Waarom is het enkelvoud dan niet koei?
Ik loop al jaren met deze vraag rond en niemand die t antwoord weet
one sheep, two sheep
http://www.janstroop.nl/artikelen/vlooien.shtml
quote:3. Het meervoud
Het meervoud van vlo, vlooien, is een curiosum, zij het geen unicum. Vlooien is een vreemde vorm, want onze taal heeft niet een achtervoegsel -ien of -jen om meervouden te vormen. Voor de vorm vlooien is ook nog geen echte verklaring gevonden. De normale achtervoegsels voor het Nederlandse meervoud zijn -e, -en en bij een beperkte groep substantieven -s (Schönfeld [1964]: 122-124). De oudst aangetroffen meervoudsvorm van vlo is het al geciteerde vloen, uit Der Natueren Bloeme (" 1266) van Jacob van Maerlant. Het eenlettergrepige vloen, ook vloon gespeld, is een volkomen regelmatige vorm, waarvoor het achtervoegsel -en gebruikt is. Omdat het woord waar -en aan werd aangehecht in dit geval op een klinker eindigde, verdween de klinker van het achtervoegsel (-e). Soortgelijke meervouden hebben we in de (oude) vormen schoen en teen, die gevormd zijn van resp. de enkelvouden schoe en tee. Deze enkelvouden bestaan tegenwoordig niet meer, behalve dan in enkele familienamen, bijv. Schoemakers en Steketee (letterlijk: steek-teen).
Het is gemakkelijk in te zien waarom geen van deze kleine groep oude meervouden stand gehouden heeft: ze misten de klinker, die in feite voor de herkenning van het meervoud essentiëler is dan de n. Vandaar dat op zeker moment aan het bestaande meervoud nogmaals het suffix is toegevoegd; een geval van 'overkarakterisering': schoen+en, teen+en. En dat leidde er dan weer toe dat het oude meervoud als enkelvoud werd opgevat.
ev mv
Eerst was het schoe - schoen
vervolgens schoe - schoenen
later: schoen - schoenen
1 koe, 2 koeien
1 schaap, 2 schaaipen. (oh nee, die i is er nu ineens niet meer bijverzonnen)
1 rekenmachine, 2 rekenmachines
waarom nou ineens ES inplaats van EN op het eind? 1 ko - 2 kei
(1 koe, 2 koeien)
1 do - 2 doen
(1 duif, 2 duiven)
quote:Op dinsdag 30 mei 2006 13:30 schreef marq het volgende:
het fries is ook zo wazig:
1 ko - 2 kei
(1 koe, 2 koeien)
1 do - 2 doen
(1 duif, 2 duiven)
Fries.
quote:nou nou nou, moet het nou weer direct allemaal zo negatief pubertje?
quote:Lade.Op dinsdag 30 mei 2006 13:33 schreef Gellius het volgende:
Grmz. Koe eindigt op een klinker, schaap op een medeklinker. Machine is een leenwoord. En nu weer buitenspelen, vort.
is 1 dan stiekem toch 2? 
quote:neej, 1 snickers en 2 snickersen natuurlijkOp dinsdag 30 mei 2006 13:36 schreef Nieuwskijker het volgende:
1 snickers, 2 snickers
1 mars, 2 marsen
quote:idd, net als fora en forums.Op dinsdag 30 mei 2006 13:31 schreef Roellio het volgende:
museums is volgens mij taalkundig gezien ook goed.
quote:Lade eindigt net als made en kade op d-e. Sufferd.
.quote:Met open ogen ingetuind.Op dinsdag 30 mei 2006 13:42 schreef Gellius het volgende:
[..]
Lade eindigt net als made en kade op d-e. Sufferd.
Maar goed.
Eigenlijk had het dus koen moeten zijn zo te lezen.
quote:Volgens het artikel dat je net quootte zou koen de oude mv-vorm moeten zijn en conform aan schoenen tegenwoordig als koenen (resp. vlonen, enkv. vloon?) gebruikt moeten worden.Op dinsdag 30 mei 2006 13:43 schreef Dagonet het volgende:
[..]
Met open ogen ingetuind.
Maar goed.
Eigenlijk had het dus koen moeten zijn zo te lezen.
Wat mij betreft houden dit soort onregelmatigheidjes een taal levendig
quote:Dat is dan wel weer leuk om te weten, dat stukje over die schoenen en tenenOp dinsdag 30 mei 2006 13:25 schreef Dagonet het volgende:
Te lang om in één keer te quoten maar alsjeblieft:
http://www.janstroop.nl/artikelen/vlooien.shtml
[..]
quote:Leenwoord.Op dinsdag 30 mei 2006 13:54 schreef B03S het volgende:
gnoe?
1 vark
2 varken
vroeger dan ook goed?
dus koe --> koe_
quote:Die dubbele a wel?Op dinsdag 30 mei 2006 13:25 schreef thefunny het volgende:
1 schaap, 2 schaaipen. (oh nee, die i is er nu ineens niet meer bijverzonnen)
quote:En ook:Op dinsdag 30 mei 2006 13:30 schreef marq het volgende:
het fries is ook zo wazig:
1 ko - 2 kei
(1 koe, 2 koeien)
1 do - 2 doen
(1 duif, 2 duiven)
1 skiep - 2 skiep
(1 schaap, 2 schapen)
verder totaal oninteressant, ik weet het....
quote:
quote:wildebeestenOp dinsdag 30 mei 2006 13:54 schreef B03S het volgende:
gnoe?
quote:
en je kan het nog eten ook 
Zelfde voor politicus->politici , collega->collegae
quote:dubbele meervouden
schoenen is een dubbel meervoud. Schoen was oorspronkelijk het meervoud van schoe(En shoe Du Shuh). Omdat het meervoud veel vaker voorkwam dan het enkelvoud (schoenen komen meestal paargewijs voor), werd het op den duur als enkelvoud gezien en kreeg een nieuw meervoud schoenen. Hetzelfde gebeurde met tee(En toe Du Zeh)/teen/tenen en pee / peen / penen (Brabants meervoud suikerpeeën)
been is ook oorspronkelijkeen meervoud, wat nog te zien is in : op de been blijven
Lammer, eier en blader waren meervouden, die als zodanig ook niet meer herkend werden en een extra uitgang -en kregen. Lover (van loof), spaander, hoender, runder zijn oorsponkelijk ook meervouden
Omgekeerd werd in het Zuid-Afrikaans varken als een meervoud beschouwd en kreeg dus als enkelvoud (aard)vark.
jurk < jurken < middelnederlands journeykijn (journey = wapenrok). Jurken werd als een meervoud gezien, terwijl het suffix -ken (-kijn) dus een verkleinwoord was.
We vinden dit in het Brabants terug als -ke : manneke < manneken < mannekijn (Het Franse mannequin is aan het middlnederlandse mannekijn ontleend en zo weer teruggeleend in het Nederlands)
Verwarrig alom!
quote:Echt interessant Biancavia!Op woensdag 31 mei 2006 14:36 schreef Biancavia het volgende:
[..]
dubbele meervouden
schoenen is een dubbel meervoud. Schoen was oorspronkelijk het meervoud van schoe(En shoe Du Shuh). Omdat het meervoud veel vaker voorkwam dan het enkelvoud (schoenen komen meestal paargewijs voor), werd het op den duur als enkelvoud gezien en kreeg een nieuw meervoud schoenen. Hetzelfde gebeurde met tee(En toe Du Zeh)/teen/tenen en pee / peen / penen (Brabants meervoud suikerpeeën)
been is ook oorspronkelijkeen meervoud, wat nog te zien is in : op de been blijven
Lammer, eier en blader waren meervouden, die als zodanig ook niet meer herkend werden en een extra uitgang -en kregen. Lover (van loof), spaander, hoender, runder zijn oorsponkelijk ook meervouden
Omgekeerd werd in het Zuid-Afrikaans varken als een meervoud beschouwd en kreeg dus als enkelvoud (aard)vark.
jurk < jurken < middelnederlands journeykijn (journey = wapenrok). Jurken werd als een meervoud gezien, terwijl het suffix -ken (-kijn) dus een verkleinwoord was.
We vinden dit in het Brabants terug als -ke : manneke < manneken < mannekijn (Het Franse mannequin is aan het middlnederlandse mannekijn ontleend en zo weer teruggeleend in het Nederlands)
Verwarrig alom!
waar heb je dit vandaan?quote:Oh, vergeten erbij te zetten.Op woensdag 31 mei 2006 17:10 schreef LennyKravitz het volgende:
[..]
Echt interessant Biancavia!
http://members.lycos.nl/bladel/taalgein/etymologie.htm
Hele mooie site!
quote:Mooi spul he? rundvlees
1 rund, 2 runderen (dat je het even weet)
1 cuy (spreek uit: 1 koei)
2 cuys (spreek uit: 2 koeis).
Wat cuys zijn? Een groot type cavia, oorspronkelijk gefokt voor het vlees, maar zijn nu ook als huisdier gehouden. Wegen zo'n 2 a 3 kilo. Wie meer wil weten, ga vooral niet op cuy googelen... (bbq-foto's)
quote:Die zijn inderdaad vet! (En dan niet in de hippe zin van het woord.)Op zondag 4 juni 2006 10:02 schreef zoeperzazke het volgende:
Over koeien gesproken, de uitspraak is hetzelfde, maar de vervoeging is juist:
1 cuy (spreek uit: 1 koei)
2 cuys (spreek uit: 2 koeis).
Wat cuys zijn? Een groot type cavia, oorspronkelijk gefokt voor het vlees, maar zijn nu ook als huisdier gehouden. Wegen zo'n 2 a 3 kilo. Wie meer wil weten, ga vooral niet op cuy googelen... (bbq-foto's)
Mijn eigen cavia lijkt ook wel een cuy.
quote:Op vrijdag 13 april 2007 12:30 schreef Biancavia het volgende:
Goeie kick.
Dat had ik niet eens door.. deze link stond in een ander topic
.quote:Ouwe koes uit de sloot halenOp vrijdag 13 april 2007 12:30 schreef Biancavia het volgende:
Goeie kick.
quote:Jacques Plafond...Op dinsdag 30 mei 2006 13:48 schreef Gellius het volgende:
Ik opteer voor 'koeden'.
quote:Op zondag 4 juni 2006 10:55 schreef Biancavia het volgende:
[..]
Die zijn inderdaad vet! (En dan niet in de hippe zin van het woord.)
[afbeelding]
Mijn eigen cavia lijkt ook wel een cuy.
.quote:volgens mij kun je snickers beschouwen als een plurale tantum, die als enkelvoudsbegrip wordt gebruikt.Op dinsdag 30 mei 2006 13:36 schreef Nieuwskijker het volgende:
1 snickers, 2 snickers
net als "geld"... (er is niet één geld, twee gelden, of gelds)... zou je misschien moeten spreken over "snickers" (en niet één snickers, twee snickersen fo zo).
net als met "geld" kun je zeggen... een zak geld, twee zakken geld. Analoog daaraan kun je stellen "een reep snickers" en, twee repen snickers.
Maar zoals aangegeven is de term "snickers" gaan leven als enkelvouds-term naar het voorbeeld van "een Mars", (twee Marsen)... [hoewel twee Mars-repen misschien treffender is.]
Maar dan hebben we ook het volgende probleem M&M's... analoog aan de zak geld, kun je ook spreken over een of meerdere zakken M&M's.
Maar het snoepje uit de zak M&M's zelf, wat is dat... is dat "een M&M", of een "M&M's" of hoe gek het klinkt... een M? Dat laatste zou er weer toe leiden dat het zakje weer eigenlijk gevuld is met M's ipv M&M's...
quote:
