Een goede Nederlandse grammatica

Alle boeken van Drs. P

Als ik jouw OP zo lees, dan heb je helemaal geen grammatica-boek nodig. (En ja, ik heb zelf Nederlands gestudeerd.)

De ANS is zo'n beetje de "encyclopedie" van de grammatica en qua status te vergelijken met de Van Dale voor woordbetekenis. Maar iemand die Nederlands heeft gestudeerd op universitair niveau kent zeker niet de inhoud van de ANS "uit zijn hoofd". Dat is en blijft opzoekwerk, en er is sowieso veel meer gezeik over spelling dan over grammatica (jammer genoeg, eigenlijk).

Ik gebruik als Vlaming ook nog regelmatig de Van Dale, hoor. Vooral als er op dit forum weer een Nederlander beweert dat een of ander woord "in de verkeerde betekenis" wordt gebruikt.

doctur spock

TS schrijft: Disclaimer: ik realiseer me dat een studie Nederlands meer inhoudt dan grammatica alleen. Het is nog sterker, er wordt in een studie Nederlands zeer weinig actieve aandacht besteed aan uitbreiding van grammaticale kennis. Wij moesten in de eerste maanden va het propedeusejaar een grammaticatoets afleggen (aanbevolen boek was 'In verband met de zin') om voldoende parate basiskennis aan te tonen en dat was het. Je was verplicht de toets te halen, verder komt deze op cijferlijsten e.d. niet meer terug.

Zelf heb ik het dus gedaan met de basisgrammatica zoals die stond in 'in verband met de zin - inleiding in de Nederlandse spraakkunst'. Pas veel later heb ik de ANS eens aangeschaft. En dat is echt, zoals Clourhide ook al zegt, een naslagwerk. Voor verzorgd taalgebruik grijp ik vaak naar de Schrijfwijzer van Renkema. En als ik iets verder wil uitpluizen, meer uit belangstelling dan noodzaak, dan pak ik de ANS erbij. Ik zou je toch aanraden om achter een exemplaar aan te gaan, bijv. tweedehands.

Grammatica moet je rekenen tot de taalkunde. Maar goede basiskennis van de grammatica werd dus in mijn studie Nederlands bekend verondersteld. Typische taalkundevakken in een universitaire studie Nederlands zijn bijv. fonologie/morfologie, syntaxis, semantiek, logica. Misschien zou je eens in een goede academische boekhandel kunnen kijken of je boeken op dat gebied interessant vindt.

Het witte boekje.

quote:

Op zaterdag 26 augustus 2006 06:11 schreef Megumi het volgende:
Het witte boekje.

Dat is spelling.

quote:

Op zaterdag 26 augustus 2006 00:10 schreef m021 het volgende:
Wie kan mij een goede Nederlandse grammatica aanbevelen?
_{(grammatica hier natuurlijk in betekenis 2.: boek over grammatica)}

Van de basisregels ben ik goed op de hoogte, dus ik heb het niet over de vele 'hoe schrijf ik foutloos'-boekjes die uitgegeven worden door bijvoorbeeld Prisma. Ik ben op zoek naar een boek dat, als ik het helemaal door zou lezen, me op het niveau brengt van de gemiddelde neerlandicus. (Het makkelijkst zou natuurlijk zijn om gewoon Nederlands te gaan studeren, maar dat valt praktisch niet te regelen.) Disclaimer: ik realiseer me dat een studie Nederlands meer inhoudt dan grammatica alleen.

Uiteraard ben ik zelf al eens op zoek gegaan, maar de tips die her en der worden gegeven leiden altijd naar de twee belangrijkste werken: Nederlandse grammatica (Van den Toorn) en de ANS - beiden "out of print" en nergens meer verkrijgbaar. Bovendien ontstijgt de ANS wellicht mijn doel - er zullen maar weinig neerlandici zijn die alle regels uit dat boekwerk kennen.

Kan iemand me iets aanraden?

Ik kan je niks aanraden, want ik weet hier niks van af
Maar ik kan je wel zeggen dat op martplaats.nl het boek Nederlandse grammatica (Van den Toorn) te koop is (is wel uit 1973 )

Ik heb wel een vak grammatica gehad in mijn propedeusejaar, Lienekien, en daarin werd héél weinig basiskennis verondersteld. We gebruikten daar, naast een syllabus, In verband met de zin bij.

Edit: Als ik in mijn boekenkast kijk wat ik zoal voor mijn studie Taalkunde heb moeten lezen, dan zie ik vooral theorieen over grammatica's staan: Functionele Grammatica, Generatieve Grammatica, Montague Grammar, etc. Wat je al gauw leert, is dat er niet één 'goede' grammatica is waar iedereen het over eens is.

[ Bericht 24% gewijzigd door Claudia_x op 26-08-2006 15:59:54 ]

Overigens kun je de ANS gratis en voor niets online vinden, TS.

De ANS kun je nog wel eens op marktplaats of tweedehands tegenkomen. Dat moet niet al te veel moeite kosten denk ik. Voorts is de ANS een descriptieve grammatica, het neemt geen keiharde oordelen in op wat goed en fout is, maar benoemt ook regionale varianten. Over de kwestie als/dan zegt de ANS:

(1) Zijn zusje is al groter als hij.

Het voegwoord als is in deze functie niet voor alle taalgebruikers aanvaardbaar . Voor velen is dan zelfs een sjibbolet voor correct Nederlands. Wie moeilijkheden op dit gebied wil vermijden, kan zich daarom beter van het gebruik van ongelijkheid-aanduidend als - waar op zichzelf beschouwd geen enkel bezwaar tegen bestaat - onthouden.

Ik denk niet dat veel prescriptieve grammatica's zo'n coulante houding in zullen nemen. Dat maakt de ANS dus niet bij uitstek geschikt voor vragen over 'hoe het hoort'. De voornoemde schrijfwijzer is een stuk beter.

quote:

Op zaterdag 26 augustus 2006 15:47 schreef Claudia_x het volgende:
Ik heb wel een vak grammatica gehad in mijn propedeusejaar, Lienekien, en daarin werd héél weinig basiskennis verondersteld. We gebruikten daar, naast een syllabus, In verband met de zin bij.

Edit: Als ik in mijn boekenkast kijk wat ik zoal voor mijn studie Taalkunde heb moeten lezen, dan zie ik vooral theorieen over grammatica's staan: Functionele Grammatica, Generatieve Grammatica, Montague Grammar, etc. Wat je al gauw leert, is dat er niet één 'goede' grammatica is waar iedereen het over eens is.

Kun je nagaan. In mijn tijd werd die basiskennis dus nog wel verondersteld, maar was kennelijk ook al niet meer zo vanzelfsprekend gezien die toets.

Die andere grammatica's die je noemt, dat zijn toch geen grammatica's in de zin van beschrijvingen van de (Nederlandse) spraakkunst? Dat laatste is wel waar TS op doelt, gezien zijn OP.

Opperlandse taal-en letterkunde

quote:

Op zaterdag 26 augustus 2006 18:59 schreef Lienekien het volgende:

Die andere grammatica's die je noemt, dat zijn toch geen grammatica's in de zin van beschrijvingen van de (Nederlandse) spraakkunst? Dat laatste is wel waar TS op doelt, gezien zijn OP.

Dat heb ik er toch bijgezet? Het zijn vooral theorieen over wat een grammatica zou moeten beschrijven, en hoe.

quote:

Op zaterdag 26 augustus 2006 19:29 schreef tong80 het volgende:
Opperlandse taal-en letterkunde

Inmiddels opgevolgd door Opperlans! Taal- & letterkunde. (De d spreekt niemand uit immers. )

quote:

Op zaterdag 26 augustus 2006 19:35 schreef Iblis het volgende:

[..]

Inmiddels opgevolgd door Opperlans! Taal- & letterkunde. (De d spreekt niemand uit immers. )

Serieus ? Ik heb de allereerste van zo'n 20 jaar geleden.

quote:

Op zaterdag 26 augustus 2006 19:32 schreef Claudia_x het volgende:

[..]

Dat heb ik er toch bijgezet? Het zijn vooral theorieen over wat een grammatica zou moeten beschrijven, en hoe.

Ik vond je beschrijving voor een leek niet helder. Als je nog nooit zo'n theorie hebt gelezen, kun je je er volgens mij weinig bij voorstellen.

Ik vind de ANS goed te hanteren. Meestal is de beschrijving eenduidig, slechts af en toe komen ook varianten aan bod die niet door iedereen geaccepteerd worden.

Je hebt grammatica en grammatica. Als je het hebt over zo'n boekje als van de Prisma of 'in verband met de zin' dan heb je 't over traditionele grammatica, spraakkunst. De ANS is daarin heel uitgebreid. Deze grammatica is presciptief, zegt hoe het zou moeten, en gaat uitsluitend over het Nederlands. Het zijn regels die je kunt leren en actief kunt toepassen.

Maar er is ook de term grammatica die eigenlijk de syntaxis bestrijkt. In die ruimere zin vallen fonetiek, fonologie, morfologie en semantiek daar ook onder. Deze grammatica is descriptief, heeft vooral tot doel taalwetten te ontdekken die voor alle talen gelden. Vandaar bijv. ook de term 'universele grammatica'. Het zijn geen regels die je leert en kunt toepassen. Het gaat juist om het ontdekken en beschrijven van kennis waarvan de taalgebruiker zich niet bewust is.

quote:

Op zaterdag 26 augustus 2006 21:45 schreef m021 het volgende:

Morfologie en syntaxis zijn toch, behalve taalkundige vakken, ook gewoon onderdelen van (traditionele) grammatica?

Ja, maar ik denk eigenlijk dat je je vooral moet concentreren op het onderscheid tussen "prescriptieve" en "descriptieve" grammatica's.

Als je op universiteit "grammatica" krijgt, dan gaat dat vaak over theoretische grammatica. Het gaat dan over wetenschappelijke theorieën zoals die van Ferdinand de Saussure of Noam Chomsky.

Dat is volgens mij niet waar jij naar op zoek bent, jij wil een naslagwerk voor de Nederlandse taal, toch? Dan moet je dus zo'n "prescriptieve" grammatica kopen, een boekje dat je vertelt wat "mag en niet mag". Meestal zijn die boekjes wel heel erg subjectief, want de mening van de auteur weegt dus behoorlijk door. P.C. Paardekooper is daar het beste voorbeeld van.

Ik kan me helaas niet meer herinneren welk boek ik tijdens mijn cursus heb gebruikt voor "toegepaste Nederlandse grammatica". Maar je kan misschien best een "prescriptieve" grammatica (of studentencursus) gebruiken in combinatie met de ANS, als je ergens écht begint te twijfelen.

Waarom wil je eigenlijk dat niveau van de Nederlandse grammatica bereiken?
Als het gaat om goed en foutloos te leren schrijven kan ik je, net als Lienekien, de Schrijfwijzer van Renkema aanbevelen. Deze gaat niet écht diep op de grammatica in, maar zeker diep genoeg om praktisch alle werkstukken e.d. foutloos te schrijven. Bovendien staan er ook nog heel veel stijltips in om goed en leesbaar te schrijven.

Het is mij nog steeds niet duidelijk of TS nou vooral zijn eigen praktische beheersing van de Nederlandse grammatica wil uitbreiden of dat hij verdieping zoekt omdat hij eigenlijk wel Nederlands had willen studeren.

quote:

Op zaterdag 26 augustus 2006 22:35 schreef Lienekien het volgende:
Het is mij nog steeds niet duidelijk of TS nou vooral zijn eigen praktische beheersing van de Nederlandse grammatica wil uitbreiden of dat hij verdieping zoekt omdat hij eigenlijk wel Nederlands had willen studeren.

Nee. Maar als ik Nederlands zou willen studeren zou ik toch beslist een ander onderwerp pakken dan grammatica.

Aanstaande donderdag examen Nederlands bij de OU! Zit nu ook met Renkema op schoot.

quote:

Op zaterdag 26 augustus 2006 22:37 schreef LXIV het volgende:

[..]

Nee. Maar als ik Nederlands zou willen studeren zou ik toch beslist een ander onderwerp pakken dan grammatica.

Dan traditionele grammatica, ja.

Dat biedt ook erg weinig uitdaging aan een student Nederlands met interesse voor taalkunde.