Deventer Moordzaak #3: Louwes onschuldig vast?

quote:

Op donderdag 12 oktober 2006 16:55 schreef Arcee het volgende:

[..]

Ik vind het verhaal als geheel erg goed bij de moord passen. Vooral dat Wittenberg tegen het gesprek aan zag op de avond van de moord.
[..]

Eerst met met een stuk of vier naderhand te weerleggen bewijzen aan komen zetten en pas vijf jaar later met een veel krachtiger DNA-bewijs vind ik ook niet geloofwaardig.

Overigens vind ik dat wel een sterk bewijs. Het is idd vreemd dat er geen DNA van Michaël is gevonden. Hoewel dat op zich natuurlijk helemaal niks zegt. Misschien heeft Michaël wel heel moeilijk loslatend DNA, of zo.

quote:

Mensen, ik ben er uit geweest wegens drukke werkzaamheden en aan het bijlezen ... Dat valt niet mee. Wat ik erg opvallend vind is het feit dat nu weer comotie blijkt te zijn over de nummers van Deventer en 't Harde. Onderstaand verslag Ernest Louwes met inhoudelijke feiten. De mast in 't Harde was in reparatie dat is eerder aangetoond. Rechters hebben in eerdere zaken het telefoonverhaal van de hand gewezen. Heel makkelijk kan een 5 voor een 8 aan gezien worden. Mis ik iets? @Siem schiet hier maar op dan hoor!

" BEWIJSPROBLEMEN ROND HET GSM-GESPREK

Louwes heeft steeds gesteld dat hij op de bewuste donderdag rond half negen ‘s avonds in de auto zat, bij ‘t Harde, en met zijn mobiele telefoon een kort gesprek met mevrouw Wittenberg voerde. Echter, het hof stelt dat de gegevens van de PTT bewijzen dat Louwes dat bewuste gesprek vanuit Deventer gevoerd heeft. Dit zou moeten blijken uit printgegevens uit de GSM-computers. De discussie hierover trok zoveel publiciteit dat de meeste krantenlezers de zaak direkt herinneren als ‘die moordzaak met het telefoongesprek’.

Het interessantste aan de discussie is uiteraard dat het telefoongesprek, al zou het vanuit Deventer zijn gevoerd, eigenlijk op zich weinig bewijst. Alleen omdat het hof zelf aanneemt dat het overlijden van mevrouw rond dezelfde tijd heeft plaatsgevonden, krijgt het betekenis. Echter eerder is verwoord dat voor vaststelling van dit tijdstip geen harde data beschikbaar zijn.

Zelfs wanneer het gesprek inderdaad vanuit Deventer gevoerd zijn, doet zich de vraag voor wat de logica is. Louwes zou vanuit een andere lokatie in Deventer gebeld kunnen hebben, terwijl de werkelijke moordenaar later bij mevrouw aanbelde. Natuurlijk vervalt wel het alibi wat een gesprek vanuit ‘t Harde aan Louwes verleent, en de suggestie van leugenachtigheid van de veroordeelde wordt effectief gewekt, zonder dat het het hof formeel Louwes als ‘kennelijk leugenachtig’ betitelt. Kennelijk achtte men de de feitelijke waarde van de lokatiegegevens daarvoor onvoldoende.

Net als bij de DNA-gegevens zijn er omtrent de bewijskracht van de PTT-data verschillende deskundigen geraadpleegd, die deels tegenstrijdige uitspraken doen, en er volgt in pleidooi en conclusie wederom een gedetailleerde discussie tussen hof en verdediging over de verschillende betwiste punten.

Het hof concludeert dat het geregistreerde gesprek vanaf basisstation 14501 (Deventer) gevoerd is en dat derhalve verdachte zich in Deventer bevonden heeft.

De verdediging betoogt steeds dat de telefoongegevens als geheel onbetrouwbaar zijn. Daar zijn twee redenen voor:

- Het is zeer goed mogelijk dat het celnummer foutief ingevoerd was: de cel in ‘t Harde kan enige tijd per ongeluk hetzelfde nummer gehad hebben als de cel in Deventer. Dit blijkt uit het relaas van PTT-deskundige Steens.

- Zelfs in het geval dat de gegevens juist zijn, kan het gesprek nog vanaf de snelweg gevoerd zijn. De afstand van 22 km ligt beneden de maximale afstand (ca. 30 km).

PTT medewerker Steens vertelde op de zitting van het Hof den Bosch dat er in 1999 veel problemen met de gespreksgegevens waren. Steens: ‘Ik sluit hierbij niet uit dat hierbij abusievelijk een basisstation in de buurt van ‘t Harde nr. 14501 heeft gekregen. Het basisstation kan in dat geval hetzelfde nummer hebben gehad’.

Andere citaten van hem:

- ‘Wat mijns inziens onderbelicht is gebleven is de vraag hoe waarschijnlijk het is dat de door de KPN verstrekte gegevens juist zijn’;

- ‘Deze gegevens worden deels handmatig ingevoerd. Als hierbij een fout is gemaakt klopt de analyse niet’;

- ‘Om de twee weken wordt er een grote verandering in het KPN netwerk doorgevoerd. Er komen steeds nieuwe basisstations bij. Iedere zondagnacht worden alle parameters van alle stations opnieuw ingevoerd. Tien procent van dat werk is handwerk. In een dergelijk proces kunnen fouten worden gemaakt.

- ‘Elke twee weken worden duizenden van deze gegevens deels handmatig ingevoerd’.

De celnummers werden dus met de hand ingevoerd en daarbij traden fouten op, die later werden rechtgezet (gegevens op individuele telefoonrekeningen worden meestal niet achteraf gecorrigeerd). Het zou heel goed kunnen dat de cel nabij ‘t Harde enige tijd per ongeluk hetzelfde nummer (14501) gekregen heeft als de cel in Deventer (14801) ; dit mede gezien het feit dat beide nummers (de 5 en de 8) op het rechter (cijfer-invoer) gedeelte van een toetsenbord naast elkaar geplaatst zijn. In ieder geval werd er op de bewuste dag een reparatie verricht aan de cel bij ‘t Harde, waardoor er een verstoring van de normale situatie was.

Een andere, in de revisieaanvraag niet opgenomen omstandigheid die wijst op foutieve data is de afwijking tussen het tijdstip van het ontvangen gesprek bij mevrouw Wittenberg (20.25 uur) en de gespreksgegevens van het toestel van Louwes (20.36). Hiervoor is nooit een verklaring gegeven.

Het hof betitelt deze door Steens geschetste mogelijkheid als theoretisch en niet concreet onderbouwd. Daarop betoogt de verdeding weer dat dit beslist niet uit de getuigenis van de heer Steens te concluderen valt: hij spreekt juist expliciet over ervaringen uit de praktijk, werkelijk gemaakte fouten zoals die volgens hem optreden.

De discussie gaat voorts over de vraag of (indien de celnummer gegevens juist zouden zijn) het gesprek wel dan niet over een afstand van 22 kilometer gevoerd zou kunnen zijn. De verdediging stelt dat het bereik van een GSM-gesprek technisch tot 30 kilometer kan zijn, dat Louwes een telefoon met buitenantenne had (dan is er sprake van een groter zendvermogen) en dat er op die avond bepaalde atmosferische omstandigheden heersten, die wijzen op het verschijnsel van radio-propagatie (een vergroting van het zendbereik door reflectie in de atmosfeer). In deze omstandigheden zou een dergelijke grote ontvangstafstand mogelijk zijn. Daarbij komt dat er op het moment van het gesprek een file was op de snelweg, waardoor veel mensen gaan bellen en de gesprekken uitwijken naar verderaf gelegen zendmasten. Al deze aspecten samen maken dat de conclusie dat Louwes in Deventer heeft moeten zijn (en niet op de snelweg) niet op basis van deze gegevens getrokken kan worden.

Professor Jondral merkt zelf in zijn rapportage van 30 december 2003 op: “De GSM-standaard staat in het 900 MHz-beriek een maximale cellenradius van 35 km toe.”

Knoops bekritiseert de deskundigheid van systeemspecialist Rijnders van KPN. Deze meldt zelf in een verhoor op 9 december 1999 dat hij niet deskundig is op het terrein van de radio-propagatie (en dus niet kan zeggen dat deze niet heeft plaatsgevonden). Verder heeft Justitie nooit eigen onderzoek gedaan naar dit verschijnsel, in tegenstelling tot het door de verdediging ingeschakelde bureau SRD. Rijnders constateert: ‘als maximale afstand van bereik tussen GSM en basisstation 14501 is 12 km’; dit is strijdig met interne KPN richtlijnen die stellen dat ‘voor GSM is tijdens verhoogde radio propagatie de theoretisch maximale afstand ongeveer 30 km’.

Ook de deskundigheid van prof. Brussaard wordt betwist. Hij bezit deskundigheid op het gebied van satellietverkeer (frequenties groter dan 2500 Megahertz), terwijl de GSM systemen werken met 900 en 1800 Megahertz.

Ontbrekende Time Advance gegevens
Het kernpunt is het ontbreken van de zogenaamde Time Advance gegevens. Deze maken een exacte plaatsbepaling mogelijk en hadden een waterdicht antwoord op de lokatie-vraag gegeven.

Het gaat om het volgende. Anders dan bij bijvoorbeeld een radio- of televisiesignaal wordt een digitaal GSM-signaal niet permanent cq. ononderbroken verzonden. Per tijdsinterval gebruikt een gesprek slechts een deel van dat toegewezen tijdsinterval. Het onderbroken signaal wordt in de telefoon weer tot een continue gesprek samengevoegd. Nu is het probleem dat als de telefoon verder van de zender verwijderd is, het signaal langer onderweg kan zijn. Het zou dan kunnen dat het signaal niet binnen het toegewezen tijdsinterval verzonden is. Daarom wordt gemeten hoe lang het signaal onderweg is geweest, en indien nodig wordt het signaal eerder in het interval verstuurd. De pauzes tussen opeenvolgende verzendingen worden daarmee ingekort. Het woord Advance reflecteert dit naar voren opschuiven.

Omdat een telefoon met meerdere zenders tegelijk kontakt heeft (het systeem moet immers een zich verplaatsende telefoon tijdig overzetten naar een andere zender) kan de afstand tot meerdere zenders bepaald worden en kan de lokatie meestal waterdicht, tot op 500 meter, uitgepeild worden.

Het is algemeen bekend dat het GSM-systeem deze gegevens op kan leveren, en dat dit de enige sluitende gegevens zijn in een geval als dit. Knoops bekritiseert het hof en in het bijzonder deskundige prof. Brussaard, die stelt dat hij de Time Advance gegevens niet nodig heeft ‘om uitsluitsel te kunnen geven over de door hem beantwoorde vraag’. De ander door het hof geciteerde deskundige prof. Jondral schrijft namelijk: ‘Een dergelijke verbinding voor het gesprek [bedoeld wordt vanaf de snelweg naar Deventer, PR] kan echter alleen worden uitgesloten, indien * de actuele instelling van de TA tijdens het gesprek in [is] geregistreerd en zodoende bekend is’. Ook het bureau SRD merkt op: Als de Timing Advance gegevens van het bewuste mobiele gesprek van 23 september beschikbaar zouden zijn is aan de hand van die gegevens zonder meer af te leiden wat of de afstand zou zijn geweest tussen het GSM opstelpunt 14501 en de mobiele telefoon van verdachte Louwes’.

TA-data welbewust achtergehouden?
De verdediging stelt dat het zuivere feit dat politie en justitie hebben verzuimd deze cruciale gegevens te verzamelen, een onaanvaardbare schending van de belangen van Louwes betekent.

De AG onderschrijft dit niet; hij maakt een vergelijking met een denkbeeldige situatie waarin tijdens een opsporingsonderzoek blijkt dat van belang is hetgeen een bepaalde getuige kan verklaren, doch deze getuige inmiddels is overleden; hij stelt dat men dan niet kan zeggen dat de verdachte tekortgedaan is doordat de getuige niet tijdig is gehoord. Datzelfde geldt dan in deze visie voor gegevens die niet meer bestaan op het moment dat de relevantie daarvan blijkt. Daarmee gaat de AG voorbij aan de vraag hoe het kan dat deze gegevens niet tijdig zijn opgevraagd; het was vrijwel direkt bekend dat Louwes het betreffende gesprek had gevoerd en het belang van de TA-gegevens is algemeen bekend, zeker bij politiemensen.

De AG legt elders in zijn betoog een wel zeer interessant verband door te citeren uit dit deel van het vonnis:

De AG stelt dat het hier gaat om gegevens waarvan bij de onbekendheid hiervan niet meer valt na te gaan of deze voor de verdachte belastend of ontlastend waren en dat dus niet is komen vast te staan dat het ontbreken daarvan ten nadele van de verdachte strekt. Kennelijk telt hier de mening van Louwes niet mee; die immers is zeker in zijn mening dat de time advance gegevens zijn onschuld zouden hebben aangetoond.

Knoops merkt allereerst op dat niemand namens de verdediging beweerd heeft dat de data expres zijn achtergehouden. Aanvullend stelt hij dat ook zonder bewijs van het ‘welbewuste’ karakter van het ontbreken van de data de rechten van de verdachte geschonden kunnen zijn. Hij stelt dat het toch niet zo kan zijn dat rechtenschending pas kan optreden nadat er bewezen is dat de gegevens expres achtergehouden zijn, een onmogelijke opgave voor de verdediging.

Negeren getuigen verdediging
Knoops bekritiseert de ongefundeerde diskwalificatie van de deskundigen Heinen en Sterrenburg door het hof. Als enigen hebben zij zelfstandig onderzoek gedaan naar de verschillende technische aspecten van het telefoongesprek. Zo hebben zij metereologische data opgevraagd, die erop wijzen dat de bijzondere weersomstandigheden die de radio-propagatie bevorderen, zich inderdaad op de bewuste avond hebben voorgedaan. Ook hebben zij het speciefiek het bewuste GSM-toestel van Louwes geanalyseerd. De deskundigen waar het hof zich in het vonnis op baseert, hebben alleen op een schriftelijke vragenlijst geantwoord, zonder nader eigen onderzoek. Het hof had beter moeten uitleggen waarom men voorbijgaat aan de conclusies van Heinen en Sterrenburg.

Compensatie ontbreken TA gegevens
Het is dan volgens Knoops onacceptabel dat het hof meent dat het ontbreken van de Time Advance gegevens gecompenseerd zou kunnen worden door “uitvoerig onderzoek door verschillende deskundigen naar de mogelijkheid dat verdachte het bewuste telefoongesprek heeft gevoerd vanaf de A28 nabij ‘t Harde” .

Nergens wordt door het hof welk onderzoek van welke deskundigen hier wordt bedoeld. Men kan toch moeilijk aannemen dat het beantwoorden van schriftelijke vragen (Brussaard en Jondral) hieronder valt.

Andere problemen met de GSM-gegevens
Niet in de cassatieaanvraag opgenomen zijn twee andere opvallende problemen met de GSM-data. Allereerst het verschil in tijdstippen van de gespreksregistraties. Hoe kan het dat er een verschil van 11 minuten is tussen bellen en gebeld worden? De data van het toestel van Louwes geven als tijd 20.36 uur, terwijl het gesprek om 20.25 uur bij mevrouw Wittenberg binnengekomen zou moeten zijn. Dit kan natuurlijk niet. Zonder sluitende verklaring hiervoor kan men de data niet als bewijs gebruiken.

Verder ontbreekt in het dossier een weergave van stand-by kontaktgegevens van de GSM van Louwes. Immers, iedere paar minuten heeft een GSM kontakt met omliggende zendstations, zodat de zenders weten waar het toestel is en of er naar een andere zender overgeschakeld moet worden. Worden deze gegevens in de tijd (bijvoorbeeld de hele tijdsperiode van de rit van Louwes) uitgezet, dan ziet men globaal welke route de GSM heeft afgelegd. In dit geval zou men gezien hebben of de zendkontakten vóór en ná het betwiste gesprek in Deventer dan wel langs de snelweg plaatsgehad hebben. "

Iemand op twee benen moet weten hoe dit zit: ik lees en volg (I'll be back).

quote:

Op donderdag 12 oktober 2006 22:20 schreef Arcee het volgende:

[..]


[..]

Ja, dat zei ik 1 post boven je nog.

Echt ongelooflijk inderdaad.