gitaar:
Beste mensen met een homestudio: Vandaag gaan we het hebben over het opnemen van elektrische gitaar op je PC of Mac. Distorted elektrische gitaar is het moeilijkste instrument om goed op te nemen en dan in een mix te verwerken, dus bij deze wilde ik in deze post even het een en het ander over elektrische gitaren uiteenzetten met hierbij speciaal het opnameproces. Dit is een zeer vrije interpretatie van bestaande treads (zoals de 89 pagina’s tellende Slippermans recording tread from hell en Michael Wageners tips for guitar recording), maar bevat ook een aantal eigen bevindingen die ik graag met jullie wil delen. Bovengenoemde treads zijn namelijk bedoeld voor professionals met veel meer budget dan een gemiddelde home-recordist, dus ik ga niet in op het opensnijden van de grille van je cabinet, spelen met voltages om andere sounds te krijgen, setups van 30.000 euro etc. aangezien dit voor de meeste home-recordists niet verantwoord is. Deze tread is puur mijn eigen mening dus de jouwe kan verschillen en daarom zie dit artikel meer als een guideline dan als je bijbel. Ik heb geen endorsements of ben gelieerd aan merken ofzo, de merken die ik noem zijn door persoonlijke ervaring hier neergezet. Remember: Oefening baart kunst, dus denk niet dat je in een dag volgende technieken onder de knie hebt. Je moet dit in jaren denken, ondanks dat het misschien simpel klinkt.
Wat ik ga bespreken is het volgende:
- algemene opmerkingen
- het opnemen van elektrische gitaar op de traditionele manier binnen een budget
- “re-ampen” en waarom dit zo belangrijk in een home studio is.
- het opnemen van elektrische gitaar met een apparaat zoals een POD
- Dingen om aan te denken bij je productie
Algemene opmerkingen: Ik krijg de laatste tijd veel vragen van mensen over hoe ik gitaren opneem en of ze dat thuis ook kunnen doen. Natuurlijk kun je thuis veel bereiken, maar om pro results te krijgen moet je inderdaad wel investeren in goede apparatuur (lees goede, niet superdure).
Je moet de recording-chain van jezelf tegen het licht zetten alsof het een stalen ketting is. De zwakste schakel zorgt dat hij breekt, dus het heeft niet veel zin om met je PRS Custom in je Dual Rectifer te spelen en de boel op te nemen met je brakke soundcard op je pc. Hetzelfde geldt voor slechte kabels, een slechte gitaar een slechte amp etc. Zorg de hele chain goed verzorgd is, dus goede, onbeschadigde kabels (niet die van 3 euro, pak kabels van bijv. Planet Waves, klotz of cordial, als je echt veel geld hebt kun je nog vele duurdere pakken, maar dat is imo voor een home studio overdreven), werkende elektronica, check of je buizen in je amp nog goed zijn (zeker iedere zoveel tijd vervangen) en last but not least: NIEUWE SNAREN!!! Nieuwe snaren zijn essentieel voor opnames. Je hoort het meteen als je snaren niet nieuw zijn, dna klinkt je opname meteen een stuk doffer en levenlozer. Je weet vast wel hoe het klinkt als je je snaren vervangen hebt, nou als je een gitaar opneemt is dit nog 10x zo duidelijk. Doen dus! Als je nu als denkt van “hee dit wordt me te duur” dan hou maar snel op en ga maar met je midi-piano in de weer. Elektrische gitaar opnemen wordt dan namelijk toch niks!
Wat betreft opname op de PC: ik ga er vanuit dat niemand een Tapemachine heeft, wiens compressie toch bijdraagt aan de sound die nodig is. Ik heb zelf ook geen tapemachine (ga direct de PC in), maar ik kan vertellen dat als de rest dik in orde is, het toch goed klinkt. Je kunt als je wilt ook de tape-sound emuleren met plugins zoals de Massey Tape Head, of Crane Song Phoenix om toch die tapesound mee te krijgen, wat me op het volgende brengt: Je sequencer.
Iedereen gebruikt wel iets en het is allemaal goed: Cubase, Protools, Logic, Cakewalk Sonar etc. Belangrijk is dat je een legale versie hebt. Je zult nu wel denken, maakt dat uit voor mijn geluid? Nee. Maar wel voor je stabiliteit. Bij illegale versies moet je dingen als dongles omzeilen met allerlei patches en ik kan je uit ervaring uit mijn eerste recordingjaar vertellen dat het CPU power en werkgeheugen vreet, die je toch met recording altijd te kort komt, hoeveel je er ook van hebt en crashes in de hand werkt als je met wat meer sporen werkt! Koop er dus een! Je hoeft ook echt niet meteen 800 euro neer te leggen. Er zijn al hele goede programma’s vanaf 35 Euro. Ja, 35 euro. Als je niks hebt raad ik vooral Reaper aan, (
http://www.cockos.com/reaper/index.php ) dit programma kun je online bestellen voor 39 dollar, wat imo diefstal is, zo geweldig werkt het.
Ten eerste het opnemen van elektrische gitaar zoals het traditioneel bedoeld is
Voor het opnemen van elektrische gitaar in een home studio heb je het volgende nodig:
- Een goede, strakke gitarist
- Een goed afgestelde gitaar van kwaliteit, vers besnaard (1 of 2 dagen vantevoren ivm tuning etc.)
- Een tuner
- Een goede versterker
- Een zaklamp
- Oordoppen
- Een goede microfoon met standaard
- Goede kabels
- Koptelefoon (geisoleerd)
- Een goede microfoon pre-amp (als je niet weet wat dit is:
http://www.tweakheadz.com/microphone_preamps.htm)- Een goede geluidskaart, kopen bij de prof muziekwinkel, niet de pc-shop!
- Een goede pc met voldoende werkgeheugen en een goede harde schijf.
Aangezien we distortion opnemen is een gitaar met humbuckers in eerste instantie een pre. Maar vergeet niet goede single coils als fender strats voor als je wat bite in je tracks wilt. Gitaren met mini-humbuckers zijn ook fijn aangezien ze wel de dikte hebben van bijv. Een Les Paul, maar tevens ook een bite hebben. Heb je nog geen gitaar en wil je er een aanschaffen, kijk eens naar de Gibson special (faded) series. Met een beetje geluk vind je een nieuwe LP of SG uit deze serie voor een euro of 800 en dat is relatief weinig geld om de stap naar ‘de’ sound te zetten. Deze gitaren hebben een heerlijke midrange die essentieel voor distortionrecording is en hebben geen frietfratsen die Gibsons normaal zo duur maken.
Ok, terug naar het opnameproces. Ik ga uit van een top met een 4x12 cab. Zet je amp in de kamer waar je hem gaat opnemen, laat iemand wat spelen en luister goed hoe de amp in de kamer klinkt. Vind je het goed klinken? Let op de natuurlijke galm van de kamer en merk op dat hoe ‘droger’ het geluid (hoe minder galm), hoe beter je het geluid later nog kan bewerken. Galm kun je makkelijk toevoegen, maar weghalen is stukken lastiger! Tip: hang dikke gordijnen op kleine afstand van de muren op om je kamer wat droger te laten klinken.
Veel gitaristen hebben een eigen live sound, waar niet aan te tornen valt. Dit dien je vaak te respecteren, maar toch moet je als engineer iets veranderen. Namelijk de gain en de mids. Live-rigs hebben vaak veel te veel gain en te weinig mids om een goede sound op de plaat te krijgen en als je goed luistert naar opnames van je favoriete artiesten zul je merken dat de gitaren eigenlijk helemaal niet zoveel gain gebruiken. Dus, gain omlaag, mids (flink) omhoog. Je zult meteen merken dat de sound een stuk volwassener klinkt en dat wil je natuurlijk ook hebben. Ben niet bang om de gain flink omlaag te draaien naar een crunchsound ipv een dikke distortion. Als je namelijk een paar partijen over elkaar opneemt, blijft deze crunchsound staan en zal superdik klinken waarbij de dikke waas alleen nog maar meer als een suizende bijenkolonie klinkt en totaal verloren gaat in je mix. Compenseer een te dunne gain met meer mids voordat je aan de gain begint te draaien.
Nu we de plaats en sound bepaald hebben is het tijd om naar de speaker te gaan kijken. Pak je zaklamp en doe je oordoppen in en kijk op +-20 cm afstand naar de speaker terwijl je het volume opendraait en iemand gitaar speelt. Op het moment dat de speaker zichtbaar begint te bewegen, stop je met draaien en heb je het geluidsniveau bereikt waarop je gaat opnemen. Het bewegen van de speaker is essentieel omdat dit een bepaalde druk meebrengt die je nodig hebt om je gitaar punchy te laten klinken. Nu komt het minst leuke gedeelte: haal je oordoppen uit en luister nu snel welke van de 4 speakers het beste klinkt. Ze zullen allemaal net wat anders klinken, dus je hebt de beste nodig. Beslis dit binnen 20 seconden anders wordt je doof! Is een van de onderste speakers de beste, zet dan je amp op een flightcase ofzo om eerste reflecties met de grond te voorkomen.
Nu gaan we de microfoon pakken: voor distorted opnamen kun je als basis de volgende mics gebruiken: Shure SM-57 (¤100), Audix i5 (¤129), Sennheiser MD421 (¤340) en Royer 121 (¤1250). Ik ga er van uit dat we op budget zijn, dus we pakken de 57, welke al jaren de standaard is voor dit werk. Plug de microfoon in een goede mic pre-amp. Het is voor je sound essentieel dat je een goede pre-amp pakt want deze vormt het microfoongeluid op zo een drastiche manier dat het je hele sound veranderd. Het nadeel van een goede pre-amp is dat ze duur zijn, heel duur. Gelukkig zijn er de laatste paar jaar een aantal zeer goede preamps binnen het budget van de home-recordist gekomen, zodat je onder de 1000 euro per kanaal al professionele recordings kan maken. Je denkt vast nu “WTF, onder 1000 euro!!!”, nou, je wilt toch goede resultaten? Het verschil tussen een preamp van 200 euro en 1000 is niet subtiel. Sterker als je je afvraagt waar ‘die’ sound vanaf komt en je hoort voor het eerst een opname door je goede micpre, dan zal een brede glimlach je niet ontgaan. Mensen met een homestudio betalen niet voor niets met een lach dit bedrag als die preamp niet nodig zou zijn!!! Dus, je preamp is essentieel. Als je maar 1 preamp wilt, dan raad ik de UA Solo Series aan. De Solo 110 (transformer) voor wat modernere sound, de solo 610 (buizen) voor een wat klassiekere rocksound. Beiden hebben ook een geweldige DI aan boord voor bijvoorbeeld basgitaren of reamps (ga ik later op in) en ze kosten iets van 950 euro per stuk. Voor 2-kanaals preamps raad ik de A-designs Pacifica (¤1850), de API A2D (¤1950) en Great River mp-2NV (¤2200) aan. Deze zijn vooral handig als je ook andere dingen opneemt zoals stereo bronnen en elektrisch gitaar met 2 mics, wat ik later bespreek. Kun je deze cash echt niet neerleggen dan kun je het beste de FMR RNP pakken voor zo’n 500 euro (2 kanalen) Dit is ook een goede preamp, maar haalt het toch net niet bij bovenstaande anderen, wat je ook hoort. Het is in ieder geval wel een stap omhoog van de pre’s op je geluidskaart (als ze er op zitten).
Sluit je micpre op je geluidskaart aan en je mic op de pre en zet een rustige gainstructuur op zodat het signaal niet clippend binnenkomt. Als de gitarist speelt. Laat nu de gitarist een riff doen en deze herhalen. Doe je hoofdtelefoons op en luister naar het signaal als je de mic in het midden voor de beste speaker houdt. Beweeg nu langzaam met de mic van links naar rechts en boven en onder voor de conus om de zogenaamde “sweet spot” te vinden. Dit is de plek wara het signaal het beste voor je klinkt. Een goede plek om te starten is waar de dustcover de conus raakt, net uit het midden. Het geluid moet vol zijn en niet te fizzy of met teveel bas. Experimenteer hiermee totdat je een plek vindt die je lekker vindt klinken en hou de mic hier zodat je met de andere hand de microfoonstandaard zo kan zetten dat hij op die plek de microfoon op zijn plaats houdt. Dit proces van ‘sweepen’ kan goed een hele tijd duren, dus neem hiervoor de tijd en laat de gitarist dit ook dan vantevoren weten zodat hij niet ongeduldig wordt. Neem nu het signaal op en laat de gitarist horen wat hij er van vind. Als hij het goed vind is deze verantwoordelijkheid ook van je af en kan desbetreffende gitarist hier later ook geen commentaar op geven. Let op: als je meer tracks doet, verplaats de microfoon dan niet, anders loop je tegen fase-problemen aan, wat klinkt als een tja, phase pedal. Dit is moeilijk later te verhelpen, maar kan als de fase niet veranderd tijdens het opnemen soms verholpen worden met het gratis programma “Phase Bug” welke als VST te downloaden is.
Nu heb je een goed begin gemaakt met je gitaaropname en ben je klaar om te mixen.
Het opnemen van gitaren met 2 microfoons.
Om goede resultaten te krijgen met 1 microfoon is moeilijk, laat staan met 2. Het grote probleem is namelijk dat je met 2 microfoons faseproblemen tegen het lijf loopt waarbij sommige frequenties elkaar uitdoven en andere elkaar weer versterken wat resulteert in een heel lelijk gitaargeluid. Kun je het echter goed, dan is het heel lonend om met 2 mics je gitaarsound te vormen. Als je toch wil exerimenteren, doe dit dan als volgt:
Zet 2 tracks op in je sequencer en monitor ze allebei door je hoofdtelefoons in mono, dus niet een links en de ander rechts. Pak een 2 kanaals preamp (dezelfde pre’s anders wordt het nog moeilijker) en zoek met de eerste mic de sweet spot op en zet deze vast. Nu pak je de tweede microfoon en bij deze microfoon zet je op je preamp de “phase” knop om. De fase is nu omgedraaid wat in een naar geluid resulteert. Nu laat je de gitarist voor wat het is en plug je de gitaarkabel in je geluidskaart en dan in je amp. Pak nu een sample van zgn “pink noise” (van internet of via je sequencer) en run deze door je amp zodat je de pink noise ruis door je amp hoort. Nu sweep je met je tweede microfoon over de speaker todat deze maximale uitdoving geeft van het signaal. Dit is nooit 100% ivm terugkaatsend geluid van je kamer, maar moet toch een eind komen. Met verschillende mics is natuurlijk de uitdoving kleiner dan met 2 identieke mics. Belangrijk is wel dat beide signalen even luid in je sequencer / koptelefoon staan anders werkt het niet goed. Schakel nu de phase knop weer om in je amp en voila, een vol geluid. Wordt nu niet gefrustreerd omdat het nog niet lekker klinkt bij de eerste keer. Dit is een oefening die je tijden moet doen voordat je hem meester bent.
Heb je geen phase knop op je preamp? Gebruik dan een phase-kabel hiervoor die je bij de muziekwinkel kan kopen. Vergeet niet alleen deze kabel weer te verwisselen en niet te gebruiken voor andere dingen anders help je je opnemen naar de verdoemenis.
Persoonlijk vind ik de combinatie van een royer 121 en sm57 te gek. Je kunt dan de 121 voor de body gebruiken en de 57 voor de bite. Let alleen wel op dat ribbonmicrofoons zoals de 121 niet tegen omgekeerde fase kunnen als er phantom power op staat. Je helpt dat direct je 121 om zeep en reparatie is heel duur. Dus, doe de fasetruck bij de 57 en laat de 121 gewoon veilig.
Re-ampen
Je kunt ook het signaal re-ampen. Dit houdt in dat je het droge signaal van alleen de gitaar opneemt en deze dan via de pc weer naar een amp doorstuurt om zo later de toon te kunnen maken als je gitarist al vertrokken is. Voordeel is ook dat als je een toon niet leuk vind, je het droge signaal nog eens door je amp kan sturen om aanpassingen te maken. Zo leg je jezelf niet te snel vast bij 1 gitaartoon. De ideale manier om dit te doen is met een zgn. Y-kabel. Deze kabel heeft 1 mono plug die zich in 2 mono plugs vertakt, alsware een Y. Plug de ene kant in je gitaar en dan de 1e kabel aan de andere kant in je amp en de 2e kabel in een DI-box of in je input van je soundcard (als die dat aankan). Neem beide signalen op op aparte sporen zodat je later, als de opgenomen gitaartoon niet bevalt, je het droge signaal weer opnieuw door kan sturen door je amp, of door een andere amp. Re-ampen is een hele creatieve kant van sport, dus de mogelijkheden zijn eindeloos.
Opnemen met een Pod.
Ik krijg vaak veel vragen of je ook met een Pod of ander apparaat vette tonen kan maken om op te nemen en mijn antwoord hierop is tweeledig. Ja en nee. Ik wil ja zeggen voor cleane sounds en voor gekke effecten, maar voor distortion is het meestal een nee. Waarom: omdat je toch de speakerdruk mist die je met een microfoon opneemt en op dit gebied van speakerdruk modeling nog niet topnotch is. Het is imo beter om je pod voor een amp aan te sluiten en deze dan met microfoon op te nemen, maar ook als je direct een pod wil gebruiken kan dit, maar dan dien je wel het volgende in acht te nemen: Tweak zelf je tonen! De presets zijn vaak ondermaats en dat hoor je ook op een opname terug. Tip om te beginnen: Andy Sneap, die bekend is van onder andere Testament en Killswitch Engage heeft op zijn forum een patch gezet die hij zelf ook voor de albums die hij maakt gebrukt heeft en ik raad je aan om deze te downloaden zodat je een idee hebt welke richting je in moet denken. Let wel op, het beste blijft om niet alleen het podsignaal te gebruiken maar om deze in te blenden met je originele gitaargeluid. Het duurt vaak lang om een goed resultaat te krijgen dus ben geduldig. Ook klinkt een DI-signaal vaak beter dals je deze re-ampt met de Pod dan als je met de Pod direct opneemt omdat de a/d-conversie van je geluidskaart vaak net iets beter is dan de interne klok van een pod. Je kunt dan via de spdif of aes/ebu ingang de boel re-ampen.
Dingen om in overweging te nemen bij de productie.
Klinkt je distorted gitaarsound te dik en modderig en mist het definitie? Probeer dan een dezelfde riff met een acoestische gitaar op te nemen en zet deze zachtjes onder de bestaande elektrische track. Je kunt deze acoestische track makkelijk drastisch eq’en zodat je de ‘klang’ hoort maar niet de body, dus rol gerust veel lage frequenties af en gebruik een brede boost op de hoge. Je zult zien dat de articulatie van de track door deze acoestische gitaar eronder
drastisch verbetert!
Je kunt ook meerdere verschillende amps/cabs/gitaren gebruiken en de partijen zo strak mogelijk dubbel inspelen en dan de ene take wat links en de andere wat rechts pannen voor een breed stereobeeld. De takes zullen namelijk nooit precies hetzelfde zijn, waardoor de sound dikker wordt.
Hopelijk heb ik jullie wat meer inzicht gegeven in deze vorm van opnemen en leidt dit bij jullie allemaal tot betere resultaten.