FOK!forum / Televisie / [Telefilm] De Uitverkorene
MrBeanzondag 4 juni 2006 @ 00:22
quote:
De uitverkorene gaat over het softwarebedrijf van de diepgelovige broers Johan en Peter van der Laan. Het gaat goed met het bedrijf Van der Laan, gevestigd in de bible belt aan de Veluwer zoom. Opgericht door Johan van der Laan samen met zijn broer Peter en begonnen in een kippenhok, is het bedrijf in een paar jaar uitgegroeid tot een wereldwijd concern, een miljardenbedrijf met duizenden medewerkers. Op het moment dat het bedrijf naar de beurs in Amerika gaat, blijkt dat het op drijfzand is gebouwd. Als een jonge financiële directeur het aanlegt met de dochter van Johan, ontstaat er een onontwarbare knot van zakenbelangen, privé-zaken en het geloof en stort het imperium als een kaartenhuis ineen.
Mooi!

Redelijk voorspelbaar jammer genoeg.

Maar wel een goed filmpje.

"Mama wat is Sponguebob?"
"Zijn er in Amsterdam ook bioscopen?"
Mikezondag 4 juni 2006 @ 00:46
Ik miste even een klein, maar niet onbelangrijk stukje: hoe kwam die schoonzoon nou om het leven?
MrBeanzondag 4 juni 2006 @ 00:55
quote:
Op zondag 4 juni 2006 00:46 schreef Mike het volgende:
Ik miste even een klein, maar niet onbelangrijk stukje: hoe kwam die schoonzoon nou om het leven?
Peter (Pierre Bokma) heeft hem doodgereden, terwijl de schoonzoon even niet oplette en met z'n vriendinnetje aan het bellen was.
MrBeanzondag 4 juni 2006 @ 00:57
Kan iemand mij bij praten hoe dat ook alweer zat met Baan Company in de jaren '90? Ik kan het slecht vinden met Google.

Dat was immers ook een IT-bedrijf in Putten van bevindelijk gereformeerden.
hermandepermanzondag 4 juni 2006 @ 00:58
quote:
Op zondag 4 juni 2006 00:55 schreef MrBean het volgende:

[..]

Peter (Pierre Bokma) heeft hem doodgereden, terwijl de schoonzoon even niet oplette en met z'n vriendinnetje aan het bellen was.
Dat vond ik erg jammer en echt te voorspelbaar.

Verder een vermakelijk filmpje
yvonnezondag 4 juni 2006 @ 00:59
quote:
Op zondag 4 juni 2006 00:57 schreef MrBean het volgende:
Kan iemand mij bij praten hoe dat ook alweer zat met Baan Company in de jaren '90? Ik kan het slecht vinden met Google.

Dat was immers ook een IT-bedrijf in Putten van bevindelijk gereformeerden.
Barneveld toch?
MrBeanzondag 4 juni 2006 @ 01:02
quote:
Op zondag 4 juni 2006 00:58 schreef hermandeperman het volgende:

[..]

Dat vond ik erg jammer en echt te voorspelbaar.

Verder een vermakelijk filmpje
Ik vond het kindje-abortus-verhaal ook jammer. Dat lag te voor de hand.

En ze hadden die Steven wel geloofwaardiger over mogen laten komen. Ik kan het gewoon niet geloven dat een jongen die niet gelooft zin heeft om in een bedrijf te werken dat zijn werknemers selecteert of ze wel van de zwarte kous zijn ja of nee. En die liefde met Marthe ging ook veel te snel voor dat cultuurverschil.
MrBeanzondag 4 juni 2006 @ 01:03
quote:
Op zondag 4 juni 2006 00:59 schreef yvonne het volgende:

[..]

Barneveld toch?
Oh.

Maar die hadden ook gelogen over de omzet toch?
Mikezondag 4 juni 2006 @ 01:03
quote:
Op zondag 4 juni 2006 00:57 schreef MrBean het volgende:
Kan iemand mij bij praten hoe dat ook alweer zat met Baan Company in de jaren '90? Ik kan het slecht vinden met Google.

Dat was immers ook een IT-bedrijf in Putten van bevindelijk gereformeerden.
http://www.nd.nl/htm/dossier/baan/anal.htm
golferzondag 4 juni 2006 @ 01:05
Ik vond Pierre Bokma en Kees Prins uitstekend spelen in deze film.

Ik heb destijds nogal wat zaken gedaan met Baan Software en inderdaad, Yvonne, in mijn herinnering zat het hoofdkantoor in Barneveld en niet in Putten.

(Ze hebben dus niet alleen voor deze film de naam veranderd in Van der Laan, maar ook het gesitueerd in Putten).
flyin-hawkzondag 4 juni 2006 @ 01:06
Mooie film, wel erg voorspelbaar. Verder vond ik dat 'het geloof' in het algemeen wel in een buitensporig minder goed daglicht werd geplaats. Misschien iets te dik erop gesmeerd naar mijn mening.
yvonnezondag 4 juni 2006 @ 01:06
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:03 schreef MrBean het volgende:

[..]

Oh.

Maar die hadden ook gelogen over de omzet toch?
Deze film zit nieteens zo heel ver van het Baan verhaal af
MrBeanzondag 4 juni 2006 @ 01:08
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:06 schreef flyin-hawk het volgende:
Mooie film, wel erg voorspelbaar. Verder vond ik dat 'het geloof' in het algemeen wel in een buitensporig minder goed daglicht werd geplaats.
Als je een film over bevindelijk gereformeerden gaat maken, kun je het geloof er moeilijk buiten laten.
flyin-hawkzondag 4 juni 2006 @ 01:10
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:02 schreef MrBean het volgende:

Ik vond het kindje-abortus-verhaal ook jammer. Dat lag te voor de hand.

En ze hadden die Steven wel geloofwaardiger over mogen laten komen. Ik kan het gewoon niet geloven dat een jongen die niet gelooft zin heeft om in een bedrijf te werken dat zijn werknemers selecteert of ze wel van de zwarte kous zijn ja of nee. En die liefde met Marthe ging ook veel te snel voor dat cultuurverschil.
Ik denk dat hij min of meer 'erin' is getrokken door 1 van die broers omdat die veel potentie in hem zag en omdat hij ook wel verleid werd door al dat geld. Toen hij eenmaal aan het werk was en er ongemakkelijke momenten voor deden en hij ook nog eens merkte dat het sjoemelde met de boekhouding was hij slim en koos hij eieren voor z'n geld; letterlijk en figuurlijk. Marthe dreef volgens mij op een roze wolk, anders kun je die snelheid niet verklaren inderdaad. Was misschien beter geweest om daar nog wat meer 'botsingen' in te laten voorkomen.
flyin-hawkzondag 4 juni 2006 @ 01:11
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:08 schreef MrBean het volgende:

Als je een film over bevindelijk gereformeerden gaat maken, kun je het geloof er moeilijk buiten laten.
Akkoord, maar mijn laatste zin ontbreekt in je quote Ik vond het iets 'te'.
MrBeanzondag 4 juni 2006 @ 01:14
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:11 schreef flyin-hawk het volgende:

[..]

Akkoord, maar mijn laatste zin ontbreekt in je quote Ik vond het iets 'te'.
Mja, je hebt wel gelijk.
flyin-hawkzondag 4 juni 2006 @ 01:16
Het waren overig walgelijke mensen, die 2 oude bazen met al hun geld en status. Ik vind zo'n sterk geloof moeilijk te verenigen met zo'n berg geld. Hoeveel ze ervan weg gaven weet ik niet, maar in ieder geval zeker niet de 10% die in de bijbel staat vermoed ik. Die hele geldgraaiende sfeer naar meer en nog meer is gewoon ongeloofelijk smerig, helemaal als er een boekhouding aan te pas komt die zo corrupt is als Fidel Castro.
Arceezondag 4 juni 2006 @ 01:21
Vond 'm tot 't laatste half uur aardig, maar wel redelijk voorspelbaar. Formule-achtig, zou je ook kunnen zeggen. Laatste half uur vond ik goed, sterk gespeeld ook, maar 't doodrijden van Steven had ik niet zo nodig. Deed wat afbreuk aan een al met al wél goede film. En gaaf om Kees Prins weer eens in een speelfilm te zien. Goede rol ook.

Jammer dat Monic Hendrickx niet een wat grotere rol had, trouwens.
MrBeanzondag 4 juni 2006 @ 01:22
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:16 schreef flyin-hawk het volgende:
Het waren overig walgelijke mensen, die 2 oude bazen met al hun geld en status. Ik vind zo'n sterk geloof moeilijk te verenigen met zo'n berg geld. Hoeveel ze ervan weg gaven weet ik niet, maar in ieder geval zeker niet de 10% die in de bijbel staat vermoed ik. Die hele geldgraaiende sfeer naar meer en nog meer is gewoon ongeloofelijk smerig, helemaal als er een boekhouding aan te pas komt die zo corrupt is als Fidel Castro.
Dominee: "Koopt aandelen van der Laan"

Dat vond ik trouwens ook een beetje ongeloofwaardig ... Ik denk dat zo'n dominee dat iets subtieler zou doen.
Arceezondag 4 juni 2006 @ 01:24
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:22 schreef MrBean het volgende:
Dominee: "Koopt aandelen van der Laan"

Dat vond ik trouwens ook een beetje ongeloofwaardig ... Ik denk dat zo'n dominee dat iets subtieler zou doen.
Ja, en "Zwanger? Van dat ene keertje?" vond ik ook een beetje ongeloofwaardig. Als-ie nou wél gereformeerd was, okee.
golferzondag 4 juni 2006 @ 01:26
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:16 schreef flyin-hawk het volgende:
Het waren overig walgelijke mensen, die 2 oude bazen met al hun geld en status.
Zo oud zijn ze niet hoor: Paul Baan is van 1951 en Jan Baan is van 1952.
flyin-hawkzondag 4 juni 2006 @ 01:27
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:22 schreef MrBean het volgende:

Dominee: "Koopt aandelen van der Laan"

Dat vond ik trouwens ook een beetje ongeloofwaardig ... Ik denk dat zo'n dominee dat iets subtieler zou doen.
De gemiddelde dominee heeft waarschijnlijk nooit van het woord 'aandeel' gehoord.
flyin-hawkzondag 4 juni 2006 @ 01:28
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:26 schreef golfer het volgende:

Zo oud zijn ze niet hoor: Paul Baan is van 1951 en Jan Baan is van 1952.
Sorry ik zeg het verkeerd, ik bedoel met 'oud' vieze groezelige mannetjes met duistere praktijken.
golferzondag 4 juni 2006 @ 01:30
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:27 schreef flyin-hawk het volgende:


De gemiddelde dominee heeft waarschijnlijk nooit van het woord 'aandeel' gehoord.
Toch klopt het wel dat er vanaf de kansel destijds aan de gereformeerden opgeroepen werd om hun geld te beleggen in aandelen Baan en dat een groep van die beleggers later processen tegen de broertjes Baan heeft aangespannen.
MrBeanzondag 4 juni 2006 @ 11:18
quote:
Op zondag 4 juni 2006 01:30 schreef golfer het volgende:

[..]

Toch klopt het wel dat er vanaf de kansel destijds aan de gereformeerden opgeroepen werd om hun geld te beleggen in aandelen Baan
Echt waar?

DrParsifaldinsdag 27 februari 2007 @ 09:17
Oud onderwerp opgevist.
In Trouw stond vandaag een hele bespreking van deze film:
Mijn eigen commentaar komt redelijk overeen. Alleen zou ik niet zeggen dat verstoting van een zwanger meisje ook maar een optie is voor veel mensen. Ik denk dat de meeste (zoniet alle) dominees dit zouden veroordelen.
quote:
De onlangs bekroonde telefilm ’De Uitverkorene’ speelt zich af in een bevindelijk-gereformeerd milieu. Volgens Jan Hoek, hoogleraar gereformeerde spiritualiteit te Kampen, maakt de film dat milieu weliswaar niet belachelijk, maar doet die te weinig recht aan de realiteit. „De research is theologisch tekortgeschoten.”

’Als een jonge financieel directeur van het softwarebedrijf van de bevindelijk-gereformeerde broers Johan en Peter van der Laan het aanlegt met de dochter van Johan, ontstaat een onontwarbare knot van zakenbelangen, privézaken en het geloof.’

Zo luidt de synopsis van de telefilm ’De Uitverkorene’ van regisseur Theu Boermans. De film, met hoofdrollen voor Kees Prins en Pierre Bokma, werd nationaal en internationaal bekroond; vorig najaar de Prix Europa en recentelijk een Gouden Beeld voor de beste tv-productie van 2006 in de categorie fictie.

Voor veel kijkers zal de film een eerste kennismaking geweest zijn met het bevindelijke milieu, denkt Jan Hoek, hoogleraar spiritualiteit aan de Protestantse Theologische Universiteit vestiging Kampen.

„Van zo’n groep gelovigen weten veel mensen evenveel als van wahabieten, sjiieten of soennieten. Zo’n film gunt ons dan een blik in wat een totaal andere wereld lijkt.”

Na het bekijken van de film formuleert Hoek (ook docent in Ede en Leuven) ’een belangrijk bezwaar’. „Het verhaal is overduidelijk gebaseerd op de gebroeders Jan en Paul Baan, twee gereformeerde broers uit Putten met een softwarebedrijf. Door zó dicht op de realiteit te zitten, tast je mensen aan die zich niet kunnen verweren. Ik vind dat ethisch niet verantwoord.”

De gebroeders Baan zijn lid van de Gereformeerde Gemeenten, een stevig orthodox genootschap dat met honderdduizend leden de vierde kerk van Nederland is. Van ’aantasten’ van de broers en hun geloof is volgens Hoek op verschillende momenten in de film sprake. „De broers in het verhaal maken een erg formalistische indruk, alsof het bij streng gereformeerden alleen maar om de buitenkant zou gaan, om het ophouden van de schijn. Terwijl de kern van het gereformeerde geloof toch liefde is; voor God en voor je naaste. Dat zie ik niet terug. De enige good guy in het verhaal is zelfs een ongelovige – de jonge financieel directeur.”

Ook stuitte Hoek in de film op vooroordelen over de positie van de vrouw in het gereformeerde milieu. Op enig moment valt Johan uit tegen zijn jongere broer Peter: ’Je eigen vrouw gehoorzaamt je niet eens!’. „De man-vrouwrelatie ligt veel genuanceerder”, zegt Hoek. „Er is in gereformeerde huwelijken veel meer partnerschap dan hier gesuggereerd wordt.”

Vroeg in de film zien we hoe Johan en Peter met hun gezinnen naar de kerk gaan. Terwijl het orgel speelt schuift het gezin van Johan in de kerkbank: een rits kinderen, waarvan een met het downsyndroom. Is dat geen cliché? Hoek: „Nee. In bevindelijke kringen is men nog altijd tegen gezinsplanning. Echtparen zien het als Gods wil om ook op relatief hoge leeftijd te blijven openstaan voor het krijgen van kinderen. Het risico dat het kind een genetische afwijking heeft, is dan hoger.”

De kerk van de familie Van der Laan is een oude dorpskerk. „Dat past niet bij de Gereformeerde Gemeente”, zegt Hoek. „Hun kerken zijn groot, en relatief nieuw, een beetje schuur-achtig. Zulke dorpskerkjes vind je eerder bij de Gereformeerde Bond binnen de Protestantse Kerk in Nederland.”

De dominee van de Van der Laans heeft een nogal geaffecteerde manier van spreken, die in de verte doet denken aan de stem van Carel ter Linden. Ook dat past niet bij de bevindelijke gezindte, zegt Hoek. „Predikanten zijn daar bij voorkeur ’mannen van singuliere gaven’ – diepgelovig, maar soms zonder veel theologische kennis, bij wijze van spreken zo achter de koeien vandaan. Die zullen anders klinken.”

De inhoud van de preek is volgens Hoek ’echt onmogelijk’. Volgens de dominee is het ’waarlijk onze taak, ja onze plicht’ (...) ’om te woekeren opdat onze talenten zich vermeerderen’. Waarna hij zegt: „Twee broers uit onze gemeente hebben deze geboden meer dan nageleefd. De gebroeders Van der Laan hebben zich rekenschap gegeven van hun rentmeesterschap. Zij hebben gezaaid, zij hebben geoogst. En God heeft hen in zijn genade en voorzienigheid beloond. Ook voor u, geloofsgenoten, is de genade Gods en zijn voorzienigheid voorhanden. Koop aandelen Van der Laan en de Heer zal u genadig zijn.”

Hoek: „Dit rammelt. Preken over woekeren met talenten vind je misschien bij de navolgers van Abraham Kuyper, in synodaal-gereformeerde kerken uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. En dan nog is het een cliché.” De opmerking over aandelen kopen noemt Hoek ’onmogelijk’.

Op dit punt is de theologische research van de filmmaker tekort geschoten, vindt Hoek. „In de prediking in de gereformeerde gemeenten ligt de nadruk juist op het geestelijke, op de verhouding tussen God en mens, en niet op het dagelijks leven.”

De dominee in ’De Uitverkorene’ lijkt volgens Hoek wel een adept van de Duitse econoom en socioloog Max Weber. Die stelde in 1905 dat de calvinistische ethiek (met waarden als tucht, ijver en spaarzaamheid) het kapitalisme bevordert. Volgens Weber zien protestanten hun beroep als een ’roeping’ en is zakelijk succes te danken aan goddelijke uitverkiezing.

Als de dominee zijn preek heeft afgerond, zet de gemeente een psalm in – weifelend, maar ritmisch gezongen. Ook fout, zegt Hoek. „In bevindelijke kring wordt op hele noten gezongen. En trouwens, zo’n dominee zou nooit spreken van ’Heer’, maar altijd van ’Heere’. Dat luistert nauw. Met wat meer research was je daar gauw genoeg achter gekomen.” Zoals dan ook duidelijk zou zijn geworden dat – in tegenstelling tot wat de film toont – een gereformeerde dominee nóóit aan een echtpaar zou vragen of er ’al eens een derde op komst is’. Hoek: „Onbestaanbaar. Seksualiteit en gezinsvorming zijn geen gespreksonderwerp.”

Al snel in de film is duidelijk dat Johans dochter Marthe en Steven, de jonge nieuwe financieel directeur van Van der Laan, verliefd op elkaar worden. Steven biecht Marthe op dat hij helemaal niet gelovig is. Marthe is daarvan overstuur, maar ze herneemt zich en zegt: ’God heeft ook een plekje voor jou’. Klinkt dat niet al te modern voor een meisje uit die kring?

„Ik kan er wel in meegaan”, zegt Hoek. „De gedachte dat Gods liefde grenzen doorbreekt, dat hij de grootste zondaar toch kan uitverkiezen, komt veel voor. Natuurlijk spreekt het meisje ook uit eigenbelang, want ze is verliefd. Aan een kant is het wishful thinking, maar met de geestelijke bagage die ze heeft meegekregen kan ze dit zeker zeggen.”

Van alle personages in de film vindt Hoek Marthe het meest authentiek. Ze vraagt Steven haar mee te nemen naar Amsterdam, waar hij heeft gestudeerd en waar bioscopen zijn – een wereld die in haar milieu altijd buiten de deur gehouden wordt, maar die haar niettemin aantrekt. Dat Marthe vervolgens met Steven het bed deelt, past volgens Hoek ’uiteraard niet’ bij haar moraal. „Maar ze is zo beschermd opgevoed dat ze niet haar eigen grenzen weet te stellen.”

Marthe blijkt zwanger. Steven stelt een abortus voor. „Hoe ze daarmee worstelt vind ik knap gespeeld”, zegt Hoek. „Ik vermoed haast dat de actrice het gereformeerde milieu van binnenuit kent.”

Vader Johan ontploft als hij hoort dat zijn dochter ongehuwd zwanger is. Er vallen harde woorden, hel en verdoemenis. Marthe wordt resoluut de deur uitgezet, ze hoeft nooit meer terug te komen. „Dit geloof ik niet”, zegt Hoek. „In de praktijk kruipt het bloed waar het niet gaan kan, denk ik, en wint het leven van de leer.”

Authentieker zou het volgens Hoek zijn als Marthe’s ouders haar zouden dwingen tot een schuldbelijdenis in de kerk: ’ik heb vooruitgegrepen op het huwelijk’. Daar zou Steven als niet-gelovige natuurlijk op tegen zijn – volgens Hoek een veel interessanter conflict dan dat tussen de ongewenst zwangere dochter en haar kwade vader. Die probeert weer tot zichzelf te komen door psalmen te spelen op het harmonium. „Mooi”, zegt Hoek. „Ontroerend.”

Al met al, zegt Hoek, hield hij een ambivalent gevoel over aan de film. Het karakter van Marthe als beschermd opgevoed gereformeerd meisje dat zich aangetrokken voelt tot de ’buitenwereld’ vond hij geloofwaardig en authentiek. Maar de film is volgens Hoek geen serieuze poging om een groep gelovigen en hun leefwereld recht te doen. „Het is alsof je iemand Nederlan d toont door alleen de dijk bij Volendam en de molens van Kinderdijk te laten zien. Wie de bevindelijk-gereformeerden niet kent is nu niets wijzer.”
JelleSdinsdag 27 februari 2007 @ 11:18
Sinds wanneer moet film realistisch en waarheidsgetrouw zijn?
DrParsifaldinsdag 27 februari 2007 @ 11:22
quote:
Op dinsdag 27 februari 2007 11:18 schreef JelleS het volgende:
Sinds wanneer moet film realistisch en waarheidsgetrouw zijn?
Hoeft niet perse, maar het is wel wenselijk als je op je klompen kunt aanvoelen dat mensen de link met de broers Baan gaan leggen. Het lijkt me wenselijk dat je een verhaal als dit in een realistische setting zet.